بر اساس یک تحقیق تازه گربه‌ها بسیار دیرتر از آنچه تصور می‌کردیم همنشین ما شدند

یک گربه نارنجی‌رنگ با بینی و گلوی سفید، هنگام نوازش صاحبش روی یک مبل خاکستری روشن چشم‌هایش را بسته است.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر، تمام گربه‌های خانگی از گربه‌وحشی آفریقایی نشات گرفته‌اند
    • نویسنده, هلن بریگز
    • شغل, خبرنگار محیط زیست
    • X,

با همان سبک و سیاق گربه‌ای، گربه‌ها با صبر و حوصله تصمیم گرفتند که چه وقت و در کجا با انسان‌ها پیوند برقرار کنند.

بر اساس شواهد علمی تازه‌، گذار از شکارچی وحشی به حیوان خانگی نازپرورده از نظر زمانی بسیار نزدیکتر از آنچه فکر می‌کردیم و در مکانی متفاوت رخ داده است.

مطالعه‌ بر روی استخوان‌های پیدا شده در محوطه‌های باستانی نشان می‌دهد گربه‌ها تنها چند هزار سال پیش رابطه نزدیک خود با انسان را آغاز کرده‌اند، و آن هم در شمال آفریقا و نه آنطور که تصور می‌شد در سرزمین شام (شامل کشورهای سوریه، اردن، ترکیه، لبنان و... )

پروفسور گریگر لارسون از دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «گربه‌ها همه‌ جا هستند، درباره‌شان برنامه تلویزیونی می‌سازیم و اینترنت را تسخیر کرده‌اند. رابطه‌ ما با گربه‌ها تنها از ۳۵۰۰ تا ۴هزار سال پیش آغاز شده و نه ۱۰هزار سال پیش.»

گربه‌ای راه‌راه به دوربین خیره شده و یک پنجه‌اش را بالا گرفته، گویی مشغول گرفتن سلفی است.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر، گربه‌ها مدت‌ها بعد از سگ‌ها اهلی شدند

ریشه نژادی تمام گربه‌های امروزی از یک گونه است، گربه وحشی آفریقایی.

راز این‌ که آنها کجا و چه زمانی خوی وحشی خود را کنار گذاشتند و با انسان پیوند نزدیکی برقرار کردند، سال‌هاست که ذهن دانشمندان را مشغول کرده بود.

برای حل این معما، پژوهشگران دی‌ان‌ای استخوان‌های گربه‌های کشف‌شده در محوطه‌های باستانی سراسر اروپا، شمال آفریقا و آناتولی را تحلیل کردند. آن‌ها تاریخ استخوان‌ها را مشخص کردند، دی‌ان‌ای را بررسی کردند و آن را با ژن‌های موجود گربه‌های امروزی مقایسه کردند.

شواهد تازه نشان می‌دهد اهلی شدن گربه‌ها با آغاز عصر کشاورزی در منطقه شام شروع نشده، در واقع این اتفاق هزاران سال بعد و در جایی در شمال افریقا رخ داده است.

پروفسور لارسون می‌گوید: «ارتباط با گربه‌ها برخلاف این تصور که با یکجانشینی انسان‌ها در عصر کشاورزی شروع شده، به نظر می‌رسد پدیده‌ای مربوط به مصر بوده‌است.»

یک جمجمه گربه‌پلنگی روی تخته‌سنگی قرار دارد و اطراف آن را شن فراگرفته است. خط‌کش کوچکی در مقابل جمجمه گذاشته شده تا اندازه آن را نشان دهد.

منبع تصویر، Ziyi Li and Wenquan Fan

توضیح تصویر، جمجمه یک گربه‌ پلنگی که در یک آرامگاه مربوط به دودمان هان در شهر شین‌ژنگ، استان هنان چین پیدا شده است

این یافته با دانسته‌های ما از سرزمین فراعنه همخوانی دارد. جامعه‌ای که گربه‌ها را گرامی می‌داشت، آن‌ها را در هنر جاودانه می‌کرد و به‌ صورت مومیایی حفظ می‌کرد.

پس از آن‌که گربه‌ها با انسان‌ها پیوند برقرار کردند، همراه انسان به نقاط مختلف انتقال پیدا کردند؛ آنها از جمله برای از بین بردن آفت‌ها در کشتی همراه انسان‌ها سفر کردند.

بر اساس پژوهش جدید، پای گربه‌ها بسیار دیرتر از آنچه تصور می‌شد و تنها حدود ۲۰۰۰ سال پیش به اروپا رسید.

آن‌ها همراه رومیان به اروپا و بریتانیا رفتند و سپس در مسیر جاده ابریشم به چین رفتند.

امروز گربه‌ها در همه نقاط جهان (بجز جنوبگان) حضور دارند.

یک گربه‌وحشی کوچک با لکه‌های شبیه پلنگ روی بستری از برگ‌ها نشسته است.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر، گربه‌ پلنگی گسترده‌ترین گونه گربه‌وحشی در آسیاست

در یافته‌ای تازه، دانشمندان کشف کردند که مدت‌ها پیش از ظهور گربه‌های اهلی، گونه‌ای گربه‌وحشی در چین مدتی در کنار انسان‌ها زندگی می‌کرده است.

این رقبا، گربه‌های پلنگی بودند. گربه‌‌های وحشی‌ کوچک با لکه‌هایی شبیه پلنگ که حدود ۳۵۰۰ سال در سکونت‌گاه‌های انسانی در چین زندگی می‌کردند.

پروفسور شو-جین لو از دانشگاه پکن می‌گوید این رابطه اولیه میان انسان و گربه‌پلنگی در اصل نوعی «هم‌زیستی بی‌ضرر» بوده است؛ وضعیتی که در آن دو گونه بدون آسیب‌رساندن به یکدیگر در کنار هم زندگی می‌کنند.

به گفته او: «گربه‌‌های پلنگی‌ از زندگی در نزدیکی انسان بهره می‌بردند و ضرری نیز به انسان‌ها نمی‌رساندند یا حتی از آن‌ها به عنوان شکارچیان طبیعی جوندگان استقبال می‌کردند.»

یک بچه گربه با پوشش راه‌راه، به پشت روی فرشی دراز کشیده و با چشمان سبز درشت رو به بالا نگاه می‌کند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر، گربه «بنگال» نژادی دوگانه است که از جفتگیری گربه‌پلنگی آسیایی با گربه‌های خانگی به‌وجود آمده است

گربه‌های پلنگی‌ هرگز اهلی نشدند و همچنان در سراسر آسیا در حیات وحش زندگی می‌کنند.

جالب است بدانید که جفتگیری گربه‌های پلنگی‌ با گربه‌های اهلی در سال‌های اخیر نژاد «بنگال» را به‌وجود آورده‌ است. نژادی که در دهه ۱۹۸۰ رسما به رسمیت شناخته شد.

این تحقیق در مجله ساینس و سل جنومیکس منتشر شده است.