afroyî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « froyî » avou l’ betchete « a- » des viebes.
Viebe
[candjî]afroyî (viebe å coplemint) (2inme troke) (codjowaedje)
- fé divni on solé come li pî do ci (del cene) k’ el mete ; fé prinde a on want li fôme del mwin do ci k’ el poite, tos les froyant.
- Mes noûs solés, dj’ els a afroyî kékes djoûs divant d’ aler ås noices avou, po n’ nén aveur må les pîs e dansant.
- Les djouweus d’ bale raetchèt dins leu want po l’ afroyî.
- Djë route avë ça come in tchèt tchôssé avë dès scrôyes dë djayes ! Djë mèt lès vîes ! Lès smèles sont afroyées, on s’ crwârot dins dès pantoufes — Ernest Benoit.
- mete pol prumî côp (on mousmint) ; si siervi pol prumî côp (d’ ene usteye).
- Vosse bele cote di marieye est ddja tote cafougneye !
C’ est rén, hin, come ça, ele serè afroyeye ! - Il afroye si nouve pupe.
- Dji m’ va afroyî m’ novele cougneye.
- Vosse bele cote di marieye est ddja tote cafougneye !
- esse li prumî ki passe so (on tchmin, on passaedje), et l’ rinde pus lådje, pus plat.
- Les taessons afroyèt les pazeas, et après, tos les djibîs î passèt — Lucyin Mahin.
- Avårci, c’ est les Celes k’ ont-st afroyî les prumîs tchmins.
- fé travayî pol prumî côp (ene machine, on moteur, ene oto).
- Po bén afroyî on moteur, el fåt poûssî pa des côps a fond, mins nén lontins.
- fé l’ amour li prumî côp a (ene kimere).
- Tins des noices, elle a afroyî l’ cote, et al nute, c’ est leye k’ a stî afroyeye.
- Cwand i s’ a maryî, si feme esteut ddja afroyeye.
- fé fé des mouvmints a (on boket do coir) po l’ estchåfer.
- Li djouweu d’ bale afroye si bresse.
- Dj’ irans piter on cwårt d’ eure, manire d’ afroyî nos viyès djambes.
Ratourneures
[candjî]- afroyî on martchand : esse li prumî atchteu del djournêye.
- afroyî l’ gozî : (po rire) boere ene gote po rinde li gozî pus lådje po cåzer, po tchanter.
- S’ i n’ sait tchanter, dinez lyi ene gote po-z afroyî s’ gozî.
- afroyî ene glissåde : passer l’ prumî so on ridoe, pol rinde bén ridant.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî](si siervi pol prumî côp)
Sinonimeye
[candjî](fé fé des mouvmints po-z estchåfer)
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]esse li prumî ki passe so on tchmin, evnd
fé fé des mouvmints a (on boket do coir) po l’ estchåfer
- Francès : échauffer (fr), dérouiller (fr)
afroyî l’ gozî
- Francès : dégager la gorge