Engerek: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 13.23, 18 Ekim 2005 tarihindeki hâli

Şablon:Taksonomi başlangıç Şablon:Taksonomi resim Şablon:Taksonomi başlangıç yeri Şablon:Taksonomi alem Şablon:Taksonomi altbölüm Şablon:Taksonomi sınıf Şablon:Taksonomi takım Şablon:Taksonomi familya Şablon:Taksonomi altfamilya Şablon:Taksonomi cins Şablon:Taksonomi sonu yeri Şablon:Taksonomi kısmı altbölümü

Şablon:Taksonomi sonu Engerekgiller (Latince Viperidae) familyasından çeşitli yılan türlerine verilen genel ad.

Yaşadığı yerler: Avustralya hariç, dünyanın bütün sıcak ve ılık bölgeleri
Özellikleri: Çok zehirlidir. Üçgen başlı olup, sırtlarında bir şerit deseni bulunur
Ömrü: 20-30 yıl

Geniş üçgen başlı, kısa kuyruklu, tıknaz gövdeli olup sırtları boyunca baklava veya zikzak desenli bir bant bulunur. Çoğunlukla gündüz güneşlenir, gece avlanırlar. Avlanmada avlarının peşinden dolaşmazlar. Sessizce avını beklerler. Üst çenelerindeki oluklu iki dişi, ağız kapalıyken damağın üzerine yapışık durur. Avına saldırmak için ağızını açtığında dikleşirler. Bütün yılanlar gibi diliyle koku alır. Zehirlediği avının izini diliyle takib eder. Ölüsünü bularak yutarlar. Ana besini fare, kuş, kertenkele ve böceklerdir. Göz bebekleri, gündüzleri dikey çizgi halindedir.

30 santimetrelik çayır engereğinden, 2 metrelik Gabon engereğine kadar değişik uzunlukta bir çok türü vardır. Çeşitli renkte olurlar. Bütün yılanlar gibi topraktaki sarsıntıları kolayca işitirler. Ormanlık, çöllük, kayalık gibi çeşitli yerlerde yaşarlar. Toprak ve kumlarda tüneller açan, iyi yüzen, ağaca ve çalılıklara tırmananlar vardır. Kışı, soğukta nemli yerlerde uyuşuk olarak geçirirler. Sarı engerek hariç hepsi ovovivipardır, yani yumurtalar ana karnında çatlayarak yavrular doğar. Sarı engerek yumurtlar. Dünyanın en zehirli yılanlarından olan Echis carinatus engereği 70 cm uzunluktadır. Zehiri, kobra zehirinden beş kat daha güçlüdür. Hemen kalbe tesir eder. Vücudunun yanlarındaki testere dişli pullarını birbirine sürterek tehdit edici bir ses çıkararak saldırır.

ABD'de yaşıyan çukur engereklerinin alınlarında ince zarlı iki çukur bulunur. Bunlar, sıcak kanlı hayvanların vücutlarından yayılan ısı dalgalarını (kızılötesi ışınları) tesbit ederler. Bunlar tabiı kızılötesi dedektörleridir. Bunların sayesinde avlarını karanlıkta bile bularak takip ederler. Bu çukurlardan dolayı, bunlara çukur engerekler adı verilmiştir. Çıngıraklıgiller ailesine girmekle beraber kuyruklarında çıngırak bulunmaz. Bazı zoologlar engerekgillerle, çukur engerekgilleri aynı familyaya bağlı, iki alt-aile olarak kabul ederler. Gerçek engerekgillerde yüz çukurları yoktur. Canlı kızılötesi dedektörleri (kızılötesi ışınları seçebilen araç) yalnız boa, çıngıraklı ve çukur engerek yılanlarında bulunur. Türkiye'de de birçok engerek çeşitleri vardır.

Türler

Vipera albizona
Vipera ammodytes - Boynuzlu engerek. Türkiye
Vipera aspis - Avrupa engereği
Vipera barani - Baran engereği. Türkiye
Vipera berus - Bayağı engerek
Vipera bornmuelleri - Lübnan engereği
Vipera darevskii - Darevsky engereği
Vipera dinniki
Vipera eriwanensis
Vipera kaznakovi - Kafkas engereği. Türkiye
Vipera latastei
Vipera latifii
Vipera lebetina - Koca engerek. Türkiye
Vipera lotievi
Vipera magnifica
Vipera monticola - Dağ engereği
Vipera nikolskii
Vipera orlovi
Vipera palaestinae - Filistin engereği
Vipera pontica - Çoruh engereği. Türkiye (Artvin)
Vipera raddei - Ağrı engereği. Türkiye
Vipera renardi
Vipera russelli - Russell engereği
Vipera sachalinensis - Sakhalin engereği
Vipera seoanei - Portekiz engereği
Vipera ursinii - Çayır engereği. Türkiye
Vipera wagneri - Vagner engereği. Türkiye
Vipera xanthina - Alacalı engerek. Türkiye

@@ 13. satır: / 13. satır: @@
 {{Taksonomi_sonu}}
+'''Engerekgiller''' (Latince ''Viperidae'') familyasından çeşitli yılan türlerine verilen genel ad.
-Zehirlidirler. Uzun, kıvrık ve içi boş olan ikişer tane zehir dişleriyle bunların gerisinde daha küçük yakalama dişleri mevcuttur. Başları üçgen şeklinde ve kuyrukları küttür. Daha çok geceleri avlanırlar.
+;Yaşadığı yerler: Avustralya hariç, dünyanın bütün sıcak ve ılık bölgeleri
+;Özellikleri: Çok zehirlidir. Üçgen başlı olup, sırtlarında bir şerit deseni bulunur
+;Ömrü: 20-30 yıl
+Geniş üçgen başlı, kısa kuyruklu, tıknaz gövdeli olup sırtları boyunca baklava veya zikzak desenli bir bant bulunur. Çoğunlukla gündüz güneşlenir, gece avlanırlar. Avlanmada avlarının peşinden dolaşmazlar. Sessizce avını beklerler. Üst çenelerindeki oluklu iki dişi, ağız kapalıyken damağın üzerine yapışık durur. Avına saldırmak için ağızını açtığında dikleşirler. Bütün yılanlar gibi diliyle koku alır. Zehirlediği avının izini diliyle takib eder. Ölüsünü bularak yutarlar. Ana besini [[fare]], [[kuş]], [[kertenkele]] ve [[böcekler]]dir. Göz bebekleri, gündüzleri dikey çizgi halindedir.
+santimetrelik [[çayır engereği]]nden, 2 metrelik [[Gabon engereği]]ne kadar değişik uzunlukta bir çok türü vardır. Çeşitli renkte olurlar. Bütün yılanlar gibi topraktaki sarsıntıları kolayca işitirler. Ormanlık, çöllük, kayalık gibi çeşitli yerlerde yaşarlar. Toprak ve kumlarda tüneller açan, iyi yüzen, ağaca ve çalılıklara tırmananlar vardır. Kışı, soğukta nemli yerlerde uyuşuk olarak geçirirler. [[Sarı engerek]] hariç hepsi [[ovovivipar]]dır, yani yumurtalar ana karnında çatlayarak yavrular doğar. Sarı engerek yumurtlar. Dünyanın en zehirli yılanlarından olan ''Echis carinatus'' engereği 70 cm uzunluktadır. Zehiri, [[kobra]] zehirinden beş kat daha güçlüdür. Hemen kalbe tesir eder. Vücudunun yanlarındaki testere dişli pullarını birbirine sürterek tehdit edici bir ses çıkararak saldırır.
+ABD'de yaşıyan [[çukur engerek|çukur engereklerinin]] alınlarında ince zarlı iki çukur bulunur. Bunlar, sıcak kanlı hayvanların vücutlarından yayılan ısı dalgalarını ([[kızılötesi]] ışınları) tesbit ederler. Bunlar tabiı kızılötesi dedektörleridir. Bunların sayesinde avlarını karanlıkta bile bularak takip ederler. Bu çukurlardan dolayı, bunlara ''çukur engerekler'' adı verilmiştir. [[Çıngıraklıgiller]] ailesine girmekle beraber kuyruklarında [[çıngırak]] bulunmaz. Bazı zoologlar engerekgillerle, çukur engerekgilleri aynı familyaya bağlı, iki alt-aile olarak kabul ederler. Gerçek engerekgillerde yüz çukurları yoktur. Canlı kızılötesi dedektörleri (kızılötesi ışınları seçebilen araç) yalnız [[boa]], çıngıraklı ve çukur engerek yılanlarında bulunur. Türkiye'de de birçok engerek çeşitleri vardır.
 == Türler ==
-*''Vipera ursinii'' - [[Çayır engereği]]. [[Türkiye]]
+*''Vipera albizona''
-*''Vipera ammodytes'' - [[Boynuzlu engerek]].[[Türkiye]]
+*''Vipera ammodytes'' - [[Boynuzlu engerek]]. [[Türkiye]]
-*''Vipera xanthina'' - [[Alacalı engerek]].[[Türkiye]]
-*''Vipera lebetina'' - [[Koca engerek]]. [[Türkiye]]
-*''Vipera berus'' - [[Bayağı engerek]]
-*''Vipera barani'' - [[Baran engereği]].[[Türkiye]]
-*''Vipera kaznakovi'' - [[Kafkas engereği]].[[Türkiye]]
-*''Vipera pontica''  - [[Çoruh engereği]].[[Türkiye]] ([[Artvin]])
-*''Vipera raddei'' - [[Ağrı engereği]].[[Türkiye]]
-*''Vipera wagneri'' - [[Vagner engereği]].[[Türkiye]]
 *''Vipera aspis'' - [[Avrupa engereği]]
-*''Vipera palaestinae'' - [[Filistin engereği]]
+*''Vipera barani'' - [[Baran engereği]]. [[Türkiye]]
-*''Vipera russelli'' - [[Russell engereği]]
+*''Vipera berus'' - [[Bayağı engerek]]
 *''Vipera bornmuelleri'' - [[Lübnan engereği]]
 *''Vipera darevskii'' - [[Darevsky engereği]]
-*''Vipera monticola'' - [[Dağ engereği]]
-*''Vipera sachalinensis'' - [[Sakhalin engereği]]
-*''Vipera seoanei'' - [[Portekiz engereği]]
-*''Vipera albizona''
 *''Vipera dinniki''
 *''Vipera eriwanensis''
+*''Vipera kaznakovi'' - [[Kafkas engereği]]. [[Türkiye]]
 *''Vipera latastei''
 *''Vipera latifii''
+*''Vipera lebetina'' - [[Koca engerek]]. [[Türkiye]]
 *''Vipera lotievi''
 *''Vipera magnifica''
+*''Vipera monticola'' - [[Dağ engereği]]
 *''Vipera nikolskii''
 *''Vipera orlovi''
+*''Vipera palaestinae'' - [[Filistin engereği]]
+*''Vipera pontica''  - [[Çoruh engereği]]. [[Türkiye]] ([[Artvin]])
+*''Vipera raddei'' - [[Ağrı engereği]]. [[Türkiye]]
 *''Vipera renardi''
+*''Vipera russelli'' - [[Russell engereği]]
+*''Vipera sachalinensis'' - [[Sakhalin engereği]]
+*''Vipera seoanei'' - [[Portekiz engereği]]
+*''Vipera ursinii'' - [[Çayır engereği]]. [[Türkiye]]
+*''Vipera wagneri'' - [[Vagner engereği]]. [[Türkiye]]
+*''Vipera xanthina'' - [[Alacalı engerek]]. [[Türkiye]]
 [[kategori:Engerekler|*]]
+<!-- interwiki -->
+[[de:Viper]]
+[[en:Viper]]
+[[es:Víbora]]
+[[fr:Vipère]]
+[[it:Viperinae]]
+[[he:צפעונים]]
+[[pl:Żmije]]
+[[sl:Gad]]