Sarezidento Programa 'Bavsvta Qirurgia (Xangrzlivoba 4 Weli - 44 Tve) Tavi I. Zogadi Debulebebi Muxli 1. Programis Mizani Da Amocanebi
Sarezidento Programa 'Bavsvta Qirurgia (Xangrzlivoba 4 Weli - 44 Tve) Tavi I. Zogadi Debulebebi Muxli 1. Programis Mizani Da Amocanebi
sarezidento programa
`bavSvTa qirurgia~
2
a) avadmyofis zogadi daTvaliereba da anamnezis Sekreba.Ppacientis obieqturi
meTodebiT gamokvleva da daavadebis specifiuri niSnebis gamovlena.
b) avadmyofis simZimis Sefaseba da am mdgomareobidan misi gamoyvanis
pirveladi daxmareba. avadmyofis transportirebis da misTvis aRmosaCeni saboloo
daxmarebis RonisZiebebis gansazRvra;
g) laboratoriuli, aparatuli, instrumentuli kvlevebis meTodebis SerCeva konkretuli
avadmyofis mimarT;
d) hospitalizaciis da qirurgiuli mkurnalobis Cvenebebis gansazRvra;
e) diferencialuri diagnostikis Catareba. klinikuri diagnozis dasabuTeba da
mkurnalobis gegmis dasaxva;
v) operaciuli Carevis Cvenebebis, moculobisa da mosalodneli garTulebebis
gansazRvra. wina saoperacio momzadebis da postoperaciuli mkurnalobis gegmis
dasaxva;
z) samedicino dokumentaciis dadgenili formiT da wesiT gaformeba.
6. daavadebebis, paTologiuri mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa klinikas,
diagnostikas, mkurnalobasa da profilaqtikas moicavs bavSvTa qirurgia:
a) Wrilobebi (yvela SesaZlo warmoSobis, maT Soris cxovelTa nakbeni);
b) ucxo sxeulebi organizmis sxvadasxva midamoSi;
g) damwvrobebi;
d) sxeulis travmis Sefaseba da misi pirveli daxmareba mwvave periodSi;
e) gulmkerdis travma;
v) muclis da saSarde gzebis travmebi;
z) Tavis travma;
T) gulmkerdis deformacia;
i) sasunTqi gzebis anomaliebi;
k) filtvebis da plevris SeZenili daavadebebi;
l) diafragmis Tiaqrebi;
m) Suasayris simsivneebi, mediastiniti;
n) saylapavis atrezia da traqeoezofaguri anomaliebi;
o) gastroezofaguri refluqsi;
p) travmuli dazianebebi (Zvlebis motexilobebi, amovardnilobebi);
J) pilorostenozi;
r) kuWis daavadebebi;
s) nawlavTa atreziebi da stenozebi;
t) malrotacia;
u) mekonialuri gauvalobebi, mekonialuri peritoniti;
f) nekrozuli enterokoliti;
q) hirSprungis daavadeba;
R) araperforirebuli anusi da kloakaluri anomaliebi;
y) anusis eqstrofia;
S) anoreqtaluri enkoprezi da Sekruloba;
C) anoreqtaluri midamos SeZenili daavadebebi;
c) nawlavTa SeZenili gauvalobebi;
Z) invaginacia;
w) saWmlis momnelebeli traqtis gaoreba;
W) mekelis divertikuli;
3
x) wylulovani koliti;
j) kronis daavadeba;
h) saWmlis momnelebeli traqtis simsivneebi (polipebi, hemangiomebi,
karcinomebi da a.S.);
h.a) apendiciti, peritoniti;
h.b) sanaRvle gzebis daavadebebi;
h.g) ortaluri hipertenzia;
h.d) pankreatiti;
h.e) pankreasis kistebi da fsevdokistebi. simsivneebi;
h.v) elenTis daavadebebi (TandarTuli da anTebiTi)
h.z) sisxlis daavadebebiT gamowveuli splenomegalia;
h.T) omfalocele da gastroSizisi;
h.i) Wipis, sazardulis da sxva saxis Tiaqrebi;
h.k) Tirkmlebis ganviTarebis da mdebareobis anomaliebi;
h.l) pieloureTraluri segmentis obstruqcia;
h.m) kriptorqizmi, monorqizmi, anorqizmi;
h.n) saTesle jirkvlebis Semogrexa;
h.o) saSarde gzebis infeqciebi;
h.p) buStSardsawveTis refluqsi;
h.J) Sardis buStis disfunqcia;
h.r) enurezi da neirogenuli Sardis buSti;
h.s) ureTris dazianebebi;
h.t) Sardis buStis eqstrofia;
h.u) hipospadia;
h.f) fimozi, parafimozi;
h.q) renovaskularuli hipertenzia;
h.R) Tirkmlis simsivneebi;
h.y) SardkenWovani daavadeba;
h.S) saSos atrezia da araperforirebuli himeni
h.C) hemangioma da limfangioma;
h.c) teratoma;
h.Z) neiroblastoma, limfoma, rabdomiosarkoma, nevusi da melanoma;
h.w) kisris Sua da gverdiTi kistebi;
h.W) farisebri jirkvlis paTologiebi;
h.x) sarZeve jirkvlis paTologiebi;
h.j) RviZlis da filtvis eqinokokozi;
h.h) qirurgiuli sefsisi;
h.h1) osteomieliti;
h.h2) arTriti
h.h3) bursiti;
h.h4) goniti;
h.h5) kanisa da kanqveSa qsovilebis Cirqovani daavadebebi;
h.h6) sxvadasxva organoTa abscesebi (RviZlis, nawlavTaSorisi da a.S.).
7. laboratoriul-instrumentuli gamokvlevebi, romelTa Sedegebis interpretaciasa
da klinikuri Sefasebas moicavs bavSvTa qirurgia:
a) sisxlis, Sardis, ganavlis gamokvlevebi (klinikuri analizi);
4
b) sisxlis, Sardis bioqimiuri testebi;
g) koagulograma;
d) yalmarilovani darRvevebis interpretacia;
e) centraluri hemodinamikis gamokvlevebi;
v) sunTqviTi funqciis maCveneblebi;
z) kuW-nawlavis traqtis funqciuri kvlevis maCveneblebi;
T) Tirkmlis funqciuri sinjebi;
i) RviZlis funqciuri sinjebi;
k) filtvis funqciuri gamokvlevebi;
l) rentgenoskopia da rentgenografia;
m) ultragberiTi skanireba;
n) kompiuteruli da magnitur-birTvuli tomografia;
o) organoTa biofsia da citomorfologiuri kvlevis Sedegebis analizi;
p) endoskopiuri kvleva;
J) splenoportografia;
R) baqteriologiuri kvlevis Sedegebis analizi.
8. diagnostikuri da samkurnalo manipulaciebi, romelTac flobs bavSvTa qirurgi
a) simsivnuri warmonaqmnebis, limfuri kvanZebis palpireba da punqcia
saWiroebisas, miRebuli punqtatis citologiuri kvlevis uzrunvelyofa;
b) veneseqcia, magistraluri da periferiuli venebis kaTeterizacia;
g) arteriis da venis punqcia;
d) sisxlis jgufobriobisa da rezus-faqtoris gansazRvra;
e) laringoskopia;
v) saylapavis buJireba;
z) blekmoris zondis Cayeneba;
T) sisxldenis SeCereba cxvir-xaxidan. Sinagani da garegani sisxldenis SeCereba;
i) ucxo sxeulebis amoReba nestodan, yuridan, saylapavidan, bronqebidan;
k) muclis Rrus punqcia;
l) plevraluri punqcia, plevris Rrus drenireba;
m) gulis kunTSi preparatebis Seyvana, perikardiumis punqcia;
n) lumbaluri punqcia, periduruli da epiduruli sivrceebis kaTeterizacia;
o) RviZlis, elenTis, Zvlis tvinis punqcia da punqtatis aReba;
p) paranefraluri, vagosimpaTikuri, epigastraluri, neknTaSua blokadebi;
J) traqeostomia. gulis arapirdapiri masaJi.
r) nazogastraluri zondireba, kuWisa da Tormetgoja nawlavis sekretis aReba;
s) laparocentezi;
t) infiltraciuli regionaluri anesTezia;
u) niRbiT narkozi;
f) swori nawlavis manualuri gamokvleva. Sardis buStis kaTeterizacia;
q) antirabiuli mkurnaloba;
R) antitetanuri mkurnaloba;
y) gvelis nakbenis mkurnaloba;
S) Wrilobebis, daJeJilobis damuSaveba;
C) incizio;
c) vulnerorafia;
Z) amovardnilobebis Cayeneba;
5
w) motexili Zvlebis imobilizacia, repozicia;
W) apendeqtomia;
x) TiaqarkveTa;
j) orqidopeqsia;
h) osteosinTezi;
h.a) Zvlebis ConCxovani daWimva;
h.b) wyalmankebis eqstirpacia;
h.g) saxsrebis punqcia-drenireba;
h.d) paraproeqtis da dermoiduli kistebis operaciuli mkurnaloba;
h.e) polipeqtomia-msxvili nawlavidan;
h.v) laparatomia sxvadasxva ganakveTebiT;
h.z) piloromiotomia;
h.T) eqinokokeqtomia;
h.i) kisteqtomiebi (sakvercxis, jorjlis, pankreasis, badeqonis);
h.k) omentopeqsia, badeqonis rezeqcia;
h.l) spleneqtomia;
h.m) Tandayolili da SeZenili gauvalobebis qirurgiuli koreqcia;
h.n) pirSprungis daavadebis koreqcia;
h.o) prolafsusis qirurgiuli koreqcia;
h.p)mekelis divertikulis mokveTa;
h.J) axalSobilTa nekrozuli flegmonis daserva;
h.r) atreziebis koreqcia (sanaRvle gzebis, saylapavis, nawlavebis);
h.s) axalSobilTa Tandayolili travmuli dazianebebis qirurgiuli koreqcia;
h.t) enis mokle lagamis CaWra;
h.u) kisris Tandayolili kistebis amokveTa;
h.f) keTilTvisebiani simsivneebis (hemangioma, limfangioma, aTeroma da sxva)
amokveTa;
h.q) ambulatoriuli qirurgiuli miRebis Catareba;
h.R) gulkerdis deformaciebis koregireba;
h.y) filtvebis rezeqcia;
h.S) filtvis kistebis eqstirpacia;
h.C) diafragmuli Tiaqaris koreqcia;
h.c) pnevmoToraqsis, ateleqtazis qirurgiuli koreqcia;
h.Z) plevropulmonaluri Sokis profilaqtika;
h.w) myesebis mTlianobis aRdgena;
h.W)terfmrudobis, barZayis Tavis amovardnilobis mkurnaloba sxvadasaxva
etapze;
h.x) sindaqtilis, polidaqtilis qirurgiuli mkurnaloba;
h.j) egzostozis amokveTa;
h.h) osteoperforacia;
h.h1) kidurebis amputacia;
h.h2) nefreqtomia;
h.h3) hidatitis amokveTa;
h.h4) saTesle jirkvlebis venebis varikozis koreqcia;
h.h5) nefrostomia;
h.h6) cirkumcizio;
6
h.h7) uraxusis fistulis amokveTa;
h.h8) balanopastitis mkurnaloba;
h.h9) SardkenWovani daavadebis qirurgiuli koreqcia;
h.h10) teratomebis, fistulebis mokveTa;
h.h11)relaparatomia;
h.h12) reTorakotomia;
h.h13)mediastinotomia, Suasayris drenireba
h.h14)qirurgiuli endoskopiuri manipulaciebi da operaciebi.
9. gadaudebeli mdgomareobebis CamonaTvali, romelTa profilaqtikas,
diagnostikas, pirveladi daxmarebasa da mkurnalobas moicavs bavSvTa qirurgia:
a) avadmyofis alergiulobis dadgena da misi gaTvaliswineba qirurgiuli
mkurnalobis yvela etapze;
b) hormonaluri darRvevebis gamovlena da maTi prevencia qirurgiuli
mkurnalobis yvela etapze;
g) volemiuri darRvevebis gansazRvra da antiSokuri RonisZiebebis Catareba;
kritikuli situaciebis dros gadaudebeli daxmareba (kolafsi, Soki,
d) sisxldena, damwvroba, moyinva);
e) gadaudebeli intensiuri Terapiuli da reanimaciuli RonisZiebebi.
7
v) sxva personalisa da pacientebis zedamxedvelobis unars;
z) interpersonuli daxelovnebis demonstrirebis unars;
T) lideris Tvisebebis arsebobas. efeqturi marTvisa da Semdgomi ganviTarebis,
zepiri prezentaciis SesaZleblobas;
ი) CamoTvlili yvela (`8~) punqti _ rezidentis personaluri maxasiaTebelia;
k) saboloo SefasebisaTvis cxrilis saxiT warmodgenilia CamoTvlili aspeqtebis
xvedriTi wili:
personaluri maxasiaTebeli 8%
daswreba saswavlo procesebze 15%
praqtikuli samuSao 40%
Sualeduri Sefasebebi 12%
saboloo gamocda 25%
saboloo Sefaseba 100%
8
2.4 Zval-saxsrovani sistemis travmebi 2 Tve
2.5 gulmkerdis deformaciebi, travmebi. 2 Tve
Cirqovan-anTebiTi daavadebebi
2.6 urologiuri pacientebis diagnostikis da 2 Tve
mkurnalobis principebi. Sard-kenWovani
daavadeba.
9
a) rezidentTa/saeqimo specialobis maZiebelTa rezidenturaSi misaRebi
programis gansazRvraSi monawileoba akreditebul dawesebulebaSi/saswavleblSi
dadgenili wesis mixedviT kanonis Sesabamisad;
b) diplomis Semdgomi profesiuli mzadebis (rezidenturis) akreditirebuli
programis xarisxis uzrunvelyofa, programis mimdinაreobaze kontroli;
g) rezidentis/specialobis maZieblis yovelwliuri individualuri gegma- grafikis
gansazRvra modulze pasuxismgebeli pirisa da samedicini dawesebulebis miTiTebiT;
10
(kvalificiuri xelmZRvaneli, sainformacio/sakomunikacio teqnologiebi, samuSao
oTaxi);
b) rezidents/specialobis maZiebels ufleba aqvs programis kurikulumis
darRvevis an Seferxebis Sesaxeb werilobiT acnobos samedicino
dawesebulebis/saswavebelis xelmZRvanelobas;
g) rezidents/specialobis maZiebels ufleba aqvs ganagrZos profesiuli mzadeba
sazRvargareT an gadavides sxva akreditebul dawesebuleba/saswavlebelSi;
d) rezidenti/specialobis maZiebeli valdebulia Seasrulos rezidenturis programiT
gansazRvruli kurikulumi;
e) rezidenti/specialobis maZiebeli valdebulia programiT gansazRvrulida
Sesrulebuli saqmianoba daafiqsiros rezidentis dRiurSi;
v) rezidenti/specialobis maZiebeli valdebulia daicvas samedicino
dawesebulebis/saswavleblis Sinaganawesi da Seasrulos
dawesebulebis/saswavleblis ganrigiT gansazRvruli saqmianoba;
z) rezidenti/specialobis maZiebeli SeiZleba garicxul iqnas erTi Tvis
ganmavlobaSi gamoucxadeblobis an programis ver daZlevis SemTxvevaSi.
gadawyvetilebas rezidentis garicxvis Sesaxeb iRebs programis
xelmZRvaneli/direqtori akreditebul saswavlo dawesebulebaSi Sesabamisi
moxsenebiTi baraTis wardgeniT;
T) rezidenti/saeqimo specialobis maZiebeli valdebulia, gaiaris etapobrivi da
saboloo Sefaseba. etapobrivi da saboloo Sefaseba tardeba _ akreditebul
dawesebulebaSi/saswavlebelSi dadgenili wesis Sesabamisad.
i) programiT gaTvaliswinebuli modulebis warmatebiT dasrulebis Semdeg
rezidents/specialobis maZiebels saxelmwifo sasertifikacio gamocdaze
dasaSvebad eZleva akreditebuli dawesebulebis/saswavleblis mier gacemuli
mowmoba.
k) programis etapobrivi/saboloo uaryofiTi Sefasebisas rezidents/specialobis
maZiebls programis xelmZRvanelis/direqtoris mier ganesazRvreba
modulis/modulebis nusxa, romlebic man unda gaiaros ganmeorebiT.
11
muxli 9. profesiuli mzadebis pirveli weli
1. მზადების პირველი წლის მოდულების რაოდენობა არის ori: ზოგადი ქირურგია
Dda laparoskopuli qიrurgia (sabaziso nawili).
2. პროფესიული მზადების I წლის მიზანი - ზოგად ქირურგიაში
დიპლომისშემდგომი მომზადების პროგრამის რეზიდენტის საქმიანობის აქცენტირება
უნდა მოხდეს უპირველეს ყოვლისა ქირურგიული ავადმყოფის პირველად მოვლაზე.
რეზიდენტის უშუალო მოვალეობას წარმოადგენს პრე- და პოსტოპერაციული მოვლა;
ამავდროულად მისი საქმიანობა უნდა მოიცავდეს ოპერაციული აქტივობის
თანდათანობით ზრდასაც. პაციენტის მოვლაზე მეთვალყურეობას ახორციელებენ
უფროსი რეზიდენტი და ზედამხედველი ექიმი, რომლებიც უფლებამოსილებას
უნაწილებენ უმცროს რეზიდენტს ამ საქმიანობის დროს. სწავლების პირველი წლიდანვე
უნდა შეიქმნას კოლეგიური და აკადემიური ატმოსფერო, რათა უმცროსმა რეზიდენტმა
შეძლოს, ისწავლოს უფრო გამოცდილი სამედიცინო პერსონალისაგან. უმცროსი
რეზიდენტი უნდა გათვითცნობიერდეს ქირურგიულ დაავადებათა ფიზიოლოგიურ და
მეტაბოლურ ასპექტებში, განსაკუთრებული აქცენტი უნდა გაკეთდეს კონკრეტულ
ავადმყოფთა მდგომარეობაზე, რომელიც კლინიკაში ამ მომენტისათვის გადის
მკურნალობის კურსს. როგორც უკვე აღინიშნა, უმცროსი რეზიდენტი, პირველი
წლიდანვე ეტაპობრივად უნდა ჩაერთოს ოპერაციულ აქტივობაში, უფროსი
რეზიდენტისა და ზედამხედველი ექიმის უშუალო ხელმძღვანელობით.
12
ერთი სახის ძირითადი პრინციპები. მას უნდა შეეძლოს ასისტენცია ლაპაროსკოპული
ოპერაციების დროს; მან ასევე უნდა შესძლოს ლაპაროსკოპული ოპერაციის დაწყება და
ამისათვის საკმარისი თეორიული ცოდნისა და პრაქტიკული უნარ-ჩვევების შეძენა.
3. literaturis nusxa:
ა) grigolia n. qirurgiuli sneulebebi. Tbilisi.2000.
ბ) kuzini m. qirurgiuli sneulebebi. moskovi. 2004. (Targmani).
გ) l.kikaliSvili, e.yifiani, d. korZaia. topografiuli da klinikuri anatomia. Tbilisi.
2005.
დ) Schwartz; Shires; Spencer Principles of Surgery. Eigth Edition. 2004.
ე) Bailey and Love's Short Practice of Surgery (A Hodder Arnold Publication). by Norman S
Williams (Author), Christopher J.K. Bulstrode (Author), P Ronan O'Connell (Author) , 25th edition, 2006
ვ) Sarrel B.E., Carabasi R.A. Surgery. National Medical Series for Independent Study. 1995.
ზ) Silverberg S.C. Principles and Practice of Surgical Pathology.
თ) Speciality Review in General Surgery. The National Center for Advanced Medical Education.
2001.
ი) Way L.W. Surgical Diagnosis and Treatment. 1994.
კ) Way L.W., Doherty G.M. Current Surgical Diagnosis and Treatment. 2004.
ლ) .Kant X. Scientific Basic for the Selection of Surgical Needles and Sutures. 1999.
მ) Кузин М.И. Хирургические болезни, Москва, 2003.
ნ) http://www.medtrng.com/tutorials_and_simulators_part_8.htn
ო) (clinical surgery, surgical videos).
პ) www.surgical-tutur.org.uk
ჟ) http://www.surgicalcourses.org.uk./
რ) www.dundee.ac.uk./surgicalskills/index.htm
ს) http://www.update-software.com/publications/cochrane/
ტ) http://www.ncepod.org.uk/
უ) http://www.intumed.com/
4. Sesasrulebeli samuSaos moculoba, Casatarebeli manipulaciebis raodenoba
da modulis Sefasebis meTodebi:
13
saanesTezio preparatis klinikis
SerCeva kanisa da kanqveSa TanamSromelTa
qsovilis gakveTa: mier,
qirurgiuli Wrilobebi skalpelis, diaTermiis da konferenciebis
qirurgiuli Wrilobebis makratlis gamoyeneba - bolos. Sefaseba
klasifikacia 20 fiqsirdeba
Wrilobis marTvis saregistracio
principebi kanisa da kanqveSa JurnalSi.
Wrilobis Sexorcebis qsovilis daxurva
paTofiziologia Wrilobis kideebis zusti
nawiburebi da da dauWimavi
kontraqturebi Sepirispireba - 20
kanisa da kanqveSa
qsovilis gakveTa: kvanZis dadeba - 100:
o langeris xazebi erTi xeliT
o instrumentis arCeva ori xeliT
o usafrTxo praqtika instrumentiT
kanisa da kanqveSa zedapiruli
qsovilis daxurva Rrma
o Wrilobis yrud
gakervis Cvenebebi hemostazi - 50:
o sakeravi Zafisa da sisxlmdeni sisxlZarRvis
nemsis arCeva (zedapiruli) kontroli
kvanZis dadeba diaTermia
o nakerisa da ligaturis ligireba nakeriT
dasadebi masala da kvanZovani ligireba
maTi SerCeva klipireba
o qirurgiuli transfiqsiuri nakeri
nakerebisa da
ligaturebisTvis qsovilis retraqcia - 20:
kvanZebis usafrTxo qirurgiuli pinceti
gamoyeneba Wrilobis retraqtoris
hemostazi moTavseba
o qirurgiuli teqnika
drenaJis gamoyeneba - 20:
o diaTermiis
Cadgma
principebi
fiqsacia
amoReba
o instrumentebis
SerCeva
qsovilis damuSaveba - 20:
biofsiis teqnika aspiraciuli
instrumentebis
citologiuri masalis aRebis
saTanado gamoyeneba
CaTvliT
da qsovilebTan faqizi
drenaJis gamoyeneba
mopyroba
o Cveneba
biofsiis teqnika
o tipebi
14
o menejmenti/ asistentobis Cvevebi - 20
amoReba operatoris asistireba
anastomozis formirebis
principebi
qirurgiulo endoskopiis
principebi
winasaoperacio marTva: preoperaciuli Sefaseba da modulis
intraoperaciuli marTva: menejmenti mimdinareobis
postoperaciuli marTva: avadmyofis gasinjva da dros, lokaluri
winasaoperacio Sefaseba da istoriis Sevseba - 20 xelmZRvaneli,
menejmenti: winasaoperacio ufrosi rezidenti
kardiorespiratoruli fiziologia kvlevebis Sedegebis da zedamxedveli
Saqriani diabeti da sxva interpretacia - 20 eqimi afaseben
endokrinuli Tanmxlebi daavadebebis rezidentis
darRvevebis winasaoperacio menejmenti - 20 praqtikuli
koreqcia reanimacia momzadebis
siTxis balansi da homeostazi Sesabamisi - dones. Teoriuli
Tirkmlis ukmarisoba preoperaciuli masala fasdeba
sefsisis paTofiziologia _ daniSnuleba klinikis
prevencia da profilaqtika (premedikaciis CaTvliT) - TanamSromelTa
Trombo-emboliis profilaqtika 10 mier,
laboratoriuli analizebi da konferenciebis
instrumentuli kvlevebi intraoperaciuli bolos. Sefaseba
operaciis risk faqtorebi mzrunveloba: fiqsirdeba
premedikacia da sxva intraoperaciuli saregistracio
preoperaciuli daniSnuleba mzrunvelobis usafrTxo JurnalSi.
intraoperaciuli mzrunveloba: warmoeba -30
usafrTxoeba saoperacioSi, avadmyofis swori pozicia
raSic Sedis aseve avadmyofis - 15
swori pozicia saoperacio nervis dazianebis
magidaze da nervis dazianebis prevencia - 10
Tavidan acileba basri instrumentebiT
usafrTxoeba basri dazianebis prevencia -
instrumentebis mimarT 20
diaTermia, lazeris diaTermuli dazianebis
gamoyeneba prevencia - 10
infeqciis riskebi venuri Trombozis
radiaciis gamoyeneba da prevencia - 10
riskebi
laxtis gamoyeneba misi postoperaciuli
Cvenebis, efeqtebis da mzrunveloba:
garTulebebis CaTvliT operaciis Canawerebis
adgilobrivi, regionaluri da gakeTeba - 20
zogadi anesTeziis principebi avadmyofis
invaziuri da arainvaziuri mdgomareobis Sefaseba
monitoringis principebi da monitoringi - 10
15
venuri Trombozis prevencia postoperaciuli analgezia
operacia hepatitis da Sidsis - 20
virusis matareblebSi siTxeebisa da
siTxis balansi da homeostazi eleqtrolitebis
postoperaciuli mzrunveloba menejmenti - 20
postoperaciuli monitoringi organoTa mosalodneli
kardiorespiratoruli fiziologia ukmarisobis gamovlena -
siTxis balansi da homeostazi 20
Saqriani diabeti da sxva organoTa ukmarisobis
endokrinuli darRvevebi sawyisi menejmenti - 20
Tirkmlis ukmarisoba dializis principebi da
sisxlis danakargis Cvenebebi - 10
paTofiziologia postoperaciuli
sefsisis paTofiziologia SIRS garTulebebis amocnoba,
da Sokis CaTvliT prevencia da
multiorganuli disfunqciis mkurnaloba - 10
sindromi
zogadad postoperaciuli hemostazi da sisxlis
garTulebebi produqtebi:
postoperaciuli analgeziis im mdgomareobaTa
meTodebi amocnoba, ramac
kvebis menejmentis Sefaseba da SesaZloa migviyvanos
dagegmva hemoragiul diaTezamde
postoperaciuli kveba -5
malnutriciis efeqtebi _ rogorc operaciis dros
Warbi kveba, ise gamofitva koagulopaTiuri
dazianebaze metaboluri sisxldenis amocnoba -
pasuxi 10
kvebis statusis skriningisa da sisxlis produqtebis
Sefasebis meTodebi saTanado gamoyeneba -
enteraluri da parenteraluri 10
kvebis meTodebi sisxlis produqtebis
hemostazi da sisxlis komponentebi transfuziis garTulebebis
hemostazis meqanizmi, maT menejmenti – 10
Soris Sededebis kaskadi
darRveuli hemostazis koagulacia, Rrma venebis
paTologia. mag.: hemofilia, Trombozi da embolizmi
RviZlis daavadebebi, masiuri riskis qveS myofi
hemoragia avadmyofebis amocnoba
sisxlis komponentebi - 10
sisxlis produqtebis pulmonaruli embolizmisa
gamoyenebis alternativa da Rrma venebis
sisxlis produqtebis daniSvnis Trombozis amocnoba da
principebi diagnozi - 5
sisxlis produqtebis venuri Trombozisa da
gamoyenebasTan pulmonaruli embolizmis
16
dakavSirebuli avadmyofis sawyisi da monitoruli
usafrTxoeba mkurnaloba profilaqtikis
koagulacia, Rrma venebis Trombozi dawyeba - 9
da embolizmi:
Sededebis meqanizmi. atibiotikebi
operaciis da travmis antibiotikebis saTanado
zemoqmedeba koagulaciis daniSnuleba - 10
procesze
testebi Trombofiliaze da preoperaciuli kvebiTi
koagulaciis sxva darRvevebze mkurnalobis Sefaseba da
kvlevis meTodebi dagegmva
Tromboemboliur daavadebaze xelovnuri kvebis
eWvis dros uzrunvelyofisaTvis
venuri Trombozisa da filtvis midgomis organizeba;
embolizmis mkurnalobis upiratesad sakvebi
principebi, antikoagulaciis danamatebi, enteraluri
CaTvliT kveba da parenteraluri
Tromboembolizmis profilaqtika kveba - 10
Rrma venebis Trombozis riskis
klasifikacia da menejmenti metaboluri da endokrinuli
Rrma venebis Trombozis darRvevebi
prevenciis meqanikuri da endokrinuli da
farmakologiuri meTodebis eleqtrolituri dazianebis
codna mqone avadmyofebis
istoriis Segroveba da
antibiotikebi gasinjva - 10
qirurgiul avadmyofebSi Tireotoqsikozis da
ZiriTadi paTogenebi hipoTireoidizmis kvleva
antibiotikebisadmi da menejmenti - 10
mgrZnobeloba hiper- da hipokalcemiis
antibiotikebis gverdiTi kvleva da menejmenti -
movlenebi 10
profilaqtikisa da mkurnalobis steroidul Terapiaze
principebi myofi avadmyofebis
perioperaciuli
periopraciul menejmentTan menejmenti - 10
dakavSirebuli metaboluri da Saqriani diabetis mqone
endokrinuli darRvevebi avadmyofebis
Tireoiduli hormonis siWarbisa perioperaciuli
da deficitis paTofiziologia da menejmenti - 10
masTan asocirebuli operaciuli hiponatriemiis kvleva da
riskebi menejmenti - 10
hiper- da hipokalcemiis hiper- da hipokaliemiis
mizezebi da Sedegebi kvleva da menejmenti -
kortikosteroiduli Terapiis 10
garTulebebi
17
steroiduli ukmarisobis centraluri venis
mizezebi da Sedegebi kaTeteris Cadgma -10
Saqriani diabetis garTulebebi ureTris kaTeterizacia 10
hiponatremiis mizezebi da
Sedegebi
hiperkalemiisa da hipokalemiis
mizezebi da Sedegebi
qirurgiuli teqnika da teqnologia: Wrilobis pirveladi qirurgiuli modulis
damuSaveba - 20 mimdinareobis
barZayis amputacia - 2 dros, lokaluri
falangebis amputacia - 2 xelmZRvaneli,
falangebis amosaxsvra - 2 ufrosi rezidenti
winamxris amputacia - 2 da zedamxedveli
terfis amputacia Sarpis eqimi afaseben
mixedviT - 2 rezidentis
terfTSorisi amosaxsvra praqtikuli
lisfrankis wesiT - 2 momzadebis
wvivis Zval-plastikuri dones. Teoriuli
amputacia - 2 masala fasdeba
barZayis Zval-plastikuri klinikis
amputacia - 2 TanamSromelTa
suprakondiluri amputacia - 2 mier,
sisxlZarRvTa ligacia 10 konferenciebis
nevrorafia - 5 bolos. Sefaseba
tendorafia - 5 fiqsirdeba
laparotomia da laparotomiuli saregistracio
Wrilobis daxurva - 30 JurnalSi.
RviZlis biofsia - 5
laparoskopuli teqnikis
aTviseba - 10
traqeostomia - 5
traqeis intubacia - 5
ZiriTadi qirurgiuli daavadebebi modulis
arsebuli simptomebi da mimdinareobis
sindromebi dros, lokaluri
abdominuri tkivili xelmZRvaneli,
abdominuri Seberiloba ufrosi rezidenti
nawlavTa peristaltikis da zedamxedveli
cvlilebebi eqimi afaseben
gastrointestinuri rezidentis
sisxldena praqtikuli
reqtaluri sisxldena momzadebis
disfagia dones. Teoriuli
dispefsia masala fasdeba
siyviTle klinikis
TanamSromelTa
18
moicavs Semdeg daavadebebs mier,
apendiciti konferenciebis
gastrointestinuri bolos. Sefaseba
avTvisebiani simsivne fiqsirdeba
nawlavis anTebiTi saregistracio
daavadeba JurnalSi.
divertikuluri daavadeba
nawlavis obstruqciuli
gauvaloba
Sexorcebebi muclis RruSi
muclis wina kedlis
Tiaqrebi
peritoniti
nawlavis perforacia
saylapavis keTilTvisebiani
daavadeba
peptiuri wylulovani
daavadeba
RviZlis, naRvlis buStis da
pankreasis keTilTvisebiani
da avTvisebiani
daavadebebi
hemoroiduli da
perianaluri daavadebebi
periferiul sisxlZarRvTa
daavadebebi, warmodgenili
simpromebi da sindromebi
kiduris qronikuli da
mwvave iSemia
anevrizmuli daavadeba
tranzitoruli iSemia
venebis varikozuli
daavadeba
19
qvemo kiduris dawyluleba
moicavs Semdeg daavadebebs
arteriebis aTerosklerozuli
daavadeba
arteriebis emboliuri da
Trmbozuli daavadebebi
venuri ukmarisoba
diabeturi dawyluleba
endokrinuli daavadebebi
simptomebi da sindromebi
kisris simsivneebi
20
daniT miyenebuli menejmenti - 5
Wrilobebi damwvrobis sawyisi
adamianisa da cxovelis menejmenti - 5
nakbeni
rbili qsovilebis dazianebis centraluri venis
buneba da meqanizmi kaTeteris Cadgma - 10
rbili qsovilebis dazianebis
menejmentis principebi gulmkerdis drenaJis
travmuli Wrilobebis Cadgma - 5
menejmentis principebi
kompartment sindromi diagnostikuri peritonealuri
lavaJi - 5
damwvroba
damwvrobis klasifikacia ureTraluri kaTeterizacia -
damwvrobis menejmentis 15
principebi
suprapubikuri kaTeterizacia
motexilobebi (epicistostomia) - 10
motexilobebis klasifikacia
motexilobebis
paTofiziologia
motexilobebis
menejmentis principebi
motexilobebis
garTulebebi
saxsrebis dazianebebi
organospecifiuri travma
Torakaluri travmis
paTofiziologia
pnevmoToraqsi
Tavis dazianebebi, raSic
Sedis intrakranialuri
travmuli hemoragia da
Tavis tvinis dazianeba
xerxemlis svetis
dazianeba
periferiuli nervebis
dazianeba
muclis blagvi da Semavali
travma
elenTis dazianebiT
sisxlZarRvTa dazianeba,
maT Soris iatrogenuli
dazianebebi
kraS dazianeba
21
kanis deficitis menejmentis
principebi, maT Soris kanis
transpalntantebi da kanis
nafleTebi
qirurgiuli infeqcia da misi abscesis (flegmonis) modulis
prevencia: gaxsna - 20 mimdinareobis
Wrilobis pirveladi dros, lokaluri
qirurgiuli damuSaveba xelmZRvaneli,
30 ufrosi rezidenti
hidradenitis drenireba - da zedamxedveli
5 eqimi afaseben
subfrenuli abscesis rezidentis
drenireba - 3 praqtikuli
momzadebis
dones. Teoriuli
masala fasdeba
klinikis
TanamSromelTa
mier,
konferenciebis
bolos. Sefaseba
fiqsirdeba
saregistracio
JurnalSi.
ა) Laparoscopic Surgery Second Edition, edited by Daniel B. Jones, Harvard Medical School
ბ) Brunicardi.Schwartz's Principles of
Surgery.9ed.2009.ISBN007154769X.1888pages.ebook.English
გ) Laparoscopic Surgery the Nineties ,G Melotti, Ph. Mouret M Meinro / Edition M.Mason 1994
3. Sesasrulebeli samuSaos moculoba, Casatarebeli manipulaciebis რაodenoba
da modulis Sefasebis meTodebi:
22
Teoriuli kursi profesiuli unar- Sesasrulebeli Sefasebis
Cvevebi manipulaciis meTodebi
raodenoba
laparoskopiuli Tvalisa da xelis 10 modulis
qirurgiis koordinaciis mimdinareobis
ganviTarebis varjiSebi dros, lokaluri
istoria. Llap. (simulatorebze) xelmZRvaneli,
qirurgiis uaxlesi '' ufrosi rezidenti
miRwevebi. da
zedamxedveli
eqimi
afaseben
rezidentis
praqtikuli
momzadebis
dones. Teoriuli
masala
fasdeba
klinikis
TanamSromelT
a mier,
konferenciebis
bolos.
Sefaseba
fiqsirdeba
saregistracio
JurnalSi.
laparoskopiuli pneumoperitoneumi 10 modulis
qirurgiis s Seqmna. mimdinareobis
upiratesobebi, troakarebis dros, lokaluri
Cvenebebi da moTavsebis xelmZRvaneli,
ukuCvenebebi, teqnika. ufrosi rezidenti
garTulebebi E(qsperimentul da
cxovelze) zedamxedveli
eqimi
afaseben
rezidentis
praqtikuli
momzadebis
dones. Teoriuli
masala
fasdeba
klinikis
TanamSromelT
a mier,
konferenciebis
23
bolos.
Sefaseba
fiqsirdeba
saregistracio
JurnalSi.
laparoskopiuli eqstrakorporaluri da 10 modulis
aparaturis intrakorporaluri mimdinareobis
gamoyenba. Llap. kvanZis dadeba dros, lokaluri
instrumentebi, teqnika. Nakeris xelmZRvaneli,
troakarebis dadebis teqnika. ufrosi rezidenti
saxeobebi da maTi (savarjiSo da
gamoyenebis modelebze da zedamxedveli
Taviseburebebi eqsperimentul eqimi
cxovelebze) afaseben
rezidentis
praqtikuli
momzadebis
dones. Teoriuli
masala
fasdeba
klinikis
TanamSromelT
a mier,
konferenciebis
bolos.
Sefaseba
fiqsirdeba
saregistracio
JurnalSi.
pneumoperitoneu qsovilebis diseqciis 10 modulis
mis paTofiziologia, teqnika. mimdinareobis
garTulebebi, (eqsperimentul dros, lokaluri
garTulebebis cxovelebze) xelmZRvaneli,
prevencia ufrosi rezidenti
da
zedamxedveli
eqimi
afaseben
rezidentis
praqtikuli
momzadebis
dones. Teoriuli
masala
fasdeba
klinikis
TanamSromelT
24
a mier,
konferenciebis
bolos.
Sefaseba
fiqsirdeba
saregistracio
JurnalSi.
profesiuli
unar-
Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobi
s
miTiTebiT)
25
1. 1. 1. `ras
bavSvTaqirurgiulisamkurnaloprofilaqtikuridaxmarebisor samedicino moicavs
ganizacia dokumentaci bavSvTa
is Sevseba. qirurgia~
avadmyofis referati
zogadi
daTvaliereba
da
anamnezis
Sekreba - 50
2. bavSvis organizmis anatomofizi- 2. obieqturi 2.
ologiuri da morfofunqciuri Taviseburebebi. bavSvTa kvleva da `gamokvlev
qirurgiuli daavadebebis eTiopaTogenuri safuZ-vlebi daava-debis aTa
specifiuri Tanamedro
niSnebis ve
gamovlena - instrumentu
50 li
meTodebi~
moxseneba
3. operaciuli teqnikis da teqnologiebis Taviseburebebi
3. 3. `farTo
bavSvTa asakSi avadmyofis speqtris
simZimis antibaqteriu
Sefaseba. li
pirveladi preparatebi
daxmareba bavSvTa
da qirurgiaSi~
Semdgomi prezentacia
ZiriTadi
RonisZiebe-
bis
gansazRvra -
50
4. gamokvlevis meTodebis Taviseburebebi bavSvTa 4.
asakSi diferencialuri
diagnostikis
Catareba da
qirurgiuli
mkurnalobis
taqtikis
SemuSaveba
- 50
26
5. wina da postoperaciuli periodebi bavSvTa asakSi
5. operaciis
moculobis
dadgena.
wina da
postoperaciu
li
mkurnalobis
gegmis
Sedgena -
50
6. medikamenturi mkurnalobis prin-cipebi bavSvTa 6.
qirurgiaSi laboratoriul
da instru-
mentul-
aparatuli
kvlevaTa
Sedegebis
interpretacia
- 250
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. mwvave da qronikuli qirurgiuli 1. sxvadasxva kvlevaTa 1. `osteomieliti”
sefsisi Sedege-bis analizi-Sefaseba referati
2. mwvave da qronikuli 2. asistentis principebis 2. `mwvave
osteomieliti aTvi-seba qirurgiuli mucelis difereciuli
operaciebis dros (40) diagnozi~
moxseneba
3. rbili qsovilebis anTebiT- 3. avadmyofis istoriebis 3. `mwvave da
Ciqrovani daavadebebi Sevseba qronikuli qirurgiuli
infeqcia~ referati
27
4. mwvave apendicitis Cirqovani 4. damoukidebliincizio, 4. `Cirqovani
garTulebebi adreuli da mozrdili vulnorafia (30) garTulebebi
asakis bavSvebSi operaciis
Semdgom
periodSi~
moxseneba
5. Cirqovani peritoniti: 5. sxvadasxva blokadebis
apendikularuli, pirveladi, Cvenebis gansazRvra da
organoTa dazianebiT gamowveuli Catareba (5)
6. muclis Rrus organoebis 6. naoperaciebi
anTebiT-Cirqovani daavadebebi avadmyofebis Sexveva (30)
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. Torakaluri pacientebis 1. plevris punqcia – 20 1. `gamokvlevaTa
aparaturul-instrumentuli kvlevis moculoba filtvebis,
meTodebi. Torakotomiuli qirur-giuli
midgomebi paTologie-bis
dros”referati
2. medikamenturi mkurnalobis 2. garegani sunTqvis 2. `bronqoskopiis
principebi Torakaluri gansazRvra – spirometria – mniSvneloba
daavadebebis dros 5 TorakoqirurgiaSi~
moxseneba
3. Torakaluri pacientebis 3. saylapavis buJireba - 5 3. `siaxle endosko-
winasaoperacio da piur teqnologiebSi”
postoperaciuli periodebis mimoxilva
marTva
4. diagnostikuri da samkurnalo 4. plevris Rrus drenireba – 4. `destruqciuli
bronqoskopia, ezofagoskopia 5 pnevmoniis
garTulebebi~
referati
28
5. baqteriuli destruqciuli 5. traqeobronqoskopia – 20
pnevmonia. filtvismieri da
plevraluri garTulebebi. bronqis
droebiTi endoskopiuri okluzia
6. plevriti. formebi. plevris
qronikuli empiema. mkurnalobis
qirurgiuli meTodebi
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. travmatologiuri avadmyofis 1. rentgenogramebis 1. `saxsarSida
hospi-talizaciis da diagnostikis gaSifvra da interpretacia – mote-xilobebi”
principebi. motexilobaTa da (10) referati
amovardnilobaTa warmoSobis
meqanizmebi
2. zemokiduris sxvadasxva 2. barZayis ConCxovani 2. `travmatologiur
nawilebis motexilobebi, daWimva (5) daavadebaTa
epifiziolozi. winamxris Zvlebis diagnostikis
tipiuri motexilobebi meTodebi”
moxseneba
3. qvemo kiduris sxvadasxva 3. winamxris Zvlebis 3. `endoskopia
nawilebis motexilobebi. muxlis motexi-lobis repozicia da travma-tologiaSi“
saxsaris Ria da daxuruli travma imobi-lizacia (10) referati
4. menjis, neknebis da sxva 4. mxris Zvlebis
brtyeli Zvlebis motexilobebi motexilobebis repozicia da
imobilizacia (10)
5. zeda da qveda kidurebis 5. qvemo kidurebis Zvlebis
saxsrebis amovardnilobebi. motexilobebis repozicia da
myesebis dazianebebi imobilizacia (10)
6. xerxemlis svetis dazianebebi 6. amovardnilobebis
Casworeba (10)
29
1. modulis mizani: uzrunvelyosrezidentis (maZieblis) mier gulmkerdis Zvlovani
karkasis Tandayolili da SeZenili deformaciebis, travmebis da anTebiTi daavadebebis
pirveladi-gadaudebeli damxarebis da saboloo samkurnalo taqtikis Teoriul-praqtikuli
Seswavla-aTviseba
2. modulis amocanebi: modulis miznis miRwevisaTvis dasaxulia:
a) Teoriuli kursis Seswavla;
b) profesiuli unar-Cvevebis aTviseba;
g) konkretuli davalebebis Sesruleba.
3.Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis რaodenoba:
30
4. neknebis da 4. asistireba bronqis droebiTi endoskopiuri 4.`piopnevmoToraq
mkerdis Zvlis okluziis dros (2) sis mkurnalobis
osteomieliti meTodebi~
referati
5. filtvebis 5. asistireba operaciebze: gulmkerdis 5. `gautkivarebis
rezeqciis deformaciebis operaciuli koreqcia (2) roli operaciis
Cvenebebi Torakotomia (3) Semdgom
Cirqovani periodSi~
procesebis dros. referati
dazogviTi
operaciebi
gulmkerdis
travmebis da
anTebiTi
daavadebebis
dros
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. Sard-sasqeso organoebis 1. eqskretoruli urografia – 1. `radiologiuri
diagnostikuri kvlevebi: 10; aRmavali kvlevebis
laboratoriuli, endoskopiuri, ureTeropielografia – 5 mniSvneloba
radiologiuri, izotopuri bavSvTa
urologiaSi~
referati
2. winasaoperacio periodi, 2. klinikuri, bioqimiuri, 2. `endoskopia
operaciuli da postoperaciuli baqteriuli monacemebis urologiaSi~
garTulebebis prevencia interprentacia – 40 moxseneba
31
3. urologiuri daavadebebis 3. cistoskopia – 5 3. `Tanamedrove
operaciuli mkurnalobis principebi, cistografia – 5 instrumentuli
bavSvTa asakis Taviseburebebi. kvlevebis roli
urologiuri
daavadebebis
diagnostikaSi~
moxseneba
4. Sard-kenWovani daavadebis 4. fistulografia – 5 4. `Sardis
gamomwvevi mizezebi. mwvave
mkurnalobis endoskopiuri da Sekaveba~
operaciuli meTodebi prezentacia
5. marilovani cvlis mniSvneloba 5. Sardgamomyofi
Sard-kenWovani daavadebis organoebis eqoskopia – 20
ganviTarebaSi
6. operaciuli cistoskopia
4.ლიტერატურის ჩამონათვალი:
ა) bavSvTa qirurgia. red. r. kutubiZe. Tbilisi 2009.
ბ) r.kutubiZe, T.gaCeCilaZe. bavSvTa qirurgia. Tbilisi 2002w.
გ) d.murvaniZe, Tirkmeli. Tbilisi 1975w.
დ) urologiis cnobari, redaqtori v.babuxadia. Tbilisi 1976w.
ე) a.wulukiZe. urologia (zogadi nawili). Tbilisi 1949w.
ვ) a.wulukiZe (kerZo nawili), Tbilisi 1952w.
ზ)“PediatricSurgery”. KeithW. Ashcraft George W. Holcombj. partick Murphy 2004. Edition 4
თ) “PediatricSurgery”. Jai L. Grosfeld, James A.O’Neil, Among G. Coran 2007, Edition 6
ი) “Operative pediatric Surgery”. Lewis Spitz and Arnold G. Coran. 2007. Edition 6
კ) “Principles and Practice of Pediatric Surgery” Keith T. Oldham, Paul M. Colombani Robert P.
Foglia, Michael A. Skinner 2007, Edition 4.
ლ) “Operative Pediatric Surgery”. Moritz M. ziegler, Richard G. Azizkhan Thomas R. Webber. 2002
მ) “Endoskopic Surgery in Infants and Children”. Klaas N.M.A. Bax, Keith E. Georgeson, Steven S.
Rothenberg, et al. Springer, New York, 2008.
ნ) “Pediatric Thoracic Surgery”. Dakshesh Parikh, David Crabbe, Alex Auldist, Steven
Rothenberg. Springer, New York, 2009.
ო) БаировГ.А. Неотложнаяхирургиядетей. Л. М. 1973.
პ)БеировГ.А. Травматологиядетскоговозраста. Л. М. 1976.
ჟ) ВолковМ. В. Болезни костей у детей. М. М. 1974.
რ) Дурнов Л. А. и др. Опухоли брюшной полости и за брюшинного пространства у детей. М. М.
1972.
ს) Исаков Ю. Ф. и др. Хирургия пороков развития толстой кишки у детей. М. М. 1972.
ტ) Исаков Ю. Ф. Степанов Э. А. Опухоли и кисты грудной полости у детей. М. М. 1975.
უ) Исаков Ю. Ф., Гераскин В. И., Степанрв Э
32
daavadebebis gamovlenis, diagnostirebis da mkurnalobis sakiTxebis Seswavla,
qirurgiuli teqnikis daxvewa, kvalificiuri bavSvTa qirurgebisTvis aucilebeli Teoriuli da
praqtikuli unar-Cvevebis safuZvliani aTviseba, raTa rezidenturis damTavrebis da
sakvalifikacio gamocdis Cabarebis Semdeg warmatebiT ganaxorcielos bavSvta
qirurgiis profesiuli saqmianoba. modulebis raodenobaa 7.
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. muclis wina kedlis calkeul pacientebTan `hirSprungis
daavadebebi. yviTris sadinris kliniko-laboratoriuli, daava-deba _
paTologiebi instrumentuli kvlevebis operaciuli
Sedegebis interpretacia- mkurnalobis
Sejereba (50) Taname-drove
aspeqtebi~
moxseneba
2. peritoneumis budebrivi morCis avadmyofebis istoriebis `kuW-nawlavis
Seuxorcebloba. sxvadasvxa gatareba (40) traqtis
lokalizaciis Tiaqrebi daavadebebis
rentgenologiuri
semiotika~
referati
3. muclis Rrus organoebis endoskopiur (10) da `kisris Sua da
Tandayolili da seZenili kistebi. ultrasonografiul (20) gverdiTi kistebis
rbili qsovilebis kistebi. muclis kvlevebSi monawileoba qirurgiuli
Rrus keTilTvisebiani simsivneebi mkurnaloba~
referati
4. kuWis da 12-goja nawlavis qirurgiul operaciebSi `pacientis
wylulovani daavadeba. kuWis da asistireba (50), operaciebis momzadeba
nawlavebis polipozi. sisxldena calkeuli fragmentis gegmiuri qirurgiuli
kuW-nawlavis traqtidan Sesruleba (20) CarevisTvis~
referati
33
5. muclis parenqimuli organoebis daskvniTi klinikuri da
daavadebebi. portuli hipertenzia. gistomorfologiuri
splenomegalia diagnozebis damTxvevis
analizi (25)
6. msxvili nawlavis paTologiebi:
megadolixosigma, megalokoloni,
hirSprungis daavadeba
7. wylulovan-nekrozuli
enterokoliti, nawkavTa travmuli
dazianebebi
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. mwvave apendicitis formebi. monawileoba nawlavTa mwvave
apendikuluri infiltrati. rentgenokontrastul apendicitis
antibiotikoTerapia pre- da post- kvlevebSi (10) marTva
operaciul periodSi referati
2. mwvave apendicitis asistireba saswrafo apendeqtomiis
Taviseburebebi adreuli asakis operaciebSi (20) Semdgomi
bavSvebSi garTulebebi
moxseneba
3. sazardulis CaWedili Tiaqari. monawileoba Rrus muclis daxuruli
sxva lokalizaciis Tiaqrebi organoebis eqoskopiur travmis marTvis
kvlevebSi (20) tanamedrove
midgomebi
moxseneba
4. nawlavTa mwvave gauvalobis monawileoba postoperaciuli nawlavTa
eTio-paTogenezi, formebi, sixSire, mkurnalobis sqemebis invaginacia
operaciuli mkurnalobis meTodebi. SedgenaSi (30) prezentacia
profilaqtika
5. operaciis Semdgomi recidiuli Tiaqrebi
garTulebebi. relaparatomia. referati
garTulebebis prevencia
34
6. muclis Rrus travmebi. daxuruli
travma. muclis RruSi Semavali
Wrilobebi. marTva. qirurgiuli
Carevis moculoba.
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. kuWis da 12-goja nawlavis monawileoba diagnostikur-
`kuW-nawlavis
sisxlmdeni wylulebi. melena. samkurnalo wylulovani
sisxldenis SeCerebis ezofagogastroduodenoskopiebSi daavadeba~
meTodebi. (10) referati
2. sisxldena saylapavis asistireba sisxlmdeni polipis
`sisxlis
varikozulad gaganierebuli endoskopiur da operaciul
Semadedebeli
venebidan. operaciuli amokveTaSi (5) sistemis
mkurnalobis Cveneba da darRvevebi
moculoba masiuri
hemoragiebis
dros~
referati
3. mekelis sisxlmdeni sisxlmdeni avadmyofebis `kuW-nawlavis
divertikuli. sisxldena koagulogramebis gaSifrva (10) traqtis polipozi
nawlavTa invaginaciis dros. bavSvTa asakSi
mkurnalobis taqtika – diagnostikis
da mkurnalobis
principebi~
moxseneba
4. kuW-nawlavis traqtis sisxlis da sisxlis Semcvlelebis
sxvadasxva donis polipebi. gadasxma mZime hemoragiebis
diferencialuri diagnozi dros (5)
5. wylulovan-nekrozuli
enterokoliti. araspecifiuri
wylulovani koliti
6. sistemuri darRvevebi
masiuri hemoragiebis dros.
Trombohemoragiuli sindromi
35
muxli 23. moduli 3.4 filtvebis ganviTarebis mankebi. filtvebis da Suasayris
kistozur-simsivnuri warmonaqmnebi. sasunTqi gzebis da saylapavis ucxo
sxeulebi xangrZlivoba -2 Tve
1. modulis mizani: uzrunvelyosrezidentis (maZieblis) mier gulmkerdis Zvlovani
karkasis Tandayolili da SeZenili deformaciebis, travmebis da anTebiTi
daavadebebis pirveladi-gadaudebeli damxarebis da saboloo samkurnalo taqtikis
Teoriul-praqtikuli Seswavla-aTviseba
2. modulis amocanebi: modulis miznis miRwevisaTvis dasaxulia:
a) Teoriuli kursis Seswavla;
b) profesiuli unar-Cvevebis aTviseba;
g) konkretuli davalebebis Sesruleba.
3.Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis
raodenoba:
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. filtvis hipoplazia, aplazia, Torakaluri pacientis `Torakotomiuli
agenezia. Tandayolili traqeo- istoriebis gatareba (15) midgomebi
bronqomalacia sxvadasxva
paTologiebis
dros~
referati
2. bronqoeqtaziuri daavadeba, monawileoba aparatul `Suasayris
filtvis sekvestracia. tandayolili diagnostikur kvlevebSi: kistozuri
lobaruli emfizema bronqoskopia, bronqografia malformacia~
(15) referati
3. filtvebis da Suasayris asistireba Torakalur `bronqebis da
Tandayolili da SeZenili kistebi. operaciebSi (5) saylapavis ucxo
parazituli kistebi sxeulebi marTva~
moxseneba
4. Suasayris keTilTvisebiani Torakaluri operaciebis `Suasayris
simsivneebi. filtvis da plevris calkeuli etapebis Sesruleba keTilTvisebiani da
simsivneebi (5) avTvisebiani
simsivneebis
diferenciuli
diagnozi~
moxseneba
5. traqeo-bronqialuri xis ucxo monawileoba klinikur
sxeulebi. mkurnalobis SemovlebSi, avadmyofebis
endoskopiuri da operaciuli garCevaSi (15)
meTodebi
6. saylapavis ucxo sxeulebi. asistireba bronqebis da
garTulebebis operaciuli saylapavis ucxo sxeulebis
mkurnaloba amoRebisas (5)
36
muxli 24. moduli 3.5 saSarde sistemis anomaliebi da travmebi. Sard-
sasqeso sistemis Cirqovan-anTebadi daavadebebi xangrZlivoba -2 Tve
1. modulis mizani: rezidentma (maZieblma) Seiswavlos Sardsasqeso sistemis
daavadebebis diagnostikis da mkurnalobis principebi, aiTvisos urologiuri operaciuli
teqnikis unar-Cvevebi
2. modulis amocanebi: modulis miznis miRwevisaTvis dasaxulia:
a) Teoriuli kursis Seswavla;
b) profesiuli unar-Cvevebis aTviseba;
g) konkretuli davalebebis Sesruleba.
3.Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis raodenoba:
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. Tirkmlis ganviTarebis mankebi: naoperaciebi avadmyofebis `Tirkmlis
hipoplazia, aplazia, agenezia Sexveva (15) gaoreba~
referati
2. Sard-sasqeso organoebis monawileoba operaciebSi: `pacientebis
ganviTarebis anomaliebi. Tirkmlis - asistireba (15); marTva operaciis
polikistozi, multikistozi - operaciebis calkeuli wina da operaciis
fragmentebis Sesruleba Semdgom
(10) periodSi~
moxseneba
3. ureterohidronefrozi. Tirkmlis avadmyofebis kurireba (15) `saTesle jirkvlis
menjis empiema Semogrexa~
prezentacia
4. bavSvTa asakis uxSiresi monawileoba diagnostikur
urologiuri daavadebebi: da samkurnalo
hipospadia, kriptorqizmi, manipulaciebSi (20)
balanopostiti, fimozi
5. Sard-sasqeso organoebis Ria da
daxuruli travmebi
6. mwvave saTesle parki.
diferenciuli diagnozi. saTesle
jirkvlis da danamatis anTeba.
saTesle jirkvlis Semogrexa.
mkurnaloba
4. ლიტერატურის ჩამონათვალი:
ა) რ.კუტუბიძე ბავშვთა ქირურგია
ბ) Алажилль Д. Одьев М. Заболевания печени и желчных путей. Москва М – 1982г.
გ) Ю. Ф. Исаков, Э. А. Степанов, Т. В. Красовская. Абдоминальная хирургия у детей. Москва М
– 1988г.
დ) Клиническая онкология детского возраста. Под ред. академика М. В. Волкова. Москва М –
1965г.
ე) С. Я. Долецкий, В. В. Гаврюшев, В. Г. Акопян. Хирургия новорожденных. Москва М – 1971г.
37
ვ) Г. А. Баиров. Срочная хирургия детей. Санкт-Петербург – Питер 1997г.
ზ) Ашкрафт К. У., Холдер Т. М. Детская хирургия. Том I-II. Санкт-Петербург 1996г.
თ) a.simoniSvili, p.SoTaZe, T.gaCeCilaZe. CvilbavSvTaqirurgia, Tbilisi 1998.
ი) В. А. Кудрявцев. Детская хирургия в лекциях. Архангельск 2000г.
კ) Ю. Ф. Исаков, Э. А. Степанов, В. И. Гераскин. Руководство по торакальной хирургии у детей.
Москва М – 1982г.
ლ) М. Р. Рокицкий. Хирургические заболевания легких у детей. Ленинград 1988г.
მ) Детская торакальная хирургия. Под ред. В. И . Стручкова и А. Г. Пугачева. Москва М – 1975г.
ნ) d.murvaniZe `saSarde da sasqeso sistemis sneulebani bavSvTa asakSi”, Tbilisi
1984w.
ო) А. М. Мухтаров, Д. Д. Мурванидзе. Хирургическая андрология. Москва М – 1988г.
პ) Н. А. Лопаткин, А. Г. Пугачев. Детская урология. Москва М – 1986г.
ჟ) Н. А. Лопаткин, А. В. Люлько. Аномалия моче полевой системы. Киев 1987г.
რ) Основы нейрохирургии детского возраста. Под ред. А. А. Арендти. 1968г.
ს) Э. Пасторь. Основы нейрохирургии. Будапешт 1985г.
ტ) А Игер. Нейрохирургия. 1978г.
უ) С. Я. Долецкий. Диагностика и лечение не отложенных состоянии у детей. Москва М – 1977г.
ფ)Ю. Ф. Исаков, В. А. Михельсон. Пособие по детской реанимации и интенсивной терапии.
Москва М – 1973г.
ქ) Остер В. Р. и др. «Бешенство», Саратов 1983г.
ღ) Забицкер Д. У., Ковалев Н. А. «Бешенство и его профилактика», Минск 1968г.
muxli 25.
profesiuli mzadebis IV wlis modulebi modulebis raodenoba – 6 profesiuli mzadebis
IV mizania rezidentis mier wina wlebSi miRebuli codnis ganmtkiceba, bavSvTa
qirurgiis programaSi Sesuli yvela mimarTulebis daavadebebis gamovlenis,
diagnostirebis da mkurnalobis sakiTxebis Seswavla, qirurgiuli teqnikis daxvewa,
kvalificiuri bavSvTa qirurgebisTvis aucilebeli Teoriuli da praqtikuli unar-Cvevebis
safuZvliani aTviseba, raTa rezidenturis damTavrebis da sakvalifikacio gamocdis
Cabarebis Semdeg warmatebiT ganaxorcielos bavSvta qirurgiis profesiuli
saqmianoba.
38
3.Sesasrulebeli samuSaos moculoba da Casatarebeli manipulaciebis
raodenoba:
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. saylapavis ganviTarebis ezofagoskopia (5) `saylapavis
mankebi, saylapavis atrezia. Tandayolili da
traqeo-ezofagaluri xvrel-mili SeZenili stenozi~
referati
2. saylapavis Tandayolili stenozi. saylapavis pH-metria (5) `saylapavis
gastro-ezofagaluri refluqsi, atrezia.
refluqs-ezofagiti, nawiburovani postoperaciuli
stenozi. saylapavis axalazia, garTulebebis
xalazia prevencia~
referati
3. saylapavis travmebi: avadmyofobis istoriebis `diafragmis cru da
perforacia, damwvroba, ucxo gatareba (5) WeSmariti
sxeulebi. maTi garTulebebi. Tiaqrebi~
mediastiniti moxseneba
4. diafragmis Tandayolili Tiaqrebi. asistireba operaciebze, `ezofagaluri da
travmuliu Tiaqari calkeuli fragmentebis paraezofagaluri
Catareba (5) Tiaqrebi
referati
5. diafragmis saylapavis xvrelis
Tiaqrebi: ezofagaluri,
paraezofagaluri
6. diafragmis TaRis relaqsacia.
diafragmis TaRis agenezia
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
39
1. axalSobilis preoperaciuli da asistireba axalSobilTa `axalSobilTa
postoperaciuli marTva operaciebze (5) postoperaciuli
periodis marTvis
Tanamedrove
principebi~
referati
2. saylapavis atrezia – diagnostika axalSobilTa operaciebis `axalSobilis
da mkurnaloba calkeuli fragmentebis sunTqviTi distres
warmoeba (5) sindromis
mizezebi~
referati
3. pilorostenozis diferenciuli monawileoba axalSobilTa `axalSobilTa
diagnozi, operaciuli mkurnaloba winasaoperacio da nekrozuli
operaciis Semdgom flegmona~
diagnostikur kvlevebSi (20) referati
4. 12-goja da wvrili nawlavis axalSonilTa avadmyofobis `gastroSizisi,
ganviTarebis mankebi. muclis istoriebis gatareba (5) omfalocele –
wina kedlis aplazia. tandayolili qirurgiuli
Cirqovani daavadebebi mkurnalobis
vadebi da
taqtika~
referati
5. msxvili nawlavis maRali da axalSobilebis gadaxvevebi
dabali atrezia. kloakaluri operaciis Semdgom
anomaliebi, nawlavTa malrotacia periodSi (15)
6. axalSobilTa qirurgiuli
siyviTleebi. mekonealuri
gauvaloba
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
40
1. swori nawlavis da yiTas asistireba operaciebze (5); sruli atreziebi
ganviTarebis mankebi, sruli (referati)
atreziebi operaciebis calkeuli
fragmentebis warmoeba
(5);
monawileoba
winasaoperacio da
operaciis Semdgom
kvlevebSi (10);
avadmyofebis istoriebis
gatareba (10);
b) atreziebi xvrel-milebiT. atreziebi xvrel-
Diagnostika da mkurnaloba milebiT (referati)
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
41
1. kuW-nawlavis traqtis diagnostikuri da `Tanamedrove
proqsimaluri nawilebis samkurnalo gastroskopiis xisti da drekadi
diagnostikuri da samkurnalo asistireba (5) endoskopiebi~
endoskopia referati
2. kuW-nawlavis traqtis distaluri diagnostikuri da `sasunTqi gzebis
nawilebis diagnostikuri da samkurnalo kolonoskopiis da kuW-nawlavis
samkurnalo endoskopia asistireba (3) ucxo sxeulebis
garTulebebi~
referati
3. bronqoskopiis mniSvneloba diagnostikuri bronqoskopiis `kolonoskopiuri
bronqo-pulmonaruli sistemis asistireba (10) dezinvaginacia da
daavadebebis diagnostikasa da polipeqtomia~
mkurnalobaSi referati
4.cistoskopiis roli bavSvTa ucxo sxeulebis amoRebis `gastro-
urologiaSi asistireba (10) duodenaluri
sisxldenis
endoskopiuri
meTodebi~
moxseneba
5. sasunTqi gzebis da kuW- endoskopiuri protokolebis
nawlavis traqtis ucxo sxeulebis gaformeba (25)
endoskopiuri mkurnaloba
6. laparaskopiuli operaciebi – laparaskopiul operaciebSi
standartuli qirurgiuli Carevis monawileoba (5)
alternativa
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. ambulatoriuli qirurgiuli antitetanuri da antirabiuli `antirabiuli
daxmarebis organizacia vaqcinacia (10) mkurnaloba~
referati
42
2. qirurgiuli kabinetis struqtura Wrilobis damuSaveba, `Wrilobis pirveladi
mTlianobis aRdgena (15) qirurgiuli
damuSaveba~
referati
3.ambulatoriuli qirurgiuli rbili qsovilebis abscesis `rbili qsovilebis
pacientebis definicia. gakveTa, drenireba (10) Cirqovani
prestacionaruli mkurnaloba daavadebebi~
mosxeneba
4. ambulatoriul etapze periferiuli hemangiomis `operaciis
casatarebeli qirurgiuli skleroTerapia, Semdgomi
manipulaciebi da operaciebi kriodestruqcia (5) reabilitacia~
referati
5. profilaqtikur-samkurnalo qirurgiuli pacientebis
vaqcinacia ambulatoriuli miReba (50)
6. pacientebis postoperaciuli
ambulatoriuli marTva
profesiuli unar-Cvevebi
Teoriuli kursi davaleba
(raodenobis miTiTebiT)
1. axalSobilTa da Cvili bavSvis periferiuli venis lokaluri
winasaoperacio momzadebis kaTeterizacia (20) xelmZRvanelis
etapebi gaTvaliswinebiT
da SefasebiT
2. axalSobilTa da Cvili bavSvis monawileoba aparatuli
operaciisSemdgomi marTvis ventilaciis reJimebis
zogadi principebi. infeqciis SerCevaSi (20)
marTva
43
3.diagnostikur-samkurnalo nazogastraluri zondireba
instrumentuli meTodebis roli (30)
pacientTa pre- da postoperaciul
marTvaSi
4. filtvis xelovnuri ventilaciis monawileoba antibiotiko-
reJimebi postoperaciul periodSi. Terapiis sqemebis
oqsigenoTerapia niRbiT da SerCevaSi (30)
kanulebiT
5. postoperaciuli analgezia da naoperaciebi pacientis
sedacia. reanimaciuli pacientis Wrilobis tualeti Sexveva
higiena
4. ლიტერატურის ჩამონათვალი:
44
შ) Исаков Ю. Ф. и др. Хирургия пороков развития толстой кишки у детей. М. М. 1972.
ჩ)Исаков Ю. Ф. Степанов Э. А. Опухоли и кисты грудной полости у детей. М. М. 1975.
ც)Исаков Ю. Ф., Гераскин В. И., Степанрв Э. А. Стафилококковая деструкция легких у детей. М.
М. 1978.
ძ)Ленушкин А. И. Проктология детского возраста. М. М. 1976.
წ) Исаков Ю. Ф. Детская хирургия. М. М. 1983.
ჭ) Рокицкий М. Р. Ошибки и опасности в хирургии детского возраста. Л. М. 1979.
ხ)Ленушки А. И., Лихтен М. Я. Детская амбулаторно-поликлиническая хирургия. М. М. 1967.
ჯ) Дурнов Л. А. Опухоли печени у детей. М. М. 1980.
ჰ) Тошовски В. Острые процессы в брюшной полости у детей. Авиценум. Прага 1987.
ჰ.1) Биезинь А. П. Диагностика хирургических заболеваний органов грудной и брюшной
полостей у детей. М. М. 1971.
h.2) Питель А. Я., Лопаткин Н. А. Урология. М. М. 1970.
h.3) Духанов А. Я. Урология детского возраста. М. М. 1961.
h.4) Справочник по урологии под редакцией Н. А., Лопаткина М. М. 1980.
h.5) Смит К. А. Критические состояния у детей пер. с англ. М. Медицина 1980.
h.6) Бунятян А. А. и др. Анестезиология и реаниматология М. М. 1984.
h.7) Жданов Г. Г., Михелсон В. А. Реанимация и интенсивная терапия детей раннего возраста
ростов, 1987.
h.8) Справочник по анестезиологии и реанитологии под ред. А. А. Бунятяна М. М. 1982.
45
s) Musculoskeletal Diseases Diagnostic Imaging and Interventional Technigues Key G.K. von
Schulthess Ch.L.Zollikofer (Eds) © Springer-Verlag Italia 2005.
t) “Atlas of Pediatric Orthopaedic Surgery”. 1 st ed, Mihran O.Tachdjian Copyring© 1994 By
W.B.Saundres Company.
u) “Pediatric Orthopedics Lovell and Winter;s”. RaymondT. Morrissy and Stuart L. Weinstein.
6sted. Copyright © By Lippincott Williams & Wilkins.
f) БаировГ.А. Неотложнаяхирургиядетей. Л. М. 1973.
q) БеировГ.А. Травматологиядетскоговозраста. Л. М. 1976.
R) ВолковМ. В. Болезни костей у детей. М. М. 1974.
y) Дурнов Л. А. и др. Опухоли брюшной полости и за брюшинного пространства у детей. М.
М. 1972.
S) Исаков Ю. Ф. и др. Хирургия пороков развития толстой кишки у детей. М. М. 1972.
C) Исаков Ю. Ф. Степанов Э. А. Опухоли и кисты грудной полости у детей. М. М. 1975.
c) Исаков Ю. Ф., Гераскин В. И., Степанрв Э. А. Стафилококковая деструкция легких у детей. М.
М. 1978.
Z) Ленушкин А. И. Проктология детского возраста. М. М. 1976.
w) Исаков Ю. Ф. Детская хирургия. М. М. 1983.
W) Рокицкий М. Р. Ошибки и опасности в хирургии детского возраста. Л. М. 1979.
x) Ленушки А. И., Лихтен М. Я. Детская амбулаторно-поликлиническая хирургия. М. М. 1967.
j) Дурнов Л. А. Опухоли печени у детей. М. М. 1980.
h) Тошовски В. Острые процессы в брюшной полости у детей. Авиценум. Прага 1987.
h.1) Биезинь А. П. Диагностика хирургических заболеваний органов грудной и брюшной
полостей у детей. М. М. 1971.
h.2) Питель А. Я., Лопаткин Н. А. Урология. М. М. 1970.
h.3) Духанов А. Я. Урология детского возраста. М. М. 1961.
h.4) Справочник по урологии под редакцией Н. А., Лопаткина М. М. 1980.
h.5) Смит К. А. Критические состояния у детей пер. с англ. М. Медицина 1980.
h.6) Бунятян А. А. и др. Анестезиология и реаниматология М. М. 1984.
h.7) Жданов Г. Г., Михелсон В. А. Реанимация и интенсивная терапия детей раннего возраста
ростов, 1987.
h.8) Справочник по анестезиологии и реанитологии под ред. А. А. Бунятяна М. М. 1982.
h.9) Оперативная хирургия с топографической анатомией детского возраста. Под. Ред. Ю. Ф.
Исакова., Ю. М Лопухина. Москва «Медицина» 1977г.
h.10) Детская Хирургия. А. П. Биезин. Москва М – 1964г.
h.11) Детская Хирургия. Ю. Ф. Исаков, С. Я. Долецкий. Москва М – 1971г.
h.12) Детская Хирургия. Ю. Ф. Исаков. Москва М – 1983г.
h.13) Хирургическая гастроентерология детского возраста. А. Г. Пугачев. Москва М – 1982г.
h.14) Хирургия печени и желчных протоков у детей. Г. А. Баиров, А. Г. Пугачев, А. П. Шишкина.
Медицина, Ленинград 1970г.
h.15) Хирургия поджелудочной железы у детей. Г. А. Баиров. Медицина, Ленинград 1970г.
h.16) В. Г. Акопян. Хирургическая гепатология детского возраста. Москва М – 1982г.
h.17) Алажилль Д. Одьев М. Заболевания печени и желчных путей. Москва М – 1982г.
h.18) Ю. Ф. Исаков, Э. А. Степанов, Т. В. Красовская. Абдоминальная хирургия у детей. Москва М
– 1988г.
46
h.19) Клиническая онкология детского возраста. Под ред. академика М. В. Волкова. Москва М –
1965г.
h.20) С. Я. Долецкий, В. В. Гаврюшев, В. Г. Акопян. Хирургия новорожденных. Москва М – 1971г.
h.21) Г. А. Баиров. Срочная хирургия детей. Санкт-Петербург – Питер 1997г.
h.22)Ашкрафт К. У., Холдер Т. М. Детская хирургия. Том I-II. Санкт-Петербург 1996г.
h.23) a.simoniSvili, p.SoTaZe, T.gaCeCilaZe. CvilbavSvTaqirurgia, Tbilisi 1998.
h.24) В. А. Кудрявцев. Детская хирургия в лекциях. Архангельск 2000г.
h.25) Ю. Ф. Исаков, Э. А. Степанов, В. И. Гераскин. Руководство по торакальной хирургии у
детей. Москва М – 1982г.
h.26) М. Р. Рокицкий. Хирургические заболевания легких у детей. Ленинград 1988г.
h.27) Детская торакальная хирургия. Под ред. В. И . Стручкова и А. Г. Пугачева. Москва М –
1975г.
h.28) d.murvaniZe `saSarde da sasqeso sistemis sneulebani bavSvTa asakSi”,
Tbilisi 1984w.
h.29) А. М. Мухтаров, Д. Д. Мурванидзе. Хирургическая андрология. Москва М – 1988г.
h.30) Н. А. Лопаткин, А. Г. Пугачев. Детская урология. Москва М – 1986г.
h.31) Н. А. Лопаткин, А. В. Люлько. Аномалия моче полевой системы. Киев 1987г.
h.32) Основы нейрохирургии детского возраста. Под ред. А. А. Арендти. 1968г.
h.33) Э. Пасторь. Основы нейрохирургии. Будапешт 1985г.
h.34) А Игер. Нейрохирургия. 1978г.
h.35) С. Я. Долецкий. Диагностика и лечение не отложенных состоянии у детей. Москва М –
1977г.
h.36) Ю. Ф. Исаков, В. А. Михельсон. Пособие по детской реанимации и интенсивной терапии.
Москва М – 1973г.
h.37) Остер В. Р. и др. «Бешенство», Саратов 1983г.
h.38) Забицкер Д. У., Ковалев Н. А. «Бешенство и его профилактика», Минск 1968г.
h.39) Детская ортопедия. М. В. Волков, В. Д. Дедова 1972.
h.40) Травматология и ортопедия. Г. С. Юмашев 1990г.
h.41) Руководство по ортопедии и травматологии. Под ред. Н. П. Новаченко 1967г.
47