Gerhard Dorn
Gerhard Dorn | |
|---|---|
| Doğum | 1530 Mechelen, Belçika |
| Ölüm | 1584 Frankfurt, Almanya |
| Milliyet | Belçikalı |
| Tanınma nedeni | Paracelsus'un el yazmalarının çoğunu kurtarmış ve ilk kez yayınlamıştır |
Gerhard Dorn (c. 1530 - 1584) Belçikalı bir filozof, çevirmen, simyacı, doktor ve bibliyofili.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Gerhard Dorn'un yaşamının erken döneminin ayrıntıları, diğer birçok 16. yüzyıl şahsiyetiyle birlikte tarihte kaybolmuştur. Günümüz Belçika'sının Antwerp Eyaletinin bir parçası olan Mechelen'de 1530 civarında doğduğu biliniyor. İlk kitabının ithaf edildiği Adam von Bodenstein ile çalıştı ve 1565'ten itibaren kitaplar yayınlamaya başladı. Chymisticum artificium'un başlık sayfasında John Dee'nin 1564 tarihli kitabı Monas Hieroglyphica'daki kişisel kabartmasını kullanmıştır.
Von Bodenstein ile birlikte Paracelsus'un el yazmalarının çoğunu kurtarmış ve ilk kez yayınlamıştır. Ayrıca birçoğunu Basel yayıncısı Pietro Perna için Latince'ye çevirmiştir. 1570'lerde Basel'de ve 1580'lerin başında Frankfurt'ta yaşadı ve burada ellili yaşlarının ortasındayken öldü.
Felsefesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dorn, Paracelsus'ta daha iyi bir felsefe ve daha Hıristiyan bir düşünce tarzı bulduğunu iddia eder ve Paracelsus'un en güçlü savunucularından biri olarak bilinir. Zamanının hakim eğitimini fazla skolastik olarak değerlendirerek, insan zihninin teorik çalışması lehine pratik laboratuvar çalışmalarını değersizleştirdi. Birçok simyacı gibi Dorn da, "simya sanatını öğrenmek isteyen, Aristoteles'in felsefesini değil, gerçeği öğreten felsefesini öğrensin" diyerek, maddi dünyaya yaptığı vurguyla Aristoteles'in felsefesine düşmandı.
Dorn, Paracelsus'un öğretilerinde tıbbın olduğu gibi, Reform'da dinin olduğu gibi, öğrenmenin de bir reforma ihtiyacı olduğunu savunmuştur. İhtiyaç duyulan şeyin mistik ve ruhani bir "aşk felsefesi" olduğunu iddia eder — onun radikal teolojisi, Kefarete ihtiyacı olanın insan değil, Tanrı olduğunu iddia ederek, simya işini, insanı değil Tanrı'yı kurtaran bir emek olarak tanımlar. Bu iddiası adeta, Hristiyan ortodoksluğunun gözünde sapkın olmaya tehlikeli bir şekilde yaklaşan bir öneridir. Başlıca yazıları Theatrum Chemicum'un I. Cildinde yer almaktadır.
Monika Wikman'ın Pregnant Darkness adlı kitabında özetlediği gibi, "Gerhard Dorn gibi simyacılar, 'The Speculative Philosophy' adlı çalışmasında, bu sonraki simyasal aşamaya [içsel şifa] Unus Mundus adını verdiler; birey (vir unus), dünya ruhuyla birleşir."[1]
Dorn'un yazıları, psikolog Carl Jung'un 1938'de Hindistan'a seyahat ederken Dorn'un başlıca yazılarını yanına almasına yetecek kadar büyük ilgi gördü. Dorn, Jung'un simya üzerine en sık alıntı yaptığı kaynaklarından biridir.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Clavis totius Philosophiae Chymisticae, Lyons, 1567.
- Chymisticum artificium naturae, theoricum et practicum, Frankfurt, 1568.
- Aurorae Thesaurusque Philosophorum, Basel, 1577.
- De Naturae Luce Physica, Frankfurt, 1583.
- Dictionarium Paracelsi, Frankfurt, 1583. 16 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Wikman, Monika. Pregnant Darkness. Berwick, Maine: Nicolas-Hays, Inc., 2004. Page 59 in trade paperback edition.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Theatrum Chemicum'dan Alıntı (cilt 1 Spekülatif Felsefe)
- Gerhard Dorn, Paul Ferguson, Adam McLean . Gerhard Dorn'un Spekülatif Felsefesi. Glasgow.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- (İngilizce) Dorn'un beden, ruh ve ruh hakkındaki düşüncelerinin tartışılması 22 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.