Terpenoid
Bazen izoprenoidler olarak da adlandırılan terpenoidler, 5 karbonlu bileşik izopren ve terpenler adı verilen izopren polimerlerden türetilen doğal olarak oluşan organik kimyasalların geniş ve çeşitli bir sınıfıdır. Çoğu, oksijen içeren fonksiyonel gruplara sahip multisiklik yapılardır. Bilinen doğal ürünlerin yaklaşık% 60'ı terpenoidlerdir.[1] Bazen "terpenler" ile birbirinin yerine kullanılsa da, terpenoidler genellikle Oksijen içeren ek fonksiyonel gruplar içerir.[2] Terpenler hidrokarbonlardır .
Bitki terpenoidleri aromatik nitelikleri için kullanılır ve geleneksel bitkisel ilaçlarda rol oynar. Terpenoidler okaliptüs kokusuna, tarçın, karanfil ve zencefilin tatlarına, ayçiçeklerinde sarı renge ve domateste kırmızı renge katkıda bulunur.[3] İyi bilinen terpenoidlere sitral, mentol, kamfor, Salvia divinorum'da bulunan A salvinorin, esrarda bulunan kanabinoidler, Ginkgo biloba'da bulunan ginkgolit ve bilobalide ve zerdeçal ve hardal tohumunda bulunan kurkuminoit örnek olarak verilebilir.
Hayvanlardaki steroidler ve steroller biyolojik olarak terpenoid öncülerden üretilir. Bazen terpenoidler, örneğin hücre zarına bağlanmalarını güçlendirmek için proteinlere eklenir; bu izoprenilasyon olarak bilinir.
Yapı ve sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Terpenoidler, metil gruplarının hareket ettirildiği veya çıkarıldığı veya oksijen atomlarının eklendiği modifiye terpenlerdir. (Bazı yazarlar terpenoidleri dahil etmek için "terpen" terimini daha geniş olarak kullanırlar.) Terpenler gibi terpenoidler de ana terpeni oluşturan izopren birimlerinin sayısına göre sınıflandırılabilir:
- Hemiterpenoidler, 1 izopren birimi (5 karbon)
- Monoterpenoidler, 2 izopren birimi (10C, yani monoterpenlerden türetilmiş)
- Seskiterpenoidler, 3 izopren birimi (15C, yani seskiterpenlerden türetilmiş)
- Diterpenoidler, 4 izopren birimi (20C, yani diterpenlerden türetilmiş). ginkgolides .
- Sesterterpenoidler, 5 izopren birimi (25C, yani sesterterpenden türetilmiş).
- Triterpenoidler, 6 izopren birimi (30C, yani triterpenlerden türetilmiş). Örnek: steroller .
- Tetraterpenoidler, 8 izopren birimi (40C, yani tetraterpenlerden türetilmiş). Örnek: karotenoidler )
- Çok sayıda izopren birim içeren politerpenoid
Terpenoidler, içerdikleri döngüsel yapıların sayısına göre de sınıflandırılabilir. Salkowski testi, terpenoidlerin varlığını belirlemek için kullanılabilir.[4]
Biyosentez
[değiştir | kaynağı değiştir]Terpenoidler, en azından bir alkol fonksiyonel grubu içerenler, genellikle geranil pirofosfattan üretilen karbokatyonik ara maddelerin hidrolizi ile ortaya çıkar. Farnesil pirofosfattan aramaddelerin benzer şekilde hidrolizi seskiterpenoid verir ve geranilgeranil pirofosfattan ara ürünlerin hidrolizi diterpenoidler vb. verir.[5]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gıdalardaki antioksidanların listesi
- Gıdalardaki fitokimyasalların listesi
- Beslenme
- Bitki kimyası
- İkincil metabolitler
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nature's Chemicals. Oxford: Biology. 2010.
- ^ IUPAC Compendium of Chemical Terminology. IUPAC. doi:10.1351/goldbook.T06279. 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ Specter (28 Eylül 2009). "A Life of Its Own". The New Yorker. 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ "Phytochemical Screening and Antioxidant Activities of Some Selected Medicinal Plants Used for Malaria Therapy in Southwestern Nigeria". Tropical Journal of Pharmaceutical Research. 7 (3): 1019-1024. 2008. doi:10.4314/tjpr.v7i3.14686.
- ^ Davis, Edward M.; Croteau, Rodney (2000). "Cyclization Enzymes in the Biosynthesis of Monoterpenes, Sesquiterpenes, and Diterpenes". Topics in Current Chemistry. 209: 53-95. doi:10.1007/3-540-48146-X_2. ISBN 978-3-540-66573-1.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Terpenoidlerin IUPAC isimlendirmesi14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.