Jak bezszwowo zrobić kapcie.

Kapcie, bambosze, papucie... Jak wiele nazw, tak wiele fasonów i sposobów tworzenia tych małych dziergawek. Chyba najbardziej popularny model, częściowo ściągaczowy, częściowo francuski ze szwem na wierzchu stopy robiły już dawno, dawno temu nasze babcie. Wiedziały, że to dobry produkt, ciepły, praktyczny i prosty do zrobienia.

Dziś, w dobie dobrobytu i wręcz przepychu sklepowego chyba mało kto ceni takie własnoręcznie zrobione kapcie. A szkoda, bo oprócz wartości sentymentalnej, płynącej z własnoręcznej pracy, dają one wygodę i ciepło. Możemy je zabrać ze sobą wszędzie, zajmują mało miejsca i mogą wyglądać dowolnie, jak tylko nas wyobraźnia poniesie.

W tym poście pokażę jak zrobić te babcine kapcie bez ani jednego szwu. Zamiast ściegu francuskiego i ściągacza, będzie głównie ścieg gładki (wąski francuz pojawi się tylko przy brzegu, by dzianina się nie zwijała).

Takie kapcie najlepiej wykonać z bardzo wytrzymałej włóczki, ponieważ częste ich używanie powoduje ścieranie się podeszwy. Świetnie się do tego sprawdza włóczka stilonowa, która niestety nie jest już produkowana. Można zastąpić ją mocno skręconą włóczką z dodatkiem poliamidu. Ja w swoich zapasach znalazłam włóczkę stilonową i na niej pokażę cały kurs. 

Będę dziergać kapcie w dwóch rozmiarach: 32/34, (36/37).

Obwód stopy: 19 - 20 cm, (20 - 21 cm).

Długość stopy: 19 - 21 cm, (21 - 23 cm)

Użyję drutów 4 mm z długą żyłką (próbka 10 cm = 18 o. i 30 rz.). Użyję także dwóch metod przerabiania oczek:

1. Metoda Judy's Magic Cast On do nabrania oczek początkowych (metodę tę krok po kroku opisałam TU).
2. Metoda Magic Loop (którą pokazałam TUTAJ).

Zaczynając od pięty będziemy przerabiać kapeć najpierw w rzędach, a później w okrążeniach. Przez cały czas będziemy używać tylko drutów z żyłką, rozdzielając oczka na dwie połowy (w opisie będzie pojawiać się znak: "//", oznaczający przejście pomiędzy drutami).

SPOSÓB WYKONANIA:

(Jest to opis rozszerzony z dodatkiem zdjęć. Na samym dole posta umieściłam skrótowy opis kapci).

ETAP I - przerabianie w rzędach

1. Nabieramy 36 (40) oczek metodą Judy's Magic Cast On (po 18 (20) oczek na każdym drucie).

2. Wysuwamy prawy drut tak, by przez oczka przechodziła tylko żyłka
i rozpoczynamy pierwszy rząd:

- przerabiamy 4 (5) oczek lewych i 14 (15) oczek prawych //...

... // 14 (15) oczek prawych i 4 (5) oczek lewych.

3. Odwracamy robótkę i wykonujemy rząd drugi - powrotny:
- 18 (20) oczek lewych // 18 (20) oczek lewych.

4. Powtarzamy te dwa rzędy w sumie 15 razy [= 30 rzędów / 30 żeberek].
Na koniec rozkładamy robótkę na płasko, wsuwając żyłkę w oczka.

ETAP II - przerabianie w okrążeniach

5. Rozdzielamy robótkę na wierzch i spód, wysuwając żyłkę w odległości 9 (10) oczek od obu brzegów. W miejscu łączenia okrążeń wkładamy marker (opcjonalnie).

6. Rozpoczynamy pierwsze okrążenie:

- przerabiamy 9 (10) oczek prawych // ...

... // 18 (20) oczek prawych // ...

... 9 (10) oczek prawych i przekładamy marker.

7. Przerabiamy to okrążenie 16 (24) razy.

ETAP III - część palcowa

8. Zwężamy część palcową:

- przerabiamy op do 4 ostatnich oczek , 2 op razem pochylone w prawo, 2 op // ...

... // 2 op, 2 op razem pochylone w lewo... 

... op do 4 ostatnich oczek, 2 op razem pochylone w prawo, 2 op // ...

... // 2 op, 2 op razem pochylone w lewo, op do markera i przekładamy marker.

9. Przerabiamy to okrążenie 6 (7) razy [=12 o.]

10. Kolejne okrążenie przerabiamy:

- 2 op razem pochylone w lewo, 1 op // ...

... // 1 op. 2 op razem pochylone w prawo, 2 op razem pochylone w lewo, 1 op // ...

... // 1 op, 2 op razem pochylone w prawo, usuwamy marker.

11. W kolejnym okrążeniu wszystkie oczka przerabiamy po dwa razem (= 4 o.). Obcinamy nitkę, nawlekamy ją na igłę. Igłę przeciągamy przez wszystkie oczka i zaciągamy. Chowamy końcówki włóczek.

SPOSÓB WYKONANIA  - wersja skrócona:

ETAP I

Nabrać 36 (40) o. metodą JMCO (po 18 (20) oczek na każdym drucie).

1 rz.: 4 (5) ol, 14 (15) op // 14 (15) op, 4 (5) ol

2 rz.: 18 (20) ol // 18 (20) ol

Powtarzać te dwa rzędy 15 razy (30 żeberek ściegu francuskiego).

ETAP II

Przełożyć żyłkę według wskazówek z tutoriala i przerabiać dalej same oczka prawe przez 16 (24) okr.

ETAP III

1 okr.: op do 4 ostatnich oczek na lewym drucie, 2 op razem pochylone w prawo, 2 op // 2 op, 2 op razem pochylone w lewo // op do 4 ostatnich oczek, 2 op razem pochylone w prawo, 2 op // 2 op, 2 op razem pochylone w lewo, op do markera i przekładamy marker.

Powtarzać to okrążenie 6 (7) razy = 12 oczek

Kolejne okrążenie: 2 op razem pochylone w lewo, 1 op // 1 op. 2 op razem pochylone w prawo, 2 op razem pochylone w lewo, 1 op // 1 op, 2 op razem pochylone w prawo, usuwamy marker.

W kolejnym okrążeniu wszystkie oczka przerabiamy po dwa razem (= 4 o.). Obcinamy nitkę, nawlekamy ją na igłę. Igłę przeciągamy przez wszystkie oczka i zaciągamy. Chowamy końcówki włóczek.

Jak zrobić skarpetki spiralne

Metoda ta opisana jest w książce: "Skarpety na drutach", której autorką jest Laila Wagner. Książeczka oprócz opisu metody (od cholewy w stronę palców), krótkiego kursu robienia na drutach i tabelki z gotowym przelicznikiem oczek, zawiera także kilka ciekawych projektów. Wszystkie one jednak wykonane są z cienkiej włóczki na drutach 2,5 mm.

Ten wpis adresuję do dziewiarek, które podobnie jak ja chcą umieć same zaprojektować skarpetki i wykonać je z włóczki o dowolnej grubości.

Technika spiralna.

Laila Wagner w swojej książce pisze, że "spiralne skarpetki robi się "prosto", a 4 oczka prawe i 4 oczka lewe przerabiane na przemian w 4 okrążeniach stanowią jeden motyw wzoru. Potem ten motyw przesuwa się za każdym razem o jedno oczko w lewo. Dzięki temu dziergana "rurka" skręca się w spiralę..."

Powstały ścieg jest sprężysty, dzięki czemu dobrze układa się na pięcie, której nie trzeba specjalnie kształtować.

Przykłady moich projektów skarpetek spiralnych (po kliknięciu podpisu blogger przekieruje Was na artukuł, z którego pochodzą zdjęcia):

wełniane skarpetki

ciepłe obwarzanki

regionalne obwarzanki

skarpetki

komplecik

Kierunek przerabiania.

Laila Wagner w swojej książce opisuje sposób tworzenia skarpetek od cholewy w stronę palców, w dodatku obie skarpetki skręcają się w jedną stronę. Przetestowałam różne warianty tego zagadnienia i myślę, że nie ma znaczenia czy zaczynamy dziergać od cholewy czy od palców. Podobnie spirala może się skręcać nie tylko w lewo, ale także w prawo. Dlatego dziś pokażę Wam obie spirale i specjalnie, by nie powielać książki, będę Was zachęcać do dziergania skarpetek od palców.


Oliczanie ilości potrzebnych oczek. Grubość włóczki i schemat spirali.

Na początku wykonujemy próbkę ściegiem gładkim prawym, następnie przeliczamy ile oczek wyjdzie nam w 10 cm (ilość rzędów jest nieistotna). Następnie zdejmujemy miarę ze stopy, a dokładniej: mierzymy obwód śródstopia (niezbyt ciasno) i przeliczamy go na oczka. Wynik musi być parzysty i podzielny przez którąś z cyfr: 4, 5, 6, 7 lub 8. Jeśli trzeba to go zaokrąglijmy.

I tu wtrącę... Autorka całego spiralnego pomysłu stosuje system ściągacza złożonego z 4 oczek prawych i 4 oczek lewych (suma = 8 oczek), który co 4 okrążenia przesuwa się o 1 oczko w lewo. Jednak w przypadku grubszych włóczek nie zawsze da się to zastosować, ponieważ nie każdą liczbę da się podzielić przez 8, a zaokrąglanie do takowej może spowodować to, że skarpeta będzie za ciasna lub za luźna.

W takiej sytuacji zwykle stosuję po prostu inny ściągacz:

- wynik podzielny przez 8: ściągacz 4 op./ 4 ol. (przesunięcie po 4 okr.)
- wynik podzielny przez 7: ściągacz 4 op./ 3 ol. (przesunięcie po 4 okr.)
- wynik podzielny przez 6: ściągacz 3 op./ 3 ol. (przesunięcie po 3 okr.)
- wynik podzielny przez 5: ściągacz 3 op./ 2 ol. (przesunięcie po 3 okr.)
- wynik podzielny przez 4: ściągacz 2 op./ 2 ol. (przesunięcie po 2 okr.)

I jeszcze jedna wskazówka: im grubsza włóczka tym cieńszy ściągacz powinno się stosować.


Potrzebne narzędzia:

1. Druty z giętką żyłką do przerabiania metodą Magic Loop.

2. Dodatkowo dla tych, którym wygodniej - druty z krótką 20 - 23 cm żyłką (rozmiary obecnie dostępne w Polsce: 1,5 mm - 5,5 mm).

3. Ewentualnie druty skarpetkowe, choć ja nie używam ich w ogóle.

4. Marker do oznaczenia początku okrążenia.

Skarpetki spiralne - część praktyczna.

W ostatnim artykule (TUTAJ) pokazałam jak wykonać część palcową za pomocą metody JMCO (oczywiście jeśli ktoś chce, to może zrobić palce także metodą skróconych rzędów). Efektem końcowym było uzyskanie oczek, wyznaczających obwód stopy.

W tym konkretnym przykładzie na przestrzeni całego okrążenia uzyskałam 36 oczek. Podzielę je przez 6 i wybiorę ściągacz 3 op./3 ol., skręcany co 3 okrążenia. 

1. Zaznaczamy markerem początek okrążenia

i dziergamy wybrany ściągacz

(w tym przypadku pierwsze 3 okrążenia)

Spirala lewoskrętna:

2a. W kolejnym okrążeniu (w tym przypadku w 4.) przesuwamy ścieg 

o jedno oczko w lewo.

(na początku okrążenia będzie o jedno oczko prawe więcej,

ale na końcu okrążenia przesuwany ściągacz wróci do swego schematu)

3a. Dalej kontynuujemy skręcanie ściągacza.

Spirala prawoskrętna:

2b. Ostatnie oczko okrążenia poprzedzającego okrążenie skręcane 

(w tym przypadku okrążenie - 2.) przerobiamy jako oczko prawe.

(pod koniec tego okrążenia będzie o jedno oczko lewe mniej,

ale pod koniec następnego okrążenia schemat wróci do normy)

3b. Dalej kontynuujemy skręcanie ściągacza.

Dalej przerabiamy spiralę na dowolną wysokość, mierząc dzierganą skarpetkę co jakiś czas. Jeśli  się chce wysoką cholewę to prawdopodobnie trzeba będzie rozszerzyć dzianinę (jest to zależne od grubości łydki). W takiej sytuacji należy dodawać stopniowo oczka w pasach oczek prawych a potem w lewych.

JMCO - zastosowanie w skarpetkach

 Skarpetki przerabiane od palców

Na początek znów napiszę, że nie jestem autorką tej metody. Nauczyłam się jej z anglojęzycznych filmików i uważam że warto ją rozpowszechnić "po polsku".

Zwykle jak dziergam skarpety od palców to przy nabieraniu oczek korzystam z dwóch metod. Jedną jest metoda skróconych rzędów, a drugą właśnie JMCO (Judy's Magic Cast On).

Metoda JMCO polega na nabraniu oczek jakby od środka dzianiny i dalszym przerabianiu ich w stronę jej brzegów. Późniejsze kształtowanie dzianiny zależy od efektu, jaki chcemy uzyskać.
Przy tworzeniu skarpet będzie to nabranie oczek początkowych w miejscu czubków palców, dalsze przerabianie ich w okrążeniach metodą Magic Loop i stopniowe zwiększanie ich liczby po to, by stworzyć ładnie zaokrągloną część palcową.

Poniższe zdjęcie pokazuje jak robótka wygląda po nabraniu oczek początkowych metodą JMCO i przerobieniu pierwszego okrążenia. Widzimy tu, że połowa oczek leży na jednym drucie, a druga połowa na drugim. Podobnie podzielona będzie skarpetka. Na jednym drucie będziemy tworzyć spód, a na drugim wierzch.

Dodawanie oczek.

Stopniowe i regularne zwiększanie liczby oczek ma na celu utworzenie równych skosów palcowych w skarpecie. Niezależnie od grubości włóczki możemy przyjąć, że oczka będziemy dodawać w co drugim okrążeniu według schematu: 1 oczko prawe, 1 oczko dodane z poprzecznej nitki, oczka prawe, 1 oczko dodane z poprzecznej nitki, 1 oczko prawe - najpierw na pierwszym drucie, a potem na drugim (= 4 dodane oczka w okrążeniu).
Wielokrotność dodawanych oczek zależy od grubości włóczki, rozmiaru skarpety i indywidualnych upodobań. W swoich skarpetach zwykle dodaję oczka 4 - 5 razy.


Jak obliczyć oczka początkowe.

Ilość oczek początkowych wyznacza się poprzez odjęcie wielokrotności dodawanych oczek od oczek obwodu stopy, np.:

obwód stopy = 36 oczek
dodawanie 4 oczek w co drugim okrążeniu = 5 razy
4 oczka mnożę przez 5 razy = 20 dodawanych oczek

obwód minus dodawane oczka: 36 - 20 = 16 oczek początkowych

Teraz wystarczy już tylko wynik podzielić na dwa i nabrać oczka (= po 8 oczek na każdy drut).


Dla wzrokowców - dodawanie oczek według schematu.

1. Wykonujemy 1 oczko prawe.

2. Dodajemy oczko (przekręcone w lewo) z poprzecznej nitki:

- wsuwamy prawy drut pod poprzeczną nitkę,

leżącą między oczkami z poprzedniego okrążenia,

- przekręcamy poprzeczną nitkę i nakładamy na lewy drut,

- wbijamy się prawym drutem w tylnią część narzuconej nitki, 

nabieramy włóczkę i przeciągamy ją, tworząc oczko przekręcone w lewo.

3. Wykonujemy oczka prawe, zatrzymując się przed ostatnim oczkiem.

4. Dodajemy oczko (przekręcone w prawo) z poprzecznej nitki:

- wbijamy prawy drut pod poprzeczną nitkę,

leżącą między oczkami z poprzedniego okrążenia,

- przekładamy nitkę bez przekręcania jej na lewy drut,

- wbijamy się prawym drutem w przednią część narzuconej nitki tak, by ją przekręcić,

nabieramy włóczkę i przeciągamy ją tworząc oczko przekręcone w prawo.

Po uzyskaniu odpowiedniej liczby oczek przerabiamy jeszcze jedno okrążenie prosto i część palcową skarpetki mamy gotową. Dalej dziergamy wedle uznania.