Gurlan: Versiyalar orasidagi farq
Ma'lumot kiritdim |
|||
| Qator 58: | Qator 58: | ||
== Tarixi == |
== Tarixi == |
||
Gurlan Xorazmning oʻrta |
Gurlan Xorazmning oʻrta asrda tashkil topgan shaharlaridan biri. Gurlandan taxminan 7 kilometr (4,3 milya) shimolda Yangi Vazir deb nomlangan qalʼa qurilgan<ref name="KhorezmiĭOgaḣiĭ1999">{{cite book |last1=Khorezmiĭ |first1=Munis |last2=Ogaḣiĭ |first2=Muḣammad Rizo Mirob Ėrniëzbek ŭghli |title=Firdaws Al-iqbāl: History of Khorezm |url=https://books.google.com/books?id=KVtOlyr8GHUC&pg=PA565 |year=1999 |publisher=BRILL |isbn=978-90-04-11365-7 |page=565}}</ref>. Xorazmlik hanafiy faqihi Jaloliddin Kurloniy Gurlandandir. 19-asr boshlarida Xiva xonligining mashhur shahri boʻlgan. Gurlanda 1905-yildan 1911-yilgacha boʻlgan davrda oʻta konservativ qarshiliklarga duch kelgan „Yangi usul“ maktabi ochilgan. 1917-yilgi rus inqilobidan keyin Xiva xonligi tugatilib, Gurlan Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi tarkibiga kiritildi. Gurlan 1926-yil 29-sentyabrgacha Xorazm viloyati tarkibiga kirdi. Gurlan shahri tumani markaziga aylantirildi. 1926-yildan keyin Gurlan bevosita Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasiga boʻysundi. 1938-yil 1-oktyabrda Xorazm viloyati qayta tashkil etildi. Uning tarkibiga Gurlan tumani ham kiritildi. 1981-yil oktabrgacha u qishloq posyolkasi sifatida tasniflangan, keyinroq unga shahar tipidagi aholi punkti maqomi berilgan. 1984-yilda Gurlanga shahar maqomi berildi va viloyat ahamiyatiga ega shaharga aylandi. Sovetlar davrida bu yerda bolalar shifoxonasi qurilgan. Gurlan Qoraqalpogʻistonga yaqinroq boʻlgani uchun u yerda til Xorazmning boshqa shaharlariga qaraganda bir oz farq qiladi. |
||
== Iqtisodi == |
== Iqtisodi == |
||
Gurlan tumani paxta yetishtirish boʻyicha (asosan eksport uchun) yirik markaz boʻlib, shahar paxta tozalash zavodlari bilan mashhur. Boshqa ekinlarga sholi |
Gurlan tumani paxta yetishtirish boʻyicha (asosan eksport uchun) yirik markaz boʻlib, shahar paxta tozalash zavodlari bilan mashhur. Boshqa ekinlarga sholi bugʻdoy kiradi, bugʻdoydan tashqari, makkajoʻxori, joʻxori, tarvuz, poliz va sabzavot kabi boshqa ekinlar yetishtiriladi. Oʻzbekiston hukumati choʻl yaqinidagi yerlarda sholi yetishtirmaslik kerakligini taʼkidlagan edi, lekin Gurlan yaqinida sholi dalalari koʻrinib turibdi va u qishloq xo'jaligi yerlaridan foydalanishning asosiy qismini tashkil qiladi. Amudaryo (Oks daryosi) toʻgʻonini toʻsish natijasida hosil boʻlgan hududda sugʻorish qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini sezilarli darajada yaxshilagan va Sovet Ittifoqi davrida Gurlandagi fermer xoʻjaliklariga bir qator koreyslar yuborilgan. |
||
Gurlan – taniqli non ishlab chiqaruvchisi. Gurlanning |
Gurlan – Xorazmning taniqli non ishlab chiqaruvchisi. Gurlanning „Xorazm poyafzali“ aksiyadorlik jamiyati ya'ni, Garlen poyabzal fabrikasi bor. U 1988-yilda tashkil etilgan. Poyafzal xomashyodan, xususan, charmdan ishlab chiqariladi. Bitimlar ingliz tilida olib boriladi<ref>{{cite book |title=BISNIS Search for Partners |url=https://books.google.com/books?id=9I7VyAOphwIpage |year=1997 |publisher=Business Information Service for the Newly Independent States (BISNIS), U.S. Department of Commerce, International Trade Administration}}</ref>. Shahar markazida bir qancha banklar joylashgan, jumladan Agrobank, Xalq bank va Gurlan Milliy Bank. |
||
Gurlanda yirik parrandachilik fermasi mavjud<ref name="entrepr">{{cite web |url=http://www.goldenpages.uz/city/?Id=1507#.UZKmccro7-s |script-title=ru:Гурлен - Справочник Узбекистана |publisher=Золотые страницы Узбекистана |language=Russian |access-date=14 May 2013}}</ref>. |
|||
Gurlanda yirik parrandachilik fermasi mavjud |
|||
== Havolalar == |
== Havolalar == |
||
* [http://xorazm.uz/ Portal Xorezma] |
* [http://xorazm.uz/ Portal Xorezma] |
||
2023-yil 5-oktyabr, 05:51 dagi koʻrinishi
Gurlan | |
|---|---|
| shahar | |
| 41°39′0″N 60°18′0″E / 41.65000°N 60.30000°E | |
| Mamlakat | Oʻzbekiston |
| viloyat | Xorazm viloyati |
| {{{tuman_turi}}} | Gurlan tumani |
| Hukumat | |
| Asos solingan | 1982 |
| Maydon | 045 km2 (17 kv mi) |
| Iqlim turi | keskin kontinental |
| Rasmiy til(lar)i | oʻzbekcha |
| Aholisi (2004) |
27 300 |
| Milliy tarkib | oʻzbeklar |
| Konfessiyaviy tarkib | musulmonlar |
| Vaqt mintaqasi | UTC+5 |
| Telefon kodi | +998 6236 |
| Avtomobil kodi | 90 |
|
| |
Gurlan – Xorazm viloyatidagi shaharcha (1982—1992-yillarda shahar)[1], Gurlan tumani markazi. Yaqin temir yoʻl stansiyasi Shovot – 20 km. Gurlandan viloyat markazi Urganch shahrigacha 36 km. Oʻrtacha harorati iyulda 26—28 °C, yanvarda —6 °C. Aholisi 27 300 kishi (2004). Gurlanda hokimiyat binosi, aloqa boʻlimi, mehmonxona, 2 transport korxonasi, „Gurlanteks“ ip gazlama va trikotaj kiyimlar fabrikasi, 7 umumiy taʼlim maktabi, 8 kutubxona, madaniyat va istiroxat bogʻi, stadion, 2 kasalxona, 4 poliklinika, dorixona bor[2].
Tarixi
Gurlan Xorazmning oʻrta asrda tashkil topgan shaharlaridan biri. Gurlandan taxminan 7 kilometr (4,3 milya) shimolda Yangi Vazir deb nomlangan qalʼa qurilgan[3]. Xorazmlik hanafiy faqihi Jaloliddin Kurloniy Gurlandandir. 19-asr boshlarida Xiva xonligining mashhur shahri boʻlgan. Gurlanda 1905-yildan 1911-yilgacha boʻlgan davrda oʻta konservativ qarshiliklarga duch kelgan „Yangi usul“ maktabi ochilgan. 1917-yilgi rus inqilobidan keyin Xiva xonligi tugatilib, Gurlan Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi tarkibiga kiritildi. Gurlan 1926-yil 29-sentyabrgacha Xorazm viloyati tarkibiga kirdi. Gurlan shahri tumani markaziga aylantirildi. 1926-yildan keyin Gurlan bevosita Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasiga boʻysundi. 1938-yil 1-oktyabrda Xorazm viloyati qayta tashkil etildi. Uning tarkibiga Gurlan tumani ham kiritildi. 1981-yil oktabrgacha u qishloq posyolkasi sifatida tasniflangan, keyinroq unga shahar tipidagi aholi punkti maqomi berilgan. 1984-yilda Gurlanga shahar maqomi berildi va viloyat ahamiyatiga ega shaharga aylandi. Sovetlar davrida bu yerda bolalar shifoxonasi qurilgan. Gurlan Qoraqalpogʻistonga yaqinroq boʻlgani uchun u yerda til Xorazmning boshqa shaharlariga qaraganda bir oz farq qiladi.
Iqtisodi
Gurlan tumani paxta yetishtirish boʻyicha (asosan eksport uchun) yirik markaz boʻlib, shahar paxta tozalash zavodlari bilan mashhur. Boshqa ekinlarga sholi bugʻdoy kiradi, bugʻdoydan tashqari, makkajoʻxori, joʻxori, tarvuz, poliz va sabzavot kabi boshqa ekinlar yetishtiriladi. Oʻzbekiston hukumati choʻl yaqinidagi yerlarda sholi yetishtirmaslik kerakligini taʼkidlagan edi, lekin Gurlan yaqinida sholi dalalari koʻrinib turibdi va u qishloq xo'jaligi yerlaridan foydalanishning asosiy qismini tashkil qiladi. Amudaryo (Oks daryosi) toʻgʻonini toʻsish natijasida hosil boʻlgan hududda sugʻorish qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini sezilarli darajada yaxshilagan va Sovet Ittifoqi davrida Gurlandagi fermer xoʻjaliklariga bir qator koreyslar yuborilgan.
Gurlan – Xorazmning taniqli non ishlab chiqaruvchisi. Gurlanning „Xorazm poyafzali“ aksiyadorlik jamiyati ya'ni, Garlen poyabzal fabrikasi bor. U 1988-yilda tashkil etilgan. Poyafzal xomashyodan, xususan, charmdan ishlab chiqariladi. Bitimlar ingliz tilida olib boriladi[4]. Shahar markazida bir qancha banklar joylashgan, jumladan Agrobank, Xalq bank va Gurlan Milliy Bank.
Gurlanda yirik parrandachilik fermasi mavjud[5].
Havolalar
Manbalar
- ↑ Gurlan
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ Khorezmiĭ, Munis; Ogaḣiĭ, Muḣammad Rizo Mirob Ėrniëzbek ŭghli. Firdaws Al-iqbāl: History of Khorezm. BRILL, 1999 — 565-bet. ISBN 978-90-04-11365-7.
- ↑ BISNIS Search for Partners. Business Information Service for the Newly Independent States (BISNIS), U.S. Department of Commerce, International Trade Administration, 1997.
- ↑ „ru:Гурлен - Справочник Узбекистана“ (Russian). Золотые страницы Узбекистана. Qaraldi: 2013-yil 14-may.
Markazi: Urganch | ||
| Tuman va markazlari | ||
Markazi: Gurlan | |
| Shaharchalari | |
| Fuqarolar yig‘ini | |