Quarterly Journal of Urban and Regional Development Planning

Original Research
Vol. 8, No.25, Summer 2023
urdp.atu.ac.ir
DOI: 10.22054/urdp.2023.58566.1286

The Method of Implementing TOD within the

Catchment Area of Metro Stations: a Case Study of

Accepted: 19/2/2023
Monirieh Station

Associate Professor, Department of Urban

 Planning, Tarbiat Modarres University,
Hamidreza Saremi
Tehran, Iran

Master of urban planning, Tarbiat Modares

Peyman Omidi University, Tehran, Iran

Revised: 3/12/2022
Abstract
The city of Tehran has experienced a significant population increase,
approximately twenty times, in the last century. Consequently, it is plagued
with traffic issues for most of the year. To alleviate congestion, one solution
is to shift transportation mode shares from private motor vehicles to more
sustainable modes, as proposed by Transit Oriented Development (TOD).

Received: 25/1/2021
The increasing traffic congestion problems in cities have made applying
TOD more essential than ever. This research aims to evaluate, analyze, and
plan development within the catchment area of Monirieh Metro Station
based on TOD principles. The practical research methodology begins by
introducing TOD principles and evaluating the characteristics of the study
area according to ITDP standards. The results indicate that the catchment
area of Monirieh metro station fails to meet TOD standards. In other words, ISSN: 2476-5864
the city planning prioritizes motor vehicles over pedestrians, suggesting a
car-oriented approach.

Keywords: Transit-Oriented Development (TOD), Metro Station,

Catchment Area, Walking, Monirieh.
eISSN: 2476-6402


Corresponding Author: saremi@modares.ac.ir
How to Cite: Saremi, H., Omidi, P. (2023). The Method of Implementing TOD
within the Catchment Area of Metro Stations: a Case Study of Monirieh Station,
Journal of Urban and Regional Development Planning , 8(25), 155-194.
 Summer 2023| No.25 | Vol. 8 |Urban and Regional Development Planning| 156

1. Introduction
Transit-oriented development (TOD) refers to the creation of high-density
mixed-use developments in close proximity to public transportation stations.
Such developments aim to create vibrant neighborhoods with an enhanced
quality of life, ultimately reducing reliance on personal automobiles and
saving time for residents. While TOD is not a panacea for the challenges
faced by modern urban centers, it represents a promising start towards
improving the current state of cities (Belzer, 2002).
The growing issues caused by traffic congestion in the country have
highlighted the need for TOD. Over two decades have passed since the
launch of the metro in Tehran, with further development expected in the
future. It is imperative that this infrastructure be utilized more effectively
within the context of TOD to enhance accessibility for citizens.
Unfortunately, such efforts have been largely neglected in practice.
This paper aims to address the question: to what extent has TOD been
implemented in the catchment area of the Moniriyeh metro station?
To answer this question, the first step is to review relevant literature and
theories, identify and refine the criteria for TOD, evaluate and measure the
criteria and indicators in the area surrounding the station, and finally, plan
for the implementation of a public transportation-based development model
that maximizes advantages. Ultimately, it is important to strategically plan
for the implementation of TOD while taking into account its many benefits.

2. Methodology
The current research is categorized as an applied study based on its subject
and characteristics, specifically the evaluation and examination of
development in the catchment area surrounding the Monirieh metro station
within the context of TOD. The study is analytical in nature, aiming to
introduce the key features of the TOD model through a comprehensive
understanding of its principles and by reviewing relevant literature and
theories from both national and international sources. Through comparing
the indicators of the studied area against the criteria for TOD proposed by
ITDP, the desirability of this type of development will be assessed.
Ultimately, recommendations will be provided to guide the implementation
of this development model.

3. Results & Discussion

The Moniriyeh metro station received a TOD evaluation score of only 37 out
of the total possible points. While it scored optimally in some objectives, it
falls short of the main standards for TOD. However, by implementing short,
medium and long-term planning strategies, the area's score can be raised to
bronze or silver status. The primary objective of TOD is to improve
157 | The method of implementing TOD within the … | Saremi & Omidi

walkability and reduce reliance on cars. As Speck (2018) argues, enhancing

walkability and reducing car usage requires attention to four key factors in
planning: comfort, attractiveness, safety, and logical design for walking.
When people view walking as an enjoyable and practical alternative to
driving, they will naturally choose to walk instead.

4. Conclusion
The present research indicates that failure to adhere to any of the principles
of TOD can lead to numerous issues. Neglecting the ratio between
residential and non-residential land use in a station's catchment area, for
instance, results in longer trips and increased intra-city travel. To shift away
from car-oriented development towards human-oriented development, it is
essential to adopt a human-scale approach. This entails scaling down designs
and paying meticulous attention to details. However, implementing TOD in
the current context faces several challenges; including Iran's urban planning
system's (M-S-R-G) zoning regulations, which limit catchment area diversity
within the metro station.
 ‫و‌منطقهای‬
‫‌‬ ‫برنامهریزی‌توسعه‌شهری‌‬
‫فصلنامه‌ ‌‬
‫‌‬
‫مقاله پژوهشی‬

‫سال هشتم‪ ،‬شماره ‪ ،52‬تابستان ‪ ،2045‬ص ‪ 222‬تا ‪210‬‬

‫‪www.urdp.atu.ac.ir‬‬
‫‪DOI: 10.22054/urdp.2023.58566.1286‬‬
‫تاریخ ارسال‪1911/11/6 :‬‬

‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای‬

‫مترو‪ ،‬نمونه مطالعاتی‪ :‬ایستگاه مترو منیریه تهران‬
‫‪‬‬
‫دانشیار گروه برنامهریزی شهری‪ ،‬دانشگاه تربیت مدرس‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫حمیدرضا صارمی‬
‫تاریخ بازنگری‪1041/1/11 :‬‬

‫کارشناس ارشد برنامهریزی شهری‪ ،‬دانشگاه تربیت مدرس‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‬ ‫پیمان امیدی‬

‫چکیده‬
‫کالنشهر‌تهران‌در‌سده‌گذشته‌با‌افزایش ‌حدود ‌بیست ‌برابری ‌جمعیت ‌روبرو‌شده‌است‪‌ ،‬ازاین‌رو ‌دچار‌‬
‫مشکالت‌ترافیکی ‌در‌غالب‌روزهای ‌سال‌است‪‌.‬یکی ‌از‌الزامات‌کاهش‌ترافیک‪‌ ،‬کاهش‌سهم ‌سفرهای‌‬
‫تاریخ پذیرش‪1041/11/94 :‬‬

‫حملونقلی ‌است‌که‌این ‌الگو‌در‌توسعه‌مبتنی ‌بر‌‬

‫درونشهری ‌با‌خودرو‌شخصی ‌و‌تغییر ‌به‌سایر ‌مدهای ‌ ‌‬
‫‌‬
‫یگیرد؛ ‌بنابراین ‌افزایش ‌مشکالت ‌ناشی ‌از‌‬
‫بهعنوان ‌یک ‌راهکار ‌مورداستفاده ‌قرار ‌م ‌‬
‫حمل‌ونقل ‌عمومی ‌ ‌‬
‫‌‬
‫شازپیش ‌آشکار‌‬
‫ازدحام ‌ترافیکی ‌در ‌شهرهای ‌کشور‪‌ ،‬ضرورت ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌را ‌بی ‌‬
‫توسعهی ‌انجام‌شده ‌در‌شعاع‌عملکرد‌ایستگاه‌‬
‫‌‬ ‫نموده‌است‪‌.‬هدف ‌پژوهش‪‌،‬ارزیابی‪‌ ،‬تحلیل ‌و ‌برنامه‌ریزی ‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‪‌ ،‬است‪‌.‬روش‌پژوهش‌توصیفی_تحلیلی‌است‌که‌‬
‫‌‬ ‫مترو‌منیریه‌با‌معیارهای‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫میپردازد‪‌ .‬سپس‪‌ ،‬مشخصات ‌محدوده‌‬
‫حملونقل ‌عمومی ‌ ‌‬
‫ابتدا ‌به ‌شناسایی ‌اصول ‌توسعه ‌با ‌محوریت ‌ ‌‬
‫‪ISSN: 2476-5864‬‬

‫استهای ‌توسعه ‌و‌‬

‫مطالعاتی ‌با ‌معیارهای ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌و ‌استانداردهای ‌موسسه ‌سی ‌‬
‫ادهسازی ‌این‌‬
‫یدهد ‌ایستگاه ‌منیریه ‌استاندارهای ‌الزم‌در‌جهت‌پی ‌‬
‫افتهها ‌نشان‌م ‌‬
‫میکند‪‌.‬ی ‌‬
‫حملونقل ‌ارزیابی ‌ ‌‬
‫‌‬
‫یشده‌و‌خودرو‌نسبت‌به‌پیاده‌‬
‫برنامهریز ‌‬
‫اندیگر‪‌،‬شهر‌در‌جهت‌خودرو‌محوری‌ ‌‬
‫بهبی ‌‬
‫الگو‌را‌طی‌نکرده‌است‌ ‌‬
‫در‌ارجحیت‌قرار‌گرفته‌است‪.‬‬

‫کلیدواژهها‪ :‬توسعه مبتنی بر حملونقل‪ ،‬ایستگاهمترو‪ ،‬شعاععملکردی‪ ،‬پیادهروی‪ ،‬منیریه‪.‬‬

‫‪eISSN: 2476-6402‬‬

‫‪‌‬نویسنده‌مسئول‪‌ saremi@modares.ac.ir‌‌:‬‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪951‬‬

‫مقدمه‬
‫یرویه ‌از ‌وسایل ‌نقلیه‌‬
‫یروی‌هی ‌جمعیت ‌و‌افزایش ‌تولید ‌و‌استفاده‌ی ‌ب ‌‬
‫با‌رشد ‌و‌افزایش ‌ب ‌‬
‫شخصی ‌در ‌شهرها ‌بدون ‌در ‌نظر ‌گرفتن ‌گنجایش ‌و ‌ظرفیت ‌مناطق ‌و ‌محیط‌ها ‌در ‌جهت‌‬
‫ینظمی ‌داشته‌‬
‫سبب‌شده‌است‌تا‌شهر‌چهرهای ‌آلوده‌و‌آشفته‌و‌ب ‌‬
‫‌‬ ‫استفاده‌از‌وسایل ‌نقلیه ‌‬
‫باشد‌این ‌در‌حالی ‌است‌که‌شهرهای ‌تاریخی ‌ما‌همچون‌تهران‌بر‌مبنای ‌توجه‌به‌نیازهای‌‬
‫توسعهیافته ‌بودند ‌که ‌نمود ‌آن ‌در‌‬
‫‌‬ ‫انسان ‌و ‌رعایت ‌شرایط ‌مربوط ‌به ‌جابه‌جایی ‌عابرپیاده ‌‬
‫در‌بافتهای ‌تاریخی ‌است‌که‌پس‌از‌ورود‌خودرو‌به‌‬
‫‌‬ ‫شکلگیری ‌معابر‌تنگ‌و‌باریک ‌‬
‫‌‬
‫یزاده‌و‌اختری‪‌ .)4931‌،‬‬
‫‪‌،‬دچار‌مشکل‌شدهاند‌(صیامی‪‌،‬خان ‌‬
‫‌‬ ‫بافتهای‌شهری‬
‫‌‬
‫حملونقل‌‬
‫حملونقل ‌نقش ‌مهمی ‌در ‌توسعه ‌پایدارشهری ‌دارد‪‌ .‬سیستم‌های ‌ ‌‬
‫امروزه ‌ ‌‬
‫شهری ‌به‌عنوان ‌یکی ‌از ‌اجزای ‌مهم ‌و ‌کلیدی ‌در ‌برنامه‌ریزی ‌و ‌مدیریت ‌نقش ‌مهمی ‌در‌‬
‫پیشبرد ‌نظام‌توسعه‌شهری ‌در ‌چارچوپ‌توسعه‌پایدار ‌دارد‪‌.‬افزایش‌تقاضا ‌و‌عدم‌عرضه‌‬
‫را‌در‌صنعت‌حملونقل‌به‌وجود ‌آورده‌است‌و‌این ‌مسئله‌موجب‌بروز‌‬
‫‌‬ ‫کافی ‌مشکالتی ‌‬
‫یشود‌(عبداللهی‌الشکی‪‌،‬جاللوندی‪‌ .)4931،‬‬
‫وضعیت‌ناپایدار‌م ‌‬
‫در‌آغاز‌دوره‌مدیریت‌جدید‌شهر‌تهران‌(‪‌،)4931‬نظرسنجی‌از‌مردم‌پایتخت‌صورت‌‬
‫گرفت‌که‌طبق‌آن‪‌،‬شهروندان‌تهرانی‪‌ ،‬دو‌چالش‌اصلی ‌شهر‌تهران‌را‌ترافیک ‌و‌آلودگی‌‬
‫کالنشهرهای ‌کشور ‌نیز‌‬
‫احتمالزیاد ‌اگر ‌چنین ‌نظرسنجی ‌در ‌سایر ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫هوا ‌عنوان ‌کردند‪‌ .‬به‌‬
‫انجام‌شود‪‌،‬همین‌نتیجه‌حاصل‌خواهد‌شد‪(‌.‬یاسکندی‪‌،‬یزدی‌و‌مالزاده‪‌ .)4933‌،‬‬
‫درونشهری ‌و‌ترافیک ‌است‪‌،‬‬
‫کالنشهرها‪‌،‬مواجهه‌با‌افزایش ‌سفرهای ‌ ‌‬
‫چالش ‌اساسی ‌ ‌‬
‫نهسازی‌‬
‫ح ‌مدیریت ‌پلیسیِ ‌ترافیک‪‌ ،‬بهی ‌‬
‫حلهایی ‌در ‌سط ِ‬
‫نباید ‌انتظار ‌داشت ‌که ‌با ‌راه‌ ‌‬
‫طرحها‪‌،‬‬
‫چراغها‪‌ ،‬افزایش ‌سطح ‌معابر‪‌ ،‬احداث ‌پل ‌و ‌تونل‪‌ ،‬پیوست ‌ترافیک ‌ ‌‬
‫زمانبندی ‌ ‌‬
‫‌‬
‫رهی‌‬
‫ن‌زنجی ‌‬
‫طرحهای‌ترافیکی‌متعدد‌و‌‪‌...‬بتوان‌مسئله‌ترافیک ‌را‌حل‌کرد؛‌زیرا‌سطح‌زیری ِ‌‬
‫‌‬
‫علّی ‌مسئله‌ترافیک ‌را‌خودرو‌تشکیل ‌داده‌است‌و‌برای ‌به‌هم‌ریختن ‌این ‌زنجیره‪‌ ،‬باید ‌به‌‬
‫بود‌که‌خودرو‌و‌استفاده‌از‌آن‌را‌بهطورجدی ‌تحت‌تأثیر ‌قرار‌دهد‌و‌‬
‫‌‬ ‫دنبال‌راهی ‌بنیادین ‌‬
‫لکننده‌نماند‪‌ .‬‬
‫در‌حد‌یکسری‌اقدامات‌محدودکننده‌یا‌تسهی ‌‬
 ‫‪ | 961‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫با ‌استناد ‌به ‌مطالب ‌مذکور‪‌ ،‬نیاز ‌به ‌سیستمی ‌است ‌که ‌عالوه ‌بر ‌افزایش ‌دسترسی‌‬
‫شهروندان‪‌،‬اثر‌کمتری‌در‌افزایش‌حجم‌ترافیک‌سواره‌داشته‌باشد‌و‌بتواند‌در‌ساعات‌اوج‌‬
‫ترافیکی‌شهروندان‪‌،‬از‌ظرفیت‌و‌کارایی‌باالیی‌برخوردار‌باشد‪‌.‬مطالعات‌تجربی‌نشان‌داده‌‬
‫حملونقل ‌به‌ویژه ‌در ‌ارتباط ‌با ‌شبکه ‌معابر ‌شهری ‌برای‌‬
‫است ‌که ‌افزایش ‌ظرفیت ‌عرضه ‌ ‌‬
‫احداث‌بزرگراهها‌با‌توجه‌به‌تجربه‌تهران‌تنها‌‬
‫‌‬ ‫ترافیک ‌سواره‪‌،‬همانند‌تعریض ‌خیابان‌ها ‌یا ‌‬
‫در‌کوتاهمدت‌در ‌بهبود‌حمل‌ونقل‌شهری ‌مؤثر ‌بوده‪‌ ،‬نرخ‌تقاضا‌در ‌برابر‌عرضه‌افزایش‌‬
‫‌‬
‫ییابد ‌لذا ‌این ‌راهکار ‌نمی‌تواند ‌در ‌درازمدت ‌پاسخگو ‌باشد‪(‌ .‬سلطانی‪‌ ،‬بحرانی‪‌)4931‌ ،‬‬
‫م ‌‬
‫بهویژه ‌در‌‬
‫بهطوری‌که ‌در ‌سال‌های ‌اخیر ‌یکی ‌اهداف ‌محوری ‌برنامه‌ریزی ‌شهری‪‌ ‌ ،‬‬
‫‌‬
‫کالنشهرها‪‌،‬کاهش‌سهم‌سفرهای ‌شخصی ‌با‌خودرو‌و‌در‌مقابل‌ایجاد ‌گزینه‌هایی ‌جهت‌‬
‫‌‬
‫کاهش‌نیاز‌به‌خودرو‌شخصی‌بوده‌است‌(‪‌ .)Newman & Kenworthy, 2006‬‬
‫در ‌این ‌زمینه‪‌ ،‬آنچه ‌در ‌آستانه ‌هزاره ‌سوم ‌بر ‌آن ‌تأکید ‌می‌شود ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر‌‬
‫نسل‌از‌تجربه‌ساخت‌پروژههای ‌توسعه‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌عمومی ‌است‪‌.‬با‌توجه‌به‌گذشت‌یک ‌‬
‫‌‬
‫توسعههای‌شهری‌بر‌مبنای‌این‌‬
‫‌‬ ‫در‌برنامهریزی‌و‌طراحی‌‬
‫‌‬ ‫مذکور‪‌،‬همچنان‌مشکالت‌بسیاری‌‬
‫یها ‌و‌‬
‫حملونقل‌عمومی ‌و‌ساختگاه‌های ‌مختلف‌در‌ویژگ ‌‬
‫رویکرد ‌وجود‌دارد‪‌.‬سامانه‌های ‌ ‌‬
‫نوع‌از‌توسعه‌تفاوتهای ‌زیادی‌با‌یکدیگر‌‬
‫‌‬ ‫پروژههای‌این‌‬
‫آنها‌برای‌اجرای ‌ ‌‬
‫میزان‌ظرفیت‌ ‌‬
‫به‌اصول‌توسعه‌مطرحشده‌‬
‫‌‬ ‫دارد‪‌.‬از‌همینرو‪‌ ،‬مجموعه‌قواعد‌و‌ضوابط‌ثابتی ‌در‌دستیابی ‌‬
‫وجود ‌نداشته ‌و ‌با ‌توجه ‌به ‌مقیاس ‌پروژه ‌متفاوت ‌است ‌(بهزادفر‪‌ ،‬ذبیحی‪‌ .)4931‌ ،‬لذا‌‬
‫یشده ‌از ‌سوی ‌موسسه‌‬
‫پژوهش‌حاضر‌سعی ‌دارد ‌با‌استفاده‌از‌استانداردهای ‌جهانی ‌معرف ‌‬
‫ادهسازی ‌این ‌رویکرد ‌توسعه ‌را‌‬
‫حملونقل ‌و ‌توسعه ‌در ‌آمریکا‪‌ ،‬چگونگی ‌پی ‌‬
‫سیاست‌های ‌ ‌‬
‫بررسی‌کند‪‌ .‬‬

‫بیان مسئله‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‪‌،‬توسعه‌ای‌متراکم‌با‌ترکیب‌مناسبی‌از‌کاربری‌ها‌‬
‫‌‬ ‫الگوی‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫حملونقل ‌عمومی ‌است ‌که ‌منجر ‌به ‌شکل‌گیری ‌محله‌های‌‬
‫در ‌مجاورت ‌ایستگاه‌های ‌ ‌‬
‫یشود‪‌ .‬در ‌این ‌الگو‪‌ ،‬امکان ‌زندگی ‌و ‌فعالیت ‌در‌‬
‫سرزنده ‌با ‌کیفیت ‌باالیی ‌از ‌زندگی ‌م ‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪969‬‬

‫نههای ‌متعدد ‌جابه‌جایی‌‬

‫یهای ‌متنوع ‌و ‌دارای ‌گزی ‌‬
‫محیطی ‌متراکم ‌و ‌برخوردار ‌از ‌کاربر ‌‬
‫فراهم ‌آمده ‌است ‌که ‌نتیجه ‌آن ‌اختصاص ‌زمان ‌کمتر ‌به ‌فعالیت ‌رانندگی ‌و ‌نیز ‌کاهش‌‬
‫تقاضای ‌سفر ‌با ‌خودرو ‌شخصی ‌خواهد ‌بود‪‌ .‬توسعه ‌مذکور ‌نقطه ‌پایانی ‌بر ‌مشکالت‌‬
‫یتواند ‌آغازی ‌بر ‌بهبود ‌وضعیت ‌کنونی ‌شهرها ‌باشد‌‬
‫شهرهای ‌امروزی ‌نیست‪‌ ،‬لیکن ‌م ‌‬
‫(‪‌ )Belzer,2002‬‬
‫فرض ‌اولیه ‌از ‌این ‌الگوی ‌توسعه‪‌ ،‬افزایش ‌رضایتمندی ‌از ‌سکونت ‌در ‌محدوده‌های‌‬
‫حملونقل‌عمومی ‌به‌دلیل ‌بهبود‌دسترسی ‌است‪‌،‬اما‌رعایت ‌نشدن‌‬
‫هم‌جوار‌با‌ایستگاه‌های ‌ ‌‬
‫ستگاهها‌‬
‫‌‬ ‫یتواند ‌منجر‌به‌کاهش‌رضایت ‌از‌سکونت‌در‌محدوده‌پیرامون ‌ای‬
‫مقدمات‌اولیه ‌م ‌‬
‫حملونقلی ‌و‌‬
‫سامانههای ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫باشد‪‌.‬در‌کالنشهر‌تهران‌به‌دالیل ‌مختلف‪‌،‬ازجمله‪‌:‬ناکارآمدی ‌‬
‫پیامدهای ‌ترافیکی‪‌ ،‬توجه ‌به ‌سامانه ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌در ‌دستور ‌کار ‌قرار ‌گرفته ‌است‪‌.‬‬
‫توجه‌به‌این ‌امر‌تا‌حدی‌است‌که‌در‌طرح‌جامع‌اول‌تهران‌(‪‌)4911‬نیز ‌به‌ابعاد‌رویکرد‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‌پرداخته‌شده‌بود‌(رضازاده‌راضیه‪‌ .)4911‌،‬‬
‫‌‬ ‫توسعه‌مبتنی‌‬
‫قابیلت ‌پیاده‌روی ‌یکی ‌از‌اصول‌موردنظر‌این ‌توسعه‌است‌که‌در‌آن‌دسترسی ‌پیاده‌‬
‫تها‌و‌کاربری‌های‌محله‌ای‪‌،‬در‌توافق‌با‌نیازهای‌عابرپیاده‌‬
‫(حداکثر‌‪‌41‬دقیقه)‌به‌اغلب‌فعالی ‌‬
‫گذرگاههای‌پیاده‌عاری‌از‌حرکت‌سواره‌رعایت‌شده‌باشد‪‌.‬این‌در‌حالی‌است‌که‌‬
‫‌‬ ‫و‌ایجاد‌‬
‫در ‌اکثر ‌شهرهای ‌ما ‌و ‌ازجمله ‌در ‌تهران ‌الگوی ‌غالب ‌جابه‌جایی‪‌ ،‬استفاده ‌از ‌گزینه‌های‌‬
‫ادهروی‌‬
‫بهجایی ‌با‌الگوی ‌پی ‌‬
‫است‪‌.‬عالوهبراین ‌جا ‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌موتوری ‌و‌خودروی ‌شخصی ‌‬
‫‌‬
‫به ‌دلیل ‌مواجه‌مستقیم ‌با‌ترافیک ‌موتوری ‌از‌ایمنی ‌پایینی ‌برخوردار‌است؛ ‌بنابراین ‌برای‌‬
‫انسانمحور‌بودن‌محیط‌شهری‌و‌رعایت‌حقوق‌عابر‌‬
‫اجرایی‌کردن‌الگوی‌مذکور‪‌،‬توجه‌به‌ ‌‬
‫پیاده‌ضروری‌است‌(خاکساری‪‌،‬طهماسبی‪‌ .)4934‌،‬‬
‫با ‌توجه ‌به ‌موارد ‌گفته‌شده ‌افزایش ‌مشکالت ‌ناشی ‌از ‌ازدحام ‌ترافیکی ‌در ‌کشور‪‌،‬‬
‫شازپیش ‌آشکار‌نموده‌است‌اما‌با‌گذشت‌‬
‫حملونقل‌عمومی ‌را‌بی ‌‬
‫ضرورت‌توسعه‌مبتنی ‌ ‌‬
‫یرود‌‬
‫چشمانداز‌توسعه‌آتی‪‌،‬انتظار‌م ‌‬
‫از‌دو‌دهه‌از‌راهاندازی‌مترو‌در‌تهران‌و‌همچنین‌ ‌‬
‫‌‬ ‫بیش‌‬
‫در ‌چارچوب ‌راهبردهای ‌متکی ‌بر ‌اصول ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌از ‌این‌‬
‫زیرساخت ‌استفاده ‌مطلوب‌تری ‌در ‌جهت ‌ارتقای ‌دسترسی ‌شهروندان ‌به ‌عمل ‌آید‪‌.‬‬
 ‫‪ | 965‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫درحالی‌که‌در‌عمل‌چنین‌ارتباطی‌مورد‌بی‌توجهی‌قرارگرفته‌است‪‌ .‬‬
‫سؤالی ‌که ‌مقاله ‌حاضر ‌قصد ‌دارد ‌به ‌پاسخ ‌آن ‌برسد‪‌ ،‬این ‌است ‌که ‌توسعه ‌صورت‌‬
‫اد‌هسازی ‌معیارهای‌‬
‫گرفته ‌در ‌شعاع ‌عملکردی ‌ایستگاه ‌مترو ‌منیریه ‌تا ‌چه ‌اندازه ‌جهت ‌پی ‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی ‌گام‌برداشته‌است؟‌بنابراین ‌هدف‌اصلی ‌مقاله‌ارزیابی ‌و‌‬
‫‌‬ ‫توسعه‌مبتنی ‌‬
‫تحلیل‌توسعه‌صورت‌گرفته‌در‌شعاع‌عملکردی‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌تهران‌است‪‌ .‬‬
‫برای ‌دستیابی ‌به ‌این ‌هدف ‌ابتدا ‌باید ‌با ‌مرور ‌متون ‌و ‌نظریات ‌مرتبط ‌به ‌شناسایی ‌و‌‬
‫پرداخت‌و‌پسازآن‌معیار ‌و‌شاخص‌ها‌در‌‬
‫‌‬ ‫بر‌حملونقل‌عمومی ‌‬
‫‌‬ ‫تدقیق ‌معیار ‌توسعه‌مبتنی ‌‬
‫ناحیه ‌پیرامون ‌ایستگاه ‌موردمطالعه‪‌ ،‬ارزیابی ‌و ‌اندازه‌گیری ‌قرار ‌گیرند ‌و ‌در ‌انتها ‌با ‌توجه‌‬
‫ادهسازی ‌الگوی ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی‪‌،‬‬
‫افزایش ‌مطلوبیت‌ها ‌جهت ‌پی ‌‬
‫برنامهریزی‌شود‪‌ .‬‬
‫‌‬

‫مباني نظري و مروري بر مطالعات گذشته‬

‫ستگاههای ‌مترو ‌بسته ‌به ‌ارتباطات‌‬
‫‌‬ ‫شعاع عملکردي ایستگاه مترو‪ :‬شعاع ‌عملکردی ‌ای‬
‫داخلی ‌و‌خارجی ‌متغیر ‌است‌(خسروی‪‌.)4931‌ ،‬بر‌اساس‌تعریف ‌کلتورپ‌شعاع‌عملکرد‌‬
‫حملونقل‌‬
‫ادهروی ‌از ‌گره ‌مرکزی ‌یا ‌همان ‌ایستگاه ‌ ‌‬
‫ستگاه ‌مترو ‌فاصله ‌مناسب ‌پی ‌‬
‫‌‬ ‫ایدئال ‌ای‬
‫ادهروی‌‬
‫عمومی‌است‌که‌این‌فاصله‌در‌حدود‌‪‌1111‬فوت‌یا‌‪‌111‬متر‌است‪‌.‬زمان‌یا‌فاصله‌پی ‌‬
‫قابلاستفاده ‌برای ‌تجزی‌هوتحلیل ‌زون ‌ایستگاه ‌به ‌نظر ‌کاربران ‌بستگی ‌دارد‪‌ ،‬همان‌طور ‌که‌‬
‫‌‬
‫ممکن ‌است ‌وابسته ‌به ‌شرایط ‌و ‌هدف ‌باشد‪‌ .)ITDP, 2017(‌ .‬در ‌این ‌پژوهش ‌شعاع‌‬
‫عملکردی‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌شعاع‌‪‌111‬متر‌در‌نظر‌گرفته‌شده‌است‪.‬‬

‫جایگاه ایستگاه مترو در برنامهریزي توسعهشهري‪‌ :‬ایستگاه ‌مترو‌به‌عنوان‌یک ‌کالبد‌‬

‫یگیرد‌که‌ساده‌ترین‌حالت‌‬
‫جدید‌در‌عرصه‌فیزیکی‌شهر‌به‌طوری‌طبیعی‌فضایی‌را‌در‌بر‌م ‌‬
‫یشود‪‌ ،‬اما‌ازآنجاکه‌هر‌ایستگاه‌ ‌مترو‌‬
‫این ‌فضا‌به‌یک ‌یا ‌چند‌ورودی ‌و‌خروجی ‌محدود‌م ‌‬
‫یدهد‪‌،‬‬
‫محدودهای ‌از‌محیط ‌اطراف‌خود‌را‌از‌جهات‌مختلف‌تحت‌تأثیر ‌قرار ‌م ‌‬
‫‌‬ ‫بهتدریج ‌‬
‫‌‬
‫آنها‪‌ ،‬با ‌محدوده‌‬
‫توسعهای ‌ایستگاه‌ها ‌با ‌توجه ‌به ‌شعاع ‌عملکردی ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫امروزه ‌در ‌برنامه‌ریزی ‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪961‬‬

‫یشوند‪‌.‬‬
‫بهصورت ‌مجموعه‌ای ‌واحد ‌دارای ‌تأثیرات ‌متقابل ‌در ‌نظر ‌گرفته ‌م ‌‬
‫پیرامون ‌ ‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌در‌تحقق‌راهبرد‌توسعه‌پایدار‌در‌شهرها‌نقش‌اساسی ‌را‌ایفا‌‬
‫ستمهای‌ ‌‬
‫سی ‌‬
‫یکنند‪(‌.‬عسگری‌تفرشی‪‌)4911‌،‬درصورتی‌که‌توسعه‌پایدار‌در‌شهرها‌مدنظر‌قرار‌گیرد‪‌،‬‬
‫م ‌‬
‫پس‌از‌توسعه‌حملونقل‌عمومی‌(ازجمله‌مترو)‪‌،‬تأکید‌بر‌تمرکز‌و‌‬
‫‌‬ ‫از‌دیدگاه‌کاربری‌زمین‌‬
‫یهای ‌شهری ‌جاذب ‌سفر ‌و ‌تسهیل ‌دسترسی ‌به ‌آن‌ها ‌که ‌افزایش ‌کیفیات‌‬
‫تجمع ‌کاربر ‌‬
‫یشود‪‌ .‬‬
‫بهسوی‌آن‌راهبرد‌تلقی‌م ‌‬
‫ستمحیطی‌را‌به‌دنبال‌دارد‌اقدامی‌در‌جهت‌نیل‌ ‌‬
‫زی ‌‬

‫بر‌حملونقل‌عمومی‌‬
‫‌‬ ‫توسعه مبتني بر حملونقل عمومي‪‌:‬تعاریف‌زیادی‌از‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫آنها ‌تعریفی ‌است ‌که ‌پیتر ‌کلتورپ‪‌ ،‬از ‌رهبران‌‬
‫(‪‌ )TOD‬ارائه‌شده ‌است ‌که ‌جامع‌ترین ‌ ‌‬
‫یکند‪‌:‬به‌عنوان‌مرکزی‌با‌‬
‫نگونه‌تعریف‌م ‌‬
‫جنبش‌نوشهرگرایی‪‌،‬ارائه‌داده‌است‪‌.‬کالتورپ‌ای ‌‬
‫آمیزههای‌متراکم‌از‌کاربری‌های‌مسکونی‪‌،‬تجاری‪‌،‬اداری‪‌،‬عمومی ‌و‌فضای‌باز‌است‌که‌‬
‫‌‬
‫های‌خردهفروشی‌و‌خدماتی‌در‌فاصله‌‪‌ 1111‬فوتی ‌(حدود‌‪‌ 111‬متر)‌از‌یک‌‬
‫‌‬ ‫در‌آن‌مغازه‌‬
‫هسته ‌تجاری ‌با ‌دسترسی ‌آسان ‌نسبت ‌به ‌خانه‌ها ‌قرار ‌گرفته‌اند‪‌ .‬در ‌هسته ‌این ‌مرکز ‌یک‌‬
‫ایستگاه ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌قرار ‌دارد ‌(‪‌ .)Calthorpe, 1993‬چهار ‌عنصر ‌اصلی ‌در ‌ایده‌‬
‫کالتورپ ‌از ‌این ‌رویکرد ‌شامل ‌محدوده‌های ‌تجاری‪‌ ،‬مسکونی‪‌ ،‬فضای ‌عمومی ‌و ‌سایر‌‬
‫)‌بهروشنی‌مشخص‌است‪‌ .‬‬
‫نواحی‌جانبی‌است‌که‌در‌شکل‌شماره‌(‪‌ 4‬‬
 ‫‪ | 960‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫شکل ‪ .2‬دیاگرام پیشنهادي کالتورپ براي‪ ، TOD‬برگرفته از‪)Calthorpe, 1993( :‬‬

‫‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‌از‌دیدگاه‌سایر‌نظری‌هپردازان‌و‌مؤسسات‌‬
‫‌‬ ‫برخی‌تعاریف‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫ونقل‌بهصورت‌ذیل‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫حمل‬
‫مختلط‌و‌متمرکز‌اطراف‌ایستگاه‌حملونقل‌که‌‬
‫‌‬ ‫ای‌با‌کاربری‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫‪‌:‬جامعه‬ ‫سرورو‌و‌برنیک‬
‫با ‌طراحی ‌صحیح‪‌ ،‬افراد ‌را ‌به ‌کاهش ‌استفاده ‌از ‌خودروی ‌شخصی ‌و ‌استفاده ‌بیشتر ‌از‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌تشویق‌می‌کند‌(‪‌ .)Bernick and Cervero, 1997‬‬
‫‌‬
‫‪‌:‬با‌توجه‌به‌چگونگی‌توزیع‌جمعیت‌و‌تنوع‌کاربریها‪‌،‬سعی‌در‌‬
‫‌‬ ‫نایلز ‌و‌نلسون‌‪4333‬‬
‫ساماندهی ‌و ‌تمرکز ‌نقطه‌ای ‌کاربری‌های ‌مختلف ‌در ‌اطراف ‌ایستگاه‌های ‌حمل‌ونقل‌‬
‫همگانی‌دارد‌(عباسزادگان‌و‌همکاران‪‌ .)4931‌،‬‬
‫‌‬
‫حملونقل ‌کالیفرنیا‪‌ :‬توسعه‌ای ‌با ‌تراکم ‌متوسط ‌تا ‌زیاد ‌که ‌در ‌یک ‌فاصله‌‬
‫موسسه ‌ ‌‬
‫ونقل‌اصلی‌با‌ترکیبی‌از‌کاربریهای‌مسکونی‪‌،‬اداری‌و‌تجاری‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫روی‌از‌ایستگاه‌حمل‬ ‫‌‬
‫پیاده‬
‫برای‌افراد‌پیاده‌که‌از‌اتومبیل‌شخصی‌استفاده‌نمی‌کنند‌طراحی‌شده‌است‌( ‪California‬‬
‫‪.)Department of Transportation, 2001‬‬
‫حملونقل ‌مریلند‪‌ :‬مکانی ‌با ‌تراکم ‌جمعیتی ‌نسبتاً ‌باال ‌که ‌ترکیبی ‌از ‌انواع‌‬
‫موسسه ‌ ‌‬
 ‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪965‬‬

‫کاربریهای ‌مسکونی‪‌ ،‬اداری‪‌ ،‬تجاری ‌و ‌خدماتی ‌را ‌در ‌یک ‌فاصله ‌پیاده‌روی ‌از ‌ایستگاه‌‬
‫‌‬
‫گیرد‌و‌به‌عابر‌پیاده‌و‌دوچرخه‌سواراولویت‌میدهد‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ونقل‌ریلی‌و‌اتوبوس‌در‌برمی‬ ‫‌‬
‫حمل‬
‫(‪.)Maryland Department of Transportation, 2000‬‬

‫پروژههای‌توسعه‌مبتنی‌بر‌‬
‫‌‬ ‫مقیاسهاي برنامهریزي توسعه مبتني بر حملونقل عمومي‪:‬‬
‫اسها‪‌،‬‬
‫حملونقل‌عمومی ‌دارای ‌یک ‌الگوی ‌قابل‌تکرار‌برای ‌تمام‌نواحی ‌نبوده‌و‌در‌مقی ‌‬
‫‌‬
‫یهای ‌متنوع ‌در ‌تناسب ‌با ‌موقعیت ‌و ‌جایگاه ‌مکانی ‌خود ‌قابل‌طرح‌‬
‫ببند ‌‬
‫فرمها ‌و ‌ترکی ‌‬
‫‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‪‌ ،‬در‌سه‌‬
‫‌‬ ‫طرحهای ‌توسعه‌مبتنی ‌‬
‫نالمللی‪‌ ‌ ،‬‬
‫هستند‪‌.‬بر‌اساس‌تجارب‌بی ‌‬
‫برنامهریزی ‌و ‌اجرا ‌هستند ‌(استادی ‌جعفری‪‌،‬‬
‫قابل ‌‬ ‫مقیاس ‌ناحیه‪/‬شهر‪‌ ،‬کریدور ‌و ‌ایستگاه‪‌ ‌ ،‬‬
‫و‌برنامهریزی‪‌،‬در‌مقیاس‌پهنه‌ایستگاهی‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫‪‌.)4931‬در‌این‌پژوهش‪‌،‬رویکرد‌تحلیل‌‬

‫شکل ‪ .5‬مقیاسهاي مختلف توسعه مبتني بر حملونقل عمومي (استادي جعفري‪)2911،‬‬

‫‌‬
‫استانداردهاي توسعه مبتني بر حملونقل عمومي‪‌:‬تعاریف‌متفاوتی‌از‌رویکرد‌مذکور‌‬
‫طور‌که‌در‌قسمتهای ‌پیشین ‌پژوهش‌به‌برخی ‌از‌این ‌تعاریف‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫صورت‌گرفته‌است‪‌،‬همان‬
‫بودهاند ‌و ‌قابل ‌ارزیابی ‌نیستند‪‌ .‬موسسه‌‬
‫بهصورت ‌کیفی ‌ ‌‬
‫اشاره ‌شد‪‌ ،‬تمام ‌این ‌تعاریف ‌ ‌‬
‫حملونقل‌و‌توسعه‌(‪‌)ITDP‬در‌آمریکا‪‌،‬برای‌این‌رویکرد‪‌،‬استاندارد‌جهانی‌و‌‬
‫سیاست‌های‌ ‌‬
‫استها‌‬
‫فشردهای ‌از ‌سی ‌‬
‫‌‬ ‫اندازهگیری ‌را ‌تعریف ‌کرده ‌است‪‌ .‬این ‌استاندارد‪‌ ،‬خالصه‌ی ‌‬
‫قابل ‌‬ ‫‌‬
‫است‌که‌اصول‌اساسی ‌این ‌الگوی ‌توسعه‌را‌بر‌اساس‌اصول‌‪‌ ITDP‬برای ‌توسعه‌شهری ‌بیان‌‬
 ‫‪ | 966‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫یکند ‌و ‌اهداف ‌کلیدی ‌که ‌برای ‌اجرای ‌این ‌اصول ‌در ‌توسعه ‌ضروری ‌است‪‌ ،‬مشخص‌‬
‫م ‌‬
‫یکند‪‌ .‬‬
‫م ‌‬
‫منحصربهفرد ‌و ‌در ‌دسترس ‌برای ‌امتیازدهی ‌به‌‬
‫‌‬ ‫‪‌ ،TOD Standard‬یک ‌ابزار ‌ارزیابی ‌‬
‫آنها ‌از ‌اصول ‌و ‌اهداف ‌اجرایی‌‬
‫برنامهها ‌و ‌محصوالت ‌توسعه ‌شهری ‌با ‌توجه ‌به ‌پیروی ‌ ‌‬
‫‌‬
‫نمرهدهی ‌که‌‪‌ 411‬امتیاز ‌را‌در‌بین ‌‪‌ 1۲‬معیار ‌کمی‌‬
‫الگوی ‌توسعه‌مذکور‌است‪‌.‬یک ‌سیستم ‌ ‌‬
‫هدف‌خاص‌آنها‌طراحی‌شده‌است‪‌،‬توزیع‌‬
‫‌‬ ‫ادهسازی‌‪‌1‬اصل‌و‌‪‌41‬‬
‫اندازهگیری‌پی ‌‬
‫که‌برای‌ ‌‬
‫یکند‪‌.‬این ‌توزیع ‌امتیاز ‌تقریب ً‌ا ‌میزان ‌تأثیر ‌هر‌عنصر‌در‌ایجاد ‌توسعه‌جامع‌الگوی ‌توسعه‌‬
‫م ‌‬
‫شدهاند‌که‌اهداف‌‬
‫یهای ‌معیارها ‌طوری ‌انتخاب‌و‌تعیین ‌ ‌‬
‫مذکور‌را‌منعکس‌می‌کند‪‌.‬ویژگ ‌‬
‫اجرایی‌را‌تا‌حد‌امکان‌بازتاب‌دهد‪‌ .‬‬
‫نمرهدهی ‌‪‌،TOD Standard‬امتیاز‌برنز‌(‪‌۲1‬تا‌‪‌11‬امتیاز)‪‌،‬نقره‌‬
‫عالوه‌بر‌این‌در‌سیستم‌ ‌‬
‫)‌را‌به‌پروژههایی ‌که‌عملکردی ‌قوی ‌در‌راستای‌‬
‫‌‬ ‫(‪‌ 14‬تا‌‪‌ 1۲‬امتیاز)‌و‌طال‌(‪‌ 11‬تا‌‪‌ 411‬امتیاز‬
‫یبخشند‪‌،‬تخصیص‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‌دارند‌و‌اصول‌آن‌را‌تجسم‌م ‌‬
‫‌‬ ‫اهداف‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫و‌برنامهریزی ‌این ‌پژوهش‌در‌شعاع‌عملکردی ‌ایستگاه ‌مترو‌‬
‫‌‬ ‫دهند‪‌.‬در‌فاز‌ارزیابی‪‌ ،‬تحلیل ‌‬
‫نمرهدهی ‌‪‌ TOD Standard‬استفاده ‌گردید ‌تا‌عالوه ‌بر‌استفاده‌‬
‫منیریه ‌تهران ‌نیز ‌از‌سیستم ‌ ‌‬
‫مطلوب ‌از ‌فرصت‌ها ‌برای ‌بهبود ‌این ‌الگوی ‌توسعه‪‌ ،‬مکان‌های ‌دارای ‌اولویت ‌توسعه ‌و‌‬
‫متراکمسازی ‌و ‌یا ‌نیازمند ‌اقدامات ‌اصالحی ‌شناسایی ‌و ‌در ‌برنامه ‌پیشنهادی ‌مدنظر ‌قرار‌‬
‫‌‬
‫گیرد‪‌ .‬‬

‫جدول ‪ .2‬اصول‪ ،‬اهداف عملکردي و معیارهاي توسعه مبتني بر حملونقل عمومي‬

‫)‪(ITDP,2017‬‬
‫امتیاز‬ ‫معیار‬ ‫اهداف اجرایی‬ ‫هدف کالن‬ ‫اصل‬
‫‪9‬‬ ‫پیادروها‬ ‫قلمروی‌عابرپیاده‌ایمن‪‌،‬کامل‌و‌برای‌‬
‫‪9‬‬ ‫خطوط‌عابر‌پیاده‬ ‫دسترسیپذیر‌است‪.‬‬
‫‌‬ ‫همه‌‬
‫توسعه‌محله‌هایی‌که‌‬
‫‪1‬‬ ‫نفوذپذیری‌بصری‬
‫‪4۲‬‬ ‫پیادهروی‌را‌تقویت‌ قلمروی‌عابرپیاده‌فعال‌و‌پرنشاط‌است‪.‬‬
‫‌‬ ‫پیادهروی‬
‫‌‬
‫‪1‬‬ ‫نفوذپذیری‌کالبدی‬
‫میکند‬
‫‌‬
‫قلمروی‌عابرپیاده‌دارای‌دمایی‌معتدل‌و‌‬
‫‪4‬‬ ‫سایه‌و‌سرپناه‬
‫خوشاینداست‪.‬‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪961‬‬

‫امتیاز‬ ‫معیار‬ ‫اهداف اجرایی‬ ‫هدف کالن‬ ‫اصل‬

‫شبکه‌‬ ‫دوچرخهسواری‌ایمن‌و‌کامل‌‬
‫‌‬ ‫شبکه‌‬
‫‪1‬‬
‫دوچرخهسواری‬
‫‌‬ ‫است‪.‬‬
‫پارکینگ‌دوچرخه‌‬
‫‪4‬‬ ‫در‌ایستگاههای‌‬
‫‌‬ ‫اولویتدهی‌به‌‬
‫‌‬
‫‪۲‬‬ ‫حملونقل‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌ پارکینگ‌و‌محل‌نگهداری‌دوچرخه‌‬
‫شبکههای‌ ‌‬
‫‌‬ ‫دوچرخهسواری‬
‫‌‬
‫پارکینگ‌دوچرخه‌‬ ‫ایمن‌بوده‌و‌به‌تعداد‌کافی‌مهیا‌است‪.‬‬ ‫غیرموتوری‬
‫‪4‬‬
‫در‌ساختمانها‬
‫‌‬
‫دسترسی‌به‌دوچرخه‌‬
‫‪4‬‬
‫در‌ساختمانها‬
‫‌‬
‫و‌دوچرخهسواری‌کوتاه‪‌،‬‬
‫‌‬ ‫مسیر‌پیاده‌‬
‫‌‬
‫بلوکهای‌کوچک ‪41‬‬
‫‌‬ ‫شبکهای‌‬
‫ایجاد‌ ‌‬
‫مستقیم‪‌،‬متنوع‬
‫‪4۲‬‬ ‫ابانها‌و‌‬
‫متراکم‌از‌خی ‌‬ ‫نفوذپذیری‬
‫‌‬
‫دوچرخه‌کوتاهتر‌از‌مسیر‌‬
‫‌‬ ‫پیاده‌و‌‬
‫مسیر‌ ‌‬
‫‪۲‬‬ ‫اولویت‌نفوذپذیری‬ ‫مسیرها‬
‫خودرو‌شخصی‬
‫جانمایی‌طرح‌توسعه‌‬
‫فاصله‌پیادهروی‌به‌‬
‫‌‬ ‫بهصورت‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌با‌کیفیت‌ ‌‬
‫‌‬ ‫در‌نزدیکی‌‬
‫___ ___‬ ‫حملونقل‌عمومی‬
‫‌‬
‫ایستگاه‌حملونقل‬
‫‌‬ ‫پیاده‌دسترسیپذیر‌است‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌عمومی‌‬
‫‌‬
‫باکیفیت‬
‫‪1‬‬ ‫کاربریهای‌مکمل‬
‫‌‬
‫فرصتها‌و‌خدمات‌در‌محدوده‌‬
‫‌‬
‫دسترسی‌به‌خدمات‌‬
‫‪9‬‬ ‫پیادهروی‌کوتاه‌از‌محل‌زندگی‌و‌کار‌‬
‫‌‬
‫محلی‬ ‫برنامهریزی‌برای‌‬
‫‌‬
‫افراد‌قرار‌دارند‌و‌فضاهای‌عمومی‌برای‌‬
‫دسترسی‌به‌پارک‌و‌‬ ‫اختالط‌کاربری‪‌،‬‬
‫‪1۲‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ساعات‌طوالنی‌فعال‌هستند‪.‬‬ ‫اختالط‬
‫نبازی‬
‫زمی ‌‬ ‫درآمدی‌و‌جمعیتی‬
‫بهصرفه ‪1‬‬
‫مقرون ‌‬
‫‌‬ ‫مسکن‌‬
‫تنوع‌جمعیتی‌و‌درآمدی‌در‌بین‌ساکنان‌‬
‫‪9‬‬ ‫حفظ‌خانوار‬
‫محلهها‌وجود‌دارد‬
‫‌‬
‫‪1‬‬ ‫کسبوکار‬
‫‌‬ ‫حفظ‌‬
‫طرح‌توسعه‌در‌داخل‌یا‌نزدیک‌به‌ناحیه‌‬
‫‪1‬‬ ‫سایت‌شهری‬ ‫ایجاد‌مناطقی‌با‌‬
‫شهریِ‬
‫‪41‬‬ ‫فواصل‌تردد‌کوتاه‌به‌‬ ‫فشردگی‬
‫گزینههای‌متنوع‌‬
‫‌‬
‫‪1‬‬ ‫درونشهری‬
‫سفر‌آسان‌ ‌‬ ‫حملونقل‌عمومی‬
‫‌‬
‫حملونقل‬
‫‌‬
‫پارکینگ‌‬ ‫اشغالشده‌توسط‌‬
‫حداقلرسانی‌سطح‌ ‌‬
‫‌‬ ‫افزایش‌پویایی‌از‌ به‌‬
‫‪4۲‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تغییرکارکرد‌معابر‬
‫غیرحاشیهای‬
‫‌‬ ‫وسایل‌نقلیه‌موتوری‬ ‫طریق‌تعدیل‌استفاده‌‬
 ‫‪ | 961‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫امتیاز‬ ‫معیار‬ ‫اهداف اجرایی‬ ‫هدف کالن‬ ‫اصل‬

‫‪4‬‬ ‫تراکم‌معابر‌ورودی‬ ‫از‌پارکینگ‌و‌راه‬
‫مساحت‌اختصاص‌‬
‫‪1‬‬
‫داده‌شده‌به‌سواره‬
‫‪4۲‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تراکم‌غیرمسکونی‬ ‫تراکم‌باالی‌مسکن‌و‌اشتغال‌از‌‬
‫بهینهسازی‌تراکم‌و‌‬
‫‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌باکیفیت‪‌،‬خدمات‌‬
‫‌‬
‫هماهنگی‌با‌ظرفیت‌‬ ‫تراکم‬
‫‪1‬‬ ‫تراکم‌مسکونی‬ ‫محلی‌و‌فعالیت‌فضاهای‌عمومی‌‬
‫حملونقل‌عمومی‬
‫‌‬
‫میکند‪.‬‬
‫پشتیبانی‌ ‌‬

‫مطالعات پیشین‬
‫یتواند ‌برای ‌محقق‌‬
‫مطالعه‌پژوهشها‌و‌تجارب‌قبلی ‌صورت‌گرفته‌در‌هر‌زمینه ‌تحقیقی‪‌ ،‬م ‌‬
‫‌‬
‫بخش‌بهطور‌خالصه‌‬
‫‌‬ ‫جهت‌شناخت‌موضوع‌و‌تدقیق‌اهداف‌مطالعه‌مؤثر‌واقع‌شود‪‌.‬در‌این‌‬
‫بخشی ‌از‌آثار ‌داخلی ‌و‌خارجی ‌که‌در‌روند‌تهیه ‌و‌تکمیل ‌این ‌پژوهش ‌نقش ‌به‌سزایی‌‬
‫یشود‪‌ .‬‬
‫داشتهاند‌اشاره‌م ‌‬
‫‌‬

‫جدول ‪ .5‬پیشینه پژوهشهاي داخلي و خارجي (نگارندگان)‬

‫نتیجه‬ ‫هدف‬ ‫سال‬ ‫عنوان‬ ‫پژوهشگران‬
‫عوامل‌برنامهریزی‌‪‌TOD‬‬
‫‌‬
‫‪Transit-Oriented‬‬
‫بهجای‌تمرکز‌بیشتر‌بر‌افزایش‌‬
‫‌‬
‫‪Development in‬‬
‫تراکم‪‌،‬بر‌شاخص‌اختالط‌‬ ‫امکانسنجی‌محقق‌‬
‫‌‬ ‫‪a High-Den sity‬‬
‫شبکههای‌‬
‫کاربری‪‌،‬تقویت‌ ‌‬ ‫شدن‌اصول‌‪‌TOD‬در‌‬ ‫‪1144‬‬ ‫‪City: Identifying‬‬ ‫& ‪Song‬‬
‫‪its Association‬‬ ‫‪Oh‬‬
‫حملونقل‌همگانی‌و‌‬
‫‌‬ ‫شهر‌سئول‌کره‌جنوبی ‌‬ ‫‪with Transit‬‬
‫مجدد‌شبکههای‌‬
‫‌‬ ‫ساختاردهی‌‬ ‫‪Ridership in‬‬
‫‪Seoul, Korea‬‬
‫خیابانی‌تأکید‌دارد‪‌ .‬‬
‫ناحیه‌نیم‌مایلی‌(‪‌111‬‬
‫برنامهریزی‌‪‌TOD‬طی‌سال‌های‌‬
‫‌‬
‫متری)‌اطراف‌‬ ‫‪The Reshaping‬‬
‫‪‌4311‬تا‌‪‌1141‬میالدی‌الگوی‌‬ ‫‪of Land Use and‬‬
‫ستگاهها‌در‌‬
‫‌‬ ‫ای‬ ‫‪Urban Form in‬‬ ‫& ‪Ratner‬‬
‫یزمین‌و‌شکل‌شهری‌‬
‫کاربر ‌‬ ‫‪1141‬‬
‫محورهای‌حمل‌ونقل‌‬ ‫‪Denver through‬‬ ‫‪Goetz‬‬
‫دنور‌را‌تحت‌تأثیر‌قرار‌داده‌‬ ‫‪Transit-Oriented‬‬
‫همگانی‌شهر‌دنور‌‬
‫است‪‌ .‬‬ ‫‪Development‬‬
‫مورد‌تحلیل‌واقع‌شود ‌‬
‫اگر‌هر‌یک‌از‌اصول‌‪‌TOD‬‬ ‫تحقیق‌ارزیابی‌توسعه‌‬ ‫‪4931‬‬ ‫ارزیابی‌بافت‌کالبدی‌‬ ‫خسروی‪‌،‬‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪961‬‬

‫نتیجه‬ ‫هدف‬ ‫سال‬ ‫عنوان‬ ‫پژوهشگران‬

‫رعایت‌نشود‌ازنظر‌توسعه‌با‌‬ ‫انجامشده‌در‌اطراف‌‬
‫‌‬ ‫پیرامون‌ایستگا‌ههای‌‬ ‫سلطانی ‌‬
‫یشود‪‌ .‬‬
‫افت‌شدیدی‌همراه‌م ‌‬ ‫ایستگاههای‌خط‌یک‌‬
‫‌‬ ‫قطار‌شهری‌با‌رویکرد‌‬
‫قطار‌شهری‌مشهد ‌‬ ‫توسعه‌حملونقل‌‬
‫‌‬
‫عمومی‌محور‪‌،‬نمونه‌‬
‫مطالعاتی‪‌:‬ایستگاه‌های‌‬
‫منتخب‌خط‌یک‌قطار‌‬
‫شهری‌مشهد ‌‬
‫کمک‌به‌گسترش‌‬
‫چارچوب‌‬
‫کلیه‌ایستگاههای‌مترو‌و‌اراضی‌‬
‫‌‬ ‫نظری‌ـتجربی‌مؤثر‌بر‌‬
‫‌‬
‫برنامهریزی‌کاربری‌‬
‫‌‬
‫پیرامون‌آنها‌در‌سطح‌شهر‪‌،‬در‌‬
‫‌‬ ‫انجامگرفته‌‬
‫مطالعات‌ ‌‬
‫اراضی‌شهری‌با‌استفاده‌‬
‫جامع‌کلنگر‌و‌باهم‌‬
‫‌‬ ‫یک‌طرح‌‬ ‫در‌زمینه‌رابطه‌متقابل‌‬ ‫‪4911‬‬ ‫عسگری ‌‬
‫از‌رویکرد‌توسعه‌‬
‫دهشده‌و‌موردبررسی‌و‌‬
‫دی ‌‬ ‫برنامهریزی‌کاربری‌‬
‫‌‬
‫حملونقل‌محور ‌‬
‫‌‬
‫تحلیل‌قرار‌گیرند‪‌ .‬‬ ‫اراضی‌شهری‌و‌‬
‫ریزی‌حملونقل‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫برنامه‬
‫شهری ‌‬
‫شناسایی‌ماهیت‌‬
‫‪‌TOD‬و‌ارائه‌‬
‫راهنمای‌کلی‌‬ ‫برنامهسازی‌‬
‫راهنمای‌ ‌‬
‫‪‌TOD‬باید‌در‌فرآیند‌تدوین‌‬
‫برنامهسازی‌با‌توجه‌به‌‬
‫‌‬ ‫حوزههای‌شهری‌در‌‬
‫‌‬
‫طرحهای‌توسعه‌شهری‌همچون‌‬
‫‌‬ ‫بهزادفر‌و‌‬
‫چهاراصل‪‌:‬توسعه‌‬ ‫‪4931‬‬ ‫چارچوب‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫طرح‌جامع‌و‌تفصیلی‌شهری‌‬ ‫ذبیحی ‌‬
‫فشرده‪‌،‬اختالط‌‬ ‫بر‌حملونقل‌عمومی‌‬
‫‌‬
‫گنجانده‌شود‪‌ .‬‬
‫یها‪‌،‬پیاده‪-‬‬
‫کاربر ‌‬ ‫(‪‌ )TOD‬‬
‫‌مداری‌و‌تسهیالت‌‬
‫ونقل‌و‌جابهجایی ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫حمل‬
‫بررسی‌مفهوم‪‌،‬ویژگی‌‬ ‫بررسی‌مفهوم‌توسعه‌‬
‫حملونقل‌همگانی‌در‌‬
‫مسیرهای‌ ‌‬
‫و‌مزایای‌‪‌TOD‬و‌‬ ‫بر‌حملونقل‌‬
‫‌‬ ‫مبتنی‌‬
‫ژگیهای‌‪‌TOD‬‬
‫شهر‌تهران‪‌،‬وی ‌‬
‫نحال‌بررسی‌‬
‫درعی ‌‬ ‫‪4931‬‬ ‫همگانی‌(‪‌)TOD‬و‌‬ ‫عباسزادگان ‌‬
‫‌‬
‫نحال‌بعضاً‌در‌‬
‫دارا‌نبوده‌و‌درعی ‌‬
‫نمونهای‌از‌شهرها‌و‌‬
‫‌‬ ‫جایگاه‌متروی‌شهری‌‬
‫تضاد‌با‌مفهوم‌محله‌قرار‌دارند‪.‬‬
‫پروژههای‌انجام‌شده ‌‬
‫‌‬ ‫تهران‌در‌آن ‌‬
 ‫‪ | 911‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫برحملونقل‌عمومی‌در‌ایران‌صورت‌گرفته‌است‌اغلب‌‬
‫‌‬ ‫نه‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫پژوهشهایی‌در‌زمی ‌‬
‫‌‬
‫بهره‌‬
‫روشهای ‌ارزیابی ‌ ‌‬
‫بهصورت ‌بررسی ‌تک ‌شاخص‌ ‌یا ‌کیفی ‌بوده ‌است ‌و ‌از ‌سایر ‌ ‌‬
‫‌‬
‫بردهاند‪‌ ،‬پژوهش ‌حاضر ‌به ‌دلیل ‌بررسی ‌کمی ‌تمام ‌شاخص‌ها ‌و ‌استفاده ‌از ‌استانداردهای‌‬
‫‌‬
‫موسسه ‌‪‌ ITDP‬با ‌سایر ‌پژوهش‌ها ‌تفاوت ‌دارد‪‌ .‬ارزیابی ‌اصول ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل‌‬
‫عمومی ‌توسط‌موسسه‌‪‌ ITDP‬به‌صورت‌کمی ‌و‌قابل‌ارزیابی ‌تبدیل ‌کرد؛‌که‌در‌پژوهش‌‬
‫مذکور‌بهره‌گرفتهشده‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫حاضر‌از‌ارزیابی‌‬

‫روش پژوهش‬
‫یهای ‌آن‪‌ ،‬تحقیق ‌حاضر ‌به ‌لحاظ ‌هدف‪‌ ،‬از ‌نوع‌‬
‫با ‌توجه ‌به ‌موضوع ‌پژوهش ‌و ‌ویژگ ‌‬
‫بشناسی ‌توسعه ‌صورت‌‬
‫یشود؛ ‌که ‌در ‌این ‌راستا ‌به ‌ارزیابی ‌و ‌آسی ‌‬
‫کاربردی ‌محسوب ‌م ‌‬
‫گرفته‌در‌شعاع‌عملکردی‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌از‌منظر‌رویکرد‌توسعه‌مبتنی‌بر‌حملونقل‌‬
‫‌‬
‫عمومی‌پرداخته‌شده‌است‪‌.‬همچنین‌دارای‌ماهیتی ‌تحلیلی‌است؛‌زیرا‌سعی‌دارد‌با‌شناخت‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‌و‌نیز‌مرور‌اسناد‪‌،‬مدارک‌و‌منابع‌نظری‌در‌داخل‌‬
‫‌‬ ‫اصول‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫یهای ‌این ‌الگوی‌‬
‫و ‌خارج ‌از ‌کشور ‌در ‌حوزه ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی‪‌ ،‬ویژگ ‌‬
‫شاخصهای ‌محدوده‌‬
‫‌‬ ‫سهی ‌مقادیر ‌‬
‫توسعه‌را‌بهصورت‌جامع‌معرفی ‌نماید‪‌.‬در‌ادامه‌با‌مقای ‌‬
‫‌‬
‫موردمطالعه ‌با ‌معیارهای ‌استانداردهای ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی‪‌4‬پیشنهادشده ‌از‌‬
‫نالمللی ‌‪‌ ITDP‬مطلوبیت ‌آن ‌ارزیابی ‌خواهد‌شد ‌و‌در‌انتها‌پیشنهاد‌هایی‌در‌‬
‫طرف‌موسسه‌بی ‌‬
‫سازی‌این‌الگوی‌توسعه‌بیان‌میشود‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫راستای‌چگونگی‌پیاده‬

‫جدول ‪ .9‬روشهاي گردآوري اطالعات براي معیارهاي ‪( TOD‬نگارندگان)‬

‫روش گردآوری اطالعات‬ ‫معیار‬ ‫اصل‬
‫ادهروها‪‌،‬خطوط‌عابر‌پیاده‪‌،‬نفوذپذیری‌بصری‪‌،‬‬
‫پی ‌‬
‫برداشت‌و‌مشاهده‌میدانی ‌‬ ‫پیادهروی‌(‪)Walk‬‬
‫‌‬
‫نفوذپذیری‌کالبدی‌و‌سایه‌و‌سرپناه ‌‬
‫شبکه‌دوچرخهسواری‪‌،‬پارکینگ‌دوچرخه‌در‌‬
‫‌‬
‫بررسی‌اسناد‌باالدست‪‌،‬‬ ‫دوچرخهسواری‌‬
‫‌‬
‫های‌حملونقل‪‌،‬پارکینگ‌دوچرخه‌در‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ایستگاه‬
‫برداشت‌و‌مشاهده‌میدانی ‌‬ ‫(‪‌ )Cycle‬‬
‫ها‌و‌دسترسی‌به‌دوچرخه‌در‌ساختمانها ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ساختمان‬

‫‪1. TOD Standard‬‬

‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪919‬‬

‫روش گردآوری اطالعات‬ ‫معیار‬ ‫اصل‬

‫بررسی‌اسناد‌باالدست_‌‬ ‫نفوذپذیری‌‬
‫‌‬
‫بلوکهای‌کوچک‪‌،‬اولویت‌نفوذپذیری ‌‬
‫‌‬
‫برداشت‌و‌مشاهده‌میدانی ‌‬ ‫(‪‌ )Connect‬‬
‫حملونقل‌عمومی‌‬
‫‌‬
‫بررسی‌اسناد‌باالدست ‌‬ ‫روی‌به‌ایستگاه‌حملونقل ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫فاصله‌پیاده‬
‫(‪‌ )Transit‬‬
‫بررسی‌اسناد‌باالدست‪‌،‬‬ ‫کاربریهای‌مکمل‪‌،‬دسترسی‌به‌خدمات‌محلی‪‌،‬‬
‫‌‬
‫برداشت‌و‌مشاهده‌میدانی‌و‌‬ ‫بهصرفه‪‌،‬‬
‫مقرون ‌‬
‫‌‬ ‫نبازی‪‌،‬مسکن‌‬
‫دسترسی‌به‌پارک‌و‌زمی ‌‬ ‫اختالط‌(‪‌ )Mix‬‬
‫مصاحبه ‌‬ ‫کسبوکار ‌‬
‫‌‬ ‫حفظ‌خانوار‌و‌حفظ‌‬
‫بررسی‌اسناد‌باالدست ‌‬ ‫های‌متنوع‌حملونقل ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫سایت‌شهری‪‌،‬گزینه‬ ‫فشردگی‌(‪‌ )Compact‬‬
‫بررسی‌اسناد‌باالدست‌و‌‬ ‫پارکینگ‌غیرحاشیهای‪‌،‬تراکم‌ورودی‌سواره‌و‌مساحت‌‬
‫‌‬ ‫تغییر‌کارکرد‌معابر‌‬
‫برداشت‌و‌مشاهده‌میدانی ‌‬ ‫دادهشده‌به‌سواره ‌‬
‫اختصاص‌ ‌‬ ‫(‪‌ )Shift‬‬
‫بررسی‌اسناد‌باالدست ‌‬ ‫تراکم‌غیرمسکونی‪‌،‬تراکم‌مسکونی ‌‬ ‫تراکم‌(‪‌ )Densify‬‬

‫معیارهاي موردبررسي و سنجش در نمونه مطالعاتي‪ ،‬تعریف و تعیین مدل ارزیابي‬

‫توسعه‌انجامشده‌در‌شعاع‌‬
‫‌‬ ‫کیفیت معیارها‪‌:‬این‌قسمت‌از‌پژوهش‌معیارهای‌مداخله‌کننده‪‌،‬‬
‫عملکردی ‌ایستگاه ‌مترو ‌بررسی ‌شده ‌است‪‌ .‬پس ‌از ‌معرفی ‌هر ‌معیار ‌در ‌جدول ‌(‪‌،)1‬‬
‫استانداردها ‌و ‌نحوه ‌امتیازدهی ‌معیارها ‌بر ‌اساس ‌آخرین ‌نسخه ‌ارائه‌شده ‌از ‌سوی ‌موسسه‌‬
‫‪‌ITDP‬که‌در‌سال‌‪‌1141‬منتشر‌گشت‪‌،‬مشخص‌گردیده‌است‪‌ .‬‬
‫حملونقل ‌عمومی ‌برای ‌نخستین ‌بار‌حدود‌‪‌ 19‬سال‌قبل‌و‌‬
‫در‌ایران ‌توسعه‌مبتنی‌بر‌ ‌‬
‫همزمان‌با‌شروع‌به‌کار‌اولین‌خط‌مترو‌در‌سال‌‪‌4911‬در‌تهران‌مطرح‌شد‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫اولین‌اقدام‪‌،‬مصوبه‌‪‌431‬اولین‌دوره‌شورای‌اسالمی‌شهر‌تهران‌در‌سال‌‪‌4911‬بود‌که‌‬
‫یزمین ‌و ‌حمل‌ونقل ‌ریلی» ‌بیان ‌گردید ‌و ‌بر ‌طبق ‌آن‌‬
‫با ‌عنوان ‌«راهبردهای ‌تلفیق ‌کاربر ‌‬
‫شرکت ‌مترو ‌ملزم ‌شد ‌که ‌با ‌هماهنگی ‌شهرداری ‌تهران ‌نسبت ‌به ‌امکان‌سنجی ‌و‌‬
‫امکانپذیری ‌این ‌طرح‌در‌شهر‌تهران‌و‌منطبق ‌با‌شبکه‌مترو‌اقدامات‌الزم‌را‌برای ‌انجام‌‬
‫‌‬
‫انجامشده‪‌،‬اخذ‌‬
‫امکانسنجی ‌ابتدایی ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫مطالعات‌پایه ‌بنماید ‌(دفتر‌توسعه‌مترو‪‌.)4914،‬نتیجه ‌‬
‫ستگاههای ‌مترو‌با‌‬
‫‌‬ ‫مصوبه‌‪‌ 9۲1‬شورای‌عالی ‌معماری ‌و‌شهرسازی ‌بود‌که‌توسعه‌اطراف‌ای‬
‫یهای ‌خدماتی‪‌ ،‬فرهنگی‪‌ ،‬تجاری‪‌ ،‬اداری‪‌ ،‬ورزشی‪‌ ،‬درمانی‪‌ ،‬مسکونی ‌و‌تفریحی ‌را‌‬
‫کاربر ‌‬
 ‫‪ | 915‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫شد‌شرکت‌راهآهن‌‬
‫‌‬ ‫مجتمعهای ‌ایستگاهی ‌مترو»‌تعریف ‌و‌تصویب ‌نمود‌و‌تعیین ‌‬
‫‌‬ ‫در‌قالب‌«‬
‫مجتمعهای‌‬
‫‌‬ ‫شهری ‌تهران‌با‌تعیین‌متولی‌مشخص‌نسبت‌به‌انجام‌مطالعات‌موردی‌و‌تعریف‌‬
‫آنها‌اقدام‌نماید ‌(دفتر‌‬
‫ستگاههای ‌مستعد‌متناسب‌با‌مقیاس ‌عملکردی ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫مناسب‌در‌پیرامون ‌ای‬
‫توسعه‌مترو‪‌)4914‌،‬و‌همچنین ‌شورای ‌شهر ‌تهران‌در‌تبصره‌‪‌ 1‬ماده ‌‪‌ ۲1‬برنامه‌‪‌ ۲‬ساله‌سوم‌‬
‫طرحهای ‌جامع ‌و ‌تفصیلی ‌و ‌طرح‌های ‌جامع‌‬
‫یکند ‌که‪‌ :‬بازنگری ‌ ‌‬
‫در ‌سال ‌‪‌ 4931‬مطرح ‌م ‌‬
‫حملونقل ‌و ‌ترافیک ‌با ‌رویکرد ‌توسعه ‌شهری ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌طی ‌سال ‌اول‌‬
‫‌‬
‫برنامه‌بهمنظور‌ارائه‌پیشنهاد‌به‌مراجع‌قانونی‪‌ .‬‬
‫‌‬
‫همچنین ‌در ‌ادامه ‌این ‌قوانین ‌شورای ‌عالی ‌معماری ‌و ‌شهرسازی ‌ایران ‌در ‌تاریخ‌‬
‫‪‌ 4931/41/91‬راهنمای ‌سند ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌را ‌با ‌استفاده ‌از ‌ ‪TOD‬‬
‫ارائه‌داده‌است‌و‌بهعنوان‌سند‌بومی ‌کشور‌معرفی ‌کرده‌است ‌بر‌همین‌‬
‫‌‬ ‫‪‌ Standard 2017‬‬
‫اساس ‌مبنای ‌این ‌پژوهش ‌بررسی ‌تمام ‌شاخص ‌و ‌معیارهای ‌استاندارد ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌در‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌بوده‌است‪‌ .‬‬
‫‌‬

‫جدول ‪ .0‬نحوه محاسبه‪ ،‬تعریف و تعیین مدل ارزیابي کیفیت معیارها‬

‫(‪ ITDP,2017‬و نگارندگان)‬
‫الزامات‬ ‫تعریف‬ ‫(درصد)‪ 1‬فرمول‬ ‫معیار‬
‫برای‌ارزیابی‌این‌معیار‌باید‌‬
‫پیادهرو‌را‌به‌قطعه‌های‌‬
‫‌‬
‫به‌درصد‌قطعه‌های‌‬ ‫تعداد قطعات پیاده روی مناسب‬
‫کوچکتر‌تبدیل‌کرد‪‌،‬این‌‬
‫‌‬
‫پیادهروی‌ایمن‌و‌‬
‫‌‬ ‫تعداد کل قطعات پیاده روی‬
‫ها‪‌،‬پیادهروهای‌یک‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫قطعه‬ ‫پیادهرو‬
‫وضعیت‌ ‌‬
‫دسترسیپذیر‌برای‌همه‌‬
‫‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌9‌=‌٪‌411‌:‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‬
‫پیادهرو‌‬
‫بلوک‌هستند‌و‌امتداد‌ ‌‬
‫امتیاز‌میدهد‬
‫‌‬ ‫‪‌=‌٪11‬صفر‌امتیاز)‬
‫بین‌دو‌تقاطع‌مجاور‌در‌شبکه‌‬
‫هستند‪.‬‬

‫‪‌ .4‬برای ‌اطالع ‌از ‌جزییات ‌امتیازها ‌به ‪Institute for Development and Development Policy,‬‬
‫‪‌(2017). TOD Standard (Vol. 3). New York: ITDP‬رجوع‌کنید‪‌ .‬‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪911‬‬

‫الزامات‬ ‫تعریف‬ ‫(درصد)‪ 1‬فرمول‬ ‫معیار‬

‫به‌درصد‌تقاطعهایی‌که‌ برای‌ارزیابی‌این‌معیار‌باید‌‬
‫‌‬
‫تعداد تقاطعات مناسب‬
‫تمام‌تقاطعاتی‌که‌سرعت‌‬ ‫در‌تمامی‌جهات‌دارای‌‬
‫تعداد کل تقاطعات‬
‫وسیله‌نقلیه‌بیش‌از‌‪‌4۲‬‬ ‫خطوط‌عابرپیاده‌ایمن‌و‌‬ ‫خطوط‌عابر‌پیاده‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌9‌=‌٪‌411‌:‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‬
‫کیلومتر‌بر‌ساعت‌است‌‬ ‫یپذیر‌است‌امتیاز‌‬
‫دسترس ‌‬
‫‪‌=‌٪11‬صفر‌امتیاز)‬
‫شمارهگذاری‌شوند‪.‬‬
‫‌‬ ‫میدهد‬
‫‌‬

‫پیادهرو‪‌،‬زمانی‌ازنظر‌‬
‫قطعهی‌ ‌‬
‫‌‬ ‫تعداد قطعات نفوذ پذیری مناسب بصری‬
‫پیادهرو‌‬
‫به‌درصد‌قطعه‌های‌ ‌‬
‫بصری‌نفوذپذیر‌محسوب‌‬ ‫تعداد کل قطعات پیاده روی‬
‫که‌با‌فعالیت‌داخل‌‬ ‫نمای‌فعال‌بصری‌‬
‫میشود‌که‌‪‌%11‬یا‌بیشتر‪‌،‬از‌‬
‫‌‬
‫ساختمان‌ارتباط‌بصری‌‬ ‫طبقه‌همکف‬
‫جدارهی‌مجاورش‌‬
‫‌‬ ‫طول‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌1‌=‌٪‌31‌:‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‪‌۲1‬‬
‫دارند‌امتیاز‌میدهد‪.‬‬
‫‌‬
‫ازنظر‌بصری‌فعال‌باشد‪.‬‬ ‫‪‌=‌٪‬صفر‌امتیاز)‬

‫به‌میانگین‌دسترسیهای‌‬
‫‌‬ ‫ادههای‬
‫شمارش تمام ورودی پی ‌‬
‫برای‌ارزیابی‌معیار‌باید‌تمام‌‬
‫بلوکها تقسیم بر ‪ 411‬عابر‌پیاده‌در‌هر‌‪‌411‬متر‌‬
‫‌‬ ‫نفوذپذیری‌طبقه‌‬
‫اندازه گیری جداره تمام‬
‫جداره‌بلوک‌و‌ورودیهای‌‬
‫‌‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌1‌=‌۲‌:‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‪ ‌=‌9‬از‌جداره‌بلوک‌امتیاز‌‬ ‫همکف‬
‫پیاده‌شمارش‌شود‪.‬‬
‫میدهد‪.‬‬
‫‌‬ ‫صفر‌امتیاز)‬

‫باید‌تمام‌پیادهروهای‌دارای‌‬
‫‌‬
‫پیادهرو‌‬
‫درصد‌قطعه‌های‌ ‌‬ ‫تعداد قطعات دارای سایه‬
‫سایهبان‌و‌درخت‌شمارش‌‬
‫‌‬ ‫‪411‬‬
‫که‌دارای‌سایه‌مناسب‌یا‌‬ ‫تعداد کل قطعات پیاده روی‬
‫شوند‪‌.‬معابر‌با‌عرض‌گذر‌‬ ‫سایه‌و‌سرپناه‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌4‌=‌٪‌1۲‌:‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‪ ‌1۲‬عناصر‌سرپناه‌هستند‌امتیاز‌‬
‫کم‌و‌ساختمان‌بلند‌دارای‌‬
‫میشود‬
‫داده‌ ‌‬ ‫‪‌=‌٪‬صفر‌امتیاز)‬
‫سایه‌محسوب‌میشوند‪.‬‬
‫‌‬
‫ابتدا‌باید‌خیابان‌های‌دارای‌‬ ‫اندازهگیری‌فواصل‌کاربری‌مسکونی‌تا‌‬
‫‌‬
‫ابانها‌‬
‫به‌دسترسی‌شبکه‌خی ‌‬
‫مسیر‌دوچرخه‌‌را‌مشخص‌‬
‫‌‬ ‫ها‌و‌مسیرهای‌دوچرخهسواری‌و‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫شبکه‬
‫و‌مسیرهای‌ایمن‌برای‌‬
‫کرد‌و‌سپس‌معابر‌بر‌اساس‌‬ ‫امتیازدهی‌این‌فواصل‌به‌ذیل‌است‪.‬‬ ‫شبکه‌دوچرخه‌‬
‫دوچرخهسواری‌امتیاز‌‬
‫‌‬
‫سرعت‌عملکردی‌خودرو‪‌،‬‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌:‬کمتر‌از‌‪‌411‬متر=‌‪‌1‬امتیاز‪‌،‬‬
‫میدهد‪.‬‬
‫‌‬
‫دستهبندی‌شوند‪.‬‬
‫‌‬ ‫‪‌111‬متر‌و‌بیشتر=‌صفرامتیاز)‬
 ‫‪ | 910‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫الزامات‬ ‫تعریف‬ ‫(درصد)‪ 1‬فرمول‬ ‫معیار‬

‫ارزیابی‌و‌اندازهگیری‌‬
‫‌‬ ‫برای‌‬
‫به‌فراهم‌بودن‌تسهیالت‌‬ ‫تسهیالت‌پارکینگ‌دوچرخه‌باید‌از‌‬
‫باید‌همه‌ایستگاههای‌‬
‫‌‬ ‫پارکینگ‌‬
‫گسترده‪‌،‬ایمن‌و‌‬ ‫پیادهروی‌یا‌مسیرهای‌حرکت‌‬
‫مسیرهای‌ ‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌و‌‬
‫‌‬ ‫دوچرخه‌در‌‬
‫چندفضایی‌برای‌پارک‌‬ ‫خودرو‌جدا‌باشد‪.‬‬
‫پارکینگ‌دوچرخه‌را‌‬ ‫ایستگاه‌‬
‫دوچرخه‌در‌همه‌ی‌‬ ‫ستگاهها‌=‌‪‌4‬‬
‫‌‬ ‫(در‌فاصله‌‪‌411‬متری‌از‌تمام‌ای‬
‫شناسایی‌و‌بر‌روی‌نقشه‌‬ ‫حملونقل‬
‫‌‬
‫ها‌امتیاز‌میدهد‪.‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫ایستگاه‬ ‫امتیاز)‬
‫مشخص‌کرد‪.‬‬

‫برای‌ارزیابی‌باید‌‬
‫ساختمانهایی‌که‌نیاز‌به‌‬
‫‌‬ ‫تعداد ساختمانهای قابل اطالق واجد شرایط‬
‫به‌درصد‌ساختمان‌هایی‌‬
‫پارکینگ‌دوچرخه‌دارند‌را‌‬ ‫تعداد کل ساختمانهای قابل اطالق‬ ‫پارکینگ‌‬
‫که‌پارکینگهای‌ایمن‌و‌‬
‫‌‬
‫مشخص‌کرد‪(‌.‬ساختمانها‌با‌‬
‫‌‬ ‫‪411‬‬ ‫دوچرخه‌در‌‬
‫کافی‌برای‌دوچرخه‌فراهم‌‬
‫مساحت‌زیربنای‌بیش‌از‌‪‌۲11‬‬ ‫ساختمانها‬
‫‌‬
‫کنند‪‌،‬امتیاز‌میدهد‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫می‬
‫مترمربع‌یا‌شش‌واحد‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌٪‌1۲‌:‬یا‌بیشتر=‌‪‌4‬امتیاز)‬
‫مسکونی)‬

‫به‌ساختمان‌هایی‌که‌‬
‫دستورالعملهای‌اجرایی‌مستأجر‌برای‌‬
‫‌‬
‫اجازهی‌دسترسی‌به‌‬
‫‌‬ ‫دسترسی‌‬
‫اجازهی‌دسترسی‌از‌دوچرخه‌در‌فضاهای‌‬
‫‌‬
‫‪-‬‬ ‫دوچرخه‌در‌فضاهای‌‬ ‫دوچرخه‌در‌‬
‫تحت‌اختیار‌مستأجر‌بررسی‌شوند‪.‬‬
‫تحت‌اختیار‌مستأجر‌‬ ‫ساختمان‬
‫اجازه‌بلندمدت‌=‌‪‌4‬امتیاز‬
‫دهند‌امتیاز‌میدهد‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫می‬

‫بلوکهای‌عابرپیاده‌در‌این‌‬
‫‌‬
‫اندازهگیری‌بلوک‌ها‪‌،‬طول‌بلندترین‌وجه‌‬
‫‌‬
‫استاندارد‌با‌استفاده‌از‌اصل‌‬
‫میشود‪ .‬بلندترین‌وجه‌بلوک‌هر‌‬
‫اندازهگیری‌ ‌‬
‫بلوک‌یا‌نمای‌بلوک‌ ‌‬
‫نفوذپذیری‌تعریف‌شده‌‬ ‫بلوکهای‌‬
‫‌‬
‫چه‌کوتاهتر‌باشد‌امتیاز‌‬
‫‌‬ ‫محدودهی‌‬
‫‌‬ ‫بلوکها‌در‌‬
‫‌‬ ‫(بیشنه‌امتیاز‪‌٪31‌:‬‬
‫است‌که‌در‌مقابل‌‬ ‫کوچک‬
‫میگیرد‬
‫‌‬ ‫زون‌ایستگاه‌کوتاه‌تر‌از‌‪‌441‬متر‌=‌‪‌41‬‬
‫نفوذپذیری‌برای‌مسیرهای‌‬
‫امتیاز‪‌،‬طوالنیتر‌از‌‪‌1=‌431‬امتیاز)‬
‫‌‬
‫وسایلنقلیه‌قرار‌دارد‪.‬‬
‫‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪915‬‬

‫الزامات‬ ‫تعریف‬ ‫(درصد)‪ 1‬فرمول‬ ‫معیار‬

‫تقاطع‌با‌چهار‌مسیر‌=‌‪‌4‬‬
‫های‌پیادهروی‪‌،‬‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫تقاطع‬
‫تقاطع‬
‫تقاطعهایی‌هستند‌که‌در‌‬
‫‌‬ ‫تعداد تقاطع عابر پیاده‬
‫تقاطع‌با‌سه‌راه‌=‌‪‌171۲‬تقاطع‬
‫شبکهی‌عابرپیاده‌در‌‬
‫‌‬ ‫تعداد تقاطع وسایل نقلیه موتوری‬
‫تقاطع‌با‌پنج‌راه‌=‌‪‌471۲‬‬ ‫اولویت‌اتصال‬
‫جهات‌مختلف‌و‌برای‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌۲‌=‌1‌:‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‪‌=‌4‬‬
‫تقاطع‬
‫دسترسیپذیر‌‬
‫‌‬ ‫همهی‌افراد‌‬
‫‌‬ ‫صفر‌امتیاز)‬
‫تقاطع‌با‌شش‌راه‌=‌‪‌47۲‬‬
‫هستند‪.‬‬
‫تقاطع‬
‫برای‌اندازهگیری‌و‌‬
‫‌‬ ‫به‌درصد‌کاربریهای‌‬
‫‌‬
‫زیربنای کاربری غالب‬
‫امتیازدهی‌این‌معیار‌‬ ‫مسکونی‌و‌غیرمسکونی‌‬
‫زیربنای کل‬
‫کاربریها‌را‌به‌دو‌دسته‌‬
‫‌‬ ‫واقع‌در‌یک‌بلوک‌یا‌‬ ‫کاربری‌مکمل‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌۲1‌:‬تا‌‪‌1‌=‌٪11‬امتیاز‪‌،‬بیش‌از‌‬
‫مسکونی‌و‌غیرمسکونی‌‬ ‫بلوکهای‌مجاور‌امتیاز‌‬
‫‌‬
‫‪‌=‌٪11‬صفر‌امتیاز)‬
‫تقسیم‌میشوند‪.‬‬
‫‌‬ ‫میدهد‬
‫‌‬
‫به‌درصد‌ساختمان‌هایی‌ مراکز‌مواد‌غذایی‌تازه‌در‌‬
‫بر‌اساس‌شعاع‌دسترسی‌هر‌یک‌از‌‬
‫ی‌فاصلهی‌ خارج‌از‌زون‌ایستگاه‌که‌در‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫که‌در‌محدوده‬
‫خدمات‪‌،‬اطراف‌هر‌فعالیت‌شعاع‌دسترسی‌‬
‫فاصلهی‌پیاده‬
‫روی‌کمتر‌از‌ ‌‬ ‫پیادهروی‌از‌مدارس‌‬
‫‌‬
‫آن‌را‌ترسیم‌کرده‌و‌در‌صورتی‌هر‌فعالیت‌‬
‫‪‌۲11‬متر‌از‌تمامی‌‬ ‫دبستان‌و‌راهنمایی‪‌،‬‬ ‫دسترسی‌به‌‬
‫امتیاز‌میگیرد‌که‌حداقل‌‪‌%11‬زون‌را‌‬
‫‌‬
‫حدودهی‌‬
‫‌‬ ‫ساختمانهای‌م‬
‫‌‬ ‫خدمات‌بهداشتی‌یا‌‬ ‫خدمات‌محلی‬
‫پوشش‌دهد‪.‬‬
‫گرفتهاند‌‬
‫طرح‌توسعه‌قرار‌ ‌‬ ‫داروخانه‌و‌مرکز‌مواد‌‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌9‌:‬نوع‌=‌‪‌9‬امتیاز‪‌،‬صفر‌نوع‌=‌‬
‫واجد‌شرایط‌محسوب‌‬ ‫غذایی‌تازه‌قرار‌دارند‌‬
‫‪‌1‬امتیاز)‬
‫میشود‪.‬‬
‫‌‬ ‫امتیاز‌میدهد‪.‬‬
‫‌‬

‫بر‌اساس‌شعاع‌دسترسی‌اگر‌بیش‌از‌‪‌%11‬‬
‫هایی‌در‌نظر‌‬
‫باید‌پارک ‌‬
‫‌‬
‫به‌درصد‌ساختمان‌هایی‌‬ ‫زون‌ایستگاه‌تحت‌پوشش‌پارک‌یا‌‬
‫گرفته‌شود‌که‌حداقل‌‪‌911‬‬ ‫دسترسی‌به‌‬
‫که‌در‌محدودهی‌پیاده‬
‫‌‬ ‫نبازی‌قرار‌گرفتند‌امتیاز‌کامل‌خواهد‌‬
‫زمی ‌‬
‫مترمربع‌مساحت‌و‌در‌طول‌‬ ‫پارک‌و‌‬
‫روی‌‪‌۲11‬متری‌از‌پارک‌‬ ‫گرفت‪.‬‬
‫روز‌بیشتر‌از‌‪‌4۲‬ساعت‌برای‌‬ ‫نبازی‬
‫زمی ‌‬
‫قرار‌دارند‌امتیاز‌میدهد‪.‬‬
‫‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌٪11‌:‬یا‌بیشتر‌=‌‪‌4‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌‬
‫عموم‌دسترسپذیر‌باشد‬
‫‌‬
‫از‌‪‌=‌٪11‬صفر‌امتیاز)‬
 ‫‪ | 916‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫الزامات‬ ‫تعریف‬ ‫(درصد)‪ 1‬فرمول‬ ‫معیار‬

‫بهصرفه‌است‌‬
‫مقرون ‌‬
‫‌‬ ‫مسکنی‌‬ ‫به‌درصد‌واحدهای‌‬ ‫‪ 91‬میانه کالنشهر‬ ‫واحدهای مسکونی با قیمت کمتر از‬
‫که‌قیمت‌آن‌کمتر‌از‌‪‌%91‬‬ ‫که‌بهعنوان‌‬
‫مسکونی‌ ‌‬ ‫واحدهای مسکونی قیمت باال‬ ‫مسکن‌‬
‫قیمت‌میانهی‌کالنشهر‌است‌‬
‫‌‬ ‫بهصرفه‌‬
‫مسکن‌مقرون ‌‬
‫‌‬
‫بهصرفه‬
‫مقرون ‌‬
‫‌‬
‫یا‌اجاره‌آن‌کمتر‌آر‌‪‌%91‬‬ ‫(‪‌٪13‬تا‌‪‌1‌=‌٪‌91‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌از‌‪‌٪41‬یا‌ فراهم‌شده‌است‌امتیاز‌‬
‫درآمد‌خانوار‌باشد‪.‬‬ ‫میدهد‪.‬‬
‫‌‬ ‫بیش‌از‌‪‌=‌٪31‬صفر‌امتیاز)‬
‫یمانده‌و‌یا‌به‌ به‌درصد‌خانوارهایی‌که‌‬
‫‪‌%411‬خانوارها‌در‌منطقه‌باق ‌‬
‫این‌معیار‌برای‌بررسی‌و‌‬
‫ی‌از‌خانهی‌ از‌قبل‌از‌انجام‌پروژه‌در‌‬
‫‌‬ ‫ی‌پیادهروی‌‪‌1۲1‬متر‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫محدوده‬
‫ارزیابی‌نیاز‌به‌انجام‌پروژه‌‬
‫یکرده‬
‫منتقلشده‌و‌یا‌بر‌اساس‌انتخاب‌ ‌و‌محل‌زندگی‌م ‌‬
‫قبلی‌خود‌ ‌‬
‫‌دارد‌بنابراین‌در‌این‌‪TOD‬‬
‫خود‌خسارت‌دریافت‌کردهاند‌=‌‪‌9‬امتیاز سپس‌در‌محل‌حفظ‌و‌یا‌‬
‫‌‬ ‫حفظ‌خانوار‬
‫پژوهش‌پروژه‌ساخت‌‬
‫فاصلهی‌‬
‫یمانده‌ در‌محدوده‌ی‌ ‌‬
‫کمتر‌از‌‪‌%411‬خانوارها‌در‌منطقه‌باق ‌‬
‫ایستگاه‌مترو‌در‌نظر‌گرفته‌‬
‫جابجا‌شدهاند‪‌،‬پیاده‬
‫‌‬ ‫روی‌‬ ‫ی‌فاصلهی‌پیاده‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫و‌یا‌در‌محدوده‬ ‫روی‌‬
‫شده‌است‪.‬‬
‫یدهد‪.‬‬
‫امتیاز‌م ‌‬ ‫سکونت‌داده‌میشوند‪‌=.‬صفر‌امتیاز‬
‫‌‬
‫کسبوکارها‌و‌خدمات‌‬
‫‌‬
‫کسبوکارها‌و‌خدمات‌واجد‌شرایط‌‬
‫‌‬ ‫تمام‌‬
‫این‌معیار‌برای‌بررسی‌و‌‬ ‫محلی‌که‌از‌قبل‌از‌انجام‌‬
‫و‌یا‌به‌محدودهی‌‬
‫‌‬ ‫یمانده‌‬
‫در‌محل‌خود‌باق ‌‬
‫پروژه‌به‌ساکنین‌خدمات‌ ارزیابی‌نیاز‌به‌انجام‌پروژه‌‬
‫نقلمکان‌‬
‫‪‌۲11‬متری‌از‌محل‌قبلی‌خود‌ ‌‬
‫ارائه‌میداده ‌دارد‌بنابراین‌در‌این‌‪TOD‬‬
‫‌‬ ‫اند‌و‌سپس‌در‌‬ ‫حفظ‌کسب‌و‌‬
‫کردهاند‪‌1‌=.‬امتیاز‬
‫‌‬
‫پژوهش‌پروژه‌ساخت‌‬ ‫محل‌حفظ‌و‌یا‌در‌‬ ‫کارها‌و‌خدمات‬
‫کسبوکار‌و‌خدمات‌به‌طور‌کامل‌در‌‬
‫‌‬
‫محدودهی‌فاصله‌ی‌پیاده ایستگاه‌مترو‌در‌نظر‌گرفته‌‬
‫‌‬
‫فاصلهی‌پیاده‬
‫روی‌حفظ‌و‌یا‌جابجا‌ ‌‬
‫شده‌است‪.‬‬ ‫شدهاند‪‌،‬امتیاز‌‬
‫روی‌جابجا‌ ‌‬
‫نشدهاند=‌صفر‌امتیاز‬
‫‌‬
‫یدهند‪.‬‬
‫م ‌‬
‫تراکم‌غیرمسکونی‌در‌مقایسه‌‬
‫با‌بهترین‌نمونه‌ها‌از‌‬ ‫زیربنای غیرمسکونی‬ ‫تراکم‌‬
‫‪-‬‬
‫پروژههای‌مشابه‌امتیاز‌‬
‫‌‬ ‫مساحت زون ایستگاه‬ ‫غیرمسکونی‬
‫یگیرد‪.‬‬
‫م ‌‬

‫تراکم‌مسکونی‌در‌مقایسه‌با‌‬
‫تعداد واحدهای مسکونی یا تعداد خانوار‬
‫ها‌از‌پروژههای‌‬
‫‌‬ ‫بهترین‌ ‌‬
‫نمونه‬ ‫‪-‬‬ ‫تراکم‌مسکونی‬
‫مساحت زون ایستگاه‬
‫یگیرد‪.‬‬
‫مشابه‌ایستگاه‌امتیاز‌م ‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪911‬‬

‫الزامات‬ ‫تعریف‬ ‫(درصد)‪ 1‬فرمول‬ ‫معیار‬

‫زمینهای‌اطراف‌ایستگاه‌‬
‫‌‬ ‫وسعت مناطق توسعه یافته‬
‫به‌زون‌ایستگاهی‌امتیاز‌‬ ‫سایتهای‌‬
‫‌‬
‫حملونقل‌عمومی‌نباید‌‬
‫‌‬ ‫وسعت مناطق قابل توسعه‬
‫توسعهیافته‌‬
‫‌‬ ‫میدهد‌که‌‬
‫‌‬ ‫توسعهیافته‌‬
‫‌‬
‫بهصورت‌بایر‌و‌بالاستفاده‌‬
‫‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌:‬بیش‌از‌‪‌1‌=‌٪31‬امتیاز‪‌،‬کمتر‌‬
‫باشد‪.‬‬ ‫شهری‬
‫باشد‪.‬‬ ‫از‌‪‌=‌٪‌11‬صفر‌امتیاز)‬

‫خطوط‌حملونقلی‌مازاد‌با‌ظرفیت‌باال=‌‪‌1‬‬
‫‌‬
‫های‌مختلف‌به‌تعداد‌گزینه‬
‫های‌مربوط‌باید‌تنها‌ایستگاه‬ ‫امتیاز‬
‫حملونقلی‌با‌شبکه‌منظم‌‬
‫‌‬ ‫گزینههای‌متنوع‌‬
‫‌‬
‫به‌خطوط‌متفاوت‌حملونقل‌‬
‫‌‬ ‫سامانه‌فعال‌دوچرخهی‌همگانی=‌‪‌1‬امتیاز‬
‫‌‬
‫که‌در‌محدوده‌زون‌‬ ‫حملونقل‬
‫‌‬
‫شمارش‌شوند‪.‬‬ ‫مسیرهای‌حملونقلی‌مازاد‌با‌برنامه‌منظم‌=‌‬
‫‌‬
‫ایستگاه‪‌،‬امتیاز‌میدهد‬
‫‌‬
‫‪‌4‬امتیاز‬
‫پارکینگهای‌عمومی‌که‌‬
‫‌‬ ‫به‌درصد‌کمتری‌از‌سطح‌‬
‫زیربنای پارکینگ غیر حاشیهای‬
‫بهصورت‌مسطح‌هستند‌نیز‌‬
‫‌‬ ‫زون‌ایستگاه‌که‌به‌‬
‫مساحت کل زمین‬ ‫پارکینگ‌‬
‫بهعنوان‌زیربنای‌پارک‌‬
‫‌‬ ‫ای‌پارکینگ‌غیرحاشیه‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌1‌:‬تا‌‪‌1‌=‌٪41‬امتیاز‪‌،‬بیش‌از‌‬ ‫غیرحاشیهای‬
‫‌‬
‫غیرحاشیهای‌در‌نظر‌گرفته‌‬
‫‌‬ ‫اختصاص‌یافته‌است‌امتیاز‌‬
‫‪‌=‌٪‌11‬صفر‌امتیاز)‬
‫میشود‪.‬‬
‫‌‬ ‫میدهد‪.‬‬
‫‌‬
‫راههایی‌که‌مخصوص‌اتصال‌‬
‫‌‬
‫به‌میانگین‌تعداد‌معبر‌‬ ‫سوارههای‬
‫‌‬ ‫شمارش تمام ورودی‬
‫ای‌به‌پارکینگ‌غیرحاشیه‬
‫بلوکها تقسیم بر ‪ 411‬ورودی‌در‌هر‌‪‌411‬متر‌از‌‬
‫‌‬ ‫اندازه گیری جداره تمام‬‫تراکم‌ورودی‌‬
‫هستند‌اما‌تداخلی‌با‌مسیر‌‬
‫(بیشینه‌امتیاز‪‌:‬میانگین‌کمتر‌از‌‪‌1‬ورودی‌=‌ جداره‌بلوک‌امتیاز‌‬ ‫سواره‬
‫عابر‌پیاده‌ندارند‪‌،‬معابر‌‬
‫میدهد‬
‫‌‬ ‫‪‌4‬امتیاز‪‌،‬بیش‌از‌‪‌1‬ورودی‌=‌صفر‌امتیاز)‬
‫یشوند‪.‬‬
‫ورودی‌شمارش‌نم ‌‬
‫مساحت‌‬
‫بخشهایی‌از‌‬
‫برای‌محاسبه‌این‌معیار‌به‌مساحت‌قسمت‌ به‌درصدی‌از‌زون‌ایستگاه‌ حذف‌تمامی‌ ‌‬
‫اختصاص‌‬
‫خیابان‌که‌به‌استفاده‌از‌‬ ‫که‌به‌سواره‌و‌پارکینگ‌‬ ‫سوارهرو‌نیاز‌است‬
‫‌‬
‫دادهشده‌به‌‬
‫‌‬
‫اختصاصیافته‌ نقلیه‌شخصی‌موتوری‌وسایل‬
‫‌‬ ‫حاشیهای‌‬
‫‌‬ ‫(بیشینه‌امتیاز‪‌1‌=‌٪‌4۲‌:‬امتیاز‪‌،‬بیش‌از‌‪‌٪‌11‬‬
‫سواره‬
‫اختصاص‌ندارد‪.‬‬ ‫است‪‌،‬امتیاز‌میدهد‬
‫‌‬ ‫=‌صفر‌امتیاز)‬

‫معرفي محدوده موردمطالعه‬

‫از‌بخشهای‌مرکزی‌کالنشهر‌تهران‌که‌با‌مساحت‌‪‌1۲744‬کیلومتر‌دارای‌‪‌1‬ناحیه‌‬
‫‌‬ ‫منطقه‌‪‌44‬‬
‫و‌‪‌43‬محله‌با‌جمعیتی‌حدود‌‪‌111‬هزار‌نفر‌تشکیل‌شده‌است‪‌.‬این‌منطقه‌طبق‌طرح‌تفصیلی‌‬
 ‫‪ | 911‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫دارای ‌‪‌ 14719‬درصد ‌کاربری ‌مسکونی‪‌ 1173۲‌ ،‬درصد ‌کاربری ‌تجاری_خدماتی‪‌1711‌ ،‬‬
‫درصد‌کارگاهی‪‌ 41749‌ ،‬درصد‌کاربری ‌مختلط ‌دارد ‌(طرح ‌تفصیلی ‌منطقه‌‪‌.)4931‌ ،44‬‬
‫منطقه‌‪‌44‬از‌شمال‌به‌خیابان‌انقالب‌(از‌چهارراه‌کالج‌تا‌میدان‌انقالب‌و‌نواب‌صفوی‌ادامه‌‬
‫دارد)‪‌ .‬از ‌شرق ‌به ‌خیابان ‌وحدت ‌اسالمی ‌تا ‌حافظ‪‌ ،‬از ‌غرب ‌بزرگراه ‌نواب ‌صفوی ‌و ‌از‌‬
‫یشود‌(شماعی‪‌،‬فخری‪‌،‬زنگانه‪‌ )4931‌،‬‬
‫جنوب‌به‌را‌هآهن‌محصور‌م ‌‬
‫از‌قطبهای ‌بورس‌کاالهای ‌ورزشی‌‬
‫‌‬ ‫میدان ‌منیریه ‌با‌مساحت‌‪‌ 4911‬مترمربع‌و‌یکی ‌‬
‫در‌تهران‌است‌که‌باعث‌افزایش ‌تردد‌افراد‌ناشناس‌به‌فضای ‌موجود‌در‌میدان ‌شده‌است‪‌.‬‬
‫میدان ‌به‌خط‌‪‌ BRT‌،1‬و‌خط‌‪‌ 9‬مترو‌مرتبط‌است‪‌.‬این ‌میدان ‌به‌خیابان ‌ولیعصر ‌از‌شمال‌و‌‬
‫جنوب‪‌،‬خیابان ‌معیری ‌از‌غرب‪‌،‬خیابان ‌ابوسعید ‌از‌شرق‌متصل‌است‪‌.‬میدان ‌منیریه ‌به‌دلیل‌‬
‫ژهای‌دارد‌و‌گذر‌دو‌خط‌ارتباطی‌‬
‫نزدیکی‌به‌بازار‌تهران‌ازنظر‌ارتباطی‌و‌بصری‌اهمیت‌وی ‌‬
‫مهم‌از‌این‌میدان‌حاکی‌از‌آن‌است‪(‌.‬درستکار‪‌،‬ماجدی‪‌ .)4931‌،‬‬
‫برای ‌ارزیابی ‌توسعه ‌انجام‌شده ‌محدوده ‌موردمطالعه ‌این ‌پژوهش ‌شعاع ‌‪‌ 111‬متری‌‬
‫ایستگاه ‌مترو‌منیریه ‌از ‌خط‌‪‌ 9‬مترو‌در‌منطقه‌‪‌ 44‬شهرداری ‌تهران‌است ‌که‌این ‌محدوده‌‬
‫شامل‌دو‌محله‌امیریه‌و‌منیریه‌است‪‌ .‬‬
‫شهر‌تهران‌واقع‌شدهاند‌و‌یکی‌‬
‫‌‬ ‫این ‌دو‌محله‌در‌مرکز‌شهر‌و‌محدوده‌طرح‌ترافیک ‌‬
‫از‌مراکز‌پرتردد‌و‌پربازدید‌شهر‌تهران‌هستند‪‌.‬این‌محله‌ها‌با‌توجه‌به‌غلبه‌کاربری‌مسکونی‌‬
‫و ‌قدمت ‌آن‌ها‪‌ ،‬محله‌ای ‌دارای ‌هویت ‌و ‌در ‌حدود ‌‪‌ 91‬هزار ‌نفر ‌جمعیت ‌را ‌داراست ‌و‌‬
‫شازپیش‌آشکار‌کرده‌است‪‌ .‬‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی‌را‌بی ‌‬
‫‌‬ ‫ضرورت‌بررسی‌توسعه‌مبتنی‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
‫‌‬
 ‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪911‬‬

‫شکل ‪ .9‬موقعیت محدوده مطالعاتي در شهر تهران (نگارندگان)‬

‫‌‬

‫تجزیهوتحلیل‬
‫در‌این ‌قسمت‌شاخص‌های ‌ذکرشده‌موردبررسی ‌کمی ‌و‌کیفی ‌قرار‌گرفته‌است‌و‌مقادیر‌‬
‫مربوط‌به‌هر‌شاخص‌طی ‌جدول‌شماره‌‪‌ ۲‬ارائه‌گردیده ‌است‪‌.‬همچنین ‌شکل‌شماره‌‪‌ 1‬الی‌‬
‫یدهد‪‌ .‬‬
‫‪‌44‬وضع‌موجود‌معیارهای‌مختلف‌را‌نشان‌م ‌‬
 ‫‪ | 911‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫شکل ‪ .0‬وضعیت پیادهروهاي وضع موجود شکل ‪ :2‬وضعیت تقاطعات وضع موجود‬

‫شکل ‪ .6‬وضعیت نماي بصري وضع موجود شکل ‪ :7‬وضعیت نفوذپذیري پیاده وضع موجود‬

‫شکل ‪ .1‬وضعیت اندازه بلوکها وضع موجود شکل ‪ :1‬وضعیت دسترسي به پارک وضع موجود‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪919‬‬

‫شکل ‪ .24‬وضعیت دسترسي به آموزش شکل ‪ :22‬وضعیت تراکم ورودي سواره‬

‫جدول ‪ .2‬ارزیابي زون ایستگاه مترو منیریه (نگارندگان)‬

‫امتیاز‬
‫وضعیت‬ ‫معیار‬ ‫اصل‬
‫زون ایستگاه استاندارد‬
‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‌%‬پیادهرو‌واجد‌شرایط‬
‫‌‬ ‫‪41711‬‬ ‫وضعیت‌پیادروها‬
‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‌%19‬تقاطع‌واجد‌شرایط‬ ‫خطوط‌عابر‌پیاده‌کامل‬
‫وضعیت‌نفوذپذیری‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‌%۲۲744‬نمای‌فعالی‌بصری‬
‫‪4۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫بصری‬ ‫پیادهروی‬
‫‌‬
‫وضعیت‌نفوذپذیری‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫میانگین‌‪‌371‬ورودی‌پیاده‌در‌هر‌‪‌411‬متر‬
‫کالبدی‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪‌%31799‬نمای‌فعالی‌بصری‬ ‫وضعیت‌سایه‌و‌سرپناه‬
‫شبکه‌دوچرخهسواری‌‬
‫‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫عدم‌وجود‌شبکه‌دوچرخه‬
‫کامل‬
‫عدم‌وجود‌پارکینگ‌دوچرخه‌در‌‬ ‫پارکینگ‌دوچرخه‌در‌‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫ایستگاه‬ ‫حملونقل‬
‫ایستگاه‌ ‌‬
‫‌‬
‫‪۲‬‬ ‫‪1‬‬ ‫دوچرخهسواری‬
‫‌‬
‫عدم‌وجود‌پارکینگ‌دوچرخه‌در‌‬ ‫پارکینگ‌دوچرخه‌در‌‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫ساختمان‬ ‫ساختمانها‬
‫‌‬
‫عدم‌وجود‌دستورالعمل‌دسترسی‌‬ ‫دسترسی‌به‌دوچرخه‌در‌‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫دوچرخه‌در‌ساختمان‬ ‫ساختمانها‬
‫‌‬
‫وضعیت‌بلوکهای‌‬
‫‌‬
‫‪41‬‬ ‫‪1‬‬ ‫بلوکها‌بیش‌از‌‪‌431‬متر‌طول‬
‫‌‬ ‫‪‌%4174۲‬‬
‫‪4۲‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کوچک‬ ‫نفوذپذیری‬
‫‌‬
‫‪۲‬‬ ‫‪1‬‬ ‫نسبت‌تقاطع‌پیاده‌به‌سواره‌‪1743‬‬ ‫اولویت‌نفوذپذیری‬
‫الزم الزم‬ ‫دارد‬ ‫دارد‬ ‫‪-‬‬ ‫فاصله‌پیادهروی‌به‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌عمومی‬
‫‌‬
 ‫‪ | 915‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫امتیاز‬
‫وضعیت‬ ‫معیار‬ ‫اصل‬
‫زون ایستگاه استاندارد‬
‫ایستگاه‌حملونقل‬
‫‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‌%1171۲‬زیربنای‌کاربری‌مسکونی‬ ‫کاربریهای‌مکمل‬
‫‌‬
‫دسترسی‌به‌خدمات‌‬
‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫دسترسی‌به‌هر‌‪‌9‬نوع‌خدمات‌محلی‬
‫محلی‬
‫دسترسی‌به‌پارک‌و‌‬
‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫بیش‌از‌‪‌%11‬زون‌پوشش‌دارد‬
‫نبازی‬
‫زمی ‌‬
‫با‌توجه‌متوسط‌درآمد‌در‌تهران‌‬
‫درصد‌مسکن‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‌۲79117111‬تومان‌باید‌اجاره‌خالص‌‬
‫‪1۲‬‬ ‫‪3‬‬ ‫بهصرفه‬
‫مقرون ‌‬
‫‌‬ ‫اختالط‬
‫ماهانه‌مسکن‌کمتر‌از‌‪‌47۲317111‬باشد‪.‬‬
‫پروژه‌احداث‌مترو‌در‌قیمت‌مسکن‌تأثیر‌‬
‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬ ‫داشته‌اما‌به‌نحوی‌نبوده‌که‌جابهجایی‌‬
‫‌‬ ‫حفظ‌خانوار‬
‫صورت‌پذیرد‪(‌.‬مصاحبه)‬
‫پروژه‌احداث‌مترو‌در‌قیمت‌و‌تعداد‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مشتریان‌تأثیر‌داشته‌اما‌به‌نحوی‌نبوده‌که‌‬ ‫کسبوکار‬
‫‌‬ ‫حفظ‌‬
‫جابهجایی‌صورت‌پذیرد‌(مصاحبه)‬
‫‌‬
‫درصد‌توسعه‌سایت‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫توسعهیافته‌است‪.‬‬
‫‌‬ ‫‪‌%33711‬زون‌منیریه‌‬
‫شهری‬
‫‪41‬‬ ‫‪3‬‬ ‫فشردگی‬
‫ایستگاه‌و‌خطوط‌تاکسی‌منظم‌برخوردار‌‬ ‫گزینههای‌متنوع‌‬
‫‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬
‫است‬ ‫حملونقل‬
‫‌‬
‫درصد‌پارکینگ‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪‌%‬زیربنای‌پارکینگ‌غیرحاشیهای‬
‫‌‬ ‫‪11791‬‬
‫غیرحاشیهای‬
‫‌‬
‫میانگین‌‪‌1741‬ورودی‌سواره‌در‌‪‌411‬متر‌‬
‫‪4۲‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تغییرکارکرد‌معابر تراکم‌ورودی‌سواره‬
‫نمای‌بلوک‬
‫مساحت‌اختصاص‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪‌4۲711‬مساحت‌سواره‌نسبت‌به‌زون‬
‫دادهشده‌به‌سواره‬
‫‌‬
‫تراکم‌غیرمسکونی‌‪‌1719‬و‌محدوده‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫تراکم‌غیرمسکونی‬
‫متراکمتر‬
‫‌‬ ‫مرکزی‌‬ ‫‪1‬‬
‫‪4۲‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تراکم‬
‫تراکم‌مسکونی‌‪‌3۲7۲9‬خانوار‌در‌هکتار‌‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تراکم‌مسکونی‬
‫متراکمتر‬
‫‌‬ ‫و‌محدوده‌مرکزی‌‬
‫‪411‬‬ ‫‪91‬‬

‫‪‌.4‬تراز‌پایه‌تراکم‌غیرمسکونی‌‪‌1719‬و‌تراز‌پایه‌تراکم‌مسکونی‌‪‌411‬خانوار‌بر‌هکتار ‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪911‬‬

‫تحلیل و برنامهریزي ایستگاه مترو منیریه‬

‫بر‌حملونقل‌‬
‫‌‬ ‫ایستگاه ‌مترو‌منیریه‪‌ ،‬از‌مجموع‌امتیاز‌های ‌ارزیابی ‌استانداردهای ‌توسعه‌مبتنی ‌‬
‫عمومی‌تنها‌‪‌91‬امتیاز‌را‌کسب‌کرده‌است؛‌بااینکه‌در‌بعضی‌از‌اهداف‌امتیاز ‌کامل‌و‌بهینه‌‬
‫ی‌توسعه‌مبتنی‌بر‌حملونقل‌عمومی‌فاصله‌‬
‫‌‬ ‫را‌به‌دست‌آورده‌است‌اما‌با‌استانداردهای‌اصل‬
‫یتوان ‌امتیاز ‌این‌‬
‫انمدت ‌و‌بلندمدت‌م ‌‬
‫در‌کوتاهمدت‪‌،‬می ‌‬
‫‌‬ ‫زیادی ‌دارد‪‌.‬ولی‌با ‌برنامه‌ریزی ‌‬
‫و‌نقرهای‌ارتقا‌داد‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫زون‌را‌به‌وضعیت‌برنزی‌‬
‫اصلیترین ‌هدف ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌عمومی ‌افزایش ‌پیاده‌مداری ‌و ‌کاهش‌‬
‫‌‬
‫ادهمداری ‌و‌‬
‫یکند ‌برای ‌افزایش ‌پی ‌‬
‫استفاده‌از‌خودرو‌است‌در‌این‌راستا‌جف‌اسپک‌بیان ‌م ‌‬
‫تشویق ‌افراد‌برای ‌استفاده‌کمتر‌از‌خودرو‌باید ‌چهار‌موضوع‪‌ :‬راحتی‪‌ ،‬جذابیت‪‌ ،‬ایمنی ‌و‌‬
‫ادهروی ‌روی‌‬
‫ریزیها ‌خود ‌مدنظر ‌قرار ‌داد‪‌ .‬افراد ‌زمانی ‌به ‌پی ‌‬
‫ادهروی ‌را ‌در ‌برنامه‌ ‌‬
‫منطق ‌پی ‌‬
‫بهخوبی ‌استفاده ‌از ‌خودرو ‌باشد ‌یا ‌بهتر ‌از ‌آن ‌( ‪Speck,‬‬
‫ادهروی ‌یا ‌ ‌‬
‫خواهند ‌آورند ‌که ‌پی ‌‬
‫‪‌ .)2018‬‬
‫روهایی‌امتیاز‌میدهد‌که‌برای‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫به‌پیاده‬ ‫ادهروها ‌بر‌اساس‌جدول‌شماره‌‪‌ 1‬‬
‫‪‌.4‬معیار ‌پی ‌‬
‫دسترسپذیر ‌و ‌ایمن ‌باشد ‌و ‌زمانی ‌که ‌پیاده‌روهای ‌ما ‌کامل ‌باشد‪‌ ،‬افراد ‌پیاده‌‬
‫‌‬ ‫همه ‌افراد ‌‬
‫بهصورت‌پیاده‌انجام‌دهند‌و‌بر‌اساس‌نظر‌جف‌‬
‫ترغیب‌می‌شوند‌که‌سفرهای‌کوتاه‌خود‌را‌ ‌‬
‫روهای‌جذاب‌و‌ایمن‌باعث‌افزایش‌حضور‌افراد‌پیاده‌میشوند‪‌.‬زون‌منیریه‌‬
‫‌‬ ‫اسپک‪‌،‬پیاده‌‬
‫ادهروها ‌در ‌شرایط‌‬
‫در ‌این ‌معیار ‌در ‌وضعیت ‌مطلوبی ‌قرار ‌ندارد ‌و ‌کمتر ‌از ‌‪‌ %11‬از ‌پی ‌‬
‫ادهرو‌کافی‌است‌‬
‫معیار‌پی ‌‬
‫میباشند‌و‌برای‌ارتقا‌این‌وضعیت‌و‌رسیدن‌به‌استاندارد‌ ‌‬
‫استاندارد‌ ‌‬
‫ادهرو ‌که‌کامل‌‬
‫کوتاهمدت‌(عملیاتی) ‌در‌زون‌ایستگاه ‌قطعه‌هایی ‌از‌پی ‌‬
‫برنامهریزی ‌ ‌‬
‫با‌یک ‌ ‌‬
‫نیستند‌و‌به‌لحاظ‌عبور‌و‌مرور‌معلولین‪‌،‬روشنایی‌و‌کیفیت‌کف‌سازی‌دچار‌نواقصی‌هستند‌‬
‫این‌نواقص‌را‌برطرف‌کرد‌و‌امتیاز‌کامل‌را‌از‌این‌معیار‌کسب‌نمود‪.‬‬
‫‪‌ .1‬در ‌معیار ‌وضعیت ‌خطوط ‌عابرپیاده ‌زون ‌منیریه ‌در ‌شرایط ‌مطلوبی ‌قرار ‌ندارد ‌و‌‬
‫یکه ‌ایمنی ‌عابرپیاده‪‌،‬‬
‫کمتر ‌از ‌‪‌ %91‬تقاطعات ‌برای ‌عبور ‌عابرپیاده ‌مناسب ‌هستند ‌به‌طور ‌‬
‫باعث‌افزایش‌حضور‌افراد‌می‌شود‌اما‌در‌تقاطعات‌منیریه‌به‌دلیل‌عدم‌وجود‌خط‌عبور‌‬
 ‫‪ | 910‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫پیاده‌یا‌خطوط‌عابرپیاده‌غیراستاندارد‌این‌ایمنی‌رعایت‌نشده‌است‪‌ .‬برای ‌رفع‌این ‌اشکال‌‬

‫باید ‌در ‌تقاطعات ‌سواره ‌خطوط ‌عابرپیاده ‌استاندارد ‌کشیده ‌شود ‌تا ‌عبور ‌افراد ‌پیاده ‌از‌‬
‫برنامهریزی‌عملیاتی‌حاصل‌شود‌‬
‫یتواند‌در‌یک‌ ‌‬
‫تقاطعات‌به‌راحتی‌باشد‪‌،‬این‌موضوع‌نیز‌م ‌‬
‫و‌امتیاز‌کامل‌را‌کسب‌نمود‪.‬‬
‫نفوذپذیری ‌بصری ‌حدود ‌‪‌ %۲۲‬قطعات ‌پیاده ‌در ‌طبقه ‌همکف ‌ازلحاظ‌‬
‫‪‌ .9‬در ‌معیار ‌ ‌‬
‫میکند‪‌.‬نفوذپذیری‌بصری‌یکی‌‬
‫بصری‌فعال‌هستند‌و‌این‌معیار‌‪‌1‬امتیاز‌از‌‪‌۲‬امتیاز‌را‌کسب‌ ‌‬
‫عوامل‌جذابیت‌حضور‌افراد‌پیاده‌است‪‌،‬زمانی‌که‌جدارههای‌شهری‌یکنواخت‌‬
‫‌‬ ‫از‌مهم‌ترین‌‬
‫و‌صلب‌باشد‪‌،‬برای‌افراد‌پیاده‌جذابیتی‌در‌جهت‌حضور‌و‌پیادهروی‌نیست‪‌.‬دلیل ‌اصلی‌‬
‫‌‬
‫نشات‌از‌نحوه‌ساختوسازها‌به‌صورت‌شمالی ‌و‌جنوبی ‌و‌‬
‫‌‬ ‫عدم‌کسب‌امتیاز‌از ‌این ‌معیار‪‌ ،‬‬
‫که‌بهصورت‌درب‌به‌حیاط‌‬
‫در‌طبقه‌همکف‌است‌درواقع‌ساختوسازهای‌ ‌‬
‫‌‬ ‫لزوم‌پارکینگ‌‬
‫یشوند ‌ازلحاظ‌بصری ‌مناسب‌نیستند ‌همچنین ‌در‌ضوابط ‌و ‌مقررات‌و‌‬
‫در‌ایران ‌ساخته‌م ‌‬
‫شیوه‌های ‌متداول ‌ساخت ‌بنادر ‌کشور‪‌ ،‬مفهومی ‌همچون ‌نفوذپذیری ‌بصری ‌مدنظر ‌قرار‌‬
‫نگرفته ‌شده ‌است‪‌ .‬درصورتی‌که ‌این ‌مفهوم ‌سهم ‌قابل‌توجهی ‌در ‌افزایش ‌جذابیت ‌و‌‬
‫وههای ‌متداول ‌ساخت ‌طبقات ‌بر ‌روی‌‬
‫سرزندگی ‌معابر ‌دارد‪‌ .‬لزوم ‌تأمین ‌پارکینگ ‌و ‌شی ‌‬
‫جدارهها ‌در ‌معابر ‌تهران ‌است‪‌ .‬الزم ‌به ‌ذکر ‌است‌‬
‫‌‬ ‫پیلوت‪‌ ،‬مهم‌ترین ‌دلیل ‌نفوذناپذیری ‌‬
‫مسیرهای ‌دسترسی ‌خودرو ‌به ‌داخل ‌جداره ‌بلوک ‌به‌عنوان ‌ورودی ‌نفوذپذیر ‌به ‌شمار‌‬
‫نگها‌نیز‌ازنظر‌بصری‌فعال‌نیستند؛‌بنابراین‌برای‌ارتقا‌این‌معیار‌‬
‫‪‌.‬پنجرههای‌پارکی ‌‬
‫‌‬ ‫یروند‬
‫نم ‌‬
‫برنامهریزی‌راهبردی ‌بلندمدت ‌و‌بنیادی ‌است ‌و‌درحال ‌حاضر‌امتیازی ‌برای‌‬
‫نیاز ‌به‌یک ‌ ‌‬
‫ارتقا‌این‌معیار‌محاسبه‌نمی‌شود‪.‬‬
‫‪‌.1‬معیار ‌نفوذپذیری ‌کالبدی ‌پیاده ‌در‌زون‌منیریه‪‌ ،‬استانداردهای‌الزم‌را‌دارد ‌و‌امتیاز‌‬
‫کامل ‌حاصل ‌شده ‌است ‌و ‌برای ‌ثبات ‌این ‌وضعیت ‌باید ‌در ‌صورت ‌نوسازی ‌بناها ‌به‌‬
‫نفوذپذیری‌کالبدی‌پیاده‌توجه‌گردد‌تا‌این‌معیار‌در‌وضعیت‌مطلوب‌بماند‪.‬‬
‫‪‌.۲‬وضعیت ‌سای‌هاندازی‌که‌یکی‌از‌عوامل‌جذابیت‌حضور‌افراد‌پیاده‌در‌شهر‌است‌‬
‫هماکنون‌بیش‌از‌‪‌%3۲‬است‌و‌بهترین‌پیشنهاد‌ثبات‌وضع‌موجود‌است‪.‬‬
‫در‌زون‌منیریه‪‌ ‌،‬‬
‫‪‌ .1‬در ‌شاخص ‌دوچرخه‌سواری ‌که ‌راحتی ‌حضور ‌افراد ‌مدنظر ‌است‪‌ ،‬زون ‌منیریه‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪915‬‬

‫امتیازی ‌کسب ‌نکرده ‌و ‌با ‌استانداردها ‌فاصله ‌دارد‪‌ ،‬دو ‌معیار ‌شبکه ‌دوچرخه‌سواری ‌و‌‬
‫را‌با‌برنامهریزی ‌تاکتیکی‌و‌عملیاتی‌در‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌عمومی ‌‬
‫پارکینگ ‌دوچرخه‌در‌ایستگاه ‌ ‌‬
‫که‌برنامهریزی‌ایجاد‌‬
‫‌‬ ‫یتوان‌ارتقا‌داد‌و‌به‌وضعیت‌مطلوب‌رسانید‌‬
‫و‌میانمدت‌م ‌‬
‫‌‬ ‫کوتاهمدت‌‬
‫‌‬
‫همپیوسته ‌نیاز ‌به ‌مطالعه‌ای ‌مفصل ‌و ‌جداگانه ‌دارد؛ ‌اما ‌برای ‌دو ‌معیار‌‬
‫به ‌‬
‫شبکه ‌دوچرخه ‌ ‌‬
‫پارکینگ ‌دوچرخه ‌در ‌ساختمان ‌و ‌دسترسی ‌دوچرخه ‌در ‌ساختمان ‌نیاز ‌به ‌مقرر ‌کردن‌‬
‫یتوان‌امتیازی‌برای‌ارتقا‌‬
‫دستورالعملها‌و‌تصویب‌قوانین‌جدید‌است‌که‌در‌حال‌حاضر‌نم ‌‬
‫‌‬
‫این‌موضوع‌در‌نظر‌گرفته‌شود‪.‬‬
‫‪‌%‬بلوکها‌باالی‌‪‌431‬متر‌طول‌دارند‌و‌این‌‬
‫‌‬ ‫بلوکهای‌کوچک‌بیش‌از‌‪41‬‬
‫‌‬ ‫‪‌.1‬در‌معیار‌‬
‫بلوکهایی ‌وجود‌دارد‌که‌بیش ‌از‌‪‌431‬‬
‫‌‬ ‫معیار ‌امتیازی ‌را‌کسب‌نکرده‌است‌در‌زون‌منیریه ‌‬
‫کوچکتر‌تبدیل ‌کرد‌(مانند‌دانشگاه‌امام‌‬
‫‌‬ ‫ها‌به‌بلوکهای ‌‬
‫‌‬ ‫متر‌طول‌دارند‌و‌نمی‌توان ‌ ‌‬
‫آن‬
‫)‪‌.‬بلوکهایی ‌نیز ‌وجود ‌دارند‌که‌تنها‌توسط‌یک ‌پارسل‌قدیمی ‌متصل‌هستند‌برای‌‬
‫‌‬ ‫علی‬
‫ادهپسند ‌نمودن ‌زون ‌با ‌هدف ‌کمترین ‌مداخله ‌و ‌انتقال ‌حقوق‌‬
‫رسیدن ‌به ‌استانداردها ‌و ‌پی ‌‬
‫در‌کوتاهمدت‌به‌‬
‫‌‬ ‫یتوان‌‬
‫آن‌بلوکها‌را‌به‌حد‌استاندارد‌رسانید‪‌.‬نم ‌‬
‫‌‬ ‫توسعه‌به‌مالک‌می‌توان‌‬
‫یتوان ‌با‌یک‌‬
‫مطلوبترین ‌حالت‌اندازه‌بلوک‌ها‌رسید ‌اما‌با ‌شناسایی ‌بلوک‌های ‌مذکور‌م ‌‬
‫‌‬
‫ادهپسندی‌‬
‫برنامهریزی‌راهبردی‌تا‌حدودی ‌به‌وضعیت ‌زون‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌در‌جهت‌پی ‌‬
‫‌‬
‫ارتقا ‌بخشید ‌که ‌طبق ‌منطق ‌جف ‌اسپک ‌هرچقدر ‌فواصل ‌پیاده‌روی ‌افراد ‌کوتاه‌تر ‌باشد‪‌،‬‬
‫بهصورت‌پیاده‌می‌شود‪.‬‬
‫باعث‌راحتی‌و‌حضور‌بیشتر‌افراد‌ ‌‬
‫‪‌.1‬در‌معیار ‌اولویت ‌اتصال‌یا ‌نفوذپذیری ‌نسبت‌تقاطعات‌پیاده ‌به‌سواره‌کمتر‌از‌یک‌‬
‫است‌و‌این ‌موضوع‌به‌دلیل ‌اهمیت ‌دادن‌به‌خودرو‌محوری ‌در‌کالنشهر‌تهران‌است‪‌.‬در‌‬
‫کباره ‌خودرو ‌را ‌در ‌مراکز ‌محلی ‌زون ‌حذف‌‬
‫بهی ‌‬
‫یتوان ‌ ‌‬
‫جهت ‌ارتقا ‌وضعیت ‌موجود ‌نم ‌‬
‫ابانهای‌اشتراکی‪‌4‬‬
‫کرد‪‌.‬در‌راستای‌ارتقای‌وضعیت‌موجود‌و‌رسیدن‌به‌وضعیت‌مطلوب‌خی ‌‬
‫یشود‪.‬‬
‫پیشنهاد‌م ‌‬
‫تقاطع ‌خیابانهای ‌اشتراکی ‌که ‌سرعت ‌خودرو ‌در ‌آن ‌کمتر ‌‪‌ 4۲‬کیلومتر ‌بر ‌ساعت‌‬

‫هایی‌که‌سرعت‌عملکردی‌خودرو‌در‌آن‌پایین‌است‌و‌میتوان‌به‌صورت‌اشتراکی‌خودرو‌و‌عابرپیاده‌و‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫خیابان‬ ‫‪‌ .4‬‬
‫دوچرخه‌سوار‌از‌آن‌استفاده‌کنند‪.‬‬
 ‫‪ | 916‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫یشوند ‌(معاونت ‌حمل‌ونقل ‌وزارت ‌راه ‌و‌‬

‫است ‌به‌صورت ‌تقاطع ‌پیاده ‌در ‌نظر ‌گرفته ‌م ‌‬
‫یپور‪‌،‬‬
‫شهرسازی‪)4933‌،‬؛‌بنابراین ‌با‌تبدیل ‌خیابانهای ‌فرهنگ‪‌،‬اسدی ‌منش‪‌،‬راتق‪‌،‬صنیع ‌‬
‫ریزی‌تاکتیکی‌و‌میانمدت‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫در‌یک‌برنامه‬ ‫صداقت‪‌،‬پیران‌عقل‌و‌فردوس‌به‌خیابان‌اشتراکی‌‬
‫یتوان‌زون‌منیریه‌را‌در‌این‌معیار‌به‌مطلوب‌ترین‌حالت‌ارتقا‌بخشید‪.‬‬
‫م ‌‬
‫منطق‌جف‌اسپک‌و‌اصول‌توسعه‌مبتنی‌بر‌حملونقل‌عمومی‌باید‌فاصله‌‬
‫‌‬ ‫‪‌.3‬بر‌اساس‌‬
‫سفرها‌کوتاه‌باشد‌و‌این‌اصل‌با‌اختالط‌کاربری‌در‌زون‌ایستگاه‌به‌وجود‌خواهد‌آمد؛‌اما‌‬
‫یهای ‌مکمل‌در‌حالت‌مطلوبی‌‬
‫وضعیت ‌موجود‌زون‌ایستگاه ‌مترو‌منیریه ‌در‌معیار ‌کاربر ‌‬
‫یهای ‌مسکونی‌‬
‫یکه ‌بیش ‌از ‌‪‌ 11‬درصد ‌سطح ‌زیربنای ‌زون ‌به ‌کاربر ‌‬
‫قرار ‌ندارد ‌به‌طور ‌‬
‫اختصاصیافته ‌است‪‌ .‬با ‌پهنه‌بندی‪‌ )M-S-R-G(‌4‬و ‌برنامه‌ریزی ‌فعلی ‌طرح ‌تفصیلی ‌تهران‌‬
‫‌‬
‫یتوان ‌اختالط ‌را ‌به‌درستی ‌در ‌زون‌ها ‌ایجاد ‌کرد ‌بنابراین ‌برای ‌ایجاد ‌زون‌های ‌مختلط‌‬
‫نم ‌‬
‫زونهای ‌ایستگاه‌‬
‫و‌خارج‌از‌پهنهبندی ‌یا ‌معرفی ‌پهنه‌جدید ‌برای ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫برنامهریزی ‌جدید ‌‬
‫نیازمند ‌ ‌‬
‫در‌برنامهریزی‌‬
‫‌‬ ‫است؛‌اما‌با‌پهنهبندی ‌فعلی ‌با‌تزریق ‌مولکولی ‌کاربری ‌غیرمسکونی ‌به‌زون‌‬
‫‌‬
‫یتوان‌تا‌حدی‌به‌وضعیت‌آن‌ارتقا‌بخشید‪.‬‬
‫راهبردی‌و‌بلندمدت‌م ‌‬
‫‪‌.41‬در‌شاخص‌تراکم‪‌،‬زون‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌در‌وضع‌موجود‌‪‌1‬امتیاز‌از‌‪‌4۲‬امتیاز‌‬
‫برنامهریزی‌راهبردی ‌و ‌بلندمدت‌صورت‌‬
‫را‌دریافت ‌کرده‌و‌برای ‌ارتقای ‌این ‌موضوع‌باید ‌ ‌‬
‫پذیرد ‌تا ‌بتوان ‌برای ‌خانوار ‌و ‌کسب‌وکارها ‌در ‌زون ‌جذابیت ‌ایجاد ‌کرد ‌بنابراین ‌در‌‬
‫یتوان‌زون‌را‌به‌حد‌استانداردهای‌مطلوب‌رسانید‪.‬‬
‫بلندمدت‌م ‌‬
‫نگهای ‌غیرحاشی‌های ‌زون‌ایستگاه ‌مترو‌منیریه ‌‪‌ 1‬امتیاز ‌از‌‪‌ 1‬امتیاز‌‬
‫‪‌.44‬در‌معیار ‌پارکی ‌‬
‫کباره‌‬
‫یتوان ‌به ‌ی ‌‬
‫را ‌دریافت ‌کرده ‌است‪‌ .‬با ‌توجه ‌به ‌نظام ‌برنامه‌ریزی ‌فعلی ‌کشور ‌نم ‌‬
‫پارکینگ ‌غیرحاشی‌های ‌را‌به‌طورکلی ‌حذف‌کرد‌تا‌استفاده‌از‌خودرو‌شخصی ‌کاهش‌یابد‌‬
‫اما‌پیشنهاد ‌می‌شود ‌در ‌جهت‌ارتقای ‌وضعیت ‌فعلی ‌زون‌ایستگاه‪‌ ،‬ساختمان‌های ‌مسکونی‌‬
‫فقط‌بهاندازه‌یک ‌طبقه‌زیرزمین ‌مجاز‌به‌گرفتن‌زیربنای ‌پارکینگ ‌باشند‌و‌بقیه ‌واحدهایی‌‬
‫‌‬
‫بهصورت ‌حاشی‌های ‌یا‌‬
‫یتوانند ‌ ‌‬
‫آنها ‌وجود ‌ندارد ‌م ‌‬
‫که ‌در ‌ساختمان ‌مکان ‌پارک ‌برای ‌ ‌‬

‫پهنههای‌فعلی‌طرح‌تفصیلی‌شامل‌چهار‌پهنه‌سکونت‌(‪‌،)R‬کار‌و‌فعالیت ‌(‪‌،)S‬مختلط‌(‪‌،)M‬حفاظت‌و‌سبز‌(‪‌)G‬‬
‫‪‌ ‌ .4‬‬
‫تشکیل‌شده‌است‪‌ .‬‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪911‬‬

‫پارکینگ‌هایی ‌که ‌در ‌زیرزمین ‌ساختمان‌های ‌تجاری ‌لبه ‌تعبیه‌شده ‌پارک ‌نمایند‪‌ .‬در ‌این‌‬
‫صورت‌امتیاز‌زون‌به‌‪‌1‬امتیاز‌ارتقا‌خواهد‌یافت‪.‬‬
‫‪‌ .41‬در ‌معیار ‌تراکم ‌ورودی ‌سواره ‌زون ‌ایستگاه ‌مترو ‌منیریه ‌امتیازی ‌کسب ‌نکرده‌‬
‫تمام‌کالنشهر‌تهران‌است‪‌.‬همانطور‌که‌در‌معیار ‌قبل‌‬
‫‌‬ ‫است‌که‌این ‌موضوع‌چالشی ‌برای ‌‬
‫نگهای‌غیر‌حاشی‌های‌را‌حذف‌کرد‌بنابراین‌‬
‫یتوان‌پارکی ‌‬
‫بیان‌شد‌با‌توجه‌به‌شرایط‌فعلی‌نم ‌‬
‫یتوان‌امتیازی‌کسب‌کرد‪.‬‬
‫تعداد‌ورودی‌سواره‌نیز‌کمتر‌نخواهد‌شد‌و‌از‌این‌معیار‌نم ‌‬
‫مساحت‌اختصاص‌دادهشده‌به‌سواره‌هر‌چهار‌موضوع‪‌:‬منطق‌ایمنی‪‌،‬راحتی‌‬
‫‌‬ ‫‪‌.49‬معیار‌‬
‫دادهشده ‌به‌عابر‌پیاده ‌بیشتر‌باشد‌‬
‫و‌جذابیت‌را‌در‌برمیگیرد‌هرچقدر ‌مساحت‌اختصاص‌ ‌‬
‫‌‬
‫شود‌که‌در‌زون‌پیادهروی‌کند‌و‌همچنین‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫برای‌افراد‌پیاده‌فراهم‌می‬ ‫هم‌راحتی‌و‌جذابیت ‌‬
‫دادهشده‌به‌سواره‌کمتر‌‬
‫از‌منطق‌این‌نتیجه‌حاصل‌میشود‌که‌با‌کاهش‌مساحت‌اختصاص‌ ‌‬
‫‌‬
‫شاهد‌سفرهای‌خودرویی‌باشیم‪‌.‬در‌زون‌منیریه‌حدود‌‪‌41‬درصد‌از‌مساحت‌زون‌به‌سواره‌‬
‫اختصاصیافته‌است‌و‌برای‌ارتقای‌وضعیت‌این‌معیار‌کافی‌است‪‌،‬اصطالحات‌بیان‌شده‌در‌‬
‫‌‬
‫شاخصهای‌انجام‌شود‪‌ ،‬در‌این ‌صورت‌زون‌منیریه ‌به‌وضعیت ‌مطلوب‌خود‌در‌این ‌معیار‌‬
‫‌‬
‫یرسد‪.‬‬
‫م ‌‬

‫نتیجهگیري‬
‫مباحث‌مطرحشده‌در‌شهرسازی‌جدید‌که‌موردتوجه‌بیشتری‌قرارگرفته‌است‪‌،‬‬
‫‌‬ ‫از‌مهم‌ترین‌‬
‫انسانمداری ‌و‌‬
‫بحث ‌پایداری ‌شهرها ‌است‪‌ .‬حمل‌ونقل ‌شهری‪‌ ،‬مسکن‪‌ ،‬اختالط ‌کاربری‪‌ ‌ ،‬‬
‫از‌مهمترین‌عوامل‌پایداری‌شهرها‌محسوب‌می‌شود‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫ادهپسندی‌‬
‫پی ‌‬
‫حاضر‌با‌استفاده‌از‌استانداردهای‌‪‌ITDP‬و‌مالحظات‌بومی‌به‌ارزیابی‪‌،‬تحلیل‌‬
‫‌‬ ‫پژوهش‌‬
‫و‌برنامهریزی ‌توسعه‌صورت‌گرفته‌در‌شعاع‌عملکردی ‌ایستگاه ‌مترو‌منیریه ‌پرداخته‌است‪‌.‬‬
‫‌‬
‫این ‌پژوهش ‌با ‌مرور ‌منابع ‌مختلف ‌داخلی ‌و ‌خارجی‪‌ 1۲‌ ،‬معیارهای ‌در ‌قالب ‌‪‌ 1‬شاخص‌‬
‫جمعآوری ‌کرده‌است‪‌.‬در‌انتها‌نیز ‌به‌بررسی ‌نحوه‌ارزیابی ‌و‌امتیازدهی ‌معیارهای ‌مذکور‌‬
‫‌‬
‫پرداختهشده‌است‌و‌زون‌ایستگاه ‌مترو‌منیریه ‌‪‌ 91‬امتیاز ‌از‌‪‌411‬‬
‫‌‬ ‫با‌توجه‌به‌مالحظات‌بومی ‌‬
‫یشود‪‌،‬ایستگاه‌مطالعاتی‌‬
‫را‌کسب‌کرده‌است‌و‌همانطور‌که‌درشکل‌(‪‌)41‬مشاهده‌م ‌‬
‫‌‬ ‫امتیاز‌‬
 ‫‪ | 911‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫بر‌حملونقل‌عمومی‌دارد‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫فاصله‌زیادی‌تا‌رسیدن‌به‌استانداردهای‌توسعه‌مبتنی‌‬

‫شکل ‪ .25‬مقایسه وضع موجود ایستگاه منیریه با استانداردها (نگارندگان)‬

‫‌‬
‫در ‌پژوهش ‌حاضر ‌مشاهده ‌گردید‪‌ ،‬درصورتی‌که ‌هرکدام ‌از ‌اصول ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر‌‬
‫روبرو‌خواهد‌شد‪‌.‬بهطور‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌عمومی ‌توجه‌نشود‌ازلحاظ‌توسعه‌با‌مشکالت‌زیادی ‌‬
‫‌‬
‫مثال‌اگر‌در‌شعاع‌عملکردی‌ایستگاهی‌نسبت‌بین‌کاربری‌مسکونی‌و‌غیرمسکونی ‌رعایت‌‬
‫درونشهری ‌خواهیم ‌بود‪‌.‬نظام‌‬
‫نشود‌شاهد‌افزایش ‌طول‌سفرها‌و‌همچنین ‌افزایش ‌سفرهای ‌ ‌‬
‫بر‌منطقهبندی‌(‪‌)M-S-R-G‬و‌الگوی‌‬
‫‌‬ ‫از‌روند‌توسعهی‌شهری‌مبتنی‌‬
‫‌‬ ‫شهرسازی‌معاصر‌ایران‌‬
‫برنامهریزی ‌جامع ‌به ‌همراه ‌مجموعه‌ی ‌مختصری ‌از ‌ضوابط ‌غیرمنعطف ‌متأثر ‌بوده ‌است‪‌.‬‬
‫‌‬
‫نمونه ‌قابل‌مشاهده ‌آن ‌سایت‌های ‌اداری ‌و ‌تجاری ‌شهرها ‌هستند ‌که ‌در ‌طول ‌روز ‌شاهد‌‬
‫یها ‌هستیم ‌اما‌‬
‫درونشهری ‌به ‌دلیل ‌جدایی ‌کاربر ‌‬
‫ازدحام ‌ترافیکی ‌و ‌افزایش ‌سفرهای ‌ ‌‬
‫تهای ‌مذکور ‌خلوت ‌هستند‪‌ .‬درصورتی‌که‌‬
‫ساعات ‌غیرادارای ‌و ‌روزهای ‌تعطیل‪‌ ،‬سای ‌‬
‫تناسب‌بین ‌کاربری ‌مسکونی ‌و‌غیرمسکونی ‌در‌زون‌برقرار‌باشد‪‌،‬نیازهای ‌مردم‌در‌فاصله‌‬
‫درونشهری ‌و‌خودرو‌محور‌کاسته‌‬
‫ها‌قابلحل‌شدن‌است‌بنابراین ‌سفرهای ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫ادهروی ‌ ‌‬
‫آن‬ ‫پی ‌‬
‫یشود‪‌ .‬‬
‫م ‌‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪911‬‬

‫بر ‌اساس‌منطق ‌جف‌اسپک‪‌،‬در‌صورت‌کوتاه‌کردن‌مسافت ‌سفرها‌شاهد‌کاهش‌‬

‫ادهمداری ‌خواهیم ‌شد‪‌.‬در‌زون‌ایستگاه ‌مترو‌منیریه ‌این ‌موضوع‌‬
‫حجم‌ترافیک ‌و‌افزایش ‌پی ‌‬
‫رعایت ‌نشده‌است‌و‌بیش ‌از‌‪‌%11‬به‌کاربری ‌مسکونی ‌اختصاص‌یافته ‌است‪‌،‬اگر‌اختالط‌‬
‫ادهمدار‌‬
‫کاربری ‌رعایت ‌شود‌و‌همچنین ‌با‌اصالح‌سایر ‌اصول‌زون‪‌،‬ایستگاه ‌سرزنده‌و‌پی ‌‬
‫خواهیم‌داشت‪‌ .‬‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی ‌در‌‬
‫‌‬ ‫نه ‌توسعه‌مبتنی ‌‬
‫همانطور‌که‌گفته‌شد‌پژوهش‌هایی ‌در‌زمی ‌‬
‫‌‬
‫صورت‌گرفته‌است‌اغلب‌بهصورت‌بررسی ‌تک ‌شاخص‌ ‌یا ‌کیفی ‌بوده‌است‌و‌از‌‬
‫‌‬ ‫ایران ‌‬
‫تمام‌شاخصها‌و‌‬
‫‌‬ ‫بردهاند‪‌،‬پژوهش‌حاضر‌به‌دلیل‌بررسی‌کمی‌‬
‫بهره‌ ‌‬
‫روشهای‌ارزیابی‌ ‌‬
‫سایر‌ ‌‬
‫پژوهشها‌تفاوت‌دارد‪‌ .‬‬
‫‌‬ ‫استفاده‌از‌استانداردهای‌موسسه‌‪‌ITDP‬با‌سایر‌‬

‫پیشنهاد‬
‫انسانمحوری ‌باید ‌در‌مقیاس ‌انسانی ‌اندیشید‪‌.‬مقابله‌‬
‫برای ‌مقابله‌با‌خودرومحوری ‌و‌تقویت ‌ ‌‬
‫طرحها ‌و ‌توجه ‌به ‌جزییات ‌کامل ‌آن‌ها‌‬
‫با ‌خودرو ‌محوری ‌نیازمند ‌کوچک ‌شدن ‌مقیاس ‌ ‌‬
‫همانطور ‌که ‌در ‌متن ‌پژوهش ‌به ‌آن ‌اشاره ‌شد‌‬
‫یهای ‌کنونی ‌ ‌‬
‫اسها ‌و ‌پهنه‌بند ‌‬
‫است‪‌ .‬مقی ‌‬
‫نواقص ‌عمده‌ای ‌دارند ‌یکی ‌از ‌مشکالت ‌پیش ‌روی ‌اجرای ‌توسعه ‌مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل‌‬
‫است‌که‌ضوابط‌پهنهبندی ‌موجود‌در‌نظام‌شهرسازی ‌ایران‌‬
‫‌‬ ‫عمومی ‌در‌شرایط ‌کنونی‪‌ ،‬این ‌‬
‫یدهند‪‌.‬‬
‫(‪‌ ،)M-S-R-G‬امکان ‌تنوع ‌به‌اندازه ‌کافی ‌را ‌به ‌شعاع ‌عملکردی ‌ایستگاه ‌مترو ‌نم ‌‬
‫یگنجد‪‌.‬‬
‫اندازهای ‌زیاد ‌است ‌که ‌پرداختن ‌آن‌ها ‌در ‌این ‌مطالعه ‌نم ‌‬
‫تعدد ‌این ‌نواقص ‌به‌ ‌‬
‫و‌ملزومات‌انسانمحوری‌‬
‫‌‬ ‫یها‌‬
‫گونهای‌که‌بتواند‌تمامی‌ویژگ ‌‬
‫به ‌‬ ‫اصالحات‌در‌ضوابط‌پهنه‌ها‌ ‌‬
‫را‌در‌خود‌جای‌دهد‪‌،‬بیش‌از‌هر‌زمان‌دیگری‌ضروری‌‌است‪.‬‬

‫‪ORCID‬‬
‫‪Hamidreza Saremi‬‬ ‫‪https://orcid.org/0000-0002-3625-7268‬‬
‫‪Peyman Omidi‬‬ ‫‪https:// orcid.org/0000-0002-45856262‬‬
 ‫‪ | 911‬فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره ‪ | 55‬تابستان ‪9015‬‬

‫منابع‬
‫راهآهن‌‬
‫بر‌حملونقل‌همگانی‪‌:‬ایستگاه ‌ ‌‬
‫‌‬ ‫برنامهریزی ‌توسعه‌مبتنی ‌‬
‫استادی ‌جعفری‪‌ .‬مهدی ‌(‪‌ ‌ ،)4931‬‬
‫اصفهان‪‌.‬چاپ‌اول‪‌،‬تهران ‌‬
‫اسکندی‪‌،‬‬
‫توسعه‌حملونقل‌محور‪‌.‬ترجمه ‌و‌تألیف‪‌ :‬محمدرضا‌ی ‌‬
‫‌‬ ‫‌‬
‫)‪‌،‬استاندارد‌‬ ‫یپی‪1141(‌.‬‬
‫ید ‌‬
‫یت ‌‬
‫آ ‌‬
‫)‪‌.‬تهران‪‌:‬مرکز‌مطالعات‌و‌برنامهریزی‌شهر‌تهران ‌‬
‫‌‬ ‫پیام‌یزدی‪‌،‬زینب‌مالزاده‌(‪4933‬‬
‫رکنالدین ‌افتخاری‪‌ ،‬عبدالرضا ‌(‪«‌ ،)4911‬ارزیابی ‌پایداری‪‌ :‬مفهوم ‌و ‌روش»‪‌.‬‬
‫بدری‪‌ ،‬سیدعلی‪‌ ‌ ،‬‬
‫تحقیقات‌جغرافیایی‪‌،‬تابستان‌‪‌،4911‬شماره‌‪‌ 3-91‌:1‬‬
‫حوزههای ‌شهری ‌در ‌چارچوب‌‬
‫برنامهسازی ‌ ‌‬
‫بهزادفر‪‌ .‬مصطفی‪‌ ،‬ذبیحی‪‌ .‬مریم ‌(‪«،)4931‬راهنمای ‌ ‌‬
‫بر‌حملونقل‌عمومی»‪‌.‬باغ‌نظر‪‌،‬پاییز‌‪‌،4931‬شماره‌‪‌:41‬ص‌‪‌ 93-۲1‬‬
‫‌‬ ‫توسعه‌مبتنی‌‬
‫حملونقل ‌عمومی ‌شهرها»‪‌،‬‬
‫نالمللی ‌ ‌‬
‫افتهای ‌بی ‌‬
‫تاجدار‪‌ .‬وحید‪‌ ،‬اکبری‪‌ .‬مصطفی ‌(‪«‌ .)4911‬رهی ‌‬
‫دوفصلنامه‌تحلیلی‪‌،‬پژوهشی‪‌،‬معماری ‌و‌شهرسازی ‌جستارهای ‌شهرسازی‪‌ ،‬زمستان‌‪‌،4911‬‬
‫شماره‌‪‌:11-11‬ص‌‪‌ 411-44۲‬‬
‫توسعه‌حملونقل‌همگانی‌محور»‪‌،‬یازدهمین‌‬
‫‌‬ ‫خاکساری‪‌.‬علی‪‌،‬طهماسبی‌تهرانی‪‌.‬شهرزاد‌(‪«‌.)4934‬‬
‫حملونقل‌و‌ترافیک‌ایران‪‌ .‬‬
‫کنفرانس‌مهندسی‌ ‌‬
‫ستگاههای ‌قطار‌شهری ‌با‌رویکرد ‌توسعه‌‬
‫‌‬ ‫خسروی‪‌ .‬علی ‌(‪«‌،)4931‬ارزیابی ‌بافت‌کالبدی ‌پیرامون ‌ای‬
‫ستگاههای ‌منتخب ‌خط ‌یک ‌قطار ‌شهری‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل ‌عمومی ‌محور‪‌ ،‬نمونه ‌موردی‪‌ :‬ای‬
‫‌‬
‫برنامهریزی‌شهری‪‌،‬دانشگاه‌شیراز‪‌،‬زمستان‌‪‌ 4931‬‬
‫یارشد‌ ‌‬
‫اننامه‌کارشناس ‌‬
‫مشهد»‪‌.‬پای ‌‬
‫درستکار‪‌ .‬احسان‪‌ ،‬ماجدی‪‌ .‬احسان‌(‪«،)4931‬تحلیل ‌کیفیت ‌بازآفرینی ‌فضا‌عمومی ‌شهری ‌برمبنای‌‬
‫رضایتمندی ‌کاربران ‌فضا‪‌ ،‬نمونه ‌مطالعاتی‪‌ :‬میدان ‌منیریه ‌تهران»‪‌ .‬دوفصلنامه‌انجمن‌علمی‌‬
‫معماری‌و‌شهرسازی‌ایران‪‌،‬مرداد‌‪‌،493۲‬شماره‌‪‌:4‬ص‌‪‌ 13-93‬‬
‫ستگاههای‌مترو‌در‌بافت‌شهر»‪‌،‬‬
‫‌‬ ‫رضازاده‪‌.‬راضیه‌(‪«.)4911‬مطالعات‌اجتماعی‌در‌زمینه‌اثرات‌ایجاد‌ای‬
‫پژوهشکده‌نظر‪‌،‬تهران ‌‬
‫یها ‌و‌‬
‫یها‪‌ ،‬جلد ‌اول‪‌ :‬سازمان ‌شهردار ‌‬
‫سعیدنیا‪‌ .‬احمد ‌(‪‌ ،)4919‬کتاب ‌سبز ‌راهنمای ‌شهردار ‌‬
‫یهای‌کشور ‌‬
‫دهیار ‌‬
‫راهحل‌یا‌تشدید‌مشکل‌تراکم‌‬
‫توسعه‌معابر‌درونشهری؛‌ ‌‬
‫‌‬ ‫سلطانی‪‌.‬علی‪‌،‬بحرانیفرد‪‌.‬زهرا‌(‪«‌،)4931‬‬
‫‌‬
‫ترافیک»‪‌،‬فصلنامه‌علمی‪-‬ترویجی‌راهور‪‌،‬سال‌هشتم‪‌،‬شماره‌‪‌،41‬ص‌‪‌ 11-41‬‬
‫چگونگی پیادهسازی ‪ TOD‬در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو ‪...‬؛ صارمی و امیدی | ‪919‬‬

‫شماعی‪‌ .‬علی‪‌ ،‬فخری ‌پورمحمدی‪‌ .‬افسانه‪‌ ،‬زنگانه‪‌ .‬احمد ‌(‪«‌ ،)4931‬ارزیابی ‌کیفیت ‌زندگی ‌در‌‬
‫پژوهشهای‌جغرافیای‌‬
‫‌‬ ‫مناطق‌شهری‌(مطالعه‌موردی‪‌:‬منطقه‌‪‌44‬شهرداری‌تهران)»‪‌.‬فصلنامه‌‬
‫برنامهریزی‌شهری‪‌،‬پاییز‌‪‌،4931‬شماره‌‪‌:9‬ص‌‪‌ 9۲1-913‬‬
‫‌‬
‫بهکارگیری ‌رویکرد ‌توسعه‌‬
‫یزاده‪‌ .‬محمدعلی‪‌ ،‬اختری ‌تکله‪‌ .‬اکرم ‌(‪‌ «‌ ،)4931‬‬
‫صیامی‪‌ .‬قدیر‪‌ ،‬خان ‌‬
‫مبتنی ‌بر ‌حمل‌ونقل ‌محور ‌(‪‌ )TOD‬درکاهش ‌معضالت ‌ترافیک ‌(نمونه ‌موردی‪‌ :‬محله‌‬
‫زنجان ‌جنوبی ‌در ‌منطقه ‌‪‌ 41‬شهرداری ‌تهران)» ‌فصلنامه ‌علمی‪-‬ترویجی ‌جاده‪‌ ،‬زمستان‌‬
‫‪‌،4931‬شماره‌‪‌:1۲‬ص‌‪‌ 1۲1-111‬‬
‫عباس‌زادگان‪‌ .‬مصطفی‪‌،‬رضازاده‪‌ .‬راضیه‪‌،‬محمدی‪‌ .‬مریم ‌(‪«،)4931‬بررسی‌مفهوم‌توسعه‌مبتنی‌بر‌‬
‫حملونقل ‌همگانی ‌و ‌جایگاه ‌مترو ‌شهری ‌تهران ‌در ‌آن»‪‌ .‬ماهنامه ‌باغ ‌نظر‪‌ .‬سال ‌هشتم‪‌،‬‬
‫‌‬
‫شماره‌‪‌:41‬ص‌‪‌ 19-۲1‬‬
‫)‌در‌برنامهریزی‌‬
‫‌‬ ‫ونقلمحور‌(‪TOD‬‬
‫کاربرد‌رویکرد‌توسعه‌حمل ‌‬
‫‌‬ ‫یتفرشی‪‌ .‬حدیثه ‌(‪«‌.)4911‬‬
‫عسگر ‌‬
‫یارشد‌‬
‫اننامه ‌کارشناس ‌‬
‫کاربری ‌زمینه‌ای ‌شهری ‌نمونه ‌مطالعه‪‌ :‬ایستگاه ‌مترو ‌صادقیه»‪‌ .‬پای ‌‬
‫برنامهریزی‌شهری‪‌،‬دانشگاه‌تربیت‌مدرس‌تهران‬
‫‌‬
‫حملونقل ‌سریع ‌اتوبوسرانی )‪ (BRT‬چهارراه‌‬
‫یفر‪‌ .‬علی ‌(‪«‌ ،)4934‬بررسی ‌کارایی ‌سیستم ‌ ‌‬
‫عطائ ‌‬
‫برنامهریزی‌‬
‫یارشد ‌ ‌‬
‫اننامه ‌کارشناس ‌‬
‫تهرانپارس‪-‬پایانه ‌آزادی ‌در ‌پایداری ‌شهر ‌تهران» ‌پای ‌‬
‫شهری‪‌،‬دانشگاه‌آزاد‌اسالمی‌واحد‌تهران‌مرکزی‪‌،‬تابستان‌‪‌ 4934‬‬
‫عمرانزاده‪‌ .‬بهزاد‪‌ ،‬قرخلو‪‌ .‬مهدی‪‌ ،‬پوراحمد‪‌ .‬احمد ‌(‪«‌ ،)4913‬ارزیابی ‌و ‌تحلیل ‌کارایی ‌سامانه‌‬
‫‌‬
‫و‌رضایت‌عمومی‌از‌آن‌در‌کالنشهر‌تهران»‪‌.‬فصلنامه‌علمی‪-‬پژوهشی‌‬
‫‌‬ ‫حملونقل‌‪‌ BRT‬‬
‫‌‬
‫جغرافیای‌انسانی‪‌،‬پاییز‌‪‌،4913‬شماره‌‪‌:19‬ص‌‪‌ 43-91‬‬
‫ننامه ‌طراحی ‌معابر ‌شهری‪‌ .‬چاپ ‌اول‪‌.‬‬
‫معاونت ‌حمل‌ونقل ‌وزارت ‌راه ‌و ‌شهرسازی ‌(‪‌ .)4933‬آیی ‌‬
‫مرکز‌تحقیقات‌راه‪‌،‬مسکن‌و‌شهرسازی ‌‬
‫نظمفر‪‌.‬حسین‪‌،‬پیروزی‪‌.‬کریم‌(‪«‌.)4911‬راهکارهای‌دستیابی‌به‌توسعه‌پایدار‌شهری»‪‌،‬همایش‌ملی‌‬
‫‌‬
‫طزیست‌و‌توسعه‌پایدار‪‌،‬اسفند‌‪4911‬‬
‫انسان‪‌،‬محی ‌‬

‫‪References‬‬
‫‪Abbas Zadegan. Mustafa, Rezazadeh. Razia, Mohammadi. Maryam. (2012),‬‬
‫‪"Study on the concept of Transit Oriented Development and the‬‬
‫‪position of Tehran's urban metro in it". Bagh Nazar monthly. Year 8,‬‬
‫]‪No. 17: pp. 43-58[In Persian‬‬
 9015 ‫ | تابستان‬55 ‫ | فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره‬915

Asgari, Hadise(2009). "The application of Transit Oriented Development

(TOD) approach in urban land use planning, case study: Sadeghieh
metro station". Master's thesis in urban planning, Tarbiat Modares
University, Tehran[In Persian]
Ataifar, Ali (2012), "Evaluation of the efficiency of the bus rapid transit
system (BRT) at the Tehran Pars intersection - Azadi terminal in the
sustainability of Tehran city", master's thesis in urban planning,
Islamic Azad University, Central Tehran branch, summer 2012[In
Persian]
Badri, Seyyed Ali, Ruknuddin Eftekhari, Abdul Reza. (2003),
"Sustainability Assessment: Concept and Method". Geographical
Research, Summer 2012, No. 2: 9-34[In Persian]
Behzadfar Mustafa, Zabihi. Maryam. (2016), "Guide for planning urban
areas in the framework of Transit Oriented Development ". Bagh
Nazar, Fall 2018, No. 18: pp. 39-50[In Persian]
Belzer, D. & Autler, G. (2002). Transit Oriented Development: Moving
From Rhetoric to Reality, A discussion paper prepared for the
Brooking Institution Center on Urban and Metropolitan Policy and
The Great American Station Foundation, Washington, DC. pp. 1-46.
Bernick, M. and Cervero, R. (1997). Transit Villages for the 21st Century,
Mc Graw Hill, New York.
California Department of Transportation (2001). Factors for Success in
California’s Transit-Oriented Development, Technical Advisory and
Policy Steering Committee, Sacramento.
Calthorpe, P (1993). The Next American Metropolis: Ecology, Community,
and the American Dream, Princeton Architectural Press, New York.
Deputy Minister of Transport, Ministry of Roads and Urban Development
(2021). Regulations for the design of urban roads. First Edition. Road,
Housing and Urban Development Research Center[In Persian]
Dorostkar, Ehsan, Majdi. Ehsan. (2017), "Analysis of the quality of
recreation of urban public space based on the satisfaction of space
users, case study: Tehran's Monirieh Square". Biannual Journal of the
Scientific Association of Architecture and Urban Planning of Iran,
August 2017, Number 1: pp. 29-39[In Persian]
Federal Transit Administration (2002). "Transit oriented development and
joint development in the United States: A literature review", Transit
Cooperative Research Program, No.52, pp: 1-144.
Grave, Sigurd, (2004), Urban Transportation System, Downloaded from
Digital Engineering Library at McGraw-Hill
(www.digitalengineeringlibrary.com).
Institute for Development and Development Policy, (2017). TOD Standard
(Vol. 3). New York: ITDP
911 | ‫؛ صارمی و امیدی‬... ‫ در شعاع عملکردی ایستگاههای مترو‬TOD ‫چگونگی پیادهسازی‬

ITDP. (2017), transit-oriented development standard. Translated and

compiled by: Mohammadreza Yaskandi, Payam Yazdi, Zeinab
Molazadeh (2020). Tehran: Tehran Center for Studies and Planning.
[In Persian]
Khaksari, Ali, Tahmasabi Tehrani. Shahrazad. (2013). " Transit Oriented
Development ", the 11th conference of transport and traffic
engineering in Iran[In Persian]
Khosravi. Ali. (2019), "Evaluation of the physical fabric around urban train
stations with the approach of Transit Oriented Development, case
study: selected stations of an urban train line in Mashhad". Master's
thesis on urban planning, Shiraz University, winter 2019[In Persian]
Maryland Department of Transportation (2000):Report to Governor Parris
N. Glendening. From the Transit-Oriented Development Task Force.
Nazmfar, Hossein, Pirouzi. Karim (2010). "Methods to achieve sustainable
urban development", National Conference on Man, Environment and
Sustainable Development, March 2010[In Persian]
Newman, P., Kenworthy, J. (2006), “Urban Design to Reduce Automobile
Dependence”, Opolis: An International Journal of Suburban and
Metropolitan Studies, Volume 2, Issue 1.
Omranzadeh, Behzad, Garkhlo. Mehdi, Pourahmad. Ahmad. (2010),
"Evaluation and analysis of the efficiency of the BRT transportation
system and public satisfaction with it in the metropolis of Tehran".
Scientific-Research Quarterly of Human Geography, Autumn 2010,
No. 73: pp. 19-38[In Persian]
Ostadi Jafari, Mehdi. (2019), Transit Oriented Development planning:
Isfahan railway station. First edition, Tehran. [In Persian]
Rezazadeh. Razieh. (2004) "Social studies on the effects of creating metro
stations in the city context", Nazar Research Institute, Tehran[In
Persian]
Rodrigue, Paul J. Claude Comtois and Brian Slack, (2006), The Geography
of Transportation Systems, Routledge, New York, U.S.
Saeednia. Ahmed. (2006), Green Book of Municipalities Guide, Volume I:
Organization of Municipalities and Villages of the country[In Persian]
Shima'i. Ali, Fakhri Pourmohammadi. Afsane, Zanganeh. Ahmad. (2018),
"Evaluation of the quality of life in urban areas (case study: District
11 of Tehran Municipality)". Urban Planning Geography Research
Quarterly, Fall 2016, Number 3: pp. 379-357[In Persian]
Siamy, Qadir, Khanizadeh. Mohammad Ali, Akhtari Takle. Akram (2016),
"Using the Transit Oriented Development approach (TOD) in
reducing traffic problems (case Study: South Zanjan neighborhood in
District 10 of Tehran Municipality)" Jade Science and Promotion
Quarterly, Winter 2014, No. 85: pp. 272-257[In Persian]
 9015 ‫ | تابستان‬55 ‫ | فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای| سال هشتم | شماره‬910

Soltani. Ali, Bahrani Fard. Zahra. (2012), "Development of inner city roads;
solving or worsening the problem of traffic congestion", Rahur
scientific-promotional quarterly, 8th year, number 16, pp. 48-16[In
Persian]
Speck, J. (2018). Walkable city rules: 101 steps to making better places.
Island Press.
Tajdar, Vahid, Akbari. Mustafa. (2010). "International Approaches to Public
Transportation in Cities", Analytical, Research, Architecture and
Urban Planning Journal, Winter 2010, No. 26-27: pp. 102-115[In
Persian]

‌‫‌در‌شعاع‌عملکردی‬TOD‌‫ادهسازی‬
‌ ‫‌‌چگونگی‌پی‬.)4111(‌.‫‌پیمان‬،‫‌امیدی‬،.‫ حمیدرضا‬،‫‌صارمی‬:‫استناد به این مقاله‬
‌،)1۲(1‌،‫و‌منطقهای‬
‌ ‌ ‫برنامهریزی ‌توسعه‌شهری‬
‌ ‌ ‫‌‌فصلنامه‬،‫‌ایستگاه‌مترو‌منیریه‌تهران‬:‫‌نمونه‌مطالعاتی‬،‫ستگاههای ‌مترو‬
‌ ‫ای‬
‌ .431-4۲۲
DOI: 10.22054/urdp.2023.58566.1286

Urban and Regional Development Planning is licensed under a

Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License...