"Τρίβοντας αλάτι στις πληγές" ή "Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου" - Δεύτερη συνάντηση με τη Λέσχη Ανάγνωσης

 

Στη δεύτερη συνάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης του σχολείου μας συζητήσαμε το βιβλίο του Εντουάρ Λουι ¨Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου". 

Η Παρασκευή, όπως μας είπε, διάβασε το βιβλίο για τέταρτη φορά. Το ύφος του είναι πάρα πολύ απλό, ενώ υπάρχει αυτή η αναδρομή στο παρελθόν, αυτό το μπρος πίσω, στο οποίο όμως υπήρχε μία παράδοξη συνοχή. Αυτό που της φάνηκε πάρα πολύ ενδιαφέρον ήταν ότι δεν φοβόταν ο συγγραφέας να αναφέρει τα ονόματα των πολιτικών που κατέστρεψαν τη ζωή του πατέρα,  να τους κατηγορήσει ανοιχτάγι αυτό. Επιπλέον το βιβλίο θίγει πάρα πολλά θέματα. Θίγει την ομοφυλοφιλία, τον ρατσισμό, την πολιτική που συνδέεται ξεκάθαρα με την ατομική ζωή των ανθρώπων και τη φτώχεια. Η πολιτική επηρεάζει τη ζωή του ανθρώπου και ο άνθρωπος γίνεται έρμαιο των καταστάσεων, δεν έχει τον έλεγχο της ζωής του  λογω της πολιτικής. Όταν οι πολιτικές συνθήκες και αποφάσεις δε σε επηρεάζουν, δεν το καταλαβαίνεις. Το βιβλίο είναι γραμμένο πολύ παραστατικά - συγκεκριμένα η Παρασκευή αναφέρθηκε στο καβγά ανάμεσα στον αδερφό και τον πατέρα που ήτανε πολύ ζόρικος.  και μας είπε ότι αυτή τη φορά είδε με μία διαφορετική οπτική το βιβλίο

Στη Μιχαέλα το βιβλίο φάνηκε ενδιαφέρον. Ήτανε γραμμένο σαν ημερολόγιο και αυτό που της έμεινε ήταν ότι ο πατέρας αναπαρήγαγε τα ίδια ακριβώς που είχε κάνει ο δικός του πατέρας, παρόλο που τον κατηγορούσε.

Στη Μαργαρίτα το βιβλίο δεν άρεσε πολύ. Το βρήκε βαρετό. Την κούρασε που έκανε αναδρομές στο παρελθόν και έπρεπε να είσαι προσεκτικός αναγνώστης για να καταλάβεις τα κρυφά νοήματα. Ας πούμε μας είπε ότι μέχρι το τέλος του βιβλίου δεν είχε καταλάβει ότι ο συγγραφέας ήταν ομοφυλόφιλος.

Ο Χρήστος βρήκε ενδιαφέρον το βιβλίο και όπως είπε ο συγγραφέας έχει περάσει πολλά στη ζωή του.

Η Μαρία είπε ότι το βιβλίο της άρεσε πάρα πολύ. Η γλώσσα του ήταν απλή λιτή και θεατρική χωρίς στολίδια. Ο συγγραφέας με το κείμενο του καταγγέλλει την ταξική αδικία και είναι σαν να κάνει μία υπενθύμιση πως ο άνθρωπος κάποια πράγματα δεν μπορεί να τα ελέγξει γιατί η πολιτική επηρεάζει και ελέγχει τη ζωή μας φτάνοντας μέχρι και τον έλεγχο του σώματός μας. Η  ίδια ταυτίστηκε με το συγγραφέα καθώς περνά από ανάλογες καταστάσεις και αυτό το βιβλίο όπως μας είπε «έτριψε αλάτι στις πληγές της».  Σε όλη της τη ζωή ένιωθε αυτό το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς το οποίο γίνεται αντιληπτό και μέσα από την κοινωνική  διαστρωμάτωση που υπάρχει. Και αυτό που έχει εμπεδώσει είναι ότι δεν υπάρχει καμία ενσυναίσθηση - ειδικά από τη μεριά των ευκατάστατων, των πλούσιων, των ανώτερων κοινωνικών τάξεων.

Η Ελένη αυτό που παρατήρησε στο βιβλίο, το οποίο της άρεσε πολύ, ήταν ότι ο πατέρας κατάφερε να αποδεχτεί το γιο του να δεχτεί τη διαφορετικότητα μόνο όταν βρέθηκε στην ίδια θέση με αυτόν δηλαδή σε μία θέση περιθωριακή.

Στην Ιφιγένεια δεν άρεσε πάρα πολύ το βιβλίο, ίσως και να μην το πολυκατάλαβε, όπως μας είπε, όμως της άρεσε πολύ η προσωπικότητα του ήρωα.

Ο Γιώργος μας είπε ότι του άρεσε το βιβλίο γιατί ήταν το πρώτο βιβλίο που διάβασε και που ένας ομοφυλόφιλος γράφει τη δική του ιστορία. Αυτό που τον συγκλόνισε είναι ότι η σχέση ανάμεσα στους γονείς για το παιδί ήτανε πολύ δύσκολη, γιατί οι γονείς ολοφάνερα ήταν ομοφοβικοί και δεν μπορούσαν να αποδεχτούν το γιο τους.

Ο Αντρέας βρήκε πολύ ενδιαφέρον το χαρακτήρα του πατέρα. Διαπιστώνουμε ότι ο πατέρας προσπαθεί να αγαπήσει το γιο του, αλλά έχει και κακές στιγμές και φαίνεται σκληρός. Η μητέρα παρόλο που είναι προστατευτική,  συγχρόνως βρίζει το γιο ότι είναι «αδερφή». Αυτό που το άρεσε το βιβλίο είναι ότι είναι βαθιά προσωπικό ενώ είναι γραμμένο τόσο παραστατικά που έκανε εικόνες στο κεφάλι του τα σκηνικά που περιγράφονταν. Όλη η ζωή του ήρωα ήταν σε μια ανακατεμένη χρονογραμμή, που ήταν ήταν λίγο μπερδεμένη, αλλά δεν τον κούρασε.

Ο Μανόλης μας είπε ότι βρήκε πολύ ενδιαφέρον το βιβλίο ακριβώς γιατί δεν είχε γραμμική αφήγηση και αυτό που αντιλήφθηκε ήταν πως το πρόβλημα δεν ήταν ο ήρωας του βιβλίου αλλά οι συνθήκες οι οποίες τον διαμόρφωσαν. Φαίνεται επίσης ότι ο πατέρας του ήρωα, παρόλο που μισούσε το δικό του πατέρα, επανέλαβε τα ίδια λάθη με εκείνον.

Στην Νταριάνα το βιβλίο έκανε μεγάλη εντύπωση. Νόμιζε πως ο συγγραφέας θα κατηγορεί τον πατέρα του μέσα σε αυτό, αλλά τις περισσότερες φορές - και όπως αντιλήφθηκε μέχρι το τέλος-  οι περισσότερες αναμνήσεις του από τον πατέρα του ήταν θετικές. Αυτό που την εντυπωσίασε ως αναφορά ήταν ότι το χριστουγεννιάτικο τραπέζι - που η σκηνή του επαναλαμβάνεται συνέχεια και ο ήρωας επιστρέφει σε αυτό-  δείχνει αυτή τη χαρούμενη στιγμή με την μπαμπά του.

Η Βαλεντίνε μας είπε πως αυτές τις κακές τιμές της έχει ζήσει και η ίδια με την οικογένειά της. Η μητέρα του ήρωα αγαπάει τον ήρωα αλλά συγχρόνως τον βρίζει και στο μικρότερο παιδί της βλέπουμε ότι δίνει λιγότερη αγάπη από ότι στα μεγαλύτερα. Διαβάζοντας το βιβλίο πίστευε πως ο συγγραφέας θα μισούσε τον πατέρα του, αλλά αντιλαμβάνεται στο τέλος ότι δεν συμβαίνει αυτό. Επιπλέον κανείς ήρωας δεν ήτανε κακός. Η  ζωή τους έχει κάνει.

Η Ισαβέλλα βρήκε το βιβλίο ενδιαφέρον και ταυτίστηκε με αρκετές καταστάσεις, ενώ την συγκίνησε και ήταν εύκολο στο να το διαβάσει με άνεση.

Στην Καμέλα του βιβλίο άρεσε πολύ και όπως μας είπε

υπάρχουν πολλές οικογένειες στις οποίες διακρίνουμε να υπάρχουν τέτοιες χαοτικές καταστάσεις. Αυτό που αντιλήφθηκε η ίδια ήταν πως τα τραύματα του πατέρα δεν τον άφηναν να αλλάξει και εκείνο που της έκανε εντύπωση ήταν πως τα αδέρφια δεν είχαν καλές σχέσεις μεταξύ τους, δεν ήταν δεμένα.

Στην Ίλμα το βιβλίο δεν άρεσε ιδιαίτερα.  Βέβαια βρήκε ενδιαφέρον το πως έθιγε τόσα πολλά θέματα και αυτό που τη σόκαρε ήταν το ότι γινόντουσαν καυγάδες οι οποίοι αποτυπώνονται στην αφήγηση πολύ ζωντανά.

Η Μειρά μας είπε ότι βαρέθηκε το βιβλίο. Κατάλαβε βέβαια ότι υπήρχαν πολλά θέματα, πολλά προβλήματα στην οικογένεια. Γενικά το βιβλίο ήταν απλό στην ανάγνωση ενώ υπήρχαν κάποια σημεία που της άρεσαν. Αυτό που της έκανε εντύπωση ήταν το σημείο που μιλάει για τον παππού και λέει την ιστορία του και πως αυτή επηρέασε τον πατέρα καθώς και το ότι  πατέρας του έκανε δώρα( όπως ότι του αγόρασε την ταινία του Τιτανικού και πρόσφερε στην οικογένεια το χριστουγεννιάτικο τραπέζι).

Στον Κώστα το βιβλίο άρεσε πάρα πολύ. Το παιδικό τραύμα του πατέρα μεταφέρεται στα παιδιά του και ο πατέρας βρίσκει τη λύση των προβλημάτων του στο αλκοόλ. Προσπαθεί όμως, ενώ είναι φτωχός,  τα παιδιά του να έχουν καλές αναμνήσεις. Τον βλέπουμε ότι τους παίρνει δώρα και προσπαθεί να τους προσφέρει τη ζωή που ο ίδιος στερήθηκε. Ωστόσο είναι αγράμματος και αυτό αποτυπώνεται στη σκηνή με την αναφορά στο τείχος του Βερολίνου. Στο τέλος λυπήθηκε πολύ τον πατέρα του ήρωα επειδή η πολιτική κατάσταση των κατέστρεψε. Αυτό που αντιλήφθηκε είναι ότι η πολιτική τελικά μας επηρεάζει όλους και εκείνο που πρέπει να αντιληφθούμε να συνειδητοποιήσουμε είναι η ταξική μας κατάσταση.

Η Καλλιόπη είπε ότι της άρεσε το βιβλίο και αυτό που της έκανε εντύπωση είναι πως η πολιτική μπορεί να καταστρέψει τη ζωή ενός ατόμου.

Στην Κατερίνα το βιβλίο άρεσε και αυτό που μας είπε ότι αντιλήφθηκε είναι ότι το κράτος ασκεί βία και στην κοινωνία σε όλα τα άτομα και τελικά η πολιτική ήταν αυτή που εξόντωσε τον πατέρα του ήρωα.

Στη Ροδία άρεσε που μέσα στο βιβλίο θιγόταν τόσα πολλά θέματα αν και η συνοχή ήταν λίγο προβληματική για εκείνη καθώς δεν έχει διαβάσει πολλά βιβλία αυτού του τύπου που να υπάρχει αναδρομική αφήγηση. Σε γενικές όμως γραμμές αντιλήφθηκε την υπόθεση και το νόημα του.

Η Νιλ μας είπε ότι κατάλαβε το βιβλίο και ότι σε αυτό αποτυπώνεται το τραύμα του συγγραφέα,  ενώ περνάει αρκετά κοινωνικά μηνύματα μέσα από αυτό.

Η Μαρία μας είπε ότι το βιβλίο της άρεσε πάρα πολύ. Οι αναδρομές στο παρελθόν μας βοήθησαν να γνωρίσουμε καλύτερα τους χαρακτήρες – σκηνές όπως το τραπέζι των Χριστουγέννων στο οποίο το παιδί παρακαλούσε να τον προσέξουν ή στην σκηνή με τα ναρκωτικά και τα χρήματα και τον καυγά του πατέρα με το θετό γιο . Το βιβλίο το έχει διαβάσει 4 φορές και αυτό που συνειδητοποίησε ήταν πως τελικά η πολιτική όντως ήταν αυτή που σκότωσε τον πατέρα του ήρωα. Διαβάζοντας το τώρα (γιατί το έχει ξαναδιαβάσει στην πρώτη λυκείου) το είδε με μία διαφορετική ματιά. Καταλαβαίνει τον πατέρα, δικαιολογεί τον πατέρα του ήρωα γιατί και ο ίδιος ήτανε θύμα και είναι μοιάζει να αμύνεται στο τραύμα γι αυτό και φερόταν κατά αυτό τον τρόπο.

Και στην Ευγενία άρεσε πολύ το βιβλίο καθώς είναι η

δεύτερη φορά που το διαβάζει και ταυτίστηκε πολύ με τη μητέρα. Εκείνο που δεν μπορούσε να καταλάβει ήταν γιατί δεν σηκωνόταν να φύγει και να παρατήσει τον πατέρα. Επίσης αναφέρθηκε σε συγκεκριμένες σκηνές του βιβλίου όπως στη σελίδα 27 όπου αναφέρεται «είναι φυσιολογικό να ντρέπεσαι επειδή αγαπάς;»,  στη σελίδα 71 που γίνεται αναφορά στο πώς «τα παιδιά μεταμορφώνουν τους γονείς «και σίγουρα συμβαίνει αυτό αφού όταν τα παιδιά έχοντας την απαραίτητη μόρφωση θα μιλήσουν ή θα φερθούν με έναν διαφορετικό τρόπο στους γονείς τους και οι γονείς βλέποντας τους εαυτούς τους σε μας μπορεί να αλλάξουν και να συμφιλιωθούν με το παιδί.

Στη γενικότερη συζήτηση αναφερθήκαμε στο ότι μέσα στο βιβλίο ο συγγραφέας έκανες αναφορά πως ο πατέρας του είχε μία απέχθεια για τη θηλυκότητα – που είχε καλλιεργηθεί με΄σα από τα στερεότυπα της κοινωνίας- και αυτή ήταν που τον οδήγησε και έξω από το σχολείο. Όπως μας είπε η Μαρία Σ. ο πατέρας ήταν πολύ επηρεασμένος από την κοινωνία. Παρόλο που αγαπούσε το παιδί του του φερόταν με αυτό τον τρόπο γιατί στην ουσία ήθελε να το προστατέψει από τη σκληρότητα της κοινωνίας, εφόσον είχε αντιληφθεί ότι ήταν ομοφυλόφιλος. Τα στερεότυπα και η τοξική αρρενωπότητα που κυριαρχεί στην κοινωνία των οδήγησαν να μη θέλει να δείξει τίποτα θηλυκό, να μην εκφράζει τα συναισθήματά του και το παιδί σταδιακά αντιλαμβάνεται πως ο πατέρας του ήταν ε΄νας τρυφερός άνθρωπος όταν τον είδε χαρούμενο και όταν διαπίστωσε πως ο  πατέρας του είχε και χαρούμενη ζωή π.χ όταν είχε ντυθεί μαζορέτα στη φωτογραφία.

Είναι εμφανές πως σε όλο το βιβλίο κατακρίνεται ο ρατσισμός αλλά και η πολιτική σκληρότητα και κρατήσαμε τα τελευταία λόγια του πατέρα προς το γιο: «Έχεις δίκιο. Εχεις δίκιο. Πιστεύω χρειάζεται μια γερή επανάσταση.»