North American X-15
| North American X-15 | |
|---|---|
| Türü | Roket güçlü uçak |
| Ulusal köken | |
| Üretici | North American Aviation |
| İlk uçuş | 8 Haziran 1959 |
| Hizmete giriş | 8 Haziran 1959 |
| Hizmetten çıkış | Aralık 1978 |
| Ana kullanıcı | NASA USAF |
| Üretim sayısı | 3 |
X-15 A, çok yüksek irtifalarda faaliyette bulunacak yetenekte, pilotlu, roket güçlü, hipersonik araştırma aracıdır. Bu araç; B-52 Stratofortress uçağından havada fırlatılır ve iniş yerine sevkedilir. Azami hızı yaklaşık olarak 6.7 machtır (7200 km/s civarında). NASA, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri (USAF), Birleşik Devletler Donanması ve North American Havacılık Şirketinin (North American Aviation) ortak programı sonucu, çok yüksek hız ve çok yüksek irtifalarda insan ve malzeme faktörleri üzerine veri toplamak amacıyla geliştirilmiştir. İlk uçuşunu motorsuz olarak 8 Haziran 1959'da (B-52 taşıyıcı uçağından bırakılıp süzülerek), motorlu ilk uçuşunu da 17 Eylül 1959'da gerçekleştirmiştir. Toplam 3 tane üretilen uçak, 22 Ağustos 1963'te yeryüzünden 107 kilometre yüksekte uçarak yükseklik; 3 Ekim 1967'de ses hızını 6.7 kat aşarak (7200 km/s) hız rekorlarını kırmıştır. 2004 itibarıyla rekorunu X-43A'ya kaptırmıştır.
X-15 programı Gemini, Mercury, Apollo projeleri ve uzay mekiği gibi insanlı uzay uçuş programları için hipersonik hava akışı, aerodinamik ısınma, hipersonik hızlarda kontrol ve kararlılık, atmosfere girişte kontrol gibi konularda çok önemli veriler sağlamıştır. 24 Ekim 1968'deki son uçuşuyla program son bulmuştur. Uçağı kumanda etmiş 12 pilot arasında Neil Armstrong gibi astronotlar da bulunur.
| Askerî uçaklar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |