Adron исемле битнең чыганагын карау

[[Файл:Hadron colors.svg|250px|мини|уңда|Barlıq adronnarnıñ ğomumi tösle qorğısı nul'ga tigez (tössez).]]
'''Adron''' yäki '''Hadron''' (bor. yunança ''ἁδρός'' - "ere", "massiv") - [[köçle tä'sir iteşü]]dä qatnaşuçı elementar kisäkçeklärneñ töre.

Adronnar [[köçle tä'sir iteşü]]dä saqlana torğan kvant sannarına iä - säyerlek, soqlanu, maturlıq, xaqlıq h.b.

[[Tösle qorğı]]lı obyektlardan - [[kvark]]lardan häm [[gluon]]nardan adronnarnı tözü protsessı - '''adronlaşu''' dip yörtelä.

==Törkemnär==
[[Файл:Baryon decuplet.svg|250px|мини|уңда|Barion dekupletı: u, d, s kvarklar kombinatsiäse, tulı spin 3/2]]
Adronnar ike töp törkemgä bülenä:
* '''[[Barionnar]]''' - öç [[Tösle qorğı|tösle]] [[kvark]]tan tora, häm tössez qatnaşma bulıp tora. Küzätelä torğan matdä kübesençä näq barionnardan tora: nuklonnardan - atom töşläre. Şulay uq awırraq häm stabilsez kisäkçälär - [[hiperon]]nar barionnarğa qarıy.
* '''[[Mezonnar]]''' - ber [[kvark]] häm ber antikvarktan tora. [[Pion]]nar (π-mezonnar) häm [[kaon]]nar (K-mezonnar) häm awırraq kisäkçeklär mezonnarğa qarıy.

Soñğı waqıtta ekzotik adronnar tabılğan:
* Pentakvarklar (4 kvark häm 1 antikvark)
* ekzotik mezonnar

==Barionnar==

Ğädättä barionnar ([[fermion]]nar) öç tösle [[kvark]]tan yäki öç tösle antikvarktan tora.
* '''Nuklonnar''' - atom töşeneñ kisäkçälär: [[proton]]nar, [[neytron]]nar.
*[[Hiperon]]nar -  Λ-, Σ-, Ξ- , Ω- kisäkçälär ber yäki kübräk [[s-kvark]]lardan tora, tiz tarqala häm nuklonnardan awırraq.
* Soqlanğan ([[c-kvark]]lardan tora) häm matur ([[b-kvark]]lardan tora) barionnar tabılğan.
*Pentakvark - biş tösle kvarktan tora (4 kvark häm 1 antikvark).

==Mezonnar==
Ğädättä mezonnar ([[bozon]]nar) [[kvark]] häm antikvarktan tora - pion, kaon,  J/ψ-mezon h.b.

Atom töş köçläre modelendä nuklonnarara tä'sir iteşü mezonnar yärdämendä xasil bula.

Nul' spinlı mezonnar nonet ka kerä.

==Sıltamalar==

*    Клоуз Ф. Введение в кварки и партоны. — М.: Мир, 1982. — 438 с.
*    Никитин Ю. П., Розенталь И. Л. Ядерная физика высоких энергий. — М.: Атомиздат, 1980. — 232 с.
*    Коккедэ Я. Теория кварков. — М.: Мир, 1971. — 341 с.
*    Jean Letessier, Johann Rafelski, T. Ericson, P. Y. Landshoff. Hadrons and Quark-Gluon Plasma. — Cambridge University Press, 2002. — 415 p. — ISBN 9780511037276.
*    Боголюбов Н.Н., Логунов А.А., Оксак А.И., Тодоров И.Т. Общие принципы квантовой теории поля. — Москва: Наука, 1987. — С. 3, 226-228, 362, 363, 366, 412, 414-416, 420, 421, 423, 425, 428, 561, 562, 571, 572, 574, 614. — 616 с.
*Jean Letessier, Johann Rafelski, T. Ericson, P. Y. Landshoff. Hadrons and Quark-Gluon Plasma. — Cambridge University Press, 2002. — 415 p. — ISBN 9780511037276.
{{Кисәкчәләр}}

[[Төркем:Квант механикасы]]
[[Төркем:Физика төшенчәләре]]
[[Төркем:Элементар кисәкчекләр]]