Peace Corps Kreol
Peace Corps Kreol
BONZOUR!
Good morning/Good day
Bonzour!
Dolman sava? How are you?
Ki manyer ? - Napa.
Mon
Ou
I Nou: We
Servi <
Nou Zot: You (plural)
Zot Zot: They
Zot
3
Hosted for free on livelingua.com
5. Kisisa sa? What is this?
Dir "Sa en
I pe marse He is walking
en zonm
en madanm
.
en pt.' garson
em pti fir A girl
10. Rod ankor 5 me pour aksyon. Find 5 words which show action
Do (or mime) the action
Fer en aksyon . Dir "Hon pe
Say: "
Borlanmer
II
1
11
Port Glaud
Bale Lazare
Takamaka
14. DYALOG
LESON 2
1. Lenz
Clothes
.
'Mon annan en kannson, en semiz ek soulye'
Annan: To have,
Fer fraz< to be wearing
'Mon annan en rob, en sapo ek savat'
(Possesive Pronouns)
2. 'Servi < In semiz
Mon: my
Ou triko Ou: your
Son sapo Son: his/her
Nou lakaz
Mon: our
Zot Ioto Zot: Your (plural)
Zot bato Zot: Their
(Colours)
3. Montre En rob ble
< Ble: blue
En semiz rouz Rouz: red
Gran: large/big
Sa legliz i gran
Sa lakaz i tipti Tipti:
gran
.tipti
Gro: big (denotes size
gro
or mass only)
6.
Sa pwason i gro
Sa enn i tipti 9
Hosted for free on livelingua.com
7
Sa fler
Sa fler i rouz Sa bann i zonn Bann: denotes plural.
sa bann: these
7. Montre keksoz.
Show some things
Dekrir zot avek fraz. Describe them with
sentence s.
8. DYALOG
Dan Laboutik
.
Prezan, ou annan semiz sil-vou-ple?
Pour zonn. Pour man.
9. Servi our
(Objective Pronouns)
Mwan: me
Sa sak pour man
Ou: you
Sa parasol pour ou
Li: him/her
Sa sak pour li
Nou: us
Sa loto pour nou
Zot: you (plural)
Sa liv pour zot
Zot: They
Sa lakaz pour zot
Se rvi 26x22
10.
11
!ISDN 3
DORLANNER
2. Aprann. servi :
La: here/there
dan lo anba
la Isi: here
isi labs
Laba: there
devan deryer lobor
Bevan: in front (of)
Deryer: behind
Servi kote ek oli pour demann kestyon Lobor: near
kat, senk 1, 2, 3, 4, 5,
enn, de, trwa,
nef, dis 6, 7, 8, 9, 10
sis, set, wit,
katorz, kenz 11, 12, 13, 14, 15
onz, douz, trez,
16, 17, 18, 19, 20
sez, diset, dizmit,diznef, ven
Show things
5. Montre keksoz
Make sentences to
Fer fraz pour dir : "I annan say: There is...
There are...
6. DYALOG
On the road
Lo semen
Zwenn: to meet
Marie i zwmnn Michel
Esper: to wait
Michel: Kot ou esper bis?
13
Hosted for free on livelingua.com
11
Non pe al se nman
(objective pronouns
Ou pe al se ou
are used with se
I pe al se li
to indicate home.
.Nou pe al se nou
Zot pa al se zot
Zot pa al se zot
14
Hosted for free on livelingua.com
12
LESON 4
In the market
DAN BAZAR
Fri
Mango
mang
pawpaw
papay
banana
bannann
orange
zoranz
pineapple
zanana
ponm apple
Legim
tomato
tostat
beans
zari ko
cucumber
koknom
patol
patol
chinese cabbage
bred
brenzel eggplant
cabbage
SOU
karat carrot
Bannann konbyen,silvoupl ? 5
- Trwa pour en roupi. Hosted for free on livelingua.com
13
3. Demann keksoz :
4. Servi <
I fer
I fer: It comes to
I fer sez roupi
De kilo i fer sez roupi
1 + 2 = 3
Enn ek de i fer trwa
3 + 4 = 7
6 + 5 =11
9 + 8 =17
4 + 5 =
6 + 7 =
7 +8 =
Noel: La i la.
I fer senk roupi.
6. !Conte 20 - 69
39.
trant-nef
49
karant nef
$
54
senkann-kat,
senkann-senk, senkann-sis, senkann-set, 55, 56, 57,
58, 59,
senkant-wit, senkant-nef
7. Roupi, sou
R1.10 = en roupi dis
9.
Ki Kalite pwason, sa?
Viey
Karang
Reken Kordonyen
Kakatwa
Aprann-rekon
Hosted for free on livelingua.com
rekonnet:to recognise
LESON 5
TRAVAY
Msye: Mr.
Ms)* Confait i dir :
1.
11bn apel Charles Confait.
Mon en dokter:I am a doctor
Mon en dokter. .
Seseiwa: Seychellois
Mon en dokter seselwa. to live
Reste:
Non reste Bovalon,
Mon travay lopital.
Koz/e: to speak
Mon koz Kreol. English
Angle:
Mon koz angle ek franse osi.
Franse: French
Ners: nurse
Madam Jones i en ners.
I en ners Angle. I travay lopital.
I pa koz franse.
Enn pti gin: a little
I koz Kreol enn pti gin.'
Dekrir sa de dimoun.
ou lekor: yourself
2. Dekrir ou-lekor par reponn sa bann kestyon :
Par: by
Ki anyer ou apele?
Kot ou reste?
Kot ou travay?
Ki travay ou fer?
Hasyon: nationality
Ki nasyon ou ete?
Ki langaz ou koze?
3. En dokter
En ners
Fisherman
En peser
Postman
En fakter
Labourer
En labourer
Carpenter
En sarpantye
Secretary
En sekreter
Mason
En mason
Policeman
En gard
Mechanic
En mekanisyen
Driver
En drayver
I reste Bovalon.
I en ners. I apel Helen Jones.
19
I reste Mont-Fleuri.
Kontinan: Continent
I koz angle.
6. DYALOG lo bes-stop
At the bus stop
silvouple?
A! Ou koz kreol?
Zonm
travay
Mon lopital
Ou laboutik
I
lotel Bovalon
Ministry of Education
Mou Minister Ledikasyon
Department of Transport
Zot Departman Transpor
Agricultural Division
Zot Divizyon Lagrikiltir
i travay
Marie lotel Bovalon
Electricity Corporation
Korporasyon Elektrisite
Paul
Polytechnic
Philip lekol Politeknik
Anse aux Pins clinic
klinik Ans o Pen
Annette
Airport
Andre erport
21
Hosted for free on livelingua.com
19
7. Al, Ale
(The long form ale is
used when the verb is
(Ale) I pe ale. Kot i pe ale? not complemented)
pe al anvil. I pe al travay.
(Bmar) Ki i pe bwar?
I pe bwar kafe.
22
Hosted for free on livelingua.com
LESOM 6
Apre: then
Noon
Midi
Dezennen: to eat lunch
I dezennen e i repoze.
e: and, repoze: to rest
Kan i leve.
Kan i bwar dite?
Kan i travay? Bomaten
enn-or
Two o'clock
de-zer
Three o'clock
trwa-zer
Four o'clock
kat-rer
Five o'clock
senk-er
Six o'clock
siz-er
Seven o'clock
set-er 23 Eight o'clock
wit-er
Hosted for free on livelingua.com
21
nev-er
Nine o'clock
diz-er Ten o'clock
onz-er
Eleven o'clock
inidi/minwit
Noon/midnight
Ki ler ou leve?
Ki ler ou bwar?
Ki ler ou aprann kreol? Aprann: to learn
Ki ler ou dezennen?
Ki ler ou al horlanmer?
3. Depi-Ziskan Lir :
Depi-ziskan: from to
5. Minit Minute(s)
Today
6. Ozordi
September
Septa
1 M M Z Y SD
1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 0 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
Monday
Aprann < Lendi
Mardi Tuesday
Wednesday
Merkredi
Zedi Thursday
Friday
Vandredi
Sanmdi Saturday
Sunday
Dimans
Oat: date
Ki dat ozordi?
- Ozordi le douz septaM
4wa: month
Ki mwa, sa mwa?
- Septa*
Semenn:week
Zour, seeenn, mma
Konbyen zour i annan dan en semenn?
Konbyen semenn i annan dan en mwa?
Konbyen zour i annan dan en mwa?
25 Hosted
erd for freehour
-tan: on livelingua.com
Konbyen .snit i annan dan enn erd-tan ?
23
1
26
Hosted for free on livelingua.com
24
27
Hosted for free on livelingua.com
LESON 7 1
3. Reponn kestyon :
eksprim:to express
Fur leaot fraz avek mo ki eksprim kantite .
kantite:quantity
Robert's garden
5. Zanlen Robert Lir <
6. Reponn kestyon :
Ki zour ou al labank?
Ki -our ou aprann kreol?
Ki zour ou al lapos?
Ki zour ou al laboutik? 29
Ki zour ou al borlanmer? Hosted for free on livelingua.com
7. Lir < Vini, Yin war mon zarden. (These are command forms,
Ale. Al fer ou travay. with and without complement)
Antre. Antre anndan. anndan: inside
Sorti. sorti deor. deor: outside
Debout. Debout drwat. drwat: straight
Asize. Asiz lo sa sez.
nom : new
Fer en nouvo fraz avek sak verb. sak :each
verb:verb
en lot ki ou konnen.
::
ioar":4z
.
i.
'0
Lo lavarang
travay siz-er.
Reponn kestyon :
Ki o'n ti fen
Yer bomaten?
Yer apremidi?
Lendi wear?
pase: last, past
Sandi pase?
Semenn pase?
Kan ou ti al anvil?
ti tro - pa ti ase
33
LESOM 9
FAW4IR family
1. Lir < Sa lafanmir Andre. I annan sank zot. senk zot: five of them
3. Lir Paul
'Mon apel Paul. Mon en enzenyer enzenyer: engineer
elektrisite. Man travay Korporasyon
Elektrisite.
7. En vizit
Madan A:
Bonswar Paul. Antre. Non mari pe vini.
I dan lakwizinn. I pe kwi manze. kwi manze: to cook
Paul:
Sa ou pti garson?
Nadanm A:
Wi, I apel Antoine. 35
Paul: Hosted for free on livelingua.com
33
Mono A:
Non. Mon annan en pli gran fir.
I apel Jacqueline.
Paul:
I al lekol?
Madam A:
Mi. I annan onz an. Ou annan frer ek ser ou?
Paul:
Mon annan en frer ek en ser. Non annan zot
portre ek rowan. Regarde. Sa mon papa ek
mon manman. Sa mon frer Bill. Sa men ser
Nancy. Zot pli zenn ki mwan. Zot ankor pe al
13kol.
Lekel ki pli gro, en lakaz obyen en loto? lekel ki: which (is)
- En lakaz i pli gro ki ea loto.
Lekel ki pli vit, en lot° obyen en lisyen?
Lekel ki pli dousman, en torti obyen en bef? dousman: slow, torti: tortoise
Lekel ki pli vit, en avyon obyen en bato? bef: cow, avyon: aeroplane
Lekel ki pli dousman, bis obyen saret? saret: cart
11. Servi pa + in
37
LESON 10
1. ANVIL In town.
1. lorloz
clock tower
2. lapos post office
3. mize museum
4. labank 'Barclays' Barclays bank
5. lotel 'Pirates Arms' 'Pirates Arms' hotel
6. lanbasad ameriken American Embassy
7. bibliotek library
8. larivyer river
9. kar-park car-park
10. legliz 'St. Paul'
11. kord -gard
12. bazar
13. taksi stand taxi stand
14. stasyon bis
15. batiman 'Oceangate'
38
Hosted for free on livelingua.com
36
A_
I --...11111111
.f .
33
Hosted for free on livelingua.com
37
4. Direksyon Aprann :
directions
Ou desann sa lari
desann: go down
Ou mont lari Revolisyon
mont: go up
Ou swiv lari Francis Rachel
swiv: follow
Ou pran lari Lendepandans
pran: take
Ou koup semen
koup semen: cross the road/street
Ou tourn a drwat
tourn: turn, drwat: right
Ou tourn a gas lo Lari Albert. gos: left
S. Lir < Marie pe arse anvil. En msye i msye: man (polite form)
demann li direksyon. Zot devan kordgard demann: to ask
40
Hosted for free on livelingua.com
Marie: Mi. Ou desann sa lari. Ou ariv kot desann: go down
Taksi Stend. Ou tourn a drwat, e ou Taksi Stend: Taxi stand
swiv sa lari ziskan kot lorloz. La
ou tourn a gos. Co pas devan lapos.
Mize i lanmenm, zis apre lapos. lanmenm: right there
Msye: I en gran batiman? I fasil fasil: easy
pour war?
Marie: Mi. I en batiman de letaz. Mize letaz: floors
i anba lo prove letaz.
Msye: Alor, mon a' kot Taksi Stend, mon alor: so
tourn a drwat lo lari
Marie: Albert. Lari Albert.
Msye: Lari Albert. E apre a gos.
Bon cersi bokou.
Mare: Pa dekwa (reply to thank you)
6. Aprann e servi :
Ler ti pe ti
10. Fer plan en lari dan lavil kot ou ti reste plan : plan
e koz lo la.
42
Hosted for free on livelingua.com
LESON 11
DEMEN Tomorrow
2. Lir :
Zanvye January
Fevriye February
Mars March
Avril April
No May
Zen June
Zilyet July
Out August
Septam September
Oktob October
Novam November
Desam December
5. Aprann servi a
(a marks the future tense also and
is used more to express *intentions,
Mon a vini
propositions,etc..)
Mon a seye
sey/e: to try
Mon a fer
Mon a kapab
Ou a kapab vin zwenn mwan?
Ou a kapab pret rowan ou loto?
pret: to lend, to borrow
Ou a kapab fer en gato pour li?
Ou a kapab aste en kado pour li?
6. Lir :
7.
I a vini si ou dir
si: if
I a fer si ou demann
I a kontan si ou al zwenn
I a aste si i rapel.
0
1
Mon ti a vin zwenn ou si mon ti annan
10th. 1
44
Hosted for free on livelingua.com
42
8. Servi :
....kapab..akoz....
kot en zanmi.
9. Lir :
10. Servi :
lafen: hungry
Hon manze akoz mon lafen.
swaf: thirsty
Mon bwar akoz mon swaf.
Mon dorsi akoz mon sonmey. sonmey: sleepy
11. Servi :
4G
LESON 12
pwason.
3. Mon konn........
... en.zonm ki apel George
en fir ki apel Marie
en landrwa ki apel Bel Ombre landrwa: place
.
.. ,
",-...
.
1
. 1'
1
I fP 1 ;
4 (--
i.
r
%
/...; 94.111
I
. -
rr
Ou a fer ou -menu
I a rakonte li-menu
Nou a seye nou -menu
Zot a dir nou zot-menu
I al lapes tou le zour. I lapes tou lazournen. tou le: every (day) i.e. frequency
I al travay tou le bomaten. I travay tou tou: all (day long)i.e. duration
bomaten.
I al zwe foutbol tou le apremidi. I zwe
foutbol tou apremidi.
I al dormi dizer tou le swar. I dormi tou
lanwit. lanwit: night
I al Pralen tou le semenn. I ti reste
Pralen tou lasemenn.
6. Lir :
Ki zistans zistans:distance
Ki longer
Ki oter oter:height
Ki grander
grander: size ( How big 7)
7. Lir :
49
Marie: Ou pa kontan reste dan lakaz?
mt:
8. ...Bo -tan...move.tan...
Ler i fer bo -tan, soley i tape soley i tape: the sun shines.
- i fer so i fer so: it is hot
- lesyel i ble
- Lamer i kalm kalm: calm
...kanmenm...
Ler
Annand'ler
Tanzantan
tou lazournen.
tou le swar.
52
latet head
zorey ear
lizye eyes
nennen nose
labous mouth
likou neck
lestoma chest
lebra arms
lanmen hand
vant belly
laz2nm leg
zenou 'nee
lipye foot
2. Aprann servi :
....fer coral....
54
Hosted for free on livelingua.com
52
3. Latizann medicine,
kapsil capsule
pikir injection
to express frequency
....fwa....par....
I you bwar en kwiyer posyon trwa fwa par zour enn fwa: once
I al kot dokter en fwa par mwa. trwa fwa: 3 times
Mon al lapos de fWa par semenn.
Non gany let en fwa par mwa.
Mon ekrir tou le sis mwe.
4. Naiad
Redir sa bann :
Bwar latizane
Paul: Ki zour ou ti al kot
dater?"
Lina: "Pa al dan lapli ler ou
. malad.°
Madan' Andre: °Far atansyon" fer atansyon: be careful
Robert....fini travay....vini
Nou mars lwen lapli...tonbe.
Zot komans leson
Michel...al anvil
arive.
al kot
56
aste pwason zwenn Hosted for free on livelingua.com
10. Rakont en aksidan . Ki ou ti pe fer ?
konversasyon:conversation
11. Rakont en konversasyon pour servi :
ti denann ii
ti dir
lekspresyon:expression
12. Lir sa de lekspresyon kreol. Ki zot dir?
LESON14
DAN SESEL
1. Zannimo
en torti tortoise
en zourit octopus
en sovsouri fruit-bat
en lezar gecko
CW'n deza war enn ?
Have you ever seen one ?
Servi < Non'n deza war I have seen
Zanmen ron'n war
I have never seen
3. Dyalog
4. Lontan Servi :
Gou
Pralen ti you
P1 kni k
Parti
Sinema
Partou
partou....
lakaz dan Viktorya
loto lo semen
mason dan lanmer
Par, a, dan
minit al anvil
erdtan al borlanmer
Servi < ek
zour manze
mwa ekrir en let
al Lafrik
Fodre
Fodre ou &laze
mars vit
aprann Kreol
travay
koze
KekfWa....a ......
Mon lisyen i apel Zouzou. I blan ek nwar. Son lake lake: tail
i roule. Sa i fer li an pe spesyal akoz napa bokou roule: curly, spesyal: special
Lisyen avek lake roule.
Zouzou i manz zis enn Iva par zour. Ler i manze, menm:(shows emphasis=really)
i manze menm. Si manze pa ase, i aboy tou lanwit. ase: enough
Alor mon bezwen sorti e donn li ankor,kanmenm zis aboy/e: to bark
en vye bout dipen. bout: piece
Hosted for free on livelingua.com
Lazournen i reste dan son lakaz. Aswar ler mon
sorti travay mon larg li. I kontan ler i gany large. larg/e: to untie
I taye, i sote, i abwaye, pour montre son kontantman.
sot/e: to jump
I kontan tay ek pti manrmay ki pas lo semen.
abway/e: to bark
Le swar mon re -anmar li ler mon donn li manze.
kontantman: happiness
manrmay: children
Dekrir sa lisyen e dir akoz i si*syal . re-anmar: (re)tie
dekrir: describ,)
7. Dekrir en lisyen ki dv konnen.
8: Servi sa bann mo
servi: use, mo: word(s)
Mon re-anmar
r
Servi re- avek sa bann aksyon.
fer, zwenn,
lir, ekrir
vann, seye
Si (=kandisyon)
Gany (pasif)
I kontan ler i gany large
....gany envite
tape
Servi gany ek koupe
apele
peye
11.
Lekel ou zannimo prefere ? Dekrir li
63
LESON 15
LAPOS
I t::::::3
PAR PAR
AVYON AVYON
Marie ti le
I ti demande
Let lokal i kout
Let ek poskard ti ariv
Marie ti bliy
3. Nouvo mo Servi :
...pez/e....lot....lokal
...sakenn...bliy/e...larzan sanze...
4. Ganyen, Anvoye
5. Konte 70-100
70, 71, 72
swasann -di s, swasnnt-e-onz, swasann-douz
73, 74, 75
swasann -t:ez, swasann-katorz, swasann-kenz
7e, 77, 78
swasann-sez, swasann-diset, swasann-dizwit
79
swasann-diznef
80, 81, 82
katreven, katreven-enn, katreven-de
katreven-trwa, katreven -kat, katreven-senk
83, 84, 85
R3
1, ....... le'
1711fr
tItIrtb-
SEYCHELLES-=-- °
si
-14
,\V4a.u., $ aoc
SEYCHELLES SEYCHELLES.
4 25c
6. . Ten.
7. Avyon
Lond
Nayrobi
Room
Noris
Joanesbourg
8. Servis lapos
1 ti servi tenor Noris. prop: own
Avan 1903 Sesel ti napa son prop tens.
He lapos Sesel ti komans fer son prop tens apre sa.
67
LESON 16
1. Ki anyer ou apele?
Kot ou reste?
Kot ou travay?
KE travay ou fer?
Ou kontan ou travay?
Avek ki ou travay?
2. Ki laz ou annan?
Ou'n marye?
Konbyen frer et: ser ou annan?
Ki zot fer?
Ou ekrir zot?
Kan ou gang let ?
1
Konbyen er-4:1 -tan ou travay par zour?
Ki manyer ou al se ou apre travay?
6. Ki dat ou laniverser?
Ki dat ozordi?
Konbyen zour i annan dan en senenn?
Ki zour ou travay? Ki zour ou repoze?
69
Leson 17
PASTAN
1. Lir :
Ki i annan you fer?
2. Servi nanryen
Napa nanryen
pa: not
Napa nanryen pour fer
napa: have not, there is not
Napa gran soz pour fer
nanryen: nothing
Napa gran travay pour fer
pa-nanryen: not anything
Pa fer nanryen
3. tiouvo mo Servi :
. ..annan- d'ler,...souvan,...alor
Sport?
Foutbol, basketbol, volibol
same, taye, bisiklet.
Lars er?
70
Hosted for free on livelingua.com
Lakour?
koud: to sew
kwi mane, koud, zarden
lir, ekout lanmizik, zwe domino
5. Borlanower
boner deswit_
vey/e pli tar....
tir portre....en kantite letan
asiz h lans.
hann zanfan.
letan ki .....
LABOUTIK
1. Paul i al laboutik
desen: design/pattern
ii. a pour dekrir desen
73
rY
wow
ft
"
4;wo,
4i-*
.. .041,'""-
^k! e. -1%1
74
disteng: distinguish
Dimon i disteng de kalite laboutik dan Sesel,
- bann gran laboutik anvil, (ki sc"van pa tro
gran), e bann pti laboutik dan vilaz.
keksoz.
lafen-di-mwa:end of
Be dan lafen-di-mwa dimoun i fer en vizit spesyal
the month
laboutik. Le 29 ou byen le 30 sak mwa tou timoun i
prefere: favourite
-gany peye. La zot al zot laboutik prefere, dan vilaz
'obyen anvil. Zot aste tou keksoz ki zot bezwen pour sa
anvi: to wish for,
mwa, e si larzan pa fini, kekfwa en keksoz spesyal ki
to want
zot anvi.
Reponn kestyon :
Lekel sa de kalite laboutik?
diferans;differences
Ki diferans i annan ant zot?
Ki manyer nou servi sak kalite?
Akoz lafen-di-mme i spesyal?
5. Servi nouvo mo
....preski lafen-di-mma....
....gany peye larzan
....keksoz ase
shopping list
6. Lalis konmisyon tou le mwa
rice
Aprann < diri
sugar
disik
salt
disel
derail oil
pepper
dipwav
zonyon onion
masala
soap
savon
toilet paper
papye twalet
washing powder
lapoud lave
margarine
margarin
cheese
fromaz
dite 76 tea
kafe
Hosted for free on livelingua.com
milk
dile
73
Keksoz Spesyal
draze
sweets, candy
savat
lenz .
latwal
cloth, material
vesel
crockery
Mezir
kilo
liv
bwat
tin, box
wet metre
pake
packet
77
Hosted for free on livelingua.com
LESON 19
LO SEMEN
1. Lir :
- Kekfwa seter. Non pa sir. Desande ler ou dernyen: last, kit: to leave
;
Ou pa devre gat letan.
devre
78
Hosted for free on livelingua.com
Servi sa bann mo osi :
3. BO pti aksidan
4. Mc pour servi
promnen.. ...san..
ansanm... ...komsa. .aret/e
5. Nouvo lekspresyon
78
Hosted for free on livelingua.com
zis i eksprim limit obyen ki en keksoz/aksyon limit: limit
ekzakt: exact
ekzakt
I annan zis trwa roupi
Mon ti zis gany letan
zis
Ek i servi koumsa
tap ek dispit ek fer zanmi ek..
1 IPilk
lik,,44 0..f: ii
o.
ti
:
,S *.:
Cfit .16....-Aderlir-
bv
y
k
r
t
4411.1". ' 4111M81
.r.........,iN 0 1);Oit .
re
.,
W6 /
V., A' 4
" View
: 11..%
Abilli-4EA.Vil A44,sztisrv..L.4.4111,
e......'.;:.. -,,_
6iki; . IN V ,
i ..ofill Silli
A- etrilv
e 0 A r'ariCtr.4
i 11.1"- 4,4\,..b:tet...,
Alt-
10,,QAt.. -\,.
Ir---1 fo .67 ,;t,,, bai. 4,0
r
AL.
4;44
r
1711114e
Telt
O,..1,
16,;.# 4,10
LESON 20
EN ZISTWAR
Pti Jean ti ale aVek son bren lake, son plim e son
lapat. Ler i ariv kot lakaz Zean i demande pour antre.
Zean i dir:
- Si ou antra, mon manz ou.
11
ler i ti war sa pti boug pe koz
Zean ti byen ankoler
liatrap Pti Jean.
ek 1i. I lev son lanmen pour
tap/e: to hit
I tap
Deswit, Pti Jean i pran son bren lake bef.
koud'tet: a blow with the head
Zean itomm ater, mor. Pti
Zean en gro koud'tet.
vin: to become
plim zwazo, i vin en gro zwazo.
Jean i atrap
zot se zot.
I pran son frer ek on papa e i anmenn
zistwar.
I. Servi repons sa bann kestyon pour rakont sa
zot
Ki fanmir Pti Jean ti annan? Ki manyer
ti ete?
Ki manyer sa zistwar ti komanse?
Ek Zwazo?
Ki ti arive ant Pti Jean ek bef?
Ki tiarive ler Pti Jean ti ariv kot Zean?
ti gany son frer ek son
Ki manyer Pti Jean
papa?
2. Servi sa bann mo :
striktir: structure
3. Fer fraz lo nouvo striktir :
Pour
Ti'n
trou
I ti war en bef ki ti'n tonm dan en
ki ti'n
Byen = tre
byen kontan
byen ankoler....
byen guu
byen malad
84
Ler
malen
Corti
zoli
lera lera: rat
dousman
fler
I
voler thief, thieving
I ros
dir hard
85
Hosted for free on livelingua.com
t
5. Rakont sa zistwar
86
Hosted for free on livelingua.com
LESON 21
LANDRMA
- Ou re:te isi?
- Mi. In fek vin reste la. Avan fek: just (time)
on ti reste Ans Bwalo.
- Ou kontan isi?
- Be wi. I en bon landrwa. I trankil e trankil: quiet
i pa lwen ek lavil. Ou reste par isi par isi: over here, hereabouts
ou osi?
Ou kapab servi:
par isi par laba, par devan.
Pas par
3. En Vilaz
vilaz: village
4. 5arvi mo :
....prensipal ....landrwa....
....enportan ....lezot
....brile ....konmela....
Net dife
Zot ti met dife dan plantasyon zepis.
met dife....
fini ale
fini arive
fini fer
fini komanse
6. Dife Aprann :
lalimyer light
lafien smoke
laflanm flame n.
lasaler heat
alimen to light up
tenyen to put c t
met dife to set fire
pran dife to catch fire
89
Hosted for free on livelingua.com
leson 22
.r.:0(MGOUIA
en koud'pwen.
3. Dir kan sa calm lekspresyon ti gany servi dan zistwar. ka: case
Eksplike dan ki ou a kapab servi zot.
92
LESON 23
Mon le konnen
Ou kapab dir mean
Nou'n gany retar akoz
dan tiyo obyea rakor. Laplioar lakaz i annan tiyo: metal pipe
delo trete. Kot sistenm delo piblik pa arive, rakor: polythene pipe
dimoun i met zot rakor zot-menm dan enn pti sistenm: system
trant roupi delo trete par ma. Dimoun ki pran trete: treated
ariv apepre san roupi par mwa. Kot dimoun i kwi bokou plis: a lot more
manze ek elektrisite i a ariv bokou plis. Be dimoun petrol: kerozene
Tele 'onn
4. Servi :
Lontan, Konmela
Ti laniverser lyon. I dir ipou donn en parti e zako: monkey, lyon: lion
pa ti konn nanryen dan donn dibwa kanenm i ti'n donn di bwa: (magic) giving charms
dir i konnen. Toud'menm i ti's dir Tig akoz toud'menm: all the same
ou pase'.
' Xi aanyer ou pou fer sa ?'
"Man a met ou dan en sak,. mon a fcm lagel. J.el: the mouth (animal)
Ler mon pas kot Tig mon a dir Haan pe aamenn
keksoz pour lafet Lyon'.
dyong pour fer byen lasas. Depi tou sa letan lasas: hunt
96
Hosted for free on livelingua.com
Deswit Zako i met sak ater e i ouver sak. Lisyen i sot
lo son kat lapat e i reponn Tig:
' Depi lontan mon ti le fer ou dyong be mon
ti bezwen gany lagorz en zako pour fer li avek.
Lc kot i fer
Tig prezan i dir:
' Be frer Zako, tan ki ou la, espere nou a aranz tan ki: since, as long as
sa enn fwa.'
enn fwa: at once
Ler Tig pe sot lo Zako, Lisyen i anmas son lake, i sove.
anmas son lake: put its tail
big, ler i war i'n perdi Lisyen, i tyonbo Zako, i
between its legs
koup-koup li an torso, i sane. sove: to escape
2. Servi nouvo mo :
....promet ....kalkile....
....pankor ....touzour....
....fer konmsi.. ....toud'menm..
....eksa ....sov/e
seval horse
lelefan elephant
koulev snake
sours mouse
It looks as if...
konmsi
98
LESON 25
SIRONDANN
Partaz tapes
sharing the catch
. Telman...ki = Sitan...ki
sitan ki
En kote mon kontan, me lot kote mon war dezaiantaz. dezavantaz: disadvantage
Pa ditou
I pa sorti ditou
..pa ditou
Napa ditou
Napa ditou!
Mon napa ditou larzan
...napa ditou
Ni....ni
4. - Lapes
Laliny line
lanmson hook
labwet bait
diplon lead
Pwason i morde morde: to bite
pwason pa morde
kouran i for kouran: current
101
Hosted for free on livelingua.com
98
LESON 26
r4ISTAR SESEL
An 1502
An 1742
An 15yenm syek
An 17yenm syek
anler: above
Servi sa bann form pour fer fraz lo
zistwar Sesel.
form: form
102
- lo bann pirat.
Bann dernye ki
103
Hosted for free on livelingua.com
100
t ,
.141' 4
41,
0. 4,04,
.% N -
Vizavi lapos dimoun i vann keksoz fer avek kokir, koray obyen lapay.
KEKS07. LOKAL
Reponn kestyon.
Ki Paul pe rode?
Ki i kapab ganyen?
Kote ki annan sa bann keksoz?
Ki ou ti a kontan aste pou
obyen fanmir?
3. Plant
tron trunk
brans branch
fey leaf
fler flower
fri fruit
lagrenn seed
rasin root
lekors bark
leker shoot or growing tip
105 Hosted for free on livelingua.com
102
'4.
.1,A1
1 ... -.Oak-
.''. .4111iir;
lk
.1
..
:
....t..:
...Mk-
.,
, .-"
, ,
. l''
1
. .
1
.
,, . 1.
+.... ,, .:
.
,
e.
l .../
..
MilkIll/MM
106
Hosted for free on livelingua.com
1
103
4. Koko-d'mer
I VRE -
Koko-d'mer i pli gro lagrenn ki ekziste. Ec nwa nwa: nut
i kapab pez 25 kilo. I pran de zan pour zermen, zermen: germinate
karant an pour raporte e i kapab viv pour wit
san earl. Pralen ek de pti zil lobor li, i sel
landrwa dan lemonn kot i pous dan son leta natirel.
Sa nwa i gany son non akoz bann matlo ti war li pe matlo: sailor
flote lo lancer san kannen kot i ti sorti. Zot flote: to float
ti War i sorti lo en pye dibwa ki pous anba
lancer. Sa letan en koko-dImer ti kapab vann
tre ser. Ler zot ti dekouver li lo Pralen zot
ti anmenn de bato plen Lerop. La son mister ti plen: full, mister: mystery
fini, e son pri osi.
ZOT DIR
6. Pye Koko
-.--
.
. , ... A
. x4;w,
.
108
109
Hosted for free on livelingua.com
LESON 28
SEEM
seasons
1. Sezon Sesel
3. Direksyon
Nor
Wes Es
Sid
110
Servi bann mo direksyon pour koz lo
landrwa dan Sesel obyen lot pei.
Hosted for free on livelingua.com
4. La non bann sezon dan bann pei tanpere: tanpere: temperate
5. Dega Lapli
dega: damage
Lanmizer
Semen Lanmizer ti bloke ler en miray ti
grennen pandan gro lapli. Sa miray 3 mec
oter ti tenir en lateras. Ros ek later tenir: to hold
rouz ti boos semen. Drayver ti bezwen arete. lateras: terrace
Zot ti debous lanmwatye semen.
bous/e: to block up
Travayer WEL ti eklersi semen antye me
lanmwatye: half. antye: whole
labou lo semen ti fer semen kontinye danzere. labou: mud
Planmel
Bovalon
Bovalon en pye dibwa ti tonb lo en lakaz.
Erezman dollar pa ti gran e personn pa ti gary
erezman: fortunately
blese.
personn: no one
1.1
lalin. moon
Servi <
zetwal star
loraz thunder
zekler lightning
lasaler heat
6 Lapli
"Tou lannwit i'n bat nou tol avek lafors. Nou tol: corrugated iron sheets
I ranpli tou plas vid ant pye dibwa, ros, lakaz, ranpli: to fill, vid: empty
soley kouse i traverse. Alor nou konnen ki lapli travers: to come through
LESON 29
VYEYAR
Konmela i napa lafors. Son seve I'm blan e i mars lafors: strength, seve: hair
ek baton. Be souvan i a dir ou: baton: stick
- "Ivan, non'nfer ase dan mon lavi°.
I
Reponn kestyon :
113
Hosted for free on livelingua.com
110
_._
4,
ip
. 41
't
114
Hosted for free on livelingua.com
I
111
6. Servi mo ek lekspresyon :
....louvraz ....anpes....
...menm ....alien
..per ..../ezot
Sirtou
Koman
116
New Si
117
Hosted for free on livelingua.com
LESON 30
rise. Soungoula ti'n met pare son lansiv. I wont lansiv: conch
lo en ros e i soufle trwa fwa. Balenn ek lelefan i soufle: to blow
komans rise. Li Soungoula i'n asiz kot i war tou he de tou le de: both
kote. Kan Balenn i poze i kriy 'Rise, Baba!'. Kan poze: to pause
lelefan i aret en kou i kriy 'Ale, Lele!'. Zot ris
tou zot lafors e Soungoula i zis per lalyann i a kase.
Finalman Lelefan ti ris Balenn lo brizan. Balenn ti'n brizan: reef
gany koupe partou avek koray. Ler Soungoula i war Balenn
lo brizan, i koup lakord. I pas premye kot Lelefan.
- 'Ki manyer? Ou war mon pli for ki our
I desann apre kot Balenn be personn pa anvi reponn
118
Hosted for free on livelingua.com
Pli tar Lelefan ti desann borlanmer pour mouy son
lekor dan delo. I war Balenn.
- 'Be frer Balenn ki manyer ou fer pour la lo sek'. lo sek: in shallow water
- "Mon'n fer en paryaz ris lakord ek Soungoula.
Telman i for i'n ris an la. Lakord osi i'n kase".
Prezan ki Lelefan i konpran.
- 'Be sa nou ti pe fer nou de".
Zot promet pour fer Soungoula pey ser. Apre Lelefan promet: to promise
i pous Balenn pour li ariv dan gran delo. pous/e:to push
Enn-de zour apre Lelefan ti bat ek Soungoula dan kwen bat ek: to come across (colloq.)
en gro ros. Soungoula i zis gany letan pour grenp grenp: to climb
anler lo ros. Lelefan i vey li ater e Soungoula pa
konnen ki manyer pour sove. Dan ros ti annan en gran
trou avek dela la-dan. Soungoula i dir ek Lelefan: la-dan: in there
- "Abe, on frer, o revwar. Mon pe Lafrik".
I sot dan delo e i fer en kantite tapaz avek delo. tapaz: noise
Ler i sorti i war Lelefan i ankor la pe get li.
I dir:
- "Se, voyaz aon ale menm". sa voyaz: this time
I sot par latet, pli for. I kas son likou.
La ki manyer Lelefan ti fer li pey ser.
I. Koz lo sa zistwar :
s;.,.4'
t
.: :' a ,.% , , ''. N.
SI -,
.
II . N
."
'
_.e.., . . . /, 4.1'
14. PA.
,..:11.
6 .1 t.,;r43..
... f ! l 1t ' a1.0.
..... ... 4i ;
: k. .i oor ,.."'S li ,' :.1Z,44.110,,, % 4. ...
..,,,,
.. . 1.,19, ''''''4"tt 01:f Pt ..A..ii.;', ..,,,
.. . P.,
. 11..10.4
AP> ...e :.
Ntriy.1,: ... ...,A"r,7:1 % ... j
t4 0'1%. 44S:4E8 L'.... l'i Mallilliaft.......
;:l r3P ,::, .
t,01.:Trt tOt;j1.'" 1.:1Y!.,LC 1; ?, t
'.
. '
IL
"WV:.
Z. ',DO
4. ... -
... .' .
.........1.... 10144.6::%1(
1,r..... al' ,p ' *P. ''.
,.
. , e
"416:1"IP*Lig'4111.°.alikk::::::::L
. ........
...
,..9, .
.4.-ilk, %.:**. 40 r *
.... er ..
.. . ... I'"
-
:**; .4* ipi 4
12 u
ep
Hosted for free on livelingua.com
11/
LESON 31
LANMER
I bilzan reef
koray coral
koki r shell
goon seaweed
Lanmer i partou
Lanmer i ris
Lanmer i touzour pe sane
Lanmer i kapab danzere
Lanmer i osi varye ki later
3. Zistwar 'Marie-Jeanne'
121
Hosted for free on livelingua.com
Ler 'Marie-Jeanne' ti'n ariv lanmwatye semen ant lanmwatye semen: half-way
Pralen ek Mae, masin ti arete akoz . bennzin fini bennzih:g asolene, rezerv:reserve
Be ti annan rezery abor e zot ti ranpli tank. Be ler ranpli: to fill up, tenk: tank
zot ti start masin ankor ti annan lot problemn. Zot start: to start
pa ti kapab al en bon vites e masin ti bril bokou vites: speed
plishennzin. Ler zot ti lobar Sent-Ann, bennzin ti
fini net e masin ti aret ankor. Dan fernwanr zot ti net: compl,Itely, fernwanr:the dark
zet lank me avek divan ki ti annan lank ti lease dan lank: anchor
laawit e 'Marie-Jeanne' ti komans drive. Ler lizour drive: to drift, lizour:daylight
ti fer landmen zot ti pe pas lapwent sid Mae. lapwent: point, tip
Byento sa zil ti disparet. De zcur apre zot ti war kont: against, disparet: disappear
en lot zil be zot ti napa lafors, ni menmpoursey lafors: strength
Koz lo sa zistwar :
122
....ordineruan ....enkli....
....fernwanr ....kont
....lanmwatye ....a lafen..
Net = konpletaan
Rennin ti fini net.
net
Pli_an pli
Zot ti ariv pli an pli pros ek sa zil.
pli an pli
Ni menu
Zot ti napa lafors, ni menu pour. naz zaviron.
ni stems
123
Hosted for free on livelingua.com
P 1
.. "*"
1\
:1
Friyapen
MANZE
I. Lakwizin
Koz lo sa zistwar :
....an zeneral
....otan ....natirelman...
....an plis depan......
Pli ale
Pli ale sitiasyon pe sane.
Pli ale
Olye
Hepli
Ou nepli kapab zis sot dan delo pour gany pwason,
...nepli
griye: pwason obyen lawyann kwi lo labrez 1 labrez: cinders, griye: grill
i
obyen anba en griy. 1
?
Iadob: banann, patat, ...etc...kwi avek dile
i
koko ek disik. ,
rousi: kwi dan enn pti gin delwil an viran an viran: while turning
toultan. 1
i
Keksoz ou servi dan lakwizin
4.
i
en larap grater
;
126
1
I
Aprann < zonyon onion
lay garlic
zenzam ginger
piman chilly
masala curry powder
safran turmeric
6. En reset
Kari pwason
8. Kouver, les bwi a pti fe pour 30 minit. a pti fe: on a low fire.
127
Hosted for free on livelingua.com
124
LESON 33
Bazar
'Tou le zour dan lari bazar i bezwen annan enn pti bazar: market
bagar. Bann peser pe vann zot pwason. Tou dimoun bagar: fight or argument
pe rod zot bouyon.' bouyon: fish or vegetable
to cook for a meal
2. Legliz
Nwel Christmas
Pak Easter
3. Lir 4
19,8
Hosted for free on livelingua.com
Olye lev gran maten, bwar dite vitman e taye
pour gany en plas lo bis pour al travay, ou
1ev pli tar, bwar dite trankilman, met ou pli trankilman: quietly
bon resanz e ou coarse pour legliz. Ou a zwenn resanz: suit
preski tou dimoun vilaz, byen abiye pare,y ou. abiye: to dress
Byen ki i annan bann lafet nasyonal enportan, byen ki: even though
bann lafet legliz i ankor mark lannen dan
en serten fason avek Nwel, Pak, lafet parwas.
Dan lepok ki lavi ti pli konsantre dan vilaz lepok: age, period,
kot nou ti reste, lafet parwas ti en leven konsantre: concentrated
bokou pli enportan.
4. Servi :
Ki
Byen ki
I zis ki
Dan lepok ki
;::rt
,
%.4,
.11.101
1"
g'
I
r
1 5). ,
wry.%
Alb'
\
7'14, z
- 41, ,
,11
4
1/41F1,4
' ?
*..11ry 1710 '10
V
". 10 , is r
. ,
, .1...
Premyer komiyon
KONSERVASYON conservation
1. Etidye sa bann mo
1anvtronman environment
rezyon proteksyon protected zone
lareg rule, regulation
regilasyon regulation
1alwa law
diva right (n)
anpese prevented
restrikte restricted
touye to kill
atrape
marswen porpoise
balenn whale
etwal-de-mer starfish
banbara sea-slug
kokir shell
premyerman firstly
dezyemman secondly
Drat
AnpEse
I anpese aret la
I anpese
Se ki
33
Hosted for free on livelingua.com
Serten
zet: to throw
6. Ou war en dimoun pe zet salte ater kan i annan
bin lobor. Ki ou a dir li ?
organiz/e: to organize
134
!ISOM 35
EMTERVI i interview
E. Korgat Estet. Konmela on reste Korgat Estet. Korgat Estet: Corgat Estate
E. Non. Avan aon ti reste San Sousi. Epi i'n fer bann
problem lakaz. Epi la i'n transfer nou Korgat transfer: transfer
Estet.
E. WI.
R. Be ou bann zanfan?
.135
Hosted for free on livelingua.com
131
E. Kekfwa!
E. Mi.
LESON 36
ENTERVI
Albert i annan enn pti laboutik Mon Fleri. I koz lo son komers: Komers: business
R. Wi?
Ou bann kliyan kot sorti? kliyan: client
138
Hosted for free on livelingua.com
I annan tout sort kalite dimoum - e - selman napa bokou tou sort kalite: all kinds
A.
zenn. Plito bann dimoun aze, bann dimoun mwayen-az. aze: aged
mwayenn-az: middle aged
R. MM.
Be kalite travay? Bann dimoun komsi o nivo, bann o nivo: high:y placed
en pe
140
Hosted for free on livelingua.com