Kadıköy Haldun Taner Sahnesi
Binanın 2014'teki görünümü | |
 | |
| Adres | Caferağa Mahallesi, Rıhtım Caddesi Kadıköy, İstanbul Türkiye |
|---|---|
| Koordinatlar | 40°59′30″K 29°01′24″D / 40.99167°K 29.02333°D |
| Toplu ulaşım | Kadıköy metro istasyonu (M4 hattı) Kadıköy İskelesi |
| İşletmeci | İstanbul Şehir Tiyatroları |
| Tür | Tiyatro sahnesi |
| Tarz | Birinci Ulusal Mimarlık Akımı |
| Loca | Yok |
| Kapasite | 286[1] |
| Açılış | 1989) |
| Kapanış | 2021 |
Haldun Taner Sahnesi, İstanbul'un Kadıköy Meydanı'nda tiyatro sahnesidir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde olan bina İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından işletilmektedir. 2021 yılında başlayan restorasyon çalışması kapsamında kullanıma kapalıdır. Adını öykü, tiyatro, kabare yazarı ve gazeteci olan Haldun Taner'den almıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Anadolu Yakası'na getirilen yaş meyve ve sebzelerin mezatının yapılacağı bir hal binası olarak 1925-1927 yılları arasında İtalyan mimar Umberto Ferrari tarafından inşa edildi. Kadıköy'de denizden doldurulan alan üzerine inşa edilen yapı, o yılların şartlarında sapa bir yerde, çarşıdan uzakta bulunuyordu.[2] On yıl boyunca hiçbir esnaf tarafından kiralanmadı. Binanın bir kısmı itfaiye garajına dönüştürüldü, diğer bölümleri hurda araç deposu olarak kullanıldı.[3][4] Hal binası, aynı zamanda İstanbul'un ilk modern hali, Kadıköy Meydanı'nı simgeleyen Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'na ait üç yapıdan biridir. Ancak yapıldıktan sonraki 10 yıl boyunca, pazarcılar hal binasına kiracı olmak istemeyince bina boş kalır.
1937'de çarşı esnafının zorunlu olarak nakledilmesiyle deniz tarafındaki dükkânlara balıkçılar, dıştakilere kasaplar-bakkallar, iç avluya ise sebze-meyveciler yerleştirildi.[2] Ancak lodoslu havalarda dükkanları su basması üzerine esnaf çarşıdaki dükkanlarına geri döndü. “Boş olduğu, bir işe yaramadığı ve Kadıköy’ün kimliğine uymadığı" gerekçesiyle binanın yıkılması gündeme geldi.[5] 1940’lı yıllarda hal olarak kullanılmaya başladı; 1973'e kadar İstanbu'lun Anadolu yakasının sebze-meyve ihtiyacı giderildiği bir merkez olarak hizmet verdi. 1973 yılında Kadıköy Hali Küçükbakkalköy’e taşındı ve bina boş kaldı.
Yapı, 1984’te restore edilip İstanbul Belediyesi Konservatuvarına tahsis edildi; böylece Çemberlitaş'taki konservatuvar, Kadıköy'e taşındı. 1984'teki restorasyon sırasında bina özgünlüğünü yitirdi.[6] 1986′da Belediye Konservatuvarı İstanbul Üniversitesi’ne bağlanınca eski hal binası, Devlet Konservatuarı adıyla hizmet vermeye devam etti.[7]
1989′da binanın ortasındaki avlu, İstanbul Şehir Tiyatroları’na bağlı 286 koltuk kapasiteli bir tiyatro sahnesi oldu. Sahneye oyun yazarı Haldun Taner'in adı verildi. 1999 depremi sonrası güçlendirilmesi gerektiğine karar verilen[8] yapının içindeki tiyatro binası 2007'de eski eser olarak tescil edildi.[9] 2017'de hal binasının yıkılıp üç cephesi eskisine benzetilerek yeniden yapılmasını içeren bir proje onaylandı.[9] Konservatuvar, 2021'de Maltepe ilçesinin Gülsuyu mahallesindeki yeni bir binaya taşındı.[10] 2021 yılında İBB Miras tarafından başlatılan restorasyon çalışması kapsamında [11] Haldun Taner Tiyatrosu ise geçici olarak Hasanpaşa Gazhanesi’ndeki Müze Gazhane'ye taşınmıştır.[12]
İkinci restorasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri için İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2008'de Şehir Tiyatroları'nın ihtiyacına göre yeniden projelendirilen[13] ve İstanbul Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulundan onayı alınan, maliyetleri de İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından karşılanacağı açıklanan[14] tiyatro binasında 2021 yılına kadar yalnızca küçük onarımlar yapılmıştır. 13 Mart 2021 tarihinde ise binanın restorasyon çalışmaları İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılmış olup 620 gün sürmesi planlanmaktadır.[15]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]1833 metrekare alana sahip, U planlı bir yapıdır. İki simetrik kenarı iki katldır; ortada ise denize ve karaya bakan tek katlı iki bölüm ve ortada camekânla örtülü açık alan vardır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kadıköy Haldun Taner Sahnesi - Şehir Tiyatroları, İBB". sehirtiyatrolari.ibb.istanbul. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2021.
- ^ a b "Kadıköy Hal Binas". Mimdap. 16 Şubat 2017. 2 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ Uygun, Gökçe (25 Şubat 2020). "Hal binasından sahneye…". Gazete Kadıköy. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "Cafer Bozkurt Architecture". cba-ist.com. 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Altaylı, Fatih (4 Şubat 2021). "Hal binası konservatuar kalmalı". Habertürk. 2 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "Eski Kadıköy Hal Binası'nda Restorasyon Tartışması". www.yapi.com.tr. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ a b Atılgan, arif (21 Mart 2022). "Hal Binasının Akibeti". Kent ve İnsan. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Başpınar, Seda Nur (13 Ekim 2021). "Konservatuvarın bitmeyen bina çilesi: Ünlü binadan plazaya". Hürriyet. 27 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ "Haldun Taner'de restorasyon başlıyor: Hal binasından dev sahneye..." Hürriyet. 7 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2024.
- ^ "HALDUN TANER SAHNESİ RESTORASYON PROJESİ". İBB. 7 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021.
| İstanbul Şehir Tiyatroları ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |