01

D
53

30
12

DC
Paper / Subject Code: 23114 / Commerce V

AC
EC

92
77

01
53
A3

30
12

DC
AC
EC

92
77
72

01
53
A3

30
F6

12

C
EC

2
7
1D

72

A
39
7
TIME : 3 HRS. (TOTAL : 100 MARKS)

A3

30
F6

12
05

5
EC

92
77
D

2
9D

7
1

3
A3
6

2
05
DD

23
F

1
1. ALL QUESTIONS ARE COMPULSORY.

EC
77
1D

72
9D

39
DC
2. MARKS ARE INDICATED AGAINST EACH QUESTION

A3
F6

12
05
D

C5
01

CD

77
1D

72
D

E
D9
AC

A3
6

12
05
D

F
1. (A) Select the most appropriate answer from the options given below (ANY TEN)(10)

01

77
1D

72
9D
30

C
AC

A3
6
92

05
1D

DF

71
1. . _________________ concept of marketing assumes that customers will prefer

D
53

72
D
0

37
DC
3

51
those products which are aggressively promoted.

D9
AC
EC

F6
2

2A
9

D0
1

CD

1D
3
a) Selling b) Production

0
12

0
5

7
23

D9
AC
EC

F6
7

05
1D
c) Exchange d) Societal

9
37

CD

1D
53

9D
0
12

0
2A

AC
EC

92
7

05
D

DD

DF
37
7

1
53

9D
30
F6

0
2A

DC
1

51
2. ___________________ involves gathering, recording, analysing data about specific

AC
EC

92
7
1D

DD
7

D0
7

1
marketing problems.

53
A3

30
F6

2
5

C0

DC
71

D9
D0

EC

92
1D

a) Marketing Mix b) Marketing Information System

A
37
7

CD
D9

30
F6

2
5

C0
5
A

c) Marketing Research d) Market Segmentation

1
D0

EC
CD

92
77
1D

1D
72

0A
D9

3
A3
6

12
5

C0
D

C5

23
F

3. __________________ segmentation is done on the basis of usage rate, user status,

D0
01

CD

77
1D

72

0A
39
E
loyalty pattern and buying motives.
D9
AC

3
6

12
05
D

C5
A

23
DF
01

CD

77
a) Geographic b) Demographic
72
D
30

39
E
51
D9
AC

A3
6

12
2

c) Behavioral d) Sociographic

C5
DF
39

0
01

CD

77
2
9D
30

2E
5

67
51
AC

3
EC

4. _____________ refers to protective covering of the product used in safely 2A

DF

71
39

D0
01

D
30
12

37
5

7
C

51

handling goods.
9
AC
EC

F6
2
77

DD

2A
39

0
1

1D

a) Packing b) Branding
A3

9D
30
12

0
5

67
DC
AC
EC

2
77

05
72

DD

c) Positioning d) Product Safety

DF
39

01
A3

9D
30
F6

12

DC

51
AC
EC

2
77
1D

72

DD
39

D0

5. _____________ is the internal factor affecting Pricing

1
A3

30
F6

12
05

C0
C5

DC

D9

a) Consumers b) Quality
92
77
1D

72
9D

0A
2E

CD
53
A3
F6

c) Competition d) User
5

C0
23
71
D0

EC
1D

1D
72

0A
9
7
9

53
A3
F6

12
05

C0
DD

23

6. ____ is the effort aimed at creating and maintaining in the mind of target
EC
77
1D

72
9D

0A
39
DC

A3
F6

12

customers the intended image for the brand, relative to other brands.
5
DD

C5

23
D0
01

77
1D

72

a) Name Positioning b) Product Life Cycle

39
2E
DC

D9

3
F6
05

C5
A

71

c) Product Positioning d) Customer Relationship Management

01

CD

1D

72
9D

2E
AC

A3
F6
5
1D

71
D0

7. Advertising enables to counter claims of the _________ products.

CD

1D

72
30

37

a) Suppliers’ b) Competitors’
D9
AC

F6
92

05
1D

2A
CD

D
53

c) Customers’ d) Society’s
9D
30

C0

67
51
92

1D

DD

DF
0A

D0
53

8. _______ is one of the components of Sales Management.

0

DC
23

51
D9
AC
EC

39

D0

a) Consumer Survey b) Warehousing

01

CD
30
12

C5

D9
AC

c) Packaging d) Performance Appraisal

92
77

1D
2E

CD
53
A3

30

C0
71

EC

92

1D
0A
37

53
12

C0
2A

23
EC
77

0A
39
67

A3

12

C5

23
DF

11343 Page 1 of 6
77
72

39
2E
51

A3
F6

C5
71
1D

72

37

2E
F6
05

9D051DF672A37712EC539230AC01DCDD
2A

71
 01

D
53

30
12

DC
Paper / Subject Code: 23114 / Commerce V

AC
EC

92
77

01
53
A3

30
12

DC
AC
EC

92
77
72

01
53
A3

30
F6

12

C
EC

2
7
1D

72

A
39
7
9. ________ is the personal communication of information, to persuade someone to

A3

30
F6

12
05

5
EC

92
77
buy something.

2
9D

7
1

3
A3
6

2
05
DD
a) Personal Selling b) Sales Promotion

23
F

EC
77
1D

72
9D

39
c) Direct Marketing

DC
d) Advertising

A3
F6

12
05
D

C5
01

CD

77
1D

72
D

E
D9
AC

A3
6

12
05
D
10. Recycling is an example of ___________

F
01

77
1D

72
9D
30
a) Consumer Protection b) Corporate Image

C
AC

A3
6
92

05
1D

DF

71
D
53

72
D
0

37
c) Green Marketing d) Distribution Management

DC
3

51
D9
AC
EC

F6
2

2A
9

D0
1

CD

1D
3

0
12

0
5

7
23

D9
11. Rural Markets are highly____________

AC
EC

F6
7

05
1D
9
37

CD
a) Scattered b)Polarised

1D
53

9D
0
12

0
2A

AC
EC

92
c) Categorised d) Globalised
7

05
D

DD

DF
37
7

1
53

9D
30
F6

0
2A

DC
1

51
AC
EC

92
7
1D

DD
12. A diverse product portfolio reduces _______ for the marketers
7

D0
7

1
53
A3

30
F6

2
5

C0
a) Profit b) Sales

DC
71

D9
D0

EC

92
1D

A
37
c) Risk d) Competitiveness
7

CD
D9

30
F6

2
5

C0
5
A

1
D0

EC
CD

92
77
1D

1D
72

0A
D9

(B) State whether the following statements are True OR False: (ANY TEN) (10)

3
A3
6

12
5

C0
D

C5

23
F
D0
01

CD

77
1D

72

0A
39
E
D9
AC

3
6

12
05
D

C5
A

23
DF
01

CD

77
72
D
30

1. Strategic Marketing Management emphasizes on Customer Satisfaction.

39
E
51
D9
AC

A3
6

12
2

C5
DF
39

0
01

CD

2. Marketing Research is not applied research.

77
2
9D
30

2E
5

67
51
AC

3
EC

2A
DF

71
39

D0

3. Market Segmentation refers to subdividing a larger market into smaller markets.

01

D
30
12

37
5

7
C

51
9
AC
EC

F6
2
77

DD

4. Patenting the product gives exclusive marketing rights for a certain number of
2A
39

0
1

1D
A3

9D
30
12

0
5

67
DC
AC
EC

years.
2
77

05
72

DD

DF
39

01
A3

9D
30
F6

12

DC

51
AC
EC

2
77
1D

72

DD

5. Charging a comparatively high price while introducing the product is called as

39

D0
1
A3

30
F6

12
05

C0
C5

DC

D9

skimming the cream pricing strategy

92
77
1D

72
9D

0A
2E

CD
53
A3
F6
5

C0
23
71
D0

EC
1D

1D
72

6. Service positioning helps in targeting customers effectively.

0A
9
7
9

53
A3
F6

12
05

C0
DD

23
EC

7. A zero level channel is one in which there are multiple intermediaries.

77
1D

72
9D

0A
39
DC

A3
F6

12
5
DD

C5

23

8. Advertising is an element of promotion mix.

D0
01

77
1D

72

39
2E
DC

D9

3
F6
05

9. Material handling is an important element of logistics

C5
A

71
01

CD

1D

72
9D

2E
AC

A3
F6
5
1D

71

10. Attacking the competitor directly is called as Flank attack

D0
CD

1D

72
30

37
D9
AC

F6
92

05
1D

2A

11. Product testing is a strategy to expand market share.

CD

D
53

9D
30

C0

67
51
92

1D

DD

DF
0A

D0
53

12. In a competitive market the product life cycle is short.

0

DC
23

51
D9
AC
EC

39

D0

Q.No.2 Answer ANY TWO of the following: (15)

01

CD
30
12

C5

D9
AC
92
77

1D
2E

a) What is Marketing? Explain its importance.

CD
53
A3

30

C0
71

EC

92

1D
0A
37

b) What is Marketing Information System? Explain its components.

53
12

C0
2A

23
EC
77

0A
39
67

A3

12

C5

23
DF

11343 Page 2 of 6
77
72

39
2E
51

A3
F6

C5
71
1D

72

37

2E
F6
05

9D051DF672A37712EC539230AC01DCDD
2A

71
 01

D
53

30
12

DC
Paper / Subject Code: 23114 / Commerce V

AC
EC

92
77

01
53
A3

30
12

DC
AC
EC

92
77
72

01
53
A3

30
F6

12

C
EC

2
7
1D

72

A
39
7
c) What do you mean by Customer Relationship Management? Discuss its techniques.

A3

30
F6

12
05

5
EC

92
77
D

2
9D

7
1

3
A3
6

2
05
DD

23
F

EC
Q.No.3 Answer ANY TWO of the following: (15)

77
1D

72
9D

39
DC

A3
F6

12
05
D

C5
01

CD

77
1D

72
D
a) Explain different product decision areas that a firm needs to handle.

E
D9
AC

A3
6

12
05
D

F
b) Explain the challenges in Service positioning.

01

77
1D

72
9D
30

C
AC
c) State various pricing strategies in detail.

A3
6
92

05
1D

DF

71
D
53

72
D
0

37
DC
3

51
D9
AC
EC

F6
2

2A
9

D0
1

CD

1D
3

0
12
Q.No.4 Answer ANY TWO of the following: (15)

0
5

7
23

D9
AC
EC

F6
7

05
1D
9
37

CD

1D
53

9D
0
12

0
a) Define the concept of Physical Distribution. explain the contemporary channels of
2A

AC
EC

92
7

05
D

DD

DF
distribution
37
7

1
53

9D
30
F6

0
2A

DC
1

51
b) Define Promotion. Explain its importance.

AC
EC

92
7
1D

DD
7

D0
7

c) What are the skills required for effective selling.

1
53
A3

30
F6

2
5

C0

DC
71

D9
D0

EC

92
1D

A
37
7

CD
D9

30
F6

2
5

C0
5
A

1
D0

EC
CD

92
77
1D

1D
72

0A
Q.No.5 Answer ANY TWO of the following: (15)
D9

3
A3
6

12
5

C0
D

C5

23
F
D0
01

CD

77
1D

72

0A
39
E
a) Explain the marketing strategies by a follower.
D9
AC

3
6

12
05
D

C5
A

23
DF

b) What are the trends in Digital Marketing

01

CD

77
72
D
30

39
E
51
D9

c) Explain the reasons for failure of brands with suitable examples

AC

A3
6

12
2

C5
DF
39

0
01

CD

77
2
9D
30

2E
5

67
51
AC

3
EC

2A
DF

71
39

D0
01

Q.No.6 Write short Notes (ANY FOUR) (20)

30
12

37
5

7
C

51
9
AC
EC

F6
2
77

DD

2A
39

0
1

1D

a) Functions of Marketing.
A3

9D
30
12

0
5

67
DC
AC
EC

2
77

05
72

DD

b) Benefits of Market Segmentation.

DF
39

01
A3

9D
30
F6

12

DC

c) Branding.
51
AC
EC

2
77
1D

72

DD
39

D0
1

d) Components of Supply Chain Management (SCM).

A3

30
F6

12
05

C0
C5

DC

D9
92
77
1D

72
9D

e) Integrated Marketing Communication (IMC).

0A
2E

CD
53
A3
F6
5

C0

f) Green Marketing.
23
71
D0

EC
1D

1D
72

0A
9
7
9

53
A3
F6

12
05

C0
DD

23
EC
77
1D

**************
72
9D

0A
39
DC

A3
F6

12
5
DD

C5

23
D0
01

77
1D

72

39
2E
DC

D9

3
F6
05

C5
A

71
01

CD

1D

72
9D

2E
AC

A3
F6
5
1D

71
D0
CD

1D

72
30

37
D9
AC

F6
92

05
1D

2A
CD

D
53

9D
30

C0

67
51
92

1D

DD

DF
0A

D0
53

DC
23

51
D9
AC
EC

39

D0
01

CD
30
12

C5

D9
AC
92
77

1D
2E

CD
53
A3

30

C0
71

EC

92

1D
0A
37

53
12

C0
2A

23
EC
77

0A
39
67

A3

12

C5

23
DF

11343 Page 3 of 6
77
72

39
2E
51

A3
F6

C5
71
1D

72

37

2E
F6
05

9D051DF672A37712EC539230AC01DCDD
2A

71
 01

D
53

30
12

DC
Paper / Subject Code: 23114 / Commerce V

AC
EC

92
77

01
53
A3

30
12

DC
AC
EC

92
77
72

01
53
A3

30
F6

12

C
EC

2
7
1D

72

A
39
7
वेळ-०३ तास गुण-१००

A3

30
F6

12
05

5
EC

92
77
D

2
9D

7
सच
ू ना : (१) सवव प्रश्न सोडववणे अवनवार्व आहेत.

3
A3
6

2
05
DD

23
F

EC
(२) उजवी कडील अंक पूणव गुण दर्वववतात.

77
1D

72
9D

39
DC

A3
F6

12
05
D

C5
01

CD

77
1D

72
D

E
प्र.क्र.१(अ) खालील पार्ाार्ाांमधनू र्ोग्र् उत्तर ननवडा (कोणतेही दहा ) १०

D9
AC

A3
6

12
05
D

F
01

77
1D

72
9D
30
१. ________ नवपणन सक
ां ल्पना असे मानते नक; ग्राहक त्र्ा उत्पादनाांना प्राधान्र् देतील जर्ाांचा

C
AC

A3
6
92

05
1D

DF

71
D
53

72
D
आक्रमकपणे प्रचार के ला जातो.

37
DC
3

51
D9
AC
EC

F6
2

2A
9

D0
अ) नवक्री ब) उत्पादन क) नवननमर् ड) सामानजक

CD

1D
3

0
12

0
5

7
23

D9
AC
EC

F6
7

05
1D
9
२
37

. _______ म्हणजे; नवनिष्ट नवपणन समस्र्े बद्दल मानहती गोळा करणे, मानहती ची नोंद करणे, आनण ती

CD

1D
53

9D
0
12

0
2A

AC
EC

92
7

05
D

DD
चे नवश्ले षण करणे ई. कार्ाांचा समावेि असतो.

DF
37
7

1
53

9D
30
F6

0
2A

DC
1

51
AC
EC

92
7
अ) नवपणन नमस्त्र ब) नवपणन मानहती प्रणाली क) नवपणन सांिोधन ड) बाजारपेठ नवभागणी
1D

DD
7

D0
7

1
53
A3

30
F6

2
5

C0

DC
71

D9
D0

३. ________ नवभागणी; वापराचे प्रमाण, वापरकत्र्ााची नस्िती, ननष्ठा पद्धत आनण खरे दीचा हेतू र्ा

EC

92
1D

A
37
7

CD
D9

30
F6

2
5

C0
5
A

1
आधारे के ली जाते.
D0

EC
CD

92
77
1D

1D
72

0A
D9

3
A3
6

12
5

C0
D

अ) भौगोनलक ब) लोकसांख्र्ािास्त्रीर् क) वताणक

ू ड) समाजिास्त्रीर्

C5

23
F
D0
01

CD

77
1D

72

0A
39
E
D9
AC

४. 3
6

12
________ म्हणजे माल हाताळणी सल
ु भ होण्र्ाच्र्ा दृष्टीने उत्पादन सरु क्षीतेत वापरले जाणारे आवरण
05
D

C5
A

23
DF
01

CD

77
72
D
30

39
E
51
D9

होर्.
AC

A3
6

12
2

C5
DF
39

0
01

CD

77
2
9D
30

2E
5

67

अ) वेष्टन ब) मद्रु ाकार्ा क) स्िाननननमाती ड) उत्पादन सरु क्षा

51
AC

3
EC

2A
DF

71
39

D0
01

D
30
12

५. _________ हा नकांमतीवर पररणाम करणारा अतां गात घटक आहे.

37
5

7
C

51
9
AC
EC

F6
2
77

DD

2A
39

0
1

1D

अ) ग्राहक ब) गणु वत्ता क) स्पधाा ड) वापरकताा

A3

9D
30
12

0
5

67
DC
AC
EC

2
77

05
72

DD

DF
39

६. _______ म्हणजे; इतर मद्रु च्े र्ा (Brand) च्र्ा तुलनेत लक्ष्र्ीत ग्राहकाांच्र्ा मनात मद्रु चे ी अनभप्रेत
01
A3

9D
30
F6

12

DC

51
AC
EC

2
77
1D

72

DD
39

प्रनतमा तर्ार करणे आनण नटकवनू ठे वण्र्ाचा प्रर्त्न होर्.

D0
1
A3

30
F6

12
05

C0
C5

DC

D9
92
77
1D

72
9D

अ) नाम स्िाननननमाती ब) वस्तु-उत्पादन जीवन चक्र

0A
2E

CD
53
A3
F6
5

C0
23
71
D0

EC

क) उत्पादन नस्िती ड) ग्राहक सबां धां व्र्वस्िापन

1D

1D
72

0A
9
7
9

53
A3
F6

12
05

C0
DD

23

७. जानहराती ________ उत्पादना चे दावे खोडून काढण्र्ाच्र्ा दृष्टीने उपर्क्त

ु ठरते.
EC
77
1D

72
9D

0A
39
DC

A3
F6

12
5
DD

C5

23

अ) परु वठादाराांचे ब) स्पधाक क) ग्राहकाांचे ड) समाजाचे

D0
01

77
1D

72

39
2E
DC

D9

3
F6
05

८. ________ हा नवक्री व्र्वस्िापनातील एक घटक आहे.

C5
A

71
01

CD

1D

72
9D

2E
AC

A3

अ) ग्राहक सवेक्षण ब) साठवणगृह क) सांवेष्टन कार्ा ड) कार्ानसद्धी मल्ु र्मापन

F6
5
1D

71
D0
CD

1D

72
30

37

९. _______ म्हणजे; एखाद्याला काहीतरी नवकत घेण्र्ास प्रवृत्त करण्र्ाच्र्ा हेतूने मानहतीचे वैर्नक्तक
D9
AC

F6
92

05
1D

2A
CD

D
53

9D
30

C0

सज्ञां ापन होर्.

67
51
92

1D

DD

DF
0A

D0
53

अ) वैर्नक्तक नवक्री ब) नवक्री प्रोत्साहन क) िेट/प्रत्र्क्ष नवपणन ड) जानहरात

0

DC
23

51
D9
AC
EC

39

D0
01

CD

१०. पनु :वापर हे _______ चे उदाहरण आहे.

30
12

C5

D9
AC
92
77

1D
2E

अ) ग्राहक सरां क्षण ब) प्रमडां ळ प्रनतमा क) हररत नवपणन ड) नवतरण व्र्वस्िापन

CD
53
A3

30

C0
71

EC

92

1D
0A
37

53
12

C0
2A

23
EC
77

0A
39
67

A3

12

C5

23
DF

11343 Page 4 of 6
77
72

39
2E
51

A3
F6

C5
71
1D

72

37

2E
F6
05

9D051DF672A37712EC539230AC01DCDD
2A

71
 01

D
53

30
12

DC
Paper / Subject Code: 23114 / Commerce V

AC
EC

92
77

01
53
A3

30
12

DC
AC
EC

92
77
72

01
53
A3

30
F6

12

C
EC

2
7
1D

72

A
39
7
A3
११. ग्रामीण बाजारपेठा मख्ु र्त: ________ असतात.

30
F6

12
05

5
EC

92
77
D

2
9D

7
1
अ) नवखरु लेल्र्ा ब) धृनवकृ त क) वगीकृ त ड) जागनतक

3
A3
6

2
05
DD

23
F

EC
77
1D

72
9D

39
DC

A3
F6

12
05
D

C5
१२. उत्पादनाांची नभन्नता साखळी; (Portfolio) नवपणनकत्र्ााची _______ कमी करतो.

01

CD

77
1D

72
D

E
D9
AC

A3
6

12
05
D

F
01

77
1D

72
9D
30
अ) नफा ब) नवक्री क) जोखीम ड) स्पधाात्मकता

C
AC

A3
6
92

05
1D

DF

71
D
53

72
D
0

37
DC
3

51
D9
AC
(ब.) खालील नवधाने सत्र् की असत्र् ते साांगा (कोणतेही दहा)
EC १०

F6
2

2A
9

D0
1

CD

1D
3

0
12

0
5

7
23

D9
AC
EC

F6
7

05
1D
9
37

१. धोरणात्मक (Strategic) नवपणन व्र्वस्िापन; ग्राहकाच्ां र्ा समाधानावर भर देते.

CD

1D
53

9D
0
12

0
2A

AC
EC

92
7

05
D

DD

DF
37
7

1
53

9D
30
F6

0
२ . नवपणन सांिोधन हे उपर्ोनजत/व्र्ावहारीक सांिोधन नाही.
2A

DC
1

51
AC
EC

92
7
1D

DD
7

D0
7

1
53
A3

30
F6

2
5

C0

DC
71

D9
D0

EC

92
1D

३ . बाजारपेठ नवभागणी(Segmentation) म्हणजे मोठ्र्ा बाजारपेठेचे छोट्र्ा बाजारात उपनवभाजन करणे होर्.

A
37
7

CD
D9

30
F6

2
5

C0
5
A

1
D0

EC
CD

92
77
1D

1D
72

0A
D9

3
४ . उत्पादनाचे स्वानमत्व (Patent) घेतल्र्ाने नवनिष्ठ वषाांसाठी नविेष नवपणन अनधकार नमळतात.
A3
6

12
5

C0
D

C5

23
F
D0
01

CD

77
1D

72

0A
39
E
D9
AC

3
6

12
05
D

C5
A

23
DF

५ . उत्पादन सादर करताांना तल्ु नामक दृष्ट्र्ा जास्त नकांमत आकारणे र्ालाच मलई खाणे (Skimming) नकांमत धोरण
01

CD

77
72
D
30

39
E
51
D9
AC

A3
6

12
2

C5
DF
39

असे म्हणतात.
01

CD

77
2
9D
30

2E
5

67
51
AC

3
EC

2A
DF

71
39

D0
01

D
30
12

६ . सेवा स्िाननननमाती (Positioning) मळ

37
ु े ग्राहकाांना प्रभावीरीत्र्ा लक्ष्र् करण्र्ास मदत होते.
5

7
C

51
9
AC
EC

F6
2
77

DD

2A
39

0
1

1D
A3

9D
30
12

0
5

67
DC
AC
EC

७ . िन्ू र् पातळी साखळी म्हणजे जर्ामध्र्े अनेक मध्र्स्ि असतात.

2
77

05
72

DD

DF
39

01
A3

9D
30
F6

12

DC

51
AC
EC

2
77
1D

72

DD
39

D0

८ . जानहरात हा वृद्धी नमश्रणाचा एक घटक आहे.

1
A3

30
F6

12
05

C0
C5

DC

D9
92
77
1D

72
9D

0A
2E

CD
53
A3
F6
5

C0

९ . माल हाताळणी हा वाहतक

23
71
D0

ू िास्त्राचा (Logistics) महत्वाचा घटक आहे.

EC
1D

1D
72

0A
9
7
9

53
A3
F6

12
05

C0
DD

23
EC
77
1D

72
9D

१० . प्रनतस्पध्र्ाावर िेट हल्ला करणे र्ाला दबु ळ्र्ा बाजांवू र हल्ला (Flank Attack) असे म्हणतात.
0A
39
DC

A3
F6

12
5
DD

C5

23
D0
01

77
1D

72

39
2E
DC

D9

3
F6

११. उत्पादन/वस्तु चाचणी ही बाजारपेठ नवस्तार साधण्र्ाची रणननती आहे.

05

C5
A

71
01

CD

1D

72
9D

2E
AC

A3
F6
5
1D

71
D0

१२. स्पधाात्मक बाजारपेठेत उत्पादनाचे जीवन चक्र लहान असते.

CD

1D

72
30

37
D9
AC

F6
92

05
1D

2A
CD

D
53

9D
30

C0

67
51

प्र.क्र.२ खालीलपैकी कोणत्र्ाही दोन प्रश्ाांची उत्तरे नलहा. १५

92

1D

DD

DF
0A

D0
53

DC
23

51
D9
AC
EC

अ) नवपणन म्हणजे कार्? नवपणनाचे महत्व नविद करा.

39

D0
01

CD
30
12

C5

D9
AC
92
77

1D
2E

CD
53
A3

30

ब) नवपणन मानहती प्रणाली/पद्धती (MIS) म्हणजे कार्? MIS चे नवनवध घटक स्पष्ट करा.
C0
71

EC

92

1D
0A
37

53
12

C0
2A

23
EC
77

0A
39
67

A3

12

C5

23
DF

11343 Page 5 of 6
77
72

39
2E
51

A3
F6

C5
71
1D

72

37

2E
F6
05

9D051DF672A37712EC539230AC01DCDD
2A

71
 01

D
53

30
12

DC
Paper / Subject Code: 23114 / Commerce V

AC
EC

92
77

01
53
A3

30
12

DC
AC
EC

92
77
72

01
53
A3

30
F6

12

C
EC

2
7
1D

72

A
39
7
A3
क) ग्राहक सांबांध व्र्वस्िापन (CRM) म्हणजे कार्? CRM च्र्ा नवनवध तांत्राची चचाा करा.

30
F6

12
05

5
EC

92
77
D

2
9D

7
1

3
A3
6

2
05
DD

23
F

1
प्र.क्र.३ खालीलपैकी कोणत्र्ाही दोन प्रश्ाांची उत्तरे नलहा. १५

EC
77
1D

72
9D

39
DC

A3
F6

12
05
D

C5
01

CD

77
1D

72
D

E
अ) सांस्िा स्तरावर हाताळली जाणारी उत्पादना/वस्तु सांबांनधत ननणार्ाची नवनवध क्षेत्रां स्पष्ट करा.

D9
AC

A3
6

12
05
D

F
01

77
1D

72
9D
30

C
AC

A3
6
92

05
ब) सेवा स्िाननननमाती कार्ाातील(positioning) नवनवध आव्हाने स्पष्ट करा.

1D

DF

71
D
53

72
D
0

37
DC
3

51
D9
AC
EC

F6
2

2A
9

D0
1

CD
क) नकांमत ठरनवताांना वापरल्र्ा जाणाऱ्र्ा नवनवध रणननती सनवस्तर स्पष्ट करा.

1D
3

0
12

0
5

7
23

D9
AC
EC

F6
7

05
1D
9
37

CD

1D
53

9D
0
12

0
2A

प्र.क्र.४ खालीलपैकी कोणत्र्ाही दोन प्रश्ाांची उत्तरे नलहा. १५

AC
EC

92
7

05
D

DD

DF
37
7

1
53

9D
30
F6

0
2A

DC
1

51
AC
EC

92
7
1D

DD
अ) भौनतक नवतरण र्ा सांकल्पनेची व्र्ाख्र्ा करून; भौनतक नवतरणाच्र्ा समकालीन साखळ्र्ा नविद करा.
7

D0
7

1
53
A3

30
F6

2
5

C0

DC
71

D9
D0

EC

92
1D

A
37
7

CD
D9

30
F6

2
ब) नवक्रर् वृद्धी कार्ा (Promotion) म्हणजे कार्; त्र्ाचे महत्व नविद करा.
5

C0
5
A

1
D0

EC
CD

92
77
1D

1D
72

0A
D9

3
A3
6

12
5

C0
D

C5

23
F
D0

क) पररणामकारक नवक्रीच्र्ा दृष्टीने अवश्र्क असणारी नवनवध कौिल्र्े कोणती ते साांगा.

01

CD

77
1D

72

0A
39
E
D9
AC

3
6

12
05
D

C5
A

23
DF
01

CD

77
72
D
30

39
E
प्र.क्र.५ खालीलपैकी कोणत्र्ाही दोन प्रश्ाांची उत्तरे नलहा. १५
51
D9
AC

A3
6

12
2

C5
DF
39

0
01

CD

77
2
9D
30

2E
5

67
51
AC

3
EC

अ) अनक
ु रणकत्र्ाांच्र्ा (Follower) नवपणन रणननती स्पष्ट करा. 2A
DF

71
39

D0
01

D
30
12

37
5

7
C

51
9
AC
EC

F6
2
77

DD

2A
39

0
1

1D

ब) नडजीटल नवपणनातील ननवन प्रवाह (Trends) कोणते ते साांगा.

A3

9D
30
12

0
5

67
DC
AC
EC

2
77

05
72

DD

DF
39

01
A3

9D
30
F6

12

DC

51

क) मद्रु च्े र्ा(brands) अपर्िाची नवनवध कारणे र्ोग्र् उदाहरणाांसह स्पष्ट करा.
AC
EC

2
77
1D

72

DD
39

D0
1
A3

30
F6

12
05

C0
C5

DC

D9
92
77
1D

72
9D

प्रश् क्र.६ िोडक्र्ात नटपा नलहा (कोणत्र्ाही चार) २०

0A
2E

CD
53
A3
F6
5

C0
23
71
D0

EC
1D

1D
72

0A
9
7
9

53
A3
F6

12

अ. नवपणन कार्े
05

C0
DD

23
EC
77
1D

72
9D

0A
39
DC

A3
F6

12
5
DD

C5

23
D0

ब. बाजार नवभानगकरणाचे (Segmentation) चे फार्दे

01

77
1D

72

39
2E
DC

D9

3
F6
05

C5
A

71
01

CD

1D

72
9D

क. मद्रु ा कार्ा (branding)

7

2E
AC

A3
F6
5
1D

71
D0
CD

1D

72
30

37
D9

ड. परु वठा साखळी व्र्वस्िापनाचे घटक (SCM)

AC

F6
92

05
1D

2A
CD

D
53

9D
30

C0

67
51
92

1D

DD

इ. एकानत्मक नवपणन सांज्ञापन (IMC)

DF
0A

D0
53

DC
23

51
D9
AC
EC

39

D0

ई.हररत नवपणन
01

CD
30
12

C5

D9
AC
92
77

1D
2E

CD

************
53
A3

30

C0
71

EC

92

1D
0A
37

53
12

C0
2A

23
EC
77

0A
39
67

A3

12

C5

23
DF

11343 Page 6 of 6
77
72

39
2E
51

A3
F6

C5
71
1D

72

37

2E
F6
05

9D051DF672A37712EC539230AC01DCDD
2A

71