Jinacaritam
Jinacaritam
by
Venerable Medhaṅkara Thera
Table of Contents
Introduction
Texts
Note on this edition
The Metre of Jinacaritaṁ
[Jinacaritaṁ]
[Nidānakathā]
[1: Durekathā]
[Sumedhakathā]
[Nekkhammakathā]
[Buddha-Dīpaṅkarakathā]
[Abhinīhārakathā]
[Pāramīkathā]
[2: Avidurekathā]
[Paṭisandhikathā]
[Jātikathā]
[Acchariyakathā]
[Kāladevalatāpasakathā]
[Vappamaṅgalakathā]
[Pāsādakathā]
[Lakkhaṇakathā]
[Nekkhammakathā]
[Nikkhamanakathā]
[Rājagahakathā]
[Sujātākathā]
[Bodhimaṇḍakathā]
3
[Māravijayakathā]
[Sambodhikathā]
[3: Santikekathā]
[Sattasattāhakathā]
[Brahmāyācanakathā]
[Dhammacakkappavattanakathā]
[Rājagahabbhāgamaṇakathā]
[Sakyabbhāgamaṇakathā]
[Yasodharākathā]
[Jetavanakathā]
[Vassānakathā]
[Nigamana]
Introduction
Texts
1
I have tried to lessen the number of variants recorded somewhat
by noting general differences whenever possible, but Rouse’s
edition is so inconsistent that there are a profusion of variant
readings, which are not always of very great significance, and no
obvious way around the problem.
Introduction - 6
It will be seen from the variant readings that Rouse accepted nearly
2
every possible sandhi, and Duroiselle virtually none: here I have
walked what I hope is a middle path, accepting sandhi with words
that are in close syntactical proximity, or where it is required by
the metre; and rejecting it in words where these requirements are
not met.
In all the editions there are many wrong divisions of words, and
many wrong cases of indicating sandhi also. Originally I recorded
all these in the variants also, but the number of notes multiplied so
greatly I thought it best to take them out and simply point out some
general mistakes in this regard.
2
There are so many mistakes in the printing of Rouse’s edition
that it is sometimes hard to know whether the indicated sandhi was
actually intended, or simply yet another printing error. Certainly
numerous sandhis simply do not occur, e.g. annādim dadanto (vs.
64); saṇḍam sama (vs. 84); samākulattam gaganaṁ (vs. 102), etc.
etc., and must be mistakes made by the printer.
Introduction - 7
In this edition the poem consists of 472 verses,4 of which 328 are
written in the familiar S i l o k a metre (= 69%). Most of these (647
pādayugas) are p a t h y ā in form (98%), and there are only 10
variations in the whole text: m a v i p u l ā 54b, 180c, 401a;
n a v i p u l ā 56b, 140a, 184c, 195c, 322a, 324c; and b h a v i p u l ā
458b, which illustrates how much the p a t h y ā form had come to
dominate S i l o k a composition by this time.
P a t h y ā : ⏓⏓⏓⏓¦⏑−−−¦¦⏓⏓⏓⏓¦⏑−⏑−
M a v i p u l ā : ⏓⏓⏑⏓¦−−−−¦¦⏓⏓⏓⏓¦⏑−⏑−
N a v i p u l ā : ⏓⏓⏓⏓¦⏑⏑⏑−¦¦⏓⏓⏓⏓¦⏑−⏑−
B h a v i p u l ā : ⏓⏓⏑⏓¦−⏑⏑−¦¦⏓⏓⏓⏓¦⏑−⏑−
3
Duroiselle also includes a metrical analysis of the poem (pp.
113-121 of his edition), but it is unfortunately rather faulty and
misleading.
4
According to the last verse there should be 473 verses, so it
appears one verse is missing. See the note there.
Introduction - 8
U p a j ā t i : ⏓−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− x 4
I n d a v a j i r ā : −−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
U p i n d a v a j i r ā : ⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
The metre in this form occurs 43 times (= 9%: vv. 42, 80, 86, 95, 99,
100, 101, 105, 106, 125, 126, 127, 128, 131, 132, 133, 134, 142, 199,
212, 265, 266, 277, 294, 295, 296, 307, 308, 309, 326, 327, 328, 347,
352, 353, 354, 395, 403, 405, 408, 421, 429). There is a verse at 230,
which is mixed U p i n d a v a j i r ā and V a ṁ s a ṭ ṭ h a , which we
must also formally count as U p a j ā t i .
I n d a v a j i r ā occurs by itself 9 times: vv. 51, 91, 94, 141, 217, 280,
350, 406, 407; and U p i n d a v a j i r ā bvy itself 7 times: vv. 102,
103, 104, 144, 278, 349, 351.6
5
It is not clear whether we should count verses consisting solely
of Indavajirā or Upindavajirā as Upajāti or seperately, but here I
have counted them as distinct forms by themselves.
6
If we include Indavajirā and Upindavajirā in the Upajāti count,
there are 59 verses (=13%) in all.
Introduction - 9
7
V a r i v a s i t ā (⏑⏑−⏑⏑−⏑⏑⏑⏑⏑⏑−) is a very unusual metre
of the Atijagatī class, having 13 syllables to the line. There is only
one verse in this metre, v. 404.
S a d d ū l a v i k k ī ḷ i t a (−−−⏑⏑−⏑−⏑⏑⏑−,−−⏑−−⏑−) is an
elaborate metre of the Atidhuti class, having 19 syllables to the
line. There is only one verse in this metre, v. 418.
Anandajoti Bhikkhu,
October, 2006
7
This is the name given to the metre by Duroiselle in an Addenda
on p. xxv. I have been unable to confirm it as yet.
10
[Jinacaritaṁ]8
Namo Tassa Bhagavato Arahato Sammāsambuddhassa
[Nidānakathā]9
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
uttamaṁ uttamaṅgena namassitvā mahesino
−−⏑⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
nibbānamadhudaṁ10 pādapaṅkajaṁ11 sajjanālinaṁ [1]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
mahāmohatamaṁ loke dhaṁsentaṁ dhammabhākaraṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
pātubhūtaṁ mahātejaṁ dhammarājodayācale [2]
8
Rouse, Duroiselle: Jinacarita (i.e. the stem form of the title);
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: Jinacaritaya (i.e. the Sinhala form of the
title); Jinacaritaṁ (neuter) is the correct form for the title of the
book, following the label usage of the nominative as indicated in
Wijesekera’s Syntax § 23. The title itself occurs nowhere in the
book, but can be inferred from verses 4 & 459.
9
The titles are placed in brackets as they are not in the original.
They have been included here to outline the structure of the story.
The main divisions are based on the Jātaka Nidānakathā (Jā Nid).
10
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: nibbāṇa-.
11
Duroiselle: padapaṅkajaṁ.
Jinacaritaṁ - 11
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
jantucittasare jātaṁ pasādakumudaṁ sadā
−−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
bodhentaṁ saṅghacandañ12-ca sīlorukiraṇujjalaṁ13 [3]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
tahiṁ tahiṁ suvitthiṇṇaṁ jinassa caritaṁ hitaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
14
pavakkhāmi samāsena sadānussaraṇatthiko [4]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
paṇītaṁ taṁ sarantānaṁ dullabham-pi15 sivaṁ padaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
adullabhaṁ bhave bhogapaṭilābhamhi16 kā kathā? [5]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tasmā taṁ bhaññamānaṁ me cittavuttapadakkamaṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sundaraṁ madhuraṁ suddhaṁ sotusotarasāyanaṁ [6]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sotahatthapuṭā sammā gahetvāna nirantaraṁ
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ajarāmaram-icchantā sādhavo paribhuñjatha [7]
12
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -candaṁ; Vimalavaṁsa and Tilakasiri
always write niggahīta before the palatal; no further notice will be
taken of this here.
13
Vimalavaṁsa: sīlorūkiraṇ-
14
Rouse: -ssarana-.
15
Duroiselle: dullabhaṁ pi; Duroiselle always writes the sandhi
before pi in this way, here I prefer to write the labial. To save a
profusion of notes no further notice will be made of these changes.
16
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -lābhamhī.
Jinacaritaṁ - 12
[1: Durekathā]
[Sumedhakathā]
−⏑⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
kappasatasahassassa17 catunnañ18-cāpi matthake
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
asaṅkheyyānam-āvāsaṁ sabbadā puññakāminaṁ [8] 19
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
20
nānāratanasampannaṁ nānājanasamākulaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
21
vicittāpaṇasaṅkiṇṇaṁ toraṇagghikabhūsitaṁ [9]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
yuttaṁ dasahi saddehi devindapurasannibhaṁ
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
puraṁ amarasaṅkhātaṁ ahosi ruciraṁ varaṁ [10]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tahiṁ brāhmanvaye jāto sabbalokābhipūjito
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mahādayo mahāpañño abhirūpo manoramo [11]
17
The opening of this line is faulty metrically, having 2 light
syllables in 2nd and 3rd positions, which is normally avoided.
18
Rouse, Tilakasiri: catunnaṁ.
19
Duroiselle starts the verses numbers from 1 again here.
20
Rouse: -saṁpannaṁ; Vimalavaṁsa: nānārata[ ]sampannaṁ,
printer’s error.
21
Rouse: saṁkiṇṇaṁ. Rouse is very inconsistent in writing the
nasal before the gutturals in these positions. Here I have preferred
to follow Duroiselle’s edition, which at least has the value of
consistency. No further note will be made of this.
Jinacaritaṁ - 13
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sumedho nāma nāmena vedasāgarapāragū22
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
23
kumārosi garūnaṁ so avasāne jinaṅkuro [12]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
rāsivaḍḍhakamaccena dassitaṁ amitaṁ dhanaṁ
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
anekasatagabbhesu nicitaṁ taṁ udikkhiya [13]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
dhanasannicayaṁ katvā aho mayhaṁ pitādayo
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
24 25
gatā māsakam -ekam-pi nevādāya divaṁ iti [14]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
26 27
saṁvegam-upayāto va cintesī ti guṇākaro
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dhanasāraṁ imaṁ gayha gantuṁ yuttan-ti me pana [15]
22
Rouse, Duroiselle: -pāragu.
23
Tilakasiri: jinaṁkuro.
24
Vimalavaṁsa: [ ]tā.
25
Rouse: māsakaṁ.
26
Tilakasiri: upayātova; Tilakasiri always takes these forms as
eva or iva, as shown in the Vyākhyā, however a by-form va exists
as a separate word in Pāḷi. See PED va2 & va3. This difference will
be not be noted again.
27
Vimalavaṁsa: cīmantesī ’ti (sic); Tilakasiri: cintesīti;
Vimalavaṁsa always writes the quotation marker as though it were
iti with elision. Tilakasiri always writes these forms with the
quotation marker as though they were in sandhi. However the
lengthening of the preceeding vowel is not a matter of elision or
sandhi, but of emphasis or convention.
Jinacaritaṁ - 14
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
rahogato nisīditvā sundare nijamandire
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dehe dose udikkhanto ovadanto pi28 attano [16]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
bhedanaṁ tanuno dukkhaṁ dukkho tassodayo pi ca
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
jātidhammo jarādhammo vyādhidhammo ahaṁ iti [17]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
evam-ādīhi dehasmiṁ disvā dose29 anekadhā
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
pure bheriñ-carāpetvā ārocetvāna rājino [18]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
bherinādasugandhena yācakālisamāgate
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
30
dānakiñjakkha-oghena sattāhaṁ pīṇayī tato [19]
28
Vimalavaṁsa: ovadanto ’pi; Tilakasiri: ovadantopi; as with the
above Vimalavaṁsa takes these forms as elision, and Tilakasiri as
sandhi. However pi exists as an enclitic form in Pāḷi. See PED pi.
This difference will be not be noted again.
29
Tilakasiri: dosā.
30
Rouse: sattāham.
Jinacaritaṁ - 15
[Nekkhammakathā]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
dānaggahimabindūnaṁ31 nipātenāpi32 dhaṁsanaṁ
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ayātaṁ33 taṁ34 viloketvā ratanambujakānanaṁ [20]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
rudato ñātisaṅghassa jalitānalakānanā
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
gajindo viya gehamhā nikkhamitvā manoramā [21]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
35
mahantaṁ so mahāvīro upagañchi himālayaṁ
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
haricandanakappūrāgarugandhehi36 vāsitaṁ [22]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
suphullacampakāsokapāṭalītilakehi ca
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pūgapunnāganāgādipādapehi ca maṇḍitaṁ [23]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sīhavyagghataracchehi ibhadīpikapīhi37 ca
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
turaṅgam-ādinekehi migehi ca samākulaṁ [24]
31
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -bindhūnaṁ.
32
Here the form must be api, as can be seen from the sandhi,
other cases are written similarly.
33
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: āyataṁ.
34
Vimalavaṁsa: naṁ.
35
Duroiselle: mahādhīro.
36
Vimalavaṁsa: kappur-.
37
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: iha-.
Jinacaritaṁ - 16
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
38
sālikāravihaṁsehi haṁsakoñcasuvehi ca
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
39
kapotakaravīkādisakuntehi ca kūjitaṁ [25]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
yakkharakkhasagandhabbadevadānavakehi ca
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
siddhavijjādharādīhi bhūtehi ca nisevitaṁ [26]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
manosilindanīlorucārupabbatapantihi40
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sajjhuhemādinekehi bhūdharehi ca bhāsuraṁ [27]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
41
suvaṇṇamaṇisopānanekatitthasarehi ca
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
42
sobhitaṁ tattha kīḷantānekadevaṅgaṇāhi ca [28]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
43
sītasīkarasañchannanijjharānaṁ satehi ca
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kinnaroragaraṅgehi44 rammehi ca virājitaṁ [29]
38
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: sāḷikā-.
39
Duroiselle: -sakuṇehi.
40
Rouse, Duroiselle, Tilikasiri: -sīlinda-.
41
Rouse: -pāṇa-.
42
Rouse: kīlantāneka-; Vimalavaṁsa, Tilakasiri:
kīḷantanekadevaṅganāhi.
43
Rouse: -añjanna-; Tilakasiri: sañchinna-.
44
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: kiṇṇar-; Rouse: -aṁgehi.
Jinacaritaṁ - 17
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
sikhaṇḍisaṇḍanaccehi latānaṁ maṇḍapehi ca
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
setavālukasañchannamālakehi45 ca maṇḍitaṁ [30]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
suvaṇṇamaṇimuttādi anekaratanākaraṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
icchantānaṁ janālīnaṁ puññakiñjakkham-ālayaṁ [31]
[Buddha-Dīpaṅkarakathā]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
taṁ ajjhogayha46 so dhīro sahassakkhena māpite
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
disvā isiparikkhāre paṇṇasālavare tahiṁ [32]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
isivesaṁ gahetvāna viharanto samāhito
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
47
sattāhabbhantare pañca-abhiññāṭṭhavidhā pi ca [33]
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
uppādetvā samāpattisukheneva tapodhano
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nabhasā divasekasmiṁ gacchanto janataṁ48 isi49 [34]
45
Rouse: -sañjannam-.
46
Rouse, Tilakasiri: tam-ajjhogayha.
47
Duroiselle: abhiññaṭṭhavidhā.
48
Vimalavaṁsa: jatataṁ.
49
Rouse: isī.
Jinacaritaṁ - 18
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
50
sodhentam -añjasaṁ disvā otaritvā nabhā tahiṁ
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
51
iti taṁ janataṁ pucchi kasmā sodhetha añjasaṁ [35]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
sumedha tvaṁ na jānāsi52 dīpaṅkaratathāgato
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sambodhim-uttamaṁ53 patvā dhammacakkam-anuttaraṁ54 [36]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
pavattetvāna lokassa karonto dhammasaṅgahaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
rammaṁ rammapuraṁ patvā vasatīha sudassane [37]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
55 56
bhikkhūsatasahassehi catūhi vimalehi taṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
57
nimantayimha dānena mayaṁ lokekanāyakaṁ [38]
50
Duroiselle: sodhentaṁ.
51
Rouse: janitaṁ.
52
Tilakasiri: najānāsi; Tilakasiri always writes the negatives in
sandhi when before the word they modify. There seems to be some
justification for this, as the negative is sometimes treated as though
it were part of the word it modifies (see Outline 1:15), but the
practice adopted here is to print them seperately, as is usually done
in Latin letter editions.
53
Duroiselle: sambodhiṁ uttamaṁ.
54
Duroiselle: -cakkaṁ anuttaraṁ.
55
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: bhikkhusatasahassehi; ū is
m.c. to avoid two light syllables in 2nd and 3rd positions
56
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: catuhi; which violates the rule given
above.
57
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: lokekanāyaka.
Jinacaritaṁ - 19
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tassa āgamanatthāya maggaṁ sodhema cakkhuma
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
iti sotassa so tassa58 sukhaṁ dento janobravi59 [39]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
buddho ti vacanaṁ sutvā pītiyodaggamānaso
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sakabhāvena saṇṭhātuṁ neva sakkhi guṇākaro [40]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tenāraddhañjasā dhīro yācitvāna padesakaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
labhitvā visamaṁ ṭhānaṁ samaṁ kātuṁ samārabhi [41]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
60
nālaṅkate yeva tahiṁ padese
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
lokekanātho sanarāmarehi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
61
sampūjito lokahito mahesi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vasīhi saddhiṁ paṭipajji62 maggaṁ [42]
58
Rouse: so tassa sotassa.
59
Rouse: janobravī.
60
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: nālaṅkateyeva; Vimalavaṁsa and
Tilakasiri always write these forms as though they were in sandhi,
but yeva exists as a separate word in Pāḷi, see PED, yeva.
61
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: mahesī (= mahā + isi).
62
Vimalavaṁsa: paṭipajja.
Jinacaritaṁ - 20
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
63
chabbaṇṇaraṁsijālehi pajjalantaṁ tathāgataṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
64
āgacchantaṁ tahiṁ disvā modamāno vicintayi [43]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
yan-nūnimassa dhīrassa setuṁ katvāna kaddame
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
65
sakattānaṁ nipajjeyyaṁ sasaṅghassa mahesino [44]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
66
dīgharattam-alaṁ taṁ me hitāya ca sukhāya ca
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
iccevaṁ cintayitvāna nipanno so jinaṅkuro [45]
[Abhinīhārakathā]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pabodhetvāna disvāna cārulocanapaṅkaje
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
punapevaṁ vicintesi nipanno dhitimā tahiṁ [46]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
67
iccheyyañ -ceham-ajjeva hantvānantaraṇe bhave
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
saṅghassa navako hutvā paviseyyaṁ68 puraṁ varaṁ [47]
63
Duroiselle: chabbavaṇṇaraṁsijālehi.
64
Tilakasiri: vicintayī.
65
Rouse: nipajjeyaṁ.
66
Rouse: alan tam me; Duroiselle: alan-taṁ.
67
Rouse: iccheyyaṁ.
68
Duroiselle: paṭiseyyaṁ.
Jinacaritaṁ - 21
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
kim -aññātakavesena klesanibbāpanena70 me
69
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
ayaṁ buddho vahaṁ buddho hutvā loke anuttaro [48]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
janataṁ dhammanāvāya tāretvāna bhavaṇṇavā
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
71
nibbānapuram-ānetvā seyyaṁ me parinibbutaṁ [49]
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
iccevaṁ72 cintayitvāna nipanno kaddame tahiṁ
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
suvaṇṇakadalikkhandhasannibho sotisobhati [50]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
73
chabbaṇṇaraṁsīhi virājamānaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disvā manuññaṁ sugatattabhāvaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sañjātapītīhi udaggacitto
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sambodhiyā chandam-akāsi dhīro [51]
69
Duroiselle: kiṁ.
70
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: kilesanibbāpaṇena; klesa is a
Sanskritisation.
71
Rouse: seyyam.
72
Vimalavaṁsa: iccecaṁ.
73
Rouse: virājamāṇaṁ.
Jinacaritaṁ - 22
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
74
āgantvāna tahiṁ ṭhānaṁ isiṁ paṅke nipannakaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
75 76
lokassa setubhūto pi setubhūtaṁ tam-attano [52]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
disvā ussīsake tassa ṭhatvā lokekasetuno
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
lokekalocano dhīro dīpaṁkaratathāgato [53]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
gotamo nāma nāmena sambuddhoyaṁ anāgate
⏑−⏑−¦−−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− mavipulā
bhavissatī ti vyākāsi sāvake ca purādike [54]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
idaṁ vatvāna katvāna sasaṅgho taṁ padakkhiṇaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pūjesi aṭṭhamuṭṭhīhi kusumehi guṇappiyo [55]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
iti kātūna pāyāsi sasaṅgho lokanāyako
−⏑−−¦⏑⏑⏑−¦¦−−−−¦⏑−⏑− navipulā
rammakaṁ nāma nagaraṁ rammārāmālayālayaṁ [56]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
jinassa vacanaṁ sutvā uṭṭhahitvāna paṅkato
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mudito devasaṅghehi kusumādīhi pūjito [57]
74
Tilakasiri: āgantvā.
75
Tilakasiri: setū-, cf. next word.
76
Rouse: setubhūtan.
Jinacaritaṁ - 23
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
pallaṅkam -ābhujitvāna nisīdi kusumāsane78
77
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahātapo mahāpañño sumedho damitindriyo [58]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
devā dasasahassesu cakkavāḷesu moditā
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
abhitthaviṁsu taṁ dhīraṁ nisinnaṁ kusumāsane [59]
[Pāramīkathā]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nisinno upadhāresi dhamme buddhakare tadā
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kim79-uddhaṁ vā adho vā pi disāsu vidisāsu ca [60]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
iccevaṁ vicinanto so sakalaṁ dhammadhātukaṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
80
addakkhi sakasantāne paṭhamaṁ dānapāramiṁ [61]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
81
evam-evaṁ gavesanto uttariṁ pāramiṁ vidū
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sabbā pāramiyo disvā attano ñāṇacakkhunā [62]
77
Duroiselle: pallaṅkaṁ.
78
Rouse: -āsano.
79
Duroiselle: kiṁ.
80
Rouse: dāṇapāramī.
81
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: pāramī.
Jinacaritaṁ - 24
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
saṁsāre saṁsaranto so bahuṁ dukkhaṁ82 titikkhiya
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
83
gavesantomataṁ santo pūretvā dānapāramī [63]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
sattānaṁ kapparukkho va84 cintāmaṇi va kāmado
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
icchiticchitam-annādiṁ85 dadanto dadataṁ varo [64]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tārakāhi bahuṁ katvā nabhe cāruvilocane
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
uppāṭetvā dadaṁ dhīro yācakānaṁ pamodito [65]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahiyā paṁsuto cāpi samuddodakatodhikaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
dadaṁ sarīramaṁsañ-ca lohitam-pi ca attano [66]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
molinālaṅkate sīsedhikaṁ katvā sineruto
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
kampayitvā mahiṁ dento sute cāpi sakaṅganā [67]
82
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: dukkhā.
83
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -pāramiṁ.
84
Rouse: vā.
85
Rouse: annādim.
Jinacaritaṁ - 25
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
86
sīlanekkhammapaññādi pūretvā sabbapāramī87
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
88
vessantarattabhāvevaṁ patvā tamhā cuto pana [68]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
uppajjitvā surāvāse sundare tusite pure
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
vasanto suciraṁ kālaṁ bhutvānānantasampadaṁ [69]
86
Rouse: -ādiṁ; Vimalavaṁsa: ādī.
87
Tilakasiri: -pārami.
88
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -bhāvevam; the sandhi =
bhāvaṁ + evaṁ, with loss of the last syllable m.c.
Jinacaritaṁ - 26
[2: Avidurekathā]
[Paṭisandhikathā]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
katañjalīhi devehi yācito dipaduttamo
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
89
sambodhāya mahāvīra kālo tuyhan-ti ādinā90 [70]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
viloketvāna kālādiṁ ñatvā kālan-ti bodhiyā
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
paṭiññaṁ devasaṅghassa datvā nandanakānanaṁ [71]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
91
gantvāna devasaṅghehi sugatiṁ gacchito cuto
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
abhitthuto mahāpañño cavitvāna tato idha [72]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
susajjitaṅgoruturaṅgam-ākule
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vicittanānāpaṇapaṇyasampade92
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
manoramuttuṅgagajindarājite
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vibhūsite toraṇaketurāsihi [73]
89
Duroiselle: mahādhīra.
90
Duroiselle: ādino.
91
Rouse, Tilakasiri: gacchato; gacchito = gaccha + ito, the
dropping of i- is m.c.
92
Vimalavaṁsa: -pa[ ]paṇya-.
Jinacaritaṁ - 27
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
alaṅkataṭṭālavisālamālaye93
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sugopure sundarasundarālaye
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sudassanīye94 kapilavhaye95 pure
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
purindadassāpi purassa hāsake [74]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
96
bhūpālamoḷiratanālinisevitaṅghi-
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
paṅkeruhaṁ vimalanekaguṇādhivāsaṁ97
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
okkākarājakulaketum-anāthanāthaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
suddhodanaṁ narapatiṁ pavaraṁ paṭicca [75]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
so sajjhudāmadhavalāmaladassanīya-
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
soṇḍāya saṅgahitasetavarāravindaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
candāvadātavaravāraṇarājavaṇṇaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sandassayitva98 supinena visālapañño [76]
93
Rouse: -sālaye.
94
Rouse: sudassanīyye.
95
Vimalavaṁsa: kapiḷahvaye.
96
Duroiselle: -moli-; Rouse -nāḷi; Tilakasiri: -anghī.
97
Rouse: -guṇa-.
98
Rouse: sandassayitvā; ă is m.c.
Jinacaritaṁ - 28
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
bimbādharāya vikacuppalalocanāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
devindacāparativaḍḍhanabhūlatāya99
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sampuṇṇasommavimalinduvarānanāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sovaṇṇahaṁsayugacārupayodharāya100 [77]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
pādāravindakarapallavasundarāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sovaṇṇavaṇṇatanuvaṇṇavirājitāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sīlādinekaguṇabhūsanabhūsitāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
māyāya rājavanitāyupagañchi kucchiṁ [78]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
paṭisandhikkhaṇe tassa jātānekavidhabbhutā
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
athāyaṁ gahitārakkho narehi101 amarehi ca [79]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑ Upajāti
102
manuññarattambujakaṇṇikāya
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
103
āsīnasiṅgīpaṭimā va rammā
99
Rouse: -vaddhana-.
100
Vimalavaṁsa: -cārū-.
101
Vimalavaṁsa: narehī.
102
Rouse, Vimalavaṁsa: -kāya-m-.
103
-ī- in āsīna is m.c.
Jinacaritaṁ - 29
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
suvaṇṇavaṇṇo dipadānam-indo
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pallaṅkam-ābhuñjiya mātugabbhe [80]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
maṇimhi vippasannamhi rattasuttam-ivāvutaṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mātucittambujaṁ dhīro bodhayanto padissati [81]
[Jātikathā]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dasamāsāvasānamhi devī rañño kathesidaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mayhaṁ ñātigharaṁ deva gantum-icchāmahaṁ iti [82]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
104
raññātha samanuññātā gacchantī kulam-attano
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahatā parihāreṇa105 dibbañjasasamañjase [83]
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−− Mālinī
surabhikusumasaṇḍālaṅkatassālasaṇḍaṁ106
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
samadabhamaramālāgīyamānagganādaṁ107
104
Rouse, Vimalavaṁsa: gacchanti; gacchantī is a feminine plural
present participle.
105
Rouse: parivāreṇa; Vimalavaṁsa, Tilakasiri: parihārena.
106
Rouse: -saṇḍam. -ss- is m.c.
107
-ī- in gīyamāna is m.c.
Jinacaritaṁ - 30
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
nayanavihagasaṅghe avhayantaṁ va disvā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
vipularatinivāsaṁ lumbinīkānanaṁ108 taṁ [84]
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−− Mālinī
vipulatararatiṁ sā tamhi kātūna ramme
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
amarayuvatilīlācārulīlābhirāmā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
vikasitavarasālassopagantvāna mūlaṁ
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
sayam109-atinamitekaṁ110 sālasākhaṁ111 agaṇhi112 [85]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
tasmiṁ khaṇe kammajamālutassā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
caliṁsu sāṇīhi parikkhipitvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
deviṁ jano taṁ abhipālayanto
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tamhā paṭikkamma113 susaṇṭhitātha114 [86]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
sā cāruhemavalayādivibhūsitena
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
accantatambanakharaṁsisamujjalena
108
Rouse: ḷumbinīkānanan-.
109
Duroiselle: sayaṁ.
110
Vimalavaṁsa: atinamiteṁ kaṁ (sic); atinamitekaṁ =
atinamitaṁ ekaṁ; -aṁ is lost m.c.
111
Rouse: sālasākaṁ.
112
Tilakasiri: agaṇhī.
113
Rouse: patikkamma.
114
Rouse: susaṇṭhitotha.
Jinacaritaṁ - 31
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
tūlātikomalasurattakarena sākhaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
olamba tattha-m-ajanesi ṭhitā va dhīraṁ [87]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
sovaṇṇavaṇṇatanuvaṇṇavirājamānaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nettābhirāmam-atulaṁ atulāya gabbhā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sammā pasāritakaraṅghiyugābhirāmaṁ115
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
paṅkeruhā kanakahaṁsam116-ivotarantaṁ [88]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
117
brahmā-m-anaggharativaḍḍhanahemajālaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ādāya tena upagamma paṭiggahetvā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sammoda devi118 ayam-aggataro suto te
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
jāto ti tāya purato kathayiṁsu ṭhatvā [89]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
jāyanti sesamanujā malamakkhitaṅgā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
119
jāto panesa pavaro dipadānam-indo
115
Rouse: -rāmā.
116
Vimalavaṁsa: kaṇaka-.
117
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -vaddhanahemajālam-.
118
Rouse: devī.
119
Rouse: panesi; panesa = pana + eso -ă is m.c.
Jinacaritaṁ - 32
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
accantasaṇhamalakāsikavatthakamhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nikkhittanagghataracārumaṇīva120 suddho [90]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
evam-pi sante nabhatopagantvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
121
dve vāridhārā subhagassa dehe
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
122 123
janettidehe pi utuṁ manuññaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
gāhāpayuṁ124 maṅgalakiccatāya [91]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
tesaṁ karā ratikarā ajinappaveṇiṁ125
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ādāya tena upagamma paṭiggahesuṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
126 127
devā dukūlamayacumbaṭakena vīraṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
tesaṁ karā naravarā narasīharājaṁ [92]
120
Rouse: -anagghanara-
121
Vimalavaṁsa: subha[ ]ssa.
122
Rouse: jānetti-.
123
Rouse: utum.
124
Rouse, Duroiselle: gāhāpayum.
125
Rouse: ajinappavenim-; Vimalavaṁsa, Tilakasiri:
ajinappaveṇim-.
126
Vimalavaṁsa: dukulamaya-.
127
Duroiselle: dhīraṁ.
Jinacaritaṁ - 33
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
tesaṁ karā ratikaro vimalo va cando
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
cakkaṅkitorucaraṇehi mahītalasmiṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sammā patiṭṭhiya puratthimakaṁ disaṁ so
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
olokayittha kamalāyatalocanehi [93]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
ekaṅganānekasatāni cakka-
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
128
vāḷānahesuṁ sanarāmarātha
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
129
dhīraṁ sugandhappabhutīhi tesu
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
130
sampūjayantā idam -abraviṁsu [94]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
natthettha tumhehi samo sudhīsa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
eko pumāpaggataro kuto ti
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
evaṁ disālokiya lokanātho
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
na pekkhamāno131 sadisam-pi ekaṁ [95]
128
Rouse: vālānahesuṁ.
129
Vimalavaṁsa: -ppabhūtīhi
130
Rouse: idham.
131
Duroiselle: napekkhamāno.
Jinacaritaṁ - 34
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
uttarābhimukho sattapadaṁ gantvā kathesidaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
aggoham-asmi lokassa jeṭṭho seṭṭho ti ādikaṁ [96]
[Acchariyakathā]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
anaññasādhāraṇanādam-uttamaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
surāsurabrahmanarindapūjitaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
narindam-ādāya gato mahājano
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
susajjitaṁ taṁ kapilavhayaṁ132 puraṁ [97]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
bhārātibhāranagapādapamerurājaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sabbam-pi sāgarajalaṁ vahituṁ samatthā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
133
jātakkhaṇe pi guṇabhāram-asayhamānā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
saṅkampayīva paṭhavī pavarassa tassa [98]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
ramiṁsu soṇā hariṇehi saddhiṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
kākā ulūkehi134 udaggudaggā
132
Vimalavaṁsa: kapiḷa-
133
Duroiselle: jātakkhane.
134
Rouse, Vimalavaṁsa: ulūkehim.
Jinacaritaṁ - 35
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
supaṇṇarājūhi mahoragā ca
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
majjārasaṅghā pi ca undurehi [99]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
migā migindehi samāgamiṁsu
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
puttehi mātāpitaro yatheva
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
nāvā videsam-pi gatā sadesaṁ135
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
gatā va kaṇḍaṁ sarabhaṅgasatthu [100]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
nānāvirāgujjalapaṅkajehi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vibhūsito santataraṅgamālo
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
mahaṇṇavo āsi tahiṁ jalam-pi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
accantasātattam-upāgamāsi [101]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
suphulla-olambakapaṅkajehi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
136 137
samākulattaṁ gaganaṁ agañchi
135
Rouse: videsaṁ.
136
Rouse: samākulattam.
137
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: hi añchi. Both editions print agañchi
in the respective Vyākhyās.
Jinacaritaṁ - 36
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
jahiṁsu pakkhī gamanaṁ nabhamhi138
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
139
ṭhitā va sindhū pi asandamānā [102]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
akālameghappiyasaṅgamena
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
mahīvadhū sommatamā ahosi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
marūhi vassāpitanekapuppha
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vibhūsitenātivibhūsitā va140 [103]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
suphullamālābharaṇābhirāmā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
141
lataṅganāliṅgitapādapindā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sugandhakiñjakkhavarambarehi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disaṅganāyo atisobhayiṁsu [104]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
sugandhadhūpehi nabhaṁ asesaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pavāsitaṁ rammataraṁ ahosi
138
Vimalavaṁsa: nabhamhī.
139
Vimalavaṁsa: ca.
140
Vimalavaṁsa: ca.
141
Tilakasiri: latāṅga-; -liṁgita-.
Jinacaritaṁ - 37
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
surāsurindā chaṇavesadhārī142
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
saṅgītiyuttā vicariṁsu sabbe [105]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
piyaṁvadā143 sabbajanā ahesuṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disā asesā pi ca vippasannā144
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
gajātigajjiṁsu nadiṁsu sīhā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
hesāravo cāsi turaṅgamānaṁ [106]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
saveṇuvīṇā145 suradundubhī nabhe
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sakaṁ sakaṁ cārusaram-pamocayuṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sapabbatindapputhulokadhātuyā146
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
uḷāra-obhāsacayo manoramo [107] 147
142
Rouse: chanavesadhārī.
143
Rouse: piyam.
144
Rouse: vippasānnā.
145
Rouse: savēṇuvīṇā (sic).
146
-pp- is m.c.
147
This verse is missing altogether in Duroiselle’s edition, maybe
through a printing error, though the verse numbers continue
sequentially.
Jinacaritaṁ - 38
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
manuññagandho mudusītalānilo148
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
149
sukhappadaṁ vāyi asesajantuno
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
anekarogādupapīḷitaṅgino150
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
151
tato pamuttā sukhino siyuṁ janā [108]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
152
vijambhamānāmitavālavījani-
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
ppabhābhirāmaṁ bhuvanaṁ ahosi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
mahimhi153 bhetvā cudakāni sandayuṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
gamiṁsu khujjā ujugattataṁ janā [109]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
andhā paṅgulanaccāni līlopetāni pekkhayuṁ
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
154 155
suṇiṁsu badhirā mūgagītiyo pi manoramā [110]
148
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -nalo.
149
-pp- is m.c.
150
Rouse: anekarogādupapīlitaṅgino.
151
Rouse: sukhinosiyuṁ.
152
Rouse: -vījanī; Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -vāḷa-.
153
Rouse: mahīhi; Tilakasiri: mahiṁ hi.
154
Rouse: suniṁsu.
155
Tilakasiri: badhiro.
Jinacaritaṁ - 39
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
156
sītalattam-upāgañchi avīcaggi pi tāvade
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
157
modiṁsu jalajā tasmiṁ jantavo pahasiṁsu ca [111]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
khuppipāsābhibhūtānaṁ158 petānaṁ āsi bhojanaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
lokantare pi āloko andhakāranirantare [112]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
159
atirekatarā tārāvalicandadivākarā
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
virociṁsu nabhe bhūmigatāni ratanāni160 ca [113]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahītalādayo bhetvā nikkhamma uparūpari
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
161 162
vicittapañcavaṇṇāsuṁ suphullavipulambujā [114]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
163
dundubhādi calaṅkārā avādita aghaṭṭitā
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
accantamadhuraṁ nādaṁ pamuñciṁsu164 mahītale [115]
156
Rouse: aggī; Tilakasiri: -agga.
157
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: pahataṁsi.
158
Rouse: -bhūtānam.
159
Rouse: -valī canda-; Vimalavaṁsa: -vaḷi-; Tilakasiri: -valī-.
160
Vimalavaṁsa: ratanānī.
161
Tilakasiri: vicitta pañca-.
162
Rouse: suphullā vipulambujā.
163
-ă- is m.c. to achieve the pathyā cadence.
164
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: pamuñcaṁsu.
Jinacaritaṁ - 40
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
165
baddhā saṅkhalikādīhi muñciṁsu manujā tato
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhuvane bhavanadvārakavāṭā vivaṭā sayaṁ [116]
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
celukkhepādayo cāpi166 pavattentā167 pamoditā
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
kīḷiṁsu devasaṅghā te tāvatiṁsālaye tadā [117]
[Kāladevalatāpasakathā]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
iddhimanto mahāpañño kāladevalatāpaso
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
suddhodananarindassa dhīmato so kulūpago [118]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
bhojanassāvasānamhi168 tāvatiṁsālayaṁ gato
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gantvā divāvihārāya nisinno bhavane tahiṁ [119]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
chaṇavesaṁ169 gahetvāna kīḷante te udikkhiya170
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
171 172
santosakāraṇaṁ pucchi tesaṁ te pi tam-abravuṁ [120]
165
Rouse: saṁkhaḷikādīhi; Vimalavaṁsa: -ādihi.
166
Vimalavaṁsa: cāpī.
167
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: pavattento.
168
Rouse: bhojanassavasānamhi.
169
Rouse, Vimalavaṁsa: chanavesaṁ.
170
Vimalavaṁsa: udikkhīya.
171
Rouse: -kāraṇam.
172
Rouse: tesan.
Jinacaritaṁ - 41
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
173
pure kapilavatthumhi jāto suddhodanatrajo
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
174 175
nisajja bodhimaṇḍe ti ayaṁ buddho bhavissati [121]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sutvā taṁ tattato tamhā pītiyodaggamānaso
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
176
tāvad-evopagantvāna suddhodananivesanaṁ [122]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
177
pavisitvā supaññatte nisinno āsane isi
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
jāto kira mahārāja putto tenuttaro sudhī [123]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
178
daṭṭhum-icchāmahaṁ tan -ti āha rājā alaṅkataṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
179 180
ānāpetvā kumāraṁ taṁ vandāpetum-upāgami [124]
173
Duroiselle: kapiḷa-.
174
Vimalavaṁsa: -maṇḍo.
175
Vimalavaṁsa prints this verse after 116; Rouse and Duroiselle
print it after 117; Tilakasiri after vs. 118; but it seems to me that it
has been misplaced and really belongs here, which makes better
sense grammatically, and follows the narrative in the Jā Nid better.
Verse numbering is affected until this point is reached.
176
Vimalavaṁsa: tavad-.
177
Rouse, Tilakasiri: isī.
178
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: taṁ.
179
Rouse: kumāran.
180
Rouse, Vimalavaṁsa: upāgamī.
Jinacaritaṁ - 42
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
kumārabhūtassa pi tāvadeva
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
guṇānubhāvena manoramāni
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pādāravindā parivattiyaggā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
181
patiṭṭhitā muddhani tāpasassa [125]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
tenattabhāvena naruttamassa
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
na vanditabbo tibhave pi koci
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
182
tilokanāthassa sace hi sīsaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tapassino pādatale ṭhapeyyuṁ [126]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
phāleyya183 muddhā khalu tāpasassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
paggayha so añjalim-uttamassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
aṭṭhāsi dhīrassa guṇaṇṇavassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
nāsetum-attānam-ayuttakan-ti184 [127]
181
Vimalavaṁsa: tāpa[ ]ssa.
182
Rouse: -ṇāthassa.
183
Rouse, Tilakasiri: phaleyya.
184
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: tī.
Jinacaritaṁ - 43
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
disvāna taṁ acchariyaṁ185 narindo
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
devātidevassa sakatrajassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pādāravindānabhivandi tuṭṭho
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vicittacakkaṅkitakomalāni186 [128]
[Vappamaṅgalakathā]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
yadāsi rañño puthuvappamaṅgalaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
187
tadā puraṁ devapuraṁ va sajjitaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vibhūsitā tā janatā manoramā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
samāgatā tassa niketam-uttamaṁ [129]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
vibhūsitaṅgo janatāhi tāhi so
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
purakkhato bhūsanabhūsitatrajaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
tam-ādayitvātulavappamaṅgalaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
surindalīlāya gato narissaro [130]
185
Vimalavaṁsa: accha[ ]yaṁ.
186
Rouse: -malani.
187
Vimalavaṁsa: devapura.
Jinacaritaṁ - 44
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
nānāvirāgujjalacārusāṇi188
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
189
parikkhitekamhi ca jambumūle
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sayāpayitvā bahimaṅgalaṁ taṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
udikkhituṁ dhātigaṇā gamiṁsu190 [131]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
suvaṇṇatārādi virājamānā191
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vitānajotujjalajambumūle
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
nisajja dhīro sayane manuññe
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
jhānaṁ samāpajji katāvakāso [132]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
suvaṇṇabimbaṁ viya taṁ192 nisinnaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
chāyañ-ca tassā ṭhitam-eva disvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
193
tam -abravī194 dhātijanopagantvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
puttassa195 te abbhutam-īdisan-ti196 [133]
188
Rouse, Vimalavaṁsa: -sāni; Duroiselle: -sāṇī.
189
Rouse: -ekam hi.
190
Rouse: dhātigaṇāgamiṁsu.
191
Duroiselle: -tārādivirājamāna-.
192
Rouse: tan.
193
Duroiselle: taṁ.
194
-ī is m.c.
195
Duroiselle: putassa.
196
Tilakasiri: tī.
Jinacaritaṁ - 45
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
visuddhacandānanabhāsurassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sutvāna taṁ197 paṅkajalocanassa
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
savandanaṁ198 me dutiyan-ti vatvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
puttassa pāde sirasābhivandi [134]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tadaññāni pi lokasmiṁ jātānekavidhabbhutā
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dassitā me samāsena ganthavitthārabhīrunā [135]
[Pāsādakathā]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
yasmiṁ vicittamaṇimaṇḍitamandirānaṁ199
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nānāvitānasayanāsanamaṇḍitānaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nisseṇiseṇiputhubhūmikabhūsitānaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
tiṇṇaṁ utūnam-anurūpam-alaṅkatānaṁ [136]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
siṅgesu raṁsinikarā suramandirānaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
siṅgesu raṁsim-apahāsakarā va niccaṁ
197
Rouse: naṁ.
198
Rouse: savandanam; Duroiselle: sa vandanaṁ.
199
Rouse: -mani-.
Jinacaritaṁ - 46
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ādiccaraṁsi200 viya paṅkajakānanāni
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokānanambujavanāni vikāsayanti [137]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
nānā maṇivicittāhi201 bhittīhi vanitā sadā
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
202
vinā pi dappaṇacchāyaṁ pasādhenti sakaṁ tanuṁ [138]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
203
kelāsanagasaṅkāsaṁ vilocanarasāyanaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sudhālaṅkatapākāraṁ204 valayaṁ yattha dissate [139]
−⏑−−¦⏑⏑⏑−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− navipulā
indanīloruvalayaṁ nānāratanabhūsitaṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dissate va sadā yasmiṁ parikhānekapaṅkajā [140]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
patvāna vuddhiṁ vipule manuññe
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
bhutvāna205 kāme ca tahiṁ vasanto
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
gacchaṁ206 tilokekavilocano so
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
uyyānakīḷāya mahāpathamhi [141]
200
Tilakasiri: ādiccaraṁsī.
201
Rouse: mani-.
202
Rouse, Duroiselle: dappana-.
203
Rouse: kelāsaṇaga-.
204
Duroiselle, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -pākāravalayaṁ.
205
Tilakasiri: bhūtvāna.
206
Rouse: gacchan.
Jinacaritaṁ - 47
[Lakkhaṇakathā]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
kamena jiṇṇaṁ byadhitaṁ207 matañ-ca
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disvāna rūpaṁ208 tibhave viratto
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
manoramaṁ pabbajitañ-ca rūpaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
katvā ratiṁ tamhi catutthavāre [142]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
suphullanānātarusaṇḍamaṇḍitaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sikhaṇḍisaṇḍādidijūpakūjitaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sudassanīyaṁ viya nandanaṁ vanaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
manoramuyyānam-agā mahāyaso [143]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
suraṅganā209 sundarasundarīnaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
manorame vāditanaccagīte
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
surindalīlāya tahiṁ narindo
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
210
ramitva kāmaṁ dipadānam-indo [144]
207
Rouse: vyadhitam, Tilakasiri: khyadhitaṁ (sic).
208
Rouse: rūpan.
209
Rouse: suraṅgaṇā.
210
Rouse: kāman; Tilakasiri: ramitvakāmaṁ. -ă at the end of
ramitva is m.c., but it is not in compound.
Jinacaritaṁ - 48
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
211
ābhujitvāna pallaṅkaṁ nisinno rucirāsane
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
212
kārāpetum -acintesi dehabhūsanam-attano [145]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tassa cittaṁ viditvāna vissakammassidaṁ bravi213
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
alaṅkarohi siddhatthaṁ214 iti devānam-issaro [146]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
215
tenāṇattopagantvāna vissakammo216 yasassino
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
217
dasadussasahassehi sīsaṁ veṭhesi sobhanaṁ [147]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
tanuṁ manuññam-pi akāsi sobhanaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
anaññasādhāraṇalakkhaṇujjalaṁ218
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vicittanānuttamabhūsanehi so
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sugandhigandhuppalacandanādinā [148]
211
Vimalavaṁsa: ābhu[ ]tvāna.
212
Duroiselle: kārāpetuṁ.
213
Rouse, Vimalavaṁsa: bravī. The form is m.c. for abravi.
214
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: siddhattham.
215
Rouse, Duroiselle: tenānatt-.
216
Vimalavaṁsa: vissakammā, printer’s error.
217
Duroiselle: vethesi.
218
Rouse: -lakkhanujjalaṁ.
Jinacaritaṁ - 49
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
vibhūsito tena vibhūsitaṅginā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
tahiṁ nisinno vimale silātale219
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
suraṅganāsannibhasundarīhi so
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
purakkhato devapatīva sobhati [149]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
suddhodananarindena pesitaṁ sāsanuttamaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
220
putto te putta jāto ti sutvāna dīpaduttamo [150]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mam-ajja bandhanaṁ jātaṁ iti vatvāna tāvade
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
samiddhaṁ sabbakāmehi221 agamā sundaraṁ222 puraṁ [151]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ṭhitā uparipāsāde kisāgotami taṁ tadā
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
rājentaṁ sataraṁsīva223 rājaṁ disvā kathesidaṁ [152]
219
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: sīlātale.
220
Rouse: sutvā taṁ.
221
Rouse, Tilakasiri: samiddhasabbakāmehi.
222
Rouse: sundaram-.
223
Duroiselle: -raṁsiṁ va; Tilakasiri: raṁsiva.
Jinacaritaṁ - 50
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
224
yesaṁ sūnu ayaṁ dhīro yā ca jāyā imassa tu
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
te sabbe nibbutā nūna sadānūnaguṇassa ve [153]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
itīdisaṁ giraṁ sutvā manuññaṁ tāya bhāsitaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sañjātapītiyā pīno gacchamāno sakālayaṁ [154]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sītalaṁ vimalaṁ hāriṁ hāraṁ225 taṁ rativaḍḍhanaṁ226
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
pesetvā santikaṁ tassā omuñcitvāna kaṇṭhato [155]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
pāsādam-abhirūhitvā vejayantaṁ va sundaraṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
nipajji devarājā va sayane so mahārahe [156]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
227
sundarī taṁ purakkhatvā surasundarisannibhā
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
228
payojayiṁsu naccāni gītāni vividhāni pi [157]
224
Rouse: va.
225
Rouse: hārihāraṁ; Tilakasiri: haraṁ.
226
Rouse: rativaddhanaṁ.
227
Rouse: tam.
228
Vimalavaṁsa: vīcidhāni.
Jinacaritaṁ - 51
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
pabbajjābhirato dhīro pañcakāme nirālayo
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tādise naccagīte pi na ramitvā229 manorame [158]
[Abhinikkhamanakathā]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nipanno vissamitvāna īsakaṁ sayane tahiṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
pallaṅkam230-ābhujitvāna mahāvīro231 mahīpati [159]
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−− Bhujaṅgappayāta
nisinno va nekappakāraṁ vikāraṁ
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
padisvāna niddūpagānaṁ vadhūnaṁ
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
gamissāmi dānī ti ubbiggacitto
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
bhave dvāramūlam232-pagantvāna rammaṁ [160]
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−− Bhujaṅgappayāta
ṭhapetvāna233 sīsaṁ subhummārakasmiṁ
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
234 235
suṇissāmi dhīrassa saddan-ti tasmiṁ
229
Rouse: rametvā.
230
Duroiselle: pallaṅkaṁ.
231
Duroiselle: mahādhīro.
232
Vimalavaṁsa: mūlaṁ.
233
Rouse: thapetvāna.
234
Rouse: sunissāmi.
235
Rouse: ayirassa.
Jinacaritaṁ - 52
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
nipannaṁ sudantaṁ236 pasādāvahantaṁ
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
sahāyaṁ amaccaṁ mahāpuññavantaṁ [161]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
acchannasavanaṁ channaṁ āmantetvā kathesidaṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
ānehi iti kappetvā kanthakaṁ nāma sindhavaṁ [162]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
so channo patigaṇhitvā237 taṁ giraṁ tena bhāsitaṁ
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tato gantvāna kappetvā sīgham-ānesi sindhavaṁ [163]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
abhinikkhamanaṁ tassa ñatvā varaturaṅgamo
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
tena sajjiyamāno so hesāravaṁ238 udīrayi239 [164]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pattharitvāna gacchantaṁ saddaṁ240 taṁ sakalaṁ puraṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
241
sabbe suragaṇā tasmiṁ sotuṁ nādaṁsu kassaci [165]
236
Rouse: sudattam.
237
Rouse: patigantāna.
238
Rouse, Tilakasiri: hesāravam.
239
Rouse: udīrayī.
240
Rouse: saddan.
241
Rouse: sōtuṁ.
Jinacaritaṁ - 53
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
atha so sajjanānando uttamaṁ puttam-attano
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
passitvā242 paṭhamaṁ gantvā pacchā243 buddho bhavāmahaṁ [166]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
cintayitvāna evam-pi244 gantvā jāyānivesanaṁ
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
ṭhapetvā pādadummāre gīvaṁ anto pavesiya [167]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kusumehi samākiṇṇe devindasayanūpame
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nipannaṁ mātuyā saddhiṁ sayane sakam-atrajaṁ [168]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
viloketvāna cintesi iti lokekanāyako
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
245
sacāhaṁ deviyā bāhuṁ apanetvā mamatrajaṁ [169]
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
gaṇhissāmantarāyam-pi kareyya gamanassa me
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑−¦⏑−⏑− pathyā
246
pabujjhitvā mahantena pemenesā yasodharā [170]
242
Tilakasiri’s edition has conflated this line with the last line in
the next verse, and omitted everything in between; the verse
numbers jump from 165 to 167. It therefore reads: passitvā
pādadummāre gīvaṁ anto pavesiya (the readings in the Vyākhyā
have been followed where necessary).
243
Rouse: paccā.
244
Tilakasiri: evaṁmpi (sic).
245
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: bāhum.
246
Duroiselle: pabhujjhitvā.
Jinacaritaṁ - 54
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
buddho hutvā punāgamma passissāmī ti atrajaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
narādhipo tadā tamhā pāsādatalatotari247 [171]
−⏑−⏑⏑⏑−⏑−⏑− Rathoddhatā
pesalānanakaraṅghipaṅkajā248
−⏑−⏑⏑⏑−⏑−⏑−
hāsaphenabhamuvīcibhāsurā
−⏑−⏑⏑⏑−⏑−⏑−
249
nettanīlakamalā yasodharā
−⏑−⏑⏑⏑−⏑−⏑−
komudīva nayanālipatthitā250 [172]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
samattho assa ko tassā jahituṁ dehasampadaṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
vindamāno vinā dhīraṁ ṭhitaṁ pāramim-uddhani [173]
[Niggamanakathā]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
asso sāmi mayānīto kālaṁ jāna rathesabha
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
251
iti abravi channo so bhūpālassa yasassino [174]
247
Duroiselle: -torati.
248
Rouse: -karaṅgi-.
249
Vimalavaṁsa: yasodhārā, printer’s error.
250
Rouse: nayanāḷi-; Vimalavaṁsa: -patthītā.
251
Tilakasiri: -palassa.
Jinacaritaṁ - 55
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
252
mahīpati tadā sutvā channenodīritaṁ giraṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pāsādā otaritvāna gantvā kanthakasantikaṁ [175]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tassidaṁ vacanaṁ bhāsi sabbasattahite rato
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kanthakajjekarattiṁ maṁ tārehi sanarāmaraṁ [176]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
lokam253-uttārayissāmi buddho254 hutvā anuttaro
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhavasāgarato ghorajarādi-makarākaraṁ255 [177]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
idaṁ vatvā tam-āruyha sindhavaṁ saṅkhasannibhaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
256 257
gāhāpetvāna channena sudaḷhaṁ tassa vāladhiṁ [178]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
patvāna so mahādvārasamīpaṁ samacintayi258
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
259
bhaveyya vivaṭaṁ dvāraṁ yena kenaci260 no sace [179]
252
Rouse: mahīpatī.
253
Duroiselle: lokaṁ.
254
Duroiselle: bhuddho.
255
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: makarākarā.
256
Tilakasiri: gahāpetvāna.
257
Rouse: vāḷadhiṁ.
258
Rouse, Tilakasiri: samacintayī.
259
Rouse: vivaṭadvāraṁ.
260
Vimalavaṁsa: kena yenaci; Tilakasiri: kena yeanaci (sic).
Jinacaritaṁ - 56
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
vāladhiṁ gahiteneva saddhiṁ channena kanthakaṁ
−−⏑−¦−−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− mavipulā
nippīḷayitvā261 satthīhi imam262-accuggataṁ subhaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ullaṅghitvāna pākāraṁ gacchāmī ti263 mahabbalo [180]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
tathā thāmabalūpeto channo pi turaguttamo
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
264
visuṁ visuṁ vicintesuṁ pākāraṁ samatikkamaṁ [181]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tassa cittaṁ viditvāna moditā gamane subhe
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
265
vivariṁsu tadā dvāraṁ dvāredhiggahitā surā [182]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
266 267
taṁ siddhattham-asiddhatthaṁ karissāmī ti cintiya
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
āgantvā tassidaṁ bhāsi antaḷikkhe268 ṭhitantiko [183]
261
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: nippīlayitvā.
262
Duroiselle: imaṁ.
263
Rouse: gacchāmiti.
264
Rouse: pākārasamatikkamaṁ.
265
Rouse, Tilakasiri: vicariṁsu.
266
Rouse: karissāmi.
267
Rouse: ciṇtiya.
268
Rouse, Duroiselle: antalikkhe.
Jinacaritaṁ - 57
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
mā nikkhamma mahāvīra ito te sattame dine
−−⏑−¦⏑⏑⏑−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− navipulā
dibbaṁ269 tu cakkaratanaṁ addhā pātubhavissati [184]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
iccevaṁ vuccamāno so antakena mahāyaso
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
270 271
kosi tvam-iti taṁ bhāsi māro cattānam-ādisi [185]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
māra jānām-ahaṁ mayhaṁ dibbacakkassa sambhavaṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
gaccha tvam-idha mā tiṭṭha namhi272 rajjena-m-atthiko [186]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sabbaṁ dasasahassam-pi lokadhātum-ahaṁ pana
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
273
unnādetvā bhavissāmi buddho lokekanāyako [187]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
evaṁ vutte mahāsatte attano giram-uttariṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gāhāpetuṁ274 asakkonto tatthevantaradhāyi so [188]
269
Rouse, Duroiselle: dibbam.
270
Rouse: tam.
271
Rouse: hāsi.
272
Vimalavaṁsa: namhī.
273
Duroiselle: bhuddho.
274
Rouse, Tilakasiri: gāhāpetum.
Jinacaritaṁ - 58
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pāpimassa idaṁ vatvā cakkavattisirim-pi ca
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
pahāya kheḷapiṇḍaṁ275 va paccūsasamaye vasiṁ276 [189]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
gacchantam277-abhipūjetuṁ samāgantvāna tāvade
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
ratanukkāsahassāni dhārayantā marū tahiṁ [190]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
pacchato purato tassa ubhopassesu gacchare
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
278
tatheva abhipūjentā supaṇṇā ca mahoragā [191]
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−− Mālinī
suvipulasurasenā cārulīlābhirāmā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
279
kusumasaliladhārā vassayantā nabhamhā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
iha hi280 dasasahassī cakkavāḷāgatā281 tā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
sukhumatanutametodaggudaggā caranti [192]
275
Duroiselle, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: khela-.
276
Rouse: vasī.
277
Duroiselle: gacchantaṁ.
278
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: abhipūjento.
279
Tilakasiri: vassasantā.
280
Rouse: ihahi.
281
Rouse: cakkavālāgatā.
Jinacaritaṁ - 59
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
yasmiṁ sugandhavarapupphasudhūpacuṇṇa282
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
hemaddhajappabhutibhāsuracārumagge
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
gacchaṁ283 mahājavavaraṅgaturaṅgarājā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
gantuṁ284 na sakkhi javato kusumādilaggo [193]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
285
itthaṁ tamhi pathe ramme vattamāne mahāmahe
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gacchanto rattisesena tiṁsayojanam-añjase [194]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
patvānomānadītīraṁ piṭṭhito turagassa so
−⏑−−¦⏑⏑⏑−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− navipulā
otaritvāna vimale sītale sikatātale [195]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
vissamitvā idaṁ vatvā gacchāhī ti sakaṁ puraṁ
−⏑⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
286
āharaṇāni ādāya channemaṁ turagam-pi ca [196]
282
Rouse: -cuṇṇaṁ.
283
Rouse: gaccham.
284
Rouse: gantun.
285
Rouse: itthan.
286
Rouse: channo maṁ.
Jinacaritaṁ - 60
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
287
ṭhito tasmiṁ mahāvīro accantanisitāsinā288
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
289 290
sugandhavāsitaṁ moliṁ chetvānukkhipi ambare [197]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
cāruhemasumuggena kesadhātuṁ nabhuggataṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
pūjanatthaṁ sahassakkho sirasā sampaṭicchiya [198]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
vilocanānandakarindanīla-
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
mayehi cūḷāmaṇicetiyaṁ291 so
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
patiṭṭhapesāmalatāvatiṁse
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
ubbedhato yojanamattamaggaṁ [199]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
292
uttamaṭṭhaparikkhāre dhāretvā brahmunābhataṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
293 294
ambare va pavijjhittha varaṁ dussayugam-pi ca [200]
287
Duroiselle: mahādhīro.
288
Rouse: acchantanisitāsinā.
289
Rouse: sugandhavāsitam.
290
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: moḷiṁ.
291
Rouse: cūlā-.
292
Vimalavaṁsa: -parikkhāraṁ .
293
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: ca.
294
Rouse, Duroiselle: paṭijjhittha.
Jinacaritaṁ - 61
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
295
tam -ādāya mahābrahmā brahmaloke manoramaṁ
−⏑⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
296
dvādasayojanubbedhaṁ dussathūpaṁ akārayi [201]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nāmenānupiyaṁ nāma gantvā ambavanaṁ tahiṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sattāhaṁ vītināmetvā pabbajjāsukhato tato [202]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gantvānekadineneva tiṁsayojanamañjasaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
patvā rājagahaṁ dhīro piṇḍāya cari subbato [203]
[Rājagahakathā]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
indanīlasilāyāpi katā pākāragopurā
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
hemācalā va dissanti tassābhāhi tahiṁ tadā [204]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
koyaṁ sakko nu kho brahmā māro nāgo ti ādinā
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
bhiyyo297 kotūhalappatto298 padisvā taṁ mahājano [205]
295
Duroiselle: taṁ.
296
Rouse: akārayī.
297
Rouse: bhīyo; Tilakasiri: bhīyyo.
298
Rouse: kotūhaḷa-; Vimalavaṁsa, Tilakasiri: kotuhala-.
Jinacaritaṁ - 62
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
299
pavisitvā gahetūna bhattaṁ yāpanamattakaṁ
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
300
yugamattaṁ va pekkhanto gacchanto rājavīthiyaṁ [206]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mathitaṁ301 merumanthena samuddaṁ va mahājanaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tamhā so ākulīkatvā gantvā paṇḍavapabbataṁ [207]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tato tasseva chāyāya bhūmibhāge manorame
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nisinno missakaṁ bhattaṁ302 paribhuñjitum-ārabhi [208]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
303
paccavekkhaṇamattena antasappaṁ nivāriya
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dehavammikato dhīro nikkhamantaṁ mahabbalo [209]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhutvāna bimbisārena narindena narāsabho
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
nimantino pi rajjena upagantvānanekadhā [210]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
paṭikkhipiya taṁ rajjaṁ atha tenābhiyācito
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dhammaṁ desehi mayhan-ti buddho hutvā anuttaro [211]
299
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: garahetūna.
300
Rouse: rājavīṭhiyaṁ.
301
Rouse: mathitam.
302
Rouse: bhattam.
303
Rouse, Duroiselle: paccavekkhana-.
Jinacaritaṁ - 63
[Sujātākathā]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
datvā paṭiññaṁ manujādhipassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
dhīropagantvāna padhānabhūmiṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
anaññasādhāraṇadukkarāni
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
katvā tato kiñci apassamāno [212]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
oḷārikannapānāni bhuñjitvā dehasampadaṁ
−−⏑−¦⏑−−⏑¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
patvājapālanigrodhamūlaṁ patto304 suro viya [213]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
305
puratthābhimukho hutvā nisinnosi jutindharo
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dehavaṇṇehi nigrodho hemavaṇṇosi tassa so [214]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
samiddhapatthanā ekā sujātā nāma sundarī306
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
hemapātiṁ sapāyāsaṁ sīsenādāya onatā307 [215]
304
Rouse: -mūlappatto.
305
Duroiselle: nisinno si; Duroiselle prints si (= asi, with first-
vowel elipsis) as though it is a separate word in the next pādayuga
also, and elsewhere.
306
Rouse: sundari.
307
Duroiselle: oṇatā.
Jinacaritaṁ - 64
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
308
tasmiṁ adhiggahītassa rukkhadevassa tāvade
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
baliṁ dammī ti gantvāna disvā taṁ dipaduttamaṁ [216]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
devo ti saññāya309 udaggacittā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pāyāsapātiṁ pavarassa datvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
āsiṁsanā ijjhi yathā hi mayhaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tuyham-pi sā sāmi samijjhatū ti [217]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
iccevaṁ vacanaṁ vatvā gatā tamhā varaṅganā
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
atha pāyāsapātiṁ taṁ gahetvā munipuṅgavo [218]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gantvā nerañjarātīraṁ bhutvā taṁ varabhojanaṁ
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
paṭisotaṁ310 pavissajji tassā pātiṁ manoramaṁ [219]
308
-ī- is m.c.
309
Rouse: devātisaññāya.
310
Rouse: paṭisotam.
Jinacaritaṁ - 65
[Bodhimaṇḍakathā]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
jantālipālimananettavilumpamānaṁ311
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
samphullasālavanarājivirājamānaṁ312
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
devindanandanavanaṁ vabhinandanīyaṁ313
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
uyyānam-uttamataraṁ314 pavaropagantvā [220]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
katvā divāvihāraṁ so sāyaṇhasamaye tahiṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
315
gacchaṁ kesaralīlāya bodhipādapasantikaṁ [221]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
brahmāsurāsuramahoragapakkhirāja-
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
saṁsajjitoruvaṭume316 dipadānam-indo
311
Rouse: jantāḷipāḷi-; Vimalavaṁsa, Tilakasiri: jantālijāli-.
312
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -rājavirāja-.
313
Rouse: -nandanīyam-; Vimalavaṁsa: -nandanīyaṁm- (sic); vă
is m.c.
314
Rouse: uttamavaraṁ.
315
Duroiselle: -līḷhāya.
316
Rouse prints saṁ- on the preceding line.
Jinacaritaṁ - 66
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
pāyāsi sotthiyadvijo317 tiṇahārako taṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
disvāna tassa adadā tiṇamuṭṭhiyo so [222]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
indīvarāravindādikusumānambarā tahiṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
318
patanti vuṭṭhidhārā va gacchante dipaduttame [223]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
cārucandanacuṇṇādidhūpagandhehi319 nekadhā320
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
anokāsosi321 ākāso gacchante dipaduttame [224]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
ratanujjalachattehi cāruhemaddhajehi ca
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
anokāsosi ākāso gacchante dipaduttame [225]
317
-dv- apparently does not make position here, which is so
unusual for a conjunct consonant in this work that I think the
correct reading must have been -dijo originally; but all editions
have -dvijo.
318
Rouse: patantivuṭṭhi-.
319
Rouse: -cuṇṇādī dhūpa-; Vimalavaṁsa: -cunnādi-.
320
PED does not list a word nekadhā, but it does list neka, and
the same principle that goes to form that word must apply here
also, therefore I treat these forms as being legitimate words, and
not cases of elipsis. Duroiselle always writes these words as if there
were elipsis: ’neka-.
321
Duroiselle: anokāso si; here and in the following verses, cf.
214 above.
Jinacaritaṁ - 67
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
celukkhepasahassehi kīḷantehi marūhi pi
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
anokāsosi ākāso gacchante dipaduttame [226]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
suradundubhivajjāni karontehi marūhi pi
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
anokāsosi ākāso gacchante dipaduttame [227]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
322
suraṅganāhi saṅgītiṁ gāyantīhi pi nekadhā
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
anokāsosi ākāso gacchante dipaduttame [228]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
323
manoramā kinnarakinnaraṅganā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
manoramaṅgā uragoragaṅganā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
324
manorame tamhi ca naccagītiyo
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
manoramā nekavidhā pavattayuṁ [229]
322
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: gāyantihi.
323
Duroiselle, Vimalavaṁsa: kiṇṇarakiṇṇaraṅganā.
324
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: manoramā.
325
Duroiselle: -mahe hi; Vimalavaṁsa: -magehi.
Jinacaritaṁ - 68
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
tiṇe gahetvā tibhavekanāyako
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
upāgato bodhidumindasantikaṁ326 [230]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
viddumāsitaselaggarajatācalasannibhaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
katvā padakkhiṇaṁ bodhipādapaṁ dipaduttamo [231]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
puratthimadisābhāge acale raṇadhaṁsake
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahītale ṭhito dhīro cālesi tiṇamuṭṭhiyo [232]
−⏑⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
cuddasahatthamatto so pallaṅko āsi tāvade
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
atha naṁ abbhutaṁ disvā mahāpañño vicintayi [233]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
maṁsalohitam-aṭṭhī ca nahāru327 ca taco ca me
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kāmaṁ sussatu nevāhaṁ jahāmi viriyaṁ iti [234]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
ābhujitvā mahāvīro pallaṅkam328-aparājitaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
pācīnābhimukho tasmiṁ nisīdi dipaduttamo [235]
326
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -santike.
327
Duroiselle: nahārū.
328
Duroiselle: pallaṅkaṁ.
Jinacaritaṁ - 69
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
329
devadevassa devindo saṅkham -ādāya tāvade
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
330
vīsuttarasatubbedhaṁ dhamayanto tahiṁ ṭhito [236]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dutiyaṁ331 puṇṇacandaṁ va setacchattaṁ332 tiyojanaṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
dhārayanto ṭhito sammā mahābrahmā sahampati333 [237]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
cārucāmaram-ādāya suyāmo pi surādhipo
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
vijayanto334 ṭhito tattha mandaṁ mandaṁ tigāvutaṁ [238]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
beluvaṁ vīṇam-ādāya suro pañcasikhavhayo
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
nānāvidhalayopetaṁ vādayanto tathā ṭhito [239]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
thutigītāni gāyanto nāṭakīhi purakkhato
⏑−−−¦⏑−−⏑¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tathevaṭṭhāsi so nāgarājā kālavhayo pi ca [240]
329
Duroiselle: saṅkhaṁ.
330
Rouse: visuttarasatubbedaṁ; Vimalavaṁsa: visuttara-.
331
Rouse: dutiyam.
332
Rouse: setacchattan.
333
Tilakasiri: sahampatī.
334
Rouse: vījayanto.
Jinacaritaṁ - 70
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
gahetvā hemamañjūsā surapupphehi pūritā
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pūjayantā335 va aṭṭhaṁsu battiṁsā336 pi kumārikā [241]
[Māravijayakathā]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sa-indadevasaṅghehi tehi itthaṁ337 mahāmahe
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
338
vattamāne tadā māro pāpimā iti cintayi [242]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
atikkamitukāmoyaṁ kumāro visayaṁ mama
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
339
siddhattho athasiddhatthaṁ karissāmī ti tāvade [243]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
māpetva bhiṁsanatarorusahassabāhuṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
saṅgayha tehi jalitā vividhāyudhāni
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
340
āruyha cārudiradaṁ girimekhalākkhyaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
caṇḍaṁ diyaḍḍhasatayojanam-āyataṁ taṁ [244]
335
Rouse, Vimalavaṁsa: pūjamantā.
336
Rouse: battimsā.
337
Rouse: ittham.
338
Rouse: cintayī.
339
Rouse: ath’ asiddhatthaṁ.
340
Rouse: girimekhalākyaṁ.
Jinacaritaṁ - 71
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
nānānanāyanalavaṇṇasiroruhāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
rattoruvaṭṭabahiniggatalocanāya
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
daṭṭhoṭṭhabhiṁsanamukhāyuragabbhujāya341
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
senāya so parivuto vividhāyudhāya [245]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
tatthopagamma atibhīmaravaṁ ravanto
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
siddhattham-etha iti gaṇhatha bandhathemaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
342
āṇāpayaṁ suragaṇaṁ sahadassanena
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
343
caṇḍāniluggatapicuṁ va palāpayittha [246]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
gambhīramegharavasannibhacaṇḍanādaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vātañ-ca māpiya tato subhagassa tassa
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
kaṇṇam-pi cīvaravarassa manoramassa
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
no āsi yeva calituṁ pabhu antakotha [247]
341
The double consonant in uragabbhujāya is m.c.
342
Rouse: ānāpayaṁ suraganaṁ.
343
Rouse: caṇḍa-.
Jinacaritaṁ - 72
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
saṁvaṭṭavuṭṭhijavasannibhabhīmaghora-
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassaṁ344 pavassiya tatodakabindukam-pi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nāsakkhi netum-atulassa samīpakam-pi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
disvā tam-abbhutam-atho pi sudummukho so [248]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
accantabhīmanala345-accisamujjaloru
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
pāsāṇabhasmakalalāyudhavassadhārā346
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
aṅgārapajjalitavālukavassadhārā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassāpayittha sakalāni imāni tāni [249]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
mārānubhāvabalato nabhatopagantvā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
347
patvāna puññasikharuggatasantikan -tu
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
348
mālāguḷappabhutibhāvagatānithāpi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokantare va349 timiraṁ timiraṁ sughoraṁ [250]
344
Rouse: vassam.
345
Vimalavaṁsa: -naḷa.
346
All editions read pāsāna-, but the correct form in Pāḷi and
Sanskrit is pāsāṇā-, which is found in Tilakasiri’s Vyākhyā.
347
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -santikaṁ.
348
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -gula-; Rouse: -bhuti
bhāvagatāni ’thā pi.
349
Tilakasiri: ca.
Jinacaritaṁ - 73
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
māpetva350 mohatimiram-pi hatassa351 tassa
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
dehappabhāhi sataraṁsisatoditaṁ va
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
jātaṁ352 manoramataraṁ atidassanīyaṁ353
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ālokapuñjam-avalokiya pāpadhammo [251]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
354
kopoparattavadano bhukuṭippacārā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
accantabhiṁsanavirūpakavesadhārī
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
accantatiṇhataradhāram-asaṅgam-eva
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
cakkāyudhaṁ varataraṁ355 api merurājaṁ [252]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
saṅkhaṇḍayantam-iva thūlakalīrakhaṇḍaṁ356
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vissajji tena357 pi na kiñci guṇākarassa358
350
-ă is m.c.
351
Duroiselle: mohatimiraṁ; Rouse: mohatimiram pihatassa.
352
Rouse: jātam.
353
Rouse, Vimalavaṁsa: atidassanīyam.
354
Tilakasiri: -pavārā.
355
Rouse: varataram.
356
Rouse: -kaṇḍaṁ.
357
Rouse: vissajjitena.
358
Rouse: gunākarassa; Tilakasiri: guṇākārassa.
Jinacaritaṁ - 74
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
kātuṁ359 pahuttam-upagañchi360 tato tam-etaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
gantvā nabhā kusumachattatam-āga sīsaṁ [253]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
vissajjitā pi senāya selakūṭānalākulā-
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
361 362
pagantvā nabhasā mālāguḷattaṁ samupāgatā [254]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tam-pi disvā sasoko so gantvā dhīrassa santikaṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pāpuṇāti mam-evāyaṁ pallaṅko aparājito [255]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
ito uṭṭhaha363 pallaṅkā iti bhāsittha dhīmato
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
katakalyāṇakammassa pallaṅkatthāya māra te [256]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
ko sakkhī ti pavutto so ime sabbe ti sakkhino
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
senāyābhimukhaṁ hatthaṁ pasāretvāna pāpimā [257]
359
Rouse: kātum.
360
Rouse: upagañci.
361
There is sandhi between line b and c here, with the loss of the
first syllable m.c. (pagantvā = upagantvā).
362
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: mālāgulattaṁ; cf. note to vs.
250 above.
363
Rouse: utthaha.
Jinacaritaṁ - 75
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
364
ghoranāden’ ahaṁ sakkhi ahaṁ365 sakkhī ti tāya pi
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
366 367
sakkhibhāvaṁ vadāpetvā tassevaṁ samudīrayi [258]
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
ko te368 siddhattha sakkhī ti atha tenātulena pi
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mamettha sakkhino māra na santī ti sacetanā [259]
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
369
rattameghopanikkhantahemavijju va bhāsuraṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
nīharitvā surattamhā cīvarā dakkhiṇaṁ karaṁ370 [260]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhūmiyābhimukhaṁ katvā kasmā pāramibhūmiyaṁ371
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
unnādetvānidānevaṁ nissaddāsī ti bhūmiyā [261]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
muñcāpite rave nekasate megharave yathā
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑−¦⏑−⏑− pathyā
buddhanāgabalā nāgaṁ jāṇūhi372 suppatiṭṭhitaṁ [262]
364
Vimalavaṁsa: ghoranāde[ ]haṁ.
365
Rouse: akaṁ.
366
Rouse: tassi’ evaṁ.
367
Rouse: samudhīrayī.
368
Rouse: ta.
369
Tilakasiri: rattameghopanīkkhantahemavijjūvabhāsuraṁ (sic).
370
Rouse: dakkhiṇākaraṁ.
371
Rouse: paramibhūmiyā.
372
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: jānūhi.
Jinacaritaṁ - 76
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
373
disvānidāni gaṇhāti dāni gaṇhāti cintiya
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
374
sambhinnadāṭhasappo va hatadappo sudummukho [263]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pahāyāyudhavatthānilaṅkārāni375 anekadhā376
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
cakkavāḷācalā377 yāva sasenāya palāyi so [264]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
taṁ mārasenaṁ sabhayaṁ sasokaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
palāyamānaṁ378 iti devasaṅghā379
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disvāna mārassa parājayoyaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
jayo ti siddhatthakumārakassa [265]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
sammodamānā abhipūjayantā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
dhīraṁ sugandhappabhutīhi tasmiṁ
373
Rouse: gaṇhātidāṁ.
374
Duroiselle: -dātha-.
375
Vimalavaṁsa: pahāyayudha; Rouse: -laṁkārāṇi.
376
Rouse: aṇekadhā.
377
Rouse: -vālācalā.
378
Rouse: palāyamāṇaṁ.
379
Vimalavaṁsa: -saṅgho.
Jinacaritaṁ - 77
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
punāgatā nekathutīhi sammā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
ugghosamānā chaṇavesadhārī380 [266]
[Sambodhikathā]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
evaṁ mārabalaṁ dhīro viddhaṁsetvā mahabbalo
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ādicce dharamāne381 va nisinno acalāsane [267]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
yāmasmiṁ paṭhame pubbenivāsaṁ ñāṇam-uttamo
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
visodhetvāna yāmasmiṁ majjhime dibbalocanaṁ [268]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
so paṭiccasamuppāde atha pacchimayāmake
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
otāretvāna ñāṇaṁsaṁ sammasanto anekadhā [269]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
lokadhātusataṁ sammā unnādetvāruṇodaye
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
buddho hutvāna sambuddho sambuddhambujalocano [270]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
anekajātisaṁsāraṁ sandhāvissan-ti ādinā
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
udānedaṁ udānesi pītivegenasādiso [271]
380
Rouse: chana-; Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -dhāri.
381
Rouse: dharamāṇe.
Jinacaritaṁ - 78
[3: Santikekathā]
[Sattasattāhakathā]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sallakkhetvā guṇe tassa pallaṅkassa anekadhā
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
na tāva uṭṭhahissāmi ito pallaṅkato iti [272]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
samāpatti382 samāpajji383 anekasatakoṭiyo
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
satthā tattheva sattāhaṁ nisinno acalāsane [273]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ajjāpi nūna dhīrassa siddhatthassa yasassino
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
atthi kattabbakiccaṁ hi384 tasmā āsanam-ālayaṁ [274]
⏑⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
na jahāsī ti ekaccadevatānāsi saṁsayaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
ñatvā tāsaṁ vitakkaṁ385 taṁ sametuṁ santamānaso [275]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
uṭṭhāya hemahaṁso va hemavaṇṇo pabhaṅkaro
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑−¦⏑−⏑− pathyā
abbhuggantvā nabhaṁ nātho akāsi pāṭihāriyaṁ [276]
382
Rouse: samāpattiṁ.
383
Rouse: samāpajjī.
384
Rouse: kattabbakiccamhi.
385
Rouse: vitakkan.
Jinacaritaṁ - 79
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
vitakkam-evaṁ iminā marūnaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sammūpasammānimisehi386 bodhiṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sampūjayanto nayanambujehi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sattāham-aṭṭhāsi jayāsanañ-ca [277]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
subhāsurasmiṁ ratanehi tasmiṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sacaṅkamanto varacaṅkamasmiṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
manoramasmiṁ ratanālaye pi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
visuddhadhammaṁ vicitaṁ visuddho387 [278]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
mūlejapālatarurājavarassa tassa
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
māraṅganānam-amalānanapaṅkajāni388
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sammā milāpiya389 tato mucalindamūle
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
bhogindacittakumudāni pabodhayanto [279]
386
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: nimisesi.
387
Tilakasiri: visuddhe.
388
Vimalavaṁsa: -paṅkajānī.
389
Rouse: sammāmilāpiya.
Jinacaritaṁ - 80
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
mūle pi rājāyatanassa tassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tasmiṁ samāpattisukham-pi vindaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
saṁvītināmesi manuññavaṇṇo
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
ekūnapaññāsadināni dhīmā [280]
[Brahmāyācanakathā]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
anotattodakaṁ dantakaṭṭhanāgalatāmayaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
harītakāgadaṁ390 bhutvā devindenābhatuttamaṁ391 [281]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
392
vāṇijehi samānītaṁ samanthamadhupiṇḍikaṁ
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahārājūpanītamhi393 pattamhi patigaṇhiya394 [282]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhojanassāvasānamhi japālatarumūlakaṁ395
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
396 397
gantvādhigatadhammassa gambhīrattam -anussari [283]
390
Rouse: harīṭakāgadam; Duroiselle: harīṭa-.
391
Devindenābhatuttamaṁ = devindena + ābhataṁ + uttamaṁ; -
aṁ at the end of ābhataṁ has been lost m.c.
392
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: samattha-.
393
Rouse: -rājūpanītam hi.
394
Rouse: paṭigaṇhiya.
395
Rouse: bhojanassavasānamhi.
396
Duroiselle: gambhīrattaṁ.
397
Rouse: anussarī.
Jinacaritaṁ - 81
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahīsandhārako vārikkhandhasannibhako ayaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
gambhīrodhigato dhammo mayā santo ti ādinā [284]
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
dhammagambhīrataṁ dhammarājassa sarato sato
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
āsevaṁ takkaṇaṁ dhammaṁ imaṁ398 me paṭivijjhituṁ [285]
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
vāyamantena sampattayācakānaṁ manoramaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
399
kantetvā uttamaṅgañ-ca molibhūsanabhūsitaṁ [286]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
suvañjitāni akkhīni uppāṭetvāna lohitaṁ
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
400 401
galato nīharitvāna bhariyaṁ lāvaṇṇabhāsuraṁ [287]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
atrajañ-ca dadantena kulavaṁsappadīpakaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dānaṁ nāma na dinnañ-ca natthi sīlaṁ arakkhitaṁ [288]
398
Rouse: imam.
399
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: moḷi-.
400
Vimalavaṁsa: gaḷato.
401
I’m not sure whether we should take this as a case of sarabhatti
or resolution. In Sanskrit the word is bhāryā (one who is supported,
a wife); cf. 427 below where the word must be scanned as having 3
syllables.
Jinacaritaṁ - 82
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tathā hi saṅkhapālādi attabhāvesu jīvitaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mayā pariccajantena sīlabhedabhayena ca [289]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
khantivādādike neka attabhāve apūritā
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
chejjādiṁ pāpuṇantena402 pāramī natthi kāci me [290]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tassa me vidhamantassa mārasenaṁ vasundharā
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
na kampittha ayaṁ pubbenivāsaṁ sarato pi ca [291]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
visodhentassa me yāme majjhime dibbalocanaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
na kampittha pakampittha pacchime pana yāmake [292]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
paccayākārañāṇaṁ me tāvade paṭivijjhato
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
403
sādhukāraṁ dadantīva muñcamānā mahāravaṁ [293]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
sampuṇṇalāpū viya kañjikāhi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
takkehi puṇṇaṁ viya cāṭikā va
402
Vimalavaṁsa: pāpunantena.
403
Rouse: sādhukāradadantīva.
Jinacaritaṁ - 83
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sammakkhito vañjanakehi404 hattho
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
405
vasāhi sampītapilotikā va [294]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
kilesapuñjabbharito406 kiliṭṭho
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
rāgena ratto api dosaduṭṭho407
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
mohena mūḷho ti mahabbalena
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
loko avijjānikarākaroyaṁ [295]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
kin-nāma dhammaṁ paṭivijjhatetaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
attho hi ko tassiti408 desanāya
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
409
evaṁ nirussāham-agañchi nātho
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pajāya dhammāmatapānadāne [296]
404
Vimalavaṁsa: cañjanakehi; vanjanakehi = va anjanakehi, -ă- is
m.c.
405
Vimalavaṁsa: ca.
406
-bbh- is m.c.
407
Rouse: apidosaduṭṭho.
408
tassiti = tassa iti, -ĭti- is m.c.
409
Rouse: agañci.
Jinacaritaṁ - 84
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
nicchāretvā mahānādaṁ tato brahmā sahampati410
−⏑⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
411
nassati vata bho loko iti loko vinassati [297]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
brahmasaṅghaṁ samādāya devasaṅghañ-ca tāvade
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
412
lokadhātusate satthu samīpaṁ samupāgato [298]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
413
gantvā mahītale jāṇuṁ nihacca sirasañjaliṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
paggayha bhagavā dhammaṁ desetu iti ādinā [299]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
yācito tena sambuddhāravindavadano414 jino
−⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
415
lokadhātusataṁ buddhacakkhunālokayaṁ tadā [300]
−−−⏑¦⏑−−⏑¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tasmiṁ apparajakkhādimaccā disvā ti ettakā
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
vibhañjitvātha te satte bhabbābhabbavasena so [301]
410
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: sāhampatī.
411
This word gives short syllables in 2nd and 3rd position, which
is not normally allowed. We could correct the metre by reading
nassatī m.c.
412
Tilakasiri: satthusamīpaṁ.
413
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: jānuṁ.
414
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: sambuddharavindavadano.
415
Rouse: -ālokayan.
Jinacaritaṁ - 85
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
abhabbe parivajjetvā bhabbe vādāya buddhiyā
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
upanetu jano dāni saddhābhājanam-attano [302]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pūressāmī ti taṁ tassa saddhammāmatadānato
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
vissajji416 brahmasaṅghassa417 vacanāmataraṁsiyo [303]
[Dhammacakkappavattanakathā]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
tatojapālodayapabbatodito
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
mahappabho buddhadivākaro nabhe
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
418
maṇippabhāsannibhabhāsurappabho
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
pamocayaṁ bhāsurabuddharaṁsiyo [304]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
pamodayanto upakādayo tadā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
kamena aṭṭhārasayojanañjasaṁ419
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
atikkamitvāna suphullapādape
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vijambhamānāligaṇābhikūjitaṁ [305]
416
Tilakasiri: vissajjī.
417
Rouse: -sanghassa.
418
Rouse: -ppabhā bhāsurasannibhappabho.
419
yojanañjasaṁ = yojanaṁ añjasaṁ, -ă- is m.c.
Jinacaritaṁ - 86
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
nirantaraṁ nekadijūpakūjitaṁ420
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
suphullapaṅkeruhagandhavāsitaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
gato yasassī migadāyam-uttamaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
tahiṁ tapassī atha pañcavaggiyā [306]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
devātidevaṁ tibhavekanāthaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
lokantadassiṁ sugataṁ sugattaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disvāna dhīraṁ munisīharājaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
kumantaṇaṁ421 te iti mantayiṁsu [307]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
bhutvāna oḷārika422-annapānaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
suvaṇṇavaṇṇo paripuṇṇakāyo
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
etāvusoyaṁ samaṇo imassa
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
karoma nāmhe abhivādanādiṁ [308]
420
Vimalavaṁsa: -kujitaṁ.
421
Rouse: kumantanaṁ.
422
Rouse: olārika.
Jinacaritaṁ - 87
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
ayaṁ visālanvayato pasūto423
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sambhāvanīyo bhuvi ketubhūto
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
paṭiggahetuṁ ’rahatāsanan424-tu
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tasmāsanaṁ yeviti425 paññapema [309]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
ñatvātha bhagavā tesaṁ vitakkaṁ tikkhabuddhiyā
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mettānilakadambehi mānaketuṁ padhaṁsayi426 [310]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
samatthā na hi saṇṭhātuṁ sakāya katikāya te
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
427
akaṁsu lokanāthassa vandanādīni dhīmato [311]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
buddhabhāvaṁ ajānantā munayo munirājino
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
āvuso vādato tassa kevalaṁ samudīrayuṁ [312]
423
Vimalavaṁsa: sasūto.
424
Duroiselle, Tilakasiri: -āsanaṁ; the first syllable in
arahatāsanan- is lost m.c.
425
yeviti = yeva iti, -ĭ- is m.c.
426
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: padhaṁsayī.
427
Rouse: -nāṭhassa; Rouse’s spelling of this word is always thus.
Jinacaritaṁ - 88
⏑⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
428 429
atha lokavidū lokanātho tesam -udīratha
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
430
āvuso vādato neva satthuno samudīrayi [313]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhikkhave arahaṁ sammāsambuddho ti tathāgato
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
buddhabhāvaṁ pakāsetvā attano tesam-uttamo [314]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
nisinno tehi paññatte dassaneyyuttamāsane
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
brahmanādena te there sīlabhūsanabhūsite [315]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
āmantetvāna brahmānaṁ nekakoṭipurakkhato
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dhammacakkaṁ pavattento desanā raṁsinā tadā [316]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
mohandhakārarāsim-pi hantvā loke manoramaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
dhammālokaṁ padassetvā veneyyambujabuddhiyā [317]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
migakānanasaṅkhāte raṇabhūmitale iti
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
rājā mahānubhāvo va431 dhammarājā visārado [318]
428
Rouse: -nāṭho.
429
Duroiselle: tesaṁ.
430
Rouse: samudīrayī.
431
Vimalavaṁsa: ca.
Jinacaritaṁ - 89
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
desanāsiṁ samādāya dhībhujena manoramaṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
veneyyajanabandhūnaṁ mahānatthakaraṁ sadā [319]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
432 433 434
kilesāri padāḷetvā saddhammajayadundubhiṁ
⏑⏑−−¦⏑−−⏑¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
paharitvāna saddhammajayaketuṁ sudujjayaṁ [320]
−−−−¦⏑−−⏑¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
ussāpetvāna saddhammajayatthūṇuttamaṁ435 subhaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−⏑¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
patiṭṭhāpiya lokekarājā hutvā sivaṅkaro [321]
⏑−−−¦⏑⏑⏑−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− navipulā
pamocetvāna janataṁ brahāsaṁsārabandhanā
−−⏑⏑¦⏑−−⏑¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
436
nibbānanagaraṁ netukāmo lokahite rato [322]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
suvaṇṇācalakūṭaṁ va437 jaṅgamaṁ cārudassanaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
patvoruvelagāmiṁ438 taṁ añjasaṁ va surañjasaṁ [323]
432
Duroiselle: kilesārī.
433
Duroiselle, Tilikasiri: padāletvā.
434
Rouse: -dundubhi.
435
Rouse: -jayaṭhunuttamaṁ.
436
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: nibbāṇa-.
437
Vimalavaṁsa: ’ca, which makes me think this is a printer’s
error for ’va.
438
Rouse: patvā ’ruvela-.
Jinacaritaṁ - 90
−⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦⏑−⏑−¦⏑−⏑− pathyā
bhaddavaggiyabhūpālakumāre tiṁsamattake439
−−⏑−¦⏑⏑⏑−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− navipulā
440
maggattayāmatarasaṁ pāyetvā rasam-uttamaṁ [324]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
pabbajjam441-uttamaṁ datvā lokassatthāya bhikkhavo
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
uyyojetvāna sambuddho cārikaṁ carathā ti te [325]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
442
gantvoruvelaṁ jaṭilānam-anto
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
jaṭā ca chetvāna jaṭā bahiddhā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pāpetva443 aggañjasam-uttamo te
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
purakkhato indu va tārakāhi [326]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
purakkhato tehi anāsavehi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
chabbaṇṇaraṁsābharaṇuttamehi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disaṅganāyo atisobhayanto
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pakkhīnam-akkhīni444 pi pīṇayanto445 [327]
439
Rouse: -kumāratiṁsa-.
440
Rouse: maggattayāmatarasam.
441
Duroiselle: pabbajjaṁ.
442
Rouse: gantvā ’ruvelaṁ.
443
-ă is m.c.
444
Rouse: pakkhīṇam akkhīṇi.
Jinacaritaṁ - 91
[Rājagahabbhāgamaṇakathā]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
dinnaṁ paṭiññaṁ samanussaranto
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
taṁ bimbisārassa mahāyasassa
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
mocetukāmo vararājavaṁsaṁ446
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
dhajūpamānassa guṇālayassa [328]
⏑−⏑−¦⏑−−⏑¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sikhaṇḍimaṇḍalāraddhanaccaṁ laṭṭhivanavhayaṁ447
−−⏑⏑¦⏑−−⏑¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
448
uyyānam -agamā nekatarusaṇḍābhimaṇḍitaṁ [329]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
bimbisāranarindo sogatabhāvaṁ mahesino
⏑−−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
suṇitvā pītipāmojjabhūsanena vibhūsito [330]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
449
tam -uyyānupagantvāna mahāmaccapurakkhato
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
450
satthupādāravindehi sobhayanto siroruhe [331]
445
Duroiselle: pīnayanto.
446
Rouse: vararājavaṁsa-.
447
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -vanahvayaṁ.
448
Duroiselle: uyyānaṁ.
449
Duroiselle: taṁ.
450
Rouse: satthu pādāravindehi.
Jinacaritaṁ - 92
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
nisinno bimbisāraṁ taṁ saddhamma-amatambunā
−−⏑−¦⏑−−⏑¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
devindagīyamānaggavaṇṇo vaṇṇābhirājito [332]
−⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
devadānavabhogindapūjito so mahāyaso
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
rammaṁ rājagahaṁ gantvā devindapurasannibhaṁ [333]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
451
narindagehaṁ ānīto narindena narāsabho
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
452
bhojanassāvasānamhi cālayanto mahāmahiṁ [334]
⏑⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
patigaṇhiya samphullatarurājavirājitaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
453
rammaṁ veḷuvanārāmaṁ vilocanarasāyanaṁ [335]
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−− Mālinī
sitapulinasamūhacchannabhālaṅkatasmiṁ454
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
surabhikusumagandhākiṇṇamandānilasmiṁ
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
vividhakamalamālālaṅkatambāsayasmiṁ455
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
456
vipulavimalatasmiṁ valliyāmaṇḍapasmiṁ [336]
451
Rouse: narindageham.
452
Rouse: bhojanassavasānamhi.
453
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: velu-.
454
Rouse: -cchantabhūlaṅka-.
455
Tilakasiri: -ambhā-.
456
-ā in valliyā is m.c.
Jinacaritaṁ - 93
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−− Mālinī
suranaramahanīyo cārupādāravindo
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
vimalakamalanetto kundadantābhirāmo
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
guṇaratanasamuddonāthanātho457 munindo
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
kanakakiraṇasobho458 somasommānano so [337]
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−− Mālinī
vimalapavarasīlakkhandhavārañ-ca katvā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
ruciravarasamādhīkuntam-ussāpayitvā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
tikhiṇatarasubhaggaṁ459 buddhañāṇorukaṇḍaṁ
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
viharati bhamayanto kāmam-aggā vihārā [338]
[Sakyabbhāgamaṇakathā]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tadā suddhodano rājā putto sambodhim-uttamaṁ
−−⏑−¦⏑−−⏑¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
patvā pavattasaddhammacakko lokahitāya me [339]
457
Rouse: nāṭhanāṭho.
458
Rouse: kanakakinarasobho; Vimalavaṁsa, Tilakasiri: kaṇaka-.
459
Rouse: tikhina-; -gg- is m.c.
Jinacaritaṁ - 94
−⏑⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
rājagahaṁ va nissāya ramme veḷuvanedhunā460
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
461
vasatī ti suṇitvāna buddhabhūtaṁ sakatrajaṁ [340]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
daṭṭhukāmo navakkhattuṁ navāmacce462 mahesino
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
navayodhasahassehi saddhiṁ pesesi santikaṁ [341]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gantvā te dhammarājassa sutvānopamadesanaṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
uttamatthaṁ labhitvāna sāsanam-pi na pesayuṁ [342]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tesvekam-pi apassanto kāludāyiṁ subhāratiṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
āmantetvā mahāmaccaṁ pabbajjābhirataṁ sadā [343]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sutaggaratanaṁ netvā mama nettarasāyanaṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
463 464
yena kenacupāyena karohī ti tam-abravī [344]
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
atha yodhasahassena tam-pi pesesi so pi ca
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gantvā sapariso satthu sutvā sundaradesanaṁ [345]
460
Rouse, Duroiselle, Vimalavaṁsa: velu-.
461
Rouse: sunitvāna.
462
Rouse: navāmaccet (!)
463
Rouse: upāyena.
Jinacaritaṁ - 95
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
arahattañjasaṁ patvā pabbajitvā narāsabhaṁ
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
namassanto sa465 sambuddhaṁ paggayha sirasañjaliṁ [346]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
vasantakālajjanitātiratta-466
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vaṇṇābhirāmaṅkurapallavāni
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
467
sunīlavaṇṇujjalapattayuttā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sākhāsahassāni manoramāni [347]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑
visiṭṭhagandhākulaphāliphulla-468
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
nānāvicittāni mahīruhāni
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑
sucittanānāmigapakkhisaṅgha-
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
saṅgīyamānuttamakānanāni [348]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
sunīlasātodakapūritāni
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sunādikādambakadambakāni
464
Vimalavaṁsa: tī.
465
sa = so here, used m.c.
466
-jj- is m.c.
467
Rouse: -vaṇṇojjala-.
468
Rouse: -phālī-.
Jinacaritaṁ - 96
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sugandha-indīvarakallahārā-
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
ravindarattambujabhūsitāni [349]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
469
tīrantare jātadumesu puppha-
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
470
kiñjakkharājīhi virājitāni
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
muttātisetāmalasekatāni
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
rammāni nekāni jalāsayāni [350]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upindavajirā
471
manuññaveḷūriyakañcukāni
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
va guṇṭhitānīva susaddalehi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sunīlabhūtāni mahītalāni
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
nabhāni mandānilasaṅkulāni [351]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
472
anantabhogehi janehi phītaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
473
surājadhāniṁ kapilābhidhāniṁ
469
Duroiselle: nīrantare.
470
Rouse: -rāsīhi.
471
Rouse: -veḷūriya-; Duroiselle: -vetthuriya-.
472
Rouse: pītaṁ.
473
Vimalavaṁsa: kapiḷ-.
Jinacaritaṁ - 97
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
gantuṁ bhadante samayo ti ādiṁ474
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
saṁvaṇṇivaṇṇaṁ gamanañjasassa [352]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
suvaṇṇanaṁ475 taṁ sugato suṇitvā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vaṇṇesi vaṇṇaṁ gamanassudāyi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
476
kin-nū ti bhāsittha tato udāyi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
kathesidaṁ tassa sivaṅkarassa [353]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
bhante pitā dassanam-icchate te
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
477
suddhodano rājavaro yasassī
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tathāgato lokahitekanātho478
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
karotu saññātakasaṅgahan-ti [354]
474
Rouse: ādi.
475
Rouse: suvaṇṇanan.
476
Vimalavaṁsa: tī.
477
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: yasassi.
478
Rouse: -nāṭho.
Jinacaritaṁ - 98
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
479
suṇitvā madhuraṁ tassa giraṁ lokahite rato
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
480
sādhūdāyi karissāmi ñātakānan-ti saṅgahaṁ [355]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
jaṅgamo hemamerūva rattakambalalaṅkato
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
vimalo puṇṇacando va tārakāparivārito [356]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
saddhiṁ vīsasahassehi santacittehi481 tādihi
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
gacchanto sirisampanno añjase saṭṭhiyojane [357]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dine dine vasitvāna yojane yojane jino
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
dvīhi māsehi sampatto buddho jātapuraṁ varaṁ [358]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
buddhaṁ visuddhakamalānanasobhamānaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
bālaṁsumālisatabhānusamānabhānuṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
cakkaṅkitorucaraṇaṁ caraṇādhivāsaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokattayekasaraṇaṁ araṇaggakāyaṁ [359]
479
Rouse: sunitvā.
480
Rouse: sādhu ’dāyi.
481
Rouse: santacintehi.
Jinacaritaṁ - 99
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
sampuṇṇahemaghaṭatoraṇadhūmagandha-
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
mālehi veṇupaṇavādihi dundubhīhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
cittehi chattadhajacāmaravījanīhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
suddhodanādivanipā abhipūjayiṁsu [360]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
susajjitaṁ puraṁ patvā munindo taṁ manoramaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
482
sugandhipupphakiñjakkhālaṅkatorutalākulaṁ [361]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
suphullajalajākiṇṇa-acchodakajalālayaṁ
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
mayūramaṇḍalāraddharaṅgehi ca virājitaṁ [362]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
cārucaṅkamapāsādalatāmaṇḍapamaṇḍitaṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
pāvekkhi pavaro rammaṁ nigrodhārāmam-uttamaṁ [363]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
483 484
amhākam -esa siddhattho putto natto ti ādinā
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
cintayitvāna sañjātamānasatthaddhasākiyā [364]
482
Rouse: -rukal-.
483
Duroiselle: amhākaṁ.
484
Rouse: nattā.
Jinacaritaṁ - 100
⏑⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
dahare dahare rājakumāre idam-abravuṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tumhe vandatha siddhatthaṁ na vandāma mayan-ti taṁ [365]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
idaṁ vatvā nisīdiṁsu katvā te purato tato
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
adantadamako danto tilokekavilocano [366]
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
485
tesaṁ ajjhāsayaṁ ñatvā na maṁ vandanti ñātayo
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
handa vandāpayissāmi dāni nesan-ti tāvade [367]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
486 487
abhiññāpādakajjhānaṁ samāpajjitva jhānato
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
vuṭṭhāya hemahaṁso va hemavaṇṇo pabhaṅkaro [368]
−−−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
488
abbhuggantvā nabhaṁ sabbasattanettarasāyanaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gaṇḍambarukkhamūlasmiṁ pāṭihāriyasannibhaṁ [369]
485
Vimalavaṁsa: vandantī.
486
Vimalavaṁsa: abhiñña-.
487
Tilakasiri: samāpajjitvā; -ă is m.c. to give the normal cadence.
488
Tilakasiri: abbhūggantvā; cf. 428c below, where the same
reading is adopted.
Jinacaritaṁ - 101
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
asādhāraṇam-aññesaṁ pāṭihāriyam489-uttamaṁ
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
ramanīyatare tasmiṁ akāsi munipuṅgavo [370]
−−−−¦⏑−−−¦−−⏑−¦⏑−⏑− pathyā
disvā tam490-abbhutaṁ rājā suddhodano narāsabho
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
491
sañjātapītipāmojjo sakyavaṁsekanāyako [371]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
satthupādāravindehi sake cārusiroruhe
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhūsitekāsi te492 sabbe sākiyā akaruṁ493 tathā [372]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dhīro pokkharavassassa avasāne manoramaṁ494
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dhammavassaṁ pavassetvā sattacittāvanuggataṁ [373]
[Yasodharākathā]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahāmoharajaṁ hantvā495 sasaṅgho dutiye dine
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
pāvekkhi496 sapadānena piṇḍāya puram-uttamaṁ [374]
489
Rouse: pātihāriyam-.
490
Duroiselle: taṁ.
491
Rouse: sañjātapītipāmojjā.
492
Rouse: kāsite.
493
Rouse: akarun.
494
Duroiselle: manoromaṁ.
495
Rouse: hatvā.
496
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: pavekkhi.
Jinacaritaṁ - 102
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tassa pādāravindāniravindāni anekadhā
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
uggantvā patigaṇhiṁsu497 akkantakkantaṭhānato [375]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
dehajotikadambehi gopuraṭṭālamandirā
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
498
piñjarattaṁ gatā tasmiṁ pākārappabhutī tadā [376]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
carantaṁ499 pavisitvāna piṇḍāya puravīthiyaṁ500
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
lokālokakaraṁ vīraṁ santaṁ dantaṁ pabhaṅkaraṁ [377]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
pasādajanake ramme pāsāde sā yasodharā
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
501
sīhapañjarato disvā ṭhitā pemaparāyaṇā [378]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
502
bhūsane maṇiraṁsīhi bhāsuraṁ rāhulaṁ varaṁ
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
503
āmantetvā padassetvā tuyham -eso pitā ti taṁ [379]
497
-g- in patigaṇhiṁsu is m.c. for -gg-, to give the pathyā
opening.
498
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -bhūtitadā (sic), which ruins the
metre.
499
Rouse: carantam.
500
Rouse: -vīṭhiyaṁ.
501
Rouse: -parāyanā.
502
Rouse: mani-.
503
Duroiselle: tuyhaṁ.
Jinacaritaṁ - 103
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
504 505
niketam -upasaṅkamma suddhodanayasassino
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
506
vanditvā tam -anekāhi itthīhi parivāritā [380]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
deva devindalīlāya507 putto tedha pure pure
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
caritvā carate dāni508 piṇḍāyā ti ghare ghare [381]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
pavedesi pavedetvāgamā mandiram-attano
−−⏑⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ānandajalasandohapūritoruvilocanā [382]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tato sesanarindānaṁ indo indo valaṅkato509
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kampamānopagantvāna vegena jinasantikaṁ [383]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sakyapuṅgava te nesa vaṁso mā cara mā cara
−−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
vaṁse puttekarājā pi na piṇḍāya carī510 pure [384]
504
Duroiselle: niketaṁ.
505
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -upasaṅkampa.
506
Duroiselle: taṁ.
507
Duroiselle: -līḷhāya.
508
Duroiselle: caratedāni; dāni is an independent form in Pāḷi
alongside idāni. cf. 302, 367 above.
509
= va alaṅkato, -ă- is m.c.
510
Duroiselle: cari (-ī is m.c.).
Jinacaritaṁ - 104
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
511
iti vutte narindena munindo guṇasekharo
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
512
tuyham -eso mahārāja vaṁso mayhaṁ pananvayo [385]
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
buddhavaṁso ti sambuddhavaṁsaṁ tassa pakāsayi513
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
atho514 tasmiṁ ṭhito yeva desento dhammam-uttariṁ [386]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
uttiṭṭhe nappamajjeyya dhammam-iccādim-uttamaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gāthaṁ manoramaṁ vatvā sotūnaṁ sivam-āvahaṁ [387]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dassanaggarasaṁ datvā santappetvā tam-uttamo
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tenābhiyācito tassa niketaṁ samupāgato [388]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
515
saddhiṁ vīsasahassehi tādīhi dipaduttamaṁ516
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
madhurodanapānena santappetvā mahīpati517 [389]
511
Vimalavaṁsa: nari[ ]dena.
512
Duroiselle: tuyhaṁ.
513
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: pakāsayī.
514
Rouse: athā.
515
Rouse: vīsasahasseti.
516
Vimalavaṁsa: dīpad-.
517
Rouse, Tilakasiri: mahīpatī.
Jinacaritaṁ - 105
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
518
cūḷāmaṇimarīcīhi piñjarañjalikehi taṁ519
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
520
rājūhi saha vanditvā nisīdi jinasantike [390]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
tā pi nekasatā gantvā sundarā rājasundarī
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
narindena anuññātā nisīdiṁsu tahiṁ tadā [391]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
desetvā madhuraṁ dhammaṁ tilokatilako jino
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
521
aham -pajja na gaccheyyaṁ sace bimbāya mandiraṁ [392]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
522
dayāya hadayaṁ tassā phāleyyā ti dayālayo
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sāvakaggayugaṁ gayha mandiraṁ pitarā gato [393]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
nisīdi pavisitvāna buddho buddhāsane tahiṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
chabbaṇṇaraṁsijālehi bhāsuranto va bhānumā [394]
518
Tilakasiri: -maricīhi.
519
Rouse: tam.
520
Duroiselle: rājūbhi; Vimalavaṁsa: rājuhi.
521
Duroiselle: ahaṁ.
522
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: tassa.
Jinacaritaṁ - 106
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
manosilācuṇṇasamānadeha-523
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
marīcijālehi virājamānā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
pakampitā hemalatā va bimbā
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
bimbādharā satthusamīpam-āga [395]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
satthu pādesu samphassa sītaluttamavārinā
−−−⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nibbāpesi mahāsokapāvakaṁ hadayindhane [396]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
rājā satthu524 pavedesi bimbāyātibahuṁ guṇaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
munindo pi pakāsesi candakiṇṇarajātakaṁ525 [397]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
tadā nandakumārassa sampatte maṅgalattaye
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
vivāho abhiseko ca iti gehappavesanaṁ [398]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
maṅgalānaṁ pure yeva pabbājesi pabhaṅkaro
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−⏑−¦⏑−⏑− pathyā
anicchantaṁ va netvā taṁ ārāmaṁ rammam526-uttamaṁ [399]
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
attānam527-anugacchantaṁ dāyajjatthaṁ sakatrajaṁ
523
Rouse: -cunna-.
524
Vimalavaṁsa: satthū.
525
Rouse, Tilakasiri: -kinnara-.
Jinacaritaṁ - 107
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
528
kumāraṁ rāhulañ -cāpi kumārābharaṇujjalaṁ529 [400]
⏑−⏑−¦−−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− mavipulā
sukhā va chāyā te me ti uggirantaṁ giraṁ piyaṁ530
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dāyajjaṁ531 me dadāhī ti dāyajjam532-me dadāhi ca [401]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
533
ārāmam -eva netvāna pabbājesi niruttaraṁ
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
saddhammaratanaṁ datvā dāyajjaṁ tassa dhīmato [402]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
nikkhamma tamhā sugataṁsumāli534
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
tahiṁ tahiṁ jantusaroruhāni
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
saddhammaraṁsīhi vikāsayanto
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
upāgato rājagahaṁ punāpi535 [403]
526
Rouse: ārāmarammam.
527
Duroiselle: attānaṁ.
528
Rouse: rāhulaṁ.
529
Rouse: -bharan-.
530
Rouse: girappiyaṁ.
531
Rouse: dāyajjam (and in the next line).
532
Tilakasiri: dāyajjaṁ.
533
Duroiselle: ārāmaṁ.
534
Rouse, Duroiselle: -mālī.
535
Rouse: punā pi.
Jinacaritaṁ - 108
536
⏑⏑−⏑⏑−⏑⏑⏑⏑⏑⏑− Varivasitā
kusumākulasundaratarupavane
⏑⏑−⏑⏑−⏑⏑⏑⏑⏑⏑−
padumuppalabhāsurasaranikare
⏑⏑−⏑⏑−⏑⏑⏑⏑⏑⏑−
puthucaṅkamamaṇḍitasitasikate
⏑⏑−⏑⏑−⏑⏑⏑⏑⏑⏑−
subhasītavane viharati sugato [404]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
tadā sudattavhayaseṭṭhiseṭṭho
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
bahūhi bhaṇḍaṁ537 sakaṭehi gayha
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sāvatthito rājagahe manuññe
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sahāyaseṭṭhissa gharūpagantvā [405]
[Jetavanakathā]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
teneva vutto subhagena buddho
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
jāto ti loke dipadānam-indo
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sañjātapītīhi538 udaggacitto
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
rattiṁ pabhātaṁ iti maññamāno [406]
536
This is the name Duroiselle gives to the metre, quoting a
Sanskrit work called Bāgavallabhapra (?); Ven. Dīpaṅkara’s
Vuttodaya Parisistha gives the name as Ramaṇī.
537
Rouse: bhaṇdaṁ (sic).
538
Tilakasiri: -pītihi.
Jinacaritaṁ - 109
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Indavajirā
nikkhamma539 tamhā vigatandhakāre
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
devānubhāvena mahāpathamhi
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
gantvāna taṁ sītavanaṁ540 surammaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
sampuṇṇacandaṁ va virājamānaṁ541 [407]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
taṁ dīparukkhaṁ542 viya pajjalantaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
vilocanānandakaraṁ mahesiṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
disvāna tassuttamapādarāgaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
paṭiggahetvā sirasā sudhīmā [408]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
gambhīraṁ nipuṇaṁ dhammaṁ suṇitvā543 vimalaṁ varaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
sotāpattiphalam544-patvā sahassanayamaṇḍitaṁ [409]
⏑−−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
nimantetvāna sambuddhaṁ sasaṅghaṁ lokanāyakaṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
vaṇṇagandharasūpetaṁ datvā dānaṁ sukhāvahaṁ [410]
539
Vimalavaṁsa: nīkkhamma.
540
Rouse: sīta anaṁ (sic).
541
Rouse: virājamāṇaṁ.
542
= dīparukhaṁ, -kkh- is m.c.
543
Rouse: sunitvā.
544
Duroiselle: sotāpattiphalaṁ.
Jinacaritaṁ - 110
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
satthu āgamanatthāya sāvatthinagaraṁ varaṁ
⏑−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
patiññaṁ so gahetvāna gacchanto antarāpathe545 [411]
−⏑−−¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
yojane yojane cārucittakammasamujjale
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
vihāre pavare datvā kārāpetvā bahuṁ dhanaṁ [412]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
sāvatthiṁ punar-āgantvā pāsādasatamaṇḍitaṁ
−⏑−⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
toraṇagghikapākāragopurādi virājitaṁ [413]
⏑−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
546
puraṁ apahasantaṁ va devindassāpi sabbadā
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sabbasampattisampannaṁ naccagītādi sobhitaṁ [414]
−−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
kasmiṁ so vihareyyā ti bhagavā lokanāyako
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
samantānuvilokento vihārārahabhūmikaṁ [415]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
jetarājakumārassa547 uyyānaṁ nandanopamaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
chāyūdakādisampannaṁ548 bhūmibhāgaṁ udikkhiya [416]
545
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: antārāpathe.
546
Rouse: avahasantaṁ.
547
Vimalavaṁsa: jetarājakumā[ ]ssa.
548
Rouse: chāyūdakādisampattaṁ.
Jinacaritaṁ - 111
⏑−⏑−¦⏑−−⏑¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
hiraññakoṭisanthāravaseneva mahāyaso
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
kiṇitvā pavare tamhi narāmaramanohare [417]
−−−⏑⏑−⏑−⏑⏑⏑−,−−⏑−−⏑− Saddūlavikkīḷita
niccaṁ kiṅkiṇijālanādaruciraṁ siṅgīva siṅgākulaṁ
−−−⏑⏑−⏑−⏑⏑⏑−,−−⏑−−⏑−
rammaṁ nekamaṇīhi chattachadanaṁ549 āmuttamuttāvaliṁ
−−−⏑⏑−⏑−⏑⏑⏑−,−−⏑−−⏑−
nānārāgavitānabhāsurataraṁ pupphādinālaṅkataṁ550
−−−⏑⏑−⏑−⏑⏑⏑−,−−⏑−−⏑−
citraṁ gandhakuṭiṁ551 varaṁ suvipulaṁ kāresi bhūsekharaṁ
[418]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
jinatrajānam-pi visālam-ālayaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vitānanānāsayanāsanujjalaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sumaṇḍitaṁ maṇḍapacaṅkamādinā
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vilumpamāṇaṁ552 manalocanaṁ sadā [419]
549
Duroiselle: -maṇīhichatta-.
550
Rouse: -laṅkanaṁ.
551
Rouse: -kutiṁ.
552
Duroiselle, Tilakasiri: -pamānaṁ.
Jinacaritaṁ - 112
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
athāpi saṇhāmalasetavālukaṁ553
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
554
savedikācāruvisālamālakaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
jalāsayaṁ sātatisītalodakaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
sugandhisogandhikapaṅkajākulaṁ [420]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
suphullasālāsanasokanāga-
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
punnāgapūgādi virājamānaṁ
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
manoramaṁ jetavanābhidhānaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
555
kārāpayī seṭṭhi vihāraseṭṭhaṁ [421]
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑− Vaṁsaṭṭha
visālakelāsadharādharuttamā-556
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
bhirāmapākāraphaṇindagopito557
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
janassa sabbābhimanatthasādhako558
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−⏑−
vihāracintāmaṇi559 so virājite [422]
553
Rouse: saṇhāmanasettha-.
554
Rouse: sāvedikā-.
555
-ī is m.c.
556
Vimalavaṁsa: -dhārādhar-.
557
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -phaninda-.
558
Rouse: saddhā-.
559
Rouse: -mani.
Jinacaritaṁ - 113
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
tato āgamanatthāya munindaṁ nāthapiṇḍiko
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
dūtaṁ560 pāhesi so satthā sutvā dūtassa sāsanaṁ [423]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
mahatā bhikkhusaṅghena tadā tamhā purakkhato
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
nikkhamitvānupubbena patto sāvatthim-uttamaṁ [424]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
samujjalāni nekāni dhajānādāya sundarā
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
kumārā purato satthu nikkhamiṁsu surā yathā [425]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
nikkhamiṁsu tato tesaṁ pacchato taruṇaṅganā
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
cārupuṇṇaghaṭādāya devakaññā yathā tathā [426]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
puṇṇapātiṁ gahetvāna seṭṭhino561 bhariyā tathā
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
saddhiṁ562 nekasatitthīhi nekālaṅkāralaṅkatā563 [427]
560
Rouse: dūtam.
561
Rouse: setthino.
562
Rouse: saddhim.
563
= neka-alaṅkāra-alaṅkatā, -ălaṅkatā is m.c.
Jinacaritaṁ - 114
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
mahāseṭṭhi mahāseṭṭhisatehi saha nāyakaṁ
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
abbhuggañchi564 mahāvīraṁ pūjito tehi nekadhā [428]
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−− Upajāti
chabbaṇṇaraṁsīhi manoramehi
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
565 566
puraṁ varaṁ piñjaravaṇṇabhāvaṁ
−−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
567
netto munindo sugato sugatto
⏑−⏑−¦−⏑⏑¦−⏑−−
upāvisī jetavanaṁ vihāraṁ [429]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
cātuddisassa saṅghassa sambuddhapamukhassahaṁ
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
568
imaṁ dammi vihāran-ti satthucārukarambuje [430]
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
sugandhavāsitaṁ vāriṁ hemabhiṅkārato varaṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
ākiritvā adā rammaṁ vihāraṁ cārudassanaṁ [431]
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−− Bhujaṅgappayāta
surammaṁ vihāraṁ paṭiggayha seṭṭhaṁ
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
anagghe vicittāsanasmiṁ nisinno
564
Tilakasiri: abbhūggañchi; Vimalavaṁsa: abbhuggacchi.
565
Vimalavaṁsa: caraṁ.
566
Rouse: piṅjara- (sic).
567
Duroiselle: nento.
568
Vimalavaṁsa: -cārakarumbuje.
Jinacaritaṁ - 115
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
janindānam-indo tilokekanetto
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
tilokappasādāvahaṁ taṁ569 manuññaṁ [432]
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−− Bhujaṅgappayāta
udārānisaṁsaṁ vihārappadāne
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
anāthappadānena nāthassa tassa
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
sudattābhidhānassa seṭṭhissa570 satthā
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
yasassī hitesī mahesī adesī [433]
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−− Bhujaṅgappayāta
udārānisaṁsaṁ vihārappadāne
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
kathetuṁ samattho vinā bhūripaññaṁ
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
tilokekanāthaṁ naro kosi yutto
⏑−−⏑−−⏑−−⏑−−
mukhānaṁ sahassehi nekehi cāpi [434]
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−− Mālinī
iti vipulayaso571 so tassa dhammaṁ kathetvā
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
api sakalajanānaṁ mānase tosayanto
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
paramamadhuranādaṁ dhammabheriṁ mahantaṁ
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
viharati paharanto tattha tatthūpagantvā [435]
569
Rouse: tilokappasādāvahantam-.
570
Rouse: setthissa.
571
Rouse: vapulayato.
Jinacaritaṁ - 116
[Vassānakathā]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
evaṁ tilokahitadena mahādayena
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokuttamena paribhuttapadesapantiṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
niccaṁ surāsuramahoragarakkhasādi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sampūjitaṁ aham-idāni nidassayissaṁ [436]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
saddhammaraṁsinikarehi jinaṁsumāli572
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
veneyyapaṅkajavanāni vikāsayanto
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akāsi pavaro paṭhamamhi vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
573
bārāṇasimhi nagare migakānanamhi [437]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
nānappakāraratanāpaṇapantivīthi574
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ramme pure pavararājagahābhidhāne
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akāsi dutiye tatiye catutthe
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
575
vasse pi kantataraveḷuvane pi nātho [438]
572
Duroiselle: jinaṁsumālī.
573
Rouse: bārānasimhi.
574
Rouse: -ratanāpanavīthipanti-.
575
Rouse, Vimalavaṁsa, Duroiselle: -veluvane.
Jinacaritaṁ - 117
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
bhūpālamoḷimaṇiraṁsivirājamānaṁ576
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
577
vesālināmaviditaṁ nagaraṁ surammaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nissāya sakyamunikesari578 pañcamamhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassamhi vāsam-akarittha mahāvanasmiṁ [439]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
phullātinīlavimaluppalacārunetto
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
siṅgīsamānatanujotihi jotamāno
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
buddho anantaguṇasannidhi chaṭṭhavasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā vipulamaṅkulapabbatasmiṁ [440]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
gambhīraduddasataraṁ madhuraṁ marūnaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
579
desetva dhammam-atulo sirisannivāso
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
devindasītalavisālasilāsanasmiṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassamhi580 vāsam-akarī muni sattamamhi [441]
576
Duroiselle: -moḷi-; Tilakasiri: virājajamānaṁ.
577
Duroiselle: vesāli nāma viditaṁ.
578
-ĭ is m.c.
579
-ă is m.c.
580
Vimalavaṁsa: vassamhī.
Jinacaritaṁ - 118
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
phullāravindacaraṇo581 caraṇādhivāso
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
582
so suṁsumāragirināmadharādharamhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā paramamāraji aṭṭhamasmiṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassamhi kantatarabhesakalāvanamhi [442]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
nānāmatātibahutitthiyasappadappaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
hantvā tilokatilako navamamhi vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akāsi rucire atidassanīye
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
kosambisimbalivane jinapakkhirājā [443]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
tesaṁ mahantakalahaṁ samituṁ yatīnaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nissāya vāraṇavaraṁ583 dasamamhi vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
pupphābhikiṇṇavipulāmalakānanasmiṁ584
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā munivaro varapārileyye585 [444]
581
Vimalavaṁsa: varaṇ-; similarly in the next word.
582
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -dharamhī.
583
Rouse: -varam.
584
Vimalavaṁsa: kāna[ ]smiṁ.
585
Rouse, Duroiselle: pāraleyya.
Jinacaritaṁ - 119
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
dhammāmatena janataṁ ajarāmarattaṁ586
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
587
netto vilocanamanoharasuddhadanto
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nālābhidhānadijagāmavare munindo
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā amitabuddhi dasekavasse [445]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
verañjacārudijagāmasamīpabhūte
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ārāmake surabhipupphaphalābhirāme
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
sabbaññu sakyamuni bārasamamhi vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akāsi pucimandadumindamūle [446]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
phullāravindavadano ravicārusobho
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokassa atthacariyāya dayādhivāso
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā ruciracāliyapabbatasmiṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
588
vīro tilokagaru terasamamhi vasse [447]
586
Rouse: ajarāmaran taṁ.
587
Rouse: nento.
588
Rouse: tilokaguru.
Jinacaritaṁ - 120
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
bandhūkapupphasamapādakarābhirāmo
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
dhammissaro pavarajetavane suramme
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
dhīro mahiddhi muni cuddasamamhi589 vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā sakalasattahitesu yutto [448]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
veneyyabandhuvanarāgagaje590 vihantvā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassamhi pañcadasame munisīharājā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akā kapilavatthudharādharoru-591
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nigrodharāmaramaṇīyamaṇigguhāyaṁ592 [449]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
yakkham-pi kakkhalataraṁ suvinītabhāvaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
netvā pure varatam-ālavakābhidhāne
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
593 594
vassamhi vāsam-akarī dasachaṭṭhamamhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
netto595 janaṁ bahutaram-pi ca santimaggaṁ [450]
589
Rouse: chuddasamamhi.
590
Tilakasiri: -bandhūvana-.
591
Tilakasiri: dharorū.
592
Rouse: -ramaṇiya-; -ă- in nigrodha- and -gg- in maṇigguhāyaṁ
are m.c.
593
Tilakasiri: akari; cf. 452 below.
594
Vimalavaṁsa: -chaṭṭhamamhī.
595
Duroiselle: nento.
Jinacaritaṁ - 121
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
pākāragopuraniketanatoraṇādi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
nettābhirāmavararājagahe mahesī596
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akānadhivaro dasasattamamhi
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vassamhi patthaṭayaso bhuvanattayasmiṁ [451]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
dhammosadhena madhurena sukhāvahena
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokassa ghoratararāgarajaṁ vihantvā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
597
vassamhi vāsam-akarī dasa-aṭṭhamasmiṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
aṅgīraso pavaracāliyapabbatasmiṁ [452]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
veneyyabandhujanamoharipuṁ uḷāraṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
hantvāna dhamma-asinā varadhammarājā
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
ekūnavīsatimake puna tattha vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
598
vāsaṁ akā madhurabhārati lokanātho [453]
596
Duroiselle, Vimalavaṁsa: mahesi.
597
Tilakasiri: akari.
598
-ĭ is m.c.
Jinacaritaṁ - 122
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
suddhāsayo pavararājagahe vicitte
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akāsi samavīsatimamhi vasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokassa atthacaraṇe subhakapparukkhe599
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
cintāmaṇippavarabhaddaghaṭo600 munindo [454]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
evaṁ tilokamahito anibaddhavāsaṁ
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
katvā caram601-paṭhamabodhiyuḷārapañño602
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
chabbaṇṇaraṁsisamupetavicittadeho603
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokekabandhu bhagavā avasesakāle [455]
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−− Vasantatilakā
sāvatthiyaṁ pavarajetavane ca ramme
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
dibbālaye va604 samalaṅkatapubbarāme605
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
vāsaṁ akāsi muni vīsatipañcavasse
−−⏑−¦⏑⏑⏑−⏑⏑¦−⏑−−
lokābhivuddhinirato sukhasannivāso [456]
599
Rouse: -rukkha-; Duroiselle: rukkho.
600
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: cittā; Rouse: -mani-.
601
Duroiselle: caraṁ.
602
Rouse, Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -udāra- (the Sanskrit form of
the word).
603
Rouse: -dehe.
604
Tilakasiri: ca.
605
-ă- in -pubbarāme is m.c.
Jinacaritaṁ - 123
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−− Mālinī
iti amitadayo yo606 pañcatālīsavasse607
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
manujamanavanasmiṁ jātarāgaggirāsiṁ
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−−⏑−−⏑−−
paramamadhuradhammambūhi nibbāpayanto
⏑⏑⏑⏑⏑⏑−−,−⏑−−⏑−−
avasi sa munimegho lokasantiṁ karotu [457]
[Nigamana]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
paññāvaraṅganā mayhaṁ sañjātā manamandire
−⏑−−¦−⏑⏑−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− bhavipulā
608
tosayantī sabbajanaṁ vuddhiṁ gacchatu sabbadā [458]
⏑−−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
citaṁ yaṁ racayantena jinassa caritaṁ mayā
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
puññaṁ tassānubhāvena sampatto tusitālayaṁ [459]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
metteyyalokanāthassa suṇanto609 dhammadesanaṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
tena saddhiṁ ciraṁ kālaṁ vindanto610 mahatiṁ siriṁ [460]
606
Vimalavaṁsa and Tilakasiri omit yo, which is in fact needed
to complete the metre; it has probably fallen out of Vimalavaṁsa’ s
edition by haplography and the mistake has been copied into
Tilakasiri’s edition.
607
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -tāḷīsa-.
608
Vimalavaṁsa: tosayanti.
609
Rouse: sunanto.
610
Rouse: vidanto.
Jinacaritaṁ - 124
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
611
buddhe jāte mahāsatto ramme ketumatīpure
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
rājavaṁse janitvāna tihetupaṭisandhiko [461]
⏑⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
cīvaraṁ piṇḍapātañ-ca anagghaṁ vipulaṁ varaṁ
−−⏑−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
612
senāsanañ -ca bhesajjaṁ datvā tassa mahesino [462]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
sāsane pabbajitvāna jotento tam-anuttaraṁ
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
iddhimā satimā sammā dhārento piṭakattayaṁ [463]
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
vyākato tena buddhoyaṁ613 hessatī ti anāgate
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
uppannuppannabuddhānaṁ dānaṁ datvā sukhāvahaṁ [464]
−−−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
saṁsāre saṁsaranto hi kapparukkho614 va pāṇinaṁ615
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
icchiticchitam-annādiṁ dadanto madhuraṁ varaṁ [465]
611
Rouse: mahāsatte.
612
Rouse: sanāsanañ.
613
Rouse: buddo (!).
614
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: -rukkhe.
615
Rouse: ca pānitaṁ.
Jinacaritaṁ - 125
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
616
maṁsalohitanettādiṁ dadaṁ cittasamāhito
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
617
sīlanekkhammapaññādiṁ pūrento sabbapāramiṁ [466]
−⏑−⏑¦⏑−−−¦¦−−−−¦⏑−⏑− pathyā
pāramīsikharaṁ patvā buddho hutvā anuttaro
−−−⏑¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
desetvā madhuraṁ dhammaṁ jantūnaṁ sivam-āvahaṁ [467]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
sabbaṁ sadevakaṁ lokaṁ brahāsaṁsārabandhanā
−⏑−−¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
mocayitvā varaṁ khemaṁ pāpuṇeyyaṁ sivaṁ puraṁ [468]
−−−−¦⏑−−−¦¦−−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
laṅkālaṅkārabhūtena bhūpālanvayaketunā618
⏑⏑⏑−¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
vijayabāhunā raññā sakanāmena kārite [469]
⏑−−⏑¦⏑−−⏑¦¦−⏑−⏑¦⏑−⏑− pathyā
satoyāsayapākāragopurādivirājite
⏑⏑−⏑¦⏑−−−¦¦⏑⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
619 620
pariveṇavare ramme vasatā santavuttinā [470]
−−⏑−¦⏑−−−¦¦⏑−−−¦⏑−⏑− pathyā
medhaṅkarābhidhānena dayāvāsena dhīmatā
−−⏑⏑¦⏑−−−¦¦−⏑−−¦⏑−⏑− pathyā
621 622
therena racitaṁ etaṁ sabbhi saṁsevitaṁ sadā [471]
616
Tilakasiri: -ādi.
617
Tilakasiri: -pārami.
618
Rouse: -pala-.
619
Rouse: parivenavare.
620
Rouse: satta-.
Jinacaritaṁ - 126
⏑−⏑−¦⏑−−−¦¦−−⏑⏑¦⏑−⏑− pathyā
bhave bhavedha gāthānaṁ tesattati catussataṁ
−⏑−−¦⏑−−−¦¦⏑−−⏑¦⏑−⏑− pathyā
ganthato pañcapaññāsādhikaṁ pañcasataṁ iti [472]
Niṭṭhitaṁ Jinacaritaṁ623
621
Rouse: phanaṁ (?).
622
Vimalavaṁsa, Tilakasiri: sabba.
623
Omitted by Rouse, Vimalavaṁsa, and Tilakasiri.
127
A Ā I Ī U Ū E O
KA KHA GA GHA
CA CHA JA JHA ÑA
ṬA ṬHA ḌA ḌHA
TA THA DA DHA NA
PA PHA BA BHA MA
YA RA LA VA SA HA
Jinacarita Complete Word Index - 128
-ayam, 89 -alinaṁ, 1
ayātaṁ, 20 -alini-, 75
ayuttakaṁ, 127 -alīnaṁ, 31
arakkhitaṁ, 288 -avakāso, 132
-araṇa, 359 -avadāta-, 76
-aravinda-, 78, 223, 300, 349, -avani-, 373
442, 447 -avanipā, 360
-aravindaṁ, 76 avalokiya, 251
-aravindā, 125 -avasānamhi, 82, 119, 283,
-aravindāni, 128, 375 334
aravindāni, 375 avasāne, 12, 373
-aravindehi, 331, 372 avasi, 457
-aravindo, 337 -avasesa, 455
-araha-, 415 avādita, 115
arahaṁ, 314 -avijjā, 295
arahati, 309 -avīci, 111
-arahatta, 346 -avhayaṁ, 329
-arahe, 156 avhayantaṁ, 84
-aruṇa, 270 -avhayo, 239, 240
alaṁ, 45 asakkonto, 188
-alaṅkata-, 84, 139, 336, 361 -asakkhi, 248
-alaṅkata, 74 asaṅkheyyānaṁ, 8
-alaṅkataṁ, 418 asaṅgaṁ, 252
alaṅkataṁ, 124 -asana-, 421
-alaṅkatasmiṁ, 336 asandamānā, 102
-alaṅkatā, 427 asayhamānā, 98
alaṅkatānaṁ, 136 asādiso, 271
-alaṅkate, 42, 67 -asādhāraṇa-, 97, 148, 212
-alaṅkato, 356 asādhāraṇaṁ, 370
alaṅkato, 383 -asiṁ, 319
alaṅkarohi, 146 -asitasela-, 231
-alaṅkāra-, 427, 469 asiddhatthaṁ, 183, 243
-alaṅkārā, 115 -asinā, 197, 453
alaṅkārāni, 264 -asī, 261
-ali-, 172, 220, 305 -asura-, 97, 105, 222, 436
-ali, 19 -asesa, 108
Jinacarita Complete Word Index - 134
-indriyo, 58 utuṁ, 91
-indhane, 396 utūnaṁ, 136
-ibha, 24 -uttama-, 148, 315, 348, 396,
imaṁ, 15, 180, 196, 246, 285, 408, 422
430 -uttama, 1, 200, 220, 286, 342
imassa, 44, 153, 308 -uttamaṁ, 150, 216, 321, 389
imāni, 249 uttamaṁ, 1, 36, 97, 129, 166,
iminā, 277 281, 306, 324, 325, 339, 363,
ime, 257 370, 374, 387, 399, 424
-iva, 90, 149, 152, 172, 230, -uttamassa, 126
293, 351, 418 uttamassa, 127
iva, 81, 88, 98, 100, 253, 356 -uttame, 223, 224, 225, 226,
-isi, 32, 33 227, 228
isi, 34, 123 -uttamena, 436
isiṁ, 52 -uttamehi, 327
-issaro, 130, 448 -uttamo, 70, 150, 181, 231,
issaro, 146 235
iha, 37, 192 uttamo, 268, 314, 326, 388
īdisaṁ, 133, 154 -uttara-, 236
īsakaṁ, 159 -uttara, 96
-ukkā-, 190 uttariṁ, 62, 188, 386
ukkhipi, 197 uttārayissāmi, 177
-ukkhepa-, 117 uttiṭṭhe, 387
-uggata-, 246, 250 -uttuṅga-, 73
-uggataṁ, 198, 373 -udaka-, 248, 349, 362, 416
uggantvā, 375 -udakaṁ, 281, 420
uggirantaṁ, 401 -udakato-, 66
ugghosamānā, 266 udakāni, 109
-uju, 109 -udagga-, 40, 122, 192
-ujjala-, 101, 131, 132, 225, -udagga, 51, 217, 406
347 -udaggā, 192
-ujjalaṁ, 3, 148, 400, 419 udaggudaggā, 99
uṭṭhaha, 256 -udaya-, 2, 304
uṭṭhahitvāna, 57 -udaye, 270
uṭṭhahissāmi, 272 -udayo, 17
uṭṭhāya, 276 udānaṁ, 271
Jinacarita Complete Word Index - 138
-gaja-, 73 gabbhā, 88
-gaja, 21 -gabbhe, 80
-gajā, 106 -gabbhesu, 13
-gaje, 449 -gamana, 352
-gaṇa-, 305 gamanaṁ, 102
-gaṇaṁ, 246 gamanassa, 170, 353
-gaṇā, 131, 165 gamane, 182
-gaṇḍamba, 369 gamiṁsu, 109, 131
gaṇhatha, 246 gamissāmī, 160
gaṇhāti, 263 -gambhīra, 247, 441
gaṇhissāmi, 170 gambhīraṁ, 409
gatā, 14, 100, 218, 376 -gambhīrataṁ, 285
-gatāni, 113, 250 gambhīrattaṁ, 283
-gato, 16 gambhīro, 284
gato, 97, 119, 130, 306, 393 gayha, 15, 393, 405
-gattaṁ, 307 -garu, 447
-gattataṁ, 109 garūnaṁ, 12
-gatto, 429 galato, 287
gantuṁ, 15, 82, 193, 352 gavesanto, 62, 63
gantvā, 96, 119, 166, 167, -gahaṁ, 203
175, 202, 207, 219, 253, 255, gahita, 79
283, 299, 326, 333, 342, 345, gahitena, 180
391 gahetūna, 206
gantvāna, 72, 163, 203, 216, gahetvā, 218, 230, 241
407 gahetvāna, 7, 33, 120, 411,
-gantha, 135 427
ganthato, 472 gāthaṁ, 387
-gandha-, 94, 104, 105, 148, gāthānaṁ, 472
193, 197, 266, 306, 336, 348, -gāma-, 445, 446
349, 360, 410 -gāmiṁ, 323
-gandha, 418 gāyantīhi, 228
-gandhabba-, 26 gāyanto, 240
-gandhi-, 148, 361 -gāvutaṁ, 238
-gandhena, 19 gāhāpayuṁ, 91
-gandhehi, 22, 224 gāhāpetuṁ, 188
-gandho, 108 gāhāpetvāna, 178
Jinacarita Complete Word Index - 144
296, 303, 312, 353, 355, 375, ti, 15, 40, 54, 70, 71, 89, 95,
386, 388, 402, 433, 435, 462 96, 121, 124, 127, 133, 134,
tassā, 133, 155, 173, 219, 393 150, 160, 161, 171, 180, 183,
tassodayo, 16 196, 205, 211, 216, 217, 243,
tahiṁ, 4, 11, 32, 35, 42, 43, 257, 258, 259, 261, 265, 275,
46, 50, 52, 101, 119, 141, 284, 295, 301, 303, 314, 325,
144, 149, 159, 190, 202, 204, 340, 344, 352, 353, 354, 355,
221, 223, 236, 306, 391, 394, 364, 367, 379, 381, 386, 393,
403 401, 406, 415, 430, 464
tā, 129, 192, 391 -tiṁsa, 194, 203, 324
tādise, 158 -tikkha, 310
tādihi, 357 -tikhiṇa, 338
tādīhi, 389 tiṭṭha, 186
tāni, 249 -tiṇa, 222, 232
tāpasassa, 125, 127 tiṇe, 230
-tāpaso, 118 tiṇṇaṁ, 136
tāya, 89, 154, 258 -tiṇha-, 252
-tāra-, 132 titikkhiya, 63
-tārakā, 356 -tittha-, 28
tārakāhi, 65, 326 -titthiya-, 443
-tārā, 113 -timiraṁ, 251
tāretvāna, 49 timiraṁ, 250
tārehi, 176 -tilakehi, 23
tāva, 272 -tilako, 392, 443
-tāvatiṁsa, 117, 119 -tīra, 350
-tāvatiṁse, 199 tīra, 195, 219
-tāvad, 122, 125 -tīraṁ, 195, 219
tāvade, 111, 151, 190, 216, tu, 153, 184, 250, 309
233, 236, 243, 293, 298, 367 tuṭṭho, 128
tāsaṁ, 275 tumhe, 365
tāhi, 130 tumhehi, 95
-ti, 126, 141, 142, 230, 237, tuyhaṁ, 70, 217, 379, 385
238, 307, 366, 392, 432, 434, -turaga, 181
436, 443, 447, 455, 461 turagaṁ, 196
-ti, 271, 365 turagassa, 195
-turaṅga-, 193
Jinacarita Complete Word Index - 150
-dukūlamaya, 92 deviṁ, 86
-dukkarāni, 212 deviyā, 169
dukkhaṁ, 16, 17, 63 devī, 82
-dukkho-, 17 devehi, 70
dukkho, 16 devo, 217
-duṭṭho, 295 -desanaṁ, 342, 345, 460
dutiyaṁ, 134, 237 -desanā, 319
dutiye, 374, 438 desanā, 316
-duddasa-, 441 desanāya, 296
-dundubhi-, 227 desetu, 299
-dundubhi, 115 desetvā, 392, 441, 467
-dundubhiṁ, 320 desento, 386
-dundubhī, 107 desehi, 211
-dundubhīhi, 360 -deha-, 395
-duma-, 230, 446 -deha, 145, 173, 209, 213,
-dumesu, 350 214, 251, 376
-dur-, 320 dehasmiṁ, 18
dullabhaṁ, 5 -dehe, 91
-dussa-, 147 dehe, 16, 91
-dussa, 200, 201 -deho, 455
dūtaṁ, 423 -do, 64
dūtassa, 423 -dosa, 295
dento, 39, 67 dose, 16, 18
-dev, 281 -ddhaja-, 193
-deva-, 26, 28, 242 -ddhajehi, 225
-deva, 10, 57, 71, 72, 77, 117, -dvā, 201
128, 129, 149, 156, 168, 220, -dvāra-, 116, 179
236, 265, 298, 307, 332, 333, -dvāra, 160
381, 407, 414, 426, 441 dvāraṁ, 179, 182
deva, 82, 381 -dvāre, 182
-devakaṁ, 468 -dvijo, 222
-devatānaṁ, 275 dvīhi, 358
-devassa, 216, 236 dve, 91
devā, 59, 92 -dhaṁsake, 232
devānaṁ, 146 dhaṁsanaṁ, 20
devi, 89 dhaṁsentaṁ, 2
Jinacarita Complete Word Index - 153
hāsake, 74 himālayaṁ, 22
hi, 5, 45, 109, 126, 192, 217, -hirañña, 417
274, 289, 296, 311, 339, 465 hutvā, 47, 48, 171, 177, 211,
-hita-, 354 214, 321, 467
hitaṁ, 4 hutvāna, 270
-hitadena, 436 -hetu-, 461
-hitāya, 339 -hema-, 27, 87, 89, 198, 225,
hitāya, 45 260, 360
-hite, 176, 322, 355 hema-, 193, 204, 214, 215,
hitesī, 433 241, 276, 356, 368, 395, 431
-hitesu, 448 hesāravaṁ, 164
-hito, 42 hesāravo, 106
-hima-, 20 hessatī, 464