BG Sanskrit
BG Sanskrit
1
dh\rtar\a\s\tra uv\aca
dharma-k\setre kuru-k\setre
samavet\a yuyutsava\h
m\amak\a\h p\a\n\dav\a\c caiva
kim akurvata sa\yjaya
1.2
sa\yjaya uv\aca
d\r\s\tv\a tu p\a\n\dav\an\ika\m
vy\u\dha\m duryodhanas tad\a
\ac\aryam upasa\ggamya
r\aj\a vacanam abrav\it
1.3
pa\cyait\a\m p\a\n\du-putr\a\n\am
\ac\arya mahat\i\m cam\um
vy\u\dh\a\m drupada-putre\na
tava \ci\sye\na dh\imat\a
1.4
atra \c\ur\a mahe\sv\as\a
bh\im\arjuna-sam\a yudhi
yuyudh\ano vir\a\ta\c ca
drupada\c ca mah\a-ratha\h
1.5
dh\r\s\taketu\c cekit\ana\h
k\a\cir\aja\c ca v\iryav\an
purujit kuntibhoja\c ca
\caibya\c ca nara-pu\ggava\h
1.6
yudh\amanyu\c ca vikr\anta
uttamauj\a\c ca v\iryav\an
saubhadro draupadey\a\c ca
sarva eva mah\a-rath\a\h
1.7
asm\aka\m tu vi\ci\s\t\a ye
t\an nibodha dvijottama
n\ayak\a mama sainyasya
sa\mj\y\artha\m t\an brav\imi te
1.8
bhav\an bh\i\sma\c ca kar\na\c ca
k\rpa\c ca samiti\m-jaya\h
a\cvatth\am\a vikar\na\c ca
saumadattis tathaiva ca
1.9
anye ca bahava\h \c\ur\a
mad-arthe tyakta-j\ivit\a\h
n\an\a-\castra-prahara\n\a\h
sarve yuddha-vi\c\arad\a\h
1.10
apary\apta\m tad asm\aka\m
bala\m bh\i\sm\abhirak\sitam
pary\apta\m tv idam ete\s\a\m
bala\m bh\im\abhirak\sitam
1.11
ayane\su ca sarve\su
yath\a-bh\agam avasthit\a\h
bh\i\smam ev\abhirak\santu
bhavanta\h sarva eva hi
1.12
tasya sa\yjanayan har\sa\m
kuru-v\rddha\h pit\amaha\h
si\mha-n\ada\m vinadyoccai\h
\ca\gkha\m dadhmau prat\apav\an
1.13
tata\h \ca\gkh\a\c ca bherya\c ca
pa\nav\anaka-gomukh\a\h
sahasaiv\abhyahanyanta
sa \cabdas tumulo ’bhavat
1.14
tata\h \cvetair hayair yukte
mahati syandane sthitau
m\adhava\h p\a\n\dava\c caiva
divyau \ca\gkhau pradadhmatu\h
1.15
p\a\ycajanya\m h\r\s\ike\co
devadatta\m dhana\yjaya\h
pau\n\dra\m dadhmau
mah\a-\ca\gkha\m
bh\ima-karm\a v\rkodara\h
1.16
anantavijaya\m r\aj\a
kunt\i-putro yudhi\s\thira\h
nakula\h sahadeva\c ca
sugho\sa-ma\nipu\spakau
1.17
k\a\cya\c ca parame\sv\asa\h
\cikha\n\d\i ca mah\a-ratha\h
dh\r\s\tadyumno vir\a\ta\c ca
s\atyaki\c c\apar\ajita\h
1.18
drupado draupadey\a\c ca
sarva\ca\h p\rthiv\i-pate
saubhadra\c ca mah\a-b\ahu\h
\ca\gkh\an dadhmu\h p\rthak p\rthak
1.19
sa gho\so dh\artar\a\s\tr\a\n\a\m
h\rday\ani vyad\arayat
nabha\c ca p\rthiv\i\m caiva
tumulo ’bhyanun\adayan
1.20
atha vyavasthit\an d\r\s\tv\a
dh\artar\a\s\tr\an kapi-dhvaja\h
prav\rtte \castra-samp\ate
dhanur udyamya p\a\n\dava\h
h\r\s\ike\ca\m tad\a v\akyam
idam \aha mah\i-pate
1.21
arjuna uv\aca
senayor ubhayor madhye
ratha\m sth\apaya me ’cyuta
y\avad et\an nir\ik\se ’ha\m
yoddhu-k\am\an avasthit\an
1.22
kair may\a saha yoddhavyam
asmin ra\na-samudyame
1.23
yotsyam\an\an avek\se ’ha\m
ya ete ’tra sam\agat\a\h
dh\artar\a\s\trasya durbuddher
yuddhe priya-cik\ir\sava\h
1.24
sa\yjaya uv\aca
evam ukto h\r\s\ike\co
gu\d\ake\cena bh\arata
senayor ubhayor madhye
sth\apayitv\a rathottamam
1.25
bh\i\sma-dro\na-pramukhata\h
sarve\s\a\m ca mah\i-k\sit\am
uv\aca p\artha pa\cyait\an
samavet\an kur\un iti
1.26
tatr\apa\cyat sthit\an p\artha\h
pit\en atha pit\amah\an
\ac\ary\an m\atul\an bhr\at\en
putr\an pautr\an sakh\i\ms tath\a
\cva\cur\an suh\rda\c caiva
senayor ubhayor api
1.27
t\an sam\ik\sya sa kaunteya\h
sarv\an bandh\un avasthit\an
k\rpay\a paray\avi\s\to
vi\s\idann idam abrav\it
1.28
arjuna uv\aca
d\r\s\tvema\m sva-jana\m k\r\s\na
yuyutsu\m samupasthitam
s\idanti mama g\atr\a\ni
mukha\m ca pari\cu\syati
1.29
vepathu\c ca \car\ire me
roma-har\sa\c ca j\ayate
g\a\n\d\iva\m sra\msate hast\at
tvak caiva paridahyate
1.30
na ca \caknomy avasth\atu\m
bhramat\iva ca me mana\h
nimitt\ani ca pa\cy\ami
vipar\it\ani ke\cava
1.31
na ca \creyo ’nupa\cy\ami
hatv\a sva-janam \ahave
na k\a\gk\se vijaya\m k\r\s\na
na ca r\ajya\m sukh\ani ca
1.32
ki\m no r\ajyena govinda
ki\m bhogair j\ivitena v\a
ye\s\am arthe k\a\gk\sita\m no
r\ajya\m bhog\a\h sukh\ani ca
1.33
ta ime ’vasthit\a yuddhe
pr\a\n\a\ms tyaktv\a dhan\ani ca
\ac\ary\a\h pitara\h putr\as
tathaiva ca pit\amah\a\h
1.34
m\atul\a\h \cva\cur\a\h pautr\a\h
\cy\al\a\h sambandhinas tath\a
et\an na hantum icch\ami
ghnato ’pi madhus\udana
1.35
api trailokya-r\ajyasya
heto\h ki\m nu mah\i-k\rte
nihatya dh\artar\a\s\tr\an na\h
k\a pr\iti\h sy\aj jan\ardana
1.36
p\apam ev\a\crayed asm\an
hatvait\an \atat\ayina\h
tasm\an n\arh\a vaya\m hantu\m
dh\artar\a\s\tr\an sa-b\andhav\an
sva-jana\m hi katha\m hatv\a
sukhina\h sy\ama m\adhava
1.37
yady apy ete na pa\cyanti
lobhopahata-cetasa\h
kula-k\saya-k\rta\m do\sa\m
mitra-drohe ca p\atakam
1.38
katha\m na j\yeyam asm\abhi\h
p\ap\ad asm\an nivartitum
kula-k\saya-k\rta\m do\sa\m
prapa\cyadbhir jan\ardana
1.39
kula-k\saye pra\na\cyanti
kula-dharm\a\h san\atan\a\h
dharme na\s\te kula\m k\rtsnam
adharmo ’bhibhavaty uta
1.40
adharm\abhibhav\at k\r\s\na
pradu\syanti kula-striya\h
str\i\su du\s\t\asu v\ar\s\neya
j\ayate var\na-sa\gkara\h
1.41
sa\gkaro narak\ayaiva
kula-ghn\an\a\m kulasya ca
patanti pitaro hy e\s\a\m
lupta-pi\n\dodaka-kriy\a\h
1.42
do\sair etai\h kula-ghn\an\a\m
var\na-sa\gkara-k\arakai\h
uts\adyante j\ati-dharm\a\h
kula-dharm\a\c ca \c\a\cvat\a\h
1.43
utsanna-kula-dharm\a\n\a\m
manu\sy\a\n\a\m jan\ardana
narake niyata\m v\aso
bhavat\ity anu\cu\cruma
1.44
aho bata mahat p\apa\m
kartu\m vyavasit\a vayam
yad r\ajya-sukha-lobhena
hantu\m sva-janam udyat\a\h
1.45
yadi m\am aprat\ik\aram
a\castra\m \castra-p\a\naya\h
dh\artar\a\s\tr\a ra\ne hanyus
tan me k\sematara\m bhavet
1.46
sa\yjaya uv\aca
evam uktv\arjuna\h sa\gkhye
rathopastha up\avi\cat
vis\rjya sa-\cara\m c\apa\m
\coka-sa\mvigna-m\anasa\h
2.1
sa\yjaya uv\aca
ta\m tath\a k\rpay\avi\s\tam
a\cru-p\ur\n\akulek\sa\nam
vi\s\idantam ida\m v\akyam
uv\aca madhus\udana\h
2.2
\cr\i-bhagav\an uv\aca
kutas tv\a ka\cmalam ida\m
vi\same samupasthitam
an\arya-ju\s\tam asvargyam
ak\irti-karam arjuna
2.3
klaibya\m m\a sma gama\h p\artha
naitat tvayy upapadyate
k\sudra\m h\rdaya-daurbalya\m
tyaktvotti\s\tha parantapa
2.4
arjuna uv\aca
katha\m bh\i\smam aha\m sa\gkhye
dro\na\m ca madhus\udana
i\subhi\h pratiyotsy\ami
p\uj\arh\av ari-s\udana
2.5
gur\un ahatv\a hi mah\anubh\av\an
\creyo bhoktu\m bhaik\syam ap\iha
loke
hatv\artha-k\am\a\ms tu gur\un ihaiva
bhu\yj\iya bhog\an rudhira-
pradigdh\an
2.6
na caitad vidma\h kataran no gar\iyo
yad v\a jayema yadi v\a no jayeyu\h
y\an eva hatv\a na jij\ivi\s\amas
te ’vasthit\a\h pramukhe
dh\artar\a\s\tr\a\h
2.7
k\arpa\nya-do\sopahata-svabh\ava\h
p\rcch\ami tv\a\m dharma-
samm\u\dha-cet\a\h
yac chreya\h sy\an ni\ccita\m br\uhi
tan me
\ci\syas te ’ha\m \c\adhi m\a\m tv\a\m
prapannam
2.8
na hi prapa\cy\ami mam\apanudy\ad
yac chokam uccho\sa\nam
indriy\a\n\am
av\apya bh\um\av asapatnam
\rddha\m
r\ajya\m sur\a\n\am api c\adhipatyam
2.9
sa\yjaya uv\aca
evam uktv\a h\r\s\ike\ca\m
gu\d\ake\ca\h parantapa\h
na yotsya iti govindam
uktv\a t\u\s\n\i\m babh\uva ha
2.10
tam uv\aca h\r\s\ike\ca\h
prahasann iva bh\arata
senayor ubhayor madhye
vi\s\idantam ida\m vaca\h
2.11
\cr\i-bhagav\an uv\aca
a\cocy\an anva\cocas tva\m
praj\y\a-v\ad\a\m\c ca bh\a\sase
gat\as\un agat\as\u\m\c ca
n\anu\cocanti pa\n\dit\a\h
2.12
na tv ev\aha\m j\atu n\asa\m
na tva\m neme jan\adhip\a\h
na caiva na bhavi\sy\ama\h
sarve vayam ata\h param
2.13
dehino ’smin yath\a dehe
kaum\ara\m yauvana\m jar\a
tath\a deh\antara-pr\aptir
dh\iras tatra na muhyati
2.14
m\atr\a-spar\c\as tu kaunteya
\c\ito\s\na-sukha-du\hkha-d\a\h
\agam\ap\ayino ’nity\as
t\a\ms titik\sasva bh\arata
2.15
ya\m hi na vyathayanty ete
puru\sa\m puru\sar\sabha
sama-du\hkha-sukha\m dh\ira\m
so ’m\rtatv\aya kalpate
2.16
n\asato vidyate bh\avo
n\abh\avo vidyate sata\h
ubhayor api d\r\s\to ’ntas
tv anayos tattva-dar\cibhi\h
2.17
avin\a\ci tu tad viddhi
yena sarvam ida\m tatam
vin\a\cam avyayasy\asya
na ka\ccit kartum arhati
2.18
antavanta ime deh\a
nityasyokt\a\h \car\iri\na\h
an\a\cino ’prameyasya
tasm\ad yudhyasva bh\arata
2.19
ya ena\m vetti hant\ara\m
ya\c caina\m manyate hatam
ubhau tau na vij\an\ito
n\aya\m hanti na hanyate
2.20
na j\ayate mriyate v\a kad\acin
n\aya\m bh\utv\a bhavit\a v\a na
bh\uya\h
ajo nitya\h \c\a\cvato ’ya\m pur\a\no
na hanyate hanyam\ane \car\ire
2.21
ved\avin\a\cina\m nitya\m
ya enam ajam avyayam
katha\m sa puru\sa\h p\artha
ka\m gh\atayati hanti kam
2.22
v\as\a\msi j\ir\n\ani yath\a vih\aya
nav\ani g\rh\n\ati naro ’par\a\ni
tath\a \car\ir\a\ni vih\aya j\ir\n\any
any\ani sa\my\ati nav\ani deh\i
2.23
naina\m chindanti \castr\a\ni
naina\m dahati p\avaka\h
na caina\m kledayanty \apo
na \co\sayati m\aruta\h
2.24
acchedyo ’yam ad\ahyo ’yam
akledyo ’\co\sya eva ca
nitya\h sarva-gata\h sth\a\nur
acalo ’ya\m san\atana\h
2.25
avyakto ’yam acintyo ’yam
avik\aryo ’yam ucyate
tasm\ad eva\m viditvaina\m
n\anu\cocitum arhasi
2.26
atha caina\m nitya-j\ata\m
nitya\m v\a manyase m\rtam
tath\api tva\m mah\a-b\aho
naina\m \cocitum arhasi
2.27
j\atasya hi dhruvo m\rtyur
dhruva\m janma m\rtasya ca
tasm\ad aparih\arye ’rthe
na tva\m \cocitum arhasi
2.28
avyakt\ad\ini bh\ut\ani
vyakta-madhy\ani bh\arata
avyakta-nidhan\any eva
tatra k\a paridevan\a
2.29
\a\ccarya-vat pa\cyati ka\ccid enam
\a\ccarya-vad vadati tathaiva
c\anya\h
\a\ccarya-vac cainam anya\h \c\r\noti
\crutv\apy ena\m veda na caiva
ka\ccit
2.30
deh\i nityam avadhyo ’ya\m
dehe sarvasya bh\arata
tasm\at sarv\a\ni bh\ut\ani
na tva\m \cocitum arhasi
2.31
sva-dharmam api c\avek\sya
na vikampitum arhasi
dharmy\ad dhi yuddh\ac chreyo ’nyat
k\satriyasya na vidyate
2.32
yad\rcchay\a copapanna\m
svarga-dv\aram ap\av\rtam
sukhina\h k\satriy\a\h p\artha
labhante yuddham \id\r\cam
2.33
atha cet tvam ima\m dharmya\m
sa\ggr\ama\m na kari\syasi
tata\h sva-dharma\m k\irti\m ca
hitv\a p\apam av\apsyasi
2.34
ak\irti\m c\api bh\ut\ani
kathayi\syanti te ’vyay\am
sambh\avitasya c\ak\irtir
mara\n\ad atiricyate
2.35
bhay\ad ra\n\ad uparata\m
ma\msyante tv\a\m mah\a-rath\a\h
ye\s\a\m ca tva\m bahu-mato
bh\utv\a y\asyasi l\aghavam
2.36
av\acya-v\ad\a\m\c ca bah\un
vadi\syanti tav\ahit\a\h
nindantas tava s\amarthya\m
tato du\hkhatara\m nu kim
2.37
hato v\a pr\apsyasi svarga\m
jitv\a v\a bhok\syase mah\im
tasm\ad utti\s\tha kaunteya
yuddh\aya k\rta-ni\ccaya\h
2.38
sukha-du\hkhe same k\rtv\a
l\abh\al\abhau jay\ajayau
tato yuddh\aya yujyasva
naiva\m p\apam av\apsyasi
2.39
e\s\a te ’bhihit\a s\a\gkhye
buddhir yoge tv im\a\m \c\r\nu
buddhy\a yukto yay\a p\artha
karma-bandha\m prah\asyasi
2.40
neh\abhikrama-n\a\co ’sti
pratyav\ayo na vidyate
sv-alpam apy asya dharmasya
tr\ayate mahato bhay\at
2.41
vyavas\ay\atmik\a buddhir
ekeha kuru-nandana
bahu-\c\akh\a hy anant\a\c ca
buddhayo ’vyavas\ayin\am
2.42
y\am im\a\m pu\spit\a\m v\aca\m
pravadanty avipa\ccita\h
veda-v\ada-rat\a\h p\artha
n\anyad ast\iti v\adina\h
2.43
k\am\atm\ana\h svarga-par\a
janma-karma-phala-prad\am
kriy\a-vi\ce\sa-bahul\a\m
bhogai\cvarya-gati\m prati
2.44
bhogai\cvarya-prasakt\an\a\m
tay\apah\rta-cetas\am
vyavas\ay\atmik\a buddhi\h
sam\adhau na vidh\iyate
2.45
trai-gu\nya-vi\say\a ved\a
nistrai-gu\nyo bhav\arjuna
nirdvandvo nitya-sattva-stho
niryoga-k\sema \atmav\an
2.46
y\av\an artha uda-p\ane
sarvata\h samplutodake
t\av\an sarve\su vede\su
br\ahma\nasya vij\anata\h
2.47
karma\ny ev\adhik\aras te
m\a phale\su kad\acana
m\a karma-phala-hetur bh\ur
m\a te sa\ggo ’stv akarma\ni
2.48
yoga-stha\h kuru karm\a\ni
sa\gga\m tyaktv\a dhana\yjaya
siddhy-asiddhyo\h samo bh\utv\a
samatva\m yoga ucyate
2.49
d\ure\na hy avara\m karma
buddhi-yog\ad dhana\yjaya
buddhau \cara\nam anviccha
k\rpa\n\a\h phala-hetava\h
2.50
buddhi-yukto jah\at\iha
ubhe suk\rta-du\sk\rte
tasm\ad yog\aya yujyasva
yoga\h karmasu kau\calam
2.51
karma-ja\m buddhi-yukt\a hi
phala\m tyaktv\a man\i\si\na\h
janma-bandha-vinirmukt\a\h
pada\m gacchanty an\amayam
2.52
yad\a te moha-kalila\m
buddhir vyatitari\syati
tad\a gant\asi nirveda\m
\crotavyasya \crutasya ca
2.53
\cruti-vipratipann\a te
yad\a sth\asyati ni\ccal\a
sam\adh\av acal\a buddhis
tad\a yogam av\apsyasi
2.54
arjuna uv\aca
sthita-praj\yasya k\a bh\a\s\a
sam\adhi-sthasya ke\cava
sthita-dh\i\h ki\m prabh\a\seta
kim \as\ita vrajeta kim
2.55
\cr\i-bhagav\an uv\aca
prajah\ati yad\a k\am\an
sarv\an p\artha mano-gat\an
\atmany ev\atman\a tu\s\ta\h
sthita-praj\yas tadocyate
2.56
du\hkhe\sv anudvigna-man\a\h
sukhe\su vigata-sp\rha\h
v\ita-r\aga-bhaya-krodha\h
sthita-dh\ir munir ucyate
2.57
ya\h sarvatr\anabhisnehas
tat tat pr\apya \cubh\a\cubham
n\abhinandati na dve\s\ti
tasya praj\y\a prati\s\thit\a
2.58
yad\a sa\mharate c\aya\m
k\urmo ’\gg\an\iva sarva\ca\h
indriy\a\n\indriy\arthebhyas
tasya praj\y\a prati\s\thit\a
2.59
vi\say\a vinivartante
nir\ah\arasya dehina\h
rasa-varja\m raso ’py asya
para\m d\r\s\tv\a nivartate
2.60
yatato hy api kaunteya
puru\sasya vipa\ccita\h
indriy\a\ni pram\ath\ini
haranti prasabha\m mana\h
2.61
t\ani sarv\a\ni sa\myamya
yukta \as\ita mat-para\h
va\ce hi yasyendriy\a\ni
tasya praj\y\a prati\s\thit\a
2.62
dhy\ayato vi\say\an pu\msa\h
sa\ggas te\s\upaj\ayate
sa\gg\at sa\yj\ayate k\ama\h
k\am\at krodho ’bhij\ayate
2.63
krodh\ad bhavati sammoha\h
sammoh\at sm\rti-vibhrama\h
sm\rti-bhra\m\c\ad buddhi-n\a\co
buddhi-n\a\c\at pra\na\cyati
2.64
r\aga-dve\sa-vimuktais tu
vi\say\an indriyai\c caran
\atma-va\cyair vidhey\atm\a
pras\adam adhigacchati
2.65
pras\ade sarva-du\hkh\an\a\m
h\anir asyopaj\ayate
prasanna-cetaso hy \a\cu
buddhi\h paryavati\s\thate
2.66
n\asti buddhir ayuktasya
na c\ayuktasya bh\avan\a
na c\abh\avayata\h \c\antir
a\c\antasya kuta\h sukham
2.67
indriy\a\n\a\m hi carat\a\m
yan mano ’nuvidh\iyate
tad asya harati praj\y\a\m
v\ayur n\avam iv\ambhasi
2.68
tasm\ad yasya mah\a-b\aho
nig\rh\it\ani sarva\ca\h
indriy\a\n\indriy\arthebhyas
tasya praj\y\a prati\s\thit\a
2.69
y\a ni\c\a sarva-bh\ut\an\a\m
tasy\a\m j\agarti sa\myam\i
yasy\a\m j\agrati bh\ut\ani
s\a ni\c\a pa\cyato mune\h
2.70
\ap\uryam\a\nam acala-prati\s\tha\m
samudram \apa\h pravi\canti yadvat
tadvat k\am\a ya\m pravi\canti sarve
sa \c\antim \apnoti na k\ama-k\am\i
2.71
vih\aya k\am\an ya\h sarv\an
pum\a\m\c carati nisp\rha\h
nirmamo niraha\gk\ara\h
sa \c\antim adhigacchati
2.72
e\s\a br\ahm\i sthiti\h p\artha
nain\a\m pr\apya vimuhyati
sthitv\asy\am anta-k\ale ’pi
brahma-nirv\a\nam \rcchati
3.1
arjuna uv\aca
jy\ayas\i cet karma\nas te
mat\a buddhir jan\ardana
tat ki\m karma\ni ghore m\a\m
niyojayasi ke\cava
3.2
vy\ami\cre\neva v\akyena
buddhi\m mohayas\iva me
tad eka\m vada ni\ccitya
yena \creyo ’ham \apnuy\am
3.3
\cr\i-bhagav\an uv\aca
loke ’smin dvi-vidh\a ni\s\th\a
pur\a prokt\a may\anagha
j\y\ana-yogena s\a\gkhy\an\a\m
karma-yogena yogin\am
3.4
na karma\n\am an\arambh\an
nai\skarmya\m puru\so ’\cnute
na ca sannyasan\ad eva
siddhi\m samadhigacchati
3.5
na hi ka\ccit k\sa\nam api
j\atu ti\s\thaty akarma-k\rt
k\aryate hy ava\ca\h karma
sarva\h prak\rti-jair gu\nai\h
3.6
karmendriy\a\ni sa\myamya
ya \aste manas\a smaran
indriy\arth\an vim\u\dh\atm\a
mithy\ac\ara\h sa ucyate
3.7
yas tv indriy\a\ni manas\a
niyamy\arabhate ’rjuna
karmendriyai\h karma-yogam
asakta\h sa vi\ci\syate
3.8
niyata\m kuru karma tva\m
karma jy\ayo hy akarma\na\h
\car\ira-y\atr\api ca te
na prasiddhyed akarma\na\h
3.9
yaj\y\arth\at karma\no ’nyatra
loko ’ya\m karma-bandhana\h
tad-artha\m karma kaunteya
mukta-sa\gga\h sam\acara
3.10
saha-yaj\y\a\h praj\a\h s\r\s\tv\a
purov\aca praj\apati\h
anena prasavi\syadhvam
e\sa vo ’stv i\s\ta-k\ama-dhuk
3.11
dev\an bh\avayat\anena
te dev\a bh\avayantu va\h
paraspara\m bh\avayanta\h
\creya\h param av\apsyatha
3.12
i\s\t\an bhog\an hi vo dev\a
d\asyante yaj\ya-bh\avit\a\h
tair datt\an aprad\ayaibhyo
yo bhu\gkte stena eva sa\h
3.13
yaj\ya-\ci\s\t\a\cina\h santo
mucyante sarva-kilbi\sai\h
bhu\yjate te tv agha\m p\ap\a
ye pacanty \atma-k\ara\n\at
3.14
ann\ad bhavanti bh\ut\ani
parjany\ad anna-sambhava\h
yaj\y\ad bhavati parjanyo
yaj\ya\h karma-samudbhava\h
3.15
karma brahmodbhava\m viddhi
brahm\ak\sara-samudbhavam
tasm\at sarva-gata\m brahma
nitya\m yaj\ye prati\s\thitam
3.16
eva\m pravartita\m cakra\m
n\anuvartayat\iha ya\h
agh\ayur indriy\ar\amo
mogha\m p\artha sa j\ivati
3.17
yas tv \atma-ratir eva sy\ad
\atma-t\rpta\c ca m\anava\h
\atmany eva ca santu\s\tas
tasya k\arya\m na vidyate
3.18
naiva tasya k\rten\artho
n\ak\rteneha ka\ccana
na c\asya sarva-bh\ute\su
ka\ccid artha-vyap\a\craya\h
3.19
tasm\ad asakta\h satata\m
k\arya\m karma sam\acara
asakto hy \acaran karma
param \apnoti p\uru\sa\h
3.20
karma\naiva hi sa\msiddhim
\asthit\a janak\adaya\h
loka-sa\ggraham ev\api
sampa\cyan kartum arhasi
3.21
yad yad \acarati \cre\s\thas
tat tad evetaro jana\h
sa yat pram\a\na\m kurute
lokas tad anuvartate
3.22
na me p\arth\asti kartavya\m
tri\su loke\su ki\ycana
n\anav\aptam av\aptavya\m
varta eva ca karma\ni
3.23
yadi hy aha\m na varteya\m
j\atu karma\ny atandrita\h
mama vartm\anuvartante
manu\sy\a\h p\artha sarva\ca\h
3.24
uts\ideyur ime lok\a
na kury\a\m karma ced aham
sa\gkarasya ca kart\a sy\am
upahany\am im\a\h praj\a\h
3.25
sakt\a\h karma\ny avidv\a\mso
yath\a kurvanti bh\arata
kury\ad vidv\a\ms tath\asakta\c
cik\ir\sur loka-sa\ggraham
3.26
na buddhi-bheda\m janayed
aj\y\an\a\m karma-sa\ggin\am
jo\sayet sarva-karm\a\ni
vidv\an yukta\h sam\acaran
3.27
prak\rte\h kriyam\a\n\ani
gu\nai\h karm\a\ni sarva\ca\h
aha\gk\ara-vim\u\dh\atm\a
kart\aham iti manyate
3.28
tattva-vit tu mah\a-b\aho
gu\na-karma-vibh\agayo\h
gu\n\a gu\ne\su vartanta
iti matv\a na sajjate
3.29
prak\rter gu\na-samm\u\dh\a\h
sajjante gu\na-karmasu
t\an ak\rtsna-vido mand\an
k\rtsna-vin na vic\alayet
3.30
mayi sarv\a\ni karm\a\ni
sannyasy\adhy\atma-cetas\a
nir\a\c\ir nirmamo bh\utv\a
yudhyasva vigata-jvara\h
3.31
ye me matam ida\m nityam
anuti\s\thanti m\anav\a\h
\craddh\avanto ’nas\uyanto
mucyante te ’pi karmabhi\h
3.32
ye tv etad abhyas\uyanto
n\anuti\s\thanti me matam
sarva-j\y\ana-vim\u\dh\a\ms t\an
viddhi na\s\t\an acetasa\h
3.33
sad\r\ca\m ce\s\tate svasy\a\h
prak\rter j\y\anav\an api
prak\rti\m y\anti bh\ut\ani
nigraha\h ki\m kari\syati
3.34
indriyasyendriyasy\arthe
r\aga-dve\sau vyavasthitau
tayor na va\cam \agacchet
tau hy asya paripanthinau
3.35
\crey\an sva-dharmo vigu\na\h
para-dharm\at sv-anu\s\thit\at
sva-dharme nidhana\m \creya\h
para-dharmo bhay\avaha\h
3.36
arjuna uv\aca
atha kena prayukto ’ya\m
p\apa\m carati p\uru\sa\h
anicchann api v\ar\s\neya
bal\ad iva niyojita\h
3.37
\cr\i-bhagav\an uv\aca
k\ama e\sa krodha e\sa
rajo-gu\na-samudbhava\h
mah\a\cano mah\a-p\apm\a
viddhy enam iha vairi\nam
3.38
dh\umen\avriyate vahnir
yath\adar\co malena ca
yatholben\av\rto garbhas
tath\a tenedam \av\rtam
3.39
\av\rta\m j\y\anam etena
j\y\anino nitya-vairi\n\a
k\ama-r\upe\na kaunteya
du\sp\ure\n\analena ca
3.40
indriy\a\ni mano buddhir
asy\adhi\s\th\anam ucyate
etair vimohayaty e\sa
j\y\anam \av\rtya dehinam
3.41
tasm\at tvam indriy\a\ny \adau
niyamya bharatar\sabha
p\apm\ana\m prajahi hy ena\m
j\y\ana-vij\y\ana-n\a\canam
3.42
indriy\a\ni par\a\ny \ahur
indriyebhya\h para\m mana\h
manasas tu par\a buddhir
yo buddhe\h paratas tu sa\h
3.43
eva\m buddhe\h para\m buddhv\a
sa\mstabhy\atm\anam \atman\a
jahi \catru\m mah\a-b\aho
k\ama-r\upa\m dur\asadam
4.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
ima\m vivasvate yoga\m
proktav\an aham avyayam
vivasv\an manave pr\aha
manur ik\sv\akave ’brav\it
4.2
eva\m parampar\a-pr\aptam
ima\m r\ajar\sayo vidu\h
sa k\aleneha mahat\a
yogo na\s\ta\h parantapa
4.3
sa ev\aya\m may\a te ’dya
yoga\h prokta\h pur\atana\h
bhakto ’si me sakh\a ceti
rahasya\m hy etad uttamam
4.4
arjuna uv\aca
apara\m bhavato janma
para\m janma vivasvata\h
katham etad vij\an\iy\a\m
tvam \adau proktav\an iti
4.5
\cr\i-bhagav\an uv\aca
bah\uni me vyat\it\ani
janm\ani tava c\arjuna
t\any aha\m veda sarv\a\ni
na tva\m vettha parantapa
4.6
ajo ’pi sann avyay\atm\a
bh\ut\an\am \i\cvaro ’pi san
prak\rti\m sv\am adhi\s\th\aya
sambhav\amy \atma-m\ayay\a
4.7
yad\a yad\a hi dharmasya
gl\anir bhavati bh\arata
abhyutth\anam adharmasya
tad\atm\ana\m s\rj\amy aham
4.8
paritr\a\n\aya s\adh\un\a\m
vin\a\c\aya ca du\sk\rt\am
dharma-sa\msth\apan\arth\aya
sambhav\ami yuge yuge
4.9
janma karma ca me divyam
eva\m yo vetti tattvata\h
tyaktv\a deha\m punar janma
naiti m\am eti so ’rjuna
4.10
v\ita-r\aga-bhaya-krodh\a
man-may\a m\am up\a\crit\a\h
bahavo j\y\ana-tapas\a
p\ut\a mad-bh\avam \agat\a\h
4.11
ye yath\a m\a\m prapadyante
t\a\ms tathaiva bhaj\amy aham
mama vartm\anuvartante
manu\sy\a\h p\artha sarva\ca\h
4.12
k\a\gk\santa\h karma\n\a\m siddhi\m
yajanta iha devat\a\h
k\sipra\m hi m\anu\se loke
siddhir bhavati karma-j\a
4.13
c\atur-var\nya\m may\a s\r\s\ta\m
gu\na-karma-vibh\aga\ca\h
tasya kart\aram api m\a\m
viddhy akart\aram avyayam
4.14
na m\a\m karm\a\ni limpanti
na me karma-phale sp\rh\a
iti m\a\m yo ’bhij\an\ati
karmabhir na sa badhyate
4.15
eva\m j\y\atv\a k\rta\m karma
p\urvair api mumuk\subhi\h
kuru karmaiva tasm\at tva\m
p\urvai\h p\urvatara\m k\rtam
4.16
ki\m karma kim akarmeti
kavayo ’py atra mohit\a\h
tat te karma pravak\sy\ami
yaj j\y\atv\a mok\syase ’\cubh\at
4.17
karma\no hy api boddhavya\m
boddhavya\m ca vikarma\na\h
akarma\na\c ca boddhavya\m
gahan\a karma\no gati\h
4.18
karma\ny akarma ya\h pa\cyed
akarma\ni ca karma ya\h
sa buddhim\an manu\sye\su
sa yukta\h k\rtsna-karma-k\rt
4.19
yasya sarve sam\arambh\a\h
k\ama-sa\gkalpa-varjit\a\h
j\y\an\agni-dagdha-karm\a\na\m
tam \ahu\h pa\n\dita\m budh\a\h
4.2
tyaktv\a karma-phal\asa\gga\m
nitya-t\rpto nir\a\craya\h
karma\ny abhiprav\rtto ’pi
naiva ki\ycit karoti sa\h
4.21
nir\a\c\ir yata-citt\atm\a
tyakta-sarva-parigraha\h
\c\ar\ira\m kevala\m karma
kurvan n\apnoti kilbi\sam
4.22
yad\rcch\a-l\abha-santu\s\to
dvandv\at\ito vimatsara\h
sama\h siddh\av asiddhau ca
k\rtv\api na nibadhyate
4.23
gata-sa\ggasya muktasya
j\y\an\avasthita-cetasa\h
yaj\y\ay\acarata\h karma
samagra\m pravil\iyate
4.24
brahm\arpa\na\m brahma havir
brahm\agnau brahma\n\a hutam
brahmaiva tena gantavya\m
brahma-karma-sam\adhin\a
4.25
daivam ev\apare yaj\ya\m
yogina\h paryup\asate
brahm\agn\av apare yaj\ya\m
yaj\yenaivopajuhvati
4.26
\crotr\ad\in\indriy\a\ny anye
sa\myam\agni\su juhvati
\cabd\ad\in vi\say\an anya
indriy\agni\su juhvati
4.27
sarv\a\n\indriya-karm\a\ni
pr\a\na-karm\a\ni c\apare
\atma-sa\myama-yog\agnau
juhvati j\y\ana-d\ipite
4.28
dravya-yaj\y\as tapo-yaj\y\a
yoga-yaj\y\as tath\apare
sv\adhy\aya-j\y\ana-yaj\y\a\c ca
yataya\h sa\m\cita-vrat\a\h
4.29
ap\ane juhvati pr\a\na\m
pr\a\ne ’p\ana\m tath\apare
pr\a\n\ap\ana-gat\i ruddhv\a
pr\a\n\ay\ama-par\aya\n\a\h
apare niyat\ah\ar\a\h
pr\a\n\an pr\a\ne\su juhvati
4.30
sarve ’py ete yaj\ya-vido
yaj\ya-k\sapita-kalma\s\a\h
yaj\ya-\ci\s\t\am\rta-bhujo
y\anti brahma san\atanam
4.31
n\aya\m loko ’sty ayaj\yasya
kuto ’nya\h kuru-sattama
4.32
eva\m bahu-vidh\a yaj\y\a
vitat\a brahma\no mukhe
karma-j\an viddhi t\an sarv\an
eva\m j\y\atv\a vimok\syase
4.33
\crey\an dravya-may\ad yaj\y\aj
j\y\ana-yaj\ya\h parantapa
sarva\m karm\akhila\m p\artha
j\y\ane parisam\apyate
4.34
tad viddhi pra\nip\atena
paripra\cnena sevay\a
upadek\syanti te j\y\ana\m
j\y\aninas tattva-dar\cina\h
4.35
yaj j\y\atv\a na punar moham
eva\m y\asyasi p\a\n\dava
yena bh\ut\any a\ce\s\a\ni
drak\syasy \atmany atho mayi
4.36
api ced asi p\apebhya\h
sarvebhya\h p\apa-k\rttama\h
sarva\m j\y\ana-plavenaiva
v\rjina\m santari\syasi
4.37
yathaidh\a\msi samiddho ’gnir
bhasma-s\at kurute ’rjuna
j\y\an\agni\h sarva-karm\a\ni
bhasma-s\at kurute tath\a
4.38
na hi j\y\anena sad\r\ca\m
pavitram iha vidyate
tat svaya\m yoga-sa\msiddha\h
k\alen\atmani vindati
4.39
\craddh\av\al
labhate j\y\ana\m
tat-para\h sa\myatendriya\h
j\y\ana\m labdhv\a par\a\m \c\antim
acire\n\adhigacchati
4.40
aj\ya\c c\a\craddadh\ana\c ca
sa\m\cay\atm\a vina\cyati
n\aya\m loko ’sti na paro
na sukha\m sa\m\cay\atmana\h
4.41
yoga-sannyasta-karm\a\na\m
j\y\ana-sa\ychinna-sa\m\cayam
\atmavanta\m na karm\a\ni
nibadhnanti dhana\yjaya
4.42
tasm\ad aj\y\ana-sambh\uta\m
h\rt-stha\m j\y\an\asin\atmana\h
chittvaina\m sa\m\caya\m yogam
\atti\s\thotti\s\tha bh\arata
5.1
arjuna uv\aca
sanny\asa\m karma\n\a\m k\r\s\na
punar yoga\m ca \ca\msasi
yac chreya etayor eka\m
tan me br\uhi su-ni\ccitam
5.2
\cr\i-bhagav\an uv\aca
sanny\asa\h karma-yoga\c ca
ni\h\creyasa-kar\av ubhau
tayos tu karma-sanny\as\at
karma-yogo vi\ci\syate
5.3
j\yeya\h sa nitya-sanny\as\i
yo na dve\s\ti na k\a\gk\sati
nirdvandvo hi mah\a-b\aho
sukha\m bandh\at pramucyate
5.4
s\a\gkhya-yogau p\rthag b\al\a\h
pravadanti na pa\n\dit\a\h
ekam apy \asthita\h samyag
ubhayor vindate phalam
5.5
yat s\a\gkhyai\h pr\apyate sth\ana\m
tad yogair api gamyate
eka\m s\a\gkhya\m ca yoga\m ca
ya\h pa\cyati sa pa\cyati
5.6
sanny\asas tu mah\a-b\aho
du\hkham \aptum ayogata\h
yoga-yukto munir brahma
na cire\n\adhigacchati
5.7
yoga-yukto vi\cuddh\atm\a
vijit\atm\a jitendriya\h
sarva-bh\ut\atma-bh\ut\atm\a
kurvann api na lipyate
5.8
naiva ki\ycit karom\iti
yukto manyeta tattva-vit
pa\cya\y \c\r\nvan sp\r\ca\y jighrann
a\cnan gacchan svapa\y \cvasan
5.9
pralapan vis\rjan g\rh\nann
unmi\san nimi\sann api
indriy\a\n\indriy\arthe\su
vartanta iti dh\arayan
5.10
brahma\ny \adh\aya karm\a\ni
sa\gga\m tyaktv\a karoti ya\h
lipyate na sa p\apena
padma-patram iv\ambhas\a
5.11
k\ayena manas\a buddhy\a
kevalair indriyair api
yogina\h karma kurvanti
sa\gga\m tyaktv\atma-\cuddhaye
5.12
yukta\h karma-phala\m tyaktv\a
\c\antim \apnoti nai\s\thik\im
ayukta\h k\ama-k\are\na
phale sakto nibadhyate
5.13
sarva-karm\a\ni manas\a
sannyasy\aste sukha\m va\c\i
nava-dv\are pure deh\i
naiva kurvan na k\arayan
5.14
na kart\rtva\m na karm\a\ni
lokasya s\rjati prabhu\h
na karma-phala-sa\myoga\m
svabh\avas tu pravartate
5.15
n\adatte kasyacit p\apa\m
na caiva suk\rta\m vibhu\h
aj\y\anen\av\rta\m j\y\ana\m
tena muhyanti jantava\h
5.16
j\y\anena tu tad aj\y\ana\m
ye\s\a\m n\a\citam \atmana\h
te\s\am \aditya-vaj j\y\ana\m
prak\a\cayati tat param
5.17
tad-buddhayas tad-\atm\anas
tan-ni\s\th\as tat-par\aya\n\a\h
gacchanty apunar-\av\rtti\m
j\y\ana-nirdh\uta-kalma\s\a\h
5.18
vidy\a-vinaya-sampanne
br\ahma\ne gavi hastini
\cuni caiva \cva-p\ake ca
pa\n\dit\a\h sama-dar\cina\h
5.19
ihaiva tair jita\h sargo
ye\s\a\m s\amye sthita\m mana\h
nirdo\sa\m hi sama\m brahma
tasm\ad brahma\ni te sthit\a\h
5.20
na prah\r\syet priya\m pr\apya
nodvijet pr\apya c\apriyam
sthira-buddhir asamm\u\dho
brahma-vid brahma\ni sthita\h
5.21
b\ahya-spar\ce\sv asakt\atm\a
vindaty \atmani yat sukham
sa brahma-yoga-yukt\atm\a
sukham ak\sayam a\cnute
5.22
ye hi sa\mspar\ca-j\a bhog\a
du\hkha-yonaya eva te
\ady-antavanta\h kaunteya
na te\su ramate budha\h
5.23
\caknot\ihaiva ya\h so\dhu\m
pr\ak \car\ira-vimok\sa\n\at
k\ama-krodhodbhava\m vega\m
sa yukta\h sa sukh\i nara\h
5.24
yo ’nta\h-sukho ’ntar-\ar\amas
tath\antar-jyotir eva ya\h
sa yog\i brahma-nirv\a\na\m
brahma-bh\uto ’dhigacchati
5.25
labhante brahma-nirv\a\nam
\r\saya\h k\s\i\na-kalma\s\a\h
chinna-dvaidh\a yat\atm\ana\h
sarva-bh\uta-hite rat\a\h
5.26
k\ama-krodha-vimukt\an\a\m
yat\in\a\m yata-cetas\am
abhito brahma-nirv\a\na\m
vartate vidit\atman\am
5.27
spar\c\an k\rtv\a bahir b\ahy\a\m\c
cak\su\c caiv\antare bhruvo\h
pr\a\n\ap\anau samau k\rtv\a
n\as\abhyantara-c\ari\nau
5.28
yatendriya-mano-buddhir
munir mok\sa-par\aya\na\h
vigatecch\a-bhaya-krodho
ya\h sad\a mukta eva sa\h
5.29
bhokt\ara\m yaj\ya-tapas\a\m
sarva-loka-mahe\cvaram
suh\rda\m sarva-bh\ut\an\a\m
j\y\atv\a m\a\m \c\antim \rcchati
6.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
an\a\crita\h karma-phala\m
k\arya\m karma karoti ya\h
sa sanny\as\i ca yog\i ca
na niragnir na c\akriya\h
6.2
ya\m sanny\asam iti pr\ahur
yoga\m ta\m viddhi p\a\n\dava
na hy asannyasta-sa\gkalpo
yog\i bhavati ka\ccana
6.3
\aruruk\sor muner yoga\m
karma k\ara\nam ucyate
yog\ar\u\dhasya tasyaiva
\cama\h k\ara\nam ucyate
6.4
yad\a hi nendriy\arthe\su
na karmasv anu\sajjate
sarva-sa\gkalpa-sanny\as\i
yog\ar\u\dhas tadocyate
6.5
uddhared \atman\atm\ana\m
n\atm\anam avas\adayet
\atmaiva hy \atmano bandhur
\atmaiva ripur \atmana\h
6.6
bandhur \atm\atmanas tasya
yen\atmaiv\atman\a jita\h
an\atmanas tu \catrutve
vartet\atmaiva \catru-vat
6.7
jit\atmana\h pra\c\antasya
param\atm\a sam\ahita\h
\c\ito\s\na-sukha-du\hkhe\su
tath\a m\an\apam\anayo\h
6.8
j\y\ana-vij\y\ana-t\rpt\atm\a
k\u\ta-stho vijitendriya\h
yukta ity ucyate yog\i
sama-lo\s\tr\a\cma-k\a\ycana\h
6.9
suh\rn-mitr\ary-ud\as\ina-
madhyastha-dve\sya-bandhu\su
s\adhu\sv api ca p\ape\su
sama-buddhir vi\ci\syate
6.10
yog\i yu\yj\ita satatam
\atm\ana\m rahasi sthita\h
ek\ak\i yata-citt\atm\a
nir\a\c\ir aparigraha\h
6.11
\cucau de\ce prati\s\th\apya
sthiram \asanam \atmana\h
n\aty-ucchrita\m n\ati-n\ica\m
cail\ajina-ku\cottaram
6.12
tatraik\agra\m mana\h k\rtv\a
yata-cittendriya-kriya\h
upavi\cy\asane yu\yjy\ad
yogam \atma-vi\cuddhaye
6.13
sama\m k\aya-\ciro-gr\iva\m
dh\arayann acala\m sthira\h
samprek\sya n\asik\agra\m sva\m
di\ca\c c\anavalokayan
6.14
pra\c\ant\atm\a vigata-bh\ir
brahmac\ari-vrate sthita\h
mana\h sa\myamya mac-citto
yukta \as\ita mat-para\h
6.15
yu\yjann eva\m sad\atm\ana\m
yog\i niyata-m\anasa\h
\c\anti\m nirv\a\na-param\a\m
mat-sa\msth\am adhigacchati
6.16
n\aty-a\cnatas tu yogo ’sti
na caik\antam ana\cnata\h
na c\ati-svapna-\c\ilasya
j\agrato naiva c\arjuna
6.17
yukt\ah\ara-vih\arasya
yukta-ce\s\tasya karmasu
yukta-svapn\avabodhasya
yogo bhavati du\hkha-h\a
6.18
yad\a viniyata\m cittam
\atmany ev\avati\s\thate
nisp\rha\h sarva-k\amebhyo
yukta ity ucyate tad\a
6.19
yath\a d\ipo niv\ata-stho
ne\ggate sopam\a sm\rt\a
yogino yata-cittasya
yu\yjato yogam \atmana\h
6.20
yatroparamate citta\m
niruddha\m yoga-sevay\a
yatra caiv\atman\atm\ana\m
pa\cyann \atmani tu\syati
6.21
sukham \atyantika\m yat tad
buddhi-gr\ahyam at\indriyam
vetti yatra na caiv\aya\m
sthita\c calati tattvata\h
6.22
ya\m labdhv\a c\apara\m l\abha\m
manyate n\adhika\m tata\h
yasmin sthito na du\hkhena
guru\n\api vic\alyate
6.23
ta\m vidy\ad du\hkha-sa\myoga-
viyoga\m yoga-sa\mj\yitam
6.24
sa ni\ccayena yoktavyo
yogo ’nirvi\n\na-cetas\a
sa\gkalpa-prabhav\an k\am\a\ms
tyaktv\a sarv\an a\ce\sata\h
manasaivendriya-gr\ama\m
viniyamya samantata\h
6.25
\canai\h \canair uparamed
buddhy\a dh\rti-g\rh\itay\a
\atma-sa\mstha\m mana\h k\rtv\a
na ki\ycid api cintayet
6.26
yato yato ni\ccalati
mana\c ca\ycalam asthiram
tatas tato niyamyaitad
\atmany eva va\ca\m nayet
6.27
pra\c\anta-manasa\m hy ena\m
yogina\m sukham uttamam
upaiti \c\anta-rajasa\m
brahma-bh\utam akalma\sam
6.28
yu\yjann eva\m sad\atm\ana\m
yog\i vigata-kalma\sa\h
sukhena brahma-sa\mspar\cam
atyanta\m sukham a\cnute
6.29
sarva-bh\uta-stham \atm\ana\m
sarva-bh\ut\ani c\atmani
\ik\sate yoga-yukt\atm\a
sarvatra sama-dar\cana\h
6.30
yo m\a\m pa\cyati sarvatra
sarva\m ca mayi pa\cyati
tasy\aha\m na pra\na\cy\ami
sa ca me na pra\na\cyati
6.31
sarva-bh\uta-sthita\m yo m\a\m
bhajaty ekatvam \asthita\h
sarvath\a vartam\ano ’pi
sa yog\i mayi vartate
6.32
\atmaupamyena sarvatra
sama\m pa\cyati yo ’rjuna
sukha\m v\a yadi v\a du\hkha\m
sa yog\i paramo mata\h
6.33
arjuna uv\aca
yo ’ya\m yogas tvay\a prokta\h
s\amyena madhus\udana
etasy\aha\m na pa\cy\ami
ca\ycalatv\at sthiti\m sthir\am
6.34
ca\ycala\m hi mana\h k\r\s\na
pram\athi balavad d\r\dham
tasy\aha\m nigraha\m manye
v\ayor iva su-du\skaram
6.35
\cr\i-bhagav\an uv\aca
asa\m\caya\m mah\a-b\aho
mano durnigraha\m calam
abhy\asena tu kaunteya
vair\agye\na ca g\rhyate
6.36
asa\myat\atman\a yogo
du\spr\apa iti me mati\h
va\cy\atman\a tu yatat\a
\cakyo ’v\aptum up\ayata\h
6.37
arjuna uv\aca
ayati\h \craddhayopeto
yog\ac calita-m\anasa\h
apr\apya yoga-sa\msiddhi\m
k\a\m gati\m k\r\s\na gacchati
6.38
kaccin nobhaya-vibhra\s\ta\c
chinn\abhram iva na\cyati
aprati\s\tho mah\a-b\aho
vim\u\dho brahma\na\h pathi
6.39
etan me sa\m\caya\m k\r\s\na
chettum arhasy a\ce\sata\h
tvad anya\h sa\m\cayasy\asya
chett\a na hy upapadyate
6.40
\cr\i-bhagav\an uv\aca
p\artha naiveha n\amutra
vin\a\cas tasya vidyate
na hi kaly\a\na-k\rt ka\ccid
durgati\m t\ata gacchati
6.41
pr\apya pu\nya-k\rt\a\m lok\an
u\sitv\a \c\a\cvat\i\h sam\a\h
\cuc\in\a\m \cr\imat\a\m gehe
yoga-bhra\s\to ’bhij\ayate
6.42
atha v\a yogin\am eva
kule bhavati dh\imat\am
etad dhi durlabhatara\m
loke janma yad \id\r\cam
6.43
tatra ta\m buddhi-sa\myoga\m
labhate paurva-dehikam
yatate ca tato bh\uya\h
sa\msiddhau kuru-nandana
6.44
p\urv\abhy\asena tenaiva
hriyate hy ava\co ’pi sa\h
jij\y\asur api yogasya
\cabda-brahm\ativartate
6.45
prayatn\ad yatam\anas tu
yog\i sa\m\cuddha-kilbi\sa\h
aneka-janma-sa\msiddhas
tato y\ati par\a\m gatim
6.46
tapasvibhyo ’dhiko yog\i
j\y\anibhyo ’pi mato ’dhika\h
karmibhya\c c\adhiko yog\i
tasm\ad yog\i bhav\arjuna
6.47
yogin\am api sarve\s\a\m
mad-gaten\antar-\atman\a
\craddh\av\an bhajate yo m\a\m
sa me yuktatamo mata\h
7.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
mayy \asakta-man\a\h p\artha
yoga\m yu\yjan mad-\a\craya\h
asa\m\caya\m samagra\m m\a\m
yath\a j\y\asyasi tac ch\r\nu
7.2
j\y\ana\m te ’ha\m sa-vij\y\anam
ida\m vak\sy\amy a\ce\sata\h
yaj j\y\atv\a neha bh\uyo ’nyaj
j\y\atavyam ava\ci\syate
7.3
manu\sy\a\n\a\m sahasre\su
ka\ccid yatati siddhaye
yatat\am api siddh\an\a\m
ka\ccin m\a\m vetti tattvata\h
7.4
bh\umir \apo ’nalo v\ayu\h
kha\m mano buddhir eva ca
aha\gk\ara it\iya\m me
bhinn\a prak\rtir a\s\tadh\a
7.5
apareyam itas tv any\a\m
prak\rti\m viddhi me par\am
j\iva-bh\ut\a\m mah\a-b\aho
yayeda\m dh\aryate jagat
7.6
etad-yon\ini bh\ut\ani
sarv\a\n\ity upadh\araya
aha\m k\rtsnasya jagata\h
prabhava\h pralayas tath\a
7.7
matta\h paratara\m n\anyat
ki\ycid asti dhana\yjaya
mayi sarvam ida\m prota\m
s\utre ma\ni-ga\n\a iva
7.8
raso ’ham apsu kaunteya
prabh\asmi \ca\ci-s\uryayo\h
pra\nava\h sarva-vede\su
\cabda\h khe pauru\sa\m n\r\su
7.9
pu\nyo gandha\h p\rthivy\a\m ca
teja\c c\asmi vibh\avasau
j\ivana\m sarva-bh\ute\su
tapa\c c\asmi tapasvi\su
7.10
b\ija\m m\a\m sarva-bh\ut\an\a\m
viddhi p\artha san\atanam
buddhir buddhimat\am asmi
tejas tejasvin\am aham
7.11
bala\m balavat\a\m c\aha\m
k\ama-r\aga-vivarjitam
dharm\aviruddho bh\ute\su
k\amo ’smi bharatar\sabha
7.12
ye caiva s\attvik\a bh\av\a
r\ajas\as t\amas\a\c ca ye
matta eveti t\an viddhi
na tv aha\m te\su te mayi
7.13
tribhir gu\na-mayair bh\avair
ebhi\h sarvam ida\m jagat
mohita\m n\abhij\an\ati
m\am ebhya\h param avyayam
7.14
daiv\i hy e\s\a gu\na-may\i
mama m\ay\a duratyay\a
m\am eva ye prapadyante
m\ay\am et\a\m taranti te
7.15
na m\a\m du\sk\rtino m\u\dh\a\h
prapadyante nar\adham\a\h
m\ayay\apah\rta-j\y\an\a
\asura\m bh\avam \a\crit\a\h
7.16
catur-vidh\a bhajante m\a\m
jan\a\h suk\rtino ’rjuna
\arto jij\y\asur arth\arth\i
j\y\an\i ca bharatar\sabha
7.17
te\s\a\m j\y\an\i nitya-yukta
eka-bhaktir vi\ci\syate
priyo hi j\y\anino ’tyartham
aha\m sa ca mama priya\h
7.18
ud\ar\a\h sarva evaite
j\y\an\i tv \atmaiva me matam
\asthita\h sa hi yukt\atm\a
m\am ev\anuttam\a\m gatim
7.19
bah\un\a\m janman\am ante
j\y\anav\an m\a\m prapadyate
v\asudeva\h sarvam iti
sa mah\atm\a su-durlabha\h
7.20
k\amais tais tair h\rta-j\y\an\a\h
prapadyante ’nya-devat\a\h
ta\m ta\m niyamam \asth\aya
prak\rty\a niyat\a\h svay\a
7.21
yo yo y\a\m y\a\m tanu\m bhakta\h
\craddhay\arcitum icchati
tasya tasy\acal\a\m \craddh\a\m
t\am eva vidadh\amy aham
7.22
sa tay\a \craddhay\a yuktas
tasy\ar\adhanam \ihate
labhate ca tata\h k\am\an
mayaiva vihit\an hi t\an
7.23
antavat tu phala\m te\s\a\m
tad bhavaty alpa-medhas\am
dev\an deva-yajo y\anti
mad-bhakt\a y\anti m\am api
7.24
avyakta\m vyaktim \apanna\m
manyante m\am abuddhaya\h
para\m bh\avam aj\ananto
mam\avyayam anuttamam
7.25
n\aha\m prak\a\ca\h sarvasya
yoga-m\ay\a-sam\av\rta\h
m\u\dho ’ya\m n\abhij\an\ati
loko m\am ajam avyayam
7.26
ved\aha\m samat\it\ani
vartam\an\ani c\arjuna
bhavi\sy\a\ni ca bh\ut\ani
m\a\m tu veda na ka\ccana
7.27
icch\a-dve\sa-samutthena
dvandva-mohena bh\arata
sarva-bh\ut\ani sammoha\m
sarge y\anti parantapa
7.28
ye\s\a\m tv anta-gata\m p\apa\m
jan\an\a\m pu\nya-karma\n\am
te dvandva-moha-nirmukt\a
bhajante m\a\m d\r\dha-vrat\a\h
7.29
jar\a-mara\na-mok\s\aya
m\am \a\critya yatanti ye
te brahma tad vidu\h k\rtsnam
adhy\atma\m karma c\akhilam
7.30
s\adhibh\ut\adhidaiva\m m\a\m
s\adhiyaj\ya\m ca ye vidu\h
pray\a\na-k\ale ’pi ca m\a\m
te vidur yukta-cetasa\h
8.1
arjuna uv\aca
ki\m tad brahma kim adhy\atma\m
ki\m karma puru\sottama
adhibh\uta\m ca ki\m proktam
adhidaiva\m kim ucyate
8.2
adhiyaj\ya\h katha\m ko ’tra
dehe ’smin madhus\udana
pray\a\na-k\ale ca katha\m
j\yeyo ’si niyat\atmabhi\h
8.3
\cr\i-bhagav\an uv\aca
ak\sara\m brahma parama\m
svabh\avo ’dhy\atmam ucyate
bh\uta-bh\avodbhava-karo
visarga\h karma-sa\mj\yita\h
8.4
adhibh\uta\m k\saro bh\ava\h
puru\sa\c c\adhidaivatam
adhiyaj\yo ’ham ev\atra
dehe deha-bh\rt\a\m vara
8.5
anta-k\ale ca m\am eva
smaran muktv\a kalevaram
ya\h pray\ati sa mad-bh\ava\m
y\ati n\asty atra sa\m\caya\h
8.6
ya\m ya\m v\api smaran bh\ava\m
tyajaty ante kalevaram
ta\m tam evaiti kaunteya
sad\a tad-bh\ava-bh\avita\h
8.7
tasm\at sarve\su k\ale\su
m\am anusmara yudhya ca
mayy arpita-mano-buddhir
m\am evai\syasy asa\m\caya\h
8.8
abhy\asa-yoga-yuktena
cetas\a n\anya-g\amin\a
parama\m puru\sa\m divya\m
y\ati p\arth\anucintayan
8.9
kavi\m pur\a\nam anu\c\asit\aram
a\nor a\n\iy\a\msam anusmared ya\h
sarvasya dh\at\aram acintya-r\upam
\aditya-var\na\m tamasa\h parast\at
8.10
pray\a\na-k\ale manas\acalena
bhakty\a yukto yoga-balena caiva
bhruvor madhye pr\a\nam \ave\cya
samyak
sa ta\m para\m puru\sam upaiti
divyam
8.11
yad ak\sara\m veda-vido vadanti
vi\canti yad yatayo v\ita-r\ag\a\h
yad icchanto brahmacarya\m caranti
tat te pada\m sa\ggrahe\na
pravak\sye
8.12
sarva-dv\ar\a\ni sa\myamya
mano h\rdi nirudhya ca
m\urdhny \adh\ay\atmana\h pr\a\nam
\asthito yoga-dh\ara\n\am
8.13
o\m ity ek\ak\sara\m brahma
vy\aharan m\am anusmaran
ya\h pray\ati tyajan deha\m
sa y\ati param\a\m gatim
8.14
ananya-cet\a\h satata\m
yo m\a\m smarati nitya\ca\h
tasy\aha\m sulabha\h p\artha
nitya-yuktasya yogina\h
8.15
m\am upetya punar janma
du\hkh\alayam a\c\a\cvatam
n\apnuvanti mah\atm\ana\h
sa\msiddhi\m param\a\m gat\a\h
8.16
\a-brahma-bhuvan\al lok\a\h
punar \avartino ’rjuna
m\am upetya tu kaunteya
punar janma na vidyate
8.17
sahasra-yuga-paryantam
ahar yad brahma\no vidu\h
r\atri\m yuga-sahasr\ant\a\m
te ’ho-r\atra-vido jan\a\h
8.18
avyakt\ad vyaktaya\h sarv\a\h
prabhavanty ahar-\agame
r\atry-\agame pral\iyante
tatraiv\avyakta-sa\mj\yake
8.19
bh\uta-gr\ama\h sa ev\aya\m
bh\utv\a bh\utv\a pral\iyate
r\atry-\agame ’va\ca\h p\artha
prabhavaty ahar-\agame
8.20
paras tasm\at tu bh\avo ’nyo
’vyakto ’vyakt\at san\atana\h
ya\h sa sarve\su bh\ute\su
na\cyatsu na vina\cyati
8.21
avyakto ’k\sara ity uktas
tam \ahu\h param\a\m gatim
ya\m pr\apya na nivartante
tad dh\ama parama\m mama
8.22
puru\sa\h sa para\h p\artha
bhakty\a labhyas tv ananyay\a
yasy\anta\h-sth\ani bh\ut\ani
yena sarvam ida\m tatam
8.23
yatra k\ale tv an\av\rttim
\av\rtti\m caiva yogina\h
pray\at\a y\anti ta\m k\ala\m
vak\sy\ami bharatar\sabha
8.24
agnir jyotir aha\h \cukla\h
\sa\n-m\as\a uttar\aya\nam
tatra pray\at\a gacchanti
brahma brahma-vido jan\a\h
8.25
dh\umo r\atris tath\a k\r\s\na\h
\sa\n-m\as\a dak\si\n\ayanam
tatra c\andramasa\m jyotir
yog\i pr\apya nivartate
8.26
\cukla-k\r\s\ne gat\i hy ete
jagata\h \c\a\cvate mate
ekay\a y\aty an\av\rttim
anyay\avartate puna\h
8.27
naite s\rt\i p\artha j\anan
yog\i muhyati ka\ccana
tasm\at sarve\su k\ale\su
yoga-yukto bhav\arjuna
8.28
vede\su yaj\ye\su tapa\hsu caiva
d\ane\su yat pu\nya-phala\m
pradi\s\tam
atyeti tat sarvam ida\m viditv\a
yog\i para\m sth\anam upaiti c\adyam
9.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
ida\m tu te guhyatama\m
pravak\sy\amy anas\uyave
j\y\ana\m vij\y\ana-sahita\m
yaj j\y\atv\a mok\syase ’\cubh\at
9.2
r\aja-vidy\a r\aja-guhya\m
pavitram idam uttamam
pratyak\s\avagama\m dharmya\m
su-sukha\m kartum avyayam
9.3
a\craddadh\an\a\h puru\s\a
dharmasy\asya parantapa
apr\apya m\a\m nivartante
m\rtyu-sa\ms\ara-vartmani
9.4
may\a tatam ida\m sarva\m
jagad avyakta-m\urtin\a
mat-sth\ani sarva-bh\ut\ani
na c\aha\m te\sv avasthita\h
9.5
na ca mat-sth\ani bh\ut\ani
pa\cya me yogam ai\cvaram
bh\uta-bh\rn na ca bh\uta-stho
mam\atm\a bh\uta-bh\avana\h
9.6
yath\ak\a\ca-sthito nitya\m
v\ayu\h sarvatra-go mah\an
tath\a sarv\a\ni bh\ut\ani
mat-sth\an\ity upadh\araya
9.7
sarva-bh\ut\ani kaunteya
prak\rti\m y\anti m\amik\am
kalpa-k\saye punas t\ani
kalp\adau vis\rj\amy aham
9.8
prak\rti\m sv\am ava\s\tabhya
vis\rj\ami puna\h puna\h
bh\uta-gr\amam ima\m k\rtsnam
ava\ca\m prak\rter va\c\at
9.9
na ca m\a\m t\ani karm\a\ni
nibadhnanti dhana\yjaya
ud\as\ina-vad \as\inam
asakta\m te\su karmasu
9.10
may\adhyak\se\na prak\rti\h
s\uyate sa-car\acaram
hetun\anena kaunteya
jagad viparivartate
9.11
avaj\ananti m\a\m m\u\dh\a
m\anu\s\i\m tanum \a\critam
para\m bh\avam aj\ananto
mama bh\uta-mahe\cvaram
9.12
mogh\a\c\a mogha-karm\a\no
mogha-j\y\an\a vicetasa\h
r\ak\sas\im \asur\i\m caiva
prak\rti\m mohin\i\m \crit\a\h
9.13
mah\atm\anas tu m\a\m p\artha
daiv\i\m prak\rtim \a\crit\a\h
bhajanty ananya-manaso
j\y\atv\a bh\ut\adim avyayam
9.14
satata\m k\irtayanto m\a\m
yatanta\c ca d\r\dha-vrat\a\h
namasyanta\c ca m\a\m bhakty\a
nitya-yukt\a up\asate
9.15
j\y\ana-yaj\yena c\apy anye
yajanto m\am up\asate
ekatvena p\rthaktvena
bahudh\a vi\cvato-mukham
9.16
aha\m kratur aha\m yaj\ya\h
svadh\aham aham au\sadham
mantro ’ham aham ev\ajyam
aham agnir aha\m hutam
9.17
pit\aham asya jagato
m\at\a dh\at\a pit\amaha\h
vedya\m pavitram o\m-k\ara
\rk s\ama yajur eva ca
9.18
gatir bhart\a prabhu\h s\ak\s\i
niv\asa\h \cara\na\m suh\rt
prabhava\h pralaya\h sth\ana\m
nidh\ana\m b\ijam avyayam
9.19
tap\amy aham aha\m var\sa\m
nig\rh\n\amy uts\rj\ami ca
am\rta\m caiva m\rtyu\c ca
sad asac c\aham arjuna
9.20
trai-vidy\a m\a\m soma-p\a\h p\uta-
p\ap\a
yaj\yair i\s\tv\a svar-gati\m
pr\arthayante
te pu\nyam \as\adya surendra-lokam
a\cnanti divy\an divi deva-bhog\an
9.21
te ta\m bhuktv\a svarga-loka\m
vi\c\ala\m
k\s\i\ne pu\nye martya-loka\m vi\canti
eva\m tray\i-dharmam anuprapann\a
gat\agata\m k\ama-k\am\a labhante
9.22
anany\a\c cintayanto m\a\m
ye jan\a\h paryup\asate
te\s\a\m nity\abhiyukt\an\a\m
yoga-k\sema\m vah\amy aham
9.23
ye ’py anya-devat\a-bhakt\a
yajante \craddhay\anvit\a\h
te ’pi m\am eva kaunteya
yajanty avidhi-p\urvakam
9.24
aha\m hi sarva-yaj\y\an\a\m
bhokt\a ca prabhur eva ca
na tu m\am abhij\ananti
tattven\ata\c cyavanti te
9.25
y\anti deva-vrat\a dev\an
pit\en y\anti pit\r-vrat\a\h
bh\ut\ani y\anti bh\utejy\a
y\anti mad-y\ajino ’pi m\am
9.26
patra\m pu\spa\m phala\m toya\m
yo me bhakty\a prayacchati
tad aha\m bhakty-upah\rtam
a\cn\ami prayat\atmana\h
9.27
yat karo\si yad a\cn\asi
yaj juho\si dad\asi yat
yat tapasyasi kaunteya
tat kuru\sva mad-arpa\nam
9.28
\cubh\a\cubha-phalair eva\m
mok\syase karma-bandhanai\h
sanny\asa-yoga-yukt\atm\a
vimukto m\am upai\syasi
9.29
samo ’ha\m sarva-bh\ute\su
na me dve\syo ’sti na priya\h
ye bhajanti tu m\a\m bhakty\a
mayi te te\su c\apy aham
9.30
api cet su-dur\ac\aro
bhajate m\am ananya-bh\ak
s\adhur eva sa mantavya\h
samyag vyavasito hi sa\h
9.31
k\sipra\m bhavati dharm\atm\a
\ca\cvac-ch\anti\m nigacchati
kaunteya pratij\an\ihi
na me bhakta\h pra\na\cyati
9.32
m\a\m hi p\artha vyap\a\critya
ye ’pi syu\h p\apa-yonaya\h
striyo vai\cy\as tath\a \c\udr\as
te ’pi y\anti par\a\m gatim
9.33
ki\m punar br\ahma\n\a\h pu\ny\a
bhakt\a r\ajar\sayas tath\a
anityam asukha\m lokam
ima\m pr\apya bhajasva m\am
9.34
man-man\a bhava mad-bhakto
mad-y\aj\i m\a\m namaskuru
m\am evai\syasi yuktvaivam
\atm\ana\m mat-par\aya\na\h
10.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
bh\uya eva mah\a-b\aho
\c\r\nu me parama\m vaca\h
yat te ’ha\m pr\iyam\a\n\aya
vak\sy\ami hita-k\amyay\a
10.2
na me vidu\h sura-ga\n\a\h
prabhava\m na mahar\saya\h
aham \adir hi dev\an\a\m
mahar\s\i\n\a\m ca sarva\ca\h
10.3
yo m\am ajam an\adi\m ca
vetti loka-mahe\cvaram
asamm\u\dha\h sa martye\su
sarva-p\apai\h pramucyate
10.4
buddhir j\y\anam asammoha\h
k\sam\a satya\m dama\h \cama\h
sukha\m du\hkha\m bhavo ’bh\avo
bhaya\m c\abhayam eva ca
10.5
ahi\ms\a samat\a tu\s\tis
tapo d\ana\m ya\co ’ya\ca\h
bhavanti bh\av\a bh\ut\an\a\m
matta eva p\rthag-vidh\a\h
10.6
mahar\saya\h sapta p\urve
catv\aro manavas tath\a
mad-bh\av\a m\anas\a j\at\a
ye\s\a\m loka im\a\h praj\a\h
10.7
et\a\m vibh\uti\m yoga\m ca
mama yo vetti tattvata\h
so ’vikalpena yogena
yujyate n\atra sa\m\caya\h
10.8
aha\m sarvasya prabhavo
matta\h sarva\m pravartate
iti matv\a bhajante m\a\m
budh\a bh\ava-samanvit\a\h
10.9
mac-citt\a mad-gata-pr\a\n\a
bodhayanta\h parasparam
kathayanta\c ca m\a\m nitya\m
tu\syanti ca ramanti ca
10.10
te\s\a\m satata-yukt\an\a\m
bhajat\a\m pr\iti-p\urvakam
dad\ami buddhi-yoga\m ta\m
yena m\am upay\anti te
10.11
te\s\am ev\anukamp\artham
aham aj\y\ana-ja\m tama\h
n\a\cay\amy \atma-bh\ava-stho
j\y\ana-d\ipena bh\asvat\a
10.12
arjuna uv\aca
para\m brahma para\m dh\ama
pavitra\m parama\m bhav\an
puru\sa\m \c\a\cvata\m divyam
\adi-devam aja\m vibhum
10.13
\ahus tv\am \r\saya\h sarve
devar\sir n\aradas tath\a
asito devalo vy\asa\h
svaya\m caiva brav\i\si me
10.14
sarvam etad \rta\m manye
yan m\a\m vadasi ke\cava
na hi te bhagavan vyakti\m
vidur dev\a na d\anav\a\h
10.15
svayam ev\atman\atm\ana\m
vettha tva\m puru\sottama
bh\uta-bh\avana bh\ute\ca
deva-deva jagat-pate
10.16
vaktum arhasy a\ce\se\na
divy\a hy \atma-vibh\utaya\h
y\abhir vibh\utibhir lok\an
im\a\ms tva\m vy\apya ti\s\thasi
10.17
katha\m vidy\am aha\m yogi\ms
tv\a\m sad\a paricintayan
ke\su ke\su ca bh\ave\su
cintyo ’si bhagavan may\a
10.18
vistare\n\atmano yoga\m
vibh\uti\m ca jan\ardana
bh\uya\h kathaya t\rptir hi
\c\r\nvato n\asti me ’m\rtam
10.19
\cr\i-bhagav\an uv\aca
hanta te kathayi\sy\ami
divy\a hy \atma-vibh\utaya\h
pr\adh\anyata\h kuru-\cre\s\tha
n\asty anto vistarasya me
10.20
aham \atm\a gu\d\ake\ca
sarva-bh\ut\a\caya-sthita\h
aham \adi\c ca madhya\m ca
bh\ut\an\am anta eva ca
10.21
\adity\an\am aha\m vi\s\nur
jyoti\s\a\m ravir a\m\cum\an
mar\icir marut\am asmi
nak\satr\a\n\am aha\m \ca\c\i
10.22
ved\an\a\m s\ama-vedo ’smi
dev\an\am asmi v\asava\h
indriy\a\n\a\m mana\c c\asmi
bh\ut\an\am asmi cetan\a
10.23
rudr\a\n\a\m \ca\gkara\c c\asmi
vitte\co yak\sa-rak\sas\am
vas\un\a\m p\avaka\c c\asmi
meru\h \cikhari\n\am aham
10.24
purodhas\a\m ca mukhya\m m\a\m
viddhi p\artha b\rhaspatim
sen\an\in\am aha\m skanda\h
saras\am asmi s\agara\h
10.25
mahar\s\i\n\a\m bh\rgur aha\m
gir\am asmy ekam ak\saram
yaj\y\an\a\m japa-yaj\yo ’smi
sth\avar\a\n\a\m him\alaya\h
10.26
a\cvattha\h sarva-v\rk\s\a\n\a\m
devar\s\i\n\a\m ca n\arada\h
gandharv\a\n\a\m citraratha\h
siddh\an\a\m kapilo muni\h
10.27
uccai\h\cravasam a\cv\an\a\m
viddhi m\am am\rtodbhavam
air\avata\m gajendr\a\n\a\m
nar\a\n\a\m ca nar\adhipam
10.28
\ayudh\an\am aha\m vajra\m
dhen\un\am asmi k\amadhuk
prajana\c c\asmi kandarpa\h
sarp\a\n\am asmi v\asuki\h
10.29
ananta\c c\asmi n\ag\an\a\m
varu\no y\adas\am aham
pit\e\n\am aryam\a c\asmi
yama\h sa\myamat\am aham
10.30
prahl\ada\c c\asmi daity\an\a\m
k\ala\h kalayat\am aham
m\rg\a\n\a\m ca m\rgendro ’ha\m
vainateya\c ca pak\si\n\am
10.31
pavana\h pavat\am asmi
r\ama\h \castra-bh\rt\am aham
jha\s\a\n\a\m makara\c c\asmi
srotas\am asmi j\ahnav\i
10.32
sarg\a\n\am \adir anta\c ca
madhya\m caiv\aham arjuna
adhy\atma-vidy\a vidy\an\a\m
v\ada\h pravadat\am aham
10.33
ak\sar\a\n\am a-k\aro ’smi
dvandva\h s\am\asikasya ca
aham ev\ak\saya\h k\alo
dh\at\aha\m vi\cvato-mukha\h
10.34
m\rtyu\h sarva-hara\c c\aham
udbhava\c ca bhavi\syat\am
k\irti\h \cr\ir v\ak ca n\ar\i\n\a\m
sm\rtir medh\a dh\rti\h k\sam\a
10.35
b\rhat-s\ama tath\a s\amn\a\m
g\ayatr\i chandas\am aham
m\as\an\a\m m\arga\c\ir\so ’ham
\rt\un\a\m kusum\akara\h
10.36
dy\uta\m chalayat\am asmi
tejas tejasvin\am aham
jayo ’smi vyavas\ayo ’smi
sattva\m sattvavat\am aham
10.37
v\r\s\n\in\a\m v\asudevo ’smi
p\a\n\dav\an\a\m dhana\yjaya\h
mun\in\am apy aha\m vy\asa\h
kav\in\am u\can\a kavi\h
10.38
da\n\do damayat\am asmi
n\itir asmi jig\i\sat\am
mauna\m caiv\asmi guhy\an\a\m
j\y\ana\m j\y\anavat\am aham
10.39
yac c\api sarva-bh\ut\an\a\m
b\ija\m tad aham arjuna
na tad asti vin\a yat sy\an
may\a bh\uta\m car\acaram
10.40
n\anto ’sti mama divy\an\a\m
vibh\ut\in\a\m parantapa
e\sa t\udde\cata\h prokto
vibh\uter vistaro may\a
10.41
yad yad vibh\utimat sattva\m
\cr\imad \urjitam eva v\a
tat tad ev\avagaccha tva\m
mama tejo-’\m\ca-sambhavam
10.42
atha v\a bahunaitena
ki\m j\y\atena tav\arjuna
vi\s\tabhy\aham ida\m k\rtsnam
ek\a\m\cena sthito jagat
11.1
arjuna uv\aca
mad-anugrah\aya parama\m
guhyam adhy\atma-sa\mj\yitam
yat tvayokta\m vacas tena
moho ’ya\m vigato mama
11.2
bhav\apyayau hi bh\ut\an\a\m
\crutau vistara\co may\a
tvatta\h kamala-patr\ak\sa
m\ah\atmyam api c\avyayam
11.3
evam etad yath\attha tvam
\atm\ana\m parame\cvara
dra\s\tum icch\ami te r\upam
ai\cvara\m puru\sottama
11.4
manyase yadi tac chakya\m
may\a dra\s\tum iti prabho
yoge\cvara tato me tva\m
dar\cay\atm\anam avyayam
11.5
\cr\i-bhagav\an uv\aca
pa\cya me p\artha r\up\a\ni
\cata\co ’tha sahasra\ca\h
n\an\a-vidh\ani divy\ani
n\an\a-var\n\ak\rt\ini ca
11.6
pa\cy\adity\an vas\un rudr\an
a\cvinau marutas tath\a
bah\uny ad\r\s\ta-p\urv\a\ni
pa\cy\a\ccary\a\ni bh\arata
11.7
ihaika-stha\m jagat k\rtsna\m
pa\cy\adya sa-car\acaram
mama dehe gu\d\ake\ca
yac c\anyad dra\s\tum icchasi
11.8
na tu m\a\m \cakyase dra\s\tum
anenaiva sva-cak\su\s\a
divya\m dad\ami te cak\su\h
pa\cya me yogam ai\cvaram
11.9
sa\yjaya uv\aca
evam uktv\a tato r\ajan
mah\a-yoge\cvaro hari\h
dar\cay\am \asa p\arth\aya
parama\m r\upam ai\cvaram
11.10
aneka-vaktra-nayanam
anek\adbhuta-dar\canam
aneka-divy\abhara\na\m
divy\anekodyat\ayudham
11.11
divya-m\aly\ambara-dhara\m
divya-gandh\anulepanam
sarv\a\ccarya-maya\m devam
ananta\m vi\cvato-mukham
11.12
divi s\urya-sahasrasya
bhaved yugapad utthit\a
yadi bh\a\h sad\r\c\i s\a sy\ad
bh\asas tasya mah\atmana\h
11.13
tatraika-stha\m jagat k\rtsna\m
pravibhaktam anekadh\a
apa\cyad deva-devasya
\car\ire p\a\n\davas tad\a
11.14
tata\h sa vismay\avi\s\to
h\r\s\ta-rom\a dhana\yjaya\h
pra\namya \ciras\a deva\m
k\rt\a\yjalir abh\a\sata
11.15
arjuna uv\aca
pa\cy\ami dev\a\ms tava deva dehe
sarv\a\ms tath\a bh\uta-vi\ce\sa-
sa\ggh\an
brahm\a\nam \i\ca\m kamal\asana-
stham
\r\s\i\m\c ca sarv\an urag\a\m\c ca
divy\an
11.16
aneka-b\ah\udara-vaktra-netra\m
pa\cy\ami tv\a\m sarvato ’nanta-
r\upam
n\anta\m na madhya\m na punas
tav\adi\m
pa\cy\ami vi\cve\cvara vi\cva-r\upa
11.17
kir\i\tina\m gadina\m cakri\na\m ca
tejo-r\a\ci\m sarvato d\iptimantam
pa\cy\ami tv\a\m durnir\ik\sya\m
samant\ad
d\ipt\anal\arka-dyutim aprameyam
11.18
tvam ak\sara\m parama\m
veditavya\m
tvam asya vi\cvasya para\m
nidh\anam
tvam avyaya\h \c\a\cvata-dharma-
gopt\a
san\atanas tva\m puru\so mato me
11.19
an\adi-madhy\antam ananta-v\iryam
ananta-b\ahu\m \ca\ci-s\urya-netram
pa\cy\ami tv\a\m d\ipta-hut\a\ca-
vaktra\m
sva-tejas\a vi\cvam ida\m tapantam
11.20
dy\av \a-p\rthivyor idam antara\m hi
vy\apta\m tvayaikena di\ca\c ca
sarv\a\h
d\r\s\tv\adbhuta\m r\upam ugra\m
taveda\m
loka-traya\m pravyathita\m
mah\atman
11.21
am\i hi tv\a\m sura-sa\ggh\a vi\canti
kecid bh\it\a\h pr\a\yjalayo g\r\nanti
svast\ity uktv\a mahar\si-siddha-
sa\ggh\a\h
stuvanti tv\a\m stutibhi\h
pu\skal\abhi\h
11.22
rudr\adity\a vasavo ye ca s\adhy\a
vi\cve ’\cvinau maruta\c co\smap\a\c
ca
gandharva-yak\s\asura-siddha-
sa\ggh\a
v\ik\sante tv\a\m vismit\a\c caiva
sarve
11.23
r\upa\m mahat te bahu-vaktra-
netra\m
mah\a-b\aho bahu-b\ah\uru-p\adam
bah\udara\m bahu-da\m\s\tr\a-
kar\ala\m
d\r\s\tv\a lok\a\h pravyathit\as
tath\aham
11.24
nabha\h-sp\r\ca\m d\iptam aneka-
var\na\m
vy\att\anana\m d\ipta-vi\c\ala-netram
d\r\s\tv\a hi tv\a\m
pravyathit\antar-\atm\a
dh\rti\m na vind\ami \cama\m ca
vi\s\no
11.25
da\m\s\tr\a-kar\al\ani ca te mukh\ani
d\r\s\tvaiva k\al\anala-sannibh\ani
di\co na j\ane na labhe ca \carma
pras\ida deve\ca jagan-niv\asa
11.26
am\i ca tv\a\m dh\rtar\a\s\trasya
putr\a\h
sarve sahaiv\avani-p\ala-sa\gghai\h
bh\i\smo dro\na\h s\uta-putras
tath\asau
sah\asmad\iyair api yodha-mukhyai\h
11.27
vaktr\a\ni te tvaram\a\n\a vi\canti
da\m\s\tr\a-kar\al\ani bhay\anak\ani
kecid vilagn\a da\can\antare\su
sand\r\cyante c\ur\nitair
uttam\a\ggai\h
11.28
yath\a nad\in\a\m bahavo ’mbu-
veg\a\h
samudram ev\abhimukh\a dravanti
tath\a tav\am\i nara-loka-v\ir\a
vi\canti vaktr\a\ny abhivijvalanti
11.29
yath\a prad\ipta\m jvalana\m
pata\gg\a
vi\canti n\a\c\aya sam\rddha-veg\a\h
tathaiva n\a\c\aya vi\canti lok\as
tav\api vaktr\a\ni sam\rddha-veg\a\h
11.30
lelihyase grasam\ana\h samant\al
lok\an samagr\an vadanair jvaladbhi\h
tejobhir \ap\urya jagat samagra\m
bh\asas tavogr\a\h pratapanti vi\s\no
11.31
\akhy\ahi me ko bhav\an ugra-r\upo
namo ’stu te deva-vara pras\ida
vij\y\atum icch\ami bhavantam
\adya\m
na hi praj\an\ami tava prav\rttim
11.32
\cr\i-bhagav\an uv\aca
k\alo ’smi loka-k\saya-k\rt prav\rddho
lok\an sam\ahartum iha prav\rtta\h
\rte ’pi tv\a\m na bhavi\syanti sarve
ye ’vasthit\a\h praty-an\ike\su
yodh\a\h
11.33
tasm\at tvam utti\s\tha ya\co labhasva
jitv\a \catr\un bhu\gk\sva r\ajya\m
sam\rddham
mayaivaite nihat\a\h p\urvam eva
nimitta-m\atra\m bhava savya-s\acin
11.34
dro\na\m ca bh\i\sma\m ca
jayadratha\m ca
kar\na\m tath\any\an api yodha-v\ir\an
may\a hat\a\ms tva\m jahi m\a
vyati\s\th\a
yudhyasva jet\asi ra\ne sapatn\an
11.35
sa\yjaya uv\aca
etac chrutv\a vacana\m ke\cavasya
k\rt\a\yjalir vepam\ana\h kir\it\i
namask\rtv\a bh\uya ev\aha k\r\s\na\m
sa-gadgada\m bh\ita-bh\ita\h
pra\namya
11.36
arjuna uv\aca
sth\ane h\r\s\ike\ca tava prak\irty\a
jagat prah\r\syaty anurajyate ca
rak\s\a\msi bh\it\ani di\co dravanti
sarve namasyanti ca siddha-
sa\ggh\a\h
11.37
kasm\ac ca te na nameran mah\atman
gar\iyase brahma\no ’py \adi-kartre
ananta deve\ca jagan-niv\asa
tvam ak\sara\m sad asat tat para\m
yat
11.38
tvam \adi-deva\h puru\sa\h pur\a\nas
tvam asya vi\cvasya para\m
nidh\anam
vett\asi vedya\m ca para\m ca dh\ama
tvay\a tata\m vi\cvam ananta-r\upa
11.39
v\ayur yamo ’gnir varu\na\h
\ca\c\a\gka\h
praj\apatis tva\m prapit\amaha\c ca
namo namas te ’stu sahasra-k\rtva\h
puna\c ca bh\uyo ’pi namo namas te
11.40
nama\h purast\ad atha p\r\s\thatas te
namo ’stu te sarvata eva sarva
ananta-v\iry\amita-vikramas tva\m
sarva\m sam\apno\si tato ’si sarva\h
11.41
sakheti matv\a prasabha\m yad
ukta\m
he k\r\s\na he y\adava he sakheti
aj\anat\a mahim\ana\m taveda\m
may\a pram\ad\at pra\nayena v\api
11.42
yac c\avah\as\artham asat-k\rto ’si
vih\ara-\cayy\asana-bhojane\su
eko ’tha v\apy acyuta tat-samak\sa\m
tat k\s\amaye tv\am aham
aprameyam
11.43
pit\asi lokasya car\acarasya
tvam asya p\ujya\c ca gurur gar\iy\an
na tvat-samo ’sty abhyadhika\h kuto
’nyo
loka-traye ’py apratima-prabh\ava
11.44
tasm\at pra\namya pra\nidh\aya
k\aya\m
pras\adaye tv\am aham \i\cam \i\dyam
piteva putrasya sakheva sakhyu\h
priya\h priy\ay\arhasi deva so\dhum
11.45
ad\r\s\ta-p\urva\m h\r\sito ’smi
d\r\s\tv\a
bhayena ca pravyathita\m mano me
tad eva me dar\caya deva r\upa\m
pras\ida deve\ca jagan-niv\asa
11.46
kir\i\tina\m gadina\m cakra-hastam
icch\ami tv\a\m dra\s\tum aha\m
tathaiva
tenaiva r\upe\na catur-bhujena
sahasra-b\aho bhava vi\cva-m\urte
11.47
\cr\i-bhagav\an uv\aca
may\a prasannena tav\arjuneda\m
r\upa\m para\m dar\citam \atma-
yog\at
tejo-maya\m vi\cvam anantam
\adya\m
yan me tvad anyena na d\r\s\ta-
p\urvam
11.48
na veda-yaj\y\adhyayanair na d\anair
na ca kriy\abhir na tapobhir ugrai\h
eva\m-r\upa\h \cakya aha\m n\r-loke
dra\s\tu\m tvad anyena kuru-prav\ira
11.49
m\a te vyath\a m\a ca vim\u\dha-
bh\avo
d\r\s\tv\a r\upa\m ghoram \id\r\g
mamedam
vyapeta-bh\i\h pr\ita-man\a\h punas
tva\m
tad eva me r\upam ida\m prapa\cya
11.50
sa\yjaya uv\aca
ity arjuna\m v\asudevas tathoktv\a
svaka\m r\upa\m dar\cay\am \asa
bh\uya\h
\a\cv\asay\am \asa ca bh\itam ena\m
bh\utv\a puna\h saumya-vapur
mah\atm\a
11.51
arjuna uv\aca
d\r\s\tveda\m m\anu\sa\m r\upa\m
tava saumya\m jan\ardana
id\an\im asmi sa\mv\rtta\h
sa-cet\a\h prak\rti\m gata\h
11.52
\cr\i-bhagav\an uv\aca
su-durdar\cam ida\m r\upa\m
d\r\s\tav\an asi yan mama
dev\a apy asya r\upasya
nitya\m dar\cana-k\a\gk\si\na\h
11.53
n\aha\m vedair na tapas\a
na d\anena na cejyay\a
\cakya eva\m-vidho dra\s\tu\m
d\r\s\tav\an asi m\a\m yath\a
11.54
bhakty\a tv ananyay\a \cakya
aham eva\m-vidho ’rjuna
j\y\atu\m dra\s\tu\m ca tattvena
prave\s\tu\m ca parantapa
11.55
mat-karma-k\rn mat-paramo
mad-bhakta\h sa\gga-varjita\h
nirvaira\h sarva-bh\ute\su
ya\h sa m\am eti p\a\n\dava
12.1
arjuna uv\aca
eva\m satata-yukt\a ye
bhakt\as tv\a\m paryup\asate
ye c\apy ak\saram avyakta\m
te\s\a\m ke yoga-vittam\a\h
12.2
\cr\i-bhagav\an uv\aca
mayy \ave\cya mano ye m\a\m
nitya-yukt\a up\asate
\craddhay\a parayopet\as
te me yuktatam\a mat\a\h
12.3
ye tv ak\saram anirde\cyam
avyakta\m paryup\asate
sarvatra-gam acintya\m ca
k\u\ta-stham acala\m dhruvam
12.4
sanniyamyendriya-gr\ama\m
sarvatra sama-buddhaya\h
te pr\apnuvanti m\am eva
sarva-bh\uta-hite rat\a\h
12.5
kle\co ’dhikataras te\s\am
avyakt\asakta-cetas\am
avyakt\a hi gatir du\hkha\m
dehavadbhir av\apyate
12.6
ye tu sarv\a\ni karm\a\ni
mayi sannyasya mat-par\a\h
ananyenaiva yogena
m\a\m dhy\ayanta up\asate
12.7
te\s\am aha\m samuddhart\a
m\rtyu-sa\ms\ara-s\agar\at
bhav\ami na cir\at p\artha
mayy \ave\cita-cetas\am
12.8
mayy eva mana \adhatsva
mayi buddhi\m nive\caya
nivasi\syasi mayy eva
ata \urdhva\m na sa\m\caya\h
12.9
atha citta\m sam\adh\atu\m
na \cakno\si mayi sthiram
abhy\asa-yogena tato
m\am icch\aptu\m dhana\yjaya
12.10
abhy\ase ’py asamartho ’si
mat-karma-paramo bhava
mad-artham api karm\a\ni
kurvan siddhim av\apsyasi
12.11
athaitad apy a\cakto ’si
kartu\m mad-yogam \a\crita\h
sarva-karma-phala-ty\aga\m
tata\h kuru yat\atmav\an
12.12
\creyo hi j\y\anam abhy\as\aj
j\y\an\ad dhy\ana\m vi\ci\syate
dhy\an\at karma-phala-ty\agas
ty\ag\ac ch\antir anantaram
12.13
adve\s\t\a sarva-bh\ut\an\a\m
maitra\h karu\na eva ca
nirmamo niraha\gk\ara\h
sama-du\hkha-sukha\h k\sam\i
12.14
santu\s\ta\h satata\m yog\i
yat\atm\a d\r\dha-ni\ccaya\h
mayy arpita-mano-buddhir
yo mad-bhakta\h sa me priya\h
12.15
yasm\an nodvijate loko
lok\an nodvijate ca ya\h
har\s\amar\sa-bhayodvegair
mukto ya\h sa ca me priya\h
12.16
anapek\sa\h \cucir dak\sa
ud\as\ino gata-vyatha\h
sarv\arambha-parity\ag\i
yo mad-bhakta\h sa me priya\h
12.17
yo na h\r\syati na dve\s\ti
na \cocati na k\a\gk\sati
\cubh\a\cubha-parity\ag\i
bhaktim\an ya\h sa me priya\h
12.18
sama\h \catrau ca mitre ca
tath\a m\an\apam\anayo\h
\c\ito\s\na-sukha-du\hkhe\su
sama\h sa\gga-vivarjita\h
12.19
tulya-nind\a-stutir maun\i
santu\s\to yena kenacit
aniketa\h sthira-matir
bhaktim\an me priyo nara\h
12.20
ye tu dharm\am\rtam ida\m
yathokta\m paryup\asate
\craddadh\an\a mat-param\a
bhakt\as te ’t\iva me priy\a\h
13.1
arjuna uv\aca
prak\rti\m puru\sa\m caiva
k\setra\m k\setra-j\yam eva ca
etad veditum icch\ami
j\y\ana\m j\yeya\m ca ke\cava
13.2
\cr\i-bhagav\an uv\aca
ida\m \car\ira\m kaunteya
k\setram ity abhidh\iyate
etad yo vetti ta\m pr\ahu\h
k\setra-j\ya iti tad-vida\h
13.3
k\setra-j\ya\m c\api m\a\m viddhi
sarva-k\setre\su bh\arata
k\setra-k\setraj\yayor j\y\ana\m
yat taj j\y\ana\m mata\m mama
13.4
tat k\setra\m yac ca y\ad\rk ca
yad-vik\ari yata\c ca yat
sa ca yo yat-prabh\ava\c ca
tat sam\asena me \c\r\nu
13.5
\r\sibhir bahudh\a g\ita\m
chandobhir vividhai\h p\rthak
brahma-s\utra-padai\c caiva
hetumadbhir vini\ccitai\h
13.6
mah\a-bh\ut\any aha\gk\aro
buddhir avyaktam eva ca
indriy\a\ni da\caika\m ca
pa\yca cendriya-gocar\a\h
13.7
icch\a dve\sa\h sukha\m du\hkha\m
sa\ggh\ata\c cetan\a dh\rti\h
etat k\setra\m sam\asena
sa-vik\aram ud\ah\rtam
13.8
am\anitvam adambhitvam
ahi\ms\a k\s\antir \arjavam
\ac\aryop\asana\m \cauca\m
sthairyam \atma-vinigraha\h
13.9
indriy\arthe\su vair\agyam
anaha\gk\ara eva ca
janma-m\rtyu-jar\a-vy\adhi-
du\hkha-do\s\anudar\canam
13.10
asaktir anabhi\sva\gga\h
putra-d\ara-g\rh\adi\su
nitya\m ca sama-cittatvam
i\s\t\ani\s\topapatti\su
13.11
mayi c\ananya-yogena
bhaktir avyabhic\ari\n\i
vivikta-de\ca-sevitvam
aratir jana-sa\msadi
13.12
adhy\atma-j\y\ana-nityatva\m
tattva-j\y\an\artha-dar\canam
etaj j\y\anam iti proktam
aj\y\ana\m yad ato ’nyath\a
13.13
j\yeya\m yat tat pravak\sy\ami
yaj j\y\atv\am\rtam a\cnute
an\adi mat-para\m brahma
na sat tan n\asad ucyate
13.14
sarvata\h p\a\ni-p\ada\m tat
sarvato ’k\si-\ciro-mukham
sarvata\h \crutimal loke
sarvam \av\rtya ti\s\thati
13.15
sarvendriya-gu\n\abh\asa\m
sarvendriya-vivarjitam
asakta\m sarva-bh\rc caiva
nirgu\na\m gu\na-bhokt\r ca
13.16
bahir anta\c ca bh\ut\an\am
acara\m caram eva ca
s\uk\smatv\at tad avij\yeya\m
d\ura-stha\m c\antike ca tat
13.17
avibhakta\m ca bh\ute\su
vibhaktam iva ca sthitam
bh\uta-bhart\r ca taj j\yeya\m
grasi\s\nu prabhavi\s\nu ca
13.18
jyoti\s\am api taj jyotis
tamasa\h param ucyate
j\y\ana\m j\yeya\m j\y\ana-gamya\m
h\rdi sarvasya vi\s\thitam
13.19
iti k\setra\m tath\a j\y\ana\m
j\yeya\m cokta\m sam\asata\h
mad-bhakta etad vij\y\aya
mad-bh\av\ayopapadyate
13.20
prak\rti\m puru\sa\m caiva
viddhy an\ad\i ubh\av api
vik\ar\a\m\c ca gu\n\a\m\c caiva
viddhi prak\rti-sambhav\an
13.21
k\arya-k\ara\na-kart\rtve
hetu\h prak\rtir ucyate
puru\sa\h sukha-du\hkh\an\a\m
bhokt\rtve hetur ucyate
13.22
puru\sa\h prak\rti-stho hi
bhu\gkte prak\rti-j\an gu\n\an
k\ara\na\m gu\na-sa\ggo ’sya
sad-asad-yoni-janmasu
13.23
upadra\s\t\anumant\a ca
bhart\a bhokt\a mahe\cvara\h
param\atmeti c\apy ukto
dehe ’smin puru\sa\h para\h
13.24
ya eva\m vetti puru\sa\m
prak\rti\m ca gu\nai\h saha
sarvath\a vartam\ano ’pi
na sa bh\uyo ’bhij\ayate
13.25
dhy\anen\atmani pa\cyanti
kecid \atm\anam \atman\a
anye s\a\gkhyena yogena
karma-yogena c\apare
13.26
anye tv evam aj\ananta\h
\crutv\anyebhya up\asate
te ’pi c\atitaranty eva
m\rtyu\m \cruti-par\aya\n\a\h
13.27
y\avat sa\yj\ayate ki\ycit
sattva\m sth\avara-ja\ggamam
k\setra-k\setraj\ya-sa\myog\at
tad viddhi bharatar\sabha
13.28
sama\m sarve\su bh\ute\su
ti\s\thanta\m parame\cvaram
vina\cyatsv avina\cyanta\m
ya\h pa\cyati sa pa\cyati
13.29
sama\m pa\cyan hi sarvatra
samavasthitam \i\cvaram
na hinasty \atman\atm\ana\m
tato y\ati par\a\m gatim
13.30
prak\rtyaiva ca karm\a\ni
kriyam\a\n\ani sarva\ca\h
ya\h pa\cyati tath\atm\anam
akart\ara\m sa pa\cyati
13.31
yad\a bh\uta-p\rthag-bh\avam
eka-stham anupa\cyati
tata eva ca vist\ara\m
brahma sampadyate tad\a
13.32
an\aditv\an nirgu\natv\at
param\atm\ayam avyaya\h
\car\ira-stho ’pi kaunteya
na karoti na lipyate
13.33
yath\a sarva-gata\m sauk\smy\ad
\ak\a\ca\m nopalipyate
sarvatr\avasthito dehe
tath\atm\a nopalipyate
13.34
yath\a prak\a\cayaty eka\h
k\rtsna\m lokam ima\m ravi\h
k\setra\m k\setr\i tath\a k\rtsna\m
prak\a\cayati bh\arata
13.35
k\setra-k\setraj\yayor evam
antara\m j\y\ana-cak\su\s\a
bh\uta-prak\rti-mok\sa\m ca
ye vidur y\anti te param
14.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
para\m bh\uya\h pravak\sy\ami
j\y\an\an\a\m j\y\anam uttamam
yaj j\y\atv\a munaya\h sarve
par\a\m siddhim ito gat\a\h
14.2
ida\m j\y\anam up\a\critya
mama s\adharmyam \agat\a\h
sarge ’pi nopaj\ayante
pralaye na vyathanti ca
14.3
mama yonir mahad brahma
tasmin garbha\m dadh\amy aham
sambhava\h sarva-bh\ut\an\a\m
tato bhavati bh\arata
14.4
sarva-yoni\su kaunteya
m\urtaya\h sambhavanti y\a\h
t\as\a\m brahma mahad yonir
aha\m b\ija-prada\h pit\a
14.5
sattva\m rajas tama iti
gu\n\a\h prak\rti-sambhav\a\h
nibadhnanti mah\a-b\aho
dehe dehinam avyayam
14.6
tatra sattva\m nirmalatv\at
prak\a\cakam an\amayam
sukha-sa\ggena badhn\ati
j\y\ana-sa\ggena c\anagha
14.7
rajo r\ag\atmaka\m viddhi
t\r\s\n\a-sa\gga-samudbhavam
tan nibadhn\ati kaunteya
karma-sa\ggena dehinam
14.8
tamas tv aj\y\ana-ja\m viddhi
mohana\m sarva-dehin\am
pram\ad\alasya-nidr\abhis
tan nibadhn\ati bh\arata
14.9
sattva\m sukhe sa\yjayati
raja\h karma\ni bh\arata
j\y\anam \av\rtya tu tama\h
pram\ade sa\yjayaty uta
14.10
rajas tama\c c\abhibh\uya
sattva\m bhavati bh\arata
raja\h sattva\m tama\c caiva
tama\h sattva\m rajas tath\a
14.11
sarva-dv\are\su dehe ’smin
prak\a\ca upaj\ayate
j\y\ana\m yad\a tad\a vidy\ad
viv\rddha\m sattvam ity uta
14.12
lobha\h prav\rttir \arambha\h
karma\n\am a\cama\h sp\rh\a
rajasy et\ani j\ayante
viv\rddhe bharatar\sabha
14.13
aprak\a\co ’prav\rtti\c ca
pram\ado moha eva ca
tamasy et\ani j\ayante
viv\rddhe kuru-nandana
14.14
yad\a sattve prav\rddhe tu
pralaya\m y\ati deha-bh\rt
tadottama-vid\a\m lok\an
amal\an pratipadyate
14.15
rajasi pralaya\m gatv\a
karma-sa\ggi\su j\ayate
tath\a pral\inas tamasi
m\u\dha-yoni\su j\ayate
14.16
karma\na\h suk\rtasy\ahu\h
s\attvika\m nirmala\m phalam
rajasas tu phala\m du\hkham
aj\y\ana\m tamasa\h phalam
14.17
sattv\at sa\yj\ayate j\y\ana\m
rajaso lobha eva ca
pram\ada-mohau tamaso
bhavato ’j\y\anam eva ca
14.18
\urdhva\m gacchanti sattva-sth\a
madhye ti\s\thanti r\ajas\a\h
jaghanya-gu\na-v\rtti-sth\a
adho gacchanti t\amas\a\h
14.19
n\anya\m gu\nebhya\h kart\ara\m
yad\a dra\s\t\anupa\cyati
gu\nebhya\c ca para\m vetti
mad-bh\ava\m so ’dhigacchati
14.20
gu\n\an et\an at\itya tr\in
deh\i deha-samudbhav\an
janma-m\rtyu-jar\a-du\hkhair
vimukto ’m\rtam a\cnute
14.21
arjuna uv\aca
kair li\ggais tr\in gu\n\an et\an
at\ito bhavati prabho
kim \ac\ara\h katha\m cait\a\ms
tr\in gu\n\an ativartate
14.22
\cr\i-bhagav\an uv\aca
prak\a\ca\m ca prav\rtti\m ca
moham eva ca p\a\n\dava
na dve\s\ti samprav\rtt\ani
na niv\rtt\ani k\a\gk\sati
14.23
ud\as\ina-vad \as\ino
gu\nair yo na vic\alyate
gu\n\a vartanta ity eva\m
yo ’vati\s\thati ne\ggate
14.24
sama-du\hkha-sukha\h sva-stha\h
sama-lo\s\tr\a\cma-k\a\ycana\h
tulya-priy\apriyo dh\iras
tulya-nind\atma-sa\mstuti\h
14.25
m\an\apam\anayos tulyas
tulyo mitr\ari-pak\sayo\h
sarv\arambha-parity\ag\i
gu\n\at\ita\h sa ucyate
14.26
m\a\m ca yo ’vyabhic\are\na
bhakti-yogena sevate
sa gu\n\an samat\ityait\an
brahma-bh\uy\aya kalpate
14.27
brahma\no hi prati\s\th\aham
am\rtasy\avyayasya ca
\c\a\cvatasya ca dharmasya
sukhasyaik\antikasya ca
15.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
\urdhva-m\ulam adha\h-\c\akham
a\cvattha\m pr\ahur avyayam
chand\a\msi yasya par\n\ani
yas ta\m veda sa veda-vit
15.2
adha\c cordhva\m pras\rt\as tasya
\c\akh\a
gu\na-prav\rddh\a vi\saya-prav\al\a\h
adha\c ca m\ul\any anusantat\ani
karm\anubandh\ini manu\sya-loke
15.3
na r\upam asyeha tathopalabhyate
n\anto na c\adir na ca samprati\s\th\a
a\cvattham ena\m su-vir\u\dha-
m\ulam
asa\gga-\castre\na d\r\dhena chittv\a
15.4
tata\h pada\m tat parim\argitavya\m
yasmin gat\a na nivartanti bh\uya\h
tam eva c\adya\m puru\sa\m
prapadye
yata\h prav\rtti\h pras\rt\a pur\a\n\i
15.5
nirm\ana-moh\a jita-sa\gga-do\s\a
adhy\atma-nity\a viniv\rtta-k\am\a\h
dvandvair vimukt\a\h sukha-du\hkha-
sa\mj\yair
gacchanty am\u\dh\a\h padam
avyaya\m tat
15.6
na tad bh\asayate s\uryo
na \ca\c\a\gko na p\avaka\h
yad gatv\a na nivartante
tad dh\ama parama\m mama
15.7
mamaiv\a\m\co j\iva-loke
j\iva-bh\uta\h san\atana\h
mana\h-\sa\s\th\an\indriy\a\ni
prak\rti-sth\ani kar\sati
15.8
\car\ira\m yad av\apnoti
yac c\apy utkr\amat\i\cvara\h
g\rh\itvait\ani sa\my\ati
v\ayur gandh\an iv\a\cay\at
15.9
\crotra\m cak\su\h spar\cana\m ca
rasana\m ghr\a\nam eva ca
adhi\s\th\aya mana\c c\aya\m
vi\say\an upasevate
15.10
utkr\amanta\m sthita\m v\api
bhu\yj\ana\m v\a gu\n\anvitam
vim\u\dh\a n\anupa\cyanti
pa\cyanti j\y\ana-cak\su\sa\h
15.11
yatanto yogina\c caina\m
pa\cyanty \atmany avasthitam
yatanto ’py ak\rt\atm\ano
naina\m pa\cyanty acetasa\h
15.12
yad \aditya-gata\m tejo
jagad bh\asayate ’khilam
yac candramasi yac c\agnau
tat tejo viddhi m\amakam
15.13
g\am \avi\cya ca bh\ut\ani
dh\aray\amy aham ojas\a
pu\s\n\ami cau\sadh\i\h sarv\a\h
somo bh\utv\a ras\atmaka\h
15.14
aha\m vai\cv\anaro bh\utv\a
pr\a\nin\a\m deham \a\crita\h
pr\a\n\ap\ana-sam\ayukta\h
pac\amy anna\m catur-vidham
15.15
sarvasya c\aha\m h\rdi sannivi\s\to
matta\h sm\rtir j\y\anam apohana\m
ca
vedai\c ca sarvair aham eva vedyo
ved\anta-k\rd veda-vid eva c\aham
15.16
dv\av imau puru\sau loke
k\sara\c c\ak\sara eva ca
k\sara\h sarv\a\ni bh\ut\ani
k\u\ta-stho ’k\sara ucyate
15.17
uttama\h puru\sas tv anya\h
param\atmety ud\ah\rta\h
yo loka-trayam \avi\cya
bibharty avyaya \i\cvara\h
15.18
yasm\at k\saram at\ito ’ham
ak\sar\ad api cottama\h
ato ’smi loke vede ca
prathita\h puru\sottama\h
15.19
yo m\am evam asamm\u\dho
j\an\ati puru\sottamam
sa sarva-vid bhajati m\a\m
sarva-bh\avena bh\arata
15.20
iti guhyatama\m \c\astram
idam ukta\m may\anagha
etad buddhv\a buddhim\an sy\at
k\rta-k\rtya\c ca bh\arata
16.1
\cr\i-bhagav\an uv\aca
abhaya\m sattva-sa\m\cuddhir
j\y\ana-yoga-vyavasthiti\h
d\ana\m dama\c ca yaj\ya\c ca
sv\adhy\ayas tapa \arjavam
16.2
ahi\ms\a satyam akrodhas
ty\aga\h \c\antir apai\cunam
day\a bh\ute\sv aloluptva\m
m\ardava\m hr\ir ac\apalam
16.3
teja\h k\sam\a dh\rti\h \caucam
adroho n\ati-m\anit\a
bhavanti sampada\m daiv\im
abhij\atasya bh\arata
16.4
dambho darpo ’bhim\ana\c ca
krodha\h p\aru\syam eva ca
aj\y\ana\m c\abhij\atasya
p\artha sampadam \asur\im
16.5
daiv\i sampad vimok\s\aya
nibandh\ay\asur\i mat\a
m\a \cuca\h sampada\m daiv\im
abhij\ato ’si p\a\n\dava
16.6
dvau bh\uta-sargau loke ’smin
daiva \asura eva ca
daivo vistara\ca\h prokta
\asura\m p\artha me \c\r\nu
16.7
prav\rtti\m ca niv\rtti\m ca
jan\a na vidur \asur\a\h
na \cauca\m n\api c\ac\aro
na satya\m te\su vidyate
16.8
asatyam aprati\s\tha\m te
jagad \ahur an\i\cvaram
aparaspara-sambh\uta\m
kim anyat k\ama-haitukam
16.9
et\a\m d\r\s\tim ava\s\tabhya
na\s\t\atm\ano ’lpa-buddhaya\h
prabhavanty ugra-karm\a\na\h
k\say\aya jagato ’hit\a\h
16.10
k\amam \a\critya du\sp\ura\m
dambha-m\ana-mad\anvit\a\h
moh\ad g\rh\itv\asad-gr\ah\an
pravartante ’\cuci-vrat\a\h
16.11
cint\am aparimey\a\m ca
pralay\ant\am up\a\crit\a\h
k\amopabhoga-param\a
et\avad iti ni\ccit\a\h
16.12
\a\c\a-p\a\ca-\catair baddh\a\h
k\ama-krodha-par\aya\n\a\h
\ihante k\ama-bhog\artham
any\ayen\artha-sa\ycay\an
16.13
idam adya may\a labdham
ima\m pr\apsye manoratham
idam ast\idam api me
bhavi\syati punar dhanam
16.14
asau may\a hata\h \catrur
hani\sye c\apar\an api
\i\cvaro ’ham aha\m bhog\i
siddho ’ha\m balav\an sukh\i
16.15
\a\dhyo ’bhijanav\an asmi
ko ’nyo ’sti sad\r\co may\a
yak\sye d\asy\ami modi\sya
ity aj\y\ana-vimohit\a\h
16.16
aneka-citta-vibhr\ant\a
moha-j\ala-sam\av\rt\a\h
prasakt\a\h k\ama-bhoge\su
patanti narake ’\cucau
16.17
\atma-sambh\avit\a\h stabdh\a
dhana-m\ana-mad\anvit\a\h
yajante n\ama-yaj\yais te
dambhen\avidhi-p\urvakam
16.18
aha\gk\ara\m bala\m darpa\m
k\ama\m krodha\m ca sa\m\crit\a\h
m\am \atma-para-dehe\su
pradvi\santo ’bhyas\uyak\a\h
16.19
t\an aha\m dvi\sata\h kr\ur\an
sa\ms\are\su nar\adham\an
k\sip\amy ajasram a\cubh\an
\asur\i\sv eva yoni\su
16.20
\asur\i\m yonim \apann\a
m\u\dh\a janmani janmani
m\am apr\apyaiva kaunteya
tato y\anty adham\a\m gatim
16.21
tri-vidha\m narakasyeda\m
dv\ara\m n\a\canam \atmana\h
k\ama\h krodhas tath\a lobhas
tasm\ad etat traya\m tyajet
16.22
etair vimukta\h kaunteya
tamo-dv\arais tribhir nara\h
\acaraty \atmana\h \creyas
tato y\ati par\a\m gatim
16.23
ya\h \c\astra-vidhim uts\rjya
vartate k\ama-k\arata\h
na sa siddhim av\apnoti
na sukha\m na par\a\m gatim
16.24
tasm\ac ch\astra\m pram\a\na\m te
k\ary\ak\arya-vyavasthitau
j\y\atv\a \c\astra-vidh\anokta\m
karma kartum ih\arhasi
17.1
arjuna uv\aca
ye \c\astra-vidhim uts\rjya
yajante \craddhay\anvit\a\h
te\s\a\m ni\s\th\a tu k\a k\r\s\na
sattvam \aho rajas tama\h
17.2
\cr\i-bhagav\an uv\aca
tri-vidh\a bhavati \craddh\a
dehin\a\m s\a svabh\ava-j\a
s\attvik\i r\ajas\i caiva
t\amas\i ceti t\a\m \c\r\nu
17.3
sattv\anur\up\a sarvasya
\craddh\a bhavati bh\arata
\craddh\a-mayo ’ya\m puru\so
yo yac-chraddha\h sa eva sa\h
17.4
yajante s\attvik\a dev\an
yak\sa-rak\s\a\msi r\ajas\a\h
pret\an bh\uta-ga\n\a\m\c c\anye
yajante t\amas\a jan\a\h
17.5
a\c\astra-vihita\m ghora\m
tapyante ye tapo jan\a\h
dambh\aha\gk\ara-sa\myukt\a\h
k\ama-r\aga-bal\anvit\a\h
17.6
kar\sayanta\h \car\ira-stha\m
bh\uta-gr\amam acetasa\h
m\a\m caiv\anta\h-\car\ira-stha\m
t\an viddhy \asura-ni\ccay\an
17.7
\ah\aras tv api sarvasya
tri-vidho bhavati priya\h
yaj\yas tapas tath\a d\ana\m
te\s\a\m bhedam ima\m \c\r\nu
17.8
\ayu\h-sattva-bal\arogya-
sukha-pr\iti-vivardhan\a\h
rasy\a\h snigdh\a\h sthir\a h\rdy\a
\ah\ar\a\h s\attvika-priy\a\h
17.9
ka\tv-amla-lava\n\aty-u\s\na-
t\ik\s\na-r\uk\sa-vid\ahina\h
\ah\ar\a r\ajasasye\s\t\a
du\hkha-\cok\amaya-prad\a\h
17.10
y\ata-y\ama\m gata-rasa\m
p\uti paryu\sita\m ca yat
ucchi\s\tam api c\amedhya\m
bhojana\m t\amasa-priyam
17.11
aphal\ak\a\gk\sibhir yaj\yo
vidhi-di\s\to ya ijyate
ya\s\tavyam eveti mana\h
sam\adh\aya sa s\attvika\h
17.12
abhisandh\aya tu phala\m
dambh\artham api caiva yat
ijyate bharata-\cre\s\tha
ta\m yaj\ya\m viddhi r\ajasam
17.13
vidhi-h\inam as\r\s\t\anna\m
mantra-h\inam adak\si\nam
\craddh\a-virahita\m yaj\ya\m
t\amasa\m paricak\sate
17.14
deva-dvija-guru-pr\aj\ya-
p\ujana\m \caucam \arjavam
brahmacaryam ahi\ms\a ca
\c\ar\ira\m tapa ucyate
17.15
anudvega-kara\m v\akya\m
satya\m priya-hita\m ca yat
sv\adhy\ay\abhyasana\m caiva
v\a\g-maya\m tapa ucyate
17.16
mana\h-pras\ada\h saumyatva\m
maunam \atma-vinigraha\h
bh\ava-sa\m\cuddhir ity etat
tapo m\anasam ucyate
17.17
\craddhay\a paray\a tapta\m
tapas tat tri-vidha\m narai\h
aphal\ak\a\gk\sibhir yuktai\h
s\attvika\m paricak\sate
17.18
satk\ara-m\ana-p\uj\artha\m
tapo dambhena caiva yat
kriyate tad iha prokta\m
r\ajasa\m calam adhruvam
17.19
m\u\dha-gr\ahe\n\atmano yat
p\i\day\a kriyate tapa\h
parasyots\adan\artha\m v\a
tat t\amasam ud\ah\rtam
17.20
d\atavyam iti yad d\ana\m
d\iyate ’nupak\ari\ne
de\ce k\ale ca p\atre ca
tad d\ana\m s\attvika\m sm\rtam
17.21
yat tu pratyupak\ar\artha\m
phalam uddi\cya v\a puna\h
d\iyate ca parikli\s\ta\m
tad d\ana\m r\ajasa\m sm\rtam
17.22
ade\ca-k\ale yad d\anam
ap\atrebhya\c ca d\iyate
asat-k\rtam avaj\y\ata\m
tat t\amasam ud\ah\rtam
17.23
o\m tat sad iti nirde\co
brahma\nas tri-vidha\h sm\rta\h
br\ahma\n\as tena ved\a\c ca
yaj\y\a\c ca vihit\a\h pur\a
17.24
tasm\ad o\m ity ud\ah\rtya
yaj\ya-d\ana-tapa\h-kriy\a\h
pravartante vidh\anokt\a\h
satata\m brahma-v\adin\am
17.25
tad ity anabhisandh\aya
phala\m yaj\ya-tapa\h-kriy\a\h
d\ana-kriy\a\c ca vividh\a\h
kriyante mok\sa-k\a\gk\sibhi\h
17.26
sad-bh\ave s\adhu-bh\ave ca
sad ity etat prayujyate
pra\caste karma\ni tath\a
sac-chabda\h p\artha yujyate
17.27
yaj\ye tapasi d\ane ca
sthiti\h sad iti cocyate
karma caiva tad-arth\iya\m
sad ity ev\abhidh\iyate
17.28
a\craddhay\a huta\m datta\m
tapas tapta\m k\rta\m ca yat
asad ity ucyate p\artha
na ca tat pretya no iha
18.1
arjuna uv\aca
sanny\asasya mah\a-b\aho
tattvam icch\ami veditum
ty\agasya ca h\r\s\ike\ca
p\rthak ke\ci-ni\s\udana
18.2
\cr\i-bhagav\an uv\aca
k\amy\an\a\m karma\n\a\m ny\asa\m
sanny\asa\m kavayo vidu\h
sarva-karma-phala-ty\aga\m
pr\ahus ty\aga\m vicak\sa\n\a\h
18.3
ty\ajya\m do\sa-vad ity eke
karma pr\ahur man\i\si\na\h
yaj\ya-d\ana-tapa\h-karma
na ty\ajyam iti c\apare
18.4
ni\ccaya\m \c\r\nu me tatra
ty\age bharata-sattama
ty\ago hi puru\sa-vy\aghra
tri-vidha\h samprak\irtita\h
18.5
yaj\ya-d\ana-tapa\h-karma
na ty\ajya\m k\aryam eva tat
yaj\yo d\ana\m tapa\c caiva
p\avan\ani man\i\si\n\am
18.6
et\any api tu karm\a\ni
sa\gga\m tyaktv\a phal\ani ca
kartavy\an\iti me p\artha
ni\ccita\m matam uttamam
18.7
niyatasya tu sanny\asa\h
karma\no nopapadyate
moh\at tasya parity\agas
t\amasa\h parik\irtita\h
18.8
du\hkham ity eva yat karma
k\aya-kle\ca-bhay\at tyajet
sa k\rtv\a r\ajasa\m ty\aga\m
naiva ty\aga-phala\m labhet
18.9
k\aryam ity eva yat karma
niyata\m kriyate ’rjuna
sa\gga\m tyaktv\a phala\m caiva
sa ty\aga\h s\attviko mata\h
18.10
na dve\s\ty aku\cala\m karma
ku\cale n\anu\sajjate
ty\ag\i sattva-sam\avi\s\to
medh\av\i chinna-sa\m\caya\h
18.11
na hi deha-bh\rt\a \cakya\m
tyaktu\m karm\a\ny a\ce\sata\h
yas tu karma-phala-ty\ag\i
sa ty\ag\ity abhidh\iyate
18.12
ani\s\tam i\s\ta\m mi\cra\m ca
tri-vidha\m karma\na\h phalam
bhavaty aty\agin\a\m pretya
na tu sanny\asin\a\m kvacit
18.13
pa\ycait\ani mah\a-b\aho
k\ara\n\ani nibodha me
s\a\gkhye k\rt\ante prokt\ani
siddhaye sarva-karma\n\am
18.14
adhi\s\th\ana\m tath\a kart\a
kara\na\m ca p\rthag-vidham
vividh\a\c ca p\rthak ce\s\t\a
daiva\m caiv\atra pa\ycamam
18.15
\car\ira-v\a\g-manobhir yat
karma pr\arabhate nara\h
ny\ayya\m v\a vipar\ita\m v\a
pa\ycaite tasya hetava\h
18.16
tatraiva\m sati kart\aram
\atm\ana\m kevala\m tu ya\h
pa\cyaty ak\rta-buddhitv\an
na sa pa\cyati durmati\h
18.17
yasya n\aha\gk\rto bh\avo
buddhir yasya na lipyate
hatv\api sa im\al
lok\an
na hanti na nibadhyate
18.18
j\y\ana\m j\yeya\m parij\y\at\a
tri-vidh\a karma-codan\a
kara\na\m karma karteti
tri-vidha\h karma-sa\ggraha\h
18.19
j\y\ana\m karma ca kart\a ca
tridhaiva gu\na-bhedata\h
procyate gu\na-sa\gkhy\ane
yath\avac ch\r\nu t\any api
18.20
sarva-bh\ute\su yenaika\m
bh\avam avyayam \ik\sate
avibhakta\m vibhakte\su
taj j\y\ana\m viddhi s\attvikam
18.21
p\rthaktvena tu yaj j\y\ana\m
n\an\a-bh\av\an p\rthag-vidh\an
vetti sarve\su bh\ute\su
taj j\y\ana\m viddhi r\ajasam
18.22
yat tu k\rtsna-vad ekasmin
k\arye saktam ahaitukam
atattv\artha-vad alpa\m ca
tat t\amasam ud\ah\rtam
18.23
niyata\m sa\gga-rahitam
ar\aga-dve\sata\h k\rtam
aphala-prepsun\a karma
yat tat s\attvikam ucyate
18.24
yat tu k\amepsun\a karma
s\aha\gk\are\na v\a puna\h
kriyate bahul\ay\asa\m
tad r\ajasam ud\ah\rtam
18.25
anubandha\m k\saya\m hi\ms\am
anapek\sya ca pauru\sam
moh\ad \arabhyate karma
yat tat t\amasam ucyate
18.26
mukta-sa\ggo ’naha\m-v\ad\i
dh\rty-uts\aha-samanvita\h
siddhy-asiddhyor nirvik\ara\h
kart\a s\attvika ucyate
18.27
r\ag\i karma-phala-prepsur
lubdho hi\ms\atmako ’\cuci\h
har\sa-\cok\anvita\h kart\a
r\ajasa\h parik\irtita\h
18.28
ayukta\h pr\ak\rta\h stabdha\h
\ca\tho nai\sk\rtiko ’lasa\h
vi\s\ad\i d\irgha-s\utr\i ca
kart\a t\amasa ucyate
18.29
buddher bheda\m dh\rte\c caiva
gu\natas tri-vidha\m \c\r\nu
procyam\anam a\ce\se\na
p\rthaktvena dhana\yjaya
18.30
prav\rtti\m ca niv\rtti\m ca
k\ary\ak\arye bhay\abhaye
bandha\m mok\sa\m ca y\a vetti
buddhi\h s\a p\artha s\attvik\i
18.31
yay\a dharmam adharma\m ca
k\arya\m c\ak\aryam eva ca
ayath\avat praj\an\ati
buddhi\h s\a p\artha r\ajas\i
18.32
adharma\m dharmam iti y\a
manyate tamas\av\rt\a
sarv\arth\an vipar\it\a\m\c ca
buddhi\h s\a p\artha t\amas\i
18.33
dh\rty\a yay\a dh\arayate
mana\h-pr\a\nendriya-kriy\a\h
yogen\avyabhic\ari\ny\a
dh\rti\h s\a p\artha s\attvik\i
18.34
yay\a tu dharma-k\am\arth\an
dh\rty\a dh\arayate ’rjuna
prasa\ggena phal\ak\a\gk\s\i
dh\rti\h s\a p\artha r\ajas\i
18.35
yay\a svapna\m bhaya\m \coka\m
vi\s\ada\m madam eva ca
na vimu\ycati durmedh\a
dh\rti\h s\a p\artha t\amas\i
18.36
sukha\m tv id\an\i\m tri-vidha\m
\c\r\nu me bharatar\sabha
abhy\as\ad ramate yatra
du\hkh\anta\m ca nigacchati
18.37
yat tad agre vi\sam iva
pari\n\ame ’m\rtopamam
tat sukha\m s\attvika\m proktam
\atma-buddhi-pras\ada-jam
18.38
vi\sayendriya-sa\myog\ad
yat tad agre ’m\rtopamam
pari\n\ame vi\sam iva
tat sukha\m r\ajasa\m sm\rtam
18.39
yad agre c\anubandhe ca
sukha\m mohanam \atmana\h
nidr\alasya-pram\adottha\m
tat t\amasam ud\ah\rtam
18.40
na tad asti p\rthivy\a\m v\a
divi deve\su v\a puna\h
sattva\m prak\rti-jair mukta\m
yad ebhi\h sy\at tribhir gu\nai\h
18.41
br\ahma\na-k\satriya-vi\c\a\m
\c\udr\a\n\a\m ca parantapa
karm\a\ni pravibhakt\ani
svabh\ava-prabhavair gu\nai\h
18.42
\camo damas tapa\h \cauca\m
k\s\antir \arjavam eva ca
j\y\ana\m vij\y\anam \astikya\m
brahma-karma svabh\ava-jam
18.43
\caurya\m tejo dh\rtir d\ak\sya\m
yuddhe c\apy apal\ayanam
d\anam \i\cvara-bh\ava\c ca
k\s\atra\m karma svabh\ava-jam
18.44
k\r\si-go-rak\sya-v\a\nijya\m
vai\cya-karma svabh\ava-jam
paricary\atmaka\m karma
\c\udrasy\api svabh\ava-jam
18.45
sve sve karma\ny abhirata\h
sa\msiddhi\m labhate nara\h
sva-karma-nirata\h siddhi\m
yath\a vindati tac ch\r\nu
18.46
yata\h prav\rttir bh\ut\an\a\m
yena sarvam ida\m tatam
sva-karma\n\a tam abhyarcya
siddhi\m vindati m\anava\h
18.47
\crey\an sva-dharmo vigu\na\h
para-dharm\at sv-anu\s\thit\at
svabh\ava-niyata\m karma
kurvan n\apnoti kilbi\sam
18.48
saha-ja\m karma kaunteya
sa-do\sam api na tyajet
sarv\arambh\a hi do\se\na
dh\umen\agnir iv\av\rt\a\h
18.49
asakta-buddhi\h sarvatra
jit\atm\a vigata-sp\rha\h
nai\skarmya-siddhi\m param\a\m
sanny\asen\adhigacchati
18.50
siddhi\m pr\apto yath\a brahma
tath\apnoti nibodha me
sam\asenaiva kaunteya
ni\s\th\a j\y\anasya y\a par\a
18.51
buddhy\a vi\cuddhay\a yukto
dh\rty\atm\ana\m niyamya ca
\cabd\ad\in vi\say\a\ms tyaktv\a
r\aga-dve\sau vyudasya ca
18.52
vivikta-sev\i laghv-\a\c\i
yata-v\ak-k\aya-m\anasa\h
dhy\ana-yoga-paro nitya\m
vair\agya\m samup\a\crita\h
18.53
aha\gk\ara\m bala\m darpa\m
k\ama\m krodha\m parigraham
vimucya nirmama\h \c\anto
brahma-bh\uy\aya kalpate
18.54
brahma-bh\uta\h prasann\atm\a
na \cocati na k\a\gk\sati
sama\h sarve\su bh\ute\su
mad-bhakti\m labhate par\am
18.55
bhakty\a m\am abhij\an\ati
y\av\an ya\c c\asmi tattvata\h
tato m\a\m tattvato j\y\atv\a
vi\cate tad-anantaram
18.56
sarva-karm\a\ny api sad\a
kurv\a\no mad-vyap\a\craya\h
mat-pras\ad\ad av\apnoti
\c\a\cvata\m padam avyayam
18.57
cetas\a sarva-karm\a\ni
mayi sannyasya mat-para\h
buddhi-yogam up\a\critya
mac-citta\h satata\m bhava
18.58
mac-citta\h sarva-durg\a\ni
mat-pras\ad\at tari\syasi
atha cet tvam aha\gk\ar\an
na \cro\syasi vina\gk\syasi
18.59
yad aha\gk\aram \a\critya
na yotsya iti manyase
mithyai\sa vyavas\ayas te
prak\rtis tv\a\m niyok\syati
18.60
svabh\ava-jena kaunteya
nibaddha\h svena karma\n\a
kartu\m necchasi yan moh\at
kari\syasy ava\co ’pi tat
18.61
\i\cvara\h sarva-bh\ut\an\a\m
h\rd-de\ce ’rjuna ti\s\thati
bhr\amayan sarva-bh\ut\ani
yantr\ar\u\dh\ani m\ayay\a
18.62
tam eva \cara\na\m gaccha
sarva-bh\avena bh\arata
tat-pras\ad\at par\a\m \c\anti\m
sth\ana\m pr\apsyasi \c\a\cvatam
18.63
iti te j\y\anam \akhy\ata\m
guhy\ad guhyatara\m may\a
vim\r\cyaitad a\ce\se\na
yathecchasi tath\a kuru
18.64
sarva-guhyatama\m bh\uya\h
\c\r\nu me parama\m vaca\h
i\s\to ’si me d\r\dham iti
tato vak\sy\ami te hitam
18.65
man-man\a bhava mad-bhakto
mad-y\aj\i m\a\m namaskuru
m\am evai\syasi satya\m te
pratij\ane priyo ’si me
18.66
sarva-dharm\an parityajya
m\am eka\m \cara\na\m vraja
aha\m tv\a\m sarva-p\apebhyo
mok\sayi\sy\ami m\a \cuca\h
18.67
ida\m te n\atapask\aya
n\abhakt\aya kad\acana
na c\a\cu\cr\u\save v\acya\m
na ca m\a\m yo ’bhyas\uyati
18.68
ya ida\m parama\m guhya\m
mad-bhakte\sv abhidh\asyati
bhakti\m mayi par\a\m k\rtv\a
m\am evai\syaty asa\m\caya\h
18.69
na ca tasm\an manu\sye\su
ka\ccin me priya-k\rttama\h
bhavit\a na ca me tasm\ad
anya\h priyataro bhuvi
18.70
adhye\syate ca ya ima\m
dharmya\m sa\mv\adam \avayo\h
j\y\ana-yaj\yena ten\aham
i\s\ta\h sy\am iti me mati\h
18.71
\craddh\av\an anas\uya\c ca
\c\r\nuy\ad api yo nara\h
so ’pi mukta\h \cubh\al
lok\an
pr\apnuy\at pu\nya-karma\n\am
18.72
kaccid etac chruta\m p\artha
tvayaik\agre\na cetas\a
kaccid aj\y\ana-sammoha\h
pra\na\s\tas te dhana\yjaya
18.73
arjuna uv\aca
na\s\to moha\h sm\rtir labdh\a
tvat-pras\ad\an may\acyuta
sthito ’smi gata-sandeha\h
kari\sye vacana\m tava
18.74
sa\yjaya uv\aca
ity aha\m v\asudevasya
p\arthasya ca mah\atmana\h
sa\mv\adam imam a\crau\sam
adbhuta\m roma-har\sa\nam
18.75
vy\asa-pras\ad\ac chrutav\an
etad guhyam aha\m param
yoga\m yoge\cvar\at k\r\s\n\at
s\ak\s\at kathayata\h svayam
18.76
r\ajan sa\msm\rtya sa\msm\rtya
sa\mv\adam imam adbhutam
ke\cav\arjunayo\h pu\nya\m
h\r\sy\ami ca muhur muhu\h
18.77
tac ca sa\msm\rtya sa\msm\rtya
r\upam aty-adbhuta\m hare\h
vismayo me mah\an r\ajan
h\r\sy\ami ca puna\h puna\h
18.78
yatra yoge\cvara\h k\r\s\no
yatra p\artho dhanur-dhara\h
tatra \cr\ir vijayo bh\utir
dhruv\a n\itir matir mama