{Ï.mdt.◊.ÄsY.

&ç $wüj·T dü÷∫ø£

TSIRD

qe+ãsY 19 ` Á|ü|ü+#· eTs¡T>∑T<=&É¢ ~H√‘·‡e+............................................... 5

ñ<Ûë´qeq XÊK ¬s’‘·T\≈£î n+~düTÔqï sêsTTr\T - $esê\T eT]j·TT dü÷#·q\T 9

dü+|ü⁄{Ï : 01 dü+∫ø£ : 04
qe+ãsY 2018 Á|üdüTÔ‘· ‘·s¡TD+˝À yÓTs¡T¬>’q |òü*‘ê\qT n+~düTÔqï q÷‘·q e] e+>∑&É+ .......... 13

m&ç≥sY |ü+≥ ∫qï ˝≤uÛÑ+˝À $Tqï............................................................................... 15

bÂdü$T ãdüT, ◊.@.mdt. ôd’ãsY H˚s¡>±fi¯¢‘√ »s¡ uÛÑÁ<ä+ .............................................................................. 16
dæÇz, {Ïmdt◊ÄsY&ç
m&ç{À]j·T˝Ÿ uÀs¡T¶ düeTq«j·TeTT‘√H˚ düeTÁ>∑ Á|üD≤[ø£\ s¡÷|üø£\Œq ............................................. 17
Ç.ÄsY. _. qπs+Á<äHê<∏é sêe⁄
õ. »j·TbÕ˝Ÿ¬s&ç¶ uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑eTT ` ne>±Vü≤q .....................................................................20
Ç.mdt. Hêj·Tø˘
_. X‚cÕÁ~ Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T eT+ps¡T #˚j·TT $<ÛëqeTT................................................ 26
mdt. sêeTø£èwüí
$. s¡|òüTTsêyéT |ü+#êj·Tr\ |üìrs¡T≈£î |ü≥º+ C≤rj·T nyês¡T¶\T .......................................... 30
¬ø. j·÷<äj·T´
m.Hêπ>X¯«s¡sêe⁄ |üX¯óe⁄\ ;Ûe÷ ` uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î BÛe÷ ................................................................. 32
ø±HÓ‡|tº, bÕ¢ì+>¥,
m&ç{Ï+>¥, &çC…’ì+>¥ ÄyÓT ø£s¡Te⁄qT »sTT+#ÓqT.............................................................................. 34
ôd+≥sY |òüsY MT&çj·÷ & |ü_¢πøwüHé‡,
{Ïmdt◊ÄsY&ç eT]j·TT |ü˝…¢˝À¢ bÕ\ yÓ\T¢e .......................................................................................... 36
qe‘Ó\+>±D Á|æ+≥sY‡ Áô|’y˚{Ÿ *$Tf…&é
ôV’≤<äsêu≤<é πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\T .................................................................................... 38
Online Publications Á>±eTdüuÛÑ .........................................................................................................43
{Ïmdt◊ÄsY&ç
sêCÒ+Á<äq>∑sY Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑T\ ôd\e⁄ ìj·Te÷\T .............................................................. 46
ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 030
‘Ó\+>±D, Ç+&çj·÷.
bò˛Hé : 040 ` 24018656 Ç~ »–‘ê´\ |æ\¢>±fi¯fl ø°ø° #ê˝…+CŸ ................................................................. 48
bòÕ´ø˘‡ : 040 ` 24017005
E-mail:editorsthanikapalana@gmail.com
Á|üC≤ Ä]úø£ ìs¡«Vü≤D e´edüú (PFMS)............................................................... 50
Website: www.tsird.gov.in

á dü+∫ø£˝À s¡#·sTT‘·\T |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù $<ÛäT\T - u≤<Ûä´‘·\T....................................................... 52

yÓ*ãT∫Ãq n_ÛÁbÕj·÷\T ‘·|üŒìdü]>±
Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ>±ì, {Ïmdt◊ÄsY&çøÏ>±ì ‘·èD<ÛëHê´\T, yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\‘√ Äs√>∑´e+‘·yÓTÆq J$‘êìøÏ k˛bÕq+ ...... 55
#Ó+Y ~q$>±
qe+ãsY 2018 uÛ≤$+#·qø£ÿs¡˝Ò<äT kÕúìø£ bÕ\q 3
 kÕe÷õø£ düèVü≤‘√ bÕ]X¯ó<ä∆´ dæú‹ e÷s¡TŒ
Ç≥T bÕ]X¯ó<ä∆´+ |ü]X¯óÁuÛÑ‘·\≈£î, n≥T »q u≤VüQfi¯´|ü⁄ Äs√>∑´, bÂwæºø±Vü‰s¡ kÕúsTTø° ‘·<ë«sê
|üs√ø£+å >± C≤rj·÷_Ûeè~∆øÏ eT<Û´ä ã\yÓTqÆ dü+ã+<Û+ä ñ+<äqï $wüjT· + eTq˝À #ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó*dæq<˚.
Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± yÓ\Te&çq |ü]XÀ<ÛäHê |üÁ‘ê\˝ÀqT, n<Ûä´j·THê\˝ÀqT á $wüj·÷\T
bı+<äT|üs#¡ ã· &çHêsTT ` eTTK´+>± Ç$ ∫qï|æ\\¢ yÓTT<ä{Ï y˚sTT s√E\T e÷qdæø,£ XÊØs¡ø£ m<äT>∑T<ä\˝À
K∫Ñ·yÓTÆq Á|üuÛ≤yêìï #·÷|ü⁄‘êsTT.
á |üPs¡«s¡+>∑+‘√ sêC≤´+>∑+˝Àì 73 eT]j·TT 74e sêC≤´+>∑ dües¡D˝À bÕ]X¯ó<ä∆´+ nH˚
n+XÊìï 29 eTTU≤´+XÊ\˝À ˇø£ n+X¯+>± #˚s¡Ã&É+ »]–+~. Ç<˚$<Ûä+>± ◊ø£´sê»´dü$T‹ bÕ]X¯ó
<ä∆´+ nH˚ n+XÊìï Á|ü|ü+#· <äèwæºøÏ rdüT≈£îyÓ[fl dæús¡yÓTÆq n_Ûeè~∆ \øå±´˝À¢ 6e n+X¯+>± #˚s¡Ã&É+
»]–+~.
bÕ]X¯ó<Ûë´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q eTq n‘·´+‘· $•wüº ø±s¡´Áø£eTyÓTÆq dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y $TwüHé ìπs›•ø£\T
ˇø£ düeTÁ>∑ <äèø£Œ<Ûëìï nqTdü]+∫ eTTK´+>± eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD≤\ ô|s¡T>∑T<ä\, ãVæ≤s¡+>∑ eT\
$düs¡®Hês¡Væ≤‘· Á>±e÷\T, |òüTq, Á<äe e´sêú\ ìs¡«Vü≤D, bÕ]X¯ó<ä´∆ kÕeTÁ–, düTdæús¡‘·, kÕe÷õø£
uÛ≤>∑kÕ«eT´+, ãVæ≤wüߺ düeTj·T+˝À |ü]X¯óÁuÛ‘Ñ · (MHM) ˝≤+{Ï $$<Ûä n+XÊ\ô|’ düeTT∫‘· ÁbÕ<Ûëq´‘·\qT
Ç#êÃsTT.
dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y $TwüHé ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq nø√ºãsY 2, 2014 ‘˚B Hê{Ï qT+&ç dü+|üPs¡í+>± ãVæ≤s¡+>∑
eT\ $düs¡®Hê s¡Væ≤‘·eTj˚T ~X¯˝À <˚X¯+ ì]›wüºyÓTÆq, düTdæús¡yÓTÆq |ü⁄s√>∑‹ kÕ~Û+∫+~. eTq sêÁwüº+˝À
eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ >∑\ ≈£î≥T+u≤\ XÊ‘·+ 2014 ˝Àì 28.2 XÊ‘·+ qT+∫ 2018˝À 93.7XÊ‘·+ ≈£î
ô|]–+~.
kÕe÷õø£düèVü≤ <ë«sê eTq+ kÕ~Û+∫q |ü⁄s√_Ûeè~∆ì ì\u…≥Tºø√yê*‡q nedüs¡+ m+‘Ó’Hê ñ
+~. eTTK´+>± eTs¡T>∑T<=&É¢ düÁø£eT yê&Éø£+, ìs¡«Vü≤D, e´øÏÔ>∑‘·, kÕeT÷Væ≤ø£ |ü]X¯óÁuÛÑ‘·, e´sê∆\ ñ
‘·Œ‹Ôì ‘·–Z+#·&É+, bÕ]X¯ó<ä∆´+ |ü≥¢ kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘· Ç˝≤+{Ï yê{Ïô|’ ne>±Vü≤q ô|+bı+~+#˚
ø±s¡´Áø£e÷\T ìs¡+‘·s¡+ »s¡>±*. M{Ïì ˇø£ Áø£eT |ü<䛋˝À ìs¡«Væ≤+∫ bÂs¡T\ Á|ües¡ÔHê düs¡[˝À
e÷s¡TŒ rdüTø=ì sêe&É+ <ë«sê kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘·‘√ ≈£L&çq bÕ]X¯ó<ä∆´ dæú‹ì kÕ~Û+#·e#·TÃ.
|ü+#êj·TrsêCŸ e´edüú˝Àì ø±s¡´ø£s¡Ô\T, mìï¬ø’q Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\T, Á|üC≤ u≤VüQfi≤´<Ûë]‘·
dü+düú\ yê]øÏ ˇø£ ì•Ã‘· |ü<䛋˝À düTdæús¡yÓTÆq kÕeTs¡ú´ yÓTs¡T>∑T<ä\ ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤+#·&É+
dü+bÕ<äø°j·T+

<ë«sê bÂs¡ Jeq+˝À yê+∫Û‘· e÷s¡TŒ\qT rdüTø=ì e#˚à á ãèVü≤‘·Ôs¡ ø±s¡´Áø£eT+˝À ‘Ó\+>±D≤
sêÁwüº Á>±MTD≤_Ûeè~∆ dü+dü∆ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ eVæ≤k˛Ô+~.
á e÷dü|ü⁄ kÕúìø£ bÕ\q˝À ô|’ n+X¯eTT\≈£î ÁbÕ<Ûëq´‘· Çe«&É+ »]–+~. á dü+∫ø£
yÓ\Te]+#·T≥˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT˝…’q Á|ü‹ ˇø£ÿ]øÏ Hê jÓTTø£ÿ n_Ûq+<äq\T.

(bÂdü$T ãdüT)
4 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 qe+ãsY 19 ` Á|ü|ü+#· eTs¡T>∑T<=&É¢ ~H√‘·‡e+
eTq+ Å|ü‹ @{≤ mH√ï ~H√‘·‡yê\T »s¡T|ü⁄ e´øÏ>Ô ‘∑ · eTs¡T>∑T<=&É≈¢ î£ Ç#˚à q>∑<Tä Åb˛‘ê‡Vü≤ø±ìï ô|+∫
≈£î+≥THêï+. ø±ì eTs¡T>∑T<=&ç¶ ~H√‘·‡e+ nH˚~ ˇø£{Ï eTVü‰‘êà >±+BÛ ñbÕ~ÛV‰ü $T |ü<øä∏ +£ qT+&ç ≈£L&Ü düV‰ü j·÷ìï
ñ+~ nì eTq˝À #ê˝≤ eT+~øÏ ‘Ó*j·T<äT. ˇø£ n+#·Hê bı+<˚ $<Ûä+>± s¡÷bı+~+#ês¡T. ø±ì ¬s+&ÉT y˚πs«s¡T
Å|øü ±s¡+ Å||ü +ü #· yê´|ü+Ô >± 892 $T*j·THé Å|»ü \T ãVæ≤s¡+>∑ |ü<øäÛ ±\qT düeTq«j·T+ #˚dæ Ä]úø£ eqs¡T\qT bı+<ä&+É ø=+‘·
eT\$düs¡®q #˚düTÔHêïs¡T. ‘·<ë«sê 1.8 _*j·THé Å|ü»\T düeTdü´‘√ ≈£L&ÉT≈£îì |ü<øä∏ +£ neT\T Ä•+∫q kÕúsTT˝À y˚>+∑
ndüTs¡ø‘åÏ · ø£\Twæ‘· eT+∫ ˙{Ïì Å‘ê>∑T‘·THêïs¡T. 4.5 _*j·THé |ü⁄+Eø√˝Ò<Tä .
Å|»ü \T ndüTs¡ø‘åÏ · eTs¡T>∑T<=&Éq¢ T yê&ÉT‘·THêïs¡T. á H˚|<ü ´äÛ +˝À á Å|j ü T· ‘êï\qT y˚>e∑ +‘·+ #˚j÷· {≤ìøÏ uÛ≤s¡‘·
◊ø£´sê»´dü$T‹ 2013 dü+e‘·‡s¡+˝À qe+ãsY 19q Å||ü +ü #· Å|üuÛÑT‘·«+ 2 nø√ºãsY 2014q dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y $TwüHéqT
eTs¡T>∑T<=&ç¶ ~H√‘·‡yêìï Å|ü‹ @{≤ »s¡T|ü⁄ø√yê* nì ÅbÕs¡+_Û+#ês¡T. Bì˝À s¬ +&ÉT $uÛ≤>±\T ñ+{≤sTT. dü«#·Ã¤
Å|øü {£ +Ï ∫+~. Bì eTTK´ ñ<˚X› ´¯ + 2030 dü+e‘·‡s¡+˝À|ü⁄ uÛ≤s¡‘Y $TwüHé (Å>±MTD), dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y $TwüHé (|ü≥Dº ). 2019
Å|‹ü ˇø£sT¡ düTs¡ø‘åÏ · eTs¡T>∑T<=&çì¶ ø£≥Tºø=ì yê&ÉTø√e≥+. nø√ºãsY 2 eTVü‰‘êà >±+BÛ 150e »qà~q+ dü+<äs“¡ +¤ >±
uÛ≤s¡‘· Å|uü TÑÛ ‘·«+ Å>±MTD Å|»ü \ Jeq Å|eü ÷D≤\T dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘YqT kÕ~Û+#ê\H˚ \ø£å´+‘√ @sêŒ≥sTTq á
yÓTs¡T>∑T|üs#¡ &· +É eT]j·TT eTVæ≤fi¯\ Ä‘·à>ös¡yêìï ø±bÕ&É≥+ ø±s¡´Åøe£ T+ ˇø£ ñ<ä´eT+˝≤ eTT+<äT≈£î kÕ>∑T‘·T+~.
nH˚ eTTK´ ñ<˚X∆ Ê´\‘√ 1986e dü+e‘·‡s¡+˝À øπ +Å<ä Å>±MTD dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y $TwüHé (Å>±MTD)
bÕ]X¯ó<Ûä´ ø±s¡´Åø£e÷ìï (dæ.ÄsY.mdt.|æ) ÅbÕs¡+_Û+∫+~. Å>±e÷˝À¢ ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düs¡®q n\yê≥Tì
1999˝À dü+|üPs¡í bÕ]X¯ó<Û´ä ñ<ä´eT+ ({À≥˝Ÿ kÕìfÒwHü é ìs√~Û+#·&+É Å>±e÷˝À¢ì |òTü q, Å<eä , e´sêú\qT ìs¡«Væ≤+#·&+É ,
ø±+ô|sTTHé)qT s¡÷bı+~+∫ bÕ]X¯ó<Û´ä + ñ<ä´eT+ jÓTTø£ÿ Å>±e÷\qT |ü]X¯óÅu+ÑÛ >± ñ+#·&+É á $TwüHé \ø£´å +.
ÅbÕeTTU≤´ìï >∑T]Ô+#˚ $<Û+ä >± ‘·–q düe÷#êsêìï (◊.Ç.dæ) dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y ø±s¡´Åøe£ T+ ÅbÕs¡+_Û+#˚ Hê{ÏøÏ neT\T˝À
Å|»ü \≈£î Ç#êÃs¡T. Ä ‘·sê«‘· 2012e dü+e‘·‡s¡+˝À ìs¡à˝Ÿ ñqï ìs¡à˝Ÿ uÛ≤s¡‘Y n_Ûj÷· Hé |ü<øä∏ +£ Å|<ü ëÛ q+>± Å>±MTD
uÛ≤s¡‘Y n_Ûj÷· Hé ø±s¡´Åøe£ ÷ìï ÅbÕs¡+_Û+∫+~. á |ü<øäÛ +£ ˝À ≈£î≥T+u≤ìï j·T÷ì{Ÿ>± rdüT≈£îì, dü+e‘·‡sêìøÏ ø£{Ϻq,
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 5
 eTq ‘Ó\+>±D sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘·«+ $$<Ûä dü+düÿs¡D\T
s¡÷bı+~+∫ ‘·«]‘·>‹∑ q ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ s¡V≤æ ‘·
sêÅw+ºü >± e÷s¡Ã{≤ìøÏ á Åø+Ï ~ ø±s¡´Åøe£ ÷\qT #˚|{ü ≤ºsT¡ .
Å>±eT ˙s¡T eT]j·TT bÕ]X¯ó<Û´ä ø£$T{°\T
2015e dü+e‘·‡s¡+˝À sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘·«+ Å>±eT CÀ´‹
ø±s¡´Åøe£ T+ ÅbÕs¡+_Û+∫+~ Bì˝À uÛ≤>∑+>± 9 $uÛ≤>±\˝À
n_Ûeè~∆ |üqT\qT y˚>∑e+‘·+ #˚ùd+<äT≈£î ìπs∆•+∫+~.
Ç+<äT˝À yÓTT<ä{Ï n+X¯+ Å>±eT+˝À 100 XÊ‘·+ ≈£î≥T+u≤\T
eTs¡T>∑T<=&ç¶ ø£≥Tº≈î£ ì yê&ÉTø√e&É+. <ëìøÏ >±qT Å>±eT ˙s¡T
eT]j·TT bÕ]X¯ó<Û´ä ø£$T{°\qî @s¡Œs¡∫ yê]øÏ sêÅwºü yê´|ü+Ô >±
•ø£Då ≤ ø±s¡´Åøe£ ÷\T ìs¡«Væ≤+#·&+É , Äj·÷ Å>±e÷˝À¢ dü«#·Ã¤
ñ<ä´eT+˝À Å|»ü \ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ô|s¡>&∑ ÜìøÏ ø±s¡DeTsTT´+~.
kÕ|òyºt s˚ Y <ë«sê #Ó*+¢ |ü⁄\T ≈£L&Ü Å>±eT ˙s¡T eT]j·TT bÕ]X¯ó
<Û´ä ø£$T{°\ nøö+≥¢˝ÀøÏ |ü+|æ+#·&+É ≈£L&Ü dü«#·Ã¤ ñ<ä´eT+˝À
dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\T ÅøÏj·÷o\ø£+>±
e÷s¡&ÜìøÏ <√Vü≤<ä|&ü +ç ~. Å>±eT ˙s¡T eT]j·TT bÕ]X¯ó<Û´ä
ø£$T{°\T ÅøÏj·÷o\ø£+>± e÷] eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD≤ìøÏ
nedüs¡eTsTTq nìï s¡ø±\ kÕe÷Å–ì ˇπøkÕ] ø=q&É+
‘·j÷· s¡T #˚jT· &É+ e+{Ï ø±s¡´Åøe£ ÷\T \_›<ës¡T\ô|’ Ä]úø£
ø£≥ºe\dæq eTs¡T>∑T<=&É¢qT ˝…øÏÿdü÷Ô düMTøÏå+#˚ |ü<ä∆‹ì uÛ≤sêìï ‘·–+Z ∫+~.
nqTdü]+#˚ yês¡T. dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y $TwüHé ÅbÕs¡+uÛÑeTsTTq sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘·« $q÷‘·ï Ä˝À#·q ` \_›<ës¡T\≈£î n&Ü«Hé‡
‘·sT¡ yê‘·, Å>±e÷ìï / Å>±eT |ü+#êj·Trì j·T÷ì{Ÿ>± rdüT≈£îì #Ó*+¢ |ü⁄.
Å>±e÷ìï ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ s¡V≤æ ‘· Å>±eT+>± Å|øü {£ +Ï #˚ @ sêÅw+ºü ˝Àq÷ ˝Òì $<Û+ä >±, |ü]bÕ\q nqTeT‹
eP´Vü‰ìï neT\T˝ÀøÏ ‘Ó#êÃs¡T. Bìe\¢ dü+e‘·‡sêìøÏ mìï bı+~q \_›<ës¡T&ÉT, ‘·q Ç+{Ï e<ä› e´øÏ>Ô ‘∑ · eTs¡T>∑T<=&ç¶
Å>±e÷\T ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ s¡V≤æ ‘· Å>±e÷\T (z&ûm|ò)t >± ì]à+#·Tø√e\dæq dü\ú +˝À kÕúìø£ |ò˝” Ÿ¶ ndæôd+º {Ÿ Ç∫Ãq &çCH’… é
e÷s¡T‘·THêïjÓ÷ ˝…øÿÏ dü÷Ô düMTøÏ+å #˚ eP´Vü≤+ ÅbÕs¡+uÛeÑ TsTT+~. e÷sYÿ ne⁄{Ÿ e<ä› ì\ã&ç bò˛{À ~–, Ä bò˛{ÀqT eT+&É\
á ø±s¡´Åøe£ T+ ÅbÕs¡+uÛ≤ìøÏ eTT+<äT <˚X+¯ ˝À 38% Å>±MTD ø£+|üP´≥sY ôd+≥s√¢ kÕ|òyºt s˚ ≈Y î£ n|t˝À&é #˚sTT+∫q≥¢sTT‘˚,
≈£î≥T+u≤\˝À eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ ñ+fÒ Å|dü Tü ‘Ô +· (qe+ãsY, 2018) sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘·«+ qT+&ç eTs¡T>∑T<=&ç¶ ìsêàD Åb˛‘ê‡Vü≤ø£ yÓTT‘·+Ô ˝À
96% Å>±MTD ≈£î≥T+u≤\˝À eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD+ »]–+~ dü>+∑ &ÉãT“ n+fÒ s¡÷.6,000\T Å>±eT ˙s¡T eT]j·TT bÕ]X¯ó
n+fÒ Hê\T>∑T dü+e‘·‡sê\˝À 58% eTs¡T>∑T<=&Éq¢ T ì]à+∫ <Û´ä ø£$T{° <ë«sê \_›<ës¡T&çøÏ n+~+#·ã&ÉT‘·T+~. á &ÉãT“‘√
ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ s¡V≤æ ‘· <˚X+¯ ø=s¡≈î£ bÕ≥T |ü&TÉ ‘·÷ \_›<ës¡T&ÉT ìsêàD≤ìøÏ nedüsy¡ TÓ qÆ kÕe÷Å–ì ‘Ó#T· Ãø√e#·TÃ.
dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y kÕ~Û+#˚ ~X¯>± e&ç e&ç>± n&ÉT>∑T\T y˚dTü +Ô ~. ìsêàD+ |üPs¡sÔ TTq yÓ+≥H˚, |ò˝” Ÿ¶ ndæôd+º {Ÿ s¬ +&Ée bò˛{ÀqT
dü«#·Ã¤ uÛ≤s¡‘Y $TwüHé (Å>±) neT\T ` ‘Ó\+>±D sêÅwüº rdæ ‹]– kÕ|òyºt s˚ ˝Y ÀøÏ n|t˝À&é #˚dqæ yÓ+≥H˚ s¬ +&Ée <äX¯
dü+düÿs¡D\T ÅbÕ‘ê‡Vü≤ø£ yÓTT‘·+Ô n+fÒ $T–*q s¡÷.6,000\T Å>±eT ˙s¡T

6 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018

eT]j·TT bÕ]X¯ó<Û´ä ø£$T{°\ <ë«sê »eT #˚jT· &É+ »s¡T>∑T‘·T+~. C≤q|ü<ä ø£fi≤ s¡÷bÕ\qT ñ|üj÷Ó –+∫. Å|»ü \˝À #Ó‘’ q· ´+
á $<Û+ä >± \_›<ës¡T&çøÏ Ä]úø£ uÛ≤s¡+ ‘·–+Z #˚ $<Ûyä TÓ qÆ #·s´¡ \T ô|+#˚ $<Û+ä >± ø£fi≤C≤‘· ãè+<ë\‘√ ≈£L&çq dü«#·Ã¤ s¡<ë∏ \qT
sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘·«+ #˚|{ü +ºÏ ~. Å>±e÷\≈£î |ü+|æ+#·&+É »]–+~. á s¡<ë∏ \T ø£fi≤‘·àø£ |ü<‘∆ä T· ˝À¢
ne>±Vü≤q ø±s¡´Åøe£ ÷\T. eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD+ eT]j·TT yê&Éø£+ |ü≥¢ ne>±Vü≤q
ˇø£y|’Ó ⁄ü n‘·´+‘· düsfi¡ ‘¯ s· y¡ TÓ qÆ kÕ|òyºt s˚ Y Ä<Ûë]‘· ø£*–+#ês¡T.
#Ó*+¢ |ü⁄\ $<ÛëHêìï Å|yü X˚ ô¯ |{Ï,º eTs√yÓ|’ ⁄ü Å>±MTD ÅbÕ+‘ê\ yê˝Ÿ ô|sTT+{Ï+>¥
Å|»ü \T bÕ]X¯ó<Û´ä nedüsêìï >∑T]Ô+#˚˝≤ #˚ùd+<äT≈£î ‘·<ë«sê Å>±e÷\˝À Å|ü»\+‘ê >∑T$T>∑÷&˚ ÅbÕ+‘ê\˝À
eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD≤ìï #˚|üfÒº+<äT≈£î mH√ï s¡ø±˝…’q eTs¡T>∑T<=&ç¶ ìsêàD+ |ü≥¢ #Ó‘’ q· ´+ ô|+#˚ ô|sTT+{Ï+>¥\qT
ne>±Vü≤Hê ø±s¡´Åøe£ ÷\qT sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘·«+ #˚|{ü +ºÏ ~. nìï õ˝≤¢\˝À #˚|≥ü &º +É »]–+~.
Å>±e÷\˝À #Ó‘’ q· ´+ -CLTS dü«#êÃÅ>±V”≤\T
bÕ]X¯ó<Ûä´+ |ü≥¢ #Ó’‘·q´+ ø£*π>+<äT≈£î CLTS Å>±eT+˝À dü « j· T + dü V ü ‰ j· T ø£ ãè+<ë\˝À
(Community Led Total Sanitation) ø±s¡´Åø£eT+ <ë«sê Åøj
Ï ÷· o\ø£+>± ñqï ˇø£ eTVæ≤fi¯qT dü«#êÃÅ>±V”≤>± ìj·T$T+∫
Å>±eT+˝Àì bÕ]X¯ó<Ûä´ düeTdü´qT Å>±eTdüTÔ\+<äs¡÷ ø£*dæ Ç+{Ï+{ÏøÏ ‹]– Å|»ü \ dü+<˚V‰ü \T ìeè‹Ô #˚d,æ eTs¡T>∑T<=&ç¶
|ü]wüÿ]+#·T≈£îH˚ $<Û+ä >± ne>±Vü≤q ø£\T>∑#d˚ ,æ ‘·<ë«sê ìsêàD≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫ n~Ûø±s¡T\≈£î \_∆<ës¡T\≈£î eT<Û´ä
Å>±e÷\qT ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ s¡V≤æ ‘·+>± e÷πsÃ+<äT≈£î ˇø£ yês¡~˝Û ≤>∑ |üì#˚ùd˝≤>± #˚jT· ≥+. á $<Û+ä >± sêÅw+ºü
‘√&ÉŒ&É≥+. bÕ]ºdùæ |≥Ø s¡÷s¡˝Ÿ nÅô|»’ ˝Ÿ (PRA) nH˚ k˛wü˝Ÿ yÓTT‘·+Ô MT<ä <ë<ë|ü⁄ 15000 eT+~ì dü«#·Ã¤ Å>±Væ≤\T>±
f…øïÏ ø˘ <ë«sê Å>±eTdüTÔ \+<ä]˙ ˇø£ÿ‘ê{Ï MT<ä≈î£ ‘˚e&É+ á ìj·T$T+#ês¡T.
ø±s¡´Åøe£ T Å|<ü ëÛ q \ø£´å +. Ms¡+<ä]øÏ ‘·–q •ø£Då n+~+∫ á Åø+Ï <ä ‘Ó*|æq
ø£fi≤C≤‘· ` dü«#·Ã s¡<+ä∏ $<Û+ä >± yês¡T Å|»ü \≈£î ne>±Vü≤q ø£*ŒdüTHÔ êïs¡T.
‘Ó\+>±D≤ sêÅw+ºü ˝À Å|»ü \+<ä]øÏ ∫s¡|]ü ∫‘·yTÓ qÆ
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 7
 eTs¡T>∑T<=&ç¶ yê&Éøb£ ˛e&ÜìøÏ #Óù|Œ ø±s¡D≤\T / ne>±Vü≤q ø£*ŒdüTqÔ ï $<Ûëq+
¬ s +&É T >∑ T +‘· \ Ç+≈£ î &É T >∑ T +‘· $<Û ë q+˝À >∑ \
eTs¡T>∑T<=&çì› yê&É&ÜìøÏ øπ e\+ 2©. ˙s¡T dü]b˛‘·+~
yê&ÉTø√e&ÜìøÏ ˙fi¯ó¢ ˝Òe⁄, m≈£îÿe ˙fi¯ó¢ ø±yê* ø£<ë? kÕïHêìøÏ, ã≥º\≈£î #ê˝≤ ˙s¡T yê&ÉT‘·T+{≤+ n+<äT˝À
øπ e\+ 2 ©. eTs¡T&ÉT<=&ç› ø√dü+ yê&É&+É düeTdü´ ø±<äT.
s¬ +&ÉT >∑T+‘·\ ô|q’ , #ê+ãsY ô|q’ ø£|ü dü]>±Z ñ+fÒ m{Ϻ
Ç+{À¢ ñ+fÒ yêdüq edüT+Ô <˚y÷Ó ? |ü]dæ‘ú T· ˝À¢ yêdüq sê<äT.
5 |ò≥” ¢ ˝À‘·T >∑\ >∑T+‘· 4`5 ≈£î≥T+ãdüuTÑÛ ´\T yê&ÉT≈£îqï
≥¢sTT‘˚ <ë<ë|ü⁄ 6 qT+&ç 7 dü+..\T es¡≈î£ ì+&É<Tä . ˇø£
>∑T+‘· ‘=+<äs>¡ ± ì+&ÉT‘·T+~. >∑T+‘· ì+&çq ‘·sê«‘· eTs=ø£ >∑T+‘· yê&Éø±ìøÏ dæ<+∆ä >±
ñ+≥T+~. ø±ã{Ï º dü e Tdü ´ ˝Ò < ä T . ¬ s +&É e >∑ T +‘·
yê&ÉT≈£î+≥Tqï düeTj·T+˝À yÓTT<ä{Ï >∑T+‘·˝À eT\+
ms¡Te⁄>± e÷]b˛‘·T+~.
eT+p] ñqï Å|‹ü eTs¡T>∑T<=&ç¶ Åb˛‘ê‡Vü≤ø£+ \_ÛdTü +Ô ~.
_\T¢ e#êÃø£ yê&ÉT≈£î+{≤+. n+‘˚ø±≈£î+&Ü eTs¡T>∑T<=&ç¶ MT Ç+{Ï Ä‘·à >ös¡yêìøÏ
dü+ã+~Û+∫+~. me] ã\e+‘·+‘·H√ MTs¡T ì]à+#·T
ø√˝Ò<Tä .
ìsêàD dü e Tj· T +˝À yÓ + {Ï ˝ … ≥ sY neT]Ãq≥¢ s TT‘˚
yÓ\T‘·Ts¡T>± ñ+≥T+~. ˇø£ Ç≥Tø£ ‘=\–+∫ yÓ\T>∑T e#˚Ã
eTs¡T>∑T<=&ç¶ ˝À|ü\ Nø£{>Ï ± ñ+~. $<Û+ä >± e÷s¡TÃø√e#·TÃ. ˇø£ ã\TŒ @sêŒ≥T #˚dTü ≈£î+fÒ
sêÅ‹|üP≥ yê&ÉTø√e&ÜìøÏ kÂø£s´¡ +>± ñ+≥T+~.
ˇø£ Å>±eTT eT\+˝À 1 ø√{Ï yÓs’ d¡ t 10 \ø£\å u≤´ø°]º j·÷\T
ô|<ä›yêfi¯¢+ yê&ÉT≈£î+{≤+. ∫qï |æ\¢\qT ãj·T≥ ñ+{≤sTT. ô|<äy› êfi¯¢ eT\+˝À mìï ÅøeÏ TT˝…‘’ ˚ ñ+{≤jÓ÷
≈£Ls√Ãô|&É‘ê+. ∫qï |æ\\¢ eT\+˝À ≈£L&Ü nìï ÅøeÏ TT\T ñ+{≤sTT.
ø±ã{Ϻ ∫qï |æ\\¢ qT ≈£L&Ü eTs¡T>∑T<=&罶 ÀH˚ ≈£Ls√Ãu…{≤º*.
bı\+ e<ä› ãVæ≤s¡+>∑ eT\$düs¡®q #˚dæq˝À nø£ÿ&É
bı\+ <ä>sZ∑ ≈¡ î£ yÓ[q¢ |ü&ÉT nø£ÿ&˚ ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ |ü+&ç+∫q |ü+≥\T, ≈£Ls¡>±j·T\T, |üfió¯ ¢ ø£\Twæ‘e· Tj˚T´
#˚kÕÔ+. Å|eü ÷<ä+ ñ+~.
yêdüT≈Ô î£ ˝Ò<Tä ˇø£ áXÊq´+ yÓ’|ü⁄q≈£î ø±≈£î+&Ü eT÷&ÉT yÓ’|ü⁄˝≤
eTs¡T>∑T<=&ç¶ì ì]à+#·Tø√e#·TÃqT. yêdüTÔ ø£Hêï eTq
Äs√>∑´+ eTTK´+. eTq Ç+{À¢ eTVæ≤fi¯\ >ös¡e+ eTTK´+.
ô|q’ #Ó|Œæ q $$<Ûä ø±s¡´Åøe£ ÷\ìï sêÅwºü ÅbÕC…øº˘ &Ós¬’ ø£sº ,Y dü«#·Ã uÛ≤s¡‘Y $TwüHé (Å>±MTD) >±] Ä<Û«ä s¡´+˝À ìs¡«Væ≤dü÷Ô
2014≈£î eTT+<äT 28%‘√ ñqï eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD+ H˚{øÏ Ï 93%ìøÏ #˚] eTq sêÅw+ºü ãVæ≤s¡+>∑ eT\ $düsq®¡ s¡V≤æ ‘·
sêÅw+ºü >± ne‘·]+#·&ÜìøÏ m+‘√ düeTj·T+ ˝Ò<Tä . Bìì düTdæsú |¡ sü #¡ T· ø=H˚˝≤ eTqeT+<äs+¡ eTq e+‘·T ø£èwæì #˚<ë›+.
ø¬ .$<äT´\¢‘,· C….ÄsY.|æ
dæ.&ÉãT¢´.mdt` {Ï.mdt.◊.ÄsY.&ç.
8 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 ñ<Ûë´qeq XÊK ¬s’‘·T\≈£î n+~düTÔqï sêsTTr\T -
$esê\T eT]j·TT dü÷#·q\T
ñ<Ûë´qeqXÊK Ä<Û«ä s¡´+˝À |ü\T s¡ø±\ |ü<øäÛ ±\qT, sêsTTr ø£*|æ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~
sêsTTr\qT ¬s’‘·T\≈£î n+~düTÔ+~, n+<äT˝À Á|üeTTK+>± ♦ ˇø£kÕ] sêsTTr bı+~q ¬s’‘·T\T ‹]– eT∞fl 5
sêÁwüº dü÷ø£åà˙{Ï bÕs¡T<ä\ |ü<∏äø£+ ˇø£{Ï. á |ü<∏äø£+ <ë«sê dü+e‘·‡sê\≈£î sêsTT‹ì bı+<˚ ns¡Ω‘· ñ+≥T+~
Á|üuÛÑT‘·«+ ˙{Ï jÓTTø£ÿ ñ‘êŒ<äø£‘· eT]j·TT ˙{Ï $ìjÓ÷>∑ ♦ Á|ü‹ ˇø£ÿ õ˝≤¢≈î£ ø=ìï dü÷ø£àå ˙{Ï j·T+Á‘ê\qT düs|
¡ süò ê
kÕeTs¡›´+ ô|+#ê\H˚ eTTK´ ñ<˚›X¯+‘√ á |ü<∏äø±ìï sêÁwüº #˚j·T&ÜìøÏ ø=ìï ø£+ô|˙\qT m+|æø£ #˚j·T&É+
Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T #˚düTÔ+~. á |ü<∏äø£+ <ë«sê ¬s’‘·T\≈£î »s¡T>∑T‘·T+~. ¬s’‘·T\T yê]øÏ q∫Ãq ø£+ô|˙˝À
Á&ç|üŒs¡T¢, ÁdæŒ+ø£¢sY‡ dü;‡&ç ô|’q düs¡|òüsê #˚düTÔqï~, Á&ç|üŒs¡T¢, j·T+Á‘ê\qT bı+<˚ ùd«#Û·Ã yê]øÏ ñ+~
ÁdæŒ+ø£s¢ ‡Y <ë«sê m≈£îÿe $d”sÔ +í¡ ˝À ‘·≈î£ ÿe e´j·T+‘√, eT]j·TT ♦ ÁdæŒ+ø£¢sY‡ e÷Á‘·+ Á|üuÛÑT‘·«+ nìï s¡ø±\ esêZ\≈£î 75
‘·≈£îÿe ˙{Ï‘√ m≈£îÿe |ü+≥\qT bı+<äe#·TÃ. ô|ò]ºπ>wüHé, XÊ‘·+ sêsTTrì ø£*|ædüTÔ+~
qT´Á{°π>cÕHé nH˚ |ü<䛑·T\ <ë«sê s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\qT ♦ mø£ s ê≈£ î 25.32 \ø£ å \ T $T+#· ≈ £ î +&Ü sêsTTrì
düeTs¡›e+‘·+>± yê&ÉT≈£îH˚ M\TqT ø£*|ædüTÔ+~. ø£*|æ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~
_+<äT ùd<ä´+ sêsTTr\T $esê\T ¬s’‘·T\T |ü‹Ô |ü+≥ <ë«sê rÁe qcÕºìï bı+<äT‘·THêïs¡T,
♦ _+<äT ùd<ä´+ |ü]ø±s¡\ô|q ’ ◊<äT ôV≤πøsº ¢¡ es¡≈î£ sêsTTr n+<äTø√düeTì Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹Ô |ü+≥≈£î Á|ü‘ê´e÷ïj·T+>±
ø£*|ædüTÔqï~ ñ<ë´qeq |ü+≥\ kÕ>∑TqTÁb˛‘·‡Væ≤düTÔ+~. Á|üdüTÔ‘·+ eTq
♦ ôw&É÷´˝Ÿ¶ ≈£î˝≤\≈£î, ôw&É÷´˝Ÿ¶ ‘·s¡>∑‘·T\ ¬s’‘·T\≈£î 100 sêÁwüº+ ñ<ë´qeq |ü+≥\ kÕ>∑T˝À <˚X¯+˝ÀH˚ eT÷&Ée
XÊ‘·+ sêsTTrì ø£*|ædüTÔ+~ kÕúq+˝À ñ+~, á dü+e‘·‡s¡+ Á|üy˚X¯ô|{Ϻq ã&Ó®{Ÿ
♦ yÓqø£ã&çq ‘·s> ¡ ‘∑ T· \ eT]j·TT ∫qï düqï ø±s¡T s¬ ‘’ T· \≈£î ˝À(2018-19) ¬s’‘·T\ dü+πøåe÷ìøÏ ô|<ä›|”≥ y˚j·T&É+
90 XÊ‘·+ es¡≈£î sêsTTr ø£*ŒdüTÔHêïs¡T »]–+~. πøe\+ e´ekÕj·T eT]j·TT nqTã+<Ûä s¡+>±\≈£î
♦ Ç‘·s¡ kÕe÷õø£ esêZ\≈£î #Ó+~q ¬s’‘·T\≈£î 80 XÊ‘·+ ø£\T|ü⁄ø=ì s¡÷: 20,820 ø√≥¢qT øπ {≤sTT+#·&+É »]–+~.
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 9
¬s’‘·T\≈£î Çq÷‡¬sHé‡ n+~+#·&ÜìøÏ ¬s’‘·T ;Ûe÷ nH˚ ù|s¡T‘√ ♦ yÓqø£ã&çq ‘·s>¡ ‘∑ T· \ eT]j·TT düqï ∫qï ø±s¡T s¬ ‘’ T· \≈£î
ˇø£ |ü<äø±ìï rdüT≈£îsêe&É+ »]–+~. ¬s’‘·T\T |ü+≥\ 95 XÊ‘·+ es¡≈£î sêsTTr ø£*|ædüTÔHêïs¡T
ô|≥Tºã&çø√dü+ Çã“+~ |ü&≈É î£ +&Ü #·÷düT≈£îH˚+<äT≈£î e&û˝¶ ìÒ ♦ bÕ© Vü≤ÖE\T ìsêàD+‘√ bÕ≥T ùw&é HÓ{Ÿ Vü≤ÖE\T,
s¡TD≤\qT n+~+#·&ÜìøÏ Á|üuTÑÛ ‘·+ ã&Ó{® Ÿ ˝À á $wüj÷· \qT yêø˘-ÇHé-≥H˚ï \ ô|’q yÓqø£ã&çq ‘·s¡>∑‘·T\ eT]j·TT
bı+<äT|üs¡#·&É+ »]–+~. düqï ∫qï ø±s¡T ¬s’‘·T\≈£î 95 sêsTTrì eT]j·TT Ç‘·s¡
bÕ© Vü≤ÖE\T- Vü≤]‘· >∑Vü‰\T esêZ\yê]øÏ 75 XÊ‘·+ sêsTTrì n+~düTÔHêïs¡T
bÕ© Vü≤ÖE\T yê‘êes¡D+‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü ♦ eT*Ã+>¥ - yÓqø£ã&çq ‘·s¡>∑‘·T\ eT]j·TT düqï∫qï
@&Ü~ yÓTT‘·Ô+ |ü+≥\qT |ü+&ç+#·Tø√e&ÜìøÏ nqT>∑TD+>± ø±s¡T ¬s’‘·T\≈£î 95 XÊ‘·+ sêsTTrì Á|üuÛÑT‘·«+
ñ+{≤sTT. ¬s’‘·T\≈£î ‘·<ë«sê @&Ü~ yÓTT‘·Ô+ |üì‘√ bÕ≥T ø£*|ædüTÔ+~
&ÉãT“\T ≈£L&Ü \_ÛkÕÔsTT. á $wüj·÷\qT |ü]>∑D˝ÀøÏ düMTø£‘· ñ<ë´q n_Ûe~› $TwüHé:
rdüT≈£îqï Á|üuÛÑT‘·«+ bÕ© Vü≤ÖE\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ |ü+&É¢ eT]j·TT |üP\ ‘√≥\qT
yê{Ï ì ø£ ≥ Tº ≈ £ î H˚ + <ä T ≈£ î >±qT 75 XÊ‘· + sêsTTrì $düÔ]+|ü#˚j·T&ÜìøÏ m+‘·>±H√ ø£wæ #˚düTÔ+~ n+<äT˝À
ø£*|æ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. 200 #·<äs¡|ü⁄ MT≥s¡¢ qT+&ç u≤>∑+>± düMTø£‘· ñ<ë´q n_Ûe~› $TwüHé nH˚ |ü<∏äø±ìï
eT÷&ÉT mø£sê\es¡≈£î bÕ© Vü≤ÖE\ ìsêàD≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ ¬s’‘·T\≈£î n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ó∫Ã+~. á|ü<∏äø£+˝À u≤>∑+>±
nqTeT‹ì Ç∫à ¬s’‘·T\qT Áb˛‘·‡Væ≤düTÔ+~. ‘·<ë«sê ¬s’‘·T\T |ü+&ÉT¢ eT]j·TT |üP\T ô|+#·T≈£îH˚ ¬s’‘·T\≈£î 40 XÊ‘·+
‘·≈î£ ÿe $d”sÔ D¡ +˝À m≈£îÿe yÓTTø£ÿ\qT Hê≥Tø√e#·Tà eT]j·TT sêsTTrì n+~düTÔ+~. o‘·\ –&ɶ+>∑T\ ìsêàD≤ìøÏ,
m≈£îÿe ~>∑Tã&çì bı+<äe#·TÃ. á bÕ© Vü≤ÖE\˝À ÁbÕôddæ+>¥ j·T÷ì≥¢ ìsêàD≤ìøÏ 35 qT+&ç 50 XÊ‘·+
≈£Ls¡>±j·T\qT, |ü+&Éq¢ T, |üP\qT Ç˝≤ s¡øs£ ø¡ ±\ |ü+≥\qT sêsTTrì ø£*|ækÕÔs¡T. ñ<ë´qeq j·÷+Árø£s¡D≈£î 40-50
N&É |”&É\ u…&É<ä ˝Ò≈£î+&Ü bı+<äe#·TÃ. XÊ‘·+ sêsTTrì ø£*|ækÕÔs¡T.
bÕ© Vü≤ÖE\ ìsêàD≤ìøÏ ø£*|æ+#˚ sêsTTr\T 1. á |ü<∏äø£+ <ë«sê ¬s’‘·T\≈£î, n~Ûø±s¡T\≈£î XÊÁd”Ôj·T
♦ ø=‘·Ô>± bÕ© Vü≤ÖE\T ì]à+#·T≈£îH˚ yê]øÏ yÓTTø£ÿ\ |ü<䛑·T\ô|’q •ø£åD, πøåÁ‘· dü+<äs¡Ùq‘√ |ü]C≤„q+
ø£Ø<äT,u…&é‡ ‘·j·÷Ø Ç‘·s¡Á‘ê ø£s¡TÃ\ô|’q 75 XÊ‘·+ ô|+#·T≥≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ ø£wæ#˚düTÔ+~
es¡≈£î sêsTTrì ø£*|æ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~ 2. {ÏwüO´ ø£\ÃsY ˝≤´uŸ ô|≥Tºø√e&É+ ø=s¡≈£î 40 XÊ‘·+,
♦ mø£ s ê≈£ î 4.20 \ø£ å \ ≈£ î $T+#· ≈ £ î +&Ü dü ; ‡&ç ì $‘·ÔHê\ j·T÷ì{Ÿ ô|≥Tºø√e&É+ ø√dü+ 50 XÊ‘·+
n+~+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~ sêsTTrì Á|üuÛÑT‘·«+ n+~düTÔ+~
3. e÷$T&ç, ns¡{Ï, u§bÕŒsTT, ã‘êÔsTT, C≤eT, πs>∑T,

10 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018

 n+Js¡ ‘·~‘·s¡ |ü+&É¢ ‘√≥\≈£î 40 XÊ‘·+ sêsTT‹‘√ 142- 207 s¡÷bÕj·T\ es¡≈£î >∑]wüº+>± 4000
eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\ es¡≈£î 60:20:20 ìwüŒ‹Ô˝À #·<äs¡|ü⁄ MT≥s¡¢es¡≈£î Á|ü‹ ¬s’‘·T dü;‡&ç bı+<äe#·TÃ
|ü+≥\ yêØ>± Á|ü‹ s¬ ‘’ T· ≈£î n+~+#·&+É »s¡T>∑T‘·T+~. 11. eTT*Ã+>¥ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ ôV≤ø±ºs¡T≈£î
Ç˝≤ Á|ü‹ ¬s’‘·T≈£î Hê\T>∑T ôV≤ø±ºs¡¢ es¡≈£î sêsTTrì 16,000 es¡≈£î sêsTTrì bı+<äe#·TÃ Ç˝≤ >∑]wüº+>±
n+~kÕÔs¡T Á|ü‹ ¬s’‘·T ¬s+&ÉT ôV≤πøºs¡¢≈£î es¡≈£î e÷Á‘·y˚T dü_‡&ûì
4. ≈£Ls¡>±j·T\T≈£î (Áø±|t ø±˝À˙\T) 40 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ bı+<ä>∑\s¡T
ôV≤ø±ºs¡T≈£î 20,000 es¡≈£î >∑]wüº+>± ¬s+&ÉT ôV≤ø±ºs¡¢≈£î 12. e]à u…&é‡ ø=s¡≈£î 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ j·T÷ì{Ÿ
sêsTTrì Çe«&É+ »s¡T>∑T‘·T+~ ø√dü+ 4500 #=|ü⁄Œq s=+&ÉT ñì≥¢≈£î eT+ps¡T
5. ã+‹, #êeT+‹, ndüºsY, ø£qø±+ãsê\T, >±¢&çz\dt, #˚kÕÔs¡T
*©¢\T, ‘·~‘·s¡ |üP\≈£î, ˇø£ ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î 16,000 qT+&ç 13. e]à ø£+b˛dtº ñì≥¢ø√dü+ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√
60,000 es¡≈î£ sêsTTrì bı+<äe#·TÃ, Ç˝≤ >∑]wü+º >± j·T÷ì{Ÿ ≈£î 50 y˚\ #=|ü⁄Œq ˇø=ø£ÿ ¬s’‘·T≈£î ˇø£
¬s+&ÉT ôV≤πøºs¡¢≈£î e÷Á‘·y˚T bı+<äe#·Tà j·T÷ì{Ÿ ≈£î e÷Á‘·yT˚ eT+ps¡T #˚jT· &É+ »s¡T>∑T‘·T+~
6. ˙{Ï ≈£î+≥\ ìsêàD≤ìøÏ nj˚T´ ø£s¡TÃ˝À 50 XÊ‘·+ 14. o‘·\ –&ɶ+>∑T\ (f…Æ|ü⁄1) ˇø£ ≥qTï≈£î 2800 #=|ü⁄Œq
sêsTTr ñ+≥T+~, >∑]wü+º >± 75,000 es¡≈î£ dü;‡&çì 35 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ >∑]wüº+>± ◊<äTy˚\ ≥qTï\≈£î
bı+<äe#·Tà 1.40 ø√≥T¢ ÇkÕÔs¡T
7. bÕ© Vü≤ÖE\ ìsêàD+ ø=s¡≈£î á |ü<äø£+ <ë«sê 50 15. o‘·\ –&ɶ+>∑T\ (f…Æ|ü⁄2) ˇø£ ≥qTï≈£î 3500 #=|ü⁄Œq
XÊ‘·+ sêsTTr bı+<äe#·TÃ. ˇø£ #·<äs¡|ü⁄ MT≥s¡T≈£î 35 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ >∑]wüº+>± ◊<äTy˚\ ≥qTï\≈£î
s¡÷: 422 #=|ü⁄Œq Á|ü‹ s¬ ‘’ T· >∑]wü+º >± 4000 #·<sä |¡ ⁄ü 1.75 ø√≥T¢ ÇkÕÔs¡T
MT≥s¡¢ es¡≈£î bı+<äe#·Tà 16. s¬ ô’ |ì+>¥ #·+ãs¡T¢ (f…|Æ ⁄ü 1) ˇø£ ≥qTï≈£î 35 y˚\ #=|ü⁄Œq
8. bÕ© Vü≤ÖE\˝À ô|+#˚ |üP\ yÓTTø£ÿ\ ø√sê≈£î á |ü<øä +£ 35 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ >∑]wüº+>± 100 ≥qTï\≈£î 35
<ë«sê 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ #·<äs¡|ü⁄ MT≥s¡T≈£î \ø£å\T ÇkÕÔs¡T
s¡÷: 305 #=|ü⁄Œq Á|ü‹ s¬ ‘’ T· >∑]wü+º >± 4000 #·<sä |¡ ⁄ü 17. ¬s’ô|ì+>¥ #·+ãs¡T¢ (f…Æ|ü⁄2) - 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√
MT≥s¡¢ es¡≈£î bı+<äe#·Tà >∑]wüº+>± ¬s+&ÉTqïs¡ \ø£å\T ÇkÕÔs¡T
9. ùw&é HÓ{Ÿ Vü≤ÖE\≈£î (≥÷´ãT´˝≤sY) 50 XÊ‘·+ 18. |üdüT|ü⁄ u≤sTT*+>¥ ñì≥¢ ø√dü+ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√
sêsTTr‘√ ˇø£ #·<äs¡|ü⁄ MT≥s¡T≈£î s¡÷: 355 #=|ü⁄Œq >∑]wüº+>± ˇø£{Ïqïs¡ \ø£å ÇkÕÔs¡T
>∑]wü+º >± 4000 #·<sä |¡ ⁄ü MT≥s¡e¢ s¡≈î£ Á|ü‹ s¬ ‘’ T· dü;‡&ç 19. ñ<ë´qeq j· ÷ +Árø£ s ¡ D - Á{≤ø£ º s Y ‡ , dü d ü ´ s¡ ø £ å q
bı+<äe#·Tà |ü]ø£sê\T, eTT*Ã+>¥ yÓTwæq¢≈£î ôw&ÉT´\T&é ≈£î˝≤\≈£î,
10. ùw&é HÓ≥T¢ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ #·<sä |¡ ⁄ü MT≥s¡T≈£î ôw&ÉT´\T&é ‘·s¡>∑‘·T\ ¬s’‘·T\≈£î 50 XÊ‘·+ sêsTTrì
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 11
 6. XÊX¯«‘· |ü+~\T¢ ø=s¡≈£î ˇø£ ôV≤ø±ºs¡T≈£î 50 XÊ‘·+
sêsTTr‘√ 2.50 \ø£å\es¡≈£î dü_‡&û n+~kÕÔs¡T
7. bÕ¢dæºø˘ Áπø{Ÿº‡ ø=qT>√\T ø√dü+ ˇø=ø£ÿ Áπø{Ÿº ≈£î 120
#=|ü⁄Œq >∑]wüº+>± ˇø£ ¬s’‘·T≈£î 40 bÕ¢dæºø˘ Áπø{Ÿº‡ ≈£î
dü_‡&û n+~kÕÔs¡T
8. ‘êC≤ ≈£Ls¡>±j·T\T ny˚Tà yêVü≤Hê\T ø=qT>√\T
ø=s¡≈î£ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ yêVü≤HêìøÏ s¬ +&ÉT\ø£\å
#=|ü⁄Œq n+~kÕÔs¡T
9. 100 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ 10 \ø£å\ $\Te‘√
ø=qT>√\T π ø +Á<ë\T @sêŒ≥T #˚ d ü T ø√e&ÜìøÏ
eT]j·TT Ç‘·s¡ es¡>±\ yê]øÏ 35 XÊ‘·+ sêsTTrì yÓdüT\Tu≤≥T ñ+≥T+~
Çe«&É+ »s¡T>∑T‘·T+~ q÷HÓ –+»\T ` ÄsTT˝Ÿ bÕyéT C≤rj·T $TwüHé
20. Á|ü<äs¡Ùq πøåÁ‘ê\ @sêŒ≥Tø√dü+- ø=‘·Ô |ü+≥\qT, ø=‘·Ô KeTà+, q˝§Z+&É õ˝≤¢\˝À ÄsTT˝Ÿ bÕyéT |ü+≥ Áb˛‘ê‡Vü‰ìøÏ
s¡ø±\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+ ø√dü+ 75 XÊ‘·+ sêsTTrì yÓTTø£ÿ\‘√ bÕ≥T Hê\Tπ>+&É¢ bÕ≥T ìs¡«Vü≤D n+‘·s¡ |ü+≥\
ÇkÕÔs¡T kÕ>∑Tô|’q Á|üuÛÑT‘·«+ sêsTTrì ÇdüTÔ+~. |üìeTT≥¢≈£î yê{Ï
sêÁw”ºj·T ø£wæ $ø±dü jÓ÷»q $\Teô|’ 50 XÊ‘·+ sêsTTr Çdü÷Ô Áb˛‘·‡Væ≤düTÔ+~
á |ü&øÉ +£ <ë«sê ñ*¢, Ä\T>∑&,¶É Ç‘·s¡ ôV≤’ Á_&é ≈£Ls¡>±j·T\≈£î sêsTTr $esê\T
$‘·HÔ ê\qT düs|¡ süò ê #˚kÕÔsT¡ . r>∑ C≤‹ ≈£Ls¡>±j·T\≈£î XÊX¯«‘· 1. yÓTTø£ÿ\ düs¡|òüsê 85 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ ôV≤ø±ºs¡T≈£î
|ü+~\T¢ @sêŒ≥T #˚kÕÔs¡T, ≈£Ls¡>±j·T\ |òü¢–¢+>¥ Hês¡T, $T˙ 8 y˚\ #=|ü⁄Œq |ü]$T‹ ˝Ò≈î£ +&Ü mìï ôV≤ø±ºsT¡ \ es¡ø¬ q’
øÏ{Ÿ‡, bÕ¢dæºø˘ Áπø{Ÿº‡ düs¡|òüsê #˚kÕÔs¡T. ø£˝…ø£åHé ôd+≥s¡¢qT dü_‡&û ô|’q yÓTTø£ÿ\qT n+~kÕÔs¡T
kÕú|æ+kÕÔs¡T, ¬s’‘·T\≈£î XÊÁd”Ôj·T |ü<䛑·T\ô|’q ne>±Vü≤q 2. ‘√≥\ ìs¡«Vü≤D- 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ ôV≤ø±ºsT¡ ≈£î
ø£*π>˝≤ •ø£åD ÇkÕÔs¡T. 4000 #=|ü⁄Œq yÓTT<ä{Ï Hê\Tπ>fi¯ófl ì<ÛäT\T ÇkÕÔs¡T
1. dü+ø£s¡C≤‹ ≈£Ls¡>±j·T\ $‘·ÔHê\qT 50 XÊ‘·+ 3. _+<äT ùd<ä´+ |ü]ø£sê\T- ˇø£ ôV≤ø±ºs¡T≈£î 23200
sêsTTr‘√ ˇø£ ôV≤ø±ºs¡T≈£î eT÷&ÉT y˚\ #=|ü⁄Œq ¬s+&ÉT #=|ü⁄Œq ÇkÕÔs¡T, &ûõ˝Ÿ |ü+|ü⁄ ôd≥T¢- 50 XÊ‘·+
ôV≤ø±ºs¡¢ es¡≈£î sêsTTr ÇkÕÔs¡T sêsTTr‘√ ˇø£ |ü+|ü⁄ ôd≥Tº≈£î 15 y˚\ es¡≈£î ÇkÕÔs¡T
2. ñ*¢ $‘·HÔ ê\T 75 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ s¬ +&ÉT mø£sê\es¡≈î£ 4. uÀs¡T yÓ˝Ÿ¢‡ ø√dü+ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ÿ uÀs¡T
n+~kÕÔs¡T yÓ˝Ÿ ø√dü+ 25 y˚\ es¡≈£î ÇkÕÔs¡T
3. Ä\T>∑&ɶ $‘·ÔHê\T 25 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ mø£sê≈£î 5. n+‘·s¡ |ü+≥\ ø√dü+ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£
nsTT<äT y˚\ #=|ü⁄Œq nsTT<äT mø£sê\es¡≈î£ sêsTTr‘√ ôV≤ø±ºs¡T≈£î eT÷&ÉT y˚\ es¡≈£î ÇkÕÔs¡T
n+~+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~ 6. |üìeTT≥T¢ 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ø£≥ºsY, ¬>\ ø=s¡≈£î
4. ≈£Ls¡>±j·T\ |òü¢–¢+>¥ Hês¡T 50 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ yÓ|’ ⁄ü y˚TwæH,é #·|,tò ø£≥sº ,Y ì#ÓÃq, Vü≤sπ «düsº Y düs|¡ süò ê #˚kÕÔsT¡
yÓTTø£ÿ≈£î 1.80 ô|’dü\ #=|ü⁄Œq >∑]wüº+>± 10 y˚\ Ç‘·s¡ düe÷#ês¡+ eT]j·TT $esê\ø=s¡≈£î MT <ä>∑Zs¡˝Àì
yÓTTø£ÿ\≈£î sêsTTr n+~kÕÔs¡T eT+&É\ nÁ–ø£\Ãs¡˝Ÿ Ä|ò”düsY qT ˝Ò<ë nÁ–ø£\Ãs¡˝Ÿ m¬ø‡ºq¸Hé
5. ≈£Ls¡>±j·T\ $T˙ øÏ{Ÿ‡ 90 XÊ‘·+ sêsTTr‘√ ˇø£ øÏ≥Tº≈î£ Ä|ò”düsY qT dü+Á|ü~+#·>∑\s¡T
90 #=|ü⁄Œq Á|ü‹ ¬s’‘·T≈£î ¬s+&ÉT øÏ≥Tº\qT n+~+#·&É+ j·T\e]Ô Hê>∑sêE,
»s¡T>∑T‘·T+~ |æ.ôV≤#Y.&ç kÕÿ\sY, e´ekÕj·T ø£fi≤XÊ\,

12 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018

 Á|üdüTÔ‘· ‘·s¡TD+˝À yÓTs¡T¬>’q |òü*‘ê\qT n+~düTÔqï
q÷‘· q e] e+>∑ & É+
Ä<ÛäTìø£ JeDXË’*˝À ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥¢ e\q Ç|ü⁄Œ&ÉT nqTyÓ’q s¡ø±\qT n_Ûeè~∆ #˚j·T&ÜìøÏ lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T.
Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T düqï _j·T´+ Çwü|º &ü TÉ ‘·THêïs¡T. düqï e] s¡ø±\˝À á eT<Ûä´ ø±\+˝À $&ÉT<ä˝…’q e] s¡ø£+ ÄsY.mHé.ÄsY.
Ç+‘·es¡≈£î _.|æ.{Ï. 5204 s¡ø±ìï $T+∫q s¡ø£+ eTs=ø£ÿ{Ï `15048 ¬s’‘·T\qT n$T‘·+>± Äø£≥Tº≈£î+~. $&ÉT<ä\≈£î
˝Ò<äT. nsTT‘˚ á eT<Ûä´ ø±\+˝À n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ãq eTT+<˚ dü+#·\Hê\≈£î πø+Á<ä _+<äTe⁄>± ì*∫+~. $T–*q
dü]ø=‘·Ô s¡ø£+ ÄsY.mHé.ÄsY`15048 s¡ø£+ πøåÁ‘·kÕúsTT˝À nìï e] s¡ø±\ ø£+fÒ –+» ôd’E düqï>± ñ+&ç |ü+&ç
¬s’‘·T\≈£î dü‘·Œ*‘ê\qT n+~düTÔ+~. $T–*q nìï e] |ü<ësêú\ XÊ‘·+ ‘·≈£îÿe>± ñ+&É≥+‘√ eT<ÛäTy˚TVü≤
s¡ø±\‘√ b˛*ùdÔ <ëì˝À |ü+&ç |ü<ësêú\ XÊ‘·+ ‘·≈£îÿe>± yê´~ÛÁ>∑düTÔ\≈£î eT+∫ ÄVü‰s¡eTì XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T |ü]XÀ<Ûäq\
ñ+&É≥+‘√ eT<ÛäTy˚TVü≤ yê´~Á>∑düTÔ\≈£î Ç~ eT+∫ ÄVü‰s¡+ <ë«sê ‘Ó*j·T#˚dTü HÔ êïs¡T. 2016e dü+e‘·‡s¡+˝À |ü]XÀ<Ûqä \T
nì XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T ìsê∆]+#ês¡T. á e] e+>∑&É+ Ç|üŒ{Ïπø |üP]Ô #˚düT≈£îqï ¬s’‘·T\ πøåÁ‘ê\˝À eT÷&Ée <äX¯˝À ñqï á
¬s’‘·T\ Ä<ës¡D bı+~+~. ‘Ó\T>∑T sêh\˝À KØ|òt, s¡; s¡ø£+ kÕ>∑T ‘Ó\T>∑T sêh\˝À \ø£å mø£sê\≈£î ô|’>±
|ü+≥ ø±\\˝À düTe÷s¡T 80 \ø£å\ mø£sê\˝À e] |ü+≥qT $dü Ô ] +∫+~. Bì‘√ bÕ≥T eT]ø=ìï dü ] ø=‘· Ô e]
kÕ>∑T#˚düTÔHêïs¡T. >∑‘· <äXÊu≤›\ ø±\+>± yê‘êes¡D+˝À e+>∑&Ü\qT n_Ûeè~∆ #˚ùd |üj·Tq+˝À XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T ø£èwææ
#√≥T#˚düT≈£îqï e÷s¡TŒ\ e\q |ü+≥ø±\+ eTT+<äT≈£î #˚düTÔHêïs¡T. KØ|òt, s¡; ø±˝≤\≈£î nqTyÓ’q á s¡ø£+ $T–*q
»s¡T>∑T‘√+~. >∑‘+· ˝À KØ|òt d”»Hé≈î£ nqT>∑TD+>± y˚T,pHé e] ø±˝≤\\≈£î Á|ü‘ê´eT´j·T+>± ø±≈£î+&Ü Á|üdüTÔ‘·
HÓ\˝À¢ Hês¡TqT b˛dæ E˝…’ HÓ\˝À¢ Hê≥T¢ y˚ùdyês¡T ø±ì |ü]dæ‘ú T· \˝À e]kÕ>∑T˝À s¬ ‘’ T· \T m<äTs¡Tø=+≥Tqï düeTdü´\≈£î
Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä |ü]dæú‹ ˝Ò<äT. ôdô|º+ãsY yÓTT<ä{Ïyês¡+ es¡≈£î |ü]cÕÿs¡+>± ì\TdüTÔ<äì XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T #ÓãT‘·THêïs¡T.
Hê≥T¢ y˚j·Te\dæq n>∑‘·´+ #√≥T #˚düT≈£î+~. BìøÏ ‘√&ÉT ÄsY.mHé.ÄsY` 15048 kÕ>∑Tã&ç˝Àq÷, |ü\#·˝Àq÷
|ü+≥ ø°\ø£ düeTj·÷˝À¢ ˙{Ï m<ä›&ç |ü]dæú‘·T\T ~>∑Tã&çô|’ $ìjÓ÷>∑<ës¡T&ÉT Çwüº|ü&˚˝≤ ñ+~. KØ|òt eT]j·TT s¡;
rÁe Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘·THêïsTT. á H˚|ü<∏ä´+˝À Bs¡Èø±*ø£ ø±˝≤˝À¢ |ü+&ç+#·&ÜìøÏ nqT>∑TD+>± ¬s’‘·T\≈£î ≈£L&Ü
e] s¡ø±\ kÕ>∑T‘√ s¬ ‘’ T· øÏ düeTdü´\T ô|]–b˛j·÷sTT. Bì‘√ dü«\Œø±\+˝À |ü+≥ ø√‘·≈£î sêe&É+ e\q ¬s’‘·T\≈£î á
XÊÁdüÔy˚‘·Ô\T KØ|òt, s¡; d”»qT≈£î nqTe⁄>± ‘·≈£îÿe ø±\+˝À e] s¡ø£+ n‹ #˚s¡TyÓ’+~. |æ+&ç |ü<ësêú\T ‘·≈£îÿe>± ñ
|ü+≥ #˚‹øÏ e∫à dü\Œø±*ø£ s¡ø±\qT s¡÷bı+~Û+#·&ÜìøÏ +&É≥+‘√ eT<ÛäTy˚TVü≤ yê´~Á>∑düTÔ\≈£î es¡+>± e÷]+~.
ø£èwæ #˚düTÔHêïs¡T. e÷¬sÿ{Ÿ˝À ñqï düqï _j·T´+ &çe÷+&éøÏ ÄsY . mHé Ä sY . `15048 s¡ ø ±ìï C… . õ.m˝Ÿ ` 3855,
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 13
myéT.{Ï.j·TT`1010 s¡ø±\‘√ dü+ø£s¡ |üs∫¡ s¡÷bı+~+#ês¡T. ìsê∆]+#ês¡T. _j·T´+˝À |æ+&ç|ü<ësêú\ XÊ‘·+ Ç‘·s¡
Bì˝À myé T .{Ï . j· T T`1010 s¡ ø ±ìï Ád” Ô yÓ T Tø£ ÿ >±, e+>∑&Ü\˝À 70 qT+&ç 80 XÊ‘·+ es¡≈£î ñ+≥T+~. ø±ì
C….õ.m˝Ÿ`3855 |ü⁄s¡Twü yÓTTø£ÿ>± rdüTø=ì dü+e‘·‡sê\ ÄsY.mHéÄsY.`15048 e] s¡ø£+ ˝À |æ+&ç |ü<ësêú\ XÊ‘·+
|ü]XÀ<Ûäq\ ‘·s¡Tyê‘· Ä•+∫q≥Te+{Ï \ø£åD≤\‘√ á e] 51 ñ+≥T+~. á ø=‘·Ô e+>∑&É+ 100ôd.MT m‘·TÔ es¡≈£î
s¡ø±ìï s¡÷bı+~Û+#ês¡T. Á|üdüTÔ‘·+ n+<äTu≤≥T˝À ñqï e] ô|s¡T>∑T‘·T+~. m‘·TÔ ô|]π> s¡ø±\T >±\T\≈£î |ü&çb˛j˚T
s¡ø±\˝À |æ+&ç |ü<ësêú\T 55% ø£Hêï m≈£îÿe>± ñHêïsTT. Á|ü e ÷<ä + ñ+~. ø£ q Tø£ Bìì n~Û > ∑ $ T+#· & ÜìøÏ
eT<ÛäTy˚TeT yê´~ÛÁ>∑düTú\≈£î Ç~ #˚≥T ø£*–+#˚ |ü]D≤eT+ j·÷»e÷q´+˝À yÓT\T≈£îe\T bÕ{Ï+#ê*. düqïs¡ø+£ _j·T´+
á $<ÛäyÓTÆq nqï+ ‹q&É+ e\q s¡ø£Ô+˝À >∑÷¢ø√CŸ ô|]– ñ‘·Œ‹Ô »]– eT]j·TT e÷¬sÿ{Ÿ˝À eT<䛑·TÔ <Ûäs¡ ô|s¡>∑≥+
nHês√>∑´ düeTdü´\T ‘·˝…‘·Ô&ÜìøÏ neø±X¯+ ñ+~. e\q ¬s’‘·T\≈£î á s¡ø£+ e] e+>∑&Üìï kÕ>∑T#˚j·T&ÜìøÏ
á q÷‘·q e] e+>∑&É+˝À |æ+&ç |ü<ësêú\ XÊ‘·+ ÄdüøÏÔ #·÷|ædüTÔHêïs¡T. 125 s√E\T |ü+≥ø±\+ ø£*– ñ
‘·>∑Z&É+‘√ bÕ≥T Áb˛{°qT¢ 5 XÊ‘·+ m≈£îÿe>± ñqï≥T¢ +&ç, n–Z ‘Ó>∑T\¢qT düeTs¡úe+‘·+>± ‘·≥Tºø=ì ¬s’‘·T\qT
n$T‘·+>± Äø£≥Tº≈î£ +~. KØ|ò˝t À Ä\dü´+>± Hê≥T¢ y˚dTü ≈£îH˚
ÁbÕ+‘ê\˝À E˝…’`15 ‘·s¡Tyê‘· á s¡ø±ìï Hê≥T¢>±
y˚jT· e#·TÃ. q÷ø£ XÊ‘·+ ‘·≈î£ ÿe>± ñ+&É≥+‘√ bÕ≥T _j·T´+
ñ‘·Œ‹Ô n~Ûø£+>± ñ+≥T+~. ‘·≈£îÿe b˛wüø±\qT rdüT≈£îì
m≈£îÿe ~>∑Tã&ç n+~+#·&É+ á s¡ø£+ jÓTTø£ÿ Á|ü‘˚´ø£‘·.
m<äe], Á&Éj·Td”&é eT]j·TT Äs¡T‘·&ç e] yÓTT<ä≥>∑T nìï
s¡ø±\ e] kÕ>∑T |ü<䛑·T\˝Àq÷ düT\uÛÑ+>± Ç$T&çb˛j˚T á
s¡ø±ìøÏ ˙{Ï nedüs¡+ ≈£L&Ü ‘·≈£îÿe ñ+≥T+~. Á|üdüTÔ‘·+
e÷¬sÿ{Ÿ <Ûäs¡ 75 øÏ˝À\ ãkÕÔøÏ 1500 qT+&ç 1600
s¡÷bÕj·T\T es¡≈£î <Ûäs¡ |ü\T≈£î‘·T+~.
_.Á|üdüqï ≈£îe÷sY
|æ.ôV≤#Y.&ç kÕÿ\sY,
yÓTÆÁø√ãj·÷\J $uÛ≤>∑+
14 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 |ü+≥ ∫qï
˝≤uÛÑ+˝À $Tqï
‘·≈£îÿe ˙s¡T.. ÁX¯eT≈£î‘·>∑Z Ä<ëj·T+.. Äs¡T>±\+ &çe÷+&é ñ+≥T+~. m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT e÷¬sÿ{Ÿ˝À m+‘·
ø£wüº|ü&Ü*‡q nedüs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü <ë<ë|ü⁄ 45 s√E˝À¢H˚ $Áø£sTT+#ê˝À n+‘·es¡øπ s¬ ‘’ T· \T ø=‹ÔMTs¡qT rdüT≈£îb˛e&É+
ø=‹ÔMTs¡ kÕ>∑T‘√ nqï<ë‘·\T n~Ûø£ ˝≤uÛ≤\T >∑&çdüTÔHêïs¡T. e\¢ qwüeº TT+&É<Tä . s¬ ‘’ T· \ e<äøπ› ø=qT>√\T #˚ùdyês¡T ekÕÔsT¡ .
ÇÁãV”≤+|ü≥ï+ ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À >∑‘· |ü<˚fi¯¢ qT+∫ esê¸\T B+‘√ >∑+≥ ˝À|ü\ |ü+≥qT neTTàø=ì ¬s’‘·T\T Ç+{ÏøÏ
düeT~∆>± |ü&≥É +˝Ò<Tä . B+‘√ s¬ ‘’ q· ï\T Äs¡T‘·&ç |ü+≥\ô|H’ ˚ #˚s¡T≈£î+≥THêïs¡T. ø=‹ÔMTs¡ kÕ>∑T ‘·≈£îÿe $d”Ôs¡í+˝À
eT≈£îÿe #·÷|ü⁄‘·THêïs¡T. ‘·≈î£ ÿe $d”sÔ +í¡ ˝À |ü+≥qT kÕ>∑T#˚dæ y˚j·T&É+‘√ ≈£L&Ü ¬s’‘·T\≈£î á |ü+≥ ø£*dæedüTÔ+~.
Ç‘·s¡T\≈£î Ä<äs¡Ù+>± ì\TdüTÔHêïs¡T. ø=‹ÔMTs¡ #˚‹ø=#˚à es¡≈î£ n+<äT˝À >∑&¶ç ô|s¡T>∑≈î£ +&Ü
eT+#ê\ eT+&É\+ C≤bÕ\, ndüà‘Y|üPsY‘√ bÕ≥T #·÷düTø√yê*. m|üŒ{Ïø|£ ⁄ü Œ&ÉT ø=‹ÔMTs¡˝À ø£\T|ü⁄HÓï’ f…‘¢ ˚ <ëìì
Äs¡T≥¢ Á>±e÷˝À¢ ø=‹ÔMTs¡ kÕ>∑T m≈£îÿe>± ñqï~. ‘=*–+#ê*. kÕ>∑T ø√dü+ s¬ ‘’ T· \T ÁX¯eT m≈£îÿyÓH’ ê Ä y˚Ts¡≈î£
ôV’≤<äsêu≤<é q>∑sêìøÏ eTTô|’Œ øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñqï ˝≤uÛ≤\T ≈£L&Ü n~Ûø£+>± ñ+&É≥+‘√ ø=‹ÔMTs¡qT kÕ>∑T
eT+#ê\ eT+&É\+ qT+∫ ‘êC≤ Ä≈£î≈£Ls¡\qT q>∑sêìøÏ #˚dTü HÔ êïs¡T. C≤bÕ\, ndüà‘Y|Pü sY, Äs¡T≥¢, eT+#ê\ Á>±e÷˝À¢
‘·s¡*+#˚+<äT≈£î s¡yêD≤ kÂø£s¡´+ ñqï~. B+‘√ ¬s’‘˚ qT+∫ ˇø√ÿ ¬s’‘·T yÓsTT´ qT+∫ ◊<äTy˚\ ø=‹ÔMTs¡ ø£≥º\qT
e÷¬sÿ{Ÿ˝À ‘·q |ü+≥qT H˚s¡T>± neTTàø=ì n~Ûø£ ˝≤uÛ≤\qT e÷¬sÿ{Ÿ≈£î rdüTø£yÓfi¯óÔHêïs¡T. ø=‹ÔMTs¡ d”»Hé˝À s¡÷bÕsTTøÏ
bı+<äT‘·THêïs¡T. eT+#ê\ eT+&É\+˝À Á|ü‹ s¬ ‘’ T· ≈£î düTe÷s¡T ˇø£ÿø£≥º, d”»Hé ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT s¡÷bÕsTTøÏ ¬s+&ÉT˝Ò<ë eT÷&ÉT
¬s+&ÉT qT+∫ ◊<Óø£sê\ uÛÑ÷$T ñqï~. ø£ ≥ º \ T $Áø£ s TT+∫Hê ‘· e T≈£ î qwü º + ˝Ò < ä ì ¬ s ’ ‘ · T \T
uÀs¡Tu≤e⁄˝À¢ ˙s¡T ‘·≈î£ ÿe>± ñ+&É≥+, e] kÕ>∑T#˚ùdÔ #ÓãT‘·THêïs¡T.
◊<äT HÓ\\ es¡≈£î |ü+≥ø√dü+ m<äTs¡T#·÷dæ n|ü⁄Œ\ bÕ\T Çs¡TyÓ’ >∑T+≥\ bı\+˝À eTTô|’Œy˚\ s¡÷bÕj·T\T
ø±e&Éy˚T ø±≈£î+&Ü |ü+≥#˚‹øÏ e#˚à es¡≈£î ≈£L&Ü ¬s’‘·T\≈£î Ks¡ÃsTT‘˚ ˝≤uÛÑ+ ¬s+&ç+‘·\T ˝≤uÛÑ+ ñ+≥T+~. ¬s+&ÉTy˚\
qeTàø£+ ˝Ò<Tä . n+<äTe\¢ ø=~›bÕ{Ï ˙{Ï‘√ ‘·≈î£ ÿe $d”sÔ +í¡ ˝À ø=‹ÔMTs¡ ø£≥º\qT q>∑s¡+˝Àì mdtÄsYq>∑sY, ¬s’‘·TãC≤sY,
ø=‹ÔMTs¡qT kÕ>∑T#˚dTü HÔ êï s¡T. C≤bÕ\, ndüà‘Y|Pü sY Á>±e÷˝À¢ e÷<äqïù|{Ÿ eT+&ç˝À¢ $Áø£sTT+∫q ‘·sê«‘· ‘·eT≈£î Ks¡TÃ\ìï
|ü~ >∑T+≥\ uÛÑ÷$T˝À ∫qï∫qï eT&ÉT\T @sêŒ≥T #˚düTø=ì b˛>± 1500 s¡÷bÕj·T\T $T>∑T\T‘·THêïj·TH˚ Äq+<ä+
|ü+≥qT kÕ>∑T #˚düTÔHêïs¡T. ¬s’‘·T˝À¢ ø£ì|ædüTÔqï~. mø£s¡+ uÛÑ÷$T ñqï ¬s’‘·T\T ø=‹ÔMTs¡
á |ü+≥ düTe÷s¡T 45 s√E\≈£î ø√‘·≈£î edüTÔ+~. Çs¡TyÓ’ >∑T+≥˝À¢ kÕ>∑T#˚kÕÔs¡T.
ø=‹ÔMTs¡ ø√‘·≈£î e∫Ãq Hê{Ï qT+∫ Á|ü‹s√p ¬s’‘·T\T Ç~ #˚‹ø£+<˚ <äX˝¯ À eTs√ Çs¡TyÓ’ >∑T+≥˝À¢ ø=‹ÔMTs¡qT
ø=‹ÔMTs¡qT ‘Ó+|æ ∫qï∫qï ø£≥º\T ø£≥Tºø=ì e÷¬sÿ{Ÿ˝À kÕ>∑T #˚kÕÔsT¡ . Bìe\¢ q\uÛ’… ◊<äT s√E\ø√kÕ] e÷¬sÿ{Ÿ˝ÀøÏ
$Áø£sTTkÕÔsT¡ . ø=‹ÔMTs¡ kÕ>∑T≈£î Hê\T>∑T s√E\ø√kÕ] ˙{Ïì $Áø£sTT+#˚+<äT≈£î düT\Te⁄>± ñ+≥T+~. ø=‹ÔMTs¡qT
n+~+#ê*. Ç‘·s¡ |ü+≥\¬ø’‘˚ s√E ‘·|æŒ+∫ s√E ˙{Ïì »+‘·Te⁄\T ‹qe⁄. ø±ã{Ϻ n≥M ÁbÕ+‘·+˝À ≈£L&Ü
n+~yê«*. e÷¬sÿ{Ÿ˝À düT>∑+<Ûëìï yÓ<»ä ˝Ò¢ ‘êC≤ ø=‹ÔMTs¡≈î£ ø=‹ÔMTs¡qT kÕ>∑T #˚düTø√e#·TÃ.
-ø√≥|üŒ, eT+#ê\
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 15
 ôd’ãsY H˚s¡>±fi¯fl‘√ »s¡ uÛÑÁ<ä+
ôd’ãsY H˚s¡+ nH˚~ ÄHé˝…’Hé˝À »]π> H˚s¡+, yÓ÷dü+ ô|’ $<Ûyä TÓ qÆ |ü<‘›ä T· \‘√ bÕ≥T Ç+ø± nH˚ø£ s¡÷bÕ˝À¢
Ç+≥sY HÓ{Ÿ Ä<Ûës¡+>± »]π> yÓ÷kÕ\qT ôd’ãsY H˚sê\T>± ôd’ãsY H˚s¡>±fi¯ófl H˚sê\≈£î bÕ\Œ&ÉT‘·÷H˚ ñHêïs¡T. Bì ø√dü+
|ü]>∑DÏkÕÔs¡T. Ç~ Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± ñqï düeTdü´. Á|üuÛÑT‘·«+, ø£+|üP´≥sY dü+düú\T, ø£+ô|˙\ ø=ìï s¡ø±\
Á|ü|ü+Nø£s¡D yê´|æÔ #Ó+<äT‘·Tqï ø=B› Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± yÓuŸôd’{Ÿ\qT ìj·T+Á‹+#·&É+‘√ bÕ≥T ø£+|üP´≥sY HÓ{ŸesYÿ
ôd’ãsY Á¬ø’yéT eTT|ü⁄Œ ô|s¡T>∑T‘·÷ ñ+~. nsTT‘˚ M{°ì ø£*–q Á|ü»\qT |ü\T s¡ø±\T>± nÁ|üeT‘·+Ô #˚dTü HÔ êïs¡T. Bìï
n]ø£≥º&ÜìøÏ nH˚ø£ ø=‘·Ô kÕ|òtºy˚sY\qT s¡÷bı+~düTÔqï|üŒ{Ïø° ≈£L&Ü ˇø£ s¡ø£yÓTÆq rÁeyê<äeTT>± |ü]>∑DÏ+#·&É+ e\¢ Bìï
Á|üjÓ÷»q+ e÷Á‘·+ n+‘·+‘· e÷Á‘·+>±H˚ ñ+~. ø=+<äs¡T n]ø£≥º&ÜìøÏ nH˚ø£ #·s¡´\qT Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£î+≥÷H˚ ñ
e´≈£îÔ\T ˝Ò<ë dü+düú\T á HÓ{ŸesYÿ\qT ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì +~. nsTT‘˚ ø£+|üP´≥sY HÓ{ŸesYÿqT ñ|üj÷Ó –+#˚ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T
Á|ü»\qT Ä]úø£+>±, kÕe÷õø£+>± <Óã“rj·T&Éy˚T ø±ø£ ø=ìï ÁbÕ<∏$ä Tø£ C≤Á>∑‘\Ô· T rdüTø√e&É+ <ë«sê eTq*ï eTq+
eTTK´+>± Á|üuÛÑT‘·« s¡ø£åD e´edüú≈£î, bÕ\q≈£î dü+ã+~Û+∫q s¡øÏå+#·Tø√>∑\T>∑T‘êeTT.
$esê\qT sêã≥º & ÜìøÏ ñ|ü j Ó ÷ –dü T Ô H êïs¡ T . ôd’ ã sY 1. ø£wüº‘·s¡yÓTÆq bÕdü«sY¶\qT ñ|üjÓ÷–+#·&É+ :`
H˚s¡>±fi¯ófl $$<Ûä s¡ø±\T>± MT jÓTTø£ÿ &˚{≤qT <=+>∑* y˚s¡T y˚s¡T ôd’≥¢˝À MT bÕdü«sY¶\qT |ü⁄qsêeè‘·+
düTÔ+{≤s¡T. yê{Ï˝À ø=ìï #˚j·T≈£î+&Ü n<˚ $<Ûä+>± MT jÓTTø£ÿ bÕdü«sY¶\qT Áø£eT+
1. Vü‰´øÏ+>¥ :` ‘·|üŒ≈£î+&Ü e÷s¡TÃø√e&É+ bÕdü«sY¶\˝À nø£åsê\T, dü+K´\T,
düsfi¡ +¯ >± #ÓbÕŒ\+fÒ Vü‰´+øÏ+>¥ nH˚~ MT nqTeT‹ ∫Vü≤ï\T ñ|üjÓ÷–+#·Tø√yê*.
˝Ò≈£î+&Ü MT ø£+|üP´≥sY dædüºyéTqT ‘·q ÄBÛq+˝ÀøÏ 2. kÕ|òtºy˚sYqT n|t&˚{Ÿ #˚düTø√e&É+ :`
rdüTø√e&É+. M]H˚ Vü≤´ø£sY‡ (Vü‰´øÏ+>¥ #˚düTÔqï e´≈£îÔ\T) nì Ç~ #ê* eTTK´yÓTqÆ ~ ø£+ô|˙ Á|üyX˚ ô¯ |{Ïqº q÷‘·q
n+{≤s¡T. kÕ|òtºy˚sYqT n|t&˚{Ÿ #˚düTø=e&É+ Bì <ë«sê dædüºyéTqT ôd’ãsY
2. yÓ’s¡dt yê´|æÔ :` Á¬ø’yéT qT+&ç ø±bÕ&ÉTø√e#·TÃ.
MT jÓTTø£ÿ dædüºyéT˝Àì &˚{≤qT ˝Ò<ë ô|ò’fi¯flqT $$<Ûä 3. k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷ :`
yÓ’s¡dt\ <ë«sê bÕ&ÉT#˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. Bì |òü*‘·+>± k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À MT e´øÏÔ>∑‘· düe÷#ês¡+
MT jÓTTø£ÿ &˚{≤ n+‘ê e÷j·TeTÚ‘·T+~. bı+<äT|üs¡TÃø=ì Ä düe÷#êsêìï ˝≤ø˘ #˚dæ ñ+#·+&ç.
3. yÓuŸ C≤øÏ+>¥ :` á $<Û+ä >± ø£+|üP´≥sYqT ñ|üj÷Ó –+∫ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡T
ôd’ãsY H˚s¡>±fi¯ófl á |ü<䛋˝À MT jÓTTø£ÿ yÓuŸôd’{Ÿ ø=ìï ø=ìï ÁbÕ<∏$ä Tø£ C≤Á>∑‘\Ô· qT bÕ{Ï+∫qf…‘¢Æ ˚ ø=+‘· es¡≈î£
ø£+f…+{ŸqT |üP]Ô>± e÷¬πsÃdüTÔ+{≤s¡T. ˝Ò<ë MT yÓuŸôd’{Ÿ≈£î ôd’ãsY H˚s¡>±fi¯fl qT+&ç s¡øÏå+#·ã&ÉT‘êeTT.
ã<äT\T yÓs=ø£ÿ ù|Jì ô|≥ºe#·TÃ, ˝Ò<ë eT[fl+#·e#·TÃ. n+‘·‘˚
ø±ø£ MT yÓuŸù|J <ë«sê ‘·eT kı+‘· ø±s¡´Áø£e÷\ ø√dü+ l Ç.ÄsY. _. qπs+Á<ÛäHê<∏é sêe⁄
ñ|üjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃ. C≤sTT+{Ÿ &Ó’¬sø£ºsY, {Ï.mdt.◊.ÄsY.&ç.
16 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 düeTq«j·TeTT‘√H˚ düeTÅ>∑ Å|üD≤[ø£\ s¡÷|üø£\Œq
πø+Å<ä+˝À Çs¡yÓ’ eT+~ ≈£Ls=Ãì XÊdæ+#˚ ‘·ÔeTÅ>±e÷\T>± s¡÷|ü⁄~<ä›&ÜìøÏ Vü≤]‘·Vü‰s¡eTT˝À yÓTTø£ÿ\
|ü<‹∆ä ndü˝q’… Å|Cü ≤kÕ«eT´+ ø±<äT, Å|rü Å>±eT+˝Àì Å|»ü \T dü+s¡ø£åD,|òüTq,Å<äe´ e´sê›\ ìs¡«Vü≤D e+{Ï yê{ÏøÏ #√≥T
~>∑Te kÕ∆sTT qT+∫ q&ç|æ<˚ ndü˝…’q Å|üC≤kÕ«eT´+ nì ø£ * Œdü ÷ Ô #· { ≤º ì ï s¡ ÷ bı+~+∫,neT\T |ü s ¡ # · & É +
eTVü ‰ ‘êà>±+BÛ yÓ * ãT∫Ãq≥T¢ Å>±eT+˝Àì Å>±eT »s¡T>∑T‘·Tqï~.
|ü+#êj·Tr\T ì»yÓTÆq Å|üC≤kÕ«e÷´ìøÏ Å|ürø£\T>± <˚Xe¯ TT˝À 2,55,576 Å>±eT |ü+#êj·Tr\T, 6,354
yÓ\T>=+~ Å>±eT dü«sêC≤´ìï kÕ~Û+#ê\ì >±+BÛJ u≤¢ø˘ |ü+#êj·Tr\T eT]j·TT 617 õ˝≤¢ |ü+#êj·Tr\T ø£\e⁄.
ø£\\T>∑Hêïs¡T. <˚X¯+˝Àì n≥º&ÉT>∑Tq,Å>±eTkÕ›sTT˝À Å>±eT <˚X¯eTT˝À 2,62,547 |ü+#êj·TrsêCŸ dü+dü›\T(ÅÅ>±eT
|ü+#êj·Tr\T kÕ›ìø£ Å|uü TÑÛ ‘ê«\T>± $\dæ\&¢ ÜìøÏ sêC≤´+>∑ |ü + #êj· T r\T,u≤¢ ø ˘ eT]j· T T õ˝≤¢ |ü + #êj· T r\T)
s¡øå±πs≈£î\T ø£*Œ+#·ã&ܶsTT. ñeTà&ç Ä+Å<ÛäÅ|ü<˚XŸ ˝À 73 e ø£\e⁄.mìïø£ ø±ã&çq Å|Cü ≤Å|‹ü ì<ÛTä \T 31 \ø£\å T ø±>± mìïø£
sêC≤´+>∑ dües¡D <ë«sê Ä+Å<ÛäÅ|ü<˚XŸ |ü+#êj·TrsêCŸ ø±ã&çq eTVæ≤fi≤ Å|Cü ≤ Å|‹ü ì<ÛTä \T 14.39 \ø£\å T ø£\s¡T.Ç˝≤
#·≥º+,1994 ‘˚~:30.05.1994 qT+&ç neT\T˝ÀøÏ <˚X¯+˝À |ü+#êj·TrsêCŸ dü+dü›\˝À ô|<ä› m‘·TÔq mìïø£
e∫Ã+~.ã\«+‘Y sêjYT ø£$T{° dæbòÕs¡T‡\ y˚Ts¡≈£î 1959 ø±ã&ç q Å|ü C ≤Å|ü ‹ ì<ä T \‘√ Å|ü C ≤kÕ«eT´ dü ÷ Œ]Ô
dü+ˆˆs¡+˝À <˚X¯+˝À |ü+#êj·Tr sêCŸ e´edü›qT @sêŒ≥T Å|ü ‹ _+_dü T Ô q ï~. \øå ± ˝≤~>± mìïø£ ø±ã&ç q Å|ü C ≤
#˚j·T&É+ »]–+~. ø±˙ ‘Ó\+>±D sêÅwüº Å|üuÛÑT‘·«+ Å|‹ü ì<ÛTä \qT Å>±eT |ü+#êj·Tr˝ n_Ûeè~›˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT
|ü+#êj·Tr sêCŸ e´edü›˝Àì ˝ÀbÕ\qT dü]~~›,ì|ü⁄DT\‘√ #˚d,æ düTdæs› ê_Ûeè~›ì kÕ~Û+#·&ÜìøÏ Å|uü TÑÛ ‘ê«\T Å|Cü ≤Å|‹ü ì<ÛTä \
#·]Ã+∫ q÷‘·q |ü+#êj·Tr sêCŸ #·≥ºeTTqT s¡÷|üø£\Œq düeTq«j·TeTT‘√ nH˚ø£ ø±s¡´Åø£e÷\T #˚|ü{Ϻ Å>±e÷\˝À
#˚j·T&É+ »]–+~. ‘Ó\+>±D˝À s¡÷bı+~+#·T≈£îqï ù|<ä ] ø±ìï s¡ ÷ |ü ⁄ e÷|æ kÕe÷õø£ , Ä]› ø £ Hê´j· ÷ ìï
|ü+#êj·Tr sêCŸ #·≥ºeTT`2018 ‘˚~: 29.03.2018q kÕ~Û+#ê\ì ø£èwæ #˚düTÔHêïsTT.<˚X¯eTT˝À eT÷&É+#Ó\ kÕ∆ìø£
XÊdüqdüuÛÑ˝À _\T¢ ÄyÓ÷~+#·ã&ç,‘˚~: 30.3.2018 qü dü+dü∆\ @sêŒ≥T‘√ Ä]›ø£ $πø+ÅBø£s¡D »]– ‘·<ë«sê
¬>õ{Ÿ˝À Å|ü#·T]+#·ã&ç, ‘˚~: 18.04.2018 qT+&ç kÕe÷õø£ Hê´j·T+ dæ~›+#ê\ì,kÕ›ìø£ dü+dü∆\T Å|ü‘·´ø£å
neT\T˝ÀìøÏ e∫Ã+~.Ç˝≤ neT\T˝ÀìøÏ e∫Ãq q÷‘·q Å|Cü ≤kÕ«e÷´ìøÏ ∫s¡THêe÷\T>± $\dæ˝≤¢\ì 29 n+XÊ\qT
|ü+#êj·Tr sêCŸ #·≥ºeTT`2018 ˝À uÛ≤>∑eTT\T`9, ã<ä˝≤sTT+#ê\ì Å|ü‹bÕ~+#·&É+ »]–+~.ø±˙ ø=ìï
n<Ûë´j·TeTT\T`10,ôdø£åHé\T 297 eT]j·TT ôw&É÷´˝Ÿ‡`8 sêÅcÕº\˝À sêÅwüº Å|üuÛÑT‘ê«\T dü+|üP]Ô>± n~Ûø±sê\T
ø£\e⁄. ø±˙ ‘Ó\+>±D |ü+#êj·TrsêCŸ #·≥ºeTT`2018 ˝À ã<ä ˝ ≤sTT+#· ã &ç H êsTT.ø±˙ ø=ìï sêÅcÕº \ ˝À
>∑‘· #·≥ºeTT˝À e˝… ø±≈£î+&Ü e÷s¡T‘·Tqï ø±˝≤ìøÏ bÕøÏ å ø £ + >±,ø=ìï+{Ï ˝ À HêeTe÷Å‘· + >± n~ø±sê\T
nqT>∑ T D+>± |ü ˝ … ¢ \ dü T dæ ∆ s ¡ n_Û e è~› <Û ˚ ´ j· T +>±,ñ ã<ä˝≤sTT+#·ã&ç n~Ûø±s¡ $πø+ÅBø£sD¡ ndü+|üP]Ô>± ñqï~.
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 17
nsTTHê >∑‘·eTT˝À e˝… ø±≈£î+&Ü Å>±eTeTT˝À Å|ü»˝Ò ‘·eT düe÷#ês¡eTT ùdø£]+∫ Ä|t˝À qyÓ÷<äT #˚j·T&É+ »]–+~.
dü e Tdü ´ \qT >∑ T ]Ô + ∫,Å|ü D ≤[ø£ \ T s¡ ∫ +#· T ≈£ î ì Å|üC≤Å|üD≤[ø£ Å|ü#ês¡eTT˝À uÛ≤>∑+>± Å>±e÷_Ûeè~›
Å|ü D ≤[ø£ ã <ä › + >±n_Û e è~› ˝ À Å|ü C ≤ uÛ ≤ >∑ k Õ«e÷´ìï ø=s¡ ≈ £ î Å|ü D ≤[ø£ \ T ‘· j · ÷ s¡ T #˚ j · T &É + ,nìï XÊK\
ô|+bı+~dü ÷ Ô dü e TÅ>∑ n_Û e è~› ø Ï <√Vü ≤ <ä | ü & É & É + dü e Tq«j· T +‘√ Å>±eTdü u Û Ñ ìs¡ « Væ ≤ +#· & É + ,|ò ü T qyÓ T Æ q
»s¡T>∑T‘·Tqï~. øπ +Å<,ä sêÅwºü Å|uü TÑÛ ‘ê«\T Å|»ü \ uÛ≤>∑kÕ«eT´+qT Å|üC≤düe÷#ês¡ ñ<ä´eT+ ìs¡«Væ≤+#·&É+,ÄyÓ÷~+#·ã&çq
ô|+bı+~+#·&ÜìøÏ $]$>± ø£èwæ #˚dTü HÔ êïsTT.n+‘˚ø±≈£î+&Ü Å>±e÷_Ûeè~› Å|üD≤[ø£ $esê\qT bÕ¢Hé|ü¢dt q+<äT qyÓ÷<äT
Å>±eT Å|Dü ≤[ø£˝À Å|»ü \ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ô|s¡>&∑ +É e\¢ »yêãT #˚jT· T≥,eT]j·TT Å|#ü ês¡ ñ<ä´eT+ ø=s¡≈î£ Å|‘ü ´˚ øÏ+∫q b˛s¡˝º Ÿ
<ëØ‘·qeTT ô|]–,ì<ÛäT\ düÅø£eT $ìjÓ÷>∑eTT ô|s¡>∑&É+, $esê\T,bò˛{À\T n|t˝À&é #˚j·Te\dæ ñ+≥T+~.n+‘˚
Å|ü»˝À¢ Ä‘·à$XÊ«kÕìï ì+|ü&É+,Å>±eT |ü+#êj·Tr\ |ü≥¢ ø±≈£î+&Ü $TwüHé n+‘√´<äj·T düe÷#ês¡eTT ùdø£]+#·&É+,
Å|»ü \ qeTàø£eTT ø£*–+#˚˝≤ |ü\T ñ|üj÷Ó >±\‘√ Å|Dü ≤[ø£\ Å|üC≤ düe÷#ês¡ |ü≥eTTqT ‘·j·÷s¡T #˚j·T&É+,Å>±eTdüe÷K´
s¡÷|üø£\Œq Å>±eT kÕ›sTT˝À Å>±eT |ü+#êj·Tr y˚~ø£\T yêØ>± ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\q Å|üD≤[ø£ 2019`20 dü+ˆˆs¡+q≈£î
s¡÷bı+~+#·&É+ »s¡T>∑T‘·Tqï~.sêC≤´+>∑eTT˝Àì Ä]ºø£˝Ÿ ‘·j·÷s¡T #˚dæ Å>±eTdüuÛÑ˝À Å|üy˚X¯ô|{Ϻ ÄyÓ÷~+|ü#˚j·TT≥
243 õ Å|øü ±s¡+ Å>±eT |ü+#êj·Tr\T ‘·eT |ü]~Û˝Àì Å|»ü \ ˝≤+{Ï eTTK´yÓTÆq ø±s¡´ø£˝≤bÕ\‘√ Å|üC≤Å|üD≤[ø£ ‘·j·÷Ø
Ä]›ø±_Ûeè~› eT]j·TT kÕe÷õø£ Hê´j·TkÕ<Ûäq ø√dü+ ø±s¡´Åøe£ TeTTqT kÕe÷õø£ ñ<ä´eT+>± #˚|≥ü eº \dæ ñ+≥T+~.
‘·|Œü ìdü]>± Å>±e÷_Ûeè~› Å|Dü ≤[ø£\T ‘·j÷· s¡T #˚j÷· *.Å|Cü ≤ ‘· < ë«sê Å>±eTeTT˝Àì Å|ü » \T Å>±e÷_Û e è~› ˝ À
uÛ≤>∑kÕ«eT´ |ü<Û䛋˝À sêC≤´+>∑eTT˝Àì 11 e ôw&É÷´˝Ÿ˝À Å|ü‘·´ø£å+>±,|üs√ø£å+>± bÕ˝£ZH˚˝≤ #˚dæ,»yêãT<ëØ‘·Hêìï
#˚ s ¡ à ã&ç q 29 n+XÊ\≈£ î dü + ã+~Û + ∫q π ø +Å<ä , sêÅwü º ô|+bı+~+#·&eÉ TT ‘·<ë«sê düTdæs› ,¡ dü‘«· s¡ n_Ûeè~›øÏ u≤≥\T
Å|üuÛÑT‘ê«\T Å|üø£{Ï+∫q |ü<Ûäø±\qT düeTq«j·T+ #˚düT≈£îì, y˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.n+<äT≈£î >±qT Å|ü»\T,$$<Ûä XÊK\
$kÕÔs¡yÓTÆq Å>±e÷_Ûeè~› Å|üD≤[ø£\T ‘·j·÷s¡T#˚j·Tã&Ü*. uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ Å|D ü ≤[ø£\T ‘·j÷· s¡T #˚jT· e\dæ ñ+≥T+~.
C≤rj·T ÅbÕeTTK´+ >∑\ n+X¯yÓTÆq e÷s¡TŒ nqT πø+Å<ä uÛ≤>∑kÕ«eT´ Å|üD≤[ø£ e\q |ü\T ñ|üjÓ÷>±\‘√ bÕ≥T,|ü\T
|ü<Ûäø£eTTqT düeTs¡›e+‘·eTT>± neT\T #˚j·TT≥˝À Å>±eT ˝ÀbÕ\T ø£\e⁄. uÛ≤>∑kÕ«eT´ Å|üD≤[ø£ nq>± Å|ü»\T
|ü+#êj·Tr\T ns¡›e+‘·yÓTÆq bÕÅ‘· b˛wæ+#ê*‡ ñ+≥T+~. Ä]›ø£,kÕe÷õø£,kÕ+düèÿ‹ø£ eT]j·TT sê»ø°j·T ìs¡íj·÷˝˝À
Å|üC≤ n+#·Hê\T nH˚ ìHê<ëìï nø√ºãsY 2 qT+&ç &çX¯+ãsY bÕ\T|ü + #· T ø√e&É + . n<˚ $<Û ä + >± ÅbÕ<Û ë q´‘· q T
31 es¡≈£î düuŸ ø° jÓ÷»Hê düuŸ ø± $ø±dt ( n+<ä]#˚ ìs¡ í s TT+#· & É + ˝À, bÕ\d” s¡ ÷ |ü ø £ \ Œq˝À,eqs¡ T \
Å|üD≤[ø£ n+<ä] n_Ûeè~› ) Å|ü#ês¡ eTT #˚j·TT≥ <ë«Äs¡ πø{≤sTT+|ü⁄˝À ,|ü_¢ø˘ edüTÔe⁄\T,ùde\qT n+~+#·&É+˝À
Å|ür Å>±eT |ü+#êj·Tr˝À <ëìì neT\T #˚j·÷*.n+<äT≈£î uÛ≤>∑kÕ«eT´ |üø±å \qT Å|uü ≤Û $‘·+ #˚jT· &É+ eT]j·TT neT\T˝À
>±qT 2019 `20 dü+ˆˆsêìøÏ Å>±e÷_Ûeè~Û› Å|üD≤[ø£\T uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚ùd $<ÛëqeTT uÛ≤>∑kÕ«eT´ Å|üD≤[ø£.
‘·j÷· s¡T #˚jT· &ÜìøÏ ì]›wyºü TÓ qÆ Å>±eTdüu\ÑÛ T ìs¡«Væ≤+#ê*.á uÛ≤>∑kÕ«eT´ Å|üD≤[ø£ e\q |ü\T ñ
Å|ü#ês¡eTT˝À |ü+#êj·TrsêCŸ dü+dü›\T eT]j·TT $$<Ûä sêÅwüº |üjÓ÷>±\T ø£\e⁄.n$ &çe÷+&é ¬skÕŒHé‡ nÅb˛#Y `
Å|üuÛÑT‘·« XÊK\ düeTq«j·TeTT‘√,ì]›wüº ø±sê´#·s¡D‘√ \_›<ës¡T\T düVü‰j·T+ ø=s¡≈£î n&É>∑&É+, ø£eT÷´ì{°
Å>±e÷_Ûeè~› Å|üD≤[ø£\T ‘·j·÷s¡T#˚j·÷*.n+‘˚ø±≈£î+&Ü yÓ T T_˝… ’ C Ò w ü H é , ì»yÓ T Æ q nedü s ê\T >∑ T ]Ô + #· T ≥,
nìï Å>±eT |ü+#êj·Tr\˝À $TwüHé n+‘√´<äjT· |ü<øäÛ e£ TTq≈£î j· ÷ »e÷Hê´ìï ô|+bı+~+#· & É + , ne>±Vü ≤ q,
dü+ã+~Û+∫q düe÷#ês¡eTTqT ùdø£]+∫,s¡÷bı+~+#·ã&çq uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚jT· &É+, düeTÅ>∑ ÅbÕC…≈î£ qº T s¡÷bı+~+#·&+É ,
j·÷|t j·T+<äT düe÷#êsêìï qyÓ÷<äT #˚j·÷*. Å|üdüTÔ‘·eTT ìs¡jí ÷· \T rdüTø√e&É+˝À ø£eT÷´ì{° kÕ~Ûø±s¡‘,· Åb˛‘ê‡Vü‰+,
‘Ó\+>±D sêÅweºü TT˝À 12,751 |ü+#êj·Tr\≈£î >±qT 1622 kÕ›ìø£ nedüsê\≈£î nqT>∑TD+>± ÅbÕC…≈î£ qº T s¡÷bı+~+#·T≥,
Å>±eT|ü + #êj· T r\˝À e÷Å‘· y ˚ T $Twü H é n+‘√´<ä j · T eqs¡ T \T, Ä˝À#· q \T, uÛ ≤ <Û ä ´ ‘· \ qT |ü + #· T ø=qT≥,
18 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
$X¯«dü˙j·T‘·qT ô|+#·T‘·T+~, m≈£îÿe eT+~ì Å|üD≤[ø£˝À dü+düèÿ‹ XÊK, Ä]›ø£ ùde\T XÊK, uÛÑ÷eqs¡T\T XÊK,
uÛ ≤ >∑ k Õ«eTT\qT #˚ j · T T≥ eT]j· T T nyê+‘· s ê\qT $<äT´‘YXÊK, ô|Å{À*j·T+ düVü≤» >±´dt XÊK, qe
n~Û>∑$T+#·T≥ ˝≤+{Ï |ü\T Å|üjÓ÷»Hê\T ñ+&É&É+‘√ |ü ⁄ qs¡ T ‘êŒ<ä ø £ mqØ® XÊK, dæ ÿ ˝Ÿ &Ó e \|t y Ó T +{Ÿ
Å|Dü ≤[ø£\ s¡÷|üø\£ Œq˝À uÛ≤>∑kÕ«eT´ $<ÛëHêìï bÕ{Ï+#·T≥≈£î m+≥sYÅô|q÷´sYwæ|t XÊK, eT]j·TT –]»q e´eVü≤sê\T
Åb˛‘·‡Væ≤+#·&eÉ TT »s¡T>∑T‘·T+~. ø±˙ uÛ≤>∑kÕ«eT´ Å|Dü ≤[ø£˝À kÕe÷õø£ Hê´j·T+ eT]j·TT kÕ~Ûø±s¡‘êXÊK\ düeTq«j·TeTT
|ü\T Çã“+<äT\T ≈£L&Ü ø£\e⁄. n$ #ê˝≤ ø±\eTT ‘√ Å>±eT dü T dæ › s ¡ , dü e TÅ>±_Û e è~Û › ø Ï Å|ü D ≤[ø£ \ T
|ü&ÉT‘·T+~, nqTuÛÑeEï\ dü\Vü‰\qT düuÛÑT´\T ˇ|ü⁄Œø√s¡T, s¡÷bı+~+#·e\dæ ñ+≥T+~. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü ‘Ó\+>±q
ø£eT÷´ì{° düuTÑÛ ´\≈£î, dü+dü\› ≈£î #ê˝≤ ne>±Vü≤q nedüse¡ TT, |ü+#êj·Tr sêCŸ #·≥ºeTT, 2018 ôdø£åHé 127 Å|üø±s¡eTT
yÓTT‘·Ô+ ÅbÕôddtqT n+‘ê ˇø£ÿπs bÕ&ÉT #˚ùd neø±X¯eTT+~, Å>±eT |ü+#êj·TrøÏ nìï XÊK\ Å>±eTkÕ›sTT ñ<√´>∑T\ qT+&ç
ì»yÓTÆq yê]ì uÛ≤>∑kÕ«eTT\qT #˚j·T&É+ ø£wüº‘·s¡eTT, dü e ÷#ês¡ e TTqT ‘Ó | æ Œ +#· T ≈£ î H˚ n~Û ø ±s¡ e TT ø£ \ <ä T .
uÛ ≤ >∑ k Õ«eT´ Å|ü D ≤[ø£ dü V ü ≤ qeTT, ø£ $ T{Ÿ y Ó T +{Ÿ ‘√ Å>±e÷_Ûeè~›˝À nìï XÊK\ Å>±eTkÕ›sTT ñ<√´>∑T\T
≈£L&ÉTø=qï~, ø±+ô|≈¢ î£ ‡ eT]j·TT ø±+|æøπ¢ fÒ&,é #ê˝≤ e÷qe Å>±eT|ü + #êj· T røÏ dü V ü ≤ ø£ ] +#· e \dæ ñ+≥T+~.
eqs¡T\T nedüs¡eTT, Ä]›ø£|üs¡+>± ø£wüº‘·s¡yÓTÆq~, ã\yÓTÆq Å>±eT|ü+#êj·Tr˝ düeTÅ>±_Ûeè~›øÏ Å>±eT Å|»ü \ uÛ≤>∑kÕ«eT´+
Hêj·T≈£î&ÉT nedüs¡eTT, nìï s¡ø±\ ø£eT÷´ì{° Å|ü»\qT ‘√ bÕ≥T, Å>±eT kÕ›sTT ñ<√´>∑T\ düeTq«j·TeTT m+‘√
ˇπø y˚~ø£ô|’øÏ ‘˚e&É+ ø£wüº‘·s¡eTT, ìs¡íj·T+ ø£wüº‘·s¡eTT>± ñ nedüs¡eTT. ˝Òø£b˛‘˚ |ü]|üPs¡íyÓTÆq Å>±eTÅ|üD≤[ø£\qT
+≥T+~ Ç˝≤ |ü\T ˝ÀbÕ\T ñqï|üŒ{Ïø° Å>±e÷\ n_Ûeè~›˝À ‘·j÷· s¡T#˚dTü ø√˝ÒeTT. Å>±e÷_Ûeè~› Å|Dü ≤[ø£\ s¡÷|üø\£ Œq˝À
uÛ≤>∑kÕ«eT´eTT‘√ Å|Dü ≤[ø£\T s¡÷|üø\£ Œq #˚ùdHÔ ˚ nìï esêZ\ nìï XÊK\ düeTq«j·TeTT‘√ bÕ≥T Äj·÷ XÊK\ n~Ûø±s¡T\T
yê] düeTdü´\T Å|üD≤[ø£\T bı+<äT|ü]#˚ neø±X¯eTT ñ ‘·|üŒìdü]>± dü+ã+~‘· Å>±eTdüuÛÑ≈£î Vü‰»s¡sTT ‘·eT ‘·eT
+≥T+~ ‘·<ë«sê Å|»ü \ düeTÅ>±_Ûeè~› <Û´˚ j·T+>± eTT+<äT≈£î XÊK <ë«sê >∑‘e· TT˝À Å>±eTeTT˝À #˚|{ü qºÏ n_Ûeè~›, dü+øπ eå T
kÕ>∑&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. ø±s¡´Åø£e÷\ $es¡eTT\T,Å|üdüTÔ‘·eTT neT\T |üs¡#·ã&ÉT‘·Tqï
Å>±e÷_Ûeè~› Å|üD≤[ø£\ s¡÷|üø£\Œq˝À |ü\T XÊK\ ø±s¡´Åø£e÷\ $es¡eTT\T eT]j·TT sêuÀj˚T dü+ˆˆsêìøÏ
‘√ bÕ≥T Äj·÷ XÊK\T ñ<√´>∑T\ düeTq«j·TeTT ø°\ø£eTT #˚|ü≥ºuÀe⁄ ø±s¡´Åø£e÷\ $es¡eTT\qT düeT]Œ+#·e\dæ
˝Ò ø £ b ˛‘˚ dü e Tq«j· T ˝Ò $ T‘√ Å|ü D ≤[ø£ s¡ ÷ |ü ø £ \ Œq ñ+≥T+~. ‘·<ë«sê nìï XÊK\ $es¡eTT\‘√ düeTÅ>∑yÓTÆq
Å|üC≤düeTdü´\qT düeTÅ>∑+>± >∑T]Ô+#·ø£b˛e&É+ ‘·<ë«sê Å|Dü ≤[ø£ s¡÷|üø\£ Œq #˚ùd ÄkÕÿs¡eTT+≥T+~. Å|Cü ≤ Å|Dü ≤[ø£
Å|ü D ≤[ø£ ndü e TÅ>∑ + >± ñ+&˚ neø±X¯ e TT+≥T+~. s¡÷|üø£\Œq˝À dü+ã+~Û‘· Å>±eT |ü+#êj·TrøÏ πø{≤sTT+#·
n+<äT≈£î>±qT sêC≤´+>∑eTT˝À bı+<äT|üs¡#·ã&çq 29 ã&çq ô|dò *æ fÒ≥sY eTTK´ uÛ÷Ñ $Tø£qT b˛wæ+#ê*‡ ñ+≥T+~.
n+XÊ\≈£î dü+ã+~+∫q 18 XÊK\ düeTq«j·TeTT‘√ n+‘˚ø±≈£î+&Ü dü+ã+~Û‘· Å>±eT |ü+#êj·Tr ø±s¡´<ä]Ù ≈£L&Ü
Å|ü D ≤[ø£ \ qT s¡ ÷ bı+~+#· e \dæ ñ+≥T+~. n$ ø°\ø£ bÕÅ‘q· T b˛wæ+∫ Å>±e÷_Ûeè~› Å|Dü ≤[ø£\ s¡÷|üø\£ ŒqqT
|ü+#êj·TrsêCŸ Å>±MTD≤_Ûeè~› XÊK,e´ekÕj·TeTT dü e Ts¡ › e +‘· + >± |ü P ]Ô #˚ d ü ÷ Ô , $$<Û ä XÊK\ eT<Û ä ´
¬s’‘·T\dü+πøåeTeTT XÊK, |üX¯óe⁄\ &Ó’Ø |òæwüØdt XÊK, düeTq«j·T˝À|ü+ ˝Ò≈£î+&Ü Å|üD≤[ø£\ s¡÷|üø£\ŒqqT Å|üC≤
mì«sêHéyÓT+{Ÿ, bòÕ¬sdtº yê‘êes¡D e÷s¡TŒ\TXÊK, dü÷ø£åà, ñ<ä´eT+>± eT\#·&É+˝À ø°\ø£uÛÑ÷$Tø£qT b˛wæ+#ê*‡
∫qï eT]j·TT eT<Ûä´‘·s¡Vü‰ |ü]ÅX¯eT\ XÊK, Å‘ê>∑T˙s¡T ñ+≥T+~.
eT]j·TT bÕ]X¯ó<Ûä´eTT XÊK, bÕsƒ¡XÊ\ $<ä´ nø£åsêdü´‘· m.XÊ´yéT ≈£îe÷sY,
XÊK, Äs√>∑´eTT ≈£î≥T+ã dü+πøåeTeTT XÊK, eTVæ≤fi≤ $düÔs¡D≤~Ûø±](|æ.ÄsY ÄsY.&ç),
•X¯ó n_Ûeè~› XÊK, ÄVü‰s¡eTT Å|üC≤ |ü+|æD° XÊK, ;ÛeT<˚es¡|ü*¢ eT+&É\+, õ.es¡+>∑˝Ÿ(ns¡“Hé).

qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 19

 uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑eTT
` ne>±Vü≤q
»s¡>∑<äT. m|ü⁄Œ&Ó’Hê, mø£ÿ&Ó’Hê Vü≤≈£îÿ\ø√dü+ j·T‹ï+#ê*‡q
nedüs¡+ @s¡Œ&ç+<ä+fÒ, mø£ÿ&√ @<√ s¡÷|ü+˝À $~Û
ìs¡«Vü≤D˝À bıs¡bÕ≥T »]–+<äqïe÷fÒ.
jÓ÷>∑´yÓTÆq sêC≤´+>∑eTT, jÓ÷>∑T´˝…’q bÂs¡T\T ñ
qï düe÷»+˝À, Vü≤≈£îÿ\T ‘Ó#·TÃø√e\dæq$>± ñ+&Ée⁄.
e∫Ã|ü & ˚ $<Û ä + >± ñ+{≤sTT. m+<ä T ø£ + fÒ , $<Û ä T \T
ìs¡«]Ô+#·≥+ nqï |üH˚ Vü≤≈£îÿ\T ÁbÕ|æÔ+|ü#˚j·T&É+ nqï
|òü*‘êìï |ü⁄{ϺdüTÔ+~.
uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>±ìï πøe\+ ‘·\‘√ ø±ø£, <ëìøÏ
Vü≤è<äj÷· ìï CÀ&ç+∫ n<Û´ä j·Tq+ #˚j÷· *. m+<äTø£+fÒ, n~
Á|ü < Û ë q+>± n+<ä ] Äø±+ø£ å \ HÓ s ¡ y ˚ s ¡ T Œ ø=s¡ ≈ £ î >±
s¡÷bı+~+#·T≈£îqï ˇ|üŒ+<ä+ ø£qTø£.
H˚|ü<∏ä´+
1857 Á|ü<∏äeT kÕ«‘·+Á‘·´ dü+Á>±eT j·T‘·ï+
düe÷»+˝À ã\+>± ñ+≥÷, yê´|æ+|ü>∑\>∑T‘·Tqï ‘· s ¡ T yê‘· , Áø£ e TÁø£ e T+>± }|ü + <ä T ≈£ î qï kÕ«‘· + Á‘· ´
düeTTbÕs¡®Hê uÛ≤eq, »q+˝À Äy˚XÊìï s¡–*+∫ nH˚ø£
@ n+X¯yÓTÆHê Á|ü»\T n+^ø£]düTÔHêïs¡T ø£qTø£H˚ n˝≤ ã*<ëHê\≈£î <ë]rdæ+~. m+<äs√ <˚X¯uÛÑ≈£îÔ\T, BÛXÊ\Ts¡T
eTq>∑\>∑T‘·T+≥T+~. n˝≤π> @ $wüj·TyÓTÆHê ã\+>± |ü≥Tºã{Ϻ, ø£\dæø£≥Tº>±, n$ÁXÊ+‘·+>± b˛sê&çq |òü*‘·+>±,
$dü Ô ] +#· ˝ Ò ø £ b ˛‘· T +<ä + fÒ q ÷ Á|ü » \+‘· > ± <ëìì ø£≥ºø£&É≈£î <˚X¯+ |üsêsTT <˚X¯+ qT+&ç $eTTø£ÔeTsTT´+~.
ø√s¡Tø√e≥+ ˝Ò<äH˚ nHê*. á dü÷Á‘·y˚T n$˙‹ø° kÕ«‘·+Á‘·´+ ‘·«s¡˝À sêuÀ‘·T+<äqï ì»+ }Vü≤ø£+~q
e]ÔdüTÔ+~. Hê{ÏqT+&˚, eTq<Ó’q kÕe÷õø£ ˇ&É+ã&çø£qT n+fÒ kı+‘·
ªªH˚qT ` Hê~μμ qT+&ç ªªy˚TeTT ` e÷~μμ øÏ, ªªy˚TeTT sêC≤´+>±ìï s¡÷bı+~+#·Tø√yê\qï Ä˝À#·q, Bs¡<È sä T¡ Ù˝…q’
` e÷~μμ qT+&ç ªªeTqeTT ` eTq~μμ nH˚ kÕúsTTøÏ eTqTwüß\T uÛ≤s¡rj·T y˚T<∏ëe⁄\ yÓT<äfi¯fl˝À ø£<ä˝≤&ÉT‘·÷ e∫Ã+~.
m~–q|ü⁄Œ&˚ ñ‘·ÔeT düe÷»+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. yÓ T T‘· Ô + Á|ü | ü + #êìπ ø qeT÷Hê nq<ä > ∑ Z + ‘·
dü‘ê´H˚«wüD eT+&É* $$<Ûä‘·«eTTqï <˚X¯+ eTq~. n˝≤+{Ï uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ ‘·–q
Ø‹˝À sêC≤´+>±ìï s¡÷bı+~+#·≥+, n+‘·+‘·e÷Á‘·|ü⁄
ªªˇø£ e+ø£ #˚ ‘ · T \T eTT&É T #· T ø=ì ≈£ L s¡ T Ã+{≤+. düeTs¡ú‘·\T ø£\yês√, ˇø£]<ä›s√ #˚j·T>∑*π> |üìø±<äT.
me¬s’Hê#˚düTÔ+fÒ e÷Á‘·+ ‘·|ü⁄Œ\T yÓ~øÏ neùV≤fi¯q #˚ j · ÷ *‡+B ø±<ä T . á |ü ì øÏ y˚ T <Û ë $‘· « y˚ T ø±ø£ ,
#˚düTÔ+{≤+. πøe\+ á <√wü+ e\¢H˚ áC≤‹ |ü‘·Hêedüú≈£î $XÊ\Vü≤è<äj·TeT÷, düeTuÛ≤eq, $düèÔ‘· |ü]C≤„qeT÷ ø£\
#˚]+~μμ. nH˚≈£î\ dü$Twæº, düeTq«j·T ø£èwæ nedüs¡+. á n+XÊH˚ï
kÕ«$T $y˚ø±q+<ä ÄHê{Ï ñ<ä´eT s¡<∏äkÕs¡<ÛäT\T>∑qTqï eTTKT´\T n+<äs¡÷
>∑eTì+#ês¡T. ø£qTø£H˚ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+ yÓTT‘êÔìøÏ ÁbÕ‹ì<Ûä´+
<˚X+¯ ˝Àì Á|ü‹ e´øÏ,Ô ‘·q $<ÛTä \qT ìs¡«]Ô+#·&eÉ TT˝À ñ+~ nq‘·>∑Z Ø‹˝À sêC≤´+>∑, XÊdüq ìsêàD düuÛÑqT
‘·|⁄ü Œ\T >±ì, bıs¡bÕ≥T¢ >±ì #˚jT· q+‘· ø±\+ ` <˚X+¯ ˝Àì @s¡Œs¡#T· ≈£îH˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚XÊs¡T. n+‘·s‘Z¡ +· >± yê]˝À yê]øÏ
@ e´øÏÔ n‘·ìøÏ #Ó+<ë*‡q Vü≤≈£îÿ\T bı+<äø£b˛e&ÉeTqï<˚ mìï _Û H êï_Û Á bÕj· ÷ \THêï, <˚ X ¯ + ˝Àì »qTn+<ä ] ø°
20 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
Á|üjÓ÷»q+ ø£\>±\qï <äèwæºø£qãs¡∫ q+<äT≈£î eTqeT+‘ê 2. 1905 u…+>±˝Ÿ $uÛÑ»q ‘·s¡Tyê‘· |üsêsTT bÕ\q
yê]ì n_Û q +~+#ê*. n+‘˚ ø ±<ä T yês¡ + <ä ] |ü { ≤¢ $wüjT· +˝À uÛ≤s¡‘<· o˚ j·TT\ ndüV≤ü q+, ñyÓ«‘·TqÔ m>∑dæ
ø£è‘·»„‘êuÛ≤e+ ø£*– ñ+&É&ÉeT÷ ø£˙dü $»„‘·. ãj·T≥|ü&ç+~.
eTqø=<äT› : nedüs¡e÷, nqedüs¡e÷ nì>±ì, 3. >√K˝Ò, H˚‘êJ, ‹\ø˘ ˝≤+{Ïyês¡T ªªdü«sê»´+ Hê
‘·>∑T<äTHê, ‘·>∑Hê nì>±ì |ü{Ϻ+#·Tø√ì, $eTs¡Ù≈£î+&Ü*‡q »qàVü≤≈£îÿμμ ` dü«|ü]bÕ\H˚ ø±yê* n+≥÷
\ø£åD≤\T ˝Òì, $eTs¡Ù≈£î\T #ê˝≤eT+~ m<äTs¡e⁄‘·T+{≤s¡T eTT+<äTø=#êÃH˚. á <äX¯˝À Ä+π>¢j·TT\T ªª$uÛÑõ+∫
eTq≈£î. Ä b˛ø£&É <ëìø£<˚ ˇø£ ô|&Éb˛ø£&É. eTq sêC≤´+>∑ bÕ*+#·Tμμ nqï ≈£î{Ï\ ˙‹ì m+‘√ H˚s¡TŒ>±
ìsêàD≤ìøÏ yÓqTø£ m+<äs¡T düe÷» Væ≤‘Ó’wüß\T, düe÷C≤ìï Á|üy˚X¯ô|{Ϻ neT\T #˚XÊs¡T.
>∑T]+∫ $kÕÔsy¡ TÓ qÆ |ü]C≤„qeTT ø£\yês¡T, eTTK´+>± eTq<˚X¯ 4. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ dü+<äT <=]øÏq|ü&É˝≤¢ Væ≤+<ä÷,
|ü]dæ‘ú T· \ >∑T]+∫ kÕø屑·T>Ô ± Á|ü>±&ÛyÉ TÓ qÆ ne>±Vü≤q ø£\yês¡T eTTdæ¢+\ eT<Ûä´ y˚sêŒ≥T uÛ≤eq≈£î $‘·ÔHê\T
m+‘·>±, ãVüQø±\+ ÁX¯$T+#ês√ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü, ‘Ó*dæHê ∫eTTà‘·÷ e#êÃs¡T. ªeT‘· ÁbÕ‹|ü~ø£q ÁbÕ‹ì<Û´ä +μ nqï
|ü{Ϻ+#·Tø√≈£î+&Ü, $eTs¡Ù\T #˚j·T´ã÷H˚ ˝Ò<ë @<√ˇø£ |ü<䛋ì Á|üy˚X¯ô|{≤ºs¡T. uÛ≤s¡‘· <˚X¯ #·]Á‘·˝À n<=ø£
n_ÛÁbÕj·÷ìï ˝Àø£+ eTT+<äT |ü&˚dæ b˛j˚Ts¡ø±ìï #·÷dæ <äT]∆q+. Ä $uÛ»Ñ q $wü;C≤\T yÓTT*∫ Áø£eT+>± ô|]–
C≤*|ü&ܶs¡T. eTØ X¯è‹$T+∫q≥¢sTT‘˚ ‘·ìï ‘·>∑˝…j·÷´*. eTVü‰eèøå±˝…’ á <˚X¯ Á|ü»\#˚‘· mH√ï $wü|òü˝≤\qT
˝Ò<ë |ü{+ºÏ #·Tø√≈£î+&Ü e~˝…j÷· ´*. Á|æjT· yÓTqÆ bÕsƒ≈¡ î£ sê˝≤! ‹ì|æ+#êsTT, ‹ì|ædüTÔHêïjT áHê{Ïø°. yê{Ï u≤]q
n˝≤ u§ø£ÿ\T yÓ~πø|üì eTqø=<äT›. n{Ϻyê]‘√ yê<äHê |ü&çqyê]˝Àì yêπs áHê{Ïø° Äj·÷ düeTVü‰\qT
eTqø=<äT›. ‘·eTqT‘êeTT Á|ü‘˚´øÏ+#·Tø=H˚˝≤ ¬s#·Ã>=&ÉT‘·Tqï $$<Ûä
m+‘√ $»„‘·‘√, düeTwæº Á|üjÓ÷C≤Hêø£+ø£å‘√ ø=+‘·es¡≈£î esêZ\ Hêj·T≈£î˝À¢ì n‹yê<äT\T.
‘·eT‘·eT e´øÏÔ>∑‘· n_ÛÁbÕj·÷\qT Á|üø£ÿqô|{Ϻ #˚j·÷*‡q 5. 1914 qT+&ç ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq Á|ü<∏äeT Á|ü|ü+#· j·TT<ä›+˝À
m+‘√ ÁX¯e÷ nedüsy¡ TÓ qÆ n{Ϻ s¡#q· ˝À¢, e÷qe ‘·|<æ ë\T+&˚ uÛ≤s¡rj·TT\T Ä+π>¢j·TT\ |üøå±q ì\∫ b˛sê&Üs¡T.
M\T+~, ˝Ò<ë ø±\>∑‹˝À @s¡Œ&˚ |ü]dæú‘·T\ø£qT>∑TD´>± Á|ü‹>± ‘·eT≈£î &=$Tìj·THé dü«j·T+bÕ\Hê~Ûø±s¡)
nedüs¡yÓTÆq e÷s¡TŒ\÷, #˚s¡TŒ\÷ #˚düTø√e\dæ ñ+≥T+~. Á|ü ‹ |ü ‹ Ô ø£ * Œ+#· e Tì ø√sês¡ T . n+fÒ Á_{° w t
Ä $wüj·T+ ‘Ó*dæq yêπs ø£qTø£ ªnedüs¡yÓTÆq e÷s¡TŒ\T kÕÁe÷»´+˝À uÛ≤>∑+>±H˚ e⁄+≥÷, dü«|ü]bÕ\q
#˚s¡TŒ\÷ #˚düTø√e≥+ e÷qTø√e<äT›μ nqï dü÷Árø£s¡DqT kÕ–+#·T ø=H˚+<äT≈£î M\T ø£*Œ+#·eTHêïs¡qï e÷≥.
yêπs sê»´+>∑+˝À bı+<äT|üs¡#ês¡T. düe÷»+|ü≥¢ yê] >∑eTìø£ : 1916 eTTdæ¢+u≤>¥ ˇ|üŒ+<ä+ <ë«sê $uÛÑõ+#·
nqTø£+|üqT, düe÷» uÛ$Ñ ‘·e«+ |ü≥¢ yês¡T#·÷|æq <ä÷s¡<èä wæìº bÕ*+#· nqï dü ÷ Á‘êìï. ‘Ó * $>± bÕ\q˝À
eTq eTH√M<ÛäT˝À¢ }Vü‰∫Á‘·+>± ‘·\#·ø=+fÒH˚ X¯Øs¡+ #=s¡u…fÒºXÊs¡T Ä+π>¢j·TT\T.
s√e÷+∫Û‘·+ ne⁄‘√+~ (ˇfi¯ófl >∑>∑Ts=Œ&ÉTk˛Ô+~) sêC≤´+>∑ 6. |üs¡´ekÕq+>± 1917 Ä>∑düTº 20q e÷+f…>√ (n|üŒ{Ï
ìsêàD˝À bÕ\T |ü+#·T≈£îqï ô|<ä›˝≤sê? n+<äTø√+&ç e÷ uÛ≤s¡‘· ø±s¡´<ä]Ù) ˇø£ dü+düÿs¡D Á|üø≥£ q #˚XÊ&ÉT n<ä˝≤
$qÁeT¬ø’yÓ÷&ÉTŒ\T, <Ûäq´Je⁄\ MTs¡T e÷ø√dü+ MTs¡T |ü&ɶ e⁄+&É>∑H˚ 1919 sö\‘Y #·≥º+ <ë«sê ªu≤<Ûä´‘êj·TT‘·
ÁX¯eT≈£î @$T∫à MT s¡TD+ rs¡TÃø√>∑\+? MTsê•+∫q Á|üuTÑÛ ‘·«+μ ù|s¡ @s¡Œ&çq Á_{°wt Á|üuTÑÛ ‘·« $<ÛëHê\T #ê˝≤
u≤≥˝À q&Ée≥+ ‘·|üŒ. |òTü Às¡+>± ñ+&É≥+‘√ Çø£ÿ&ç Á|ü»\T $düT>¬ ‹Ôb˛j·÷s¡T.
sêC≤´+>∑ ìs¡à‘·\ |ü≥¢>±ì, sêC≤´+>∑+ |ü≥¢>±ì 7. 1918 @Á|æ˝Ÿ 13q neTè‘YdüsY˝Àì »*j·THé yê˝≤ã>¥
#·T\ø£q uÛ≤e+ ø£q|ü]#˚yêfi¯flqT düVæ≤+#·ø√e&É+, eTq*ï bÕs¡Tÿ˝À, &Éj·T´sY Ä»„‘√ n‘·´+‘· <ës¡TD+>± e÷s¡D
eTqy˚T nee÷q |üs¡TÃø√e≥+. Ä <ë]q |ü&çq yêfi¯flqT ø±+&É »]–+~.
düVæ≤+#˚|üì eTqø=<äT›. eTqø£dü˝Ò e<äT›. 8. |üP]Ô>± $dæ–b˛sTTq uÛ≤s¡rj·TT\ 1928˝À »]–q
#·]Á‘·≈£î |ü]D≤eT Áø£eT+˝À ø=ìï eTTK´|òüT{≤º\T ˝≤ôVAsY düe÷y˚X¯+˝À |üPs¡í kÕ«‘·+Á‘·´y˚T ø±yê*ì
1. 1857 ‹s¡T>∑Tu≤≥T ‘·s¡Tyê‘·, ádæº+&çj·÷ ø£+ô|˙ Á|üø£{Ï+#ês¡T. nø£ÿ&É qT+&ç düVü‰j·T ìsêø£s¡D√<ä´eT+
n~Ûø±s¡+ ‘=\– Á_{°wt sêDÏ bÕ\q e∫Ã+~. Äs¡+uÛÑyÓTÆ, }|ü+<äT≈£î+~. nsTT‘˚ >±+BÛ ` Ç]«Hé\
eT<Ûä´ »]–q ˇ&É+ã&çø£ (dü+~Û) |òü*‘·+>± n~
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 21
 nsê∆+‘·s¡+>± ì*∫b˛sTT+~. ø±+Á¬>dt eT+Á‹esêZ\T sêJHêe÷\T #˚XÊsTT.
9. 1930 e÷]Ã˝À >±+BÛ H˚‘·è‘·«+˝À kÕ–q <ä+&ç 15. Á_{°wt q÷‘·q Á|ü<ëÛ ì #·]Ã˝Ÿ, Ä <äX˝¯ À uÛ≤s¡‘· <˚XÊìøÏ
dü‘ê´Á>∑Vü≤+.. <ë«sê XÊdüH√\¢+|òüTq Á|üÁøÏj·T, #·]Á‘·˝À q÷‘· q sêC≤´+>±ìï, &=$Tìj· T Hé Á|ü ‹ |ü ‹ Ô ì
eTs√ô|<ä› eT\T|ü⁄≈£î <ë]rdæ+~. kÕe÷q´ »q+˝À ÇkÕÔqHêï&ÉT. 1942 ÁøÏ|t‡ n<˚ $wüj·÷ìï eTfi≤fl
ôd’‘·+ <˚X¯uÛÑøÏÔ ñ‘·TÔ+>∑‘·s¡+>∑+˝≤ ˝Ò∫|ü&ç+~. b˛sê≥ Á|üø£{Ï+#ê&ÉT.
$<ÛëHê\ $wüjT· +˝À >±+BÛ‘√ $uÛ~Ò düTqÔ ï düTuÛ≤wt#+· Á<ä 16. ø±+Á¬>dt Ä Á|ü‹bÕ<äqqT ‹s¡düÿ]+∫, j·÷ø£ÿ+>±
uÀdt ≈£ L &Ü, Ä |ò ü T ≥º + eTVü ≤ ‘· Ô s ¡ ñ<ä ´ e÷ìøÏ Ç+&çj·÷ $&ç∫yÓfi¯ófl ` øÏ«{Ÿ Ç+&çj·÷ n+≥÷
n|üPsê«s¡+uÛÑ+ nì Á|üø£{Ï+#ê&ÉT. ìq~+∫+~. n<=ø£ ñ<ä´eT s¡÷bÕìï dü+‘·]+#·Tø=+~.
10. n+‘·{Ï eTôVAqï‘·yÓTÆq ø±s¡´Áø£eT+˝Àq÷, eTTdæ¢+©>¥
bÕ˝§Zqø£b˛e&É+ Á|ü‘˚´ø£+>± >∑ T ]Ô + #· < ä – q |ò ü T ≥q. >±+BÛ 1942 Ä>∑düTº 8q u§+u≤sTT düe÷y˚X¯+˝À,
$uÛÑ»q ;C≤\T Hê≥T≈£îHêïj·Tq&ÜìøÏ Ç<√ >∑{Ϻ øÏ«{Ÿ Ç+&çj·÷ rsêàHêìï neT\T #˚j·T{≤ìøÏ,
s¡TEe⁄. Ä+π>¢j·TT\ ≈£î{Ï\ ˙‹ yÓTT>∑Z‘=&ç–+<äqï #êe{≤ì¬ø’Hê dæ<ä›+ ø±yê\ì |æ\T|ü⁄ì#êÃ&ÉT.
e÷≥. >∑eTìø£ : uÛ≤s¡‘· kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥ #·]Á‘·˝À Á|ü»\+‘ê
@ø£yÓTÆq eTôVAqï‘· dü+|òüT≥q n~. á dü+ãs¡“¤+˝À
sêC≤´+>∑ ìsêà‘·\ |ü≥¢>±ì, sêC≤´+>∑+ |ü≥¢>±ì ìs¡+‘·s+¡ >∑eTìdü÷Ô ñ+&Ü*‡q Á|üe÷<äøs£ ¡ n+X¯+ eTs=ø£{Ï
#·T\ø£q uÛ≤e+ ø£q|ü]#˚yêfi¯flqT düVæ≤+#·Tø√e&É+, ñ+~. 1930 Hê{Ïπø Væ≤+<ä÷ ` eTTdæ¢+\ eT<Ûä´ |ü&çq
eTq*ï eTqy˚T nee÷q |üs¡TÃø√e≥+. Ä <ë]ì $uÛ Ñ » q ;C≤\T n+≈£ î ]+∫ Áø£ e T+>± ô|s¡ T >∑ T ‘· ÷
|ü&çq yêfi¯flqT düVæ≤+#˚|üì eTqø=<äT›. Ä<ë] eTqø£dü\ XÊUÀ|üXÊK\T>± $düÔ]dü÷Ô Áø£eT+>± eèøå±\T>± e÷s¡T‘·÷
e#êÃsTT. Ä©, õHêï\T yêìì ã\+>± ô|+∫b˛wædü÷Ô
e<äT›. e#êÃs¡T. eTTdæ¢+\≈£î Á|ü‘˚´ø£ sêÁwüº+ ø±≈£î+&Ü eTπs
11. <ëì ø=qkÕ–+|ü⁄>± 1932 Ä>∑düTº 16q ø£eT÷´q˝Ÿ Á|ü‹bÕ<äq≈£î ‘êeTT dæ<ä∆+>± ˝ÒeTH˚ <äX¯≈£î eTTdæ¢+\≈£î
nyês¡T¶ $&ÉT<ä\ #˚j·Tã&ç+~. Á|ü‘˚´ø£ ìjÓ÷»ø£esêZ\ dæ<Ûä›|üs¡#· >∑*–+~ eTTdæ¢+ ©>¥. Ä<ÛäTìø£ uÛ≤s¡‘· <˚X¯ #·]Á‘·
@sêŒ≥T≈£î ‘·\T|ü⁄rdæ+<ä~. Ç~ sêe&ÜìøÏ Ä>±KHé, yÓTT‘·Ô+˝ÀH˚ n<=ø£ $cÕ<ä |òüT≥º+. ìC≤ìøÏ õHêï ì»yÓTÆq
õHêï, nHê‡Ø\T Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·\T b˛wæ+#ês¡T. $XÊ«dæ ø±&ÉH˚ m≈£îÿe eT+~ n_ÛÁbÕj·T+. n‘·ì eTTdæ¢+
12. <ëì ø=qkÕ–+|ü⁄>± 1935q dü«|ü]bÕ˝Hê #·≥º+ sê»´+ sê»ø°j·T |üs¡yÓTÆq Á|üjÓ÷»Hê\Hê•+#˚ nq&Éy˚T
e∫Ã+~. HÓÁVüA˝≤+{Ï yêfi¯ófl <ëìì ø=‘·Ô u≤ìdü eTq+ #·]Á‘·qT düÁø£eT+>± yê´U≤´ì+#·&É+ ne⁄‘·T+~.
#·≥º+>± n_Ûe]í+#ês¡T. 17. ø±´_HÓ{Ÿ $TwüHé bÕ¢qT 1946 y˚T 16q, bÕøÏkÕÔHé
>∑eTìø£ : m+‘· n|üdüe´+>±, n<Ûë«qï+>± e⁄Hêï, |üsêsTT ìsêàD+ Ä#·s¡D kÕ<Ûä´+ ø±<äì ‘˚*à #Ó|Œæ +~. <ë+‘√
bÕ\q˝À e⁄Hêï, uÛ≤s¡‘·<˚XÊìøÏ dü+ã+~+∫q+‘·˝À, eTTdæ¢+©>¥ Á|ü‘·´ø£å ø±s¡´#·s¡D≈£î ~–+~. <ë+‘√
n<=ø£ ø°\ø£yÓTÆq eT\T|ü⁄ nqø£ ‘·|üŒ<äT. nsTTHê u…+>±˝Ÿ˝À Áø£eT+>± eT‘· ø£\Vü‰\T #Ó\πs>±sTT. ô|<ä›
<ëì˝Àì Á|ü<Ûëq ˝À|ü+, n~ eTq≈£î &=$Tìj·THé m‘·TÔq e÷s¡D ø±+&É »]–+~.
Á|ü‹|ü‹Ôì Çe«ø£b˛e&É+.
13. 1932 Hê{ÏøÏ ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+˝À, uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ 18. $uÛ Ñ õ +∫ bÕ*+#˚ , ≈£ î {Ï \ sê»˙‹qqTdü ] +∫
Ä+π>¢j·TT\≈£î kÕj·T+ #˚j·T{≤ìøÏ ìsêø£]+∫+~. dü|\üò eTH√s¡<TäÛ ˝…q’ Ä+π>j
¢ T· T\T, <˚XÊìï s¬ +&ÉT eTTø£ÿ\T
Çø£ÿ&çø~Ï ˇø£ Á|üeTTK |òTü ≥ºyT˚ . yÓTT<ä{Ï Á|ü|+ü #·jT· T<ä+∆ #˚dæ ‘·è|æÔ#Ó+<ës¡T. dü+‘˚wü+‘√ ˇø£ uÛ≤>∑+ eTTdæ¢+\T
Hê{ÏqT+&ç á ø±\+ es¡≈L£ »]–q<ëqï+‘·{˙Ï <äèwæ˝º À u≤<Ûä‘√ $T–*qyêfi¯ófl ¬s+&ÉT <˚XÊ\T>± dü«‘·+Á‘êìï
ô|≥Tºø=+fÒ, Çø£ÿ&ç dü«‘·+Á‘· b˛sê≥ s¡<∏äkÕs¡<ÛäT\≈£î, d”«ø£]+#êsêHê&ÉT.
Ä+π>j ¢ T· T\≈£î kÕj·T+ #˚jT· ≥+ düs¬ +’ ~ ø±<äqï ìX¯Ãj·T+ Ä+π>¢j·TT\ ne÷qTwü bÕ\q eT]j·TT ø=ìï
á <äX¯˝À @s¡Œ&ç+<äqï e÷{. ø°\ø±+XÊ\T
14. Ä+π>j ¢ T· T\qTdü]düTqï $<ÛëHêìøÏ ìs¡dqü >±, sêÁcÕº\˝À ôV’≤+<äe+ düèwæº+#·T≈£îqï ndüŒèX¯´‘· ne÷qTwü+
22 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
n+≥÷H˚ , Ä+π > ¢ j · T T\qT, bÕXÊÑ· ´ Hê>∑ ] ø£ ‘ · q T >∑ T +|ü ⁄ qT ndü e ÷qT\T>± #· ÷ dæ + ~. Ä+π > ¢ j · T T\T
‘Ó>y∑ TÓ #·TÃø=H˚ $<˚o u≤ìdü\T áHê{Ïø° e÷q˝À #ê˝≤eT+~ eTq\ï+<ä]˙ ìeTTï\qT>±H˚ #·÷XÊs¡T. nsTTHê n~, eTq
e⁄Hêïs¡T. $<˚o u≤ì‘·«+ nsTT‘˚ |üsê«˝Ò<äT nqTø=H˚ $<˚o ‘=‘·T\Ô ≈£î @e÷Á‘·+ |ü≥<º Tä . |ü⁄≥Tºø‘£ √ ndüe÷q‘·\qT
e÷qdæø£ s√>∑T*ï >∑T]+∫, \ø£àå Dj·Tr+Á<äT\T ˇø£kÕ] Ç˝≤ n+≥>∑fÒº @ kÕe÷õø£ uÛ≤eHÓ’Hê nX¯ó<ä∆+‘√ düe÷q+. nX¯ó
nHêïs¡T. á <˚X¯düTÔ&˚ á <˚X¯düTÔ˝À¢ì ªô|’ s√>∑+ e⁄qïyê&çïμ <ä∆+ n+{Ïq|üŒ{Ï˝≤π> <ëìì ndüVü≤´+‘√ e~*+#·Tø√yê*.
ìqTï H˚qT ˇø£ eTìwüyj ˚ T· +≥THêïqT. nq+fÒ, H˚H=|üø√qT, Äô|’ <ëì neX‚cÕ\T ≈£L&Ü $T>∑\≈£î+&Ü ø£&çπ>düTø√yê*.
ndü\T ˙yÓe]$ qqTï eTìwü+{≤ìøÏ nq+{≤&É≥. n<˚
ˇø£ ‘Ó\¢<=s¡ ø£qTø£ yê&˚ï ª˙e⁄ n&ɶ>±&ç<äe⁄ sê nq+fÒ á <˚X+¯ ˇø£ >∑T+|ü⁄qT e÷Á‘·yT˚ ndüe÷qT\T>±
njÓ÷´ e⁄+{≤qT ˝Ò≈£î+fÒ <=s¡yêsêe÷≥ m+<äTø£+{≤s¡Tμ #·÷dæ+~. Ä+π>¢j·TT\T eTq\ï+<ä]˙ ìeTTï\qT>±H˚
nq+{≤&É≥. Ç~ ˇøÏ+‘· n‹X¯jÓ÷øÏÔ>± e⁄Hêï $<˚o #·÷XÊs¡T. nsTTHê n~, eTq $<˚o ‘=‘·T\Ô ≈£î @ e÷Á‘·+
yê´yÓ÷Vü≤+˝À e⁄qïyê] yÓK’ ]ì ns¡+ú #˚dTü ø√e&ÜìøÏ #·øÿ£ >± |ü≥<º Tä . |ü⁄≥Tºø‘£ √ ndüe÷q‘·\qT n+≥>∑fºÒ @ kÕe÷õø£
|üìøÏedüTÔ+~.
uÛ≤eHÓH’ ê nX¯ó<› +äÛ ‘√ düe÷q+. nX¯ó<ä+∆ n+{Ïq|üŒ{Ï˝≤H˚
1. á <˚X¯+˝À ‘·eT n~Û|ü‘·´+ #Ó\eTDÏ˝ÀøÏ
e#êÃø£, Ä+π>¢j·TT\T uÛ≤s¡rj·TT*ï ‘·eT‘√ düe÷qT\T>± <ëìì ndü V ü ≤ ´+‘√ e~*+#· T ø√yê*. Äô|’ <ëì
mqï&É ÷ #· ÷ &É ˝ Ò < ä T . uÛ ≤ s¡ r j· T T*ï >=]˝≤¢ \ ˝≤>±, neX‚cÕ\T ≈£L&Ü $T>∑\≈£î+&Ü ø£&çπ>düTø√yê*.
˙Á>√\˝≤>±, ≈£îø£ÿ\ ˝≤>± #·÷&É&+É »]–+~. yê] ø£ã¢ T“\˝À >∑TDbÕsƒê\T H˚s¡TÃø√e\dæq ø=ìï n+XÊ\T
eTq≈£î Á|üy˚X¯+ e⁄+&˚~ ø±<äT. á <˚X¯+˝ÀH˚ ø±ø£, Ç‘·s¡ 1. ‘ê‹«ø£+>± ø=+<äs¡T $E„\T, nùd‘·T o‘·q>∑+
<˚ X Ê\˝Àq÷ eTq*ï yês¡ T n\TŒ\T>±H˚ #· ÷ XÊs¡ T . n+≥÷H√, $XÊ\ uÛ≤s¡‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫q q<äT\qT
nsTTq|üŒ{Ïø° Ä+π>¢j·TT\T á <˚XÊìøÏ #ê˝≤ #˚XÊs¡+≥÷ Äsê<ÛäHê kÕúHê\qT Á|ükÕÔ$dü÷ÔH√, #Ó|æŒq e÷≥\T, >=|üŒ\T
‘Ó>∑ yÓT#·TÃø=H˚ ãè+<ä+, Ç˝≤+{Ï yêdüÔyê*ï e÷Á‘·+ #Ó|ü⁄Œø√e{≤ìøÏ |üìøÏe#˚Ãy˚>±˙, n$ á <˚XÊìï @Hê&É÷
ø£q|ü&É≈£î+&Ü #˚‘·T\&ÉT¶ô|{Ϻ <ë#˚|üì #˚düTÔ+{≤s¡T. @ø£‘ê ã+<Ûä+˝À ì\T|ü˝Ò<äT. á <˚X¯+ ˇø£ @ø£ ◊ø£´‘·‘√
2. 1876`80 ÁbÕ+‘ê\˝À Ä+π>¢j·TT\ Á|ü‹ì~Û>± @Hê&É÷ ˝Ò<äT.
qTqï *≥ºHé (yÓ’ÁXÊjYT) Äj·TT<Ûä #·{≤ºH=ïø£<ëìï ‘Ó#êÃ&ÉT. n+‘·s‘Z¡ · ø£ø´å£ \T, ø±s¡ŒD≤´\T, yÓj
’ T· øÏøÔ £ ã\V”≤q‘·\T,
<ëì Á|üø±s¡+ uÛ≤s¡rj·TT˝…es¡÷ Äj·TT<Ûë\T <Ûä]+#·H˚ kÕ«s¡ú Á|üj÷Ó »Hê\T nqïy˚ Hê&ÉT bÕs¡‘+· Á‘êìøÏ ø±s¡D≤˝…q’ fÒ,¢
≈£L&É<äT. eT∞fl #·]Á‘· |ü⁄qsêeè‘·eTe⁄‘·T+<ë? nqï<˚ ‘·q Ä+<√fi¯q≈£î
ø±s¡D+ nHêï&ÉT &܈ˆ n+uÒ<äÿsY.
3. n˝≤π> |üÁ‹ø± #·≥º+ e∫Ã+<=ø£{Ï. <ëì Á|üø±s¡+
Çø£ÿ&ç |üÁ‹ø£\≈£î |üÁ‹ø± ùd«#·Ã¤ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. |üÁ‹ø± 26 »qe] 1950 Hê&ÉT Ç+&çj·÷ dü«‘·+Á‘·
ùd«#·Ã¤ ˝Òøb£ ˛e&ÉeT+fÒ ns¡eú Te⁄‘√+<ë? uÛ≤e Á|üø≥£ Hê ùd«#·Ã¤ <˚Xe¯ Te⁄‘·T+~. (Vü≤s¡¸<ë«Hê\T) á <˚X¯ kÕ«‘·+Á‘ê´ìøÏ @$T
˝Òø£b˛e≥eTH˚>± <ëqs¡ú+? (|üÁ‹ø± #·≥º+ 1910). »s¡T>∑qT+~? á <˚X¯+ ‘·q kÕ«‘·+Á‘ê´ìï ø±bÕ&ÉT
ø=+≥T+<ë? eT∞fl b˛>=≥Tº ø =+≥T+<ë? Ç~ Hê
4. ‘Ó\¢C≤‹ H˚s¡düTú\qT $#ê]+#˚ ns¡Ω‘· uÛ≤s¡‘· eTqdüT˝ÀìøÏ e∫Ãq yÓTT<ä{Ï Ä˝À#·q. n+fÒ uÛ≤s¡‘· <˚X¯+
Hê´j·TeT÷s¡TÔ\≈£î ˝Ò<äqï+‘·es¡≈£î b˛j·÷s¡T yêfi¯ófl. m|ü⁄Œ&É÷ dü«‘·+Á‘·´+>± ˝Ò<äì #Ó|üŒ≥+ ø±<äT. ‘·q≈£îqï
5. Ä+π>¢j·TT\T ªª‘êeTT bÕ*+#·{≤ìπø |ü⁄{≤ºeTì, kÕ«‘·+Á‘ê´ìï ‘êqT ˇø£kÕ] b˛>=≥Tºø=+~ nì HêuÛ≤e+.
ñqï‘· |ü<äe⁄\≈£î uÛ≤s¡rj·TT\T nqs¡TΩ\ìμμ ‘·\+#·T‘·T+&˚ eTs√kÕ] ≈£L&Ü Bìì b˛>=≥Tºø=+≥T+<ë? á <˚X¯ uÛ$Ñ wü´‘Y
yêfi¯ófl. >∑T]+∫ á Ä˝À#·q qqTï #ê˝≤ ø£\es¡|üs¡Tdü÷Ô ñ+~.
qqTï u≤>± u≤~ÛdTü qÔ ï<˚$T≥+fÒ— Ç+&çj÷· ‘·q kÕ«‘·+Á‘ê´ìï
>∑eTìø£:` <äøDåÏ ≤Á|òøæ ±˝À uÛ≤s¡rj·TT\ ‘·s|¡ ⁄ü q >±+BÛ »]|æq ˝À>∑&É ˇø£kÕ] ø√˝ÀŒsTT+<äqï~ ø±<äT, ‘·q Á|ü»˝À¢H˚ ø=<äsT¡
b˛sê{≤\ #·]Á‘·+‘ê, ‘Ó\¢<=s¡\ C≤‘·´Vü≤+ø±s¡+ô|’ »]|æq #˚dæq Á<√Vü≤+, n$<Û˚j·T‘·\ e\H˚ á <˚X¯+ kÕ«‘·+Á‘ê´ìï
b˛sê≥ #·]Á‘˚. uÛ≤s¡rj·TT\qT yêfiËfl˝≤ #·÷kÕÔs¡T, #·÷XÊs¡T ø√˝ÀŒe&É+, eTVü≤eTà<é ∫qU≤•+ dæ+<Ûä÷ ÁbÕ+‘êìï
nqï<ëìøÏ+‘·ø£+fÒ >∑{Ϻ s¡TEy˚+ ø±yê*? á <˚X¯+ ˇø£ ÄÁø£$T+∫q|ü⁄Œ&ÉT, <ëVü≤sY sêE jÓTTø£ÿ ùdHê~Û|ü‘·T\T,
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 23
eTVü≤eTà<é ∫qU≤•+ @C…+≥T¢ qT+&ç \+#ê\T rdüT≈£îHêïs¡T. e⁄+fÒ $&ç $&ç ≈£î+|ü≥T¢>± e⁄qï Ms¡+<äs÷¡ ã\e+‘·+>±HÓH’ ê
sêE ‘·s¡|ü⁄q b˛sê&É{≤ìøÏ ìsêø£]+#ês¡T. eTVü≤eTà<é ø£\eø£ ‘·|üŒì |ü]dæú‘·T*ï düèwæº+#·≥+ <ä>∑Zs¡T+~. yê]
|òüTÀØì, Ç+&çj·÷qT ÄÁø£$T+#·eTì, Á|üBÛ«sêCŸ‘√ <äT+<äT&ÉT≈£î, <äTs¡+Vü≤+ø±s¡ yÓ’K], Çø£ÿ&É e÷qe‘·«eTTqï
b˛sê&ÉeTì, k˛\+øÏ sêE\ düVü‰j·TeTT ‘·q düVü‰j·TeTT y˚T<∏ëe⁄\˝À, nH˚ø£ dü+düÿs¡D√<ä´e÷\qT Äs¡+_Û+#˚
n+~kÕÔqì ÄVü‰«ì+∫+~ »j·T#·+<é. •yêJ Væ≤+<äTe\ Ä˝À#·q\T s¡–*Ã+~. n+<äTe\¢H˚ ‘ê‹«ø£ s¡+>±\ qT+&ç,
$eTTøÏÔ ø√dü+ b˛sê&ÉT‘·T+fÒ, Ç‘·s¡ eTVü‰sêÁwüº ô|<ä\› T, Ç‘·s¡ kÕe÷õø£ s¡ + >±\qT+&ç |ü \ Te⁄s¡ T dü + dü ÿ s¡ D \T
sê»|ü⁄Á‘· sêE\÷, yÓTT>∑˝≤sTT #·Áø£es¡TÔ\ |üøå±q j·TT<ä›+ |ü⁄≥Tºø=#êÃs¡T. ø=+‘·es¡≈î£ ◊ø£´‘ê ;C≤\T Hê{≤s¡T. 1885q
#˚XÊs¡T. Á_{Ïwt yês¡T dæ≈£îÿ Á|üuÛÑTe⁄\qT HêX¯q+ #˚düTÔ+fÒ, uÛ≤s¡‘· C≤rj·T ø±+Á¬>dt Ä$s¡“¤$+∫, Ä dü+düÿs¡D ;C≤\T
dæ ≈ £ î ÿ\ Á|ü < Û ë q ùdHê~Û | ü ‹ >∑ T ˝≤;dæ + >¥ eTÚq+>± n+≈£î]+#·{≤ìøÏ ‘√&ÉŒ&ç+~. Ä s¡ø£+>± n+‘√Ç+‘√
}s¡T≈£îHêïs¡T. dæ≈£îÿ sêC≤´ìï ø±bÕ&É{≤ìøÏ m+‘·e÷Á‘·eTT ø£\dæø£≥Tº<äHêìøÏ }‘êìï∫Ã+<ä~.
düVü‰j·T|ü&É˝Ò<äT. 1857˝À uÛ≤s¡‘· <˚X¯+˝À #ê˝≤ uÛ≤>∑+ >=|üŒ $cÕ<äy˚TeT+fÒ, <˚XÊj·TT\+‘ê ˇø£y˚Ts¡≈£î
Ä+π>¢j·TT\ô|’ kÕ«‘·+Á‘· j·TT<ë›ìï Á|üø£{ÏùdÔ, dæ≈£îÿ\T eTÚq dü+|òüT{Ï‘·yÓTÆHês¡T, yês¡T eT]+‘· dü+|òüT{Ï‘·+ ø±e&ÜìøÏ
Áù|ø£å≈£î\T>± ì\ã&ç y˚&ÉTø£ #·÷XÊs¡T. ‘·–q |ü]dæ‘ú T· \T @s¡Œ&ÉT‘·THêïsTT nqT≈£î+≥Tqï ‘·sT¡ D+˝À,
#·]Á‘· |ü⁄qsêeè‘·eTe⁄‘·T+<ë? á Ä˝À#·H˚ Hê≈£î yêdüÔyê\qT >∑T]Ô+#·&É+˝À >=|üŒ y˚T<∏ädüT‡qT ø£qã]#˚
Ä+<√fi¯q ø£*–dü÷Ô ñ+~. ≈£î˝≤\T, ‘Ó>∑\ s¡÷|ü+˝À ñqï Ä+π>¢j·TT\T eTqeT<Ûä´ nHÓ’ø£´‘·qT @s¡Œs¡#·≈£î+fÒ ‘·eT
eTq bÕ‘· X¯Á‘·Te⁄\‘√ bÕ≥T $$<ÛäyÓTÆq |üs¡düŒs¡ $s√<ÛäyÓTÆq Ä~Û|ü‘·´eT+‘ê >∑\¢+‘˚qqï ìC≤ìï >∑T]Ô+∫, Væ≤+<ä÷,
sê»ø°j·T ‘·‘ê«\‘√ ≈£L&çq nH˚ø£ sê»ø°j·T bÕغ\qT eTTdæ ¢ + \ eT<Û ä ´ $uÛ Ñ » q ;C≤\T Hê{≤s¡ T . <ë+‘√
#·÷düTÔHêïeTT. á yêdüÔe+ qqTï eTØ ø£\∫y˚dæ+~. uÛ≤s¡rj·TT\T, m˝≤>∑÷ n\yêfÒ >∑qø£ ∫{Ïø£˝À eT∞fl
uÛ≤s¡rj·TT\T ‘·eT ‘·‘ê«\≈£î nr‘·+>± <˚XÊìï #·÷kÕÔsê? nHÓø’ ´£ ‘ê sê>∑+ n+<äT≈£îHêïs¡T. á Hê{Ïø° eTq+ nHÓø’ ´£ +>±H˚
˝Òø£ <˚XÊìøÏ nr‘·+>± ‘·eT‘·‘ê«\qT #·÷kÕÔsê? Hê≈£î e⁄Hêï+. n+<äT˝Àq÷ eTTK´+>± nuÛÑT´<äj·T X¯≈£îÔ\T
‘Ó*j·T&É+ ˝Ò<äT. ø±ì ˇø£{Ï ìX¯Ãj·T+. <˚XÊìøÏ nr‘·+>± nHÓ’ø£´+>± e⁄+≥THêïsTT. nkÕ+|òæTø£ X¯≈£îÔ\T, dü$Twæº
bÕغ\T ‘·eT ‘·‘ê«\qT #·÷dæq≥¢sTT‘˚ eTq kÕ«‘·+Á‘·+ ‘·|Œü ø£ Á|ü j Ó ÷ »Hê\qT |ü { Ï º + #· T ø√ì <√|æ & û e sêZ \ T, »Hêìï
ø√˝ÀŒ>∑\<äT. Ç~ ìX¯Ãj·T+. dæús¡ ìX¯Ãj·T+‘√ qeT˙ <√#·Tø=H˚es¡¬ø’Hê dü+|òüT{Ï‘·+>± e⁄+≥THêïsTT. ø±˙
Á|ü e ÷<ëqTï+∫ nHÓ ’ ø £ ´ ‘· , <˚ X ¯ Á <√Vü ≤ ∫+‘· nqï eT+∫yêfi¯ófl e÷Á‘·+ ˇø£ÿ{Ï ø±e&É+ ˝Ò<äT.
Á|üe÷<ë\Tï+∫ <˚XÊìï ø±bÕ&Ü*. eTq ∫e] s¡ø£Ô|ü⁄u§≥Tº á yêdüÔyê\qT >∑eTì+#·>∑*–q y˚T<∏ë$ es¡Z+
es¡≈£î eTq kÕ«‘·+Á‘ê´ìï s¡øÏå+#·Tø√e&ÜìøÏ ø£+ø£D+ ≈£L&Ü, »Hêìï dü+|òüT{Ï‘· |ü]#˚ |üìøÏ, dü+|òüT{Ï‘·+>±
ø£≥Tºø√yê* nHêïs¡T &܈ˆ n+uÒ<äÿsY. |üPqTø√ø£b˛e≥+, á <˚XÊìøÏ dü+ã+~Û+∫q $cÕ<ë\˝À
nø£ÿ&Éø£ÿ&Ü $X¯«õ‘Y j·÷>∑eT+≥÷H√, nX¯«y˚T<∏ä+, ¬ø˝≤¢ $cÕ<äø£s¡+, nuÛÑT´<äj·T X¯≈£îÔ\T dü+|òüT{Ï‘·+ ø±e\dæ
sê»dü÷j·T+ n+≥÷H√, >∑‘·+˝À nìï sêC≤´\q÷ ˇπø ñ+<äqï #ê]Á‘·ø±eX¯´ø£‘· m|üŒ{ÏøÏ HÓs¡y˚s¡T‘·T+<√ ø£<ë!
Á|üuÛÑTe⁄ ` #·Áø£e]Ô n+{≤s¡T yêìì ` bÕ\q ÁøÏ+<ä≈£î
e∫Ãq$>± #·÷ù| Á|üj·TÁ‘·+ »]–+<˚>±ì, m|ü⁄Œ&É÷ á >=|üŒ $cÕ<äy˚TeT+fÒ, <˚oj·TT\+‘ê ˇø£y˚Ts¡≈£î
<˚X¯+ yÓTT‘·Ô+ ˇπøˇø£ÿ sêC≤´+>∑|ü⁄ bÕ\q˝À ì\e˝≤ ` dü+|òüT{Ï‘·yÓTÆHês¡T, yês¡T eT]+‘· dü+|òüT{Ï‘·+ ø±e&ÜìøÏ
ø=qkÕ>∑˝≤. á <˚X¯|ü⁄ n‘·´+‘· <äTs¡¢ø£åD+ nHÓ’‘·´‘˚. ‘·–q |ü]dæ‘ú T· \T @s¡Œ&ÉT‘·THêïsTT nqT≈£î+≥Tqï ‘·sT¡ D+˝À,
ñ+fÒ – +fÒ ã\+ #ê\ø£ ˝§+–e⁄+&É & É + , ˝Ò < ä + fÒ yêdüÔyê\qT >∑T]Ô+#·&É+˝À >=|üŒ y˚T<∏ädüT‡qT ø£qã]#˚
‹s¡>ã∑ &É≥+ ‘·|Œü , n+<äs+¡ ˇø£fÒ qqï uÛ≤eq yêdüeÔ s¡÷|ü+ Ä+π>¢j·TT\T eTqeT<Ûä´ nHÓ’ø£´‘·qT @s¡Œs¡#·≈£î+fÒ ‘·eT
<Û]ä +∫q <ëU≤˝≤\T á <˚X¯ #·]Á‘·˝À ˝Òe⁄. #·Áø£es¡T\Ô T>∑H√, Ä~Û|ü‘·´eT+‘ê >∑\¢+‘˚qqï ìC≤ìï >∑T]Ô+∫, Væ≤+<ä÷,
kÕs¡«uÛÖeTT\T >∑H√ Á|üd~æ H› =+~q yês¡T kÕeT+‘·T\#˚ ø£|Œü + eTTdæ ¢ + \ eT<Û ä ´ $uÛ Ñ » q ;C≤\T Hê{≤s¡ T . <ë+‘√
ø£{+ºÏ #·Tø=ì yês¡T ˝§+– e⁄+≥THêïsê? ˝Ò<ë? nqï+‘·es¡øπ uÛ≤s¡rj·TT\T, m˝≤>∑÷ n\yêfÒ >∑qø£ ∫{Ïø£˝À eT∞fl
#·÷düTø=H˚yês¡T >±ì, @ÁbÕ+‘·|ü⁄ bÕ\q Ä ÁbÕ+‘·|ü⁄ yê&˚ nHÓ’ø£´‘ê sê>∑+ n+<äT≈£îHêïs¡T.
#·÷düTø=H˚+<äT≈£î e÷Á‘·+ nuÛÑ´+‘·s¡+ ô|fÒºyês¡T ø±<äT.
áHê&ÉT eT+∫yêfi¯fl+‘ê >∑eTì+#ê*‡q n+XÊ\T
Ä+π>j ¢ T· T\ e\¢ á <˚XÊìøÏ »]–q >=|üŒ y˚T\+≥÷
uÛ≤s¡‘· kÕ«‘·+Á‘· dü+Á>±eT+˝À n‹yê<äT\T,
24 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
$T‘·yê<äT\T, eT<Û˚´e÷s¡Z yê<äT\T nqï eT÷&ÉT s¡ø±\yês¡T >±+BÛ ô|’ eT÷&ÉT $<Ûëq\˝Àì nedüs¡yÓTÆq
e⁄Hêïs¡T. ìC≤ìøÏ Bs¡Èø±\+ kÕπ> @ ñ<ä´e÷\˝À >±ì á uÛ≤>±ìï $T[‘·+ #˚d,æ b˛sê≥+˝À ñÁ<˚ø±ìøÏ >±ø£, z]$TøÏ
eT÷&ÉT s¡ø±\ b˛ø£&É\T #√≥T#˚düT≈£îH˚ ñ+{≤sTT. ñ+&Ü* ô|<ä›|”≥ y˚dæ ˇø£ q÷‘·q ˇs¡e&çøÏ Äø£è‹ì#êÃ&ÉT. >±+BÛ
≈£ L &Ü. m≈£ î ÿe eT+~øÏ ÄyÓ ÷ <ä j Ó ÷ >∑ ´ + ø±ì ˇø£ ÄVæ≤+kÕ |ü<ä∆‘˚ >∑qø£ ˝Ò≈£î+fÒ, ÄHê{Ï kÕ«‘·+Á‘·´
ì»eTT+~ø£ÿ&É. ìC≤ìøÏ eT÷&ÉT b˛ø£&\É T ñ<ä´e÷ìøÏ Äj·÷ b˛sê≥+˝Àì eT÷&ÉT ãè+<ë\T ˇø£≥j˚T´$ ø±e⁄.
düeTj·÷\˝À nedüs|¡ &ü ‘É êsTT. nj·÷ düeTj·÷\˝À Äj·÷ y˚{Ïø£$>± ì\Á<=≈£îÿø√>∑*π>M ø±<äT. >±+BÛ nqTdü]+∫q
b˛ø£&É\T Á|üjÓ÷»Hêìï ø£*–+#·>∑\T>∑T‘êsTT. ø±˙, nìï nVæ≤+kÕ eP´Vü≤+ ÄHê{Ï |ü]dæ‘ú T· ˝À¢ ñ<ä´eTø±s¡T*ï ì*|æ
dü+<äsꓤ\≈£î @<√ ˇø£ ‘·s¡Vü‰ b˛ø£&ÉH˚ dü]b˛‘·T+~ nqï ñ+#·Tø=q&ÜìøÏ ñ<ä´e÷ìï Áã‹øÏ+#·Tø√&ÜìøÏ ‘·|üŒìdü]
<äèùwº n+‘√ Ç+‘√ qwüº<ëj·Tø£eTe⁄‘·T+~. ˇø£ÿ $<Ûëqy˚T
nìï+{Ïø° dü]b˛‘·T+<äqï <äèwæº ìC≤ìøÏ #ê˝≤ dü+<äsꓤ\˝À nH˚ nqTø√yê*. ø±˙ nìï ø±˝≤\≈£î n<˚ ‘·–+<äq&É+
n‹b˛ø£&É ne⁄‘·T+~. á $#·øDå£ ˝Òìyê]øÏ, ô|’ b˛ø£&\É ˝Àì eTs√ n‹yê<ä+ ne⁄‘·T+~ düTe÷.
W∫‘·´+ ø£q|ü&Éø£b˛>±, yê{ÏqqTdü]düTÔqï yêfi¯ófl ñ<ä´eT 1. n~ ìs¡«Væ≤+∫q $HêX¯ø£s¡ bÕÁ‘·, ≈£î\eT‘ê\
e´‹πs≈£î\T>∑q÷ ø£ì|ækÕÔs¡T. ø£qTø£, ‘=+<äs¡|ü&ç Ä eT÷&ÉT ÁbÕ‹|ü~ø£q <˚XÊìï $&É>={Ϻ, ◊ø£´uÛ≤s¡‘·+ @s¡Œ&É≈£î+&Ü
düeT÷Vü‰\˝Àì me]˙ <˚X¯uÛÑ≈£îÔ\T ø±<äq&É+ ø±ì, <˚X¯ n&ÉT¶ø√e&É+.
Á<√VüQ\q&É+ ø±ì #˚j·TH˚≈£L&É<äT. n<˚ düeTj·T+˝À, >∑eTìø£ : ø=+<äs¡T Ms¡ Væ≤+<äTe⁄\T ◊ø£´uÛ≤s¡‹ì
yês¡+‘ê á <˚X¯+ ø=s¡≈£î b˛sê&çqyêπsqqï ìC≤ìï N\Ã&É+ nqïe÷≥ yê&É‘ê]ø£ÿ&É. n~ ì»+ ø±<äT.
>∑T]Ô+#·&+É , n+^ø£]+#·&+É $y˚øe£ +‘·+. ne⁄qHêï, ø±<äHêï ◊ø£´uÛ≤s¡‹ nqï~ >∑‘·+˝À @Hê&É÷ ˝Ò<äT. 1930, 40
yês¡+‘ê eTq u≤>∑Tø√dü+ |üì#˚dæq yêπsqqï~ eTTe÷à{Ïø° <ä X ¯ ø ±\˝À Ä ~X¯ > ± Á|ü j · T ‘êï\T yÓ T T<ä ˝ … ’ ã\+
ì»+. |ü⁄+E≈£î+≥Tqï |ü]dæú‹ e⁄+~. Ä ~X¯˝À n~ »s¡≈£îÿ+&Ü
>∑eTìø£: 1. düTπs+Á<ÛäHê<∏é u…qØ®, >√K˝Ò, e÷\e´, HÍs√J, n&ÉT¶|ü&ç+<ë #·≥º+. ◊ø£´+>± ñqï<ëìì N\Ã˝Ò<äT yêfi¯ófl,
s¡q&˚, sêdt_Vü‰] |òüTÀwt ˝≤+{Ï yêfi¯ófl $T‘·yê<äT\qã&ܶs¡T. ◊ø£´+ ø±qTqï <ëìì ø±≈£î+&Ü #˚j·T>∑*>±s¡T. eTqMT
2. ˝≤˝Ÿ, u≤˝Ÿ, bÕ˝Ÿ \÷ eT]ø=+<äs¡T n‹yê<ä ãè+<ëìøÏ ìC≤ìï >∑T]Ô+#ê* eTT+<äT. uÛ≤s¡‘· <˚X¯ #·]Á‘·qT ns¡ú+
Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. #˚düTø=H˚ dü+<äs¡“¤+˝À Ç<Ó+‘√ ø°\ø£yÓTÆq n+X¯eTqï~
3. ñÁ>∑yê<ä ãè+<ä+ ≈£L&Ü ` yêdüTy˚<ä bÕ&˚ÿ, dü∫Á‘· düHê´˝Ÿ, >∑Ts¡TÔ+#·Tø√+&ç.
#ê|ò”ø£sY, kÕes¡ÿsY e¬>’sê\‘√ ` ø=+‘·ø±\+ ø=qkÕ–+~. 2. ˇø£e+ø£ nHÓ’ø£´‘·≈£î }|æ]b˛dæq n<˚ #·≥º+,
4. >±+BÛ ô|’ eT÷&ÉT $<Ûëq\˝Àì nedüs¡yÓTÆq uÛ≤>±ìï kÕ«_Ûe÷q|üPs¡Tí˝…’q ñ<ä´eT Hêj·T≈£î\+<ä]˝Àq÷, |üPs¡í
$T[‘·+ #˚dæ, b˛sê≥+˝À ñÁ<˚ø±ìøÏ >±ø£, z]$TøÏ ô|<ä›|”≥ kÕ«‘·+Á‘·´+ dü+bÕ~+#·≥+ ‘·|üŒ, C≤‹ $eTTøÏÔøÏ eTs√
y˚dæ ˇø£ q÷‘·q ˇs¡e&çøÏ Äø£è‹ì#êÃ&ÉT. >±+BÛ ÄVæ≤+kÕ |ü]cÕÿs¡+ ˝Ò<äqï <äèwæºì, Äy˚<äqqT, Ä<˚XÊìï ô|<ä› m‘·TÔq
|ü<‘∆ä ˚ >∑qø£ ˝Ò≈î£ +fÒ, ÄHê{Ï kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥+˝Àì eT÷&ÉT s¡–*Ã+~. n<˚ <ëìe\¢ ø£*–q eTVü≤‘Y Á|üjÓ÷»q+.
ãè+<ë\T ˇø£≥j˚T´$ ø±e⁄. y˚{Ïø£$>± ì\Á<=≈£îÿø√>∑*π>M 3. nq+‘· s ¡ ø±\+˝À, dü « +‘· sêC≤´+>±ìï
ø±<äT. >±+BÛ nqTdü]+∫q nVæ≤+kÕ eP´Vü≤+ ÄHê{Ï s¡÷bı+~+#·Tø√e+˝À M˝…’q+‘· ‘·≈£îÿe ˝ÀbÕ\T e⁄+&˚˝≤
|ü]dæ‘ú T· ˝À¢ ñ<ä´eTø±s¡T*ï ì*|æ ñ+#·Tø=q&ÜìøÏ ñ<ä´e÷ìï C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√e&ÜìøÏ n~ M\T ø£*Œ+∫+~. á eT÷&ÉT
Áã‹øÏ+#·Tø√&ÜìøÏ ‘·|üŒìdü] nH˚ nqTø√yê*. ø±˙ nìï n+XÊ\qT >∑Ts¡TÔ+#·Tø√e\dæq nedüs¡+ ñ+~.
ø±˝≤\≈£î n<˚ ‘·–+<äq&É+ eTs√ n‹yê<ä+ ne⁄‘·T+~ 1922 @Á|æ˝Ÿ 5q >±+BÛ dü‘ê´Á>∑Vü≤ ~q+>±
düTe÷. Á|üø£{Ï+#ês¡T. sö˝‘Y #·{≤ºìøÏ e´‹πsø£+>± dü‘ê´Á>∑Vü≤
ˇø£ eTTK´ $wü j · ÷ ìï Á|ü d ü T Œ≥+>± dü+|òü÷ìï @s¡Œs¡∫q dü+<äs¡“¤+˝À »]–+<ä~.
>∑T]Ô+#·Tø√>∑*–‘˚H˚ Ç|üŒ{Ïes¡≈L£ #·<Tä e⁄‘·÷ e∫Ãq #ê]Á‘·ø£ $T>∑‘ê $esê\T ‘·s¡TyêsTT dü+∫ø£˝À....
H˚|ü<Ûë´ìøÏ dü|òü*‘· #˚≈£Ls¡T‘·T+~. l õ. »j·TbÕ\ ¬s&ç¶
ˇø£ÿe÷≥: 1935 sêC≤´+>∑ #·≥º+ ˇø£e+ø£ ˇø£ $HêX¯ø£s¡ &ç|üP´{Ï &Ó’¬sø£ºsY (Áf…Æì+>¥‡)
bÕÁ‘·qT b˛wæ+∫+~. eTs√e+ø£ ˇø£ eTVü≤‘Y Á|üjÓ÷»Hêìï
#˚≈£L]Ã+~. {Ï.mdt.◊.ÄsY.&ç
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 25
 Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T eT+ps¡T #˚j·TT $<ÛëqeTT
1) Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T uÛÑ÷$T˝Òì ù|<äyê]øÏ eT+ps¡T uÛÑ÷eTT\T
$<ÛëqeTTqT >∑T]+∫ Á|üuÛÑT‘·«eTT #˚dæq ñ‘·Ôs¡T«\T eT]j·TT m) b˛s¡+uÀ≈£î uÛÑ÷eTT\T
#·≥ºeTT\T. _) ]»s¡T« #˚jT· ã&çq (‘·s+¡ ø£{qºÏ ) ã+»s¡T uÛ÷Ñ eTT\T.
‘Ó\+>±D ÁbÕ+‘·+: ‘Ó\+>±D≤ sêheTT˝À Á|üuTÑÛ ‘·« 3) ]»s¡T« uÛÑ÷eTT\T.
uÛÑ÷eTT\ eT+ps¡T≈£î #·≥ºã<ä∆‘· ø£*Œ+|üã&ç, Á|ü‘˚´ø£ Á|üC≤ Á|üjÓ÷»q+ ø√dü+ Á|üdüTÔ‘·eTT>±ì,
‘Ó\+>±D ˝≤´+&ÉT ¬syÓq÷´ #·≥º+ 1317 |òüdü©˝Àì ôdø£åHé uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À>±ì, nedüs¡eTT ne⁄‘·T+<äì uÛ≤$+∫
53m, 54, 54m, eT]j· T T 58`_. (#ê|ü º s Y 5) : πø{≤sTT+#·ã&çq uÛÑ÷$Tì ]»s¡T« uÛÑ÷$T nì n+{≤s¡T.n{Ϻ
õ.z.j·T+.j·Tdt.HÓ+.1406 ¬syÓq÷´ ‘˚~. 25.07.1958 uÛÑ÷eTT\qT ÁbıVæ≤_≥]Äs¡¶sY (ìùw<Ûä ñ‘·Ôs¡T«\) ]õdüºs¡T˝À
eT]j·TT õ.z.j·T+.j·Tdt. HÓ+. 1724 ¬syÓq÷´ ‘˚~. qyÓ÷<äT #˚j·÷*. ñ<ëVü≤s¡D≈£î: ]»s¡T« uÛÑ÷eTT\T |ü{≤ºô|’
26.08.1959 Á|üuÛÑT‘·« ñ‘·Ôs¡T«\ Á|üø±s¡+ πø{≤sTT+|ü⁄ eT+ps¡T #˚j·T≈£L&É<äì uÛÑ÷eTT\T` b˛s¡+uÀ≈£î\T,#Ós¡Te⁄
»s¡T>∑T‘·÷e⁄+~. >∑s“¡ e¤ TT\T, eT+<äãj·T\T, y˚T‘·;fi¯ófl. düàXÊqeTT\T kÕ>∑T˙{Ï
2) Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T ` eØZø£s¡D: eTTs¡T>∑T˙{Ï b˛s¡+uÀ≈£î\T, ]»s¡T«bòÕ¬sdtº≈£î nqTø=ì ñqï
1) kÕ<Ûës¡DeTT>± kÕ>∑T≈£î eT+ps¡T #˚j·TT≥≈£î \uÛÑ´j˚T´ uÛ÷Ñ eTT\T, $\TyÓq’ eèø£å dü+|ü<>ä \∑ uÛ÷Ñ eTT\T, ø£+{ÀHÓà+≥T,
uÛÑ÷eTT\T b˛s¡Tº, ¬s’˝Ò«, $e÷qeTT\T ~>∑TuÛÑ÷eTT\T >∑qT\T, qBrs¡
m) ]»s¡T« #˚jT· ì ‘·s+¡ ø£{qºÏ (•düTÔ ìs¡sí TT+∫q) ã+»s¡T ÁbÕ+‘·eTT, düeTTÁ<ärs¡eTT qT+&ç 500MT≥s¡¢˝À|ü⁄>∑\ Á|ü
uÛÑ÷eTT\T. uÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\T |ü{≤º\ô|’ eT+ps¡T #˚j·Tsê<äT.
_) ]»s¡T«ø±ì ‘·s+¡ ø£≥≥ºì (•düTÔ ìs¡sí TT+#·ì) ã+»s¡T 3) Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\ eT+ps¡T bı+<äT≥≈£î ø±e\dæq
uÛÑ÷eTT\T. ns¡Ω‘·\T.
2) kÕ<Ûës¡DeTT>± eT+ps¡T #˚jT· T≥≈£î neø±X¯+ e⁄+&Éì m) ndü\T uÛÑ÷$T˝Òì ù|<äyê&ÉT
26 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
_) uÛÑ÷$T˝Òì ù|<äyês¡T 2.50 mø£sê\T |ü\¢+ (‘·]) Á|ü‹bÕ<äq\T |ü+bÕ*. ø√]q uÛÑ÷$T düπs« HÓ+. ˝Ò<ë düuŸ
˝Ò<ë 5.00 mø£sê\ yÓT≥º (KTwæÿ) uÛ÷Ñ $T>±ì (n‘·ì≈£îqï &ç$»Hé˝À uÛ≤>∑yÓTÆq#√ düuŸ &ç$»qT ]ø±s¡T¶ (3 Á|ü‘·T\T)
kı+‘·uÛÑ÷$T ø£*|æ) $T+#·≈£î+&Ü ñqïyês¡T. »‘·|üsêÃ*.
dæ) dü+e‘·‡s¡ Ä<ëj·TeTT s¡÷ˆˆ11,000/`\≈£î _) •dü T Ô ø£ ≥ º ì >∑ j · ÷ fi¯ ó (ã+»s¡ T ) ˝Ò < ë
&ç) sê»ø°j·T u≤~Û‘·T\T düe÷»eTTq≈£î ìs¡T|üjÓ÷>∑yÓTÆq b˛s¡+uÀ≈£î (Á|üuÛÑT‘·«
Ç) e÷J ôd’ì≈£î\T. uÛÑ÷eTT\T):`
1) •yêsTT »e÷<ës¡T: eT+ps¡T |òdü *ü øÏ (nq>± e´ekÕj·T <äs¡U≤düTÔ <ës¡T&ÉT ns¡TΩ&Ó’q#√, ô|’ ‘·s¡>∑‹ uÛÑ÷eTT\T
dü+e‘·‡sêìøÏ) eTT+<äTqT+&ç dæús¡yÓTÆq ÄÁø£eTD Á|üuÛÑT‘·«eTTq≈£î>±ì, kÕúìø£ dü+düú\≈£î>±ì, Á|üCÀ|üjÓ÷>∑
ø£*– ñ+&Ü*. eTTq≈£î>±ì uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À ≈£L&É nedüs¡+ ˝Ò<äì ìsêús¡D
2) ˇø£ e´øÏÔøÏ m+‘· uÛÑ÷$Tì eT+ps¡T #˚j·Te#·TÃ: ˇø£ #˚dæq#√, |ü{≤ºô|’ ø√]q <äs¡U≤düTÔ<ës¡T $es¡eTT\T,
e´øÏøÔ Ï 2.50 mø£sê\ |ü\+¢ ˝Ò<ë 5.00 mø£sê\ yÓT≥º uÛ÷Ñ $TøÏ uÛ÷Ñ $TjÓTTø£ÿ $es¡eTT\T bı+<äT|üsT¡ dü÷Ô Á|ü»\≈£î>±ì, kÕúìø£
$T+∫ eT+ps¡T #˚j·T≈£L&É<äT. Ä e´øÏÔøÏ n~ es¡πø ñqï Á>±eT|ü+#êsTTrøÏ >±ì @yÓTÆq Äπøå|üD\T ñqï#√ 15
uÛÑ÷eTT\qT ˝…ø£ÿ˝ÀìøÏ rdüTø=ì eT+ps¡T s√E\˝À>± ‘Ó*j·TCÒj·Te\dæq~>± ªm1μ H√{°düT Á>±eT
#˚j·TT#·Tqï uÛÑ÷$T‘√ ø£*|æ n‘·ìøÏ 2.50 mø£sê\ |ü\¢+, |ü+#êsTTrøÏ neT\T »]|æ Á>±eT+˝À <ä+&√sê eT÷\eTT>±
5 mø£sê\ yÓT≥º $T+#·≈£L&É<äT. e÷J ôd’ì≈£î\≈£L&Ü Ç<˚ Á|üø≥£ q #˚sTT+∫, H√{°dTü Á|ü‹ Á>±eT |ü+#êsTTr ø±sê´\j·T
e]ÔdüTÔ+~. H√{°düT uÀs¡T¶˝À ñ+#·T≥ <ë«sê Á|üø£{Ï+#ê*.
ôw&É÷´\T ÁbÕ+‘ê\˝À ˇø£ –]»qT&çøÏ 5 mø£sê\ |üP]Ô kÕúsTT Á|ü‹bÕ<äq\T ‘·V≤ü o˝≤›sT¡ øÏ #˚]q |æ<|ä ,ü
|ü\¢+ 10 mø£sê\ yÓT≥º es¡≈£î eT+ps¡T #˚j·Te#·TÃ. <äs¡U≤düTÔ <ës¡T ns¡Ω‘· >∑T]+∫, ø√]q uÛÑ÷$T |ü]o*+∫q
sê»ø°j·T u≤~Û‘·T\≈£î j·T.5.00|ü\¢+ uÛÑ÷$T>±ì 10.00 ‘·s¡Tyê‘· nedüs¡yÓTÆq <äsê´|ü⁄Ô |üP]Ô #˚dæ ‘·q ‘·ìF
mø£s¡eTT\ yÓT≥º uÛÑ÷$T>±ì |ü{≤ºô|’ eT+ps¡T ]e÷s¡Tÿ\‘√ ¬syÓq÷´ &ç$õq˝Ÿ n~Ûø±] yê] dæbòÕs¡T‡\‘√
#˚j·Te#·TÃ. ìy˚~ø£ |ü+|ü⁄#·÷ Á|ü‹bÕ<äq\T ÄyÓ÷<ä+ ì$T‘·+Ô |ü+|ü⁄‘ês¡T.
3) eT+ps¡T #˚j·TT≥≈£î bÕ{Ï+#ê*‡q $<Ûëq+: ‘· V ü ≤ o˝≤› s ¡ T qT+&ç e∫Ãq Á|ü ‹ bÕ<ä q \T
m) ‘·s+¡ ø£{qºÏ >∑j÷· fi¯ó (ã+»s¡T) uÛ÷Ñ eTT\T: <äsU¡ ≤düTÔ |üP]ÔkÕúsTT˝À ñqï#√, Á|ü‹bÕ~+∫q uÛÑ÷$Tì, ¬syÓq÷´
<ës¡T ns¡TΩ&Ó’q#√ >∑j·÷fi¯ó uÛÑh$T Á|üuÛÑT‘·«eTTq≈£î &ç$»q˝Ÿ n~Ûø±] yês¡T≈£L&Ü πøåÁ‘· |üØø£å #˚dæ, n{Ϻ uÛÑ÷$T
>±ì, kÕúìø£ dü+düú\≈£î>±ì, Á|üCÀ|üjÓ÷>∑eTTq≈£î>±ì Á>±eT |ü+#êsTTr ÄBÛqeTT˝À ñqï#√, #·≥º Á|üø±s¡eTT Ä
nedüs¡+ ˝Ò<äì ìsê∆s¡D #˚dæq#√, Á>±eT+˝À uÛÑ÷$Tì Á>±eT |ü+#êsTTr ÄBÛqeTTqT+&ç ‘=\–+∫q≥Tº
<äs¡U≤düTÔ <ës¡T $es¡eTT\‘√, <äs¡U≤düTÔ<ës¡T $es¡eTT\‘√, õ˝≤¢ ¬>õ{Ÿ˝À $‘YÁ&ÜsTT˝Ÿ H√{°|òæπøwüqT Á|ü#·Ts¡D #˚sTT+∫,
me]¬ø’q Äπøå|üD\Tqï#√ 15 s√E\˝À>± uÛÑ÷$Tì ªb˛s¡+uÀ≈£îμ qT+&ç ªÄj·÷qTμ>± e÷]Ã, ‘·s¡+
‘Ó*j·TCÒjT· ø√s¡T#·÷ më1 H√{°dTü Á|ü#T· ]+∫ H√{°dTü jÓTTø£ÿ ùdº≥TyÓT+≥T˝À •düTÔ ìsê∆s¡D #˚dæ, ‘·Vü≤o˝≤›s¡TøÏ ñ‘·Ôs¡T«\T
Á|ü‹ì Á>±eT |ü+#êsTTrøÏ n+<äCÒdæ, Á>±eT |ü+#êsTTrøÏ |ü+|ü⁄‘ês¡T. ñ‘·Ôs¡T«\qqTdü]+∫, ‘·Vü≤o˝≤›s¡T <äs¡U≤düTÔ
n+~q≥T¢, më1 H√{°düTô|’ dü+‘·ø£+ bı+<äe˝…qT. H√{°düT <ës¡Tq≈£î &ç`bòÕs¡+ |ü{≤º eT+ps¡T #˚kÕÔsT¡ . nuÛ´Ñ +‘·se¡ TT˝Òì
Á|ü#·T]+∫q 15 s√E\˝À>± Äπøå|üD\T e∫Ãq#√ yê{Ïì Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷$Tì •yêsTT »e÷<ës¡T ÄÁø£$T+∫j·TTqï
|ü]o*+∫, ‘·Vü≤o˝≤›s¡T>±]øÏ |ü+|üe˝…qT. Äπøå|üD\T ns¡TΩ&Ó’q#√ á ô|’ |ü<ä∆‹ì ne\+_+#ê*.
sêø£b˛sTTq≥¢sTT‘˚, e∫Ãq Äπøå|üD\T ndüeT+»düeTì &çëbòÕs¡+ |ü{≤º<ës¡T≈£î |ü{≤º<ës¡T bÕdüT|ü⁄düÔø£+
uÛ≤$+∫q#√, <äs¡U≤düTÔ<ës¡T $es¡eTT\T, ø√]q uÛÑ÷$T f…Æ{Ï˝Ÿ&û&é eT+ps¡T #˚dü÷Ô dü<äs¡T |ü⁄düÔø£eTT˝À
$es¡eTT\T ªmμ yÓTyÓ÷sê+&É+˝À |üP]+∫, ìy˚~ø£‘√u≤≥T yÓ T T<ä { Ï ù|J˝ÀqT, ]e÷s¡ T ÿ\ ø±\+˝À ªe+X¯
<äs¡U≤düTÔ ªmμ yÓTyÓ÷sê+&É+, Á|ü#·T]+∫q m`1 H√{°düT, bÕs¡+|üs´¡ eTT>± nqTuÛ$Ñ +#·e\dæq<˚ >±ì, nHê´Áø±+‘·eTT
uÛÑ÷$T jÓTTø£ÿ ôdÿ∫Ã, ªmμ ]õdüºs¡T qø£\T, n&É+>∑T\T qø£\T #˚j·Tsê<äTμ nì mÁs¡ dæsê‘√ Áyêdæ n+<äCÒj·÷*.
(eT÷&ÉT Á|ü‘·T\ #=|üq) »‘·|ü]à ‘·Vü≤o˝≤›s¡T>±]øÏ |ü{≤º eT+ps¡T ì$T‘·ÔeTT <äs¡U≤düTÔ #˚]q 3 HÓ\\
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 27
˝À|ü⁄q ‘·V≤ü o˝≤›sT¡ >±s¡T ‘·|Œü ø£ |ü]wüÿ]+#·e\j·TTqT (Govt. »]–q≥T¢ uÛ≤$ùdÔ _.mdt.z. 15˝À ù|sê 15 Á|üø±s¡+ ñ
Memo No. 44677/Asn. PoT (2)/2007-1 Dt. ‘·s Ô T¡ «\T n+~q 30 s√E\˝À>± s¬ yÓq÷´ &ç$õq˝Ÿ n~Ûø±]
24.09.2007) e<ä› n|”Œ\T #˚düTø=qe#·TÃqT, ¬syÓq÷´ &ç$»q˝Ÿ n~Ûø±]
1) môd’HéyÓT+≥T eTTK´yÓTÆq wüs¡‘·T\T: ñ‘·Ôs¡T«\T n+~q 30 s√E\˝À>±
m) eT+ps¡T #˚j·Tã&çq uÛÑ÷$Tì e+X¯bÕs¡+|üs¡´+>± ø£˝ø… sº£ Y e<ä› n|”Œ\T #˚dTü ø=qe#·TÃqT. ø£˝ø… sº£ T¡ yê] ñ‘·sÔ T¡ «\T
nqTuÛÑ$+#ê˝Ò>±ì nHê´Áø±+‘·+ #˚j·T≈£L&É<äT. n+~q 40 s√E\˝À>± Á|ü<Ûëq ø£MTwüqs¡T,
_) eT+ps¡T bı+~q 3dü+e‘·‡sê\˝À>± uÛÑ÷$Tì uÛ÷Ñ |ü]bÕ\q, ôV≤’ <äsêu≤<äTyê]øÏ n|”Œ\T #˚dTü ø=qe#·TÃqT.
kÕ>∑T˝ÀøÏ rdüT≈£îsêyê*. n|”Œ\T ô|’ s¡÷ˆˆ5/ë\ ø√s¡Tº |ò”E _fi¯fl
dæ) |ü+≥≈£î Á|üuTÑÛ ‘·« ˙{Ïeqs¡T\qT+&ç ˙s¡TqT rdüT≈£î+≥÷ n‹øÏ+#ê*.
˙{Ï |üqTï #Ó*¢+#ê*. 3) |ü⁄q]«#ês¡D (]$»Hé)
&ç) eT+ps¡T bı+~q e´øÏÔ ˝Ò<ë n‘·ì ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\T ]$»qT: _.mdt.z, 15ë18 ‘·V≤ü o˝≤›sT¡ ñ‘·sÔ T¡ «\T, s¬ yÓq÷´
dü«j·T+>±>±ì ˝Ò<ë yê] Á|ü‘·´ø£å &ç$»q˝Ÿ n~Ûø±] C≤Ø #˚dæq (n|”Œ\T˝À) ñ‘·Ôs¡T«\T
|üs¡´y˚ø£åD˝À ≈£L©\‘√>±ì e´ekÕj·T+ #˚j·÷*. <ä]$T˝≤ 3 dü+e‘·‡s¡eTT\˝À>± m|ü&Óq’ qT <äsU¡ ≤düTôÔ |>’ ±ì,
ô|’ wüs‘¡ T· \˝À @ ˇø£ÿ <ëìì ñ\¢|Tæò +∫Hê Á|üuTÑÛ ‘·«+ ‘· q +‘· ≥ ‘êqT>±ø±ì ø£ ˝ … ø £ º s Y y ês¡ T ô|ò ’ \ T |ü ] o*+∫
uÛÑ÷$Tì yÓq≈£îÿ rdüT≈£î+≥T+~. Ä n~Ûø±s¡eTT eT+ps¡T ˝À|üeTT\Tqï#√ ~>∑Te n~Ûø±s¡T\ ñ‘·Ôs¡T«\qT s¡<äT›
#˚dæq n~Ûø±]øÏ ñ+≥T+~. |ü s ¡ # · e #· T ÃqT, e÷s¡ Ã e#· T ÃqT, Á|ü < Û ë q ø£ M Twü q s¡ T ,
eT+ps¡T #˚dæq uÛÑ÷$Tì @ $<ÛäeTT>±HÓ’Hê uÛÑ÷|ü]bÕ\q yês¡T m|ü&Ó’qHÓ’ ô|ò’\T |ü]o*+∫, ˝À|ü
nHê´Áø±+‘·eTT #˚dæq#√ πø{≤sTT+∫q uÛÑ÷$T (ã~* uÛÑ÷sTTwüºeTT>± ñqï#√ ~>∑Te n~Ûø±s¡¢ ñ‘·Ôs¡T«\T s¡<äT›
ìùw<ÛäeTT) #·≥º+ 9/77 Á|üø±s¡+ ‹]– rdüTø=qã&ÉTqT. |üs¡Ãe#·TÃqT. ˝Ò<ë e÷s¡Ãe#·TÃ.
2) n|”Œ\T: m) |ü⁄q]«#ês¡D:(]$»Hé): môd’‡HéyÓT+{Ÿ eT+ps¡T
<äs¡U≤düTÔ <ës¡T>±ì, nπøå|üD<ës¡T>±ì ‘·q≈£î _.mdt.z. #˚dü÷Ô ñ‘·Ôs¡T«\T yÓ\Te&çq ‘·s¡Tyê‘· yê{Ïô|’ m≥Te+{Ï
15`‘·Vü≤o˝≤›s¡Tyê] ñ‘·Ôs¡T«\Te\¢ nHê´j·T+ n|”Œ\T ˝Òqf…Æ¢‘˚ ˝Ò<ë n|æŒ˝Ò{Ÿ n~Ûø±]eTT+<äT n|”Œ\T

28 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018

<ëK˝…’‘˚ ny˚ ÄKs¡T$. yê{Ïô|’ ¬s+&Ée n|”Œ\T ˝Ò<äT. ø±˙
yÓTT<ä{Ï ñ‘·Ôs¡T«\T>±˙ ˝Ò<ë n|”Œ˝Ò{Ÿ ñ‘·Ôs¡T«\T >±˙
yÓ\Te&çq eT÷&ÉT dü+e‘·‡sê\˝À n$ ìã+<Ûäq\≈£î |üP]Ô
$s¡T<ä∆+>± ñHêïj·Tì>±˙ ˝Ò<ë ‘·|ü&ÉT düe÷#ês¡+ e\¢,
n$˙‹‘√ ‘·q øÏ+~ n~Ûø±s¡T\T Ç∫Ãq$>± õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T
uÛ≤$ùdÔ n≥Te+{Ï ñ‘·Ôs¡T«\qT s¡<äT› #˚j·T&É+, e÷s¡TŒ\T
#˚j·T&É+>±˙ #˚j·Te#·TÃ. Ç<˚ $<Ûä+>± @ düeTj·T+˝ÀHÓ’Hê
Á|ü<Ûëq |ü]bÕ\q ø£MTwüqsY ‘·q øÏ+~ n~Ûø±s¡T\ ñ‘·Ôs¡T«\
ìã+<Ûqä \≈£î |üP]Ô $s¡T<ä+∆ >± ñHêïj·Tì ‘·|ü &ÉT düe÷#ês¡+
e\¢, n$˙‹e\¢, ‘·–q n~Ûø±sê\T ˝Ò≈£î+&ÜÇ∫Ãq$>±
uÛ≤$ùdÔ n≥Te+{Ï ñ‘·sÔ T¡ «\qT s¡<Tä › #˚jT· &É+ ˝Ò<ë e÷s¡TŒ\T
#˚ùd n~Ûø±s¡+ ñ+~. <äs¡U≤düTÔ\≈£îdü+ã+~Û+∫q nìï ù|<ä yê]ÿ 0.03 ôd+≥¢≈£î $T+#·≈£î+&Ü ‘·Vü≤o˝≤›s¡T yês¡T
]$»Hé |æ{ÏwüqT¢ ¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\T $\Te>∑\ ø√s¡Tº |ò”E ìy˚X¯q düú\eTTq≈£î |ü{≤º eT+ps¡T #˚j·TT n~Ûø±s¡eTT
kÕº+|ü⁄‘√ y˚j·÷*. ø£*–j·TTHêïs¡T. ìy˚X¯q düú\eTT\ ø=s¡≈£î uÛÑ÷ùdø£s¡D #·≥º
_) sêh Á|üuÛÑT‘·«+ @ düeTj·T+˝ÀHÓ’Hê dü«j·T+>±>±˙ Á|üø±s¡+ ¬s’‘ê«Ø uÛÑ÷$Tì ùdø£]+∫q dü+<äs¡“¤eTT˝À
˝Ò<ë ‘·eT≈£î n+~q <äs¡U≤düTÔ e\q>±˙ ]ø±s¡T¶\qT j·T+.0`03 ôd+≥¢ $d”Ôs¡íeTTq≈£î $T+#·≈£î+&Ü Vü≤ÖCŸôd’{Ÿ
ø√s¡e#·TÃ.. ]ø±s¡T¶\qT |ü]o*+∫ ‘·eT øÏ+<ä n~Ûø±s¡T\T |ü{≤ºô|’ eT+ps¡T #˚kÕÔs¡T.
Ç∫Ãq ñ‘·Ôs¡T«\T ˝Ò<ë ø±s¡´ìs¡«Vü≤D\ Hê´j·Tã<ä∆‘·qT Á>±eTø£+sƒ¡+ ø±≈£î+&Ü Ç‘·s¡ b˛s¡+uÀ≈£î uÛÑ÷$T˝À
|ü]o*+∫ ‘·–q ñ‘·sÔ T¡ «qT Çe«e#·TÃ. n|üŒ{Ïes¡≈î£ Á|üuTÑÛ ‘·«+ Çfi¯fl dü˝ú ≤\T øπ {≤sTT+#·T≥≈£î ìs¡sí TTùd,Ô õ˝≤¢ ø£˝ø… sº£ T¡ yê]øÏ
‘·eT øÏ+~ n~Ûø±] ñ‘·Ôs¡T«\qT ì\T|ü⁄<ä\ #˚ùd ùdº Á|ü‹bÕ<äq\T |ü+bÕ*.
ñ‘·Ôs¡T«\qT Çe«e#·TÃ. _.mdt.z. 15`2(3) Á|üø±s¡+ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T yês¡T
1) n|”Œ\T $#ê]+#·T≥˝À bÕ{Ï+#·e\dæq |ü<ä∆‘·T\T: e÷Á‘·y˚T ˇø£ ªb˛s¡+uÀ≈£îμ qT+&ç ªeT]jÓTTø£ b˛s¡+uÀ≈£îμ
n|”Œ\T $#ê]+#·≥+˝À bÕ{Ï+#·≥+˝À bÕ{Ï+#· >± e÷s¡Tà n~Ûø±s¡eTT ø£*–j·TTHêïs¡T. Á|ü‹bÕ<äq\T
e\dæq |ü<ä∆‹: Ä πødüT˝À Ç~es¡πø e∫Ãq ñ‘·Ôs¡T« ˝Ò<ë ñ |ü+|ü⁄≥˝À kÕ>∑TuÛ÷Ñ $TøÏ @ $<Û+ä >± Á|ü‹bÕ<äq\T |ü+|üe˝…H√
‘·Ôs¡T«\ |ü_¢ø˘ qø£fi¯ófl (dü]ºô|ò’&é ø±|”\T) ˝Ò≈£î+&Ü @ n|”Œ\T n<˚ Áø£eT+˝À (uÛÑ÷ $ìjÓ÷>∑eTT e÷Á‘·y˚T e÷]Ã)
|æ{ÏwüHé≈£î $#ês¡D≈£î d”«ø£]+#·≈£L&É<äT. õ˝≤¢ø£˝…ø£ºs¡T≈£î Á|ü‹bÕ<äq\T ø£˝…ø£ºs¡T yê] kÕúsTTøÏ ‘·Vü≤o˝≤›s¡T <ë«sê
>±˙ ¬syÓq÷´ &ç$õq˝Ÿ Ä|ò”düsY>±˙ Á|ü‹yê~øÏ H√{°düT ¬syÓq÷´ &ç$»q˝Ÿ n~Ûø±] <ë«sê |ü+|üe\dæ ñ+≥T+~.
Çe«≈£î+&Ü n‘·ìøÏ ˝À>∑&É Ç∫Ãqñ‘·Ôs¡T«\≈£î $s¡T<ä∆+>± Á>±e÷˝À¢ #Ó˝≤¢ #Ó<äTs¡T>± ñqï Çfi¯fl düú˝≤\T
e÷s¡TŒ\T #˚jT· ≥+>±˙, $TqVü‰sTT+#·≥+>±˙ #˚jT· ≈£L&É<Tä . $wüjT· +˝À, dü\ú j·T»e÷qT\T ã\V”≤q esêZ\ >∑èVü≤ìsêàD
|æ{Ïwüqs¡T¢, ¬skÕŒ+&Ó+≥¢ düeTø£å+˝À n|”Œ˝Ÿ rs¡TŒ\qT #·~$ ø±s¡´Áø£eT+˝À m.|æ.ùdº{Ÿ Vü≤Öõ+>¥ ø±s√ŒπswüHé qT+&ç
$ì|æ+#·ì |üø+å£ ˝À m≥Te+{Ï s¡TdüTeT÷ rdüTø√≈£î+&Ü *œ‘· ãTTD≤\T bı+<äT≥≈£î nedüs¡yÓTÆq ªkÕúHêqTuÛÑe <ÛäèMø£s¡Dμ
|üPs¡«ø£+>± n+<ä#˚j·÷*. ñ‘·Ôs¡T«\T |ü_¢ø˘ qø£\T (dü]ºô|ò’&é |ü Á ‘êìï bı+<ä T ≥≈£ L nqTdü ] +#· e \dæ q |ü < ä ∆ ‘ · T \T
ø±|”\T)≈£î <äs¡U≤düTÔ #˚dæ ‘·–q ø±|”sTT+>¥ kÕº+|t ù||üsY‡ õ.z.m+.mdt. 546 ¬syÓq÷´ ‘˚~. 30.06.1997 q+<ä*
n+<äCÒdæ yê{Ïì eT+ps¡T #˚j·÷*. ñ‘·sÔ T¡ «\ Á|üø±s¡+ nqTuÛeÑ eTT˝À ñqï#√, n‘·ìøÏ @ $<Û+ä >±
1) Á|üuTÑÛ ‘·« uÛ÷Ñ $T ìy˚Xq¯ dü\ú eTT\T>± øπ {≤sTT+|ü⁄ $<ÛëqeTT dü + Áø£ $ T+∫q~, m+‘· ø ±\eTTqT+&ç n‘· ì kÕ«BÛ q
_.mdt.z.21. nqTuÛeÑ eTT˝ÀqTqï~ <äsê´|ü⁄Ô #˚d,æ <Ûèä Mø£sD¡ |üÁ‘·eTT ø=s¡≈î£
Á|üuÛÑT‘·« ÄBÛq+˝À>∑\ Á>±eT ø£+sƒ¡+ b˛s¡+uÀ≈£î ‘·Vü≤o˝≤›s¡T>±s¡T dæbòÕs¡T‡ #˚j·Te\dæ ñqï~.
uÛÑ÷$T˝À ìy˚X¯q düú\eTT\T Ç+&ÉT¢, Ç+&É¢ düú\eTT\T ˝Òì mdt. l|ü<ëàe‹
{Ï.mdt.◊.ÄsY.&ç
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 29
 |ü+#êj·Tr\ |üìrs¡T≈£î |ü≥º+ C≤rj·T nyês¡T¶\T
<˚X¯yê´|üÔ+>± nìï sêÁcÕº˝À¢ |ü+#êj·T‹\ |ü⁄s√ md”‡, mdæº \ Vü‰»s¡T, yê] uÛ≤>∑kÕ«eT´+, ìs¡j í ÷· \T, neT\T
_Ûe~›, |ü\T s¡+>±˝À¢ |ü+#êj·Tr\T ø£qã]∫q Á|ü‹uÛÑ ‘·~‘·s¡ n+XÊ\˝À n‘·T´qï‘·+>± ì*∫q Á>±eT |ü+#êj·T‹øÏ
Ä<Ûës¡+>± Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ πø+Á<ä |ü+#êj·TrsêCŸ , n~≈£L&Ü sêÁwüº kÕúsTT˝À ˇπø ˇø£ÿ |ü+#êj·T‹ì e÷Á‘·yT˚
eT+Á‹‘·«XÊK |ü⁄s¡kÕÿsê\qT n+~k˛Ô+~. @Á|æ˝Ÿ 24q á |ü⁄s¡kÕÿsêìøÏ m+|æø£ #˚kÕÔs¡T. á |ü⁄s¡kÕÿs¡+‘√ bÕ≥T
C≤rj·T |ü+#êj·T‹sêCŸ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± á s¡÷.10 \ø£å\T q>∑<äT Áb˛‘ê‡Vü≤ø£+>± n+~kÕÔs¡T.
nyês¡T¶\qT n+<äCÒkÕÔs¡T. Bì˝À uÛ≤>∑+>± 2017-2018 Á>±eT|ü+#êj·T‹ &Óe\|tyTÓ +{Ÿ bÕ¢Hé (õ.|æ.&ç.|æ.) |ü⁄s¡kÕÿs¡+
dü+e‘·‡sêìøÏ Á|üdüTÔ‘·+ Hê$TH˚wüq¢qT ÄHé ˝…’Hé <ë«sê á nyêsY¶ qT Á>±eT |ü+#êj·T‹ &Óe\|t yÓT+{Ÿ
d”«ø£]k˛Ô+~. á H˚|<ü ´ä∏ +˝À á nyês¡T\¶ ô|’ Á|ü‘´˚ ø£ ø£<qä∏ +.... Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷s¡T, ÄyÓ÷<ä+,neT\T Ç‘ê´~ n+XÊ\qT
BHé <äj·÷˝Ÿ ñbÕ<Ûë´jYT dü«X¯øÏÔ ø£s¡DY |ü⁄s¡kÕÿs¡+ |ü]o*+∫ ÇkÕÔs¡T. á nyês¡T¶qT sêÁcÕº\ yê]>± ø±≈£î+&Ü
bÕ]X¯ó<ä∆´ ìs¡«Vü≤D, eT+∫˙s¡T, M~Û BbÕ\T, <˚Xy¯ ê´|ü+Ô >± eT÷&ÉT Á>±eT |ü+#êj·T‹\qT e÷Á‘·yT˚ m+|æø£
eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø£\ŒHê, bÂs¡ùde\T, düVü≤» eqs¡T\ #˚kÕÔs¡T. Á|ü<∏äeT kÕúq+˝À ì*∫q |ü+#êj·TrøÏ 20 \ø£å\T,
ìs¡«Vü≤D, eTVæ≤fi¯\T,md”‡,md”,º ~yê´+>∑T\ dü+øπ eå T+,kÕ+|òTæ ø£ B«rj·T |ü+#êj·TrøÏ 10 \ø£å\T, ‘·rj·T |ü+#êj·TrøÏ 5
uÛÑÁ<ä‘· ø±s¡´Áø£e÷\T,$|ü‘·TÔ\ ìs¡«Vü≤D, dü«#·Ã+<Ûä dü+düú\ \ø£å\T n+~kÕÔs¡T.
düVü≤ø±s¡+‘√ Á>±e÷\ n_Ûe ~›, $q÷‘·ï |ü<䛑·T\ <ë«sê m˝≤ qyÓ÷<äT #˚j·÷*.
eqs¡T\ ô|+|ü⁄, á >∑e¬sïHé‡ n+XÊ\qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ Á>±eT |ü+#êj·Tr\T,eT+&É\ Á|üC≤ |ü]wü‘Y \T, õ˝≤¢
rdüTø=ì sêÁwüº yê´|üÔ+>± ˇø£ õ˝≤¢ |ü]wü‘Y, ¬s+&ÉT eT+&É\ |ü]wü‘Y\T. PANCHAYATH AARD.COM˝À ‘·eT≈£î
|ü]wü‘Y \T, Hê\T>∑T Á>±eT |ü+#êj·T‹\qT m+|æø£ #˚kÕÔs¡T. πø{≤sTT+∫q j·T÷»sY H˚eTT, bÕdt esY¶ <ë«sê ˝≤–Hé nsTT
á |ü⁄s¡kÕÿs¡+ øÏ+<ä õ˝≤¢ |ü]wü‘Y ≈£î s¡÷. 50 \ø£å\T, ÁbÕ<∏$ä Tø£ düe÷#êsêìï qyÓ÷<äT #˚j÷· *. nq+‘·s+¡ m+|æø£
eT+&É\ Á|üC≤ |ü]wü‘Y \≈£î, s¡÷. 25 \ø£å\ #=|ü⁄Œq, Á>±eT #˚dTü ≈£îqï n+X¯+˝Àì Á|üXÊïe*øÏ nqT>∑TD+>± &˚{≤ qyÓ÷<äT
|ü+#êj·T‹\≈£î »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£q s¡÷.8 qT+∫ 12 \ø£\å T #˚j÷· *. BHé <äj÷· ˝Ÿ ñbÕ<Ûë´jYT dü«X¯øÔÏ ø£sD¡ Y |ü⁄s¡kÕÿs¡+≈£î
n+~kÕÔs¡T. Á>±eT, eT+&É\, õ˝≤¢ |ü+#êj·Tr\T..qyÓ÷<äT #˚düTø√yê*.
HêHêJ <˚XŸ eTTUŸ sêÁw”ºj·T >ös¡yé Á>±eTdüuÛÑ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ »qs¡ ˝ Ÿ n+XÊ\qT ‘· | ü Œ ìdü ] >± qyÓ ÷ <ä T #˚ j · ÷ *.
Á>±eTdüuÑÛ qT n_Ûe ~›˝À düeTs¡+ú >± $ìjÓ÷–+∫q |ü+#êj·Tr\T »qs¡˝Ÿ n+X¯+‘√ bÕ≥T..‘·eT |ü+#êj·T‹
Á>±eT |ü + #êj· T ‹\≈£ î Á|ü < Û ë q+ #˚ k ÕÔ s ¡ T . kÕ<Û ë s¡ D n‘·T´‘·ÔeT Á|ü<äs¡Ùq n+XÊìï m+|æø£ #˚düTø=ì qyÓ÷<äT
Á>±eTdüuÛÑ\T, Á|ü‘˚´ø£ Á>±eTdüuÛÑ\T, yês¡T¶ düuÛÑ\T, eTVæ≤fi≤ #˚j÷· *. qyÓ÷<äT #˚dqæ n+XÊ\ yê]>± ]ø±s¡T\¶ T, bò˛{À\T,
düu\ÑÛ T, ø£MT{Ï\ düe÷y˚XÊ\T, Á|ü»\T eTTK´+>± eTVæ≤fi¯\T, M&çjÓ÷\T, Ä|t ˝À&é #˚j·÷*.
30 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 eTTK´ n‹~∏ ‘√ y˚ T yÓ ÷ +{À ‘√
dü‘·ÿ]+∫ q>∑<äTqT ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ
dü+uÛÑ+~‘· |ü+#êj·T‹\ nøö+{Ÿ ˝À
»eT #˚düTÔ+~. Ç+‘· ÁX¯$TùdÔ, Çìï
ø£$T{°\T dü+‘·|æÔ #Ó+~‘˚ nyêsY¶
edüT+Ô ~. ø±ãfÒº á nyês¡T¶ >¬ \T#·T≈£îqï
|ü+#êj·T‹\T C≤rj·T kÕúsTT˝À eT+∫
>∑T]Ô+|ü⁄ bı+<ä&É+‘√bÕ≥T , $T>∑‘ê
Á>±eT |ü + #êj· T ‹\≈£ î Ä<ä s ¡ Ù +>±
HêHêJ <˚XŸ eTTUŸ >ös¡yé Á>±eTdüuÛÑ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ ≈£î ì\TdüTÔHêïsTT.
πøe\+ Á>±eT |ü+#êj·Tr\T e÷Á‘·y˚T qyÓ÷<äT #˚j·÷*. C≤rj·T nyêsY¶ bı+~q |ü+#êj·T‹\T
Á>±eT düu\ÑÛ T, eTVæ≤fi≤düu\ÑÛ T, yês¡Td¶ uü \ÑÛ T ìs¡«Vü≤D, Vü‰»s¡T, 2016-2017 dü+e‘·‡sêìøÏ HêHêJ
‘·~‘·s¡ n+XÊ\qT qyÓ÷<äT #˚j·÷*. Á>±eTdüuÛÑ $Tì{Ÿ‡, <˚XŸ eTTUŸ sêÁw”j
º T· >ös¡yé Á>±eTdüuÑÛ |ü⁄s¡kÕÿs¡+ , BHé <äj÷· ˝Ÿ
bò˛{À\T, M&çjÓ÷\T yÓTT<ä˝…’q ]ø±sY¶‡ Ä|t ˝À&é #˚j·÷*. ñbÕ<Ûë´jYT dü«X¯øÔÏ ø£sD¡ Y |ü⁄s¡kÕÿs¡+ øÏ+<ä sêÁcÕºìøÏ mì$T~
Á>±eT |ü+#êj·T‹ &Óe\|t yÓT+{Ÿ bÕ¢Hé (GPDP) |ü⁄s¡kÕÿs¡+ nyês¡T¶\T \_Û+#êsTT. n˝≤π> á |ü+#êj·T‹ |ü⁄s¡kÕÿsY qT
≈£î ≈£î&Ü &˚{≤ qyÓ÷<äT ‘√ bÕ≥T ]ø±s¡T\¶ T Ä|t ˝À&é #˚j÷· *. |ü+#êj·T‹ sêCŸ ø£$TwüqsY ÁoeT‹ ˙‘·÷ ≈£îe÷] Á|ükÕ<é
2017-2018 dü+e‘·‡sêìøÏ dü+uÛ+Ñ ~+∫ qe+ãsY >±s¡T n+<äT≈£îHêïs¡T.
15 ˝À>± ÄHé ˝…’Hé ˝À qyÓ÷<äT #˚düTø√yê*. ‘Ó\+>±D @Á|æ˝Ÿ 24,2018 q eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ sêÁwüº+, e÷+&É¢
sêÁwü+º ˝À mìïø£\T ñqï+<äTq eTq sêÁcÕºìøÏ dü+uÛ+Ñ ~Û+∫q õ˝≤¢˝Àì sê+q>∑sY Á>±eT+˝À »]–q C≤rj·T |ü+#êj·Tr
|ü+#êj·T‹\T &çôd+ãsY 24 ˝À>± qyÓ÷<äT #˚düTø√HÓ+<äT≈£î sêCŸ ~H√‘·‡e+˝À Äj·÷ kÕúìø£ dü+düú\≈£î Á|ü<Ûëì
πø+Á<ä |ü+#êj·TrsêCŸ XÊK neø±X¯+ Ç∫Ã+~. q¬s+Á<äyÓ÷~ |ü⁄s¡kÕÿsê\qT n+<äCÒXÊs¡T. sêÁwüº+ qT+∫
m˝≤ m+|æø£ #˚kÕÔs¡T. HêHêJ <˚XŸ eTTUŸ sêÁw”ºj·T >ös¡yé Á>±eTdüuÛÑ |ü⁄s¡kÕÿs¡+≈£î
|ü+#êj·Tr\T qyÓ÷<äT #˚dqæ n+XÊ\qT u≤¢ø˘ ˝…e˝Ÿ ø£$T{° ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ yÓ-ôd<’ ë|üPsY eT+&É\+˝Àì <äT<Óq› |ü*¢ Á>±eT
(BLC) |ü]o*+∫, u≤¢ø˘ kÕúsTT˝À e&Éb˛dæ &çdæºø˘ ˝…e˝Ÿ |ü+#êj·T‹ mìï¬ø+’ ~. BHé <äj÷· ˝Ÿ ñbÕ<Ûë´jYT dü«X¯øÔÏ ø£sD¡ Y
ø£$T{° (DLC) ø° |ü+|ækÕÔs¡T. DLC yês¡T ÄHé˝…’Hé qyÓ÷<äT, |ü⁄s¡kÕÿs¡+ õ˝≤¢ |ü]wü‘Y \ $uÛ≤>∑+˝À Ä~˝≤u≤<é C…&çŒ,
eT]j·TT ]ø±s¡T¶\T |ü]o*+∫, ‘·T~ C≤_Û‘êqT m+|æø£ eT+&É \ |ü ] wü ‘ Y $uÛ ≤ >∑ + ˝À ô|<ä › | ü * ¢ õ˝≤¢ ø±\«
#˚d.æ .sêÁwüº |ü+#êj·TrsêCŸ XÊK≈£î Á|ü‹bÕ<äq\T |ü+|ækÕÔsT¡ . Áosê+|üPsY,dæ~›ù|{Ÿ õ˝≤¢ dæ~›ù|{Ÿ, Á>±eT |ü+#êj·T‹\
nìï õ˝≤¢\ qT+&ç e∫Ãq C≤_Û‘ê\qT ùdº{Ÿ |ü+#êj·T‘Y $uÛ≤>∑+˝À dæ]dæ\¢ õ˝≤¢ eTdæº|ü*¢, dæ~›ù|{Ÿ õ˝≤¢ Çs√ÿ&é,
ô|sꌤyÓTHé‡ nôd‡dt ø£MT{Ï (SPPAC) |ü]o*+∫ sêÁwüº eTVü‰ã÷uŸ q>∑sY õ˝≤¢ >∑+≥¢y*Ó ,¢ ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢ yÓ*#ê\\T
yê´|üÔ+>± ˇø√ÿ nyês¡T¶≈£î 3-5 Á>±eT |ü+#êj·T‹\qT, m+|æø£ nj·÷´sTT. @Á|æ˝Ÿ 23 q »ã\÷ŒsY ˝À |ü+#êj·T‹
3-4 eT+&É\ Á|üC≤ |ü]wü‘Y \qT, 1-2 õ˝≤¢ |ü]wü‘Y \qT sêCŸ ~H√‘·‡yêìøÏ sêÁwü+º qT+∫ Vü‰»¬sq’ Á|ü‹ì<ÛTä \T &çõ≥˝Ÿ
m+|æø£ #˚düTÔ+~. ∫es¡>± πø+Á<ä |ü+#êj·T‹sêCŸ XÊK≈£î Ç+&çj·÷ô|’ Á|üC…+fÒwüHé Ç#êÃs¡T. á ø±s¡´Áø±e÷ìøÏ
dü+uÛÑ+~Û+∫q |ò”˝Ÿ¶ yÓ]|òæπøwüHé {°+ ˇø√ÿ |ü+#êj·T‹\qT |ü+#êj·TrsêCŸ ø£$TwüqsY ÁoeT‹ ˙‘·÷ ≈£îe÷] Á|ükÕ<é
¬s+&ÉT s√E\bÕ≥T dü+<ä]Ù+∫, nìï n+XÊ\qT |ò”˝Ÿ¶ ˝…e˝Ÿ >±s¡T, ndæôdº+{Ÿ ø£$TwüqsY Áo düTÁuÛÑeTD´+(Rtd)>±s¡T,
˝À ≈£åîDí+>± |ü]o*+∫, ]b˛sYº qT πø+Á<ä |ü+#êj·T‹ sêCŸ &ç|üP´{Ï ø£$TwüqsY Áo düT<Ûëø£sY >±s¡T, á |ü+#êj·T‹
XÊK ( MORD )≈£ î dü e T]Œdü T Ô + ~. m+|æ ø £ nsTTq n~Ûø±s¡T\T Áo dü÷sê´sêe⁄ >±s¡T, Áo sê»j·T´ >±s¡T
düe÷#êsêìï dü+uÛ+Ñ ~+‘· |ü+#êj·T‹\≈£î øπ +Á<ä |ü+#êj·T‹ Vü‰»s¡j·÷´s¡T.
sêCŸ XÊK düe÷#ês¡+ n+~+∫, m+|æø£ #˚dæq Á|ü<˚X¯+˝À ø√s¡Tø£+{Ï eTùV≤+<äsY sêe⁄
ø£Ø+q>∑sY,
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 31
 |üX¯óe⁄\ ;Ûe÷ ` uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î BÛe÷
uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ e´ekÕj·T Ä<Ûë]‘· <˚X¯+. Á>±e÷˝Ò 20 |üX¯óe⁄\T eT ‹ #Ó+<ä&É+‘√ |üX¯óe⁄\ j·T»e÷ì rÁe
<˚XÊìøÏ |ü≥Tº>=eTà\T nì >±+~ÛeTVü‰‘·Tà&ÉT nHê&˚ #ÓbÕŒs¡T. ~Á>±“¤+‹øÏ >∑Ts¡j·÷´&ÉT.μμ
e´ekÕj· ÷ ìøÏ |ü X ¯ ó b˛wü D øÏ nHê~ ø±\+ qT+&ç |æ&ÉT>∑T |ü&ç ¬s+&ÉT Äe⁄\T??m<äT› eT‹:
$&ÉBj·Tsêì nqTã+<Ûä+ ñ+~. Á>±MTD ÁbÕ+‘· Á|ü»\T ªªn<˚ $<ä+>± >∑‘·+˝À eTVü≤ã÷uŸ q>∑sY õ˝≤¢
e´ekÕj·÷ìøÏ |üX¯ób˛wüDì nqTã+<Ûäs¡+>∑+>± #˚s¡TÃ≈£îì eT+&É\+˝Àì yê>¥<˚e⁄|üPsY Á>±eT+‘√ bÕ≥T eTT~yÓHé
e´ekÕj·÷ìïkÕ–+#·&+É nH˚~ n+<ä]ø° ‘Ó*dæq $wüjT· y˚T. Á>±eT+˝À |æ&ÉT>∑T\T |ü&ç ¬s+&ÉT Äe⁄\T ˇø£ m<äT› eT ‹
|ü X ¯ ó b˛wü D ì á $<Û ä + >± e´ekÕj· ÷ ìøÏ #Ó+<ësTT.B+‘√ Ä ¬s+&ÉT ≈£î≥T+u≤\yês¡T s√&ÉT¶q |ü&ܶsTT
nqTdü+<Ûëì+#·Tø√e&É+ <ë«sê s¬ ‘’ T· ≈£î ÄVü‰s¡ uÛÁÑ <ä‘,· yê{Ïì Ç˝≤ $$<Ûä s¡÷bÕ˝À¢ e#˚à Á|üe÷<Ûë\qT <ä wæº˝À
e´ekÕj·T+˝À $$<Ûä nedüsê\≈£î yê&ÉTø√e&É+ nq>± ñ+#·T≈£îì Á>±MTD ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\Hê dü+dü∆ (ôdsYŒ) |üX¯ó
<äTøÏÿ<äTqï&ÜìøÏ, |üX¯óe⁄\ <ë«sê e#˚à ms¡Te⁄qT |ü+≥\≈£î e⁄\ ;e÷ |ü<∏äø±ìï Á|üy˚X¯ô|{Ϻ+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT á |ü<∏äø£+
n+~+#·&+É »s¡T>∑T‘·T+~. á $<ä+>± Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À nìï õ˝≤¢\˝À n+<ä]ø° n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ e∫Ã+~. ø±e⁄q
m+‘√ ø°\ø£ bÕÁ‘· Á>±MTD ÁbÕ+‘· eTVæ≤fi¯\T |üX¯óe⁄\ ;Ûe÷ #˚sTT+∫, $$<Ûä
b˛wædTü qÔ ï |üXó¯ e⁄\≈£î $$<Ûä s¡÷bÕ˝À¢ e#˚à Á|üe÷<ë\ <ë«sê s¡÷bÕ˝À¢ e#˚à Á|üe÷<ë\≈£î Ä]úø£ düV≤ü ø±sêìï bı+<äe#·TÃ.
yê{Ï ÁbÕD≤ìøÏ eTT|ü⁄Œ ˝Òøb£ ˛˝Ò<Tä . mH√ï ÄX¯\‘√ e´ekÕj·T, Á>±MTD ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\Hê dü+dü∆ , ìs¡Tù|<ä\ Jeq
bÕ&ç nedüsê\ ì$T‘·Ô+ #ê˝≤ ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À &ÉãT“\qT Á|üe÷D≤\qT y˚Ts¡T>∑T|üs¡T#·T≥≈£î yê]øÏ Ä<Ûëj·÷_e ~›
#Ó*¢+∫ ø=qT>√\T #˚dæq |üX¯óe⁄\T n˝≤ nø£kÕà‘·TÔ>± ø±s¡´Áø£e÷\ øÏ+<ä ø=qT>√\T #˚dTü qÔ ï bÕ&ç|Xü ó¯ e⁄\T, >=Á¬s\T,
Á|üe÷<ëìøÏ >∑T] nsTT #·ìb˛j·TTq|ü⁄Œ&ÉT s¬ ‘’ T· \T eTTK´+>± y˚Tø£\T eT]j·TT Ç‘·s¡ |üX¯óe⁄\≈£î ;Ûe÷ #˚j·TT≥ <ë«sê
ù|<ä \ T rÁe+>± qwü º b ˛j˚ T neø±XÊ\T m≈£ î ÿe. yê]øÏ JeH√bÕ~øÏ uÛÑÁ<ä‘· ø£*Œ+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.
ñ<ëVü≤s¡D≈£î: |ü<Ûäø£+ ñ<˚∆X¯´+:
s√&ÉT¶ Á|üe÷<ä+˝À 20 |üX¯óe⁄\ eT‘·T´yê‘· : dü « j· T + dü V ü ‰ j· T ø£ dü + |ò ü ÷ \˝Àì ìs¡ T ù|<ä dü u Û Ñ T ´\
ªªá dü+e‘·‡s¡+ pHé HÓ\˝À yÓT<äø˘ õ˝≤¢˝Àì fÒø˘eT˝Ÿ JeHê<Ûës¡yÓTÆq bÕ&ç |üX¯óe⁄\T, >=Á¬s\T eT]j·TT y˚Tø£\T
eT+&É\+ uÀ&éeT{Ÿ|ü*¢˝À s√&ÉT¶Á|üe÷<ä+ »]–+~. |üX¯ó @<Ó’Hê Äø£dæàø£ Á|üe÷<ë\T, Á|üø£ ‹ ô|’|ü]‘ê´\T eT]j·TT
e⁄\‘√ ˝À&É T ‘√ yÓ fi ¯ ó Ô q ï ˝≤Ø yê´<äT\T dü+uÛÑ$+∫q|ü⁄&ÉT #·ìb˛j˚T neø±X¯+ ñ+≥T+~.
n<ä T |ü ⁄ ‘· | æ Œ uÀ˝≤Ô |ü & ç + ~. á n|ü⁄Œ&ÉT Ä ìs¡Tù|<Ûä ≈£î≥Tã+ eT]+‘· ø√\Tø√˝Òq+‘·>±
Á|ü e ÷<ä + ˝À 20 |ü X ¯ ó e⁄\T ù|<ä]ø£+˝À eTTì– b˛‘·T+~. ;Ûe÷ #˚j·T&É+ e\q e#˚Ã
nø£ÿ&çøø£ ÿ£ &˚ eT‹ #Ó+<ësTT. ˇπøkÕ] ¬ø¢sTT+ &ÉãT“\ e\q qcÕºìï uÛÑØÔ #˚düTø√e#·TÃqT. n+<äTπø
32 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
bÕ&ç |üX¯óe⁄\T, >=Á¬s\T eT]j·TT y˚Tø£\≈£î ;Ûe÷ ‘·|üŒì ø£+ô|˙ yês¡T |ü]o*+∫ 7 s√E\˝À|ü⁄ bÕ\d” q+ãsY
dü]>± #˚j·TT+#·T≥≈£î |üX¯ó ;Ûe÷ |ü<Ûäø£+ neT\T #˚j·÷\ì C≤] #˚kÕÔs¡T.
ìs¡ísTT+∫ neT\T #˚düTÔHêïs¡T. ` Ç{Ϻ bÕ\d” HÓ+ãsY qT õ˝≤¢ düe÷K´ ø±˝Ÿ ôd+≥sY
á |ü<Ûäø±ìï j·TTHÓ’f…&é Ç+&çj·÷ Çq÷‡¬sHé‡ ø£+ô|˙ yês¡T dü+ã+~‘· Á>±eT düe÷K´ düVü‰j·T≈£îsê* <ë«sê
düVü≤ø±s¡+ <ë«sê neT\T #˚düTÔHêïs¡T. Bì˝À ¬s+&ÉT s¡ø±\ \_›<ës¡T\≈£î ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~.
ø±\ |ü]$T‹ >∑\ ;Ûe÷ bÕ\d”\T ñHêïsTT. n$: ¬ø¢sTT+ |ü]cÕÿsêìøÏ ø±e\dæq |üÁ‘ê\T:
|üX¯óe⁄\ s¡ø£+ ø±\ |ü]~ Á|”$Tj·T+ ` |üP]Ô |üX¯óe⁄ ø£ì|æ+#˚ $<Ûä+>± bò˛{À
ô|<ä› |üX¯óe⁄\≈£î 3 dü+. 4.8% ` #·ìb˛sTTq |üX¯óe⁄ 2 bò˛{À\T (#Ó$ b˛>∑T HÓ+ãsY
(Äe⁄\T,π><Ó\T, yÓTT..) 1 dü+. 2.25% düŒwüº+>± ø£q|ü&˚$<ä+>±)
∫qï |üX¯óe⁄\≈£î 3 dü+. 7.5% ` |üX¯óe⁄ bÕ\dæ u≤+&é eT]j·TT Á>±eT düe÷K´ rsêàq+
(>=Á¬s\T,y˚Tø£\T, yÓTT..) 1 dü+. 2.75% ` ô|’ düe÷#êsêìï õ˝≤¢ düe÷K´ ø±˝Ÿ ôd+≥sY <ë«sê
j·TTHÓ’f…&é Ç+&çj·÷ Çq÷‡¬sHé‡ ø£+ô|˙ yê]øÏ kÕÿHé
ô|’ ¬s+&ÉT |ü<Ûäø±\˝À |üX¯óe⁄ $\Te yÓTT‘êÔìøÏ ;Ûe÷ #˚dæ |ü+|æ ¬ø¢sTT+ &ÉãT“\qT bı+<äe#·TÃqT.
#˚sTT+∫q≥¢sTT‘˚ Äj·÷ ø±˝≤\ |ü]~ Á|üø±s¡+ n{Ϻ |üX¯ó ô|q’ ù|s=ÿqï$<Û+ä >± |üXó¯ e⁄\≈£î ;Ûe÷ #˚sTT+#·&+É
e⁄ Á|üe÷<ëìøÏ >∑T] nsTTHê yê´~Û u≤]q |ü&ç eTs¡D+Ï ∫Hê eT]j·TT ˇø£ y˚fi¯ Ä |üX¯óe⁄ #·ìb˛j·TTq≥¢sTT‘˚ ¬ø¢j·TT+
Ä ;Ûe÷ yÓT‘·Ô+ Ä]∆ø£ düVü‰j·T+>± n+<äT‘·T+~. ñ bı+<ä&+É m+‘√ düT\Te⁄ n+‘˚ø±<äT ãj·T≥ zô|Hé e÷¬sÿ{Ÿ
<ëVü≤s¡D≈£î s¡÷.50,000/- $\Te >∑\ |üX¯óe⁄≈£î 3 dü+. ˝À ñqï ;Ûe÷ bÕ\dæ\‘√ b˛*ùdÔ Á|”$Tj·T+ #ê˝≤ ‘·≈£îÿe
ø±˝≤ìøÏ 4.8% Á|”$Tj·T+ nq>± s¡÷.2,400/- Á|”$Tj·T+ eT]j·TT ¬ø¢j·TT+ bı+<ä&É+ ≈£L&Ü #ê˝≤ ‘˚*ø£ eT]j·TT
#Ó*¢+#·e\dæ ñ+≥T+~. ˇø£ y˚fi¯ Ç{Ϻ |üX¯óe⁄ ;Ûe÷ |üXó¯ e⁄ #·ìb˛j·TTq|ü⁄Œ&ÉT Á|üuTÑÛ ‘·« |üXó¯ e⁄\ &Üø£sº Y dü]|º øπæò {Ÿ
#˚sTT+∫q 3 dü+. \ ˝À|ü⁄ #·ìb˛‘˚ ;e÷ kıeTTà nq>± (<ä Mø£sD¡ ), |ü+#·Hêe÷ nedüs+¡ ˝Ò<Tä . ;Ûe÷ #˚sTT+#·&+É
s¡÷.50,000/- ‹]– bı+<äe#·TÃqT. <ä>sZ∑ ¡ qT+&ç ø¬ j
¢ T· T+ bı+<ä&+É es¡≈î£ øπ e\+ Á>±eT düe÷K´
;Ûe÷ #˚sTT+#˚$<Ûëq+: eT]j·TT Á>±eT düe÷K´ ndæôdº+{Ÿ (%VOA%) <ë«sê
` |üX¯óe⁄\qT ø=qï dü+‘·˝À yÓ+≥H˚ Á>±eT+˝Àì yê] Á>±eT |ü]~˝À e÷Á‘·y˚T |üP]Ô #˚düTø√e#·TÃqT. πøe\+
>√bÕ\$TÁ‘· <ë«sê ÇqT‡¬sHé‡ {≤´>¥ (#Ó$ b˛>∑T) Á>±eT düe÷K´ <ä Mø£s¡D rsêàq+‘√ bÕ≥T #·ìb˛j·TTq
y˚sTT+#·e˝…qT. |üX¯óe⁄ bò˛{À\T eT]j·TT #Ó$ b˛>∑T HÓ+ãsY düŒwüº+>±
` |üX¯óe⁄ |üP]Ô b˛{À eT]j·TT #Ó$ b˛>∑T y˚dæq ‘·s¡Tyê‘· ø£q|ü&˚$<ä+>± rdæq bò˛{À\qT õ˝≤¢ ø±˝Ÿ ôd+≥sY <ë«sê
b˛{À (#Ó$ b˛>∑T HÓ+ãsY düŒwüº+>± ø£q|ü&˚$<ä+>±) j·TTHÓ’f…&é Ç+&çj·÷ Çq÷‡¬sHé‡ ø£+ô|˙ yê]øÏ kÕÿHé #˚dæ
‹sTT+#ê*. |ü+|æ ¬ø¢sTT+ &ÉãT“\qT düT\ã+>± bı+<äe#·TÃqT.
` ø=qï yÓ+≥H˚ n<˚ s√E $esê\qT nHé ˝…H’ é ˝À qyÓ÷<äT
#˚jT· e˝…qT.b˛{À\qT kÕÿHé <ë«sê n|t ˝À&é #˚j÷· *. s¡$ |üPπs{Ï
` Ç{Ϻ düe÷#êsêìï j·TTHÓ’f…&é Ç+&çj·÷ Çq÷‡¬sHé‡ d”ìj·TsY ÁbÕC…ø˘º møχ≈£L´{Ïyé
ôdsYŒ ‘Ó\+>±D
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 33
 ÄyÓT ø£s¡Te⁄qT »sTT+#ÓqT.
$y˚ø£+‘√ ùd<ä´+ #˚dæ s={°Hé kÕ>∑T |ü<ä∆‹ì nqTe⁄>± m˝≤ e÷sêÃs¡T?
e÷s¡TÃø√>∑*–‘˚ ªø£èwæ ‘√ HêdæÔ <äT]“¤ø£å+μ nì ˝≤eD´ ªª |ü~ dü+e‘·‡sê\T bÕ≥T n+<ä]˝≤π> s¡kÕj·Tq
$»j·T>±<∏ä ìs¡÷|ædüTÔ+~. ms¡Te⁄\T, ø°≥ø£HêX¯qT\ yê&Éø£+‘√ Ks¡TÃ\T ô|]>±sTT.
n‹ ‘·≈£îÿe es¡¸bÕ‘·+‘√ ìs¡+‘·s¡+ ø£s¡Te⁄qT ô|s¡T>∑T‘·Tqï Ks¡TÃ\T ‘·>∑TZ‘·Tqï ~>∑Tã&ÉT\‘√ 2005 Hê{ÏøÏ
m<äTs=ÿ+≥Tqï bÕ\eT÷s¡T õ˝≤¢ ˝Àì ã+»s¡T H˚\qT ◊<äT\ø£\å n|ü⁄Œ ‘˚*+~. ˇø£ dü+e‘·‡s¡yTÓ ‘Æ ˚ Ks¡TÃ\˙ï b˛qT
ã+>±s¡T uÛÑ÷$T>± e÷]Ã+<ë eTVæ≤fi¯. ‘Ó\ø£|ü*¢ eT+&É\+ πøe\+ s¡÷.11 Ä<ëj·T+ e∫Ã+~. ô|]–q e&û¶\T q&ç¶
ø±s¡Te+ø£ Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q ø±dæ¬s&ç¶ ˝≤eD´ kÕ<Ûës¡D $]#êsTT. mø£s¡+ s¡÷. |ü~y˚\≈£î |ü<Óø£sê\ bı\+ n$Tà
>∑èVæ≤DÏ. uÛsÑ Ô¡ s¡eTD≤¬s&瑶 √ ø£*dæ ‘·eT 25 mø£sê\ bı\+˝À n|ü⁄Œ\T rsêÃ+. Ä |ü]d曑·T˝§¢ ô|≥Tºã&ç ˝Òì Á|üø£è‹
|ü‹Ô $Ts¡|,ü ÄeTT<ä+, yÓTTø£ÿC§qï |ü+≥\qT kÕ>∑T #˚ùdyês¡T e´ekÕj·T+ e÷˝À e÷s¡TŒ ‘Ó∫Ã+~. düTuÛ≤wt bÕ˝Òøs£ Y •ø£D å ≤
ø±˙ , s¡kÕj·Tìø£ ms¡Te⁄\T yê&Éø£+ e\¢ uÛÑ÷$T ø£\Twæ‘·yÓTÆ •_Ûsê\≈£î Vü‰»s¡sTT Á|üøè£ ‹ e´ekÕj·Ty˚T Jeq e÷s¡+Z >±
e´ekÕj·T+‘√ n|üŒ\bÕ˝…q’ |ü]dæ‘ú T· ˝À¢ Á|üøè£ ‹ ùd<ä´+ ÄyÓT m+#·Tø=ì Äe⁄ eT÷Á‘·+ ø£cÕj·÷\qT dü«j·T+>± e÷
J$‘êìï e÷πsÃdæ+~. kÕ>∑T |ü<ä∆‹ e÷s¡TÃø√e&É+‘√ Ä bı\+˝À |æ∫ø±] #˚dü÷Ô |ü+≥\T |ü+&çdüTÔHêïqT.
≈£î≥T+ã+ ‘·\sê‘· e÷]+~. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT ìkÕ‡s¡yÓTÆq eTT+<äT>± ˇø£ ôd+≥T uÛÑ÷$T˝À ø£qø±+uÛÑsê\‘√
uÛÑ÷eTT˝À¢H˚ Ç|ü⁄Œ&ÉT ã+>±s¡+ |ü+&ÉT‘·T+~. |ü‹Ô, $T]à yÓTT<ä\Tô|{Ϻ, Ç|ü⁄Œ&ÉT 25 mø£sê\T nìï s¡ø±\ |ü+≥\T
e+{Ï |ü+≥\qT Á|üø£è‹ ùd<ä´+˝À kÕ>∑T#˚dü÷Ô ˝≤eD´ kÕ>∑T #˚düTÔHêï+. JyêeTè‘·+, |òüTqJyêeTè‘·+ #·\¢&É+ e\¢
n~Ûø±<ëj·÷ìï dü+bÕ~dü÷Ô e+<ä˝≤~ ¬s’‘·T\qT ùd+Å~j·T mÁs¡\T uÛ÷Ñ $T ô|ø’ Ï ekÕÔsTT. n+fÒ uÛ÷Ñ $T <äTìïq|ü⁄&ÉT mÁs¡\T
kÕ>∑T yÓ’|ü⁄ n&ÉT>∑T\T y˚ùd˝≤ dü÷Œ]ÔìdüTÔHêïs¡T. yÓTT‘·+Ô ãj·T{ÏøÏ ekÕÔsTT. MTs¡T e÷ uÛ÷Ñ $T #·÷ùdÔ ‘Ó\TdüT+Ô ~.
s¡kÕj·THê\ e\¢ ø£\Twæ‘·yÓTÆq uÛÑ÷$Tì ùd+Å~j·T kÕ>∑T≈£î uÛÑ÷$T yÓTT‘·Ô+ >∑T\¢u≤] ñ+≥T+~. e÷ bı\+ n+‘ê eØà
34 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
ø£+b˛düTº‘√ ñ+≥T+~.Ç˝≤ |ü~ mø£sê\T kÕ>∑T#˚dæ ñqï nq+‘·s¡+ 9 >∑+ˆˆ\qT+&ç 5.30 es¡≈£î bı\+ |üqT\T
n|ü⁄Œ\˙ï r]ÃHê+.μμ #˚düT≈£î+{≤+. Hê ˝≤>± @ eTVæ≤fi≤ ¬s’‘·T düeTdü´\T m<äTs√ÿ
yêq\T dü]>± ˝Òe⁄, kÕ>∑T˙{Ï düeTdü´qT m{≤¢ m<äTs=ÿHêïs¡T? ≈£L&É<äH˚~ Hê ÄX¯j·T+.
ªª◊<äTqïs¡ mø£sê˝À¢ Á&ç|t <ë«sê $T]Ã, e] kÕ>∑T ø±ã{Ϻ H˚qT e÷ Á>±eTy˚T ø±≈£î+&Ü, y˚πs õ˝≤¢\T, Ç‘·s¡
#˚dTü HÔ êï+. $T>∑‘ê nìï |ü+≥\T esê¸<ëÛ s¡+>±H˚ kÕ>∑T#˚kÕÔ+. sêÅcÕº˝À¢ ≈£L&Ü ¬s’‘·T •ø£åD≤ •_sê˝§¢ bÕ˝§Z+≥THêïqT.μμ
yêq\T ˝Ò≈£îHêï ≈£L&Ü |üsê«˝Ò<äT. >∑‘·+˝À j·T÷]j·÷, düsêÿØ ã&ç n_Ûeè~›øÏ nyês¡T¶ q>∑<äT
&û@|” y˚j·T&É+ e\¢ uÛÑ÷$T ;&ÉT u≤] es¡¸+ |ü&ɶ|ü⁄Œ&ÉT ˙s¡T ‘Ó\+>±D Á|üuÛÑT‘·«+ ÄyÓT≈£î ñ‘·ÔeT eTVæ≤fi≤ ¬s’‘·T
ì*#˚~ ø±<äT. Á|üø£è‹ ùd<ä´+ #˚j·T&É+ e\¢ |ü&ɶ˙s¡T |ü&ɶ≥T¢ nyês¡T¶‘√ dü‘·ÿ]+#ês¡T. ll Çìdæº≥÷´{Ÿ Ä|òt nÁ–ø£\ÃsY
uÛÑ÷$T˝ÀøÏ Ç+≈£î‘·T+~. <äTqï&É+ e\¢ uÛÑ÷$T yÓTT‘·Ô+ ôd’HÓ‡dt n+&é f…ø±ï\J dü+düú á <ä+|ü‘·T\≈£î ªø£èwæs¡‘·ïμ
>∑T\¢u≤]+~. Bì e\¢ es¡¸+ |ü&≥É + HÓ\s√E\T Ä\dü´yÓTHÆ ê nyês¡T¶qT n+~+∫+~. á @&Ü~ Ç+&Éj·THé mø˘‡Åô|dt ñ
‘·≥Tº≈£îH˚+‘· X¯øÏÔ e÷ |ü+≥\≈£î ñ+~. C§qï, yÓTTø£ÿC§qï, ‘·eÔ T eTVæ≤fi≤ s¬ ‘’ T· nyês¡Tì¶ ˝≤eD´ ≈£î nyês¡T¶ Á|üø{£ +Ï #ês¡T.
ø£+~, |ü‹,Ô $T]Ã, Äyê\T, <ÛìÛä j·÷\T, >√<ÛTä eT\T, yÓT+‘·T\T, ˝≤eD´ Å|üø£è‹ kÕ>∑T |ü<䛑·T\qT >∑T]Ô+∫q ‘Ó\+>±D
ákÕ] ø=Ás¡ k˛j·÷;ÛHé ≈£L&Ü ø=‘·>Ô ± y˚kÕ+. eT+∫ ~>∑Tã&ç Å|üuÛÑT‘·«+ \ø£å s¡÷bÕj·T*ùdÔ yê] }] dü÷ÿ˝Ÿ øÏ |òü]ï#·sY
e∫Ã+~. ¬s+&ÉT Äe⁄\THêïsTT. ¬s+&ÉT m<äT›\THêïsTT. yê{Ï ø√dü+ ÄyÓT Ks¡Tà #˚XÊs¡T. <ëq+ #˚ùd+‘· m˝≤>∑÷ dü+bÕ~+∫
á JyêeTè‘·+, |òüTqJyêeTè‘·+ ‘√ H˚\qT kÕs¡e+‘··+ ˝Ò+ ø±ã{Ϻ Å|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq nyês¡T¶ì n˝≤ düe÷»+ ø√dü+
#˚düTÔHêï+.μμ ñ|üjÓ÷–+#êeT+{≤s¡T ÄyÓT.
Ä<ëj·T+ m˝≤ ñ+~? Ks¡TÃ ‘·–Z+~. |ü+≥ HêD´‘· ô|]–+~.
ªª25 mø£sê˝§¢ nìï |ü+≥\≈£î @&Ü~øÏ 10 qT+∫ ôV≤’ Á_&é $‘·HÔ ê\≈£î ã<äT\î <˚o $‘·HÔ ê\T, s¡kÕj·Tq
15\ø£å\ es¡≈£L Ä<ëj·T+ edüTÔ+~. M{Ï˝À ˝ÒãsY Ks¡Tà ñ ms¡Te⁄\T, |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\ kÕúq+˝À JyêeTè‘·+,
+≥T+~. $‘·ÔHê\ Ks¡Tà ˝Ò<äT. <˚X¯yê∞ $‘·ÔHê\qT y˚Ty˚T ø£cÕj·÷\T yê&É≥+‘√ Ks¡Tà u≤>± ‘·–Z+~. |ü+≥ HêD´‘·
‘·j÷· s¡T #˚dTü ≈£î+{≤+. e÷ õ˝≤¢˝§ 1000 eT+~ s¬ ‘’ T· \≈£î ô|]–+~. nìï+{Ïø° $T+∫ ‘êeTT |ü+&ç+∫q |ü+≥≈£î ‘êy˚T
≈£L&Ü Ç#êÃ+. bı\+˝À kÕj·T+ ø√dü+ Ç<ä›s¡T |üìyêfi¯ó¢ <Ûäs¡ ìs¡ísTTdüTÔHêïs¡T. ‘·<ë«sê Ä~Ûø£ Ä<ëj·÷ìï bı+<äT‘·T
ñHêïs¡T. yê]‘√ bÕ≥T eTs√ Ç<äs› T¡ eTVæ≤fi¯\T ≈£L&Ü ekÕÔsT¡ . Hêïs¡ T . ñ‘· Œ ‘· T Ô \ qT $ìjÓ ÷ >∑ < ës¡ T \≈£ î H˚ s ¡ T >±
yê]øÏ ˇø=ÿø£ÿ]øÏ @&Ü~øÏ s¡÷. 60y˚\T ÇdüTÔHêï+μμ $Áø£sTT+#·&É+‘√ ìø£sê<Ûëj·T+ ô|]–+~. s¡÷.30 \ø£å\T
MT ~q #·s¡´ m˝≤ yÓTT<ä\Te⁄‘·T+~? yÓ∫Ã+∫ 12 mø£sê\ bı\+ ø=Hêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT M] bı\+
ªªªª4.30>∑+ˆˆ qT+∫ Ç+{Ï |üqT\T yÓTT<ä\T ô|&É‘ê+. Á|ü<äs¡ÙHê πøåÁ‘·+>± e÷]+~. s√E≈£î |ü~ eT+~ es¡≈£î
e÷≈£î ns¡ mø£s¡+ düú\+˝À Çfi¯ófl ñ+~.Ç\T¢ ∫qï<˚ ø±ì ¬s’‘·T\T e∫à kÕ>∑T |ü<䛑·T\T #·÷dæb˛‘·T+{≤s¡T.
#·T≥÷º nìï s¡ø±\ yÓTTø£ÿ\T ô|+#ê+. <ëì X¯óÁuÛ+Ñ #˚dTü ≈£îì
7 qT+&ç 9 >∑+ˆˆ\ es¡≈î£ bò˛Hé˝À s¬ ‘’ T· \≈£î dü\Vü‰\T ÇkÕÔ+. e÷\‹.¬ø
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 35
 |ü˝…¢˝À¢ bÕ\ yÓ\T¢e
bÕ&ç | ü + ≥\T u≤>∑ T +fÒ Å>±e÷\T n_Û e è~∆ H˚&ÉT...
#Ó+<äT‘êsTT. e´ekÕj·÷ìøÏ |üX¯ó dü+|ü<ä ‘√&Ó’‘˚ ¬s’‘·T\ Ç{°e\ Çø£ÿ&ç eTVæ≤fi¯\≈£î cÕsYŒ dü+dü∆, Hêu≤s¡T¶
JeH√bÕ<ÛäT\ eT]+‘· yÓTs¡T>∑e⁄‘êsTT. á H˚|ü<∏ä´+˝À ñ õ˝≤¢ n~Ûø±s¡T\ Åb˛‘ê‡Vü≤+‘√ bÕ&ç |üX¯óe⁄\ ô|+|üø£+
eTà&ç q˝§Z+&É õ˝≤¢,>∑T+&Ü\ eT+&É\+, d”‘êsê+|ü⁄s¡+, ô|’ •ø£åD Ç#êÃs¡T. Á|üdæ~› #Ó+~q |üX¯óC≤‘·T\T qT+&ç,
nq+‘ês¡+ Å>±e÷˝À¢ dü«j·T+ düV‰ü j·Tø£ Á>∑÷|ü⁄\≈£î #Ó+~q bÕ&çøÏ nqTyÓ’q π><ÓC≤‹ |üX¯ó C≤‘·T\T, $<˚o >√C≤‹
150eT+~ eTVæ≤fi¯\≈£î cÕsYŒ dü«#·Ã¤+<ä JeH√bÕ~Û ø£\Œq, >∑T]+∫ ne>±Vü≤q ø£*Z+#ês¡T. |üX¯óÅ>±dü+, |üX¯óe⁄\≈£î
•ø£åD |ü<∏äø±˝À¢ uÛ≤>∑+>±, bÕ&ç |üX¯óe⁄\ ô|+|üø£+ ô|’ Å|ü‘˚´ø£ e#˚à yê´<äT\T yê{Ï ìyês¡D ô|’ ne>±Vü≤q ø£*Z+#ês¡T.
•ø£åD Ç#êÃs¡T. e÷s¡TŒ...
yÓTs¡T¬>’q JeH√ bÕ<∏äT\ ø√dü+ >∑‘·+˝À á ¬s+&ÉT Å>±e÷\≈£î ø£*|æ s√E≈£î 670
m˝ŸÇ&ç|æ eTVæ≤fi¯\ JeH√bÕ~Û yÓTs¡T>∑T |üs¡Ã&ÜìøÏ ©≥s¡T¢ e÷Å‘·y˚T bÕ\ ùdø£s¡D »]π>~. H˚&ÉT eTVæ≤fi¯\≈£î
Hêu≤s¡T¶ ñ<˚›•+∫q ø±s¡´Áø£eT+. cÕsYŒ dü+dü∆ qT+&ç •ø£åD bı+<ëø£ 990 ©≥s¡¢ es¡≈£î bÕ\
eTVæ≤fi¯\≈£î |üX¯ób˛wüDô|’ Á|ü‘˚´ø£ •ø£åD Ç∫à Ä<ëj·T+ ñ‘·Œ‹Ô ô|]–+~. M] Å|>ü ‹∑ ì >∑eTì+∫q u≤´+≈£î\T ≈£L&Ü
ô|+#·&É+, bÕ\T neTàø±\ ô|’ düTdæús¡ Ä<ëj·T+ e#˚Ã˝≤ s¡TD≤*e«&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î edüTHÔ êïsTT.Hêu≤s¡T¶ yê≥sY ôw&é
#˚j·T&É+ á |ü<∏äø£+ Á|ü<Ûëq ñ<˚›X¯+. ÅbÕ+‘·+˝À ñqï Çø£ÿ&ç Å|»ü \ JeH√bÕ<ÛTä \ yÓTs¡T>∑T<ä\≈£î
mø£ÿ&É ... nq+‘ês¡+,d”‘êsê+ |ü⁄s¡+, »q>±+ õ˝≤¢ Hêu≤s¡T¶ s¡TD≤\T Çe«&É+‘√ ø=+<äs¡T bÕ&ç|üX¯óe⁄\qT ø=ì
ãè+<ä+... s¬ +&ÉT u≤´#Y\T(150 eT+~ mdt õ ôV≤#Y düuTÑÛ ´\T) düTdæ∆s¡ J$‘·+ >∑&ÉT|ü⁄‘·THêïs¡T.
>∑‘·+.... nq+‘ês¡+ Å>±eT»HêuÛ≤ 2,850. e÷≈£î Ä‘·à$XÊ«dü+ ô|]–+~
d” ‘ êsê+ |ü ⁄ s¡ + »HêuÛ ≤ 2,872. n+<ä s ¡ ÷ ªªy˚T+ m|üŒ{Ï qT+&√ |üX¯óe⁄\qT ô|+#·T‘·THêï+
e´ekÕj·T+ ô|’ Ä<Ûës¡|ü&çq yêπs. |üX¯ó b˛wüD ñqï|üŒ{Ïø° ø±˙ yê{Ï >∑T]+∫ dü¬s’q ne>±Vü≤q ˝Ò<äT. Hêu≤s¡T¶,cÕsYŒ
¬s’‘·T\≈£î dü¬s’q ~XÊ ìπs›X¯+ ˝Òø£ |üX¯óe⁄\ ô|+|üø£+ ô|’ yês¡T e÷≈£î Åf…Æì+>¥ Çe«&É+ e\¢ Äe⁄\T 9-10 e÷kÕ\T
ne>±Vü≤q ˝Òø£ bÕ\ ~>∑Tã&ç ‘·≈£îÿe>± ñ+&˚~. yê´<ÛäT\ bÕ*∫à 2-3 e÷kÕ\T e{Ϻ b˛‘êsTT, >π <Ó\T 7-8 e÷kÕ\T
ô|’ ne>±Vü≤q ˝Òø£ |üX¯ó qwüº+ »]π>~. bÕ*∫à 4-5 e÷kÕ\T e{Ϻ b˛‘êsTT. e+{Ï nH˚ø£
36 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
$wü j · ÷ \T ‘Ó \ Tdü T ≈£ î Hêï+. e÷ bı<ä T |ü ⁄ dü + |ò ü T + ◊ø£eT‘·´+ ô|]–+~. Hêu≤s¡T¶ dü_‡&û‘√ s¡TD≤*e«&É+‘√
eTVæ≤fi¯\+<äs¡+ ø£\TdüT≈£îqï|ü⁄&ÉT |üX¯óe⁄\ ô|+|üø£+ ô|’ @ ¬s’‘·T\T m≈£îÿe |üX¯óe⁄\qT ø=ì bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô ô|+#ês¡T.
düeTdü´\THêï, #Ó|ü⁄Œø=ì |ü]cÕÿs¡+ bı+<äT‘·THêï+.μμ bÕ\ ~>∑Tã&ç ô|s¡>∑&É+ e\¢ dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ Å>∑÷|t
q÷HÓ eTT+‘·\ |ü<äà, HÓ\T¢≥¢ ñeT, #Ó]|ü*¢ ø£$‘·, eTVæ≤fi¯\T ˇø=ÿø£ÿs¡T HÓ\≈£î s¡÷.5y˚\ qT+&ç 8 y˚\ es¡≈£î
nq+‘ês¡+, »q>±+ õ˝≤¢ Ä<ëj·T+ bı+<äT‘·THêïs¡T. e´ekÕj·T+˝À e∫Ãq qwüº+
yÓ\T>∑T u≤≥ bÕ&ç e\¢ ìyê]+#·T≈£î+≥THêï+.μμ n+{≤s¡T d”‘êsê+ |ü⁄s¡+
ªªm˝ŸÇ&ç|æ eTVæ≤fi¯\ JeH√bÕ~Û yÓTs¡T>∑T |üsá &ÜìøÏ ø£eTT´ì{° ]k˛sY‡ |üs‡¡ Hé‡ eT*ô|~› »j·TeTà, s¡õ‘·,düTeT\‘·.
Hêu≤s¡T¶ ñ<˚›•+∫q ø±s¡´Áø£eT+. d”‘êsê+|ü⁄s¡+,nq+‘ês¡+ bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô, ø=ìï eTT#·Ã≥T¢ (u≤ø˘‡)
Å>±eT eTVæ≤fi¯\≈£î |üXó¯ b˛wüDô|’ Á|ü‘´˚ ø£ •ø£Då Ç∫à Ä<ëj·T+ 1. uÛ≤s¡‘Y,bÕø˘ ,áõ|ü⁄º <˚XÊ\˝À ‘·|üŒ Ç‘·s¡ <˚XÊ\˝À Äe⁄
ô|+∫ yê]øÏ düTdæús¡ Jeq+ ø£*Œ+#·&É+ Hêu≤s¡T¶ Å|ü<Ûëq ñ bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô m≈£îÿe⁄>± ñ+≥Tqï~ .
<˚∆X¯´+. cÕsYŒ dü«#·Ã¤+<ä dü+düú <ë«sê á ¬s+&ÉT Å>±e÷˝À¢ 2. Ç‘·s¡ <˚XÊ\˝À 85 XÊ‘·+ Äe⁄ bÕ\T 15 XÊ‘·+ π><Ó
150 eT+~ dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ dü+|òüT eTVæ≤fi¯\≈£î |üX¯ó bÕ\T ñ‘·Œ‹Ô ñ+≥Tqï~.
b˛wüD ô|’ ì|ü⁄DT\‘√ •ø£åD Ç#êÃ+. Å|ür ˇø£ÿ]˝À 3. eTq <˚X¯eTT˝À ø£sêï≥≥ø£ ,πøs¡fi¯ ‘·$Tfi¯Hê&ÉT \˝À
ne>±Vü≤q ø£*– bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô ô|]–+~. Bì e\¢ Å>±MTD Äe⁄ bÕ\ ñ‘·Œ‹Ô m≈£îÿe⁄>± ñ+≥Tqï~ .
Ä<ëj· T + ô|]– ù|<ä eTVæ ≤ fi¯ \ T dü « j· T + dü e Tè~∆ 4. dü+ø£s¡ C≤‹ Äe⁄\˝À bÕ&ç ø±\eTT˝À 5000 ©≥s¡T¢
kÕ~ÛdüTÔHêïs¡T.μμ ñ+fÒ π><˚\˝À 3000©≥s¡T¢ $T+∫ ˝Ò<äT.
<äj·÷eTè‘·, Hêu≤s¡T¶ q˝§Z+&É õ˝≤¢ n~Ûø±] 5. ÇÁC≤jÓT˝Ÿ <˚Xe¯ TT˝À Äe⁄\T dü>≥∑ Tq 9000©≥s¡T¢ bÕ\T
e÷ Ä<ëj·T+ ô|]–+~ ÇkÕÔsTT .
ªª |üX¯ób˛wüD ô|’ •ø£åD bı+<ëø£ e÷ Å>±eT eTVæ≤fi¯˝À¢ ¬ø. XÊ´+yÓ÷Vü≤Hé sêe⁄

qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 37

 πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\T
düT>∑eT´ uÛ≤s¡‘Y n_Ûj·÷Hé nqT≈£L\+>± e÷sêÃ\qï \ø£å´+‘√ |üì #˚düTÔHêïs¡T. ˇø£
Bìï n+‘·sê®rj·T $ø£˝≤+>∑T\ ~qyÓTÆq 2015 yÓuŸôd’{ŸqT ≈£L&Ü n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘ÓkÕÔs¡T. <äèwæº ˝À|ü+ ñ
&çôd+ãsY 3q Á|ü<Ûëì qπs+Á<ä yÓ÷B ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. qï yês¡T f…*$»Hé ø±s¡´Áø£e÷\T düŒdüº+>± MøÏå+#˚+<äT≈£î
<˚X+¯ ˝Àì $ø£˝≤+>∑T\≈£î øπ Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ ªªdüT>∑eT´ uÛ≤s¡‘Y düVü‰j·T|ü&É{≤ìøÏ M\T>± Á|ü‘˚´ø£ ôd{Ÿ{≤|t {≤ø°‡\T
n_Ûj·÷Héμμ ø±s¡´Áø£e÷ìï ÁbÕs¡+_Û∫+~. e÷düq eqs¡T\ e÷{≤¢&˚+<äT≈£î M\T>± •ø£åD ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. ªªdüT>∑eT´
$<Ûëq+ <ë«sê ªª$ø£˝≤+>∑T\ yÓTÁÆ r ø±sê´\j·÷\ s¡÷|ü∫Á‘·D uÛ≤s¡‘Yμμ ù|s¡T‘√ ˇø£ yÓTTu…’˝Ÿ j·÷|tqT s¡÷bı+~+#ês¡T.
#˚j·T&Éy˚T á ø±s¡´Áø£eT+ eTTK´ ñ<˚›X¯+. $ø£˝≤+>∑T\ Ç+<äT˝À q>∑s¡+˝Àì Á|üuÛÑT‘·« dü<äTbÕj·÷\ düe÷#êsêìï
Vü≤≈£îÿ\≈£î dü+ã+~Û+∫ j·TTmdt ø£HÓ«q¸Hé˝Àì 9e n~Ûø£s¡D bı+<äT|üsT¡ kÕÔsT¡ . Bìï düT>∑eT´ uÛ≤s¡‘Y n_Ûj÷· Hé ø±s¡´Áø£eT+
ìπs∆X¯+ y˚Ts¡≈£î á ø±s¡´Áø£e÷ìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. 2007˝À øÏ+<ä ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T.
uÛ≤s¡‘Y Bìô|’ dü+‘·ø£+ #˚dæ~. á |ü<∏äø±ìï 1995 Hê{Ï ÇH√ïy˚{Ÿ ÇHé Ç+&çj·÷ (◊3) d”ÿyéT)
$ø£˝≤+>∑T\ #·≥+º ˝Àì 44.45 ôdø£Hå é øÏ+<ä ªªdüT>∑eT´ uÛ≤s¡‘Y 2017 pHé 30q H˚wüq˝Ÿ ãjÓ÷ bòÕsêà $TwüHéqT
n_Ûj·÷Héμμ #˚|ü≥º&É+ »]–+~. ÁbÕs¡+_Û+∫+~ øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+. uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À ãjÓ÷bòÕsêà
$ø£˝≤+>∑T˝…’q yê] s¡yêD≤ $wüj·T+˝À @ $<ÛäyÓTÆq dü÷{Ïø£˝Ÿ n_Ûeè~∆ì y˚>∑e+‘·+ #˚j·T&Éy˚T \ø£å´+>± Bìï
$eø£å #·÷|üsê<äì á #·≥º+ ù|s=ÿ+≥T+~. düT>∑eT´ uÛ≤s¡‘Y ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á $TwüHéqT neT\T #˚ùd ø±s¡´Áø£eT+
n_Ûj÷· Hé øÏ+<ä 2016 ∫e] Hê{ÏøÏ Á|ü‹ sêh+˝ÀqT ø£˙dü+ ÇH√ïy˚{Ÿ ÇHé Ç+&çj·÷ (◊3) ø±s¡´Áø£eT+. Bìì πø+Á<ä
50 Á|üuÛÑT‘·« uÛÑeHê\T $ø£˝≤+>∑T\≈£î nqT≈£L\+>± ôd’Hé‡ f…ø±ï\J. msYÔ ôd’HÓ‡dt, |üsê´es¡D, n≥M eT]j·TT
ì]à+#ê\H˚ \ø£å´+>± ìπs∆•+#ês¡T. n+‘˚ø±<äT 2018 yê‘êes¡D e÷]Œ&ç XÊK eT+Á‹ &Üø£ºsY Vü≤s¡¸es¡úHé 2017
eT<Û´ä Hê{ÏøÏ Á|üuTÑÛ ‘·« s¡yêD≤˝À ø£˙dü+ 25% $ø£˝≤+>∑T\≈£î pHé 30q ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. |ü]XÀ<Ûäq uÛ≤e\≈£î ñ‘·Œ‘·TÔ\
38 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
s¡÷|ü+ Ç∫Ã, øÏ¢ìø£˝Ÿ yê´*&˚wüHé≈£î eT<ä∆‘·T n+~+∫
|ü]ÁX¯eT≈£î eT]j·TT $<ë´ dü+düú\≈£î eT<Ûä´ ø=˝≤ãπswüHé≈£î
dæús¡yÓTÆq HÓ{Ÿes¡Tÿ\T düTkÕ<Ûä´+ #˚j·T&É+ ø√dü+ á
ø±s¡´Áø£e÷ìï Ä$wüÿ]+#ês¡T. á ø±s¡´Áø£e÷ìï πø+Á<ä
Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹cÕº‘·àø£ (bòÕ¢>¥wæ|t) ø±s¡´Áø£eT+>± #˚|ü{Ϻ+~.
Ç-m&ÉT´πøwüHé n_Ûe~∆øÏ 4 |ü<∏äø±\T
2017 p˝…’ 9q Ç`m&ÉT´πøwüHqé T Áb˛‘·‡Væ≤+#˚ Hê\T>∑T
&çõ≥˝Ÿ ø±s¡´Áø£e÷\T >∑Ts¡T|üP]íeT dü+<äs¡“¤+>± n|üŒ{Ï
sêÁwüº|ü‹ Á|üDuŸ eTTKØ® ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. n$: düeTj·T+,
dü«j·T+ Á|üu,ÑÛ H˚wqü ˝Ÿ nø±&É$Tø˘ &çbÕõ≥sY, H˚wqü ˝Ÿ &çõ≥˝Ÿ
˝…’ÁãØ.
dü«j·T+ :
Ç~ <˚oj·T+>± s¡÷|üø£\Œq #˚j·Tã&çq ãVü≤‘·Ôs¡ zô|Hé
ÄHé˝…’Hé ø√s¡T‡. ‘·s¡>∑‹ >∑<äT˝À¢ 9e ‘·s¡>∑‹ qT+∫ |”J
es¡≈£î uÀ~Û+#˚ nìï ø√s¡T‡\T me¬s’Hê, mø£ÿ&ç qT+#Ó’Hê, @
düeTj·T+\˝ÀHÓH’ ê Bì <ë«sê bı+<äe#·TÃ. Ç- m&ÉT´πøwüH˝é À
$<ë´s¡Tú\ eT<Ûä´ ñqï &çõ≥˝Ÿ n+‘·sêìï ‘=\–+#·&É+ á
ø±s¡´Áø£eT+ jÓTTø£ÿ \ø£å´+.
eT]j·TT XÊÁdüÔy˚‘·Ô\qT XÊÁd”Ôj·T+>± nqTdü+<Ûëq+ #˚ùd
dü«j·T+ Á|üuÛÑ : ø±s¡´Áø£eT+ Ç~. á ø±s¡´Áø£e÷ìï neT\T #˚jT· &ÜìøÏ øöì‡˝Ÿ
$<ë´ Á|üe÷D≤\˝À @ø£kÕeT´‘·qT kÕ~Û+#·&É+ ø√dü+ Ä|òt ôd’+{Ï|òæø˘ n+&é Ç+&ÉÁdæºj·T˝Ÿ ØôdsYà (dæmdt◊ÄsY)
32 &ç{ÏôV≤#Y #Ûêqfi¯¢ <ë«sê n~Ûø£ HêD´‘·‘√ ≈£L&çq eT]j·TT πø+ÁBj·T $<ë´\j·T dü+|òüT≥q (¬ø$mdt) #˚‘·T\T
$<ë´+XÊ\T $<ë´s¡Tú\≈£î n+~+#·&É+. ø£*bÕsTT. $<ë´s¡Tú\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\˝À XÊÁd”Ôj·T õC≤„düqT
H˚wüq˝Ÿ nø£&É$Tø˘ &çbÕõ≥Ø : ô|+bı+~+#·&É+ á ø±s¡´Áø£eT+ ñ<˚∆X¯+. Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+
$<ë´ dü+düú\T C≤Ø #˚ùd nø£&É$Tø˘ |üÁ‘ê\T ìøÏå|üÔ+ \ø£å eT+~ $<ë´s¡T\ú T, 1000 eT+~ ñbÕ<Ûë´j·TT\T \ø£´å +>±
#˚ùd ˇø£ &çõ≥˝Ÿ &çbÕõ≥Ø. dü]º|òæ¬ø≥T¢ C≤Ø #˚ùd uÀs¡T¶\T/ <˚X¯+˝Àì 1151 πø+ÁBj·T $<ë´\j·÷\T 38 dæmdt◊ÄsY
j·T÷ìe]Ù{°\‘√ mHém&ç H˚sT¡ >± düMTø£è‘·+ #˚jT· ã&ÉT‘·T+~. ˝ÒuÀπs≥Ø\‘√ nqTdü+<Ûëq+ #˚kÕÔs¡T. bÕ¢{Ïq+ p;¢
H˚wüq˝Ÿ &çõ≥˝Ÿ ˝…’ÁãØ : Ç~ 6.5 $T*j·THé |ü⁄düÔø±\T dü+e‘·‡s¡+˝ÀøÏ n&ÉT–&çq dæmdt◊ÄsY C≤rj·T kÕúsTT˝À
ø£*– ñqï ô|<ä› ÄHé˝H’… é ˝…Á’ ãØ. Ç+^¢‘√bÕ≥T nìï uÛ≤s¡rj·T #˚|ü{Ϻq Á|ü<Ûëq ø±s¡´Áø£e÷\˝À Ç~ ≈£L&Ü ˇø£{Ï.
uÛ≤wü\˝À nH˚ø£ |ü⁄düÔø±\T #·<äTe⁄ø√e&ÜìøÏ Ç~ M\T Á|ü<Ûëq eT+Á‹ ejÓ÷ e+<äq jÓ÷»q
ø£*ŒdüTÔ+~. 2017 p˝…’ 21 ns¡TDYC…’{°¢ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. 60
õC≤„dü ø±s¡´Áø£eT+ dü+e‘·‡sê\T ô|’ã&çq d”ìj·TsY dæ{Ï»q¢≈£î ñ<˚›•+∫q á
2017 p˝…’ 6q q÷´&Ûç©¢˝À eT+Á‘·T\T Vü≤s¡¸es¡úHé |ü<∏äø£+˝À yês¡T ô|{Ϻq ô|≥Tºã&çô|’ 10 dü+e‘·‡sê\bÕ≥T
eT]j·TT Á|üø±wt »e<˚ø£sY\T ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. $<ë´s¡Tú\T 8% e&û¶ì bı+<äT‘ês¡T. á |ü<∏äø£+ ìs¡«Vü≤DqT uÛ≤s¡‘·
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 39
J$‘· ;Ûe÷ dü+düú (m˝Ÿ◊dæ)øÏ n|üŒ–+#ês¡T. á |ü<∏äø±ìï j·TT$Hé ø±s¡Tº\T :
m˝Ÿ◊dæ <ë«sê ÄHé˝…’Hé˝À>±ì, Ä|òt˝…’Hé˝À>±ì ø=qT>√\T 2018 @Á|æ˝Ÿ ªndü+|òüT{Ï‘· s¡+>∑ ø±]à≈£î\ kÕe÷õø£
#˚j·Te#·TÃ. á |ü<∏äø±ìï õmdt{Ï qT+∫ $TqVü‰sTT+#ês¡T. uÛÑÁ<ä‘·μ á |ü<∏äø£+ øÏ+<ä ndü+|òüT{Ï‘· s¡+>∑+˝Àì 47 ø√≥¢
ô|q¸HéqT 10 dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À |ü<∏äø±ìï ø=qT>√\T eT+~øÏô|>’ ± ø±]à≈£î\≈£î ªj·TT$Héμ ø±s¡T\¶ T eT+ps¡T #˚kÕÔsT¡ .
#˚dqæ <ëìì (HÓ\/Á‘Óe’ ÷dæø+£ / ns¡∆ dü+e‘·‡s¡+/ dü+e‘·‡s¡+) ªj·TT$Héμ n+fÒ ÄHé Äs¡ZHÓ’CŸ¶ es¡ÿsY Ç+&Óø˘‡ q+ãs¡T. Bì
Ä<Ûës¡+>± #Ó*k¢ ÕÔsT¡ . 10 dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· ∫e] ô|q¸Hé Á|üø±s¡+ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹ ø±]à≈£î&çøÏ ˇø£ $•wüº dü+K´qT
yêsTT<ë‘√bÕ≥T ø=qT>√\T yÓTT‘êÔìï ≈£L&Ü ‹]– #Ó*k¢ ÕÔsT¡ . πø{≤sTTdüTÔ+~. á dü+K´qT Ä<ÛësY‘√ nqTdü+<ÛëìkÕÔs¡T.
|ü<øä∏ ±ìï ø=qT>√\T #˚dqæ 3 dü+e‘·‡sê\ ‘·sT¡ yê‘· ø=qT>√\T Á|ü<Ûëq eT+Á‹ Øôd]à ô|ò˝Àwæ|t (PMRF)
e´j·T+˝À 75% es¡≈£î s¡TD+ ÇkÕÔs¡T. HÓ\yêØ ø£ìwüº
Á|ü‹cÕº‘·àø£ dü+düú˝À¢ ;f…ø˘ #·<äTe⁄‘·Tqï $<ë´s¡Tú\≈£î
ø=qT>√\T <Ûäs¡ dü+e‘·‡sêìøÏ s¡÷.1,50,000. BìøÏ HÓ\≈£î
|”ôV≤#Y&û #˚ùd neø±X¯+ 2018`19 $<ë´ dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç
s¡÷.1,000 #=|üq ô|q¸Hé #Ó*¢kÕÔs¡T. >∑]wüº ø=qT>√\T <Ûäs¡
á |ü<∏äø£+ neT˝À¢øÏ sêqT+~. @{≤ yÓsTT´ eT+~ #=|üq
s¡÷.7,50,000. BìøÏ HÓ\≈£î s¡÷.5,000 ô|q¸Hé #Ó*¢kÕÔs¡T.
eT÷&˚fi¯¢˝À 3 y˚\ eT+~øÏ ô|ò˝Àwæ|t n+<äCÒdæq yê]ì
ñ&ÜHé d”ÿyéT |ü]XÀ<Ûqä yÓ|’ ⁄ü yÓfi˝¢‚ ≤ Áb˛‘·‡Væ≤+#ê\qï~ \ø£´å +. á |ü<øä∏ +£
2017 @Á|æ˝Ÿ 27q Væ≤e÷#·˝ŸÁ|ü<˚XŸ sê»<Ûëì dæe÷¢ C≤rj·T düeTq«j·Tø£s¡Ô>± ôV’≤<äsêu≤<é ◊◊{° &Ó’¬sø£ºsY ñ<äjYT
$e÷HêÁX¯jT· +˝À Á|ü<ëÛ ì qπs+Á<ä yÓ÷&û Bìï ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. _ <˚XÊjYTqT πø+Á<ä e÷qe eqs¡T\ XÊK ìj·T$T+∫+~.
$e÷qj·÷Hêìï kÕe÷qT´&çøÏ n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘Ódü÷Ô ;f…ø˘˝À ø£˙dü+ 8 Áπ>&é kÕ~Û+#·&É+‘√bÕ≥T |ü]XÀ<Ûäqô|’
ÁbÕ+rj·T $e÷HêÁX¯j÷· \ eT<Û´ä nqTdü+<ÛëHêìï ô|+#·&+É . ÄdüøÏÔ ñqï yê]øÏ neø±X¯$TkÕÔs¡T.
á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä $e÷Hê˝À¢ >∑+≥ Á|üj·÷D≤ìøÏ d”≥T kÂuÛ≤>∑´:
<Ûäs¡qT s¡÷.2500>± ìs¡ísTT+#ês¡T. Ç+<äTø√dü+ πø+Á<ä bÂs¡
2017 ôdô|º + ãsY 25q Á|ü < Û ë q qπ s +Á<ä yÓ ÷ &û
$e÷qj·÷q eT+Á‹‘·« XÊK $e÷qj·÷q dü+düú\‘√
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. <˚X¯+˝Àì Á>±MTD eT]j·TT |ü≥ºD
ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃ≈£î+~. dæe÷¢ qT+∫ &Ûç©¢øÏ yÓfi‚¢ yÓTT<ä{Ï
ÁbÕ+‘ê˝À¢ì $<äT´‘Y ø£HÓø£åHé˝Àì ù|<ä\+<ä]ø° ñ∫‘·+>±
ñ&ÜHé $e÷Hêìï Á|ü<ÛëqeT+Á‹ dæe÷¢ msTTsYb˛s¡Tº˝À
$<äT´‘Y ø£HøÓ qå£ T¢ n+~+#˚+<äT≈£î á |ü<øä∏ +£ ≈£î nj˚T´ e´j·T+
ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
s¡÷.16,320 ø√≥T¢. BHé <äj·÷fiŸ ñbÕ<Ûë´j·T Á>±eTCÀ´‹
ø£&É|ü` ôV’≤<äsêu≤<é, Hê+<˚&é.. ôV’≤<äsêu≤<é ôdø±ºs¡¢≈£î jÓ÷»q ÁøÏ+<ä Ks¡Tà #˚kÕÔs¡T.
≈£L&Ü ñ&ÜHé $e÷Hê\T Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
cÕB X¯>∑THé |ü<∏äø£+ :
e÷¬sÿ{Ÿ Ä<Ûë]‘· j·T+Á‘ê+>∑+ <ë«sê ÁbÕ+rj·T ø£HøÓ $ºÏ {°ì
yÓTÆHêغ\˝Àñqï‘· #·<äTe⁄\T Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î á
ñ<˚›•+#˚ $<Ûä+>± Ç≥Te+{Ï |ü<∏äø±ìï ÁbÕs¡+_Û+#·&É+
|ü<∏äø£+ øÏ+<ä &çÁ^ |üP]Ô #˚dæq eTTdæ¢+ j·TTe‘·T\≈£î
Á|ü|+ü #·+˝ÀH˚ Ç<˚ yÓTT<ä{kÏ Õ]. á |ü<øä∏ ±ìï Ø»q˝Ÿ ø£HøÓ $ºÏ {°
s¡÷.51,000\T n+<äCÒkÕÔs¡T. eTÚ˝≤Hê ÄC≤<é bòÂ+&˚wüHé
d”ÿyéT (ÄsYdæmdt) ù|s¡T‘√ 2016 nø√ºãsY˝À Ä$wüÿ]+#·>±,
n+~+#˚ kÕÿ\sYw|æ t ns¡Ω‘· kÕ~Û+∫q yêfi¯+¢ <äs÷¡ á |ü<øä∏ +£
$e÷Hê\T 2017 @Á|æ˝Ÿ 27 qT+∫ ÁbÕs¡+_Û+#·&É+
øÏ+<ä ns¡TΩ\T.
»]–+~. 2016 pHé 15 $&ÉT<ä\ #˚dæq C≤rj·T bÂs¡
$e÷qj·÷q $<Ûëq+˝À ñ&ÜHé |ü<øä∏ +£ ˇø£ ø°\ø£ n+X¯+>± ô|ì‡˝Ÿ b˛s¡º˝Ÿ :
ñ+~. á |ü<øä∏ +£ ÁøÏ+<ä 70 $e÷HêÁX¯j÷· \T nqTdü+<Ûëq+ 2017 ôdô|º+ãsY 26q sêCŸHê<∏édæ+>¥ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
#˚kÕÔs¡T. <˚X+¯ ˝À u≤\ø±]àø£ e´edüqú T ìs¡÷à*+#·&ÜìøÏ øπ +Á<ä ø±]àø£
40 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
XÊK ªbòÕ¢{ŸbòÕ+ |üsY mô|òøϺyé mHébò˛sY‡yÓT+{Ÿ |òüsY H√ #Ó’˝Ÿ¶ Á|ü<Ûëq eT+Á‹ Á>±MTD Äyêdt jÓ÷»q
˝ÒãsY (PENCIL). u≤˝ø±]àø£ e´edüqú T ìs¡÷à*+#˚ \ø£´å +>± 2016 qe+ãsY 20q qπs+Á<ä yÓ÷&û ñ‘·Ôs¡Á|ü<˚XŸ˝Àì
á ÄHé˝…’Hé b˛s¡º˝ŸqT Á|üy˚X¯ô|{≤ºs¡T. ÄÁ>±˝À ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. <ë]Á<ä´πsK≈£î ~>∑Teq ìedædüTÔqï
@ø˘ uÛ≤s¡‘Y` ÁX‚wü˜ uÛ≤s¡‘Y : Á>±MTD ù|<ä\+<ä]ø° 2022e dü+e‘·‡s¡+ Hê{ÏøÏ #Íø£>±,
2016 nø√ºãsY 31q q÷´&Ûç©¢˝À ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. |üsê´es¡D |üs¡+>± düTs¡øÏå‘·yÓTÆq uÛÑÁ<ä‘· ø£*Zq |üø±ÿ >∑èVü‰*ï
<˚X+¯ ˝Àì nìï sêÁcÕº˝À¢qT Äj·÷ ÁbÕ+‘ê\˝À ÁbÕ#·Ts¡´+˝À n+~+#·&Éy˚T \ø£å´+. \_∆<ës¡T\qT 2013 kÕe÷õø£ Ä]úø£
ñqï Á|ü‘´˚ ø£ ø£fi\¯ T, dü+düÿè‘·T\qT @ø£‘ê{Ïô|ø’ Ï rdüT≈£îsêe&É+ »q>∑Dq &˚{≤ Ä<Ûës¡+>± m+|æø£ #˚kÕÔs¡T. <ëìì Á>±eTdüuÛÑ
düVü≤ |üsê´≥ø£ s¡+>±ìï n_Ûeè~∆ |üs¡#·≥+. <ë«sê Á<ÛäTe|üs¡TkÕÔs¡T. dü¬s’q \_∆<ës¡T\ m+|æø£, |üqT\
nJeø˘ Á>±MTD mø˘‡Áô|dt jÓ÷»q |ü⁄s√>∑‹ì |ü]o*+#·&É+ ø√dü+ ÇqŒ¤πsàwüHé ø£eT÷´ìπøwüHé
f…ø±ï\J (◊d”{°) ªùdŒdt f…ø±ï\Jμì $ìjÓ÷–kÕÔs¡T. á
Á>±MTD n_Ûeè~∆ eT+Á‹‘·« XÊK ªnJeø£ Á>±MTD
|ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä ìyêdü >∑èVü‰\ ìsêàD+‘√bÕ≥T bÕ‘·ã&çq
mø˘‡Áô|dt jÓ÷»qμ nH˚ á ñ|ü |ü<∏äø±ìï ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì
ø£ # êà Çfi¯ ¢ ìsêàD≤ìøÏ ≈£ L &Ü ì<Û ä T \T n+~+#· & É +
2017 Ä>∑düTº 10q ìs¡ísTT+#ês¡T. yÓqTø£ã&çq ÁbÕ+‘ê˝À¢
»s¡T>∑T‘·T+~. >∑èVü‰\ ìsêàD e´j·÷ìï s¡÷.1.5\ø£\å qT+∫
dü«j·T+ düV‰ü j·Tø£ ãè+<ë\T á |ü<øä∏ +£ ÁøÏ+<ä s√&ÉT¶ s¡yêD≤
s¡÷.1.6\ø£\å ≈£î ô|+#·&+É »]–+~. \_∆<ës¡T\T ø√s¡T≈£î+fÒ,
düØ«düT\T ìs¡«Væ≤kÕÔsTT. e÷s¡TeT÷\ ÁbÕ+‘ê\≈£î #·eø£>±
s¡÷.70,000 es¡≈£î s¡TD kÂø£s¡´+ ≈£L&Ü ø£*ŒkÕÔs¡T. dæÿ˝Ÿ
s¡yêD≤ kÂø£sê´\T @s¡Œ&É≥y˚T ø±≈£î+&Ü, Ç‘·s¡ ÁbÕ+‘ê\‘√
Ç+&çj÷· , y˚Tø˘ ÇHé Ç+&çj÷· , ◊{Ï/&Ó_{Ÿ Ä<ÛësY bÕ¢{ŸbÕò yéT,
nqTdü+<Ûëq+ ô|]–, $<ä´, yÓ’<ä´+, e÷¬sÿ{Ÿ edü‘·T\T
&çõ≥˝Ÿ Ç+&çj÷· , Á|ü<ëÛ qeT+Á‹ »q<ÛHä é jÓ÷»q yÓTT<ä\>∑T
n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ekÕÔsTT. dü«j·T+ düVü‰j·T ãè+<ë\≈£î ñ
|ü < ∏ ä ø ±\qT Á|ü < Û ë qeT+Á‹ Á>±MTD Äyêdt jÓ ÷ »q
bÕ~Û ≈£L&Ü ø£*Œ+∫q≥¢e⁄‘·T+~. \_›<ës¡T&Ó’q dü«j·T+
ø£\T|ü⁄‘·T+~. <˚X¯ yê´|ü+Ô >± nìï ÁbÕ+‘ê\≈£î nqT>∑TD+>±
düVü‰j·Tø£ ãè+<ä düuÛÑT´&ÉT yêVü≤q+ ø√qT>√\T #˚j·T&ÜìøÏ
Ç+{Ï nedüsê\qT ã{Ϻ, yÓ’|üØ‘ê´\T ‘·≥Tº≈£îH˚ $<Ûä+>±
ø£eTT´ì{° Ä<Ûë]‘· dü+|ò÷ü \T ø£eT÷´ì{Ï ÇHéydÓ yºt TÓ +{Ÿ |ò+ü &é
200≈£î ô|’>± &çC…’qT¢ nqTeT‹+#·&É+ »]–+~.
qT+∫ s¡ ÷ .6.50 \ø£ å \ T es¡ ≈ £ î e&û ¶ ˝Ò ì s¡ T D≤\T
n+<äCÒkÕÔsTT. á |ü<∏äø±ìï ‘=\T‘· ô|’˝…{Ÿ ÁbÕ‹|ü~Ûø£q sêÁw”ºj·T ejÓ÷l jÓ÷»q
<˚X¯+˝À 250 u≤´+≈£î˝À¢ neT\T #˚kÕÔs¡T. Á|ü‹ u≤´+ø˘˝À 2017 @Á|æ˝Ÿ 1q kÕe÷õø£, kÕ~Ûø±s¡‘· eT+Á‹
6 yêVü≤Hê\ es¡≈£î πø{≤sTTkÕÔs¡T. yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+ <∏ ë e˝Ÿ # · + <é ¬ > Vü ‰ ¢ { Ÿ Ä+Á<Û ä Á |ü < ˚ X Ÿ ˝ Àì HÓ \ ÷¢ s ¡ T ˝À
‘Ó\+>±D, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ düVü‰ eTVü‰sêh, ‘·$Tfi¯Hê&ÉT, ñ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä <ë]Á<ä´πsK≈£î ~>∑Teq
‘·ÔsêK+&é 52 u≤´+≈£î˝À¢ á |ü<∏äø±ìï neT\T #˚kÕÔs¡T. ñqï d”ìj·TsY dæ{»Ï q¢≈î£ düV‰ü j·Tø£ kÕe÷Á–, ndæôd&º é ˝…$’ T&é
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 41
&çyÓ’ôddtqT ñ∫‘·+>± n+<äCÒkÕÔs¡T. á |ü<∏äø±ìï πø+Á<ä sêÁcÕº\˝À yêDÏ»´ yÓ<Tä s¡T kÕ>∑TqT Áb˛‘·‡Væ≤+#˚+<äT≈£î 2018
Á|üuTÑÛ ‘·« dü+düú nsTTq ªÄ]º|d”ò jæ T· ˝Ÿ *+uŸ‡ e÷´qTbÕ´ø£Ã]+>¥ ã&Ó ® { Ÿ ˝ À C≤rj· T u≤+ã÷ $Twü H é Á|ü u Û Ñ T ‘· « +
ø±s=ŒπswüHμé neT\T #˚dTü +Ô ~. á |ü<øä∏ +£ <ë«sê 5,20,000 |ü⁄qs¡«´ed”øú ]£ +#·ã&ç+~. øπ +Á<ä Á|üuTÑÛ ‘·«+ s¡÷.1,290 ø√≥T¢
eT+~ d”ìj·TsY dæ{Ï»qT¢ \_∆bı+<äT‘·THêïs¡T. á |ü<∏äø£+ <˚X+¯ ˝À |ü]ÁX¯eT>± yÓ<Tä s¡T ñ‘·Œ‹Ô jÓTTø£ÿ dü+|üPs¡í n_Ûeè~∆ì
neT\T≈£î nj˚T´ e´j·÷ìï d”ìj·TsY dæ{Ï»Hé‡ yÓ˝ÒŒ¤sY |òü+&é Áb˛‘·‡Væ≤+#ê\ì \ø£å´+>± ô|≥Tº≈£î+~. Ç~ yÓ<äTs¡T ¬s’‘·T\T
qT+&ç Ks¡Tà #˚kÕÔs¡T. \_∆<ës¡T˝À¢ 30% eT+~ eTVæ≤fi¯\T eT]j·TT yÓ<äTs¡T ‘√≥\qT ø£*– ñqï dü+|òü÷\≈£î Ä<ëj·T+
ñ+&Ü*. á |ü<øä∏ ±ìøÏ 2019`20 Hê{ÏøÏ s¡÷.483.6ø√≥T¢ ìs¡+‘·s¡ eqs¡TqT n+~düTÔ+~. yÓ<äTs¡T >∑èVü‰\qT @sêŒ≥T
e´j·T+ ø±qT+~. #˚j·T&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·« Á|ü<Ûëq ø±s¡´Áø£eTyÓTÆq Á|ü<ÛëHéeT+Á‹
n≥˝Ÿ uÛÑT»˝Ÿ jÓ÷»q Äyêdt jÓ÷»q ÁøÏ+<ä á $TwüqTï ñ|üjÓ÷–+#·T≈£îH˚
n≥˝Ÿ uÛÑT»˝Ÿ jÓ÷»q πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷ .6,000 Á|ü‹bÕ<äq ñ+~.
ø√≥¢eT+~ Á|ü‹cÕº‘à· ø£yTÓ qÆ ˙{Ï |ü]s¡øDå£ |ü<øä∏ +£ . á |ü<øä +£ sêÁw”ºj·T Á>±eT dü«sêCŸ n_Ûj·÷Hé
jÓTTø£ÿ Á|ü<ëÛ q \øå±´\T uÛ÷Ñ >∑s“¡ »¤ \ kÕúsTTì |ü⁄qs¡T<ä]∆ +#·&+É 2018 @Á|æ˝Ÿ 24q Á|ü<ëÛ ì qπs+Á<äy÷Ó &û eT<Û´ä Á|ü<X˚ Ÿ˝À
eT]j·TT e´ekÕj·T Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ ‘·–q ˙{Ï ì\«qT ñqï e÷+&Ü¢ õ˝≤¢˝Àì sêyéTq>∑sY˝À ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
düwæº+#·&É+— ñ|ü]‘·\ »\ eqs¡T\ |ü⁄qs¡TJ®eq+, ø±ã{Ϻ |ü+#êsTTrsêCŸ e´edüqú T |ü{wÏ |ºü ]ü #˚+<äT≈£î øπ +Á<ä+, sêÁcÕº\
uÛÑ÷>∑s¡“¤»\ kÕúsTTì eTTK´+>± Á>±MTD ÁbÕ+‘ê˝À¢ yê{≤ 60 : 40 ø±>± áXÊq´ sêÁcÕº\¬ø’‘˚ n~ 90 : 10>±
ô|+#·e#·T× uÛÑ÷>∑s¡“¤»\ eqs¡T\qT Ø#Ûê]®+>¥ #˚j·T&É+ ìsê∆]+#ês¡T. 2018`22 ø±˝≤ìøÏ>±qT á |ü<øä∏ ±ìøÏ nj˚T´
eT]j·TT kÕúìø£ kÕúsTT˝À Á|ü»\qT bÕ˝§Zq&É+ <ë«sê ˙{Ïì e´j·T+ 7255.50ø√≥T¢.
düqTs¡∆e+‘·+>± ñ|üjÓ÷–+#·&É+. ª<äs¡ŒDYμ :
düeTÁ>∑ •øå± |ü<∏äø£+ 2017 &çôd+ãsY 21q q÷´&Ûç©¢˝À ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.
2018 y˚T 24q dü÷düe eqs¡T\ n_Ûe~∆ øπ +Á<ä e÷qe Á>±MTD $ìjÓ ÷ >∑ < ës¡ T \ ø=s¡ ≈ £ î ‘· b Õ˝≤ ùde\T
eqs¡T\ n_Ûe~∆ eT+Á‹‘·« XÊK düeTÁ>∑ •øå± |ü<∏äø±ìï yÓTs¡T>∑T|ü]#˚+<äT≈£î q÷´ Ç+&çj·÷ b˛Á>±+˝À uÛ≤>∑+>±
uÛ ≤ s¡ ‘ · < ˚ X ¯ + ˝À bÕs¡ ø ±\ kÕú s TT˝À $<ä ´ HêD´‘· Á>±MTD Á|ü»\≈£î ‘·≈£îÿe kÕ+πø‹ø£‘·‘√ Ä]úø£ ùde\T
yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&É+‘√ ÁbÕs¡+_Û+∫+~. Ç~ &çõ≥˝Ÿ kÕ+πø‹ø£ n+~+#·≥+, Ä]úø£ kÕ~Ûø±s¡‘· kÕ~Û+#·≥+. <˚X+¯ ˝À yÓTT‘·+Ô
|ü]C≤„Hêìï ø£*– ñ+≥T+~ eT]j·TT bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´ 1.29 \ø£å\ b˛dtº Ä|ò”düT\T ñ+&É>± yê{Ï˝À Ç|üŒ{Ï es¡≈£î
e´edü˝ú À HÓ|’ ⁄ü D´+ n_Ûe~∆ì Á|üyX˚ ô¯ |&ÉT‘·Tqï ˇø£ $düÔ ‘·yTÓ qÆ 43,171 Áu≤+#Y b˛kÕº|ò”düT\T <äs¡ŒDY ÁbÕC…≈£îº˝À uÛ≤>∑+>±
ø±s¡ ´ Áø£ e T+. ø±s¡ ´ Áø£ e T+˝À bÕsƒ ¡ X Ê\˝À¢ ˝… ’ Á ãØ\qT #˚sêÃs¡T. $T>∑‘ê yê{Ïì <äX¯\yêØ>± 2018 e÷]à Hê{ÏøÏ
|ü{Ïwüº|ü]#˚+<äT≈£î ◊<äT y˚\ qT+&ç Çs¡yÓ’ y˚\ s¡÷bÕj·T\ |üP]Ô #˚j·÷\ì \ø£å´+>± ô|≥Tº≈£îHêïs¡T.
yê]¸ø£ eT+ps¡T ñ+≥T+~. á |ü<∏äø£+ |üPs¡« bÕsƒ¡XÊ\ n≥˝Ÿ uÛÑ÷ »˝Ÿ jÓ÷»ql
qT+&ç ø±¢dt 12 kÕúsTT es¡≈£î bÕsƒ¡XÊ\ $<ä´qT |üP]Ô>± 2018 @Á|æ˝Ÿ 1 qT+∫ <˚X¯+˝À uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤\T
düs¡« •øå± n_Ûj·÷Hé (mdtmdt@), sêÁw”ºj·T e÷<Ûä´$Tø£ •øå± ô|+|ü⁄q≈£î uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤\T n&ÉT>∑+{Ïq ø£s¡Te⁄ |”&ç‘·
n_Ûj÷· Hé (RMSA), eT]j·TT ñbÕ<Ûë´j·T $<ä´ (TE) jÓTTø£ÿ ÁbÕ+‘ê˝À¢ M{Ïì Ø#êsY® #˚ùd+<äT≈£î M\T>± s¡÷.6000
n+XÊ\‘√ @ø°ø£‘·+ #˚düTÔ+~. ø√≥¢‘√ n≥˝Ÿ uÛÑ÷ »˝Ÿ jÓ÷»q |ü<∏äø±ìï #˚|ü{Ϻ+~.
C≤rj·T yÓ<äTs¡T $Twüdt myéT. Á|üB|t ≈£îe÷sY
yÓ<äTs¡T ¬s’‘·T\ Ä<ëj·÷ìï ô|+#·&ÜìøÏ áXÊq´ ]ôdsYà nk˛dæj˚T{Ÿ
{Ï.mdt.◊.ÄsY.&ç
42 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 Á>±eTdüuÛÑ

sÊC≤´+>∑ã<ä∆yÓTÆq Á|üC≤kÕ«eT´ e´edüú˝À z≥πs¢ m|ü&Ó’Hê »s¡T|üe#·TÃ.

H˚s¡T>± |ü]bÕ\q˝À bÕ\T|ü+#·Tø=H˚ neø±XÊìï uÛ≤s¡‘·<˚X¯  Á>±eT düuÛÑ˝À nìï esÊZ\ yês¡T eTTK´+>± ôw&É÷´\T¶
bÂs¡T\ø£T 73e sÊC≤´+>∑ dües¡D\T ø£*Œ+#êsTT. $πø+ÁBø£è‘·· ø£T˝≤\ ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\ yês¡T, eTVæ≤fi¯\T yÓTT<ä\>∑T
Á|üC≤kÕ«eT´ e´edüúø£T Á>±eTdüuÛÑ |ü⁄Hê~ e+{Ï~. Á|üuÛÑT‘·« yês¡ T #· s ¡ à \˝À bÕ˝§Z ì yê] n_Û Á bÕj· ÷ \qT,
|ü]bÕ\q˝À bÕs¡<äs¡Ùø£‘·qT kÕ~Û+#·≥y˚T >±ø£ Á>±eT düeTdü´\qT ‘Ó*j·T |üπsÃ+<äTø£T, Ç‘·s¡Á‘ê dü\Vü‰\T,
|ü+#êj·Trì Á|ü»\ø£T »yêãT<ëØ>± eT\#·≥+˝À Á>±eTdüuÑÛ dü÷#·q\T #˚ùd+<äTø£T Áb˛‘·‡Væ≤+#ê*.
ø°\ø£ bÕÁ‘· eVæ≤düTÔ+~. sÊC≤´+>∑+˝Àì 243 (m) n~Ûø£s¡D  Á>±eT düuÛÑ düuÛÑT´\˝À 10XÊ‘·+ düuÛÑT´\T >±ì, 50
‘Ó\+>±D |ü+#êsTTr sêCŸ #·≥º+ 2018 ˝Àì ôdø£åHé-6 eT+~ >±˙ (@ dü+K´ m≈£îÿyÓ’‘˚ n+‘· eT+~) Áyê‘·
Á>±eT düuÛÑ @sÊŒ≥T >∑÷]à $e]düTÔ+~. |üPs¡«ø£+>Ê nuÛÑ´]∆+∫q|ü&¯T Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±] Á>±eT
 ¬ s +&É T HÓ \ \ø=ø£ k Õ] nq>± dü + e‘· ‡ sêìøÏ Äs¡ T düuÛÑ düe÷y˚X¯+ @sêŒ≥T#˚j·÷*.
Á>±eTdüuÛÑ\qT »s¡bÕ*.  Á>±eT düuÑÛ ìs¡«Vü≤D düe÷#êsÊìï $düèÔ ‘·+>± Á|ü#ês¡+
 dü+e‘·‡s¡eTT˝À »s¡T|ü⁄ 6 Á>±eTdüu\ÑÛ ˝À, ˇø£{Ï \|üŒø£ #˚j·÷*. Á>±eTdüuÛÑ H√{°düTqT, Á>±eT+˝À <ä+&√sÊ
eTVæ≤fi¯\≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·TeTT\T Ä]úø±_Ûeè~∆, y˚sTT+#·≥+, Á>±eT+˝Àì eT÷&ÉT eTTK´ Á|ü<˚XÊ\˝À
eTVæ≤fi≤ kÕ~Ûø±s¡‘· ô|’ #·s¡Ã. ¬s+&Ée~ $ø£˝≤+>∑T\T, eT]j·TT Á>±eT |ü+#êj߯Tr ø±sÊ´\j·T H√{°dTü uÀs¡Tô¶ |’
eè<ä T ∆ \ dü e Tdü ´ \T eT]j· T T yê{Ï ìyês¡ D ≈£ î n+{Ï+#·≥+ <ë«sê C≤Ø#˚j·÷*.
rdüTø√e\dæq n+XÊ\ô|’ #·s¡Ã Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Vü≤D ‘˚B\T Á>±eT|ü+#êj·Tr ìs¡ísTT+#ê*
 Á>±eT|ü+#êj·Tr˝Àì z≥s¡¢ C≤_‘ê˝À ñqïyês¡+<äs÷¡ $$<Ûä dü+πøåeT |ü<∏äø±\ neT\T≈£î \_›<ës¡T\qT
Á>±eTdüuÛÑ düuÛÑT´\T. >∑T]Ô+#·T≥ yÓTT<ä\>∑T yê{Ï ø=s¡≈£î nedüsêìï ã{Ϻ dü+ˆˆ˝À
 Á|üdüTÔ‘·+ Á>±eT düuÛÑ j…TTø£ÿ düe÷y˚XÊìï |ü+#êj·Tr mìï |üsê´j·÷\T nsTTqqT Á>±eTdüuÛÑ »]|æ+#·e#·TÃ.
ø±s¡´<ä]Ù @sÊŒ≥T #˚j·÷*. Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±] n<Ûä´ø£å‘· Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Vü≤Dø£T ø√s¡+ ø£\<äT.
eVæ≤kÕÔs¡T. Á>±eT |ü+#êj·Tr dü]Vü≤<äT›\ ˝À|ü\ 1. 500 eT+~ z≥s¡¢ es¡≈£î ` 50 düuÛÑT´\T
düuÛÑT´\+<äs¡÷ ø£÷s√Ãe{≤ìøÏ nqTyÓ’q ÁbÕ+‘·+˝À 2. 501 qT+&ç 1000 z≥s¡¢ es¡≈£î ` 75 düuÛÑT´\T
Á>±eT düuÛÑ düe÷y˚X¯+ ìs¡«Væ≤+#ê*. dü÷s√´<äj·T+ 3. 1001 qT+&ç 3000 z≥s¡¢ es¡≈£î `150 düuÛÑT´\T
‘·s¡Tyê‘· dü÷sÊ´düÔeTj·T+ ˝À|ü⁄ n+fÒ |ü>∑{Ïy˚fi¯
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 43
 • @ |üìì #˚|ü&ç‘˚ mø£Tÿe eT+~øÏ \_› #˚ø£÷s¡T‘·T+<√
Ä |üìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘·ìyê«*.
• ôw&É÷´\T¶ ø£T˝≤\T, ôw&É÷´\T¶ ‘Ó>∑\T, eTVæ≤fi¯\T,
$ø£˝≤+>∑T\ e+{Ïyê]øÏ \_›#ø˚ ÷£ sπ |üqT\ø£T ÁbÕ<Ûëq´‘·
ǃyê«*
• ˇø£y˚fi¯ ˇπø düeTdü´ø£T ¬s+&ÉT s¡ø±\ |ü]cÕÿsÊ\T
qï≥¢sTT‘˚ @ |ü]cÕÿs¡ e÷s¡Z+ e\¢ Ks¡TÃ ‘·ø£Tÿe
ne⁄‘·T+<√ Ä e÷sÊZìï m+#·Tø√e{≤ìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘·
4. 3001 qT+&ç 5000 z≥s¡¢ es¡≈£î `200 düuÛÑT´\T Çyê«*.
5. 5001qT+&ç10,000 z≥s¡¢ es¡≈£î `300 düuÛÑT´\T Á>±eTdüuÛ¯˝À rsÊàHê\qT ÄyÓ÷~+#˚+<äTø£T bÕ{Ï+#ê*‡q
6. 10000 n+‘·≈£î $T+∫ z≥s¡¢≈£î ` 400 düuÛÑT´\T |ü<ä∆‹ :
nsTT‘˚ ø±\dæq düuÛÑT´\ dü+K´ ˝Òq+<äTq Á>±eT düuÛÑ nC…+&Ü˝À bı+<äT|ü]Ãq n+XÊ\qT Á>±eTdüuÛÑ˝À
düe÷y˚X¯eTT »s¡>∑e\dæq düeTj·TeTTq≈£î Á>±eTdüuÛÑ ˇø£ #·]Ã+∫ ÄyÓ÷~+#˚ dü+<äs¡“¤+˝À Vü‰»s¡sTTq düuÛÑT´\˝À
>∑+≥ ˝À|ü⁄q »s¡>∑q|ü⁄Œ&ÉT <ëìì yêsTT<ë y˚j·Te˝…qT. yÓTC≤]{° düuÛÑT´\ n_ÛÁbÕj·÷ìï ø√s¡T‘·÷ rsÊàq+ ÄyÓ÷<ä+
n≥T¢ yêsTT<ë y˚j·Tã&çq düe÷y˚X¯eTTqT ¬s+&ÉT >∑+≥\ ø√dü+ #˚‘T· \T m‘·≥Ô + <ë«sÊ n+^ø±sÊìï ‘Ó\T|üe\dæq~>±
‘·s¡Tyê‘· @<Ó’q düeTj·TeTT˝À »s¡|üe˝…qT. nedüs¡yÓTÆq düuÛÑT´\qT ø√s¡e#·TÃ.
ø√s¡eTT ˝Ò≈£î+&Ü yêsTT<ë y˚j·Tã&çq düe÷y˚X¯eTT˝Àì Á>±eT düuÛÑ˝À #·]Ã+#·e\dæq n+XÊ\T :
ø±s¡´ø£˝≤|üeTT\qT ìs¡«Væ≤+#·e˝…qT  Á>±eT |ü+#êj·Tr yê]¸ø£ ˝…ø£ÿ\ $esÊ\T, Ä&ç{Ÿ
• Á>±eTdüuÛÑø£T á ÁøÏ+~ ‘Ó*|æqyês¡T Vü‰»s¡T ø±e#·Tà ìy˚~ø£
• Á>±eTdüuÛÑ düuÛÑT´\T nq>± Á>±eT|ü+#êj·Tr z≥s¡¢  >∑‘· dü+e‘·‡s¡|ü⁄ |ü]bÕ\Hê ìy˚~ø£
C≤_‘ê˝À qyÓ÷<äsTTq z≥s¡¢+<äs¡T.  es¡Ôe÷q dü+e‘·‡s¡|ü⁄ ø±sÊ´#·s¡D Á|üD≤[ø£ ˝˚ø£
• Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À |üì #˚j·TT#·Tqø£q nìï ã&Ó®≥Tº˝À bı+<äT|üs¡Ãì @<Ó’Hê ø=‘·Ô ø±s¡´Áø£eT+
XÊK\ n~Ûø±s¡T\T ‘·|üŒø£ Vü‰»s¡T ø±e˝…qT.  Á>±eT düuÛÑ˝À Á>±eT |ü+#êj·Tr ìs¡«Væ≤düTÔqï eT]j·TT
• XÊdüq düuÑÛ düuTÑÛ ´\T, XÊdüq eT+&É* düuTÑÛ ´\T, bÕs¡y¢ TÓ +≥T Á|ü»\≈£î eTTU≤´edüsê˝…’q Á‘ê>∑T˙s¡T, bÕ]X¯<ä∆´+
düuÛÑT´\T ≈£L&Ü Vü‰»s¡Tø±e˝…j·TTqT. yÓTT<ä˝…’q n+XÊ\qT ≈£L&Ü #·]Ã+#·e#·TÃqT.
• eT+&É\ |ü]wü‘·TÔ n_Ûeè~∆ n~Ûø±], ‘··Vü≤d”˝≤›s¡T,  Á|üüdüTÔ‘·eTTqï |üqTï\qT ô|+#·T≥ø£T ˝Ò<ë ø=‘·Ô>±
$dü Ô s ¡ D ≤~Û ø ±](|ü + #êj· T rsÊCŸ eT]j· T T $~Û+#·T≥ø£T Á|ü‹bÕ<äq\T
Á>±MTD≤_Ûeè~∆), õ˝≤¢ |ü+#êj·Tr n~Ûø±], &ç$»q˝Ÿ  πø+Á<ä, sêÅwüº Á|üuÛÑT‘ê«\ |ü<∏äø±\≈£î \_›<ës¡T\ m+|æø£,
|ü+#êj·Tr n~Ûø±], eT]j·TT Á>±eT kÕúsTT˝À, eT+&É\ |ü<Ûäø£eTT\T neT\T #˚j·T<ä>¯T düú\eTT\ m+|æø£ - ñ
kÕúsTT˝À |üì#˚düTÔqï $$<Ûä n_Ûeè~∆ eT]j·TT dü+πøåeT <ë:$ø£˝≤+>∑T\, eè<ë∆|ü´ |æ+#Û·qT¢, u\V”≤q esêZ\
XÊK\ dæã“+~ ø£÷&Ü Vü‰»s¡Tø±e˝…qT. >∑èVü≤ ìsêàD |ü<∏äø£+ yÓTTˆˆq$.
• Á>±eT |ü]~Û˝À |üì#˚düTÔqï dü«#·Ã¤+<ä dü+düú\T, bÂs¡  Á|üuÛÑT‘··«+ ìπs›•+∫q Ç‘·s¡ $wüj·÷\ô|’ #·]Ã+#·e#·TÃ
dü+|òü÷\ e+{Ï$ ø£÷&É bÕ˝§Zqe#·Tà - ñ<ë: Á>±eT+˝À uÛ÷Ñ $T˝Òì ù|<ä\ >∑T]Ô+|ü⁄, e\dü\T
• |ü+#êj·TrsÊCŸ ø£MTwüqs¡T, õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T, õ˝≤¢ kÕúsTT b˛‘·Tqï yê] dæú‹>∑‘·T\ $esê\T.
n~Ûø±s¡T\T ø£÷&Ü M\TqT ã{Ϻ Vü‰»s¡T ø±e#·TÃqT.  Á>±e÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q e´ekÕjÓ÷‘·Œ‹Ô |ü<∏äø±\T
Á>±eT düuÛÑ˝À nedüsÊ\ ÁbÕ<Ûë˙´ø£s¡D #˚j·Te\dæq  Á>±eT dü«#·Ã¤+<ä ø±s¡´ø£s¡Ô\ |üìrs¡T
ÁbÕ‹|ü~ø£ :  ãTTD≤\ $ìjÓ÷>∑+
• Á>±eT düuÛÑ˝À >∑T]Ô+∫q Á|ü»\ nedüsÊ\T rs¡Ã{≤ìøÏ  s¡ø£åD, ÁXÊ$Tø£ u≤´+ø£T\ |üìrs¡T
dü]|ü&çqìï ì<ÛäT\T Á>±eT|ü+#êj·Tr e<ä› ˝Òq|ü&ÉT
nedüsÊ\qT ì<ÛTä \ \uÛ´Ñ ‘· <äècÕº´ ÁbÕ<Ûë˙´ø£]+#·e\dæ  düVü≤ø±s¡ dü+düú\ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T
edüTÔ+~. nedüsÊ\qT ÁbÕ<Ûë˙´ø£]+#˚ dü+<äs¡“¤+˝À  Á>±eT |ü+#êj·Tr\ø£T <ëK\T ø±ã&çq b˛s¡+uÀø£T
44 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 bÕ]X¯T<ä∆´ ìs¡«Vü≤D e+{Ï $<ÛäT\T |ü+#êj·Tr ø±s¡´<ä]Ù
ìs¡«]Ô+#ê*.
2. Á>±eT düuÛÑ »s¡T>∑T‘·Tqï düeTj·T+˝À ....
Á>±eT düuÛÑø£T Vü‰»s¡T nsTTq düuÛÑT´\ Vü‰»s¡T
qyÓ÷<äT#˚j·÷*. >∑‘· düe÷y˚X¯|ü⁄ ìs¡íj·÷\ô|’ rdüTø=qï
#·s¡´\ ìy˚~ø£qT düeT]Œ+#·≥+, nC…+&Ü Á|üø±s¡+ düuÛÑqT
ìs¡«Væ≤+#·≥+˝À, Á>±eT düuÛÑ #·s¡´\ qyÓ÷<äTø£T düs¡Œ+#Y/
Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±]øÏ düVü≤ø£]+#·≥+ e+{Ï$ #Ój·÷´*. Á>±eT
düuÛÑ jÓTTø£ÿ Á|ü‹ e´eVü‰s¡eTTqT Á|ü‹ ì$Twüj·TT $&çjÓ÷
uÛÑ÷eTT\ $esÊ\qT ‘Ó\T|ü⁄ C≤_‘ê ‘·~‘·s¡ n+XÊ\T rj·Te˝…qT. eT]j·TT Ábıdæ&ç+>∑H‡qT yÓãHôd’≥H˝À
 Ç+&ÉT,¢ Ç‘·s¡ dæsú ÊdüT\ú ã~©\qT ‘Ó*ù| C≤_‘ê, z≥s¡¢ ñ+#·e˝…qT.
C≤_‘ê˝À e÷s¡TŒ\T #˚s¡TŒ\T 3. Á>±eTdüuÛÑ nq+‘·s¡<äX¯ :
 Á>±eT |ü+#êj·TrøÏ |üqTï\T ãø±sTT |ü&qç yê] C≤_‘ê Á>±eTdüuÑÛ nq+‘·s+¡ Á>±eT düuÑÛ rsÊàHê\qT neT\T
e+{Ï $wüj·÷\T ø£÷&Ü Á>±eT düuÛÑ˝À #·]Ã+#·e#·TÃ. #˚ùd ì$T‘·Ô+ düs¡Œ+#Y/Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±]‘√ düeTq«j·T+
Á>±eT düuÛÑ˝À düs¡Œ+#Y / Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±] bÕÁ‘· : #˚j·T≥+. Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Vü≤D ô|’ ñqï‘· n~Ûø±s¡T\ø£T
♦ Á>±eTdüuÛÑø£T düs¡Œ+#Y n<Ûä´ø£å‘· eVæ≤+#ê*. ìy˚~ø£qT |ü+|æ+#·T≥ #˚j·÷*.
♦ Á>±eT düuÛÑ düe÷y˚X¯ #·s¡´\qT qyÓ÷<äT#˚j·T{≤ì¬ø’ Á>±eT düuÑÛ ìs¡«Vü≤D˝À dü«j·T+ düV‰ü j·Tø£ dü+|ò÷ü \T/$ìjÓ÷>∑
Á|ü‘´˚ ø£+>± øπ {≤sTT+∫q $Tì≥T‡ |ü⁄düøÔ +£ q+<äT n<Û´ä ø£å <ës¡T\ dü+|òü÷\T bÕÁ‘·· :
kÕúq+˝À ñqï düs¡Œ+#Y/ Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±] rsÊàHê\qT Á>±eT|ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À |üì#˚ùd ˙{Ï $ìjÓ÷>∑
qyÓ÷<äT #˚dæ dü+‘·ø£+ #Ój·÷´*. <ës¡T\ dü+|ò÷ü \T, $<ë´ ø£$T{°\T, ‘·\T¢\ ø£$T{°\T, eTVæ≤fi≤
♦ Á>±eTdüuÛÑ eTT+<äT+∫q $wüj·÷\ô|’ düuÛÑT´\T y˚dæq dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ dü+|òü÷\ Á>±yÓTÆø£´ dü+|òü÷\T, Á>±eT
Á|üXï¯ \ø£T n<Û´ä ø£kå Õúq+˝À ñqï düsŒ¡ +#Y/Á|ü‘´˚ ø£ n~Ûø±] Á‘ê>∑T˙s¡T bÕ]X¯T<ä´∆ ø£$T{°, Á>±eT Äs√>∑´, bÕ]X¯T<ä´∆ ø£$T{°,
düe÷<Ûëq+ Çe«e#·TÃ. yê≥sYôY w&é ø£$T{°, eqdü+s¡øDå£ dü$T‘·T\T @<√ ˇø£ÿ s¡+>±ìøÏ
♦ Á>±eTdüuÑÛ düe÷y˚X+¯ ˝À #˚jT· ã&çq dü÷#·q\ô|’ düsŒ¡ +#Y e÷Á‘·yT˚ ÁbÕ‹ì<Û´ä + eVæ≤düT+Ô &É≥+ e\¢ á ø£$T{°\ $<ÛTä \
/Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±] ‘·>∑T #·s¯´\T rdüTø√yê*. ìs¡«Vü≤D˝À Ç‘·s· ¡ s¡+>±\ qT+&ç nedüse¡ TsTTq düV‰ü j·÷ìï
♦ n~Ûø£ dü+K´˝À düuÛÑT´\T Vü‰»s¡T nj˚T´˝≤ ÁX¯<ä› n]∆+#·{≤ìøÏ, ø£$T{°\T #˚|ü{Ϻq |üqT\ Á|ü>∑‹ì Á>±eTdüTú\
eVæ≤+#ê*. <äèwæºøÏ rdüTø=ìe∫à Á>±eTdüTú\ düVü‰j·÷ìï n]∆+#·{≤ìøÏ
Á>±eT düuÛÑ ˇø£ #·ø£ÿì y˚~ø¯>± ñ|üjß…÷>∑|ü&ÉT‘·T+~.
Á>±eT düuÛÑ ìs¡«Vü≤D˝À |ü+#êj·Tr ø±s¡´<¯]Ù bÕÁ‘· : Á>±eTdüuøÑÛ T£ düuTÑÛ ´\ Vü‰»s¡T ô|+#·{≤ìøÏ ø£÷&Ü á ø£$T{°\T
Á>±eTdüuÑÛ ìs¡«Vü≤D˝À Á>±eT |ü+#êj·Tr ø±s¡´<ä]Ù ‘√&ÉŒ&ÉTqT.
bÕÁ‘· ø°\ø£yTÓ qÆ ~. |ü+#êj·Tr ø±s¡´<ä]Ù ìs¡«]Ô+#˚ $<ÛTä \qT ‘Ó \ +>±D |ü + #êj· T rsêCŸ #· ≥ º + , 2018
3 <äX¯\T>± $uÛÑõ+#·e#·TÃ. |ü]#˚ä<äeTT 33 Á|üø±s¡+ #·≥º+˝À ìπs∆•+∫q $<Ûä+>± ˇø£
1. Á>±eT düuÛÑ düe÷y˚XÊìøÏ eTT+<äT : Á>±eTdüuÛÑ »]|æq ‘·s¡Tyê‘· ¬s+&Ée Á>±eTdüuÛÑ »s¡T>∑T≥≈£î
düs¡Œ+#Y/Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±]‘√ dü+Á|ü~+∫ Á>±eT düuÛÑ eT<Ûä´ ¬s+&ÉT e÷düeTT\ düeTj·T+ $T+∫q jÓT&É\, n|üŒ{Ï
nC…+&Ü s¡÷bı+~+#·≥+, Á>±eT düuÑÛ H√{°dTü C≤Ø#˚jT· ≥+, qT+&ç 10 s√E\ ˝À|ü⁄>± Á>±eTdüuÑÛ ‘·|Œü ø£ ìs¡«Væ≤+#·e˝…qT.
Á>±eT düuÛÑ düe÷y˚X¯ $esÊ\qT $düÔè‘·+>± Á|ü#ês¯+ ˝Òì#√ düs¡Œ+#Y/Á|ü‘˚´ø£ n~Ûø±] |ü<ä$ì ø√˝ÀŒj˚T neø±X¯+
ø±$+#·≥+, >∑‘·düe÷y˚X¯|ü⁄ rsÊàHê\ô|’ rdüTø=qï #·s¡´\ ø£\<äT.Á|ü‘´˚ ø£ n~Ûø±]ô|’ XÊK|üsy¡ TÓ qÆ #·s´¡ \T rdüTø=qT≥≈£î
ìy˚~ø£qT s¡÷bı+~+#·≥+, Á>±eT düuÛÑ eTT+<äT+#·e\dæq neø±X¯eTT ø£\<äT
düe÷#êsÊìï ‘·j·÷s¡T #˚düTø√e≥+, Á>±eT düuÛÑø£T Vü‰»s¡T _.*+ã–]kÕ«$T
nj˚T´ Á|ü»\ø£T nedüse¡ Tj˚T´ Á‘ê>∑T ˙s¡T, kÂø£s´¯ e+‘·+· >± &ç.|æ.z (]), mdt.ÄsY.|æ,
ø£÷s¡TÃH˚+<äTø£T ‘·–q dü<äTbÕj·÷\T ø£\T>∑#˚j·T≥+,
dæ&ç|æ m, {Ïmdt◊ÄsY&ç
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 45
 Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´>∑T\ ôd\e⁄ ìj·Te÷\T
1933 dü+e‘·‡s¡eTT˝Àì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·« (ôV≤#Y.ÄsY.myéT`111) XÊK. ‘˚~.01`09`2018)
ñ<√´>∑T\ ôd\e⁄ ìj·Te÷\T, ‘Ó\+>±D≤ sêÁwüºeTT @s¡Œ&çq Äø£dæàø£ ôd\e⁄\T yê&ÉTø√e#·TÃqT.
‘·s¡Tyê‘· yê{Ïì j·T<∏ë‘·<∏ä+>±, nq«sTT+#·T≈£î+≥T, • ˇø£ y˚fi¯ dü+e‘·‡s¡eTT eT<ä´˝À ñ<√´>∑eTT˝À #˚]q#√
ÁbÕ<∏ä$Tø£ ìj·Te÷\T (|òü+&ÉyÓT+≥˝Ÿ s¡÷˝Ÿ‡) nqTã+<ä+ <ëe÷cÕ |ü<䛋˝À ôd\e⁄\T qyÓ÷<äT #˚kÕÔs¡T.
3˝À #˚s¡Ãã&çq$. • Äø£dæàôd\e⁄ eT+p] ]õwüºs¡T ìs¡«Væ≤+#ê*.
ôd\e⁄\ s¡ø±\T: Äø£dæàø£ ôd\e⁄\T yê&ÉTø=qT $<ÛëqeTT
♦ Äø£dæàø£ ôd\e⁄ • nqTø√ì |ü]dæú‘·T\˝À ‘·|üŒ eTT+<ädüTÔ nqTeT‹
♦ Á|ü‘˚´ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄. rdüTø√yê*.
♦ ø±+ô|H˚¸≥Ø ôd\e⁄ • Ç+#ê]® @sêŒ≥T¢ #˚j·÷*.
♦ Ä]®‘· ôd\e⁄ • XÊU≤~Û | ü ‘ · T \T Á|ü u Û Ñ T ‘· « eTT˝Àì dü + ã+~‘·
♦ ns¡úy˚‘·q ôd\e⁄ yÓ’<ä´ <äèMø£s¡Dô|’ n~Ûø±s¡T\≈£î ‘Ó*j·TCÒj·÷*.
♦ ns¡y ú ‘˚ q· eTTqT |üP]Ôy‘˚ q· eTT e÷s¡TÃø=qT ôd\e⁄ yÓ<’ ´ä • Äø£dæàø£ ôd\e⁄\T $&ç>± >±ì, ◊∫ÛÃø£ ôd\e⁄\‘√
<äèMø£s¡Dô|’ bÕ≥T >±ì Á|üuTÑÛ ‘·« ôd\e⁄s√E\‘√ >±ì ø±+ô|H˚‡≥]
♦ Ä]®‘· ôd\e⁄ ˝Ò≈£îqïqT yÓ’<ä´ø±s¡D≤\‘√ ôd\e⁄ ôd\e⁄‘√ >±ì ø£*|æ yê&ÉTø√e#·TÃqT.
♦ Ä]®‘· ôd\e⁄qT <Ûës¡<ä‘·ÔeTT q>∑<äT>± e÷s¡TÃø=qT≥ ♦ Á|ü‘´˚ ø£ ôd\e⁄‘√ >±ì, s¬ >∑T´\sY ôd\e⁄‘√ >±ì Äø£dàæ ø£
♦ |ü<äM $s¡eTD eTT+<äT ôd\e⁄ ôd\e⁄ ø£*|æ yê&ÉTø√e#·TÃqT.ø±ì s¬ +&ç+{Ï ‘√ ø£*|æ
♦ nkÕ<Ûës¡D ôd\e⁄ (Ç.z.m˝Ÿ) Äø£dæàø£ ôd\e⁄ rdüTø√sê<äT.
♦ Á|üdü÷‹ ôd\e⁄ • Ç‘·s¡ ôd\e⁄\‘√ >±ì y˚dü$ ôd\e⁄\‘√ >±ì,
♦ ÄdüT|üÁ‹ ôd\e⁄ C≤sTTì+>¥ düeTj·TeT‘√ >±ì á ôd\e⁄\T ø£*|æ
♦ Á|ü‘˚´ø£ yÓ’ø£\´|ü⁄ ôd\e⁄ yê&ÉTø√sê<äT.
♦ n<Ûä´j·TqeTT ø=s¡≈£î ôd\e⁄ • 10.30 qT+&ç 1.30 es¡≈£î >±ì 2.00 qT+&ç
♦ ÁbÕ<∏ä$Tø£ ìj·Te÷e[ (m|òt.ÄsY.) 67 Á|üø±s¡eTT 5.00 >∑+. es¡≈£î >±ì 1/2 s√E ôd\e⁄ ≈£L&Ü
ôd\e⁄ nH˚~ Vü≤≈£îÿø±<äT. rdüTø√e#·TÃqT. (õ.y√.myéT.mdt.HÓ+.112 Ä]úøÏ XÊK.
1. Äø£dæàø£ ôd\e⁄: ‘˚~.3.06.1966)
• ÁbÕ<∏ä$Tø£ ìj·Te÷\T (m|òt.ÄsY) ˝Àì mdt.ÄsY.4 • ‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\≈£î yê] jÓTTø£ÿ düØ«düTqT ã{Ϻ,
m|t.ÄsY. 85) nqTã+<Ûä+ 7˝Àì ø±s¡´ìsê«Vü≤ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄ eT+p] #˚j·÷˝≤ e<ë› nH˚~,
Ä<˚XÊ\T 1qT+&ç 6 es¡≈î£ >∑\yê{Ï˝À Äø£dàæ ø£ ôd\e⁄ ôd\e⁄ eT+p] #˚j·TT n~Ûø±] ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ
>∑T]+∫ $e]+#ês¡T. +≥T+~.(õ.y√.myéT.mdt.HÓ+. 999 Ä]úøÏ XÊK.
• Äø£dæàø£ ôd\e⁄\T ‘ê‘êÿ*ø£ eT]j·TT XÊX¯«‘· ñ ‘˚~.30.05.1959) eTT+<ädüTÔ nqTeT‹‘√, Á|ü‹
<√´>∑T\T n+<ä]øÏ á ôd\e⁄≈£î ns¡TΩ\T. eT÷&ÉT kÕs¡T¢ Ä\dü´eTT>± Vü‰»¬s’q Vü‰»¬s’q yê]øÏ
• dü + e‘· ‡ s¡ e TTq≈£ î 15 s√E\T, ˇø£ s√E nø£dæàø£ ôd\e⁄>±|ü]>∑DÏ+#·ã&ÉTqT.
(õ.y√.myé T mdt . HÓ + .52 õ.@.&ç . (bı._) XÊK. (õ.y√.myéT.mdt.HÓ+.574 õ.@.&ç. XÊK (düØ«düT`dæ.
‘˚~.4.02.1981) eTVæ≤fi¯≈£î n<äq+>± 5 s√E\T ‘˚~.3.07.1971)
(õ.y√.myé T mdt . HÓ + .142 Ä]ú ø £ .
46 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
Äø£dæàø£ ôd\e⁄ yê&ÉTø=qT≥≈£î |ü]$T‘·T\T: ø=qT s√E Hê&ÉT eT]j·TT eT∞fl neTs¡TÃø=H˚ s√E
• Äø£dæàø£ ôd\e⁄\T ˇπøkÕ] 10s√E\≈£î $T+∫ ≈£L&Ü ˇø£ s√E Á|ü‘˚´ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄ ns¡TΩ\T.
yê&Ésê<äT (õ.y√.myéT.mdt.HÓ+. 128 Ä]úø£ Á|üD≤[ø£ XÊK.
• ñ<√´– ˇø£ dü+e‘·‡s¡eTT˝À yÓTT‘·Ô+ ôd\e⁄\qT ‘˚~. 13.04.1982)
yê&ÉTø=qT≥qT n\yê≥T>± #˚düT ø√sê<äT. ♦ yÓT&çø˝£ Ÿ f…]àH˚wHü é Ä|òt Á|æ>π ïì¸ ( myéT.{Ï.|æ.) ‘·sT¡ yê‘·
• me¬s’q ‘·s¡T#·T>± Äø£dæàø£ ôd\e⁄\qT, Á|üuÛÑT‘·« kÕ*ŒH˚C…ø£º$T Ä|üπsùw #˚sTT+#·T≈£îqï eTVæ≤fi≤ ñ
ôd\e⁄\qT yê&ÉTø=qT≥ ‘·–Z+#ê*. <√´>∑T\≈£î 14 s√E\ ø£+f… m≈£îÿe ø±≈£î+&Ü Á|ü‘˚´ø£
• dü+e‘·‡sê+‘·eTTq $T–*b˛sTTq Äø£dæàø£ ôd\e⁄\T Äø£dæàø£ ôd\e⁄ ≈£î ns¡TΩ\T.
e#˚à dü+e‘·‡s¡eTT Äø£dæàø£ ôd\e⁄\≈£î ø£\|üs¡T. (õ.y√.myé T .mdt . HÓ + .275 m|ò t . &É ã ÷¢ ´ :
1.2. Á|ü‘˚´ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄: m|ò t . ÄsY ` 1(Ä]ú ø £ Á|ü D ≤[ø£ ) XÊK. ‘˚ ~ .
Á|üuÛÑT‘·« ñ<√´–øÏ á ÁøÏ+<ä $e]+∫q |ü]dæú‘·T\˝À 15.05.1981)
Á|ü‘˚´ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄, kÕ<Ûës¡D Äø£dæàø£ ôd\e⁄\≈£î ♦ |ü⁄s¡Twü ñ<√´>∑T\T yê] uÛ≤s¡´\T ≥÷´u…øMº£ T Ä|üsπ wüqT
n<äq+>± eT+p] #˚j·Tã&ÉTqT. yÓTT<ä{Ï kÕ] ˝Ò≈£ yÓTT<ä{Ï kÕ] $|ò\ü yÓT‘Æ ˚ s¬ +&Ée\kÕ]
♦ uÛ≤s¡‘· <˚X¯eTT˝À >±ì Ç‘·s¡ <˚XÊ\˝À >±ì >∑\ #˚sTT+#·T≈£îqï≥ºsTT‘˚ 7 s√E\ es¡≈î£ Á|ü‘´˚ ø£ Äø£dàæ ø£
ø√s¡T\º ˝À ‘·q dü«+‘· øπ düT\T ø±≈£î+&Ü dæ$˝Ÿ eT]j·TT ôd\e⁄\≈£î Äs¡TΩ\T. ø±ì yê] uÛ≤s¡´\T ≥÷u…ø£ºMT
H˚s¡eTj·TyÓTÆq πødüT\˝À kÕø£å´eTT Ç#·TÃ≥≈£î b˛sTT Ä|üsπ wüqT #˚sTT+#·T≈£îqï≥T¢ yÓ<’ Tä ´\#˚ <äèMø£s¡ |üÁ‘·eTT
e#·TÃ≥≈£î ø±e\dæq düeTj·TeTT˝À, »‘· # ˚ j · ÷ *‡ ñ+≥T+~. <ëì ˝À uÛ ≤ s¡ ´ qT
♦ |ü⁄s¡Twü ñ<√´>∑T\T y˚ôdø£Mº T Ä|üsπ wüqT #˚sTT+#·T≈£îqï #·÷düTø=qT≥ uÛsÑ Ô¡ nedüse¡ Tì ù|s=ÿHê*‡q nedüse¡ TT
düeTj·TeTT˝À 6 s√E\ es¡≈£î. ˝Ò<äT.
♦ eTT+<äT #˚sTT+#·T≈£îqï y˚ôdø£ºMT ù|òsTT\T nsTTq#√ ♦ |ü⁄s¡Twü ñ<√´>∑T\T yê] uÛ≤s¡´\T yÓT&çø£˝Ÿ f…]àH˚wüHé
¬s+&Ée kÕ] Ä|üπswüqT #˚sTT+#·T≈£îqï+<äT≈£î 6 Ä|òt Á|æπ>ïì¸ ( myéT.{Ï.|æ.) ‘·s¡Tyê‘· kÕ*ŒH˚C…ø£º$T
s√E\T. ø±ì yÓTT<ä{Ï Ä|üπswüqT |òü*‘·$Te«˝Ò<äì Ä|üπsùw #˚sTT+#·T≈£îqï#√ yês¡T (|ü⁄s¡Twüß\T) 7
yÓ ’ < ä T ´\ <ä è Mø£ s ¡ D |ü Á ‘· e TT »‘· # ˚ j · ÷ *. s√E\ es¡≈£î Á|ü‘˚´ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄ ≈£î ns¡TΩ\T.
(õ.y√.myéT.mdt.HÓ+. 257 Ä]úø£ Á|üD≤[ø£ XÊK. ø±ì yê] uÛ≤s¡´\T Ä|üπswüqT #˚sTT+#·T≈£îqï≥T¢
‘˚~. 05.01.1981) yÓ’<äT´\#˚ <äèMø£s¡ |üÁ‘·eTT »‘·#˚j·÷*‡ ñ+≥T+~.
♦ eTVæ≤fi≤ ñ<√´>∑T\≈£î ≥÷´u…øMº£ T Ä|üsπ wüqT #˚sTT+#·T <ëì˝À uÛ≤s¡´qT #·÷düTø=qT≥ uÛÑs¡Ô nedüs¡eTì
düeTj·TeTT˝À 15 s√E\≈£î m≈£îÿe ø±≈£î+&Ü Á|ü‘˚´ø£ ù|s=ÿHê*‡q nedüs¡eTT ˝Ò<äT.
ôd\e⁄ eT+p] #˚j·Te#·TÃqT. ♦ Ä|üπswüqT $ø£{Ï+∫q ñ<√´>∑T\T me]¬ø’‘˚ ô|’q
♦ eTVæ ≤ fi≤ ñ<√´>∑ T \≈£ î eTT+<ä T #˚ s TT+#· T ≈£ î qï ù|s√ÿ#·qï s√E\ø£+f… Ç+ø± mø£ÿe s√»\T yê]øÏ
≥÷´u…ø$º£ T ù|sò TT\T nsTTq#√ s¬ +&Ée kÕ] Ä|üsπ wüqT Á|ü‘˚´ø£ Äø£dæàø£ ôd\e⁄ ø±yê* nqT≈£î+{≤s√ yês¡T
#˚sTT+#·T≈£îqï+<äT≈£î 15 s√E\T. ø±ì yÓTT<ä{Ï ≈£L&Ü Ç+ø± n<äqeTT>± 7 s√E\ es¡≈£î Á|ü‘˚´ø£
Ä|üsπ wüqT |ò*ü ‘·$Te«˝Ò<ìä yÓ<’ Tä ´\ <äèMø£sD¡ |üÁ‘·eTT Äø£dæàø£ ôd\e⁄\≈£î ≈£L&Ü ns¡TΩ\T. ø±ì yÓ’<äT´\
»‘·#˚j·÷*. (õ.y√.myéT.mdt.HÓ+. 124 Ä]úø£ <äèMø£s¡D |üÁ‘·eTT ‘·|üŒì dü]>± »‘·#˚j·÷*.
Á|üD≤[ø£ XÊK. ‘˚~. 13.04.1982) ($T‘ê e#˚à dü+∫ø£˝À)
♦ eTVæ≤fi≤ ñ<√´>∑T\T >∑s¡“¤+ sê≈£î+&Ü ‘ê‘êÿ*ø£ l j·Tdt.X¯+ø£s¡j·T´.
|ü<䛑·T\T yê&ÉT≥˝À uÛ≤>∑+>± ◊.j·TT.&ç. neTs¡Tà d”ìj·TsY ]k˛s¡T‡ |üs¡‡Hé, {Ïmdt◊.ÄsY.&ç
eT]j·TT $ÁXÊ+‘· &ç$»q˝Ÿ |ü+#êj·Tr n~Ûø±].
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 47
 Ç~ »–‘ê´\ |æ\¢>±fi¯¢ ø°ø° #ê˝…+CŸ
ÇB ø°ø° Vü‰´wt{≤´>¥ #ê˝…+CŸ ˝Ò<ë ÇHéyÓTÆ|ò”*+>¥‡ #Ûê˝…+CŸ #˚düTÔHêïs¡T ‘Ó\+>±D j·TTe≈£î\T. s√&ÉT¶MT<ä
#ê˝…+CŸ. k˛wü˝Ÿ MT&çj·÷˝À yÓ’s¡˝Ÿ>± n+‘ê ny˚ b˛dtº\T. ø±≈£î+&Ü bı\+˝À ãTs¡<ä˝À &Ü´Hé‡#˚dü÷Ô, kÕ>∑T |üqT\T
dü>∑≥T eTqTwüß\ qT+∫ ôd\Áu…{°\ <ëø± n+<äs¡÷ |æ∫Ã>± #˚dü÷Ô ÅXÊ$Tø£ #Ûê˝…+CŸ $düTs¡T‘·THêïs¡T.nì˝Ÿ ^˝≤. |æ*¢
bòÕ˝À ne⁄‘√+~ BH˚ï. Ç{°e\ ¬sJHê ø£kÕ+Á&Ü, Ä<ë ‹s¡T|ü‹
X¯s¡à.. ø£<äT\T‘·Tqï ø±s√¢+∫ <ä÷øÏ bÕ≥≈£î ôdº|ü⁄Œ˝Òdæ Ä |”ø˘øÏ yÓ[¢q á |æ∫Ãì Ä≥qT ˇø£ bÕõ{Ïyé >±
M&çjÓ÷qT b˛dtº #˚XÊs¡T. ø£]cÕà X¯s¡à ‘·qàj·T‘·«+‘√ e÷]Ã, J$‘êìï #ê˝…+CŸ>± rdüTø=ì, Hê $TÅ‘·T&ÉT |æ*¢
∫+<˚d+æ ~. Ç+ø± m+<äs√ ôd\Áu…{dÏ t ‘·eT yÓÅ]ì q&ÉTdüTqÔ ï ‹s¡T|ü‹‘√ ø£*dæ H˚qT bı\+˝À Hê>∑* <äTqTï‘·÷ &Ü´Hé‡
Ä{À˝À+∫ <ä÷øÏ #·÷|æ+#·T≈£îHêïs¡T. #˚düTÔ+fÒ, lsê+lø±+‘Y M&çjÓ÷ wüO{Ÿ #˚kÕÔs¡T. ª$˝ÒCŸ ø°ø°
Ä&ÉT‘·÷bÕ&ÉT‘·÷ s√E\T >∑&ÉbÕ*, ø=‘·Ô>± J$+#ê*. ˝…’|òt M&çjÓ÷μ ù|s¡T‘√ ÇHékÕºÅ>±+˝À ¬s+&ÉT s√E\ ÅøÏ‘·+ ]©CŸ
_+<ëdt>± ñ+&Ü*. n˝≤>∑ì ø±s¡T ˝À+∫ <ä÷øÏ.. ªø°ø° &ÉT #˚XÊ+. \ø£å˝≤~ eT+~ #·÷XÊs¡T. ;;d” es¡˝Ÿ¶ {°M˝À ≈£L&Ü
j·TT \yé MTμ n+≥÷ s√&É¢MT<ä &Ü´Hé‡ #˚dü÷Ô ‹ø£ÿ#ê˝…+CŸ\T f…*ø±düTº nsTT+~. j·T÷≥÷´uŸ #·+<ë<ës¡T\ qT+&ç e∫Ãq
#˚ùd f…Æ|ü⁄ ø±B \+u≤&É|ü*¢ |æ\¢>±fi¯ó¢, nì˝Ÿ ^˝≤,|æ*¢ &ÉãT“≈£î eT] ø=+‘· y˚dæ e÷ }] ¬s’‘·T\ ø√dü+ ˇø£
‹s¡T|ü‹. J$‘êìï #ê˝…+CŸ>± rdüTø√eT+≥THêïs¡T... ø£eT÷´ì{° uÛÑeq+ \+u≤&É|ü*¢ ˝À ì]àdüTÔHêï+.μμ nì
n<˚+{À MTπs #·÷&É+&ç. n+{≤s¡T nì˝Ÿ ^˝≤. ø±s¡T ˝À+∫ <ä÷øÏ.. ªø°ø° &ÉT j·TT
s√&ÉT¶MT<ä ø±s√¢+∫ <ä÷øÏ |æ∫à &ÜÃqT‡\T #˚düTÔqï \yé MTμ n+≥÷ &Ü´Hé‡ #˚j·T&É+.. Ä M&çjÓ÷\qT MT
#ê˝… + CŸ \ T e\¢ s√&É T ¶ Å|ü e ÷<ë\T »s¡ > ∑ & É + Ms¡ T ≥÷ n+≥÷ ø°ø° #ê˝…+CŸ≈£î {≤´>¥ #˚düTø√e&É+! Ç|ü⁄&ÉT
>∑eTì+#ês¡T. á ø°ø° øÏ BÛ≥T>± e´ekÕj·T+ ô|’ #Ó’‘·q´+ Å||ü +ü #·eT+‘ê »s¡T>∑T‘·Tqï ˇø£ yÓÅ]... BìøÏ ]esY‡ #Ûê˝…+CŸ
ø£*–+#˚˝≤ Hê>∑*‘√ bı\+ <äTqTï‘·÷, ªø°ø° &ÉT j·TT \yé #˚düTÔHêïs¡T ‘Ó\+>±D j·TTe≈£î\T. s√&ÉT¶MT<ä ø±≈£î+&Ü
MTμ n+≥÷ &Ü´Hé‡ #˚d÷ü Ô |ü˝¢… Å|»ü \qT $H√<ä|sü T¡ düTHÔ êïs¡T. bı\+˝À ãTs¡<ä˝À &Ü´Hé‡#˚dü÷Ô, kÕ>∑T |üqT\T #˚dü÷Ô ÅXÊ$Tø£
Ç|ü⁄&ÉT Å||ü +ü #·eT+‘ê »s¡T>∑T‘·Tqï ˇø£ yÓÅ]...BìøÏ ]esY‡ #Ûê˝…+CŸ $düTs¡T‘·THêïs¡T.
48 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
Ç+‘·ø° ø°ø° n+fÒ ? s√&ÉTM¶ T<ä ø±s√¢+∫ <ä÷øÏ |æ∫à &ÜÃqT‡\T #˚dTü qÔ ï #ê˝…+CŸ\T
¬øq&Ü sê´|t dæ+>∑sY Á&˚ø˘ bÕ&ç+<˚ ªø°ø° &ÉT j·TT \yé MTμ. e\¢ s√&ÉT¶ Å|üe÷<ë\T »s¡>∑&É+ Ms¡T >∑eTì+#ês¡T. á ø°ø°
Äj·Tq ˝Òf…dtº Ä\“yéT ªkÕÿ]Œj·THéμ˝Àì ªÇHé yÓTÆ |ò”*+>¥‡μ‘√ øÏ BÛ≥T>± e´ekÕj·T+ ô|’ #Ó’‘·q´+ ø£*–+#˚˝≤ Hê>∑*‘√
kÕ>∑T‘·T+B bÕ≥. Å||ü +ü #·eT+‘ê HêH√ qT+∫ yÓT]‡&ÓCŸu+… CŸ bı\+ <äTqTï‘·÷, ªø°ø° &ÉT j·TT \yé MTμ n+≥÷ &Ü´Hé‡
<ëø±.. q&ÉTdüTÔqï ø±s¡T ˝À+∫ <ä÷øÏ.. ªø°ø° &ÉT j·TT \yé MTμ #˚dü÷Ô |ü˝…¢ Å|ü»\qT $H√<ä|üs¡TdüTÔHêïs¡T.
n+≥÷ bÕ≥≈£î &Ü´Hé‡ #˚j·T&É+.. kÕàsYº bò˛Hé‘√ wüO{Ÿ meØ j·TTe≈£î\T?
#˚düTø√e&É+.. Ä M&çjÓ÷\qT MT ≥÷ n+≥÷ ø°ø° á eTT>∑TsZ T¡ ≈£îÅsêfi¯ó¢ >∑‘+· ˝À ˇø£ {°M #ÛêHÓ˝Ÿ˝À |üì#˚XÊs¡T.
#ê˝…+CŸ≈£î {≤´>¥ #˚j·T&É+, ÇB ø°ø° Vü‰´wt{≤´>¥ #ê˝…+CŸ kı+‘·+>± yÓTÆ$˝ÒCŸ c˛ nH˚
˝Ò<ë ÇHéyTÓ |Æ *”ò +>¥‡ #ê˝…+CŸ. . k˛wü˝Ÿ MT&çj÷· ˝À yÓs’ ˝¡ Ÿ>± j·T÷ ≥÷´uŸ #êHÓ˝Ÿ ìs¡«Væ≤düTÔ, ‘Ó\+>±D Å>±MTDJ$‘·+,
n+‘ê ny˚ b˛dtº\T. dü>∑≥T eTqTwüß\ qT+∫ ôd\Áu…{°\ ¬s’‘·T\ düeTdü´\ yÓ’$<Ûä´yÓTÆq cÕsYº |òæ*yéT‡ rdæ Å|ü|ü+#êìøÏ
<ëø± n+<äs¡÷ |æ∫Ã>± bòÕ˝À ne⁄‘√+~ BH˚ï. Ç{°e\ |ü+#·T‘·THêïs¡T. n<˚ es¡Tdü˝À ø°ø° #Ûê˝…+CŸì düe÷» Væ≤‘êìøÏ
¬sJHê ø£kÕ+Á&Ü, Ä<ë X¯s¡à.. ø£<äT\T‘·Tqï ø±s√¢+∫ <ä÷øÏ nqTe⁄>± e÷]à M&çjÓ÷ rdæ Å|ü|ü+#· <äèwæºì Äø£]¸+#ês¡T.
bÕ≥≈£î ôdº|ü⁄Œ˝Òdæ Ä M&çjÓ÷qT b˛dtº #˚XÊs¡T. ø£]cÕà X¯s¡à |”ø˘≈£î yÓ[¢q |æ∫Ãì Ä|ü&Üìπø...
‘·qàj·T‘·«+‘√ ∫+<˚d+æ ~. Ç+ø± m+<äs√ ôd\uŸ‡ ‘·eT yÓÅ]ì ªª$<˚XÊ˝À¢ yÓTT<ä˝…’q ø°ø° #ê˝…+CŸ Ä≥ b˛©düT\≈£î
q&ÉTdüTÔqï Ä{À˝À+∫ <ä÷øÏ #·÷|æ+#·T≈£îHêïs¡T. ÁbÕDdü+ø£≥+>± e÷]+~. á düº+{Ÿ‡ #˚düTÔqïyêfi¯¢πø ø±<äT
Ä&ÉT‘·÷bÕ&ÉT‘·÷ s√E >∑&Éyê*. m|ü⁄Œ&É÷ ø=‘·Ô>± Ç‘·s¡ yêVü≤q<ës¡T\≈£L Á|üe÷<ë\qT ‘Ó∫Ãô|&√Ô+~. |”ø˘øÏ
ñ+&Ü*. ˝…’|òt _+<ëdt>± ñ+&Ü*. n˝≤>∑ì m˝≤+{Ï yÓ[¢q á |æ∫Ãì Ä≥qT ˇø£ bÕõ{Ïyé >± e÷]Ã, J$‘êìï
‹ø£ÿ#ê˝…+CŸ˝…’Hê #˚ùd f…Æ|ü⁄ ø±<äT á eTT>∑TZs¡T ≈£îÅsêfi¯ó¢. #ê˝…+CŸ>± rdüTø=ì, Hê $TÅ‘·T&ÉT |æ*¢ ‹s¡T|ü‹‘√ ø£*dæ
nì˝Ÿ ^˝≤,|æ * ¢ ‹s¡ T |ü ‹ ,lsê+ lø±+‘Y H˚ q T bı\+˝À Hê>∑ * <ä T qTï‘· ÷ &Ü´Hé ‡ #˚ d ü T Ô + fÒ ,
\+u≤&É|ü*¢(»–‘ê´\ õ˝≤¢) Å>±e÷ìøÏ #Ó+~q ¬s’‘·T_&ɶ\T. lsê+lø±+‘Y M&çjÓ÷ wüO{Ÿ #˚kÕÔs¡T. ª$˝ÒCŸ ø°ø° M&çjÓ÷μ
ù|s¡T‘√ ÇHékÕºÅ>±+˝À ¬s+&ÉT s√E\ ÅøÏ‘·+ ]©CŸ #˚XÊ+.
\ø£˝å ≤~ eT+~ #·÷XÊs¡T. ;;d” es¡˝Ÿ¶ {°M˝À ≈£L&Ü f…*ø±düTº
nsTT+~. j·T÷≥÷´uŸ #·+<ë<ës¡T\ qT+&ç e∫Ãq &ÉãT“≈£î
eT] ø=+‘· y˚dæ e÷ }] ¬s’‘·T\ ø√dü+ ˇø£ ø£eT÷´ì{°
uÛÑeq+ \+u≤&É|ü*¢ ˝À ì]àdüTÔHêï+.nì $e]+#ês¡T
nì˝Ÿ ^˝≤.
≈£îdüTeT |üP]íeT
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 49
 Á|üC≤ Ä]úø£ ìs¡«Vü≤D e´edüú (PFMS)
Á|üC≤ Ä]úø£ e´edüú (PFMS) ˝À @C…˙‡ ÁøÏ+<ä 2. Agency Data Operator qT ÄyÓ ÷ ~+∫q
qyÓ÷<äT ‘·s¡Tyê‘· yês¡T πø{≤sTT+∫q UID eT]j·TT ‘·s¡Tyê‘· ‘·s¡Tyê‹ Áø£eTeTT˝À Agency Data Approver
dü+ã+~Û‘· bÕdtesY¶ <ë«sê PFMS ˝À eTT+<äT>±
dü+ã+~Û‘· $uÛ≤>±~Û|ü‹ jÓTTø£ÿ $esê\qT |ü]bÕ\q qT mqTïø=ì n‘·ì $es¡eTT\T Ç`yÓTsTT˝Ÿ, bÕdüT
(Administrator)>± dü+ã+~Û‘· Ç`yÓTsTT˝Ÿ, bÕdüT HÓ+ãs¡T HÓ+ãs¡T eT]j·TT yÓTTu…’˝Ÿ HÓ+ãs¡TqT qyÓ÷<äT #˚dæq#√
eT]j·TT yÓTTu…˝’ Ÿ q+ãs¡TqT qyÓ÷<äT #˚jT· e˝…qT. ‘·<Tä |ü] ‘·‘·‡+ã+~‘· e´øÏÔøÏ ˝≤–Hé ID eT]j·TT ‘·‘·‡+ã+~‘·
n&çàìùdº≥s¡T>± á ÁøÏ+~ yê]ì m+#·Tø=qe˝…qT.
m+#·Tø=qT $<ÛëqeTT:` e´øÏÔ jÓTTø£ÿ Ç`yÓTsTT˝Ÿq≈£î eT]j·TT yÓTTu…’˝Ÿq≈£î
1. eTT+<äT>± PFMS ˝À Á|üø£ÿ window ˝À Mas- |ü+|üã&ÉT‘·T+~.
ters ˝À Usess ˝À Add New ˝À yÓ[fl øÏ¢ø˘ #˚j·Te˝…qT.
PFMS Login
Bì |üs¡´ekÕqeTT>± Creat Agency User Á|ü‘·´ø£åeT
e⁄‘·T+~. Bì˝À eTT+<äT>± @C…˙‡ &Ü{≤ Ä|üπs≥s¡TqT 
mqTïø=ì n‘·ì $es¡eTT\T Ç`yÓTsTT˝Ÿ, bÕdüT HÓ+ãs¡T Masters  Usess  Add New 
eT]j·TT yÓTTu…˝’ Ÿ HÓ+ãs¡TqT qyÓ÷<äT #˚dqæ ‘·‘‡· +ã+~‘· Create Agency User
e´øÏÔøÏ ˝≤–Hé ID, eT]j·TT bÕdtesY¶ dü+ã+~Û‘· e´øÏÔ 
jÓ T Tø£ ÿ Ç`yÓ T sTT˝Ÿ q ≈£ î eT]j· T T yÓ T Tu… ’ ˝ Ÿ q ≈£ î Type of Uses: 1. Agency Data Operator
|ü+|üã&ÉT‘·T+~. 
PFMS Login
1. First Name - 2) Last Name
3. E-mail, 4) Phone No.
Masters  Usess  Add New 
5. Mobile No.............................
Create Agency User
 ô|’ $<Ûä+>± Agency Data Operator eT]j·TT Data
Type of Uses: 1. Agency Data Operator Approver \≈£î dü+ã+~Û‘· XÊU≤~Û|ü‹ ÄyÓ÷<äeTT ‘Ó*|æ
 ì» ìsê›s¡D¬ø’ á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± qyÓ÷<äT #˚dæq yê]
1. First Name - 2) Last Name
3. E-mail, 4) Phone No.
$esê\qT dü] #·÷düTø=qe#·TÃqT. Data Approvaer 1st
5. Mobile No.............................
qT+&ç eT÷&ÉT n+#·\T>± ÄyÓ÷<äeTT ‘Ó\T|üe#·TÃqT.
50 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
PFMS Login PFMS  My fund  Opening Balance

Masters  Usess  Manage  Manage Agency User 3. ÁbÕs¡+uÛÑ ì\«qT dü+ã+~Û‘· ÄyÓ÷~+∫q u≤´+≈£î
 U≤‘ê˝À qyÓ÷<äT #˚j·Te˝…qT.
Search
4. Agency Data operator ÁbÕs¡+uÛÑ ì\«qT qyÓ÷<äT

1. Agency Data Operator
#˚dæ Agency Data Approver yê] ÄyÓ÷<äeTTq≈£î
2. Agency Data Approvar |ü+|üe˝…qT. Approver ÄyÓ÷<äeTT ‘Ó\|ü≈£î+&Ü @<Ó’q
3. Agency Data Administrator e´‘ê´düeTTqï#√ ‹]– dü]#·÷düT≥≈£î Data Operator ≈£î
ô|’ yê]ì yÓqTïø√e&ÉeTT <ë«sê Ks¡TÃ, n&Ü«Hé‡ eT]j·TT |ü+|æ dü]#·÷dæ ÄyÓ÷<äeTT ‘Ó\|üe#·TÃqT.
Á{≤Hé‡|òüsY (EAT), PFMS #˚j·TT≥≈£î <√Vü≤<ä|ü&ÉT<äTs¡T. 5. »eT nsTTq ì<ÛäT\ jÓTTø£ÿ e&ç¶ì ‘·‘·‡+ã+~Û‘·
1. nìï $&ÉT<ä\sTTq ì<ÛäT\qT eTT+<äT>± »eT u≤´+≈£î U≤‘ê j·T+<äT á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± yÓTT<ä≥ Data
Operator eT]j· T T Data Approver >± qyÓ ÷ <ä T
#˚j·T&ÉeTT.
#˚j·Te#·TÃqT.
πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« dü+ã+~Û‘· $uÛ≤>∑eTT\ qT+&ç
$&ÉT<ä\sTTq ì<ÛäT\qT dü+ã+~Û‘· $uÛ≤>∑, XÊU≤yê], PFMS  My fund  Interest Income
|ü<äT›˝À »eT #˚j·Te˝…qT. eTT+<äT>± Data Operator 6. »eT nsTTq ì<ÛäT\T Flexi >±ì FDR s¡÷|ü+>±
‘·<äq+‘·s¡eTT Data Approver yês¡T á Á|üeè‹Ôì »eT nsTTj·TTqï#√ á ÁøÏ+~ $<Ûä+>± qyÓ÷<äT
#˚j·T&ÉeTe⁄‘·T+~. #˚j·Te˝…qT.
2. PFMS q+<äT eTT+<äT>± ø±´wt ãTø˘ Ä<Ûës¡+>± PFMS  My fund  Income from other source
1st April Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡eTT jÓTTø£ÿ ÁbÕs¡+uÛÑ ì\«qT nXÀø˘ ø±≥ÿsY
qyÓ÷<äT #˚j·Te˝…qT.
nøö+f…+{Ÿ. {Ïmdt◊ÄsY&ç

qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 51

 |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù $<ÛäT\T` u≤<Ûä´‘·\T
kÕúìø£ dü+düú\qT ã˝Àù|‘·+ #˚ùd \ø£å´+‘√ ‘Ó\+>±D düe÷y˚X|¯ sü #¡ ê*. á düe÷#ês¡+qT ñ|üdsü Œ¡ +#Y, yês¡T¶
Á|ü u Û Ñ T ‘· « + q÷‘· q |ü + #êj· T rsêCŸ #· ≥ º + `2018qT düuÛÑT´\≈£î ‘Ó*j·TCÒj·÷*. á $~Û ìs¡«Vü≤D˝À
Á|üy˚X¯ô|{Ϻ+~. á #·≥º+˝À uÛ≤>∑+>± Á>±eT kÕúsTT˝À |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù yÓ’|òü\´+ #Ó+~q≥¢sTT‘˚ n‘·ìô|’
Á|üuTÑÛ ‘ê«ìøÏ Á|ü»\≈£î eT<Û´ä yês¡~>Û ± Á>±eT|ü+#êj·T‹ bÕ\ø£ #·≥º|üs¡yÓTÆq Áø£eT•ø£åD #·s¡´\T rdüT≈£îH˚ neø±X¯+
es¡ZyÓTÆq düs¡Œ+#Y, yês¡T¶ düuÛÑT´\≈£î $~Û ìs¡«Vü≤D˝À ñ+≥T+~.
‘√&ÜŒ≥TqT n+~dü÷Ô |ü+#êsTTr ø±s¡´<ä]Ù eTTK´ uÛÑ÷$Tø£ (2) |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù Á>±eT |ü+#êj·T‹ düe÷y˚XÊ\≈£î,
b˛wækÕÔ&ÉT. Á>±eTdüuÛÑ düe÷y˚XÊ\≈£î Vü‰»s¡T ø±y=#·TÃ. dü\Vü‰\T
q÷‘·q ‘Ó\+>±D |ü+#êj·TrsêCŸ #·≥º+`2018 dü÷#·q\T n+~+#·e#·TÃ. ø±˙ @<Ó’Hê ‹sêàq+
Á|üø±s¡+ |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù á ÁøÏ+~ $<ÛTä \T` u≤<Û´ä ‘·\T #˚dæq|ü⁄Œ&ÉT z≥T y˚ùd Vü≤≈£îÿ ñ+&É<äT.
ìs¡«Væ≤kÕÔ&ÉT. (3) Á>±eT |ü+#êj·T‹ düe÷y˚X¯+˝À s¡÷bı+~+∫q
ôdø£åHé 42(1) Á|üø±s¡+ |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ùì ˇø£ ‹sêàqeTT ø±|”\qT düe÷y˚X¯+ ìs¡«Væ≤+∫q eT÷&ÉT
Á>±eT |ü+#êj·T‹øÏ ˝Ò<ë ø=ìï Á>±eT |ü+#êj·Tr\ s√E\˝À|ü⁄ mø˘‡f…q¸Hé Ä|ò”düsY (PR & RD) >±]øÏ
düeTT<ëj·÷\≈£î ø£$TwüqsY ìj·T$TkÕÔ&ÉT. n+<äCÒj·÷*.
ôdø£Hå é 42(3) Á|üø±s¡+ Á>±eT |ü+#êj·T‹øÏ |ü+#êj·T‹ 4) Á>±eT |ü+#êj·T‹ düe÷y˚XÊ\˝À »]–q rsêàHê\qT
ø±s¡´<ä]Ù u≤<ÛäT´&ÉT>± e´eVü≤]kÕÔ&ÉT. neT\T #˚j·÷*‡q u≤<ä´‘· |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ùô|’ ñ
ôdø£åHé 43: |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù $<ÛäT\T` u≤<Ûä´‘·\T:` +≥T+~.
(1) Á>±eT |ü+#êj·T‹ düe÷y˚X¯+qT düø±\+˝À Á>±eT 5) |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù ªs√CŸ HêeT#êμ nH˚ ]õdüºsYqT
düs¡Œ+#Y Ä<˚XÊqTkÕs¡+ ˝Ò<ë eTT+<ädüTÔ nqTeT‹‘√ ìs¡«Væ≤+#ê*. Ç+<äT˝À Á>±eT+˝ÀøÏ me¬sH’ ê n|ü]∫‘·
52 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 e´≈£î\Ô T, kÕúìøπ ‘·sT¡ \T, Á>±eT |ü+#êj·T‹ ø±sê´\j·T+ (vi) Á>±e÷D ÁbÕ+‘· Á|ü»\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ $<Ûä+>±
≈£î e∫Ãq $$<Ûä n~Ûø±s¡T\ $esê\T, eT]j·TT Ç‘·s¡ Á>±eT+ #·T≥Tº Á|üø£ÿ\ yÓTTø£ÿ\qT ô|+#ê*. 85%
eTTK´yÓTÆq düe÷#ês¡+qT bı+<äT|üs¡#ê*. Á>±eT ‘·>∑Z≈£î+&Ü yê{Ï dü+s¡ø£åD≈£î #·s¡´\T rdüTø√yê*.
düs¡Œ+#Y≈£î ‘Ó*j·T|üs¡Tdü÷Ô ñ+&Ü*. Bìø√dü+ Á|ü‘˚´ø£+>± ˇø£ ]õdüºsYqT ìs¡«Væ≤+#ê*.
(ii)) bÕ]X¯ó<Ûä´+` ìs¡«Vü≤D:` (vii) Á>±eT |ü+#êj·T‹ |ü]~Û˝Àì dæús¡, #·s¡ ÄdüTÔ\qT
(m) ñ<äj·T+ düeTj·T+˝À Á>±eT+˝À ‹s¡T>∑T‘·÷ |ü]s¡øÏå+#·&ÜìøÏ ‘·–q #·s¡´\T rdüTø√yê*. Bì
bÕ]X¯ó<Ûä´+ ìs¡«Væ≤+#˚ dæã“+~ì |üs¡´y˚øÏå+#ê*. bÕ]X¯ó<Ûä´ ø√dü+ ˇø£ Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq ]õdüºsYqT ìs¡«Væ≤+#ê*.
dæã“+~øÏ s√Eyê] $<äT\qT πø{≤sTTdü÷Ô yê] Vü‰»s¡TqT (viii) Á|üuÛÑT‘·« düú˝≤˝À¢ nÁø£eT ø£≥º&Ü\qT n]ø£≥º&ÜìøÏ
qyÓ÷<äT #˚dTü ø√yê*. yêsê+‘·|⁄ü ]øå±\T, Áf…Æ ôdø’ ˝Ï Ÿ‡, Á{≤ø£sº ¢¡ ø£èwæ #˚j·÷*.
<ë«sê dü]jÓTÆ q |ü<‹∆ä ˝À &É+|æ+>¥ j·÷s¡T≈¶ î£ ‘·s*¡ +#˚ $<Û+ä >± (ix) Á>±eT |ü+#êj·T‹øÏ Ä<ëj·T+ düeT≈£Lsπ à s√Eyê]
#·s¡´\T rdüTø√yê*. #Ó‘·ÔqT ‘·s¡*+∫q ‘·s¡Tyê‘· X¯óÁuÛÑ+ dü+‘·\T, yês¡+ yê] dü+‘·\T, yÓTTˆˆ>∑T yê{ÏøÏ
#˚dæq ÁbÕ+‘ê\˝À ;¢∫+>¥ bÂ&ÉsYqT #·˝Ò¢ $<Ûä+>± #·s¡´\T düø±\+˝À y˚\+ bÕ≥ ìs¡«Væ≤+#˚ $<Ûä+>± #·s¡´\T
rdüTø√yê*. #˚|ü{≤º*.
(_) <√eT\ yê´|æÔ ìyês¡D≈£î <√eT\T q•+#˚ $<Ûä+>± (x) Á>±eT |ü+#êj·T‹ #˚ùd Ä<ëj·T e´j·÷\≈£î
eT+<äT\qT ÁùdŒ #˚sTT+#ê*. <√eT\ ìyês¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q e´eVü‰sê\qT nøö+{Ÿ ãTø˘˝À
>∑ + ãTdæ j · ÷ #˚ | ü \ qT |ü + |æ D ° #˚ j · ÷ *. á düÁø£eT+>± qyÓ÷<äT #˚j·÷*.
$esê\ìï+{Ïì ˇø£ ]õdüºsY˝À qyÓ÷<äT #˚j·÷*. (xi) Á>±eT |ü + #êj· T r˝À |ü ì #˚ ù d dæ ã “+~ô|’
(dæ) Á>±eT+˝Àì $<ÛäT\T, Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷\T, |ü]bÕ\q|üs¡yÓTÆq ìj·T+Á‘·D n~Ûø±s¡+ ø£*– ñ
bÕsƒX¡ Ê\\T, n+>∑Hyé ê&ç ôd+≥s¡T,¢ |üXó¯ yÓ<’ ´ä XÊ\\T, +&Ü*. Á>±eT |ü+#êj·T‹ dæã“+~ y˚‘·Hê\T
kÕe÷õø£ uÛÑeHê\T yÓTTˆˆ>∑Tq$ |ü]X¯óÁuÛÑ+>± düø±\+˝À #Ó*¢+|ü⁄ »]π> $<Ûä+>± ø£èwæ #˚j·÷*.
ñ+&˚≥T¢ #·s¡´\T rdüTø√yê*. (xii) Á>±eT |ü+#êj·T‹ ì<ÛäT\T, πø+Á<ä sêh Á|üuÛÑT‘ê«\
(&ç) Á>±eT |ü+#êj·T‹˝Àì s√&É¢≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄˝≤ ù|s¡T≈£î <ë«s¡ e#˚à ì<ÛäT\≈£î |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù (Safe
b˛sTTq eT{Ïºì ‘=\–+#˚ #·s¡´\T #˚|ü{≤º*. custory) u≤<Ûä´‘· eVæ≤kÕÔ&ÉT.
(Ç) Á>±eT |ü+#êj·T‹ |ü]~Û˝Àì ìs¡T|üjÓ÷>∑yÓTÆq (xiii) Á>±eT |ü+#êj·T‹ ìs¡«Væ≤+#˚ nìï ]õdüºs¡¢ uÛÑÁ<ä‘·
uÀs¡Tu≤e⁄\T, bÕ&ÉTã&çq u≤e⁄\T, ≈£î+≥\qT eT]j·TT ìs¡«Vü≤D |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù u≤<Ûä´‘·.
eT÷ùdj·÷*. ]õdüºsY\qT ø£+|üP´≥Øø£s¡D #˚j·T&É+ eT]j·TT
(iii) Ç+≈£î&ÉT >∑T+‘·\ ìsêàD≤ìï Áb˛‘·‡Væ≤+#˚ $<Ûä+>± yê{Ïì yês¡+ s√E\≈£î ˇø£kÕ] |ü+#êj·TrsêCŸ
#·s¡´\T rdüTø√yê*. XÊK yÓuŸôd’{Ÿ˝À (Update) qyÓ÷<äT #˚j·÷*.
(iv) X¯ó<ä∆yÓTÆq Á‘ê>∑T˙{Ïì düs¡|òüsê #˚ùd+<äT≈£î, @yÓTÆHê (xiv) |üqTï\T, |üHï˚ ‘·s¡ Ä<ëj·T+qT edü÷\T #˚jT· &É+˝À
düeTdü´\T @s¡Œ&ç‘˚ yê{ÏøÏ dü‘«· s¡ |ü]cÕÿs¡ e÷sêZ\T |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù ÁbÕ<∏$ä Tø£ u≤<Û´ä ‘· eVæ≤+#ê*.
#·÷ù| $<Ûä+>± ô|’ n~Ûø±s¡T\‘√ dü+Á|ü~+|ü⁄\T ìsê∆ ] +∫q Ç+{Ï |ü q Tï\ n+#· H ê\qT 15
»]|æ , Á|ü ‹ s√p |ü ] X¯ ó <ä ∆ y Ó T Æ q Á‘ê>∑ T ˙s¡ T s√E\˝À|ü⁄ Á>±eT |ü+#êj·T‹ ÄyÓ÷<ä+ bı+<ë*.
n+<˚$<Ûä+>± ø£èwæ #˚j·÷*. Á>±eT |ü+#êj·T‹ ÄyÓ÷<ä+ bı+~q ‘·s¡Tyê‘·
(v) d”»q˝Ÿ yê´<ÛäT\T, n+≥Tyê´<ÛäT\T Á|üã\≈£î+&Ü yÓTT<ä{Ï <äbòÕ |üqTï\qT ùdø£]+#ê*. |ü+#êj·T‹
‘·øDå£ #·s´¡ \T rdüTø√yê*. á yê´<ÛTä \ u≤]q |ü&qç ø±s¡´<ä]Ù @yÓ’Hê e÷s¡TŒ\T, n+#·Hê\qT #˚πsÃ
Á|ü»\≈£î yÓ’<ä´ düVü‰j·÷ìï n+~+#ê*. neø±X¯+ Á>±eT |ü+#êj·Tr ø£*ŒdüTÔ+~. á $~Û
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 53
 ìs¡ « Vü ≤ D˝À |ü + #êj· T ‹ ø±s¡ ´ <ä ] Ù $|ò ü \ + (iii) s√&É¢≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄˝≤ Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À
#Ó+~q≥¢sTT‘˚ n‘·ìì ‘=\–+#˚ neø±X¯+ ≈£L&Ü Á|üuÛÑT‘·« ø±sê´\j·÷\T, bÕsƒ¡XÊ\\ Äes¡D\˝À
ñ+≥T+~. yÓTTø£ÿ\T HêfÒ ø±s¡´Áø£eT+ #˚|ü{≤º*.
(xv) Á>±eT |ü+#êj·T‹ |ü]~Û˝Àì »qq, eTs¡D, (iv) Hê{Ïq yÓTTø£ÿ\˝À ø£˙dü+ 85% Áã‹πø $<Ûä+>±
$yêVü‰\ $esê\qT qyÓ÷<äT #˚j·÷*. Bì ø√dü+ s√p ˙s¡T b˛ùd $<Ûä+>± #·s¡´\T #˚|ü{≤º*.
Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq ]õÁdüºsYqT ìs¡«Væ≤+#ês¡T. (v) Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü]~Û˝À Ä H˚\ dü«uÛ≤yêìøÏ
(xvi) Á>±eT |ü+#êj·T‹˝À @<Ó’Hê ø±s¡D+ #˚‘· düs¡Œ+#Y, nqT>∑ T D+>± nø£ ÿ &É Á|ü » \ nedü s ê\≈£ î
yês¡T¶ düuÛÑT´\ kÕúHê\˝À U≤∞\T @s¡Œ&çq≥¢sTT‘˚ Ä nqT>∑TD+>± qs¡‡Ø\˝À yÓTTø£ÿ\qT ô|+#˚ $<Û+ä >±
$esê\qT õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY >±]øÏ ‘Ó*j·TCÒj·÷*. #·s¡´\T rdüTø√yê*. |ü+&É¢ yÓTTø£ÿ˝…’q e÷$T&ç,
(xvii) Á>±eT |ü + #êj· T ‹ |ü ] ~Û ˝ Àì ìyêkÕ\≈£ î ∫+‘·, ìeTà, C≤eT yÓTTˆˆ>∑T ñ|üjÓ÷>∑ø£s¡yÓTÆq
dü+ã+~Û+∫q >∑D≤+ø±\T, ñ<√´–‘· kÕúsTT, yÓTTø£ÿ\qT ô|+#·&ÜìøÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· ø£*Œ+#ê*.
uÛÑ÷$T˝Òì ≈£L©\ >∑D≤+ø±\T yÓTTˆˆ>∑T $esê\qT (7) Á>±eT |ü+#êj·T‹ |ü]~Û˝Àì Á>±eT >∑D≤+ø±\T,
s¡÷bı+~+#ê*. |üX¯ó>∑Dq HÓ\yêØ>± qyÓ÷<äT #˚ùd u≤<Ûä´‘·
(xviii) Á>±eT+˝Àì M~Û BbÕ\ ìs¡«Vü≤D düÁø£eT+>± |ü+#êj·Tr ø±s¡´<ä]Ù<˚.
»]π> $<Ûä+>± #·s¡´\T rdüTø√yê*. ø£˙dü+ 90% (8) |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù á $<ÛäT\qT düÁø£eT+>±
M~Û BbÕ\T s√p yÓ * π > $<Û ä + >± #· s ¡ ´ \T ìs¡ « Væ ≤ +#ê\+fÒ ‘êqT $<Û ä T \T ìs¡ « Væ ≤ +#˚
rdüTø√yê*. Á>±eT+˝ÀH˚ K∫Ñ·+>± ìyêdü+ ñ+&Ü*.
(xix) Ç+{Ï, Ç+{ÏøÏ yÓ[¢ #Ó‘·ÔqT ùdø£]+#˚ $<Ûä+>± ‘·&ç, (9) |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù ô|q’ ‘Ó*|æq $<ÛTä \T eT]j·TT
bı&ç #Ó ‘ · Ô q T y˚ π s #˚ ù d $<Û ä + >± ø±sê´#· s ¡ D u≤<Ûä´‘·\ ìs¡«Vü≤D˝À $|òü\+ #Ó+~q≥¢sTT‘˚
s¡÷bı+~+#ê*. Ä ùdø£]+∫q #Ó‘·ÔqT &É+|æ+>¥ q÷‘·q |ü+#êj·TrsêCŸ #·≥º+ `2018 Á|üø±s¡+
j·÷s¡T¶≈£î ]øå±\T Ç‘·s¡ e÷sêZ\ <ë«sê #π̊s $<Ûä+>± n‘·ìì ‘=\–+#·&É+ ˝Ò<ë n‘·ìô|’ XÊU≤|üs¡yÓTÆq
#·s¡´\T rdüTø√yê*. ìj·TeT ìã+<Ûäq\≈£î nqT>∑TD+>± #·s¡´\T
(xx) Á>±eT |ü+#êj·T‹ #Ó*¢+#ê*‡q ø£¬s+{Ÿ _\T¢\qT rdüT≈£îH˚ neø±X¯+ ñ+≥T+~.
düø±\+˝À #Ó*¢+#ê*. (10) |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù HÓ\yêØ Á|ü>∑‹ ìy˚<äqqT,
(6) kÕe÷õø£ n&Ée⁄\T eT]j·TT yÓTTø£ÿ\ ô|+|üø£+:` n‘·qT ìs¡«Væ≤+∫q ø±s¡´Áø£eT $esê\qT H√{°düT
(i) Á>±eT |ü+#êj·T‹ yÓ\T|ü\ Á|üuÛÑT‘·« uÛÑ÷eTT\˝À, uÀs¡T¶˝À ñ+∫ Á|ü»\≈£î »yêãT<ëØ‘·q+>±
ìs¡T|üjÓ÷>∑yÓTÆq ã+»s¡T uÛÑ÷eTT\˝À |ü+&É¢ e´eVü≤]+#ê*.
yÓTTø£ÿ\qT ô|+#˚ $<Ûä+>± ø£èwæ #˚j·÷*. 11) Á|üuTÑÛ ‘·«+ C≤Ø #˚ùd Ä<˚XÊ\qT neT\T |üs#¡ &· +É ˝À
(ii) Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ Äs¡T yÓTTø£ÿ\qT |ü+|æD° #˚j÷· *. |ü+#êj·Tr ø±s¡´<ä]Ù u≤<Ûä´‘· eVæ≤+#ê*.
yê{Ï ìs¡«Vü≤D u≤<Ûä´‘· e÷Á‘·+ Ä ≈£î≥T+u≤ì<˚. 12) Á>±eT |ü+#êj·T‹ C≤Ø #˚dæq Ä<˚XÊ\qT eT]j·TT
Ä yÓ T Tø£ ÿ \qT dü + s¡ ø Ï å + #· & É + ˝À ≈£ î ≥T+ã nqTeT‘·T\qT eTs¡Tdü{Ï s√E qT+&˚ neT\T »]π>
j·÷»e÷q´+ $|òü\+ #Ó+~q≥¢sTT‘˚ |ü+#êj·T‹ $<Ûä+>± |ü+#êj·T‹ ø±s¡´<ä]Ù u≤<Ûä´‘· eVæ≤+#ê*.
ø±s¡ ´ <ä ] Ù yê{Ï ì |ü ] o*+∫ Ä ≈£ î ≥T+ã
j·T»e÷ìô|’ Ç+{Ï |üqTï≈£î düe÷q+>± |üqTï <=&ç¶ ≈£îe÷sY
(ô|Hꩺ)ì $~Û+#ê*. pø£˝Ÿ (Á>±eT+),X¯+cÕu≤<é (eT+)
s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢.
54 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018
 ‘·èD <ÛëHê´\T, yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\‘√ Äs√>∑´e+‘·yÓTÆq
J$‘êìøÏ k˛bÕq+
Äs√>∑´y˚T eTVü‰uÛ≤>∑´+, Äs√>∑´e+‘·yTÓ qÆ eTìwæì $T+∫ JeHêìøÏ ÁbÕ<Ûä$Tø£ b˛wüø±\qT ÄVü‰s¡+˝À rdüTø√e&É+
q n<äwüºe+‘·T\T eTs=ø£s¡T ˝Òs¡T nì #Ó|üŒ&É+˝À @e÷Á‘·+ ‘·|üŒìdü]. Äs√>∑´+>± J$+#˚+<äT≈£î bÂwæºø±Vü‰s¡+ >∑T]+∫
dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. eTqwæ ‘·q kÕ<Ûës¡D Jeq $<Ûëq+˝À ‘Ó\TdüTø√yê*‡q nedüs¡+ ≈£L&Ü ñ+~. eTq+ s√p
‘· q Äs√>∑ ´ eTTqT >∑ ÷ ]à n\ø£ å ´ + #˚ j · T T#· T Hêï&É T . rdüTø=H˚ ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\˝À eTq≈£î \_Û+∫q ∫s¡T<ÛëHê´\T
ÄVü‰s¡+(Food) Je+ ñqï Á|ü‹ J$øÏ n‘·´edüs¡yÓTÆq~. |ü|ü⁄Œ<ÛëHê´\qT dü~«ìjÓ÷>∑+ #˚düT≈£î+fÒ eTq Äs√>±´ìï
|æ + &ç | ü < ësê∆ \ T, e÷+dü ø £  ‘· T Ô \ T, ø=e⁄«|ü < ësê∆ \ T, eTqy˚T s¡øÏå+#·Tø=qï yês¡eTe⁄‘êeTT. me]øÏ yês¡T Äs√>∑´
Kì»\eD≤\T, |”#T· |ü<ësê∆\T, s√>∑ìs√<Ûøä £ X¯øøÔÏ Ï ø±e\dæq $wüj·T+˝À ‘·>∑T C≤Á>∑‘·Ô\T bÕ{Ïdü÷Ô ‘·D<ÛëHê´\qT
$≥$TqT¢ eT]j·TT X¯Øs¡ b˛wüD≈£î s¡ø£åD≈£î ø±e\dæq #˚sT¡ Ã≈£î+fÒ Äs√>∑´+ eTq kı+‘·+ #˚dTü ø√e#·TÃ. @ <Ûëq´+˝À
|ü<ësê∆\qT ø£*–q yê{Ïì ÄVü‰s¡+>± ù|s=ÿqe#·TÃ. Ç$ m˝≤+{Ï b˛wüø±\T ñHêïjÓ÷ #·÷<ë›+.
ø±ø£ X¯ØsêìøÏ q÷‘·q ñ‘ê‡Vü‰ìï#˚à ø±|ò”, {° ˝≤+{Ï yê{Ïì M{Ï Á|üjÓ÷»Hê\T Ç˝≤ :`
≈£L&Ü ÄVü‰s¡|ü<ësê∆\ ø√e˝ÀøÏ ekÕÔsTT. ÄVü‰s¡+ |òüTq, ∫s¡T<ÛëHê´\T n‹ ‘·≈£îÿe n\Ø® ø£*–+∫, Js¡íX¯øÏÔì
Á<äe s¡÷bÕ\˝À \uÛÑ´+ ne⁄‘·T+~. ÄVü‰s¡+ ø√dü+ yÓTTø£ÿ\ ô|+#·T‘êsTT. M{Ï˝À ñqï |”#T· , ø=˝…ÁkÕº˝ŸqT, Áf…–Æ d¢ s¬ü &’ ‡é \qT
MT<ä Ä<Ûës¡ |ü&Hç ê e÷+kÕVü‰s¡+ rdüTø=H˚ n\yê≥T #ê˝≤ ‘·–ZdüTÔ+~ qsê\ e´edüú≈£î <√Vü≤<ä|ü&˚ ˝…dæ‹Hé n~Ûø£
eT+~ eTqTwüß´\˝À ñ+~. #ê˝≤es¡≈£î ÄVü‰s¡+ yÓTTø£ÿ\T, |ü]e÷D+˝À ñ+≥T+~. ∫s¡T<ÛëHê´˝À¢ \_Û+#˚ yÓT–ïwæjT· +,
»+‘·Te⁄\÷ n+~kÕÔsTT. yÓTTø£ÿ\ Ä≈£î\÷, |üP\÷, yÓTÆÁπ>Hé, n~Ûø£ s¡ø£Ôb˛≥T, >∑T+&Ób˛≥TqT ‘·–ZkÕÔsTT.
ø±j·T\÷, –+»\÷, |ü+&É÷¢ n˙ï ÄVü‰s¡+>± ñ|üø£]+#˚y˚. &Éj·÷_{°dtqT, s¡ø£Ô+˝À #·¬øÿs¡ kÕúsTTì ìj·T+Á‹düTÔ+~.
Ç$ø±ø£ »+‘·Te⁄\ e÷+dü+, |ü≈£åî\>∑T&ÉT¢, |ü≈£åî\ e÷+dü+, M{Ï˝À n~Ûø£+>± ñqï uÛ≤dü«s¡+, »qT´ø√&É, ìsêàD≤ìøÏ
#˚|\ü T yÓTT<ä˝q’… ˙{Ï »+‘·Te⁄\qT H˚sT¡ >±qT, bÕ\T, ô|s¡T>∑T, nedüs¡yÓTÆq q÷´øÏ¢Hé nedüs¡+ ‘·–ZdüTÔ+~. ∫s¡T<ÛëHê´\qT
HÓsTT´ yÓTT<ä˝…’q$ bÕ&ç #˚j·T&É+ <ë«sêqT \_ÛdüTÔ+{≤sTT. ÄVü‰s¡+>± rdüTø=+fÒ Ád”Ô\˝À eT÷Á‘·|æ+&Ü\˝À sêfi¯ófl
eTq+ Äø£*ì dü+‘·|æÔ|üs¡#·&É+‘√bÕ≥T Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq @s¡Œ&É≥+, |æ\¢˝À¢ ÄdüÔe÷ e+{Ï düeTdü´\T ‘·>∑TZ‘êsTT.
qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 55
yÓ÷H√bÕCŸ ‘·sê«‘· Ád”Ô\˝À e#˚à >∑T+&Ó düeTdü´, n~Ûø£ ø±*¸j·T+ n~Ûø£+>± ñ+≥T+~. s√p sê>∑T\qT @<√
s¡ø£Ôb˛≥T, ø=˝…ÁkÕº˝Ÿ kÕúsTT\qT ‘·–Z+∫ ˝≤uÛÑ+ ø£*–kÕÔsTT. s¡÷|ü+˝À rdüTø√e&É+ e\¢ X¯ØsêìøÏ ø±yê*‡q ø±*¸j·T+
Ç+<äT˝À ñ+&˚ ãVüQfi¯ b˛wüø±\T *>±ïqT¢, s=eTTà ø±´q‡sY‘√ n+<ä T ‘· T +~. ø±*¸j· T + u≤*+‘· ˝ À¢ bÕ\ ñ‘· Œ ‹Ô ì
b˛sê&ç >∑T+&Ó»ãT“ sê≈£î+&Ü ø±bÕ&ÉT‘êsTT. |”#T· n~Ûø+£ >± ô|+#·T‘·T+~. M{Ï˝À ñ+&˚ |”#T· e\¢ ù|>∑T ø±´q‡sY sê≈£î+&Ü
ñ+&É&É+ e\¢ ã\eT<ä›ø£+ ìyê]düTÔ+~. M{Ï˝À ñqï ìyê]+#·e#·TÃ. sê–øÏ #·\Te #˚ùd >∑TD+ e⁄+~. y˚dü$˝À
b˛wüø±\T s√>∑ìs√<Ûøä £ X¯øìÔÏ ô|+#·&ÜìøÏ ñ|üj÷Ó >∑|&ü ‘É êsTT. m+&É ‘êbÕìï ‘·≥Tºø√e&ÜìøÏ sê– C≤e, n+ã*ì m≈£îÿe>±
C§qï\T.... rdüT≈£î+{≤s¡T. $≥$THé m, _, _2, ÇqTeTT, ø±*¸j·T+
C§qï˝À <Ûäìj·÷$THé, ¬s’uÀù|¢ìHé n~Ûø£+>± ñ+{≤sTT. e+{Ï KìC≤\T n~Ûø£+>± ñ+&É≥+ e\¢ sê>∑T\qT b˛wüø£
Ç$ qsê\ ã\V”≤q‘·, e÷qdæø£ s¡T>∑à‘·\T, ø±fi¯ófl, #˚‘·T\T, <Ûëq´+>± |æ\TkÕÔs¡T.
eT+≥\T, H√{Ï |ü⁄+&ÉT,¢ yês¡øú ´£ s¡T>∑à‘·\ qT+∫ ø±bÕ&É‘êsTT. ø=Ás¡\T....
düu≤®: ø=Ás¡˝À¢ j·÷+{° Äøχ&Ó+≥T¢ n~Ûø£+>± ñ+{≤sTT. ñ
dü u ≤® ˙s¡ T ‘ê–‘˚ X¯ Ø sêìøÏ m+‘√ ñ|ü X ¯ e Tq+ <äs¡ dü+ã+<Ûä yê<ÛäT´\ qT+∫ ñ|üX¯eTq+ ø£*–kÕÔsTT.
ø£\T>∑T‘·T+~. eT<ÛäTy˚TVü‰ìï n<äT|ü⁄˝À ñ+#˚+<äT≈£î >∑T+&Ó»ãT“, s¡øVÔ£ ≤” q‘·, }ãø±j·T+, ø°fifl¯ yê‘·+, s¡øÁÔ£ kÕe+,
<√Vü≤<ä|&ü TÉ ‘·T+~. <ëVü≤+ rs¡Ã&É+‘√ bÕ≥T m+&É˝À X¯Øs¡+ ø±*q >±j·÷\T ‘·«s¡>± e÷qT‘êsTT.
&ûôV’≤Á&˚wüHé≈£î ˝ÀqTø±≈£î+&Ü #·÷düTÔ+~. ãs¡Te⁄ ‘·π>Z+<äT≈£L kÕeT\T..
dü V ü ≤ ø£ ] dü T Ô + ~. n+‘˚ > ±ø£ yê+‘· T \T, nJ]Ô ì kÕeT\T ‹j·T´>± ñ+{≤sTT. uÛÀ»q+ ‘·sê«‘· >∑T+&Ó˝À¢
‘=\–+#˚+<äT≈£î, Vü‰ìø£s¡yÓTÆq {≤øχqT¢ bı≥º˝ÀøÏ #˚s¡≈£î+&Ü eT+≥, ‘˚qTŒ\T sêe&É+, ø£&ÉT|ü⁄ ñã“s¡+ e+{Ï düeTdü´\≈£î
n&ÉT¶≈£îH˚+<äT≈£î, >=+‘·T eT+≥, <ä>∑TZ, ÄdüÔe÷, ‘·\H=|æŒ, Wwü<+äÛ >± |üì #˚dTü +Ô ~. e]>∑\˝À nìï ∫s¡T<ÛëHê´\˝À¬ø˝≤¢
»«s¡+ ìyês¡D≈£î düu≤® –+»*ï ˙{Ï˝À Hêqu…{Ϻ ‹Hêï, m≈£îÿe yÓ÷‘ê<äT˝À e÷+düø£‘·T\T e⁄+{≤sTT.
‘ê–Hê |òü*‘·+ ñ+≥T+~. X¯Øs¡+˝Àì ø=e⁄« XÊ‘êìï Ç$ }<ä\T....
‘·–ZkÕÔsTT. 67.5 Á>±eTT\ |æ+&ç |ü<ësêú\T, 11.6Á>±eTT\ ñ<ä\‘√ ‘·j·÷s¡T #˚dæq ÄVü‰s¡+ düT\uÛÑ+>± Js¡í+
e÷+düø£ ‘·T\T, 5Á>±eTT\ ø=e⁄«|ü<ësê∆\T, 8 MT©¢ Á>±eTT\ ne⁄‘·T+~. á ÄVü‰s¡+ X¯Øs¡ ñc˛íÁ>∑‘·\qT düeTdæú‹˝À
ÇqTeTT, 42 $T©¢ Á>±eTT\ ø±*¸j·T+, 296 $T©¢ Á>±eTT\ ñ+#·T‘·T+~. yê´~Û ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔì ô|+#·T‘·T+~. XÊØs¡ø£
bÕdüŒs¡dt, 296 $T©¢ Á>±eTT\ <∏äj·÷$THé, 0.25 $T©¢ ÁX¯eT ˝Ò≈£î+&Ü m≈£îÿeùd|ü⁄ ≈£Ls=Ãì |üì #˚ùd yê]øÏ }<ä\T
Á>±eTT\ ¬s’uÀù|ò¢$Hé, 2.3 $T©¢ Á>±eTT\ ìj·÷dæHé M{Ï˝À¢ eT+∫ ÄVü‰s¡+.
ñ+{≤sTT. Ä]ø£\T ...
sê>∑T\T.... Ä]ø£\T n~Ûø£ b˛wüø£ $\Te\T ø£*– ñ+&É&É+ e\¢
sê>∑T˝À¢ meTTø£\T, ø£+&Ésê\T, qsê\≈£î nedüs¡yÓTÆq |æ\¢\≈£î ã\es¡∆ø£ ÄVü‰s¡+>± |üì #˚düTÔ+~. s¡ø£Ô+˝À #·¬øÿs¡,

56 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018

ø=˝…ÁkÕº˝Ÿ kÕúsTT\qT n<äT|ü⁄˝À ñ+#·T‘·T+~. |”#·T |ü<ës¡ú+ wüß>∑sY u≤]q |ü&TÉ ‘·Tqï |ü]dæ‘ú T· \T ø£ì|ædTü HÔ êïsTT. Ç˝≤+{Ï
n~Û ø £ + >± ñ+&É ≥ + e\¢ X¯ Ø s¡ ãs¡ T e⁄ ‘· > ∑ Z & ÜìøÏ ∫s¡T‹fi¯¢ e\¢ nqsê∆˝Ò ø±˙ Äs√>±´ìøÏ eT+∫~ ø±<äT.
<√Vü≤<ä|&ü TÉ ‘·T+~. HÓ\dü] Áø£eT+>± sêì Ád”\Ô ≈£î, eT<ÛTä y˚TVü≤ |æ\¢\≈£î ñ<äj·T+ ˝Òe>±H˚ sê>∑T\‘√ #˚dæq >∑+õìø±ì,
yê´~ÛÁ>∑düTÔ\≈£î, ø£+{Ï qsê\ ã˝≤ìøÏ Ä]ø£\T eT+∫ bÕ\‘√ ø£*|æq sê– >∑+õø±˙, eTõ®>∑ ø±˙ sê– >∑+õ‘√
ÄVü‰s¡+. ø£*|æ yê]øÏ ‘ê–+∫q≥¢sTT‘˚ yês¡T Äs√>∑´e+‘·T\T>±
|ü|ü⁄Œ <ÛëHê´˝À¢ Ábı{°qT¢ yÓT+&ÉT.. ô|s¡T>∑T‘ês¡T. s=f…º\qT yê]øÏ n\yê≥T #˚j·÷*. á
∫s¡T <ÛëHê´˝À¢ 6 qT+∫ 12 XÊ‘·+ es¡≈£î Ábı{°qT¢ s=f…\º ‘√ bÕ≥T Ä≈£î≈£Ls¡\‘√ #˚dqæ ≈£Ls¡>±j·T\qT e+≥qT
ñ+fÒ |ü|⁄ü Œ<ÛëHê´˝À¢ 22 qT+∫ 24 XÊ‘·+ es¡≈î£ ñ+{≤sTT. |æ\¢\≈£î ‹ì|æ+#·&É+ e\q eT<ÛäTy˚TVü‰ìï sê≈£î+&Ü
|ü|ü⁄Œ<ÛëHê´˝À¢ _-Á>∑÷|t $≥$TqT¢ #Ó|ü⁄Œø√‘·–q+‘· ìj·T+Á‹+#·e#·TÃ. n~Ûø£ eT<äTy˚TVü≤+‘√ u≤<Ûä|ü&˚ yês¡T
ñ+{≤sTT. eT÷&ÉT |üP≥˝≤ uÛÀ»q+˝À ∫s¡T<ÛëHê´\T ø£*|æ nqï+øÏ ã<äT\T>± s=f…º\qT, sê– C≤e\qT rdüT≈£î+fÒ
rdüT≈£î+fÒ X¯ØsêìøÏ ø±yê*‡q e÷+düø£ ‘·T\Ô T n+<äT‘êsTT. u≤>∑T+≥T+~. y˚dü$˝À n‘·´~Ûø£ ñc˛íÁ>∑‘·\≈£î sê– C≤e˝À
b˛wüø£ ÄVü‰s¡ ˝ÀbÕ\qT ìyê]+#·e#·TÃ. Hê\T>∑T uÛ≤>±\T eTõ®>∑ ø£*|æ ‘ê–‘˚ ñ|üX¯eTq+ ø£\T>∑T‘·T+~. M{Ï˝À |”#·T
∫s¡T <ÛëHê´\T, ˇø£ uÛ≤>∑+ |ü|ü⁄Œ<Ûëq´+ ø£*|æ‘˚ dü+|üPs¡í |ü<ës¡+ú n~Ûø+£ >± ñ+{≤sTT. ø±ã{Ϻ eT\ã<äø› +£ ‘√ u≤<Û|ä &ü ˚
ÄVü‰s¡+>± e÷s¡T‘·T+~. ˝Ò<ä+fÒ 8 uÛ≤>±\T ∫s¡T<ÛëHê´\T, yês¡T M{Ïì rdüTø√e&É+ e\q yê{Ï qT+∫ ñ|üX¯eTq+
ˇø£ |ü|ü⁄Œ<Ûëq´+ #˚sêÃ*. bı+<äe#·TÃ.
H˚{Ï ÄVü‰s¡+- Á|üuÛ≤e+:- yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\T` Äs√>∑´+:`
H˚{Ï Ä<ÛäTìø£ düe÷»+˝À $<˚o dü+düÿ‹ yÓ÷E˝À |ü&ç nìï b˛wüø±\T ‘·–q yÓ÷‘ê<äT˝À ñ+&˚ ÄVü‰s¡+
|æ \ ¢ \ T, ô|<ä › \ T |æ C ≤® \ T, ãs¡ Z s ¡ T ¢ ‹+≥÷ X¯ Ø sêìøÏ yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\T. $≥$TqT¢, Kì»\eD≤\T, Ábı{°qT¢
ñ|ü j Ó ÷ >∑ | ü & É ì , Äs√>±´ìï <Ó ã “rùd ÄVü ‰ sêìï M{Ï˝À |ü⁄wüÿ\+>± \_ÛkÕÔsTT. ø±ã{Ϻ düeT‘·T˝≤Vü‰s¡+˝À
rdüT≈£î+≥THêïs¡T. uÛ≤s¡´, uÛsÑ \Ô¡ T ñ<√´>±\≈£î yÓfifl¯ &É+, }|æ] uÛ≤>∑+>± X¯q>∑\T, |ü©¢\T, ô|düs¡¢ e+{Ï $‘·ÔHê\≈£î Á|ü‘˚´ø£
dü&É\ì |üqT\‘√ _J>± ñ+&É≥+‘√ Ç+{À¢ ‘·j·÷s¡T kÕúq+ Çyê«*. ∫≈£îÿfi¯ó¢, k˛j·÷ e+{Ï ˝…>∑÷´yéT C≤‹øÏ
#˚j·T&É+ ˝Ò<äT. |æ\¢\T kÕj·T+Á‘·+ nsTT‘˚ #ê\T >√_, #Ó+~q ≈£Ls¡>±j·T\ $‘·HÔ ê\qT ≈£L&Ü yÓTT\¬ø‹Ô+∫q|ü⁄|ü&TÉ
q÷&ç˝Ÿ‡ n+≥÷ ∫s¡T‹fi¯fl≈£î n\yê≥T|ü&ÉT‘·THêïs¡T. yê{ÏH˚ eT+∫ b˛wüø±Vü‰s¡+>± |üì#˚kÕÔsTT. #Ó˙’ j·TT\ yÓ<’ ´ä $<Ûëq+˝À
Çwüº+>± ‹q&É+ e\q |æ\¢\T }ãø±j·TT\T>± ‘·j·÷s¡e⁄ ≈£L&Ü yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\≈£î n~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´+ ñ+~. Ç$
‘·THêïs¡T. Ç˝≤+{Ï ÄVü‰s¡+ ‹q&É+‘√ ∫qï ej·TdüT‡˝ÀH˚ X¯Øsêìï X¯ó~∆ #˚kÕÔsTT. M{Ïì ‘·s¡#·T>± rdüT≈£î+fÒ X¯Øs¡+

qe+ãsYY 2018 kÕúìø£ bÕ\q 57

#Ó ’ ‘ · q ´e+‘· y Ó T Æ ì‘· ´ j· T e«q+‘√ ñ+&É e #· Ã ì #Ó ’ H ê  Äs√>±´ìøÏ eT+∫<äì ÁuÒø˘ bòÕdtº e÷H˚dæ rdüTø√e&É+
yÓ’<ä´$<Ûëq+ #ÓãT‘·Tqï~. dü]ø±<äT. m≈£îÿe>± kÕïø˘‡ düeTj·T+˝À rdüT≈£î+fÒ
eTq+ rdüT≈£îH˚ ÄVü‰s¡+˝À Á|ü<Ûëq+>± ø±s√“ôV’≤Á&˚≥T¢, eT+∫~. m≥÷>±ì f…Æ+˝À Äø£˝ÒùdÔ, @ düyÓ÷kÕ
Ábı{°qT¢, ø=e⁄«\T ñ+{≤sTT. Ç$ Js¡íÁ|üÁøÏj·T <ë«sê ˝≤+{Ïy√ ‹q≈£î+&Ü yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\T rdüTø√e&É+
#·¬øÿs¡\T, nyÓTÆH√ Äe÷¢\T, ø=e⁄« Äe÷¢\T>± $&çb˛‘êsTT. y˚T\T.
Ç$ Ç˝≤ $&çb˛e&ÜìøÏ düV≤ü ø£]+#˚ ø=ìï s¡ø±\ m+C…e’ TT\T  kÕ<Ûës¡D+>± kÕj·T+ø±\+ ø£s¡ø£s¡˝≤&˚ ∫|t‡ ˝≤+{Ï
yÓTT\¬ø‹Ôq –+»˝À¢ ñ+{≤sTT. Ç$ eTq X¯Øs¡+˝À ñ+&˚ ∫s¡T‹fi¯ó¢ ‹Hê\ì|ædüTÔ+~. ô|’>± yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\T
m+C…’eTT\T ø£Hêï eT]+‘· X¯øÏÔeT+‘·+>± |üì#˚kÕÔsTT. #·|üŒ>± nì|ækÕÔsTT. ø±ã{Ϻ M{Ïô|’ ã÷+B ˝≤+{Ï$
X¯Øs¡+˝Àì m+C…’eTT\T #·sê´o\‘·qT ô|+#·T‘êsTT. #·\T¢≈£îì ‹qe#·TÃ.
eTTK´+>± ø±s√“ôV’≤Á&˚≥¢ô|’ |üì#˚ùd nyÓTÆ˝ÒCŸ m+C…’yéT \T  yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\qT y˚sTT+#·&ÉyÓ÷, ñ&çøÏ+#·&ÉyÓ÷
#·Ts¡T≈£î<äq+ eT]+‘· ô|s¡T>∑T‘·T+~. ø±ã{Ϻ yÓTT\¬ø‹Ôq #˚jT· &É+ e\¢ y˚&øç Ï yê{Ï˝Àì $≥$TqT¢ <Óã“‹+{≤sTT.
–+»\qT uÛÀ»q+˝À uÛ≤>∑+ #˚düT≈£î+fÒ Js¡íÁ|üÁøÏj·T ø±ã{Ϻ M{Ïì |ü∫Ã$ ‹q&Éy˚T ñ‘·ÔeT+.
y˚>∑e+‘·+ ne⁄‘·T+~. –+»\qT yÓTT\¬ø‹Ô+∫q|ü⁄Œ&ÉT yê{Ï  M{Ï b˛wüø£ $\Te ô|s¡>±\Hêï, eT]+‘· s¡T∫>± ñ
b˛wüø£kÕúsTT ô|s¡T>∑T‘·T+~. M{Ï˝Àì Ábı{°qT¢, $≥$TqT¢, +&Ü\Hêï |ü©¢\T, ø±´¬s{Ÿ eTTø£ÿ\T, ãsƒêì ˝≤+{Ï$
Kì»\eD≤\T, m+C…e’ TT\T eT]+‘· düT\uÛÑ Á|üÁøÏjT· \ <ë«sê ø£\T|ü⁄ø=ì ‹qe#·TÃ. s¡ø£s¡ø±\ |ü+&É¢ eTTø£ÿ\T ≈£L&Ü
eTq X¯Øs¡+˝ÀøÏ #˚s¡T‘êsTT. ø£\T|ü⁄ø√e#·TÃ.
Ç˝≤ rdüTø√+&ç..  @<√ ˇπø s¡ø£yÓTÆq –+»\≈£î ã<äT\T>± nìï s¡ø±\T
 eT<Ûë´Vü≤ï uÛÀ»q+˝À e÷+kÕVü‰s¡+ rdüT≈£î+fÒ ø£*|æ rdüT≈£î+fÒ eT+∫~.
‘·|üŒìdü]>± kÕj·T+ø±\+ yÓTT\¬ø‹Ôq –+»\qT dæ.ôV≤#Y. πsDTø£
rdüTø√yê*. Bìe\¢ e÷+kÕVü‰s¡+˝Àì n~Ûø£ ø=e⁄« ØôdsYà kÕÿ\sY.
#˚ùd Vü‰ì qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√e#·TÃ.
Published by: Pausumi Basu, IAS Chief Executive Officer, on behalf of TSIRD,Govt. of Telangana, Hyderabad.

58 kÕúìø£ bÕ\q qe+ãsYY 2018