Druk nr 2219

Warszawa, 17 lipca 2009 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów
DSPA-4822-7(4)/09

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Przekazuję przyjęty przez Radę Ministrów dokument:

- Sprawozdanie z realizacji Krajowego

Programu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie od 1 stycznia 2008 r. do 31
grudnia 2008 r.
Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Pracy i
Polityki Społecznej do reprezentowania stanowiska Rządu w tej sprawie w toku
prac parlamentarnych.

(-) Donald Tusk

 SPRAWOZDANIE

Z REALIZACJI KRAJOWEGO
PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA
PRZEMOCY
W RODZINIE
od 1 STYCZNIA 2008 r. do 31 GRUDNIA 2008 r.
Spis treści: str.
Wstęp ........................................................................................................... 1

Rozdział I. Cele realizowane w ramach Programu ...................................... 2

Rozdział II. Realizacja Działań uprzedzających ......................................... 3

1. Realizacja strategii diagnozujących ................................................... 3
2. Realizacja strategii informacyjnych ................................................... 27
3. Realizacja strategii edukacyjnych ...................................................... 41

Rozdział III. Realizacja Działań interwencyjnych ...................................... 64

1. Realizacja strategii pomocowych kierowanych do ofiar
przemocy w rodzinie .......................................................................... 64
2. Realizacja strategii interwencyjnych kierowanych
do sprawców przemocy w rodzinie .................................................... 69

Rozdział IV Realizacja Działań wspierających

- strategii terapeutycznych .......................................................... 91

Rozdział V. Realizacja Działań korekcyjno – edukacyjnych

skierowanych do sprawców przemocy w rodzinie
- Strategii ukierunkowanych na zmianę zachowań
i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie ............................ 95

Rozdział VI. Finansowanie Programu ............................................................ 102

Rozdział VII. Sposób monitorowania Programu ………………………….. 103

Rozdział VIII. Podsumowanie, uwagi, postulaty ............................................105

 Wstęp

Kolejny rok realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

zwanego dalej „Programem” ukierunkowany był przede wszystkim na działania mające na
celu zmniejszenie zjawiska przemocy w rodzinie wobec dzieci.
Od kilkunastu lat zaczyna przebijać się do świadomości społecznej problem przemocy
w rodzinie, w tym w szczególności zjawisko krzywdzenia dzieci.
Na problem krzywdzenia dzieci należy spojrzeć z szerokiej perspektywy zarówno
pod kątem zdiagnozowania zjawiska przemocy wobec dzieci jak i prowadzonych działań w
tym zakresie.
Dlatego też w lipcu ubiegłego roku został opracowany Raport na temat krzywdzenia
dzieci w Polsce, treść którego dała podstawy do stworzenia odpowiednich mechanizmów
systemowych oraz zmian legislacyjnych mających na celu stworzenie spójnego systemu
przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci.
W dokumencie przedstawiona została:
1. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie wobec dzieci na podstawie badań
przeprowadzonych przez TNS OBOP.
2. Działania Rządu na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie w tym:
a) prawodawstwo;
b) podejmowane działania w ramach krajowych programów.
3. Podejmowane działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie wobec dzieci
na szczeblu wojewódzkim.
4. Opis wybranych działań samorządów lokalnych oraz organizacji pozarządowych jako
przykłady dobrych praktyk.
Ponadto w roku 2008 prowadzone były bieżące działania wynikające z zapisów
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Niniejsze opracowanie – przygotowane zostało w oparciu o sprawozdania
wojewodów, marszałków oraz sprawozdania: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa
Sprawiedliwości, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Komendy Głównej Policji
oraz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

1
Rozdział I. Realizowane cele w ramach Programu
Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie zakłada osiągnięcie
następujących celów:
1) zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie;
2) zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności
pomocy;
3) zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących
przemoc w rodzinie.

Cele ogólne są realizowane poprzez:

1) systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie;
2) podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie;
3) podnoszenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie;
4) udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie;
5) oddziaływania na sprawców przemocy w rodzinie.

Poprzez realizację celów Krajowego Programu zakłada się:

1) zmianę pojmowania przez społeczeństwo zjawiska przemocy w rodzinie;
2) promowanie wartości rodzinnych;
3) edukację dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie skutków stosowania przemocy
w rodzinie;
4) promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy.

2
Rozdział II. Realizacja Działań uprzedzających

Wśród działań uprzedzających wyróżnia się następujące Strategie:

- Strategie diagnozujące;
- Strategie informacyjne;
- Strategie edukacyjne

1. Realizacja Strategii diagnozujących

Realizacja Strategii diagnozujących odbywa się w ramach poszerzania wiedzy na temat
rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie.
Działanie: Zebranie informacji na temat rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie
na obszarze Polski, dotyczących:
- skali zjawiska w podziale na kategorie ofiar,
- identyfikacji ofiar,
- identyfikacji sprawców.

W okresie sprawozdawczym Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, wypełniając

zobowiązania zawarte w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
zleciło firmie TNS OBOP przeprowadzenie badań diagnozujących zjawisko przemocy
w rodzinie wobec dzieci.
Celem przeprowadzonych badań było oszacowanie rozmiarów zjawiska przemocy wobec
dzieci w podstawowej komórce społecznej, jaką jest rodzina, rozpoznanie postrzeganej
społecznie skali zjawiska krzywdzenia dzieci, zidentyfikowanie postaw społecznych i reakcji
na tego typu przemoc, rozpoznanie funkcjonujących stereotypów, a także poznanie
pośrednich lub bezpośrednich kontaktów z sytuacjami przemocy wobec dzieci w rodzinie,
okoliczności temu towarzyszących oraz zidentyfikowanie ofiar i sprawców w rozróżnieniu
na doświadczanie i stosowanie czterech form przemocy: psychicznej, ekonomicznej, fizycznej
oraz seksualnej.
Badanie – 3 000 wywiadów - zostało przeprowadzone na ogólnopolskiej, losowej,
reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 18 i więcej lat, a także na podstawie
502 wywiadów przeprowadzonych z przedstawicielami grup zawodowych „pierwszego
kontaktu”:
- pedagogów,
- policjantów,
- kuratorów,
- pracowników służby zdrowia,
- pracowników socjalnych ośrodków pomocy społecznej.

W przedkładanym materiale przedstawiono najważniejsze wyniki i wnioski

z przeprowadzonych badań, bez prezentowania szczegółowych wyników, bowiem informacje
te zamieszczone są w Raporcie na temat krzywdzenia dzieci w Polsce, który w ubiegłym roku
przekazany został do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Wyniki badań również
są ogólnodostępne na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej:
www.mpips.gov.pl. w lewym menu: „Przemoc w rodzinie”.

3
Najważniejsze wyniki i wnioski

Opinie na temat zjawiska przemocy w rodzinie wobec dzieci– postawy wobec stereotypów

• Większość Polaków nie zgadza się z negatywnymi stereotypami na temat przemocy

wobec dzieci. Jednak znaczący jest odsetek osób, którym bliskie są szkodliwe
stwierdzenia na temat krzywdzenia dzieci: jedna czwarta (24%) społeczeństwa
aprobuje karanie swojego dziecka biciem, a 22% jest przekonana, że kłótnie,
rękoczyny zdarzają się w każdym domu. Jedna piąta (19%) badanych zgadza
się z opinią, że pogróżki i zastraszanie dziecka w rodzinie to jeszcze nie przemoc,
a co dziesiąty (10%) Polak sądzi, że rodzice nie muszą pytać dziecka o zgodę, jeśli
chcą wydać jego pieniądze. Co jedenasty respondent (9%) zgadza
się ze stwierdzeniem, iż w ogóle nie istnieje coś takiego jak wykorzystywanie
seksualne dzieci w rodzinie.
• Stereotypy działają głównie wśród osób słabo wykształconych. Respondenci, którzy
zgadzają się z negatywnymi stereotypami na temat dzieci to głównie badani, których
edukacja zakończyła się na szkole podstawowej, gimnazjum bądź szkole zasadniczej
zawodowej oraz respondenci źle oceniający swoją sytuację materialną. Częściej
niż inni zgadzają się z krzywdzącymi dzieci stereotypami mężczyźni oraz badani nie
posiadający dzieci w wieku do 18 roku życia, ale także osoby najstarsze w wieku 60
i więcej lat, jak również badani, którzy doświadczyli przemocy w dzieciństwie.
• Zdecydowanie przeważają w społeczeństwie opinie, iż stosowanie przemocy
fizycznej, ekonomicznej, czy psychicznej wobec dzieci przynosi więcej złych
niż dobrych skutków. Skuteczność kary czy to emocjonalnej, fizycznej
czy ekonomicznej nie jest zdaniem większości Polaków jej usprawiedliwieniem.
• Prawie powszechna jest w Polsce opinia, że pomaganie dzieciom – ofiarom przemocy
w rodzinie jest obowiązkiem moralnym każdego człowieka.
• Większość Polaków uważa, że prawo w Polsce słabo chroni dzieci, które są ofiarami
przemocy w rodzinie i nie zgadza się z twierdzeniem, że istnieją okoliczności, które
usprawiedliwiają przemoc w rodzinie wobec dzieci.

Opinie o rozpowszechnieniu zjawiska przemocy w rodzinie wobec dzieci w Polsce

• Natężenie przemocy większe jest zdaniem respondentów w skali całego kraju niż
w ich okolicy. Badani częściej dostrzegają to zjawisko globalnie - w Polsce niż
lokalnie - w swoim sąsiedztwie.
• W Polsce przemoc w rodzinie wobec dzieci jako zjawisko powszechne dostrzega
5% badanych, podczas gdy, w najbliższej okolicy jest to zjawisko rozpoznawalne
powszechnie tylko przez 1% ankietowanych. Jako częstą przemoc w rodzinie wobec
dzieci dostrzega w Polsce 28% respondentów, a w swojej okolicy tylko 6% badanych,
natomiast jako dotyczącą mniej więcej połowy rodzin w Polsce dostrzega przemoc
21% respondentów, a w swoim sąsiedztwie 7% badanych.
• Osoby, które doświadczyły którejkolwiek formy przemocy w dzieciństwie częściej
niż inne postrzegają zjawisko przemocy w rodzinie, jako częste oraz dotyczące mniej
więcej połowy rodzin.

4
Znajomość rodzin z problemem przemocy w rodzinie wobec dzieci

• Ponad dwie piąte (44%) Polaków zna przynajmniej jedną rodzinę, o której słyszało
lub wie, że dochodzi w niej do przemocy wobec dzieci
• Blisko jedna trzecia (31%) ankietowanych ma w swoim otoczeniu przynajmniej jedną
rodzinę, o której wie, że wobec dzieci stosowana jest tam przemoc psychiczna,
tyle samo (31%) respondentów twierdzi, że zna przynajmniej jedną rodzinę, w której
stosuje się wobec dzieci przemoc fizyczną, 17% Polaków słyszało o rodzinie, w której
stosowana jest przemoc ekonomiczna, a 5% potrafi wskazać w swojej okolicy rodzinę,
o której słyszało lub wie, że dzieci są tam wykorzystywane seksualnie.

Występowanie zjawiska przemocy w rodzinie wobec dzieci według ofiar, sprawców

i świadków

• Jedna piąta (19%) badanych przyznaje, że stosowała przemoc (przynajmniej jedną

jej formę) wobec członków swojej rodziny.
• 12% Polaków przyznaje się do stosowania wobec członków swojej rodziny przemocy
psychicznej. Stosuje ją 27% osób, które doświadczyły tego rodzaju przemocy
w dzieciństwie i jedna piąta (21%) osób, które doświadczyły w dzieciństwie
którejkolwiek formy przemocy.
• 11% Polaków przyznaje się do stosowania w rodzinie przemocy fizycznej. Częściej
niż inni stosują ją osoby, będące ofiarami tego typu przemocy w dzieciństwie (30%)
i jedna czwarta (24%) osób, które doświadczyło w okresie niepełnoletności
którejkolwiek formy przemocy.
• Trzech na stu (3%) przyznaje się do stosowania wobec rodziny przemocy
ekonomicznej.
• Mniej niż 1% respondentów przyznało się do bycia sprawcami przemocy seksualnej
wobec członków swojej rodziny.
• Przemoc wobec członków rodziny istotnie częściej stosują osoby, które
w przeszłości same były ofiarami przemocy.
• 15% Polaków posiadających dzieci do 18 roku życia stosowało wobec swojego
dziecka którąkolwiek formę przemocy przynajmniej raz, 12% Polaków przyznaje
się do zastosowania wobec swojego dziecka przynajmniej jednej z czterech form
przemocy więcej niż raz, natomiast do stosowania którejkolwiek formy przemocy
wiele razy przyznaje się 1% badanych.
• 9% rodziców stosowało przynajmniej raz wobec swojego dziecka przemoc fizyczną,
8% badanych stosowało przemoc psychiczną, a 2% rodziców stosowało przemoc
ekonomiczną. Do stosowania wobec swojego dziecka przemocy seksualnej przyznało
się mniej niż 1% badanych.
• Bycie ofiarą przemocy w dzieciństwie wiąże się ze stosowaniem przemocy wobec
swojego dziecka. Ponad jedna trzecia (35%) rodziców, którzy w dzieciństwie
doświadczyli którejkolwiek formy przemocy przynajmniej raz zastosowali przemoc
wobec swoich dzieci.
• 12% badanych deklaruje, że mieszka w gospodarstwie domowym,
w którym dochodziło do jakiejkolwiek formy krzywdzenia dzieci.
W gospodarstwie domowym co jedenastego (9%) Polaka dochodziło do przemocy
psychicznej wobec dzieci. 7% ankietowanych przyznaje, że w domu, w którym
mieszka stosowana była wobec dzieci przemoc fizyczna, a 3% badanych mówi,

5
 że w jego domu dzieci były ofiarami przemocy ekonomicznej. Mniej niż jeden procent
badanych wspomina, że w jego gospodarstwie domowym dochodzi bądź dochodziło
do przemocy seksualnej wobec dzieci.

Ofiary przemocy – dzieci

• Ofiarami przemocy (czy to psychicznej, ekonomicznej, czy fizycznej), której sprawcą

są rodzice dzieci do 18 roku życia, częściej są chłopcy niż dziewczynki.
• Z deklaracji sprawców o wieku ofiar w momencie stosowania wobec nich przemocy
psychicznej po raz ostatni wynika, że najczęściej (34% wskazań) są to dzieci w wieku
od 7 do 10 lat. Jedna piąta (21%) sprawców po raz ostatni zastosowała przemoc
emocjonalną wobec swojego dziecka, gdy miało ono od 11 do 15 lat.
• Jedna czwarta (25%) badanych twierdzi, iż ostatni raz stosowało przemoc
ekonomiczną wobec swojego dziecka, gdy miało ono od 11 do 15 lat, nieco mniej –
22% sprawców, stosowało po raz ostatni ten rodzaj przemocy wobec dzieci poniżej
7 roku życia.
• Jedna trzecia rodziców (34%) stosowała po raz ostatni przemoc fizyczną wobec
swojego dziecka, gdy miało od 7 do 10 lat, a 30% respondentów deklaruje, że ostatni
raz stosowało tę formę przemocy, gdy dziecko miało mniej niż 7 lat.

Ofiary przemocy w dzieciństwie

• Blisko dwie piąte (37%) społeczeństwa deklaruje, że w dzieciństwie stosowano wobec

nich którąkolwiek formę przemocy przynajmniej raz, natomiast do bycia ofiarą
przynajmniej jednej formy przemocy, częściej niż raz przyznało się 29% Polaków.
Wiele razy doświadczyło przemocy w dzieciństwie 9% respondentów.
• Respondenci najczęściej doświadczyli w dzieciństwie przemocy fizycznej (27%)
oraz psychicznej (21%). Zdecydowanie mniej respondentów przyznało, że gdy byli
dziećmi stosowano wobec nich przemoc ekonomiczną (9%) i seksualną (2%).
• W przypadku przemocy psychicznej, ekonomicznej i fizycznej częściej mężczyźni
(chłopcy) niż kobiety (dziewczynki) byli – w dzieciństwie - ofiarami poszczególnych
form przemocy. Najczęściej ofiarami przemocy psychicznej były osoby w wieku
10-13 lat (28%), ten przedział wiekowy charakteryzuje również respondentów, którzy
najczęściej padali ofiarami przemocy fizycznej (36%). Ofiarami przemocy
ekonomicznej były najczęściej osoby w wieku 14-16 lat.
• W przypadku przemocy seksualnej częściej kobiety niż mężczyźni były jej ofiarami.
Kiedy zdarzenie miało miejsce po raz ostatni, najczęściej ofiary miały poniżej 10 lat.
• Najczęściej dzieci były krzywdzone przez swoich najbliższych, czyli ojca i matkę.

Charakterystyka sprawców przemocy wobec dzieci

• 7% rodziców dzieci w wieku do 18 roku życia przyznaje, że dopuściło się wobec

nich przemocy w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
• Częściej do stosowania przemocy psychicznej wobec dzieci przyznały się osoby lepiej
wykształcone. Może to wynikać z faktu, że częściej identyfikują ten rodzaj przemocy
niż badani o niższym poziomie edukacji. W rozpowszechnieniu przemocy psychicznej
wobec dzieci nie ma istotnych różnic w przypadku płci rodzica - sprawcy. Istotnie
częściej niż inni stosują ten rodzaj przemocy wobec swoich dzieci osoby w wieku
40-49 lat (11%), natomiast istotnie rzadziej młodzi rodzicie w wieku 18-29 lat (1%).

6
 • Warto zauważyć, iż tę formę przemocy stosuje wobec swoich dzieci jedna czwarta
(24%) badanych, którzy doświadczyli tego typu przemocy w dzieciństwie i blisko
jedna piąta (18%) respondentów, którzy doświadczyli którejkolwiek formy przemocy,
gdy byli niepełnoletni. Bycie ofiarą przemocy psychicznej w dzieciństwie sprzyja
stosowaniu tego typu przemocy wobec własnych dzieci.
• Częściej mężczyźni (4%) niż kobiety (1%) przyznają się do stosowania przemocy
ekonomicznej wobec swoich dzieci, jak również zdecydowanie częściej
o jej stosowaniu mówią respondenci, którzy doświadczyli tego typu przemocy w
dzieciństwie (16%).
• Częściej niż pozostali do stosowania przemocy fizycznej wobec swoich dzieci
przyznają się osoby z wykształceniem wyższym (15%) i średnim (12%) –
prawdopodobnie dlatego, gdyż osoby słabiej wykształcone nie identyfikują swoich
zachowań jako przemocy. Częściej niż inni, o tym rodzaju przemocy mówią także
osoby w wieku 40-49 lat (15%). Najczęściej przemoc tę stosowały osoby, które
w dzieciństwie były jej ofiarami (28%) oraz respondenci, którzy doświadczyli
w dzieciństwie którejkolwiek formy przemocy (22%).
• Mniej niż jeden na stu badanych rodziców przyznało się, do stosowania przemocy
seksualnej wobec swoich dzieci.

Przemoc wobec dziecka popełniana pod wpływem alkoholu

• Czterech na stu (4%) sprawców przemocy wobec swoich dzieci przyznaje,

że dopuściło się krzywdzącego dziecko czynu (przemocy psychicznej, fizycznej,
ekonomicznej bądź seksualnej) pod wpływem alkoholu.

Współistnienie przemocy wobec dzieci i kłopotów w pracy i życiu osobistym

• Problemy w życiu osobistym, jak i kłopoty w pracy sprzyjają stosowaniu przemocy

wobec dzieci. Blisko jedna piąta (19%) badanych przyznaje, że dopuściła
się przemocy wobec swojego dziecka w momencie, gdy miała kłopoty w pracy. Blisko
jedna trzecia (30%) sprawców dopuściła się przemocy wobec swojego dziecka,
gdy miała problemy w rodzinie lub życiu osobistym.

Korzystanie z pomocy różnych instytucji i organizacji oraz ocena ich skuteczności

• Zdecydowana większość (82%) rodzin, w których doszło do stosowania którejkolwiek

przemocy (fizycznej, psychicznej, ekonomicznej, seksualnej) wobec dzieci twierdzi,
że nie korzystała z pomocy instytucji i organizacji, natomiast blisko jedna piąta (18%)
badanych korzystała z tego typu pomocy. Ze wsparcia różnych instytucji i organizacji
skorzystały najczęściej rodziny, w których wystąpił problem psychicznej przemocy
wobec dzieci – jedna piąta (21%) takich rodzin, 13% rodzin, w których doszło
do przemocy fizycznej wobec dzieci oraz 12% rodzin, w których doszło do przemocy
ekonomicznej.
• Respondenci, którzy w sytuacji przemocy wobec dziecka w rodzinie zwracali
się o pomoc do instytucji/organizacji zazwyczaj oceniali otrzymaną pomoc jako
w pełni skuteczną (52% w przypadku przemocy ekonomicznej, 47% w przypadku
przemocy psychicznej, 44% w przypadku przemocy fizycznej). Jako częściowo
skuteczną oceniło pomoc instytucji/organizacji 38% rodzin, które korzystały z
pomocy instytucji w przypadku przemocy psychicznej, 23% rodzin zwracających się
do organizacji w przypadku przemocy ekonomicznej oraz 36% w przypadku

7
 przemocy fizycznej. Wśród rodzin, które korzystały z pomocy udzielonej
przez organizacje/instytucje w związku z przemocą wobec dzieci w rodzinie - jedna
czwarta (25%) w przypadku przemocy ekonomicznej, 16% w przypadku przemocy
fizycznej, oraz 14% korzystających z pomocy w przypadku przemocy psychicznej
uważa, że w ogóle nie była ona skuteczna.

Krzywdzenie dzieci według opinii profesjonalistów

Najważniejsze wyniki i wnioski

• Pracownicy „pierwszego kontaktu” nie pozostają obojętni na sytuację przemocy

w rodzinie wobec dzieci, jeśli zetkną się z takimi przypadkami, to podejmują
działania, aby jej przeciwdziałać.
• Najczęściej z przypadkami przemocy fizycznej w rodzinie wobec dzieci styczność
mają kuratorzy, prawie dziewięciu na dziesięciu deklaruje, że przynajmniej
raz zetknęło się z taką formą przemocy. Nieco rzadziej podczas swojej pracy
zawodowej z przemocą fizyczną spotykają się przedstawiciele innych badanych grup
zawodowych – w około połowie przypadków.
• Z przemocą psychiczną stosowaną w rodzinie wobec dzieci również najczęściej
spotykają się kuratorzy, ponad dziewięciu na dziesięciu spotkało się z tym rodzajem
przemocy. Przedstawiciele innych grup zawodowych, także często mieli styczność
z przypadkami przemocy psychicznej (od 54% do 67%).
• Z przemocą ekonomiczną w rodzinie wobec dzieci zdecydowanie najczęściej
spotykali się kuratorzy (prawie sześciu z dziesięciu badanych). Wśród innych grup
zawodowych odsetki te wahają się od 18% do 30%.
• Z przemocą seksualną w rodzinie stosowaną wobec dzieci, podobnie jak w przypadku
trzech innych rodzajów przemocy, najczęściej spotykają się w swojej pracy
zawodowej kuratorzy. Siedmiu na dziesięciu twierdzi, że spotkała się z tego rodzaju
przejawami przemocy. W pozostałych badanych grupach udział osób, które zetknęły
się z taką formą przemocy kształtuje się na poziomie od 23% do 33%.
• Bardzo często badani deklarują, że o przemocy w rodzinie wobec dzieci dowiadują się
od samych ofiar lub zauważają takie przejawy sami. Źródła informacji o stosowaniu
przemocy w rodzinie wobec dzieci zależą, także od badanej grupy profesjonalistów
oraz od rodzaju przemocy. Z relatywnie największej liczby źródeł o sytuacjach
przemocy w rodzinie wobec dzieci korzystają kuratorzy.
• Respondenci, którzy twierdzą, że przynajmniej raz spotkali się z przemocą fizyczną w
rodzinie wobec dzieci, prawie zawsze podejmowali jakieś działania, aby jej
przeciwdziałać. Najrzadziej reagowali przedstawiciele służby zdrowia (88%),
w pozostałych grupach zawodowych odsetki te mieściły się w przedziale od 95%
do 99%. Respondenci twierdzą, że ich działania były podjęte szybko (ok. dwie trzecie
przypadków - po pierwszym podejrzeniu, ok. jedna trzecia przypadków -
po upewnieniu się).
• W przypadku przemocy psychicznej w rodzinie wobec dzieci działania podejmowali
wszyscy badani kuratorzy. Policjanci, pedagodzy, pracownicy socjalni jedynie trochę
rzadziej podejmowali jakieś działania (odpowiednio 96%, 95%, 94%). Najrzadziej
próby niesienia pomocy dzieciom - ofiarom przemocy psychicznej w rodzinie
deklarują pracownicy służby zdrowia (79%).
• Wszyscy kuratorzy i pracownicy socjalni twierdzą, że podejmowali działania
w przypadkach przemocy ekonomicznej w rodzinie wobec dzieci. Nieco rzadziej

8
 pomoc ofiarom rodzinnej przemocy ekonomicznej nieśli pedagodzy szkolni (94%)
i policjanci (89%). Najrzadziej ofiarom tej formy agresji pomagali pracownicy służby
zdrowia (76%).
• Wśród przedstawicieli grup zawodowych, którzy spotkali się
z przypadkami przemocy seksualnej w rodzinie w stosunku do dzieci, wszyscy
policjanci i prawie wszyscy kuratorzy podjęli jakieś działania zapobiegawcze. Trochę
rzadziej reagowali pedagodzy szkolni (92%) oraz pracownicy socjalni (88%). Trzy
czwarte (75%) pracowników służby zdrowia twierdzi, że zareagowała w przypadkach
przemocy seksualnej w rodzinie wobec dzieci.
• W związku z różnego rodzaju przypadkami przemocy w rodzinie wobec dzieci
pedagodzy szkolni najczęściej podejmowali działania polegające na różnego rodzaju
rozmowach. Były to rozmowy zarówno z samym dzieckiem – ofiarą przemocy, jak
i rodzicami lub opiekunami dziecka.
• Kuratorzy, którzy w swojej pracy spotkali się z przypadkami przemocy
w rodzinie wobec dzieci, w zdecydowanej większości deklarują, że podjęli szereg
działań. Tak więc najczęściej kuratorzy podejmowali współpracę z sądem
lub z prokuraturą. Często podejmowali oni współpracę z jednostką Policji. Kuratorzy
podejmowali także działania w postaci rozmowy ze sprawcą przemocy. Kuratorzy
deklarują, że ich działania opierają się także na bezpośrednim kontakcie z ofiarami
przemocy.
• Najczęściej podejmowanym przez pracowników socjalnych działaniem
w przypadkach styczności z przemocą w rodzinie wobec dzieci jest przeprowadzenie
rodzinnego wywiadu środowiskowego. Pracownicy socjalni w przypadkach zetknięcia
się z taką przemocą również często podejmują współpracę z kuratorem lub sądem
rodzinnym oraz udzielają ofiarom wsparcia psychologicznego i prawnego.
• Pracownicy służby zdrowia, którzy podejmowali jakieś działania związane
z przypadkami przemocy w rodzinie wobec dzieci, z którymi spotkali się w swojej
pracy, deklarują, że często podejmują rozmowy z członkiem rodziny w celu
motywowania do przeciwdziałania sytuacji przemocy. Często także przekazywali
informację o przemocy innej instytucji – ośrodkowi pomocy społecznej
lub powiatowemu centrum pomocy rodzinie. Policja i prokuratura zawiadamiane były
przez pracowników służby zdrowia przede wszystkim o przypadkach przemocy
fizycznej oraz seksualnej.
• Policjanci, którzy zetknęli się z przypadkami przemocy w rodzinie wobec dzieci
najczęściej podejmują działania w formie rozmów – zarówno ze sprawcą jak i ofiarą
przemocy. Większość policjantów dokonuje czynności dochodzeniowo-śledczych,
przekazują dokumentację odpowiednim organom i instytucjom.
• Zdecydowana większość ankietowanych przedstawicieli grup zawodowych
„pierwszego kontaktu” ocenia swoje działania podejmowane przeciwko przemocy
w rodzinie wobec dzieci jako skuteczne.
• Zdaniem przedstawicieli wszystkich badanych grup zawodowych „pierwszego
kontaktu” generalnie przemocy fizycznej w rodzinie ulegają dzieci poniżej 10-go roku
życia. Znaczna większość respondentów twierdzi, że przemocy fizycznej w rodzinie
ulegają tak samo często chłopcy jak i dziewczynki, jednak jeżeli wskazują jedną z płci
częściej są to chłopcy.
• Zdaniem większości respondentów z badanych grup zawodowych przemocy
psychicznej w rodzinie najczęściej ulegają dzieci w wieku od 6 do 16 lat.
Sprecyzowanego zdania w tej kwestii nie mają policjanci. Znaczna większość
ankietowanych twierdzi, że przemocy psychicznej w rodzinie ulegają tak samo często
chłopcy jak i dziewczynki.

9
 • Ankietowani najczęściej nie są w stanie jednoznacznie sprecyzować wieku dzieci
będących najczęściej ofiarami przemocy ekonomicznej w rodzinie. Na to pytanie
najczęściej padała odpowiedź „trudno powiedzieć”. Wśród konkretnych odpowiedzi
częściej niż inne pojawia się przedział od 10 do 16 lat. Ankietowani twierdzą,
że przemocy ekonomicznej w rodzinie tak samo często ulegają chłopcy jak
i dziewczynki.
• Zdaniem pedagogów szkolnych, kuratorów i pracowników socjalnych przemocy
seksualnej w rodzinie najczęściej ulegają dzieci w wieku od 6 do 16 lat. Pracownicy
służby zdrowia i policjanci najczęściej nie są w stanie udzielić odpowiedzi
na to pytanie. Zdaniem znacznej większości przedstawicieli badanych grup ofiarami
przemocy seksualnej w rodzinie padają dużo częściej dziewczynki niż chłopcy.
• Największym problemem utrudniającym przedstawicielom wszystkich grup
zawodowych „pierwszego kontaktu” niesienie skutecznej pomocy dzieciom - ofiarom
przemocy w rodzinie jest opór i trudny kontakt z rodziną dziecka.

Działanie: badanie istniejącej infrastruktury instytucji pomagających ofiarom przemocy

w rodzinie;

Badanie infrastruktury instytucji pomagających ofiarom przemocy

w rodzinie odbywa się raz w roku, za pośrednictwem wojewodów, w oparciu o druk
sprawozdania, który jest załącznikiem nr 4 do Krajowego Programu.

W całej Polsce w ramach instytucji pomagających ofiarom przemocy

w rodzinie funkcjonuje 1 229 instytucji prowadzonych przez gminy oraz 296 instytucji
prowadzonych przez powiaty.

GMINY

Tabela Nr 1 – struktura instytucji prowadzonych w gminach pomagających ofiarom przemocy

w rodzinie.

Gmina 2008r.

6%
9%

punkty konsultacyjne

ośrodki wsparcia

ośrodki interwencji kryzysowej i

punkty interwencji kryzysowej

85%

10
 Wśród instytucji prowadzonych przez gminy zdecydowaną większość stanowią
punkty konsultacyjne (85%), a następnie są to ośrodki wsparcia (6% ) oraz ośrodki
interwencji kryzysowej (6%) – Tabela Nr 1.

Z pomocy wszystkich instytucji prowadzonych przez gminy skorzystało 73 046 osób–

najwięcej z pomocy punktów konsultacyjnych – 82 % (ponad 60 000). Z pomocy ośrodków
interwencji kryzysowej skorzystało ponad 8 000 osób (12%). Z ośrodków wsparcia 4 157 (6%
wszystkich osób). Tabela Nr 2.

Tabela Nr 2 – struktura osób korzystających z poszczególnych instytucji prowadzonych przez

gminy w 2008 r.

Gmina 2008

12%

punkty konsultacyjne
6%

ośrodki w sparcia

ośrodki interw encji

kryzysow ej i punkty
interw encji kryzysow ej
82%

Średnio z instytucji prowadzonych przez gminę skorzystało w ubiegłym roku 59 osób.

Najwięcej osób skorzystało z ośrodków interwencji kryzysowej i punktów interwencji
kryzysowej (średnio 116 osób na 1 ośrodek), a najmniej z ośrodków wsparcia (37 osób na
1 ośrodek).

Wszystkie instytucje prowadzone przez gminę udzieliły w 2008r. pomocy w prawie

85 000 sprawach.
Spośród działań jakie podjęto wobec tych osób można wymienić:
ƒ 42 581 (co stanowi 51% ogółu osób którym udzielono pomocy) sprawy w ramach
interwencji kryzysowej,
ƒ 2 274 (3%) spraw w ramach pomocy całodobowej,
ƒ 39 455 (46%) spraw miało inną formę pomocy.

Wśród osób, którym udzielono w 2008 r. pomocy 15% stanowiła pomoc skierowana
do dzieci.
Wszystkie ośrodki prowadzone przez gminę dokonały w 2008 r. 9 985 działań
interwencyjnych, w tym:
ƒ co 10 działanie (13% wszystkich) polegało na izolowaniu sprawców od ofiar z czego
tylko ok. 11% dotyczyło eksmisji sprawców z lokali,

11
 ƒ co 50 działanie (2%) stanowiły interwencje polegające na wykonywaniu
przez sprawców prac społecznie użytecznych.

Punkty Konsultacyjne

Największa liczba punktów konsultacyjnych prowadzonych przez gminy działa

w województwach:
ƒ wielkopolskim – 102 (10% wszystkich),
ƒ małopolskim – 96 (9%),
ƒ mazowieckim – 91 (9%).

Najmniejsza liczba zaś działa w następujących województwach:

ƒ pomorskim – 28 (3%),
ƒ opolskim – 33 (3%),
ƒ świętokrzyskim – 35 (3%).

Tabela Nr 3 – liczba punktów konsultacyjnych prowadzonych przez gminę w 2008 r.

Liczba punktów konsultacyjnych prowadzonych przez gminę

w poszczególnych województwach

120
102
96
100 91 89 91
87

80 68
62 60
56 55
60
44 45
33 35
40 28

20

0
kujawsko-pomorskie

małopolskie

podkarpackie

pomorskie

zachodniopomorskie
dolnośląskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

opolskie

podlaskie

śląskie
mazowieckie

świętokrzyskie

wielkopolskie
warmińsko-
mazurskie

Najwięcej osób, które w 2008 r. skorzystały z pomocy punktów konsultacyjnych

prowadzonych przez gminy było w następujących województwach:
ƒ dolnośląskie – 7 332 (12% wszystkich),
ƒ śląskim – 6 837 (11%),
ƒ mazowieckie – 6 150 (10%).

Najmniej osób skorzystało zaś z punktów konsultacyjnych w następujących województwach:

ƒ podkarpackie– 954 (2%),
ƒ pomorskie – 1 367 (2%),
ƒ podlaskie – 1 520 (3%).

12
Mapa nr 1 – liczba punktów konsultacyjnych

Tabela Nr 4 – liczba osób korzystających w 2008 r. z punktów konsultacyjnych

prowadzonych przez gminę – podział na województwa

Liczba osób korzystających z punktów konsultacyjnych w

poszczególnych województwach
8000 7332
6837
7000 6150
5579 5309
6000
4819
5000 4438 4510

4000
2889
3000 2544
2275
1951 1854
2000 1520 1367
954
1000
0
kujawsko-pomorskie

małopolskie

podkarpackie

pomorskie

zachodniopomorskie
dolnośląskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

opolskie

podlaskie

śląskie
mazowieckie

świętokrzyskie

wielkopolskie
warmińsko-
mazurskie

Z każdego punktu konsultacyjnego prowadzonego przez gminy skorzystało średnio 58

osób – najwyższą średnią odnotowano w województwie wielkopolskim (102 osoby na 1
punkt) a najniższą w województwie pomorskim (28 osób na jeden punkt).

13
Tabela Nr 5 – średnia liczba osób korzystających z punktów konsultacyjnych prowadzonych
przez gminy w 2008r.

Średnia liczba osób korzystających z punktów

konsultacyjnych prowadzonych przez gminę w
poszczególnych województwach w 2008r.

90 81 79 78
75
80 69
68
70
60 54 52 53 55
46 49
50 41
35 34
40
30 22
20
10
0
kujawsko-pomorskie

małopolskie

podkarpackie

pomorskie

zachodniopomorskie
dolnośląskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

opolskie

podlaskie

śląskie
mazowieckie

świętokrzyskie

wielkopolskie
warmińsko-
mazurskie
Ośrodki wsparcia

Najwięcej ośrodków wsparcia prowadzonych przez gminy działa w województwach:

ƒ mazowieckim – 20 (18% wszystkich),
ƒ śląskim – 16 (14%),
ƒ wielkopolskim – 16 (11%).

Najmniej zaś działa w następujących województwach:

ƒ lubuskim – 0,
ƒ podlaskim – 0,
ƒ świętokrzyskim – 1 (1%).

Najwięcej osób skorzystało w 2008 r. z ośrodków prowadzonych przez gminy

w następujących województwach:
ƒ śląskim – 1262 (30% wszystkich),
ƒ wielkopolskim – 504 (12%),
ƒ zachodniopomorskim – 482 (12%).

Statystycznie z jednego ośrodka prowadzonego przez gminy skorzystało w 2008 r. w całej

Polsce 37 osoby – najwięcej w województwie pomorskim (83 osoby na 1 ośrodek) a najmniej
w świętokrzyskim (3 osoby na 1 ośrodek).

14
Mapa nr 2 – liczba ośrodków wsparcia

Tabela Nr 6 – liczba ośrodków wsparcia oraz osób z nich korzystających w 2008 r. –

prowadzonych przez gminy
90 25

80

20
70

60

15
50

40
10

30

20
5

10

0
małopolskie
kujawsko-pomorskie

podkarpackie

pomorskie

warmińsko- mazurskie

zachodniopomorskie
dolnośląskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

opolskie

podlaskie

śląskie
mazowieckie

świętokrzyskie

wielkopolskie

liczba osób korzystających liczba jednostek

15
Ośrodki interwencji kryzysowej i punkty interwencji kryzysowej

Ponad 8 561 osób w 2008 r. skorzystało z 74 ośrodków i punktów interwencji

kryzysowej jakie były w całej Polsce prowadzone przez gminy.
Oznacza to, że w 2008r. z 1 ośrodka skorzystało średnio 116 osób. Najwięcej osób
w ubiegłym roku skorzystało z ośrodków prowadzonych przez gminy w następujących
województwach:
ƒ dolnośląskim – 6 433(38% wszystkich korzystających),
ƒ zachodniopomorskim – 4 043 (24%),
ƒ lubelskim – 2 138 (13%).

Tabela Nr 7 – liczba ośrodków interwencji kryzysowej i punktów interwencji kryzysowej

oraz liczba osób z nich korzystających – prowadzone przez gminy w 2008 r.
2 500 14

12
2 000
10

1 500
8

6
1 000

4
500
2
kujawsko-pomorskie

małopolskie

podkarpackie

pomorskie

zachodniopomorskie
dolnośląskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

opolskie

podlaskie

śląskie
mazowieckie

świętokrzyskie

wielkopolskie
warmińsko-
mazurskie

liczba osób korzystających liczba jednostek

16
Mapa nr 3 – liczba ośrodków interwencji kryzysowej i punktów interwencji kryzysowej

POWIATY

Tabela Nr 8 – struktura instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie –

prowadzonych przez powiaty w 2008 r.
Powiat 2008r.

8%

12%
ośrodki wsparcia

specjalistyczne ośrodki wsparcia

5%

domy dla matek z małoletnimi

dziećmi i kobiet w ciąży
ośrodki interwencji kryzysowej i
75% punkty interwencji kryzysowej

Wśród instytucji prowadzonych przez powiaty w 2008 r. zdecydowaną większość

stanowią ośrodki interwencji kryzysowej i punkty interwencji kryzysowej (75%), a następnie
specjalistyczne ośrodki wsparcia (12%) oraz ośrodki wsparcia (8%).

17
 Ze wszystkich instytucji prowadzonych przez powiaty w 2008r. skorzystało prawie
47 000 osób – najwięcej z ośrodków interwencji kryzysowej – prawie 37 000 tj. 78%
wszystkich korzystających z pomocy. Z ośrodków wsparcia skorzystało zaś 1 793 osób (4%
wszystkich).

Tabela Nr 9 – struktura osób korzystających z poszczególnych instytucji prowadzonych przez

powiaty w 2008 r.
Powiat 2008

4%

17% ośrodki w sparcia

specjalistyczne ośrodki
w sparcia

1% domy dla matek z małoletnimi

dziećmi i kobiet w ciąży

ośrodki interw encji

78% kryzysow ej i punkty
interw encji kryzysow ej

Średnio z instytucji prowadzonych przez powiat skorzystało w ubiegłym roku

150 osób. Najwięcej osób skorzystało z specjalistycznych ośrodków wsparcia (211 osób
na 1 ośrodek) a najmniej z domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (18
osoby na 1 ośrodek).

Wszystkie instytucje udzieliły w 2008 r. pomocy w prawie 89 000 spraw.

Spośród działań jakie podjęto wobec osób, które skorzystały z instytucji prowadzonych przez
powiaty były to:
ƒ 61 331 sprawy w ramach interwencji kryzysowej (co stanowi 69% ogółu osób którym
udzielono pomocy),
ƒ 5 030 sprawy w ramach pomocy całodobowej (6%),
ƒ 21 951 spraw miało inną formę pomocy (25%).

Wśród osób, którym w 2008r. udzielono pomocy 15% stanowiła pomoc skierowana do dzieci.

Wszystkie ośrodki prowadzone przez powiat dokonały w 2008 r. 11 549 działań

interwencyjnych w tym:
ƒ 30% działań miało formę programów korekcyjno – edukacyjnych,
ƒ 4% działań polegało na izolowaniu sprawców od ofiar przemocy.

18
Ośrodki wsparcia

Liczba ośrodków wsparcia prowadzonych przez powiat w 2008 r. wyniosła 24 a liczba osób
z nich korzystających to 1 793 co oznacza, że z jednego ośrodka skorzystało średnio
75 osoby.
Mapa nr 4 – liczba ośrodków wsparcia

19
Tabela Nr 10 – liczba ośrodków wsparcia oraz osób z nich korzystających – prowadzone
przez powiat w 2008 r.
450 10

400 9

8
350

7
300

6
250
5
200
4

150
3

100
2

50 1
dolnośląskie

lubuskie

opolskie

pomorskie

śląskie
kujawsko-pomorskie

lubelskie

łódzkie

małopolskie

podlaskie

świętokrzyskie

zachodniopomorskie
warmińsko-

wielkopolskie
podkarpackie
mazowieckie

mazurskie
liczba osób korzystających liczba jednostek

Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie

W całej Polsce w 2008 r. działało 36 specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar

przemocy w rodzinie prowadzonych przez powiaty, z których skorzystało 7 590 osoby, co
daje średnią 211 osób na 1 ośrodek.

Najwięcej osób skorzystało z jednostek prowadzonych przez powiaty w następujących

województwach:
ƒ małopolskim – 1 795 (24% łącznej liczby osób),
ƒ świętokrzyskim – 1 146 (15%),
ƒ kujawsko-pomorskim - 596 (8%).

20
Tabela Nr 11 - liczba specjalistycznych ośrodków wsparcia oraz liczba osób z nich
korzystających – prowadzone przez powiaty

2 000 5

1 800 4
1 600 4
1 400
3
1 200
3
1 000
2
800
2
600

400 1

200 1
kujawsko-pomorskie

małopolskie

podkarpackie

pomorskie

zachodniopomorskie
dolnośląskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

opolskie

podlaskie

śląskie
mazowieckie

świętokrzyskie

wielkopolskie
warmińsko-
mazurskie
liczba osób korzy stający ch liczba jednostek

Domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży

16 domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży prowadzonych przez powiat
dysponowało 294 miejscami i skorzystało z nich 716 osób co oznacza, że z każdego domu
skorzystało średnio ok. 45 osób. Najwięcej w województwie warmińsko-mazurskim –
207 osób (tj. 29% wszystkich korzystających z domów dla matek) oraz łódzkim – 110 osób
(15%).

21
Mapa nr 5 – liczba domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży

Tabela Nr 12 - liczba domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz liczba
osób z nich korzystających – prowadzonych przez powiaty
250 4

3
200

150
2

2
100

1
50
1
łódzkie

mazowieckie

podkarpackie

świętokrzyskie
lubelskie

lubuskie

opolskie

podlaskie

wielkopolskie

zachodniopomorskie
warmińsko-
dolnośląskie

małopolskie

pomorskie

śląskie
kujawsko-pomorskie

mazurskie

liczba osób korzystających liczba jednostek

22
Ośrodki interwencji kryzysowej

Prawie 37 000 osób skorzystało z 294 ośrodków interwencji kryzysowej i punktów

interwencji kryzysowej jakie były w całej Polsce prowadzone przez powiaty. Oznacza to,
że z 1 ośrodka skorzystało średnio 126 osób. Najwięcej osób skorzystało z ośrodków
prowadzonych w następujących województwach:
ƒ małopolskim – 6 871,
ƒ wielkopolskim – 4 011,
ƒ zachodniopomorskim – 3 474.

Najmniej osób skorzystało zaś z ośrodków prowadzonych w województwie:

ƒ opolskim – 644,
ƒ lubelskim – 752.

Tabela Nr 13 - liczba ośrodków interwencji kryzysowej oraz liczba osób z nich

korzystających – prowadzonych przez powiaty
8 000 30

7 000
25
6 000
20
5 000

4 000 15

3 000
10
2 000
5
1 000
łódzkie

mazowieckie

podkarpackie

świętokrzyskie
lubelskie

lubuskie

opolskie

podlaskie

wielkopolskie

zachodniopomorskie
warmińsko-
dolnośląskie

małopolskie

pomorskie

śląskie
kujawsko-pomorskie

mazurskie

liczba osób korzystających liczba jednostek

23
Mapa nr 6 – liczba ośrodków interwencji kryzysowej i punktów interwencji kryzysowej

Działanie: Zbadanie skuteczności pomocy rodzinom dotkniętym przemocą w tym zbadanie

istniejących przeszkód w zakresie pomagania ofiarom przemocy

Ocena skuteczności podejmowanych działań zgodnie z przekazaną przez Wojewodów

sprawozdawczością

GMINY

W Polsce funkcjonuje 1 229 instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie

prowadzonych przez gminy. W 2008 r. z pomocy tych instytucji skorzystało 73 046 osób.
W ubiegłym roku z pomocy 1 instytucji skorzystało średnio 60 osób, co stanowi 20%
spadek w porównaniu z 2007 r. w którym średnio z instytucji prowadzonych przez gminę
skorzystało 75 osób.

W 2008 r. z punktów konsultacyjnych prowadzonych przez gminy skorzystało 60 328

osób, co stanowi 25% spadek w porównaniu z 2007r., w którym osób tych było 79 400.

24
Tabela 14 przedstawia średnią liczbę osób korzystających z punktów konsultacyjnych
prowadzonych przez gminę w poszczególnych województwach w 2007 r. i 2008 r.

Średnia liczba osób korzystających z punktów

konsultacyjnych prowadzonych przez gminę w
poszczególnych województwach w 2007 i 2008r.

120
100
80
2007
60
2008
40
20
0

warmińsko-
dolnośląskie

kujawsko-pomorskie

lubelskie

lubuskie

łódzkie

małopolskie

mazowieckie

opolskie

podkarpackie

podlaskie

pomorskie

śląskie

świętokrzyskie

wielkopolskie

zachodniopomorskie
mazurskie

W 2008 r. z ośrodków wsparcia prowadzonych przez gminy skorzystało 4 157 osób,

co stanowi 38% spadek w porównaniu z 2007 r. Średnio, z jednego ośrodka prowadzonego
przez gminy skorzystało 37 osób.

O połowę mniej osób skorzystało z ośrodków interwencji kryzysowej. Średnio

w 2008r. z jednego ośrodka skorzystało 115 osób.

POWIATY

W 2008 r. z wszystkich instytucji prowadzonych przez powiaty skorzystało prawie

46 705 osób, co stanowi 9% wzrost w porównaniu do roku 2007. Struktura osób
korzystających z tych instytucji uległa zmianie na korzyść specjalistycznych ośrodków
wsparcia, z których w 2007 r. skorzystało 12% wszystkich osób korzystających z instytucji
prowadzonych przez powiat, zaś w 2008r. 16%.
Średnio z instytucji prowadzonych przez powiat skorzystało w ubiegłym roku
aż 158 osób, co stanowi 26% wzrost w porównaniu z 2007 r.
Wszystkie instytucje prowadzone przez powiat udzieliły w 2008r. pomocy w prawie
89 000 sprawach, co stanowi wzrost o 6%.
Ponad dwukrotny wzrost wystąpił w liczbie wypełnionych Niebieskich Kart
dotyczących przemocy w rodzinie. W 2007 r. wypełniono 2536 kart, z czego 1190 zostało
przekazanych instytucjom, zaś w 2008r. wypełniono 4333 i przekazano 1508 kart.

25
 Liczba działań interwencyjnych prowadzonych przez powiat utrzymała
się na poziomie z ubiegłego roku. 21% wzrost można zaobserwować w liczbie prowadzonych
programów korekcyjno-edukacyjnych.

Ocena skuteczności podejmowanych działań według badań przeprowadzonych przez TNS

OBOP

Zdecydowana większość ankietowanych przedstawicieli grup zawodowych

„pierwszego kontaktu” ocenia swoje działania podejmowane przeciwko przemocy fizycznej
w rodzinie wobec dzieci jako skuteczne.
Twierdzi tak ponad cztery piąte (83%) pedagogów szkolnych, ośmiu z dziesięciu
policjantów (80%) czy pracowników socjalnych (79%), ponad trzy czwarte kuratorów (77%)
oraz dwie trzecie (66%) pracowników służby zdrowia.
Jako nieskuteczne swoje działania w przypadkach przemocy fizycznej stosunkowo
najczęściej oceniają pracownicy socjalni (15% badanych).
Dość duży jest też odsetek braku oceny, szczególnie wśród pracowników służby
zdrowia, z których jedna czwarta (26%) nie jest w stanie określić skuteczności swoich
działań.

OCENA SKUTECZNOŚCI PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W PRZYPADKACH PRZEMOCY

FIZYCZNEJ W RODZINIE WOBEC DZIECI
nie były
były skuteczne nie wiem
skuteczne
Pedagodzy szkolni: 83% 2% 15%
Kuratorzy: 77% 4% 19%
Pracownicy socjalni: 79% 15% 6%
Pracownicy służby zdrowia: 66% 8% 26%
Policjanci: 80% 3% 17%

W przypadkach przemocy psychicznej w rodzinie wobec dzieci również większość

badanych oszacowuje swoje działania jako skuteczne. Twierdzi tak trzy czwarte badanych
kuratorów i pracowników socjalnych (po 75%), siedmiu na dziesięciu (70%) policjantów,
dwie trzecie (67%) badanych pedagogów szkolnych oraz ponad połowa (55%) pracowników
służby zdrowia.
Jako nieskuteczne określa podejmowane działania 16% pracowników służby zdrowia,
14% pracowników socjalnych oraz co dziesiąty (10%) pedagog szkolny.
Nie mają zdania w tej kwestii stosunkowo najczęściej pracownicy służby zdrowia
(29%).

OCENA SKUTECZNOŚCI PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W PRZYPADKACH PRZEMOCY

PSYCHICZNEJ W RODZINIE WOBEC DZIECI
nie były
były skuteczne nie wiem
skuteczne
Pedagodzy szkolni: 67% 10% 23%
Kuratorzy: 75% 9% 16%
Pracownicy socjalni: 75% 14% 11%
Pracownicy służby zdrowia: 55% 16% 29%
Policjanci: 70% 8% 22%

26
 Jeżeli chodzi o przemoc ekonomiczną w rodzinie wobec dzieci podejmowane
działania były skuteczne zdaniem ponad trzech czwartych (77%) badanych kuratorów, prawie
trzech czwartych (po 74%) ankietowanych pedagogów szkolnych oraz pracowników
socjalnych, ponad trzech piątych (63%) badanych policjantów oraz prawie sześciu
na dziesięciu (58%) pracowników służby zdrowia.
Podjęte środki najczęściej nie były skuteczne w opinii pracowników socjalnych,
odpowiedzi tej udzieliła prawie jedna czwarta (23%) badanych.
Skuteczności swoich działań podejmowanych w sytuacji przemocy ekonomicznej
w rodzinie wobec dzieci stosunkowo najczęściej nie potrafią ustalić pracownicy służby
zdrowia (32%) oraz policjanci (27%).

OCENA SKUTECZNOŚCI PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W PRZYPADKACH PRZEMOCY

EKONOMICZNEJ W RODZINIE WOBEC DZIECI
nie były
były skuteczne nie wiem
skuteczne
Pedagodzy szkolni: 74% 8% 18%
Kuratorzy: 77% 11% 12%
Pracownicy socjalni: 74% 23% 3%
Pracownicy służby zdrowia: 58% 10% 32%
Policjanci: 63% 10% 27%

Znacząca większość badanych pracowników grup zawodowych pierwszego kontaktu

jest zdania, że podejmowane przez nich działania w przypadkach przemocy seksualnej
w rodzinie wobec dzieci były skuteczne.
Twierdzi tak aż dziewięciu na dziesięciu (90%) policjantów, ponad cztery piąte (86%)
badanych kuratorów, ośmiu z dziesięciu (80%) pracowników socjalnych, 70% pedagogów
szkolnych oraz trzy piąte (60%) badanych pracowników służby zdrowia.
Relatywnie najczęściej nie potrafili zdecydowanie odpowiedzieć na to pytanie
pracownicy służby zdrowia (37%) oraz pedagodzy szkolni (28%).

OCENA SKUTECZNOŚCI PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ W PRZYPADKACH PRZEMOCY

SEKSUALNEJ W RODZINIE WOBEC DZIECI
były nie były
nie wiem
skuteczne skuteczne
Pedagodzy szkolni: 70% 2% 28%
Kuratorzy: 86% 3% 11%
Pracownicy socjalni: 80% 4% 16%
Pracownicy służby zdrowia: 60% 3% 37%
Policjanci: 90% 3% 7%

27
 2. Realizacja Strategii informacyjnych
Realizacja strategii informacyjnych odbywa się poprzez podniesienie poziomu
wrażliwości społecznej na zjawisko przemocy w rodzinie dzięki przeprowadzeniu kampanii
społecznych.

Działanie: Przeprowadzenie kampanii społecznych

W okresie sprawozdawczym działania prowadzone w ramach Strategii informacyjnych

skierowane były na podniesienie wrażliwości społeczeństwa polskiego wobec zjawiska
krzywdzenia dzieci.
W tym celu zorganizowane zostały:
- ogólnopolska kampania społeczna,
- regionalne kampanie społeczne.

Ogólnopolska kampania społeczna podzielona została na trzy etapy. Pierwszym z nich

była rozpoczęta we wrześniu 2008 r. realizowana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
i Administracji kampania pod nazwą KOCHAM – NIE BIJĘ, która trwała do końca
października.
Adresatami kampanii byli:
• osoby doznające przemocy,
• dzieci i młodzież,
• rodzice,
• przedstawiciele instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy
w rodzinie,
• sprawcy przemocy.
W kampanii wykorzystywane zostały przede wszystkim spoty telewizyjne,
w których uczestniczyły znane postaci pokazujące jak należy właściwie dbać o swoje dziecko.

Kolejna odsłona Kampanii Społecznej pod nazwą „KOCHAM – REAGUJĘ”

rozpoczęła się w listopadzie ubiegłego roku i prowadzona była na poziomie centralnym, a
także lokalnym za pośrednictwem Marszałków Województw.

Działania w ramach Kampanii Społecznej „Kocham – Reaguję” prowadzone na poziomie

centralnym

W ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej „Kocham. Reaguję” zostały

wyprodukowane trzy filmy reklamowe o długości 20 sek. każdy oraz 3 spoty radiowe
o długości 30 sek. każdy. Producentem filmów reklamowych i spotów radiowych była
TVN S.A. Autorem scenariusza filmów reklamowych i spotów radiowych był Pan Maciej
Starczewski TVN. Na bezpłatny udział w filmach reklamowych i spotach radiowych zgodzili
się Magdalena Różczka, Piotr Adamczyk, Rafał Królikowski, Tomasz Karolak.
Filmy reklamowe były obecne na antenie telewizji TVN, TVP oraz POLSAT od
23 grudnia 2008 r. do 16 marca 2009 r.. Spoty radiowe były obecne na antenie Polskiego
Radia, Radia Kielce, Radia Merkury, Radia Rzeszów, Radia Wrocław, Radia Gdańsk, Radia
Lublin, Radia Pomorza i Kujaw, Radia Szczecin, Radia Zachód, Radia Białystok od stycznia
2009 r. do końca lutego 2009 r. Ponadto spoty radiowe pobierane były bezpośrednio ze
strony www.kochamreaguje.pl.

28
 W ramach kampanii wyprodukowano i rozdystrybuowano następujące materiały
poligraficzne:
Ulotka – „Zareaguj” skierowana do ogółu społeczeństwa, w liczbie 700 tys.
egzemplarzy.

Broszura – „Zareaguj” - skierowana do profesjonalistów, w liczbie 500 tys.

egzemplarzy.

Plakat– „Zareaguj” skierowany do ogółu społeczeństwa, w liczbie 500 tys.

egzemplarzy.

Za opracowanie merytoryczne, graficzne oraz produkcję plakatu była odpowiedzialna

Fundacja Dzieci Niczyje, na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Ponadto przez cały czas trwania kampanii funkcjonowała całodobowa infolinia
0 801 109 801 obsługiwana przez pracowników Fundacji Krajowe Centrum Kompetencji.
Wszystkie zgłoszenia dotyczące kampanii społecznej "Kocham - Reaguję" były rejestrowane
w postaci dokumentacji elektronicznej i papierowej podpisanej przez pracownika
przyjmującego zgłoszenie.

Działania w ramach Kampanii Społecznej Kocham – Reaguję prowadzone za

pośrednictwem Marszałków Województw

Do realizacji Kampanii na szczeblu lokalnym przystąpiło 13 województw, które na

podstawie podpisanych z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej umów, otrzymały środki
finansowe na ten cel.
Z realizacji tego zadania zrezygnowały województwa:
• zachodniopomorskie,
• pomorskie,
• śląskie.

Szczegółowy opis realizacji zadania zamieszczony został w załączniku Nr 1 do niniejszego

Sprawozdania.

Podsumowanie Kampanii Społecznej „Kocham – Reaguję” realizowanej na szczeblu

lokalnym:

Realizowane przez Marszałków Województw Kampanie miały charakter różnorodny:

a) 12 marszałków zorganizowało wojewódzkie konferencje.

Z konferencji wojewódzkiej zgodnie z podpisaną umową zrezygnowało Województwo
Wielkopolskie.
Ogółem w konferencjach wzięło udział ok. 2 338 osób
Uczestnikami konferencji na rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci byli głównie
pracownicy socjalni, pedagodzy i psychologowie szkolni, nauczyciele szkół i przedszkoli,
kuratorzy, logopedzi, instruktorzy terapii pedagogicznej, doradcy i konsultanci metodyczni,
strażnicy miejscy, policjanci, kuratorzy sądowi i społeczni, pracownicy zatrudnieni

29
w placówkach opiekuńczo – wychowawczych, stowarzyszeniach, ośrodkach wsparcia
i ośrodkach interwencji kryzysowej oraz przedstawiciele służby zdrowia, Kościoła,
organizacji pozarządowych itp.
Konferencje miały głównie charakter wykładowy lub wykładowo -warsztatowy.
Podczas konferencji omówiona została szeroko rozumiana tematyka przeciwdziałania
krzywdzeniu dzieci w tym między innymi kwestie:
• Związane z rozpoznawaniem, pomocą i profilaktyką związaną z przemocą wobec dziecka,
• Procedur postępowania w przypadku podejrzenia wykorzystywania seksualnego dziecka,
• Zapoznano uczestników konferencji z regulacjami prawnymi dotyczącymi ochrony
małoletnich w toku procedur karnych,
• Stosowanych procedur interwencyjnych oraz przesłuchiwania dzieci – ofiar, świadków
przemocy w rodzinie,
• Przeciwdziałania przemocy wobec dzieci w środowisku szkolnym,
• Ról administracji rządowej w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,
• Zespołów interdyscyplinarnych do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

b) w 12 województwach opracowano ulotki, plakaty, broszury, poradniki, który były

wykorzystane podczas konferencji i szkoleń lub też rozesłane do gmin. Województwo
Małopolskie nie opracowało materiałów informacyjnych, jako przyczynę podając zbyt długi
czas przeprowadzania procedur przetargowych,

c) wszystkie województwa również województwo zachodniopomorskie, śląskie oraz

pomorskie dystrybuowały materiały kampanijne w postaci plakatów, ulotek, broszur
przekazanych i wyprodukowanych ze środków finansowych MPIPS. Kilka województw
dystrybucję niewykorzystanych w 2008 r. materiałów kampanijnych prowadzi również w
2009 r. Materiały przekazane zostały między innymi do powiatów i gmin, a za ich
pośrednictwem do OPS, PCPR, placówek opiekuńczo – wychowawczych, jednostek
organizacyjnych pomocy społecznej realizujących zadania na rzecz przeciwdziałania
przemocy w rodzinie, szkół, jednostek policji, Kościołów, służby zdrowia, organizacji
pozarządowych itp.,

d) w województwach np. lubelskim, lubuskim, opolskim zorganizowano imprezy

okolicznościowe – koncerty, konkursy plastyczne, „dni otwarte”, w trakcie których osoby
potrzebujące pomocy mogły skorzystać z bezpłatnych porad psychologów, pracowników
socjalnych, prawników,

e) w większości województw w lokalnych stacjach radiowych i telewizyjnych

zamieszczane były spoty, natomiast w lokalnej prasie informacje o Kampanii. Jako przykład
województw, które aktywnie zaangażowały lokalne media należy uwzględnić: kujawsko –
pomorskie, lubelskie, lubuskie, łódzkie, mazowieckie, opolskie, podlaskie, świętokrzyskie,
warmińsko – mazurskie,

f) województwa dolnośląskie, lubelskie, mazowieckie w ramach kampanii uruchomiły

strony internetowe, które poświęcone zostały zagadnieniom kampanii społecznej w tym
zawierały informacje dotyczące bazy teleadresowej dla osób doznających przemocy
w rodzinie,.

g) inne działania realizowane w ramach kampanii:

- upowszechnienie akcji na billboardach i citylightach np. województwa: łódzkie,
świętokrzyskie, wielkopolskie,

30
- wizyty informacyjne pracowników w organizacjach społecznych, wizyty studyjne,
seminaria np. województwa: mazowieckie, podkarpackie, podlaskie,
- produkcja i dystrybucja gadżetów (np. kalendarzy, misiów, toreb, długopisów itp.)
np. województwa: mazowieckie, opolskie, świętokrzyskie, łódzkie.

Realizacja Kampanii społecznej przyczyniła się do osiągnięcia następujących celów:

• zwiększenia społecznego zaangażowania w sprawy związane,
z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie w szczególności wobec dzieci,
• poszerzenia poziomu wiedzy obywateli na temat przemocy wobec dzieci,
• zmiany negatywnych metod wychowawczych rodziców wobec dzieca,
• podniesienie profesjonalizacji służb działających w obszarze pomocy dzieciom
krzywdzonym.
Ponadto w 2008 r. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji zlecił
do realizacji podmiotom pozarządowym zadanie publiczne pn.: „Przeciwdziałanie
radykalizacji zachowań dzieci i młodzieży”.
Zadanie dotyczyło m.in. prowadzenia akcji i kampanii promujących właściwe postawy
zgodne z prawem i normami społecznymi, realizacji przedsięwzięć służących do stworzenia
w środowisku młodzieżowym skutecznych mechanizmów obrony i sprzeciwu wobec takich
negatywnych zjawisk jak przemoc, alkoholizm, narkomania. Zadanie obejmowało działania
mające na celu kształtowanie właściwych postaw społecznych, zmniejszania skali
negatywnych zachowań. Realizacja zadania miała przyczynić się do zacieśniania współpracy
różnych podmiotów działających na rzecz dzieci i młodzieży zwłaszcza na poziomie
lokalnym oraz wypracowania skutecznych mechanizmów służących ograniczaniu
negatywnych zjawisk występujących wśród młodych ludzi.
Konkurs wygrały cztery projekty:
1. Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Narkomanii, Oddział Terenowy w Warszawie
„Młodzieżowy system wsparcia rówieśniczego” - przyznana dotacja w wysokości
45.730 zł.
2. Caritas Archidiecezji Katowickiej, Ośrodek Św. Dominika „Dzieci ulicy mówią nie” -
przyznana dotacja w wysokości 10.300 zł.
3. Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, Oddział Powiatowy w Gorlicach „Nie jestem sam”-
przyznana datacja w wysokości 10.230 zł.
4. Fundacji Dom Nadziei „Uwierzyć w siebie” - przyznana dotacja w wysokości
32.230 zł.

Działanie: Ograniczenie przemocy pokazywanej w mediach - zachęcanie mediów do

rezygnacji z programów dla dzieci, w których zawarta jest przemoc

Za realizację powyższego działania odpowiedzialna jest Krajowa Rada Radiofonii i

Telewizji (KRRiT), której kompetencje ograniczają się do kontroli programów już
wyemitowanych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji realizowała w 2008 r. założenia
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, podobnie jak w latach
poprzednich, w oparciu o przepisy art. 18 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i
telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji z dnia 23 czerwca 2005 r. w sprawie kwalifikowania audycji lub
innych przekazów mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny
lub moralny rozwój małoletnich oraz audycji lub innych przekazów przeznaczonych dla danej

31
kategorii wiekowej małoletnich, stosowania wzorów symboli graficznych i formuł
zapowiedzi (Dz. U. nr 130, poz. 1089).
Działania KRRiT, w zakresie realizacji Programu, ograniczają się wyłącznie
do reagowania w sytuacjach kiedy program (lub audycja) został już wyemitowany. KRRiT
nie ma możliwości podejmowania działań prewencyjnych. Zgodnie z ustawą o radiofonii
i telewizji, nie może podejmować żadnych decyzji przed nadaniem programu bądź audycji.
Sprawozdanie z realizacji w 2008 r. ww. Programu to przede wszystkim informacja
o przestrzeganiu przez nadawców art. 18 ust. 4-6 ustawy o radiofonii i telewizji oraz
ww. rozporządzenia KRRiT z 23 czerwca 2005 r.
Na mocy powyższych aktów prawnych nadawcy mają obowiązek dokonywania oceny
wszystkich audycji lub innych przekazów kwalifikowanych do emisji, z punktu widzenia ich
potencjalnego wpływu na małoletnich widzów. Nadawanie audycji lub innych przekazów
zawierających treści pornograficzne lub w sposób nieuzasadniony eksponujących przemoc,
jest całkowicie zabronione. Audycje lub inne przekazy zawierające sceny lub treści mogące
mieć negatywny wpływ na rozwój małoletniego, w tym również sceny przemocy, mogą być
nadawane wyłącznie w godzinach od 23.00 do 6.00.
KRRiT, realizując zadania określone w Krajowym Programie Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie (w szczególności „ograniczenia przemocy pokazywanej w mediach –
zachęcania mediów do rezygnacji z programów dla dzieci, w których zawarta jest przemoc”),
kontrolowała systematycznie programy i audycje telewizyjne pod kątem wypełniania przez
nadawców ustawowego obowiązku ochrony małoletnich widzów przed treściami mogącymi
wywierać szkodliwy wpływ na ich zdrowie fizyczne, psychiczne i moralne.
W 2008 r. przeprowadzono monitoringi trzech programów telewizyjnych: TV4, Kino
Polska, SUPERSTACJA (każdy na próbie jednego tygodnia) oraz 53 wydania wybranych
rodzajów audycji (magazyny i reportaże interwencyjne, audycje typu talk show). KRRiT
dokonała również oceny jakościowej i ilościowej audycji (103 wydania), które nadawcy
telewizyjnych programów naziemnych (publiczni i koncesjonowani) zakwalifikowali jako
przeznaczone dla dzieci i młodzieży.
W wyniku wszystkich przeprowadzonych kontroli KRRiT stwierdziła następujące
nieprawidłowości:
• dokonywanie przez nadawców błędnej kwalifikacji audycji do kategorii wiekowych,
tj. zaniżanie tych kategorii,
• naruszenie przez nadawców zasady czasu chronionego, tj. emisja przed godziną 23.00
audycji, które zgodnie z prawem, powinny być nadane dopiero po godzinie 23.00,
• nie wszystkie audycje i inne przekazy (autopromocja), które nadawcy zobowiązani
są oznakowywać zostały opatrzone symbolami graficznymi,
• brak kwalifikowania poszczególnych wydań danej audycji, zgodnie z ich treścią, do
odpowiednich kategorii wiekowych. Częstą praktyką nadawców jest kwalifikowanie
całego cyklu audycji do danej kategorii wiekowej, bez względu na zawartość
poszczególnych odcinków.
Interwencja KRRiT związana z powyższymi nieprawidłowościami dotyczyła
następujących programów: SUPERSTACJA, Kino Polska, TV4, POLSAT oraz PULS.
Nadawcy tych programów zostali wezwani do dostosowania programów (bądź audycji)
do przepisów służących ochronie małoletnich. KRRiT nadal będzie kontrolowała
te programy, a w przypadku ponownego stwierdzenia naruszeń będzie podejmowała kolejne
kroki przewidziane w ustawie o radiofonii i telewizji.

32
Działanie: Wprowadzenie do szkolnych programów kształcenia ogólnego treści
uświadamiających zagrożenia płynące z przemocy w rodzinie
oraz propagujących zachowania sprzyjające pozytywnym postawom w rodzinie.

W Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Ministerstwo Edukacji

Narodowej jest odpowiedzialne za zadania informacyjne, edukacyjne oraz interwencyjne.
W ramach zadań informacyjnych Ministerstwo Edukacji Narodowej odpowiada za
wprowadzenie do szkolnych programów kształcenia ogólnego treści uświadamiających
zagrożenia płynące z przemocy w rodzinie oraz propagujących zachowania sprzyjające
pozytywnym postawom w rodzinie.
Działalność edukacyjna szkoły i jej zadania programowe zawarte są w podstawie
programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół - Dz. U. Nr 51, poz. 458 z późn. zm.).
Na etapie wychowania przedszkolnego treści nauczania nawiązujące do problematyki
przeciwdziałania przemocy w rodzinie występują w zakresach tematycznych Odnajdywanie
swojego miejsca w grupie rówieśniczej, wspólnocie oraz Budowanie systemu wartości.
Na I etapie edukacyjnym kształtowanie postaw społecznych i etycznych w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie zostało zaznaczone w celach edukacyjnych
(np. umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi dziećmi,
dorosłymi), zadaniach szkoły (np. uczenie zwyczajów, obyczajów i właściwych zachowań
w środowisku rodzinnym, uczenie zachowań w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu
uczniów), treściach nauczania (np. bezpieczeństwo w różnych miejscach i sytuacjach).
Na II etapie edukacyjnym ww. problematyka występuje w ramach realizacji dwóch ścieżek
edukacyjnych: Wychowanie do życia w rodzinie, Wychowanie do życia w społeczeństwie.
Ponadto problematyka ta mieści się w zakresach poszczególnych przedmiotów:
- Historia i społeczeństwo np. Rozwijanie poczucia przynależności do grupy rodzinnej,
Ja i inni. Wolność osobista, Prawa moje i prawa innych, Mój dom, moja rodzina i sąsiedztwo;
- Etyka np. Kształtowanie refleksyjnej postawy wobec człowieka, jego natury, powinności
moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych, Przygotowanie do rozpoznawania
podstawowych wartości.
Na III etapie edukacyjnym treści dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie występują
w ramach przedmiotów:
- Wiedza o społeczeństwie w zakresie modułów wychowanie do życia w rodzinie,
wychowanie obywatelskie;
- Etyka obejmująca zakres: Podjęcie odpowiedzialności za siebie i innych, Ułatwianie
nawiązywania więzi z własną rodziną.
Natomiast na IV etapie edukacyjnym są to:
- ścieżki edukacyjne: edukacja filozoficzna, wychowanie do życia w rodzinie;
- Wiedza o społeczeństwie obejmująca Pomoc uczniom w rozpoznaniu i realizowaniu ich
praw i powinności. Standardy postępowania wobec naruszania praw, Prawa człowieka.

W 2008 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało nową podstawę

programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół, która przyjęta została rozporządzeniem w dniu 23 grudnia 2008 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).

W nowej podstawie programowej, która wejdzie w życie w I klasach szkoły

33
podstawowej i gimnazjum od września 2009 r., zostały uwzględnione treści nauczania
wspierające realizację Programu.
W nowej podstawie programowej, w której cele ogólne oraz treści nauczania zostały
opisane językiem wymagań, realizacja treści nauczania dotyczących przeciwdziałania
przemocy w rodzinie została mocniej podkreślona. Począwszy od wychowania
przedszkolnego poprzez kolejne etapy edukacyjne, aż do zakończenia procesu kształcenia,
budowana i umacniana będzie postawa szacunku i bezpieczeństwa własnego i innych,
odpowiedzialności oraz postawa prorodzinna.
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej zostanie
przygotowane do właściwych zachowań w sytuacji zagrożenia i będzie wiedziało, gdzie
można otrzymać pomoc, będzie umiało o nią poprosić. Ponadto zostanie przygotowane
w zakresie wychowania rodzinnego.
Problematyka przeciwdziałania przemocy w rodzinie zawarta jest w edukacji społecznej
na I i II etapie edukacyjnym. Zakłada, że uczeń ma wiedzieć, co wynika z przynależności
do rodziny, jakie są relacje między najbliższymi, wywiązuje się z powinności wobec nich;
zna zagrożenia ze strony ludzi; wie, do kogo i w jaki sposób należy się zwrócić o pomoc oraz
w treściach nauczania Etyki np. identyfikuje się ze swoją rodziną i jej tradycjami.
Na III i IV etapie edukacyjnym treści uświadamiające zagrożenia płynące z przemocy
w rodzinie oraz propagujących zachowania sprzyjające pozytywnym postawom w rodzinie
ujmują następujące przedmioty:
- Wiedza o społeczeństwie np. Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia i szuka
ich rozwiązań, Uczeń wyjaśnia na przykładach, jak można zachować dystans wobec
nie aprobowanych przez siebie zachowań grupy lub jak im się przeciwstawić, Wyjaśnia
na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między ludźmi, w tym
wzajemności, odpowiedzialności i zaufania, Uczeń rozpoznaje prawne aspekty codziennych
problemów życiowych i szuka ich rozwiązania;
- Wychowanie do życia w rodzinie np. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie
ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec siebie; wnoszenie pozytywnego wkładu
w życie swojej rodziny; relacje międzyosobowe i ich znaczeni,. przyjaźń, zakochanie, miłość
platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość dojrzała, zachowania asertywne, planowanie
rodziny, pogłębianie wiedzy związanej z funkcjami rodziny, uzyskanie przez uczniów lepszego
rozumienia siebie i najbliższego otoczenia;
- Etyka np. Podjęcie odpowiedzialności za siebie i innych oraz za dokonywane wybory
moralne, Stosowanie zasad harmonijnego współistnienia i współdziałania ze środowiskiem
społecznym, Człowiek jako osoba; natura i godność człowieka, Podjęcie samokontroli i pracy
nad sobą; przyjmowanie odpowiedzialności za słowa i czyny;
- Przedmiot uzupełniający: Historia i Społeczeństwo np. Uczeń analizuje na wybranych
przykładach obrazy miłości, role kobiety i mężczyzny oraz model rodziny, Analizuje zmiany
modelu rodziny w XX wieku.
Szczególny nacisk w nowej podstawie programowej został położony na kształtowanie postaw
odpowiedzialności, społecznej i prozdrowotnej.

W październiku 2008 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z Ministerstwem

Spraw Wewnętrznych i Administracji włączyło się aktywnie w organizację ogólnopolskich
kampanii społecznych organizowanych przez Krajowe Centrum Kompetencji pod nazwami:
„Kocham nie biję”, „Kocham reaguję”. Kampania „Kocham – Nie biję” uzyskała honorowy
patronat Ministra Edukacji Narodowej, a organizatorzy uzyskali pomoc poprzez kuratoria
oświaty w dystrybucji plakatów i materiałów kampanii do szkół i placówek. Celem kampanii
było uświadomienie jak ważne jest wychowanie dziecka w relacjach wzajemnego

34
zrozumienia, partnerstwa, miłości i ciepła rodzinnego oraz chęć uwrażliwienia społeczeństwa
do reagowania w przypadkach występowania przemocy w rodzinie.

Od września do listopada 2008 r. przedstawiciel Ministra Edukacji Narodowej

uczestniczył w pracach grupy roboczej Zespołu Monitorującego Realizację Krajowego
Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W wyniku prac wprowadzono zmiany w
zapisie projektu ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie dotyczące włączenia
przedstawicieli oświaty do zespołów interdyscyplinarnych oraz przygotowania, a następnie
wdrożenia w szkołach i placówkach procedury „Niebieska Karta-Oświata”. Ministerstwo
Edukacji Narodowej przygotowało formularz „Niebieska Karta-Oświata”, który zostanie
włączony do rozporządzenia w sprawie procedury Niebieskiej Karty. Jednocześnie w
harmonogramie realizacji Rządowego programu na lata 2008-2013 „Bezpieczna i przyjazna
szkoła” zaplanowano przeprowadzenie pilotażowych badań związanych z procedurą
„Niebieska Karta-Oświata” oraz zarezerwowano środki finansowe na ten cel.

W dniu 2 grudnia .2008 r. z inicjatywy Ministerstwa Edukacji Narodowej została

zorganizowana konferencja dotycząca zasad współpracy międzyresortowej na poziomie
środowisk lokalnych. Konferencja przygotowana została we współpracy z Ministerstwem
Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwem Sprawiedliwości, Rzecznikiem Praw Dziecka,
Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Komendą Główną
Policji. W konferencji uczestniczyło 178 osób. Byli to praktycy pracujący na co dzień z
dzieckiem i rodziną. Oświatę reprezentowali pedagodzy szkolni, dyrektorzy szkół,
pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych, natomiast pomoc społeczną pracownicy
ośrodków pomocy społecznej oraz świetlic socjoterapeutycznych. Wymiar sprawiedliwości -
kuratorzy sądowi. Obecni też byli policjanci - przedstawiciele wydziałów ds. nieletnich. W
wyniku konferencji uczestnicy stwierdzili, że istnieje zróżnicowany poziom współpracy
międzyresortowej w poszczególnych gminach z uwzględnieniem lokalnej specyfiki, natomiast
jest brak wiedzy o roli i zadaniach poszczególnych resortów wynikających z regulacji
prawnych, zakresie i możliwościach udzielanej pomocy przez pracowników tych instytucji,
jak i samych instytucji. Kolejną ważna sprawą poruszaną przez uczestników była kwestia
braku kontynuacji pracy z rodziną i dzieckiem, gdyż instytucje świadczące pomoc dziecku i
rodzinie mają własne pomysły na pracę, co powoduje, że przedstawiciele jednej lub kilku
resortów kilka razy wchodzą i dokonują tej samej diagnozy. W wyniku spotkania zostały
sformułowane rekomendacje:
• diagnoza sytuacji dziecka i rodziny powinna być dokonywana w zespole
wielodyscyplinarnym,
• plan pomocy powinien uwzględniać kolejność interwencji poszczególnych instytucji
i służb,
• koordynacja pomocy powinna być monitorowana przez wszystkie instytucje
lecz prowadzona przez jeden resort, który na danym poziomie problemów w rodzinie
jest kierującym (najbardziej kompetentnym do udzielania pomocy), a następnie
przedkładany w zespole do sprawdzenia czy zastosowana pomoc prowadzona
jest prawidłowo i czy jest właściwie dobrana,
• należy wziąć pod uwagę małe dzieci nie objęte wychowaniem przedszkolnym, w tych
sytuacjach szczególną rolę będzie miał lekarz lub pielęgniarka,
• żadna instytucja i plan pomocy nie może „zgubić” rodziny i realiów w jakich żyje.
Należy uwzględniać potrzeby rodziny i nie ograniczać pomocy do sytuacji
kryzysowych lecz towarzyszyć rodzinie i wspierać do chwili osiągnięcia umiejętności
samodzielnego radzenia sobie z problemami,

35
 • samodzielne radzenie sobie z problemem będzie co innego znaczyć dla każdej
rodziny,
• zespół powinien mieć dużą rolę w monitorowaniu procesu wychodzenia z problemów
(usamodzielniania).
Ministerstwo Edukacji Narodowej w Harmonogramie na 2009 r. Rządowego Programu na
lata 2008-2013 „Bezpieczna i przyjazna szkoła” uwzględniło zadanie związane z wydaniem
poradnika zawierającego aktualną wiedzę na temat możliwości prawnych funkcjonowania
poszczególnych działów administracji rządowej, służb społecznych i instytucji
zaangażowanych w pomoc dziecku i rodzinie. Opis regulacji obejmować będzie: nauczyciela,
pedagoga szkolnego, psychologa w tym w poradniach psychologiczno-pedagogicznych,
kuratora sądowego, policjanta ds. nieletnich, pracownika socjalnego, pielęgniarkę, lekarza,
pracownika placówki wsparcia dziennego, w tym ze świetlic socjoterapeutycznych.
Informator ma też obejmować zagadnienia współpracy w zespole interdyscyplinarnym w
sytuacjach pomocy uczniowi i rodzinie oraz przykłady dobrych praktyk.
Warunki powodzenia pracy zespołów wielodyscyplinarnych będzie możliwe w sytuacjach:
• rozumienia przez osoby kierujące instytucją i ich podwładnych koncepcji, zasad,
i znaczenia roli, jaką odgrywają zespoły wielodyscyplinarne w rozwiązywaniu
problemów,
• zgody osób, które kierują instytucją lub instytucjami na tę formę pracy, która może
nieść za sobą konieczność zmiany w dotychczasowych sposobach organizacji pracy
np. członkowie zespołu spotykają się poza instytucjami, w których na co dzień
realizują swoje zadania.

Do realizacji Programu w zakresie działań informacyjno-edukacyjnych włączyło się 560

poradni psychologiczno-pedagogicznych, w których specjaliści udzielali różnych form
pomocy. Najczęściej były to porady udzielane rodzicom w sytuacji problemów w nauce
lub wychowawczych występujących u dzieci. Z tej formy pomocy w 2008 roku skorzystało
175 009 rodziców. Podejmowane były także działania terapeutyczne w formie terapii
indywidualnej i rodzinnej. Terapią rodzinną objęto 8714 rodzin. Osobną formą pomocy były
zajęcia psychoedukacyjne z rodzicami. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne
zorganizowały 16 304 spotkań dla rodziców. Przeprowadzono również liczne pogadanki,
warsztaty kształtujące umiejętności wychowawcze – ogółem dla 29 001 osób. Poradnie
prowadziły także terapię dzieci i młodzieży z urazami powstałymi na skutek przemocy
seksualnej i przemocy w rodzinie oraz poza nią, po próbach samobójczych, a także terapię
nieletnich uczennic w ciąży. Prowadzono również mediacje oraz interwencje w sytuacjach
kryzysowych.
Specjaliści poradni prowadzili również: zajęcia edukacyjne z uczniami np. w zakresie
rozpoznawania „złego dotyku”. Na zaproszenie rad pedagogicznych szkół pracownicy
poradni prowadzili także zajęcia warsztatowe (odbyło się 5 411 spotkań) obejmujące tematy
wychowawcze, w tym współpracę szkoły z rodzicami. Ponadto pracownicy poradni brali
udział w przesłuchaniach małoletnich ofiar przemocy w rodzinie i poza nimi. Inną formą
pomocy bezpośredniej udzielanej dzieciom, młodzieży, rodzicom oraz wychowawcom
i nauczycielom były porady w Młodzieżowych Telefonach Zaufania funkcjonujących przy
wielu poradniach. W 2008 r. udzielono w nich 9219 porad.

Do przykładowych tematów szkoleń i warsztatów prowadzonych przez pracowników

poradni dla nauczycieli oraz wychowawców mających na celu przede wszystkim poszerzenie
wiedzy w problematyce przemocy w rodzinie należały: „Przemoc w rodzinie, skutki w
rozwoju emocjonalnym i społecznym dziecka”, „Diagnoza i interwencja w przypadku
nadużyć seksualnych u dzieci”, „Diagnoza i interwencja w przypadku dziecka

36
krzywdzonego”, „Buntownik z wyboru – jak pracować z uczniem z nadpobudliwością
psychoruchową”.

Tematyka warsztatów i innych form szkoleniowych skierowanych do rodziców była

bardzo różnorodna. Najczęściej dotyczyła problematyki nieprawidłowych zachowań u dzieci
i sposobów radzenia sobie z nimi, a także udzielania pomocy dzieciom z trudnościami
dydaktycznymi. Tematy zajęć psychoedukacyjnych i warsztatów dla rodziców obejmowały
następujące zagadnienia: „Postawy rodzicielskie i ich wpływ na zachowanie i kształtowanie
osobowości dziecka”, „Wychowanie bezstresowe a wychowanie rygorystyczne”,
„Wprowadzenie systemu norm i zasad w wychowaniu”, „Skuteczne metody wychowania”
„Wychowanie i nauczanie dziecka niepełnosprawnego”, „Komunikowanie się – podstawowe
zasady”, „Budowanie konstruktywnej komunikacji z dzieckiem”, „Błędy wychowawcze
rodziców” „Jak postępować z dziećmi przejawiającymi zachowania agresywne”,
„Krzywdzenie emocjonalne dziecka”, „Przemoc wobec dzieci – sprawa rodziny”, „Dobre
spotkanie: nauczyciel - rodzic”.

W ramach spotkań indywidualnych z rodzicami poruszano m. in. następujące

zagadnienia: sytuacja szkolna i rodzinna dzieci i młodzieży, kierowanie po dalszą pomoc
terapeutyczną, prawną, kierowanie na konsultacje medyczne, w tym dotyczące badań
neurologicznych i psychiatrycznych, ustalenie form oddziaływań dydaktyczno-
wychowawczych, zmiana typu kształcenia na edukację specjalną lub indywidualne nauczanie,
wybór kierunku dalszego kształcenia, kryzys wieku adolescencji, wspomaganie rozwoju
emocjonalnego dziecka w sytuacji problemowej, kryzysowej.
Ponadto, w poradniach tworzono grupy wsparcia dla rodziców, dzieci i młodzieży
z trudnościami wychowawczymi, zaburzeniami zachowania oraz specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi, dla pedagogów i psychologów szkolnych, dla wychowawców świetlic itp.
Ponadto, niektóre poradnie udzielały także porad drogą internetową. Wielu specjalistów
dyżurowało w „Niebieskiej Linii” i „Pomarańczowej Linii”.

W 2008 r. poradnie psychologiczno-pedagogiczne otrzymały dofinansowanie ze

środków pochodzących z rezerwy celowej nr 54.
W ramach rezerwy celowej budżetu państwa nr 54 - będącej w dyspozycji Ministra
Edukacji Narodowej, przewidziano środki finansowe, w kwocie łącznej 8 644 833 zł
na m.in. organizację przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne punktów konsultacyjnych
w przedszkolach i szkołach podstawowych. Zorganizowane punkty zapewniały zwiększenie
dostępności do pomocy psychologicznej: dzieciom, młodzieży, rodzicom, wychowawcom
w sytuacjach kryzysowych. Przy tworzeniu punktów konsultacyjnych kierowano się zasadą,
że muszą być usytuowane możliwie jak najbliżej miejsc zamieszkania rodziców i uczniów.
Również w ramach tej samej rezerwy celowej zaplanowano środki finansowe w kwocie
łącznej 5 000 tys. zł na realizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formie
dodatkowych zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych realizowanych przez poradnie
psychologiczno-pedagogiczne. Prowadzone zajęcia nastawione były na realizację programów
psychoedukacyjnych, profilaktycznych, promujących zdrowy styl życia, wskazujących
kierunki rozwoju dla uczniów, rodziców i nauczycieli (zajęcia w małych grupach, np. trening
zastępowania agresji, szkoły dla rodziców, warsztaty asertywności i komunikacji społecznej).
Zajęcia prowadzone były przez 2 123 pracowników merytorycznych poradni. Największym
zainteresowaniem zajęcia cieszyły się na terenach wiejskich,

W 2008 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło szerokie działania w zakresie

przeciwdziałania negatywnym skutkom wobec dzieci i młodzieży wynikającym z mobilności

37
zawodowej rodziców i opiekunów. Problem ten odnosi się do sytuacji, w której emigracja
zarobkowa rodziców/rodzica powoduje zaburzenie funkcji rodziny w zakresie zapewnienia
ciągłości procesu socjalizacji, wsparcia emocjonalnego dziecka i transmisji kulturowej.
Zjawisko to stanowi bezpośrednią przyczynę występowania wielu problemów związanych
z edukacją i wychowaniem dzieci i młodzieży pozostawionych bez należytej opieki.
Używane niejednokrotnie na opisanie tego zjawiska określenie „Eurosieroctwo” w ocenie
Ministerstwa Edukacji Narodowej jest pojęciem niefortunnym i stygmatyzującym,
piętnującym dziecko, które znajduje się w trudnej sytuacji ze względu na brak
lub niedostateczną opiekę rodzicielską w związku z ich pracą za granicą. W ocenie resortu
oświaty nie każde dziecko, którego rodzice lub rodzic wyjechał do pracy za granicą,
jest narażone na tego rodzaju skutki. W 2008 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej w zakresie
działań informacyjno-edukacyjnych wpisujących się w Program podjęło następujące
działania:
1. Przygotowany został materiał pt. Informacja na temat „Emigracja zarobkowa rodziców-
pozostawanie dzieci w kraju”, który obejmował diagnozę sytuacji oraz przeciwdziałanie
skutkom. Materiał był przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Podkomisji stałej ds. młodzieży
Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży Sejmu RP.
2. W ramach priorytetów Ministerstwa Edukacji Narodowej przeprowadzono diagnozę
działań podjętych przez dyrektorów szkół i placówek na rzecz spełniania obowiązku
szkolnego i obowiązku nauki przez dzieci i młodzież. Przeprowadzenie takiej diagnozy
należało do kompetencji wszystkich kuratorów oświaty. Sprawa była monitorowana również
w kontekście problemów uczniów, których rodzice wyjechali do pracy za granicę.
3. W celu zdiagnozowania problemów wychowawczych wynikających z emigracji rodziców
za pracą i przeciwdziałania skutkom tego zjawiska realizowane były następujące działania:
a) współpraca wizytatorów w kuratoriach oświaty z dyrektorami szkół w celu
rozwiązywania indywidualnych problemów uczniów,
b) rozpoczęcie systematycznego gromadzenia i analizowania danych liczbowych
o uczniach pozostających pod opieką pedagoga (psychologa) szkolnego z powodu
wyjazdu rodziców za granicę,
c) rozpoczęcie w roku szkolnym 2007/2008 systematycznego monitorowania obecności
uczniów na lekcjach, oraz diagnozowania specyficznych potrzeb i zaistniałych
trudności na podstawie postępów w nauce i zachowaniu tych uczniów,
d) przeanalizowanie form pomocy dla uczniów przejawiających trudności w nauce
i zachowaniu, których rodzice wyjechali za granicę,
e) ustalenie procedur dotyczących informowania odpowiednich organów i instytucji,
w tym sądów rodzinnych, o stwierdzonych przypadkach nieustanowienia lub braku
faktycznej opieki nad uczniem oraz o sytuacjach np. godzących w dobro dziecka,
którego rodzice wyjechali do pracy za granicę,
f) podjęcie ustaleń dotyczących współpracy szkoły z jednostkami samorządu
terytorialnego, właściwymi ze względu na miejsce zameldowania dziecka, w
przypadku stwierdzenia nierealizowania przez rodziców lub ustanowionych
opiekunów obowiązku zgłoszenia dziecka do przedszkola lub oddziału
przedszkolnego w szkole podstawowej (art. 14b ustawy o systemie oświaty) oraz
w przypadku niezrealizowania przez dzieci obowiązku szkolnego (art. 18 ustawy
o systemie oświaty).
4. Szkoły i placówki oświatowe zostały zobowiązane do:
a) udzielania specjalistycznej pomocy dzieciom i młodzieży (z powodu zaburzeń
emocjonalnych, społecznych, itp.), w związku z brakiem lub niedostatkiem
bezpośredniej opieki rodzicielskiej,

38
 b) ustalenia wewnętrznych procedur i strategii postępowania wobec uczniów, których
jeden lub obydwoje rodziców pozostają za granicą (zobowiązanie dyrektorów szkół,
rad pedagogicznych, pedagogów szkolnych i wychowawców),
c) omawiania podczas spotkań z rodzicami i opiekunami tematów z zakresu:
- zaburzeń rozwoju emocjonalnego, społecznego, poznawczego, które mogą być
następstwem pozbawienia dziecka bezpośredniej opieki rodziców,
- zasad formalnego ustanawiania opieki nad dzieckiem w przypadku wyjazdu
rodziców,
- zasad postępowania rodziców, ustalonych w danej szkole, w przypadku zamiaru
pozostawienia dziecka pod opieką innej osoby,
- możliwości uzyskania informacji o osobie formalnie upoważnionej przez rodzica
do sprawowania opieki nad dzieckiem (do kontaktowania się ze szkołą w sprawach
kształcenia, wychowania i opieki).
5. Ministerstwo Edukacji Narodowej zwróciło się do Kuratorów Oświaty z prośbą o:
a) monitorowanie sytuacji dzieci i młodzieży pozostających w kraju pod opieką jednego
rodzica, rodziny lub innej osoby,
b) organizowanie seminariów, konferencji i szkoleń z udziałem pedagogów,
wychowawców szkolnych, przedszkolnych oraz przedstawicieli jednostek samorządu
terytorialnego w celu przedstawienia skali zjawiska, sytuacji prawnej dzieci
pozostawionych przez oboje rodziców wyjeżdżających za granicę, psychologicznych
aspektów sytuacji dziecka dłużej pozostawionego bez opieki rodziców
po zakończeniu, których mogą zostać opracowane propozycje sposobów rozwiązania
problemu opieki nad dziećmi pozostawionymi przez rodziców, którzy wyjechali
za granicę do pracy,
c) podejmowanie współpracy z instytucjami, które mogą udzielać pomocy rodzinom
i dzieciom w rozwiązywaniu problemów wynikających z readaptacji rodzin
powracających do kraju,
d) podejmowanie współpracy z rodzicami - upowszechnianie w szkołach i placówkach
akcji informacyjnych o konsekwencjach pozostawiania dzieci całkowicie bez opieki
rodziców oraz o pozytywnych skutkach i zaletach pozostawienia dzieci pod opieką
przynajmniej jednego rodzica.
Problematyka dotycząca przeciwdziałania negatywnym skutkom migracji zarobkowej
rodziców była w 2008 r. wielokrotnie omawiana na naradach z kuratorami oświaty.
6. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Warszawie (placówka
podległa Ministerstwu Edukacji Narodowej) wydała w 2008 r., w ramach Zeszytów
metodycznych, publikację Szkoła wobec mobilności zawodowej rodziców i opiekunów.
Niezbędnik nauczyciela pod red. Ewy Kozdrowicz i Bartłomieja Walczaka.
7. Efektem współpracy Ministerstwa Edukacji Narodowej z Fundacją „Dzieci Niczyje”,
było uruchomienie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży (nr 111 116) – wśród wielu
problemów, które rozwiązują specjaliści udzielający porad telefonicznych, są także związane
z negatywnymi skutkami migracji zarobkowej rodziców.
8. W inicjatywy Ministerstwa Edukacji Narodowej podjęto prace nad rozwiązywaniem
problemów związanych z negatywnymi skutkami migracji zarobkowej rodziców na szczeblu
Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Koordynatorem działań zespołu międzyresortowego jest
Pani Elżbieta Radziszewska - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania.

Ponadto, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej jako

jednostka podległa Ministerstwa Edukacji Narodowej zadania z zakresu przeciwdziałania

39
 przemocy w rodzinie wynikające z Programu realizowała w oparciu o strategie informacyjne
i edukacyjne.
Działania informacyjne obejmowały organizację na terenie kraju licznych konferencji
i seminariów. Zorganizowano 9 konferencji regionalnych, w których uczestniczyło 1 060
osób oraz 14 seminariów dla 285 realizatorów programu „Szkoła dla Rodziców i
Wychowawców”. Tematyka konferencji dotyczyła działań profilaktycznych
ukierunkowanych na promowanie pozytywnych zachowań w rodzinie i wspieranie rodziców
w zakresie tworzenia właściwych relacji z dzieckiem.

Tabela 1. Wykaz konferencji organizowanych przez Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej z zakresu

przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Liczba
Liczba
L.p. Województwo Konferencja Tematyka godzin/
osób
wykładów

I Dolnośląska Konferencja: Rola

Wałbrzych edukacji w zmianach społecznych na
1. dolnośląskie Zamek Książ Dolnym Śląsku „Szkoła dla Rodziców i 6 120
25.09.2008 Wychowawców – efektywna
inwestycja w kapitał społeczny”
Rządowy program na lata 2008-2013
„Bezpieczna i przyjazna szkoła”
kujawsko- Toruń wdrażany przez MEN we współpracy z
2. pomorskie CMPPP – Szkoła dla Rodziców i
5 125
5.11.2008
Wychowawców „ Wychowywać
to kochać i wymagać”
Łódź „Szkoła dla Rodziców i
3. łódzkie
Wychowawców”
8 102
4.12.2008

Tarnów „Szkoła dla Rodziców i

4. małopolskie Wychowawców – drogą do budowania 6 80
8.10.2008 relacji w duchu dialogu”
„Edukacja Rodziców w Systemie
Rzeszów Wsparcia Dziecka, Rodziny i Szkoły-
5. podkarpackie
Szkoła dla Rodziców i
9 130
21.11.2008
Wychowawców”
II Konferencja z cyklu: Wychowywać
to znaczy kochać i wymagać
Częstochowa
6. śląskie
24.10.2008
prezentująca program profilaktyczny 6 86
„Szkoła dla Rodziców i
Wychowawców"
Starachowice
7. świętokrzyskie
3.12.2008
„Razem w wychowaniu” 4 100

Olsztyn Kochać i wymagać „Szkoła dla

warmińsko-
8. mazurskie
Rodziców i Wychowawców nauką 4 160
29.10.2008 dialogu z dzieckiem i nie tylko”.

zachodnio- Szczecin
9. pomorskie
„Doświadczanie dialogu w rodzinie” 7 157
5.11.2008

Razem: 9 1 060

40
 Tabela 2. Wykaz seminariów organizowanych przez Centrum Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej z zakresu
przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Liczba
Liczba
L.p. Województwo Seminarium Tematyka godzin/
osób
wykładów

Wałbrzych
Seminarium dla realizatorów „Szkoły
1. dolnośląskie Zamek Książ
dla Rodziców i Wychowawców”
5 24
26.09.2008
Seminarium dla realizatorów programu
Toruń „Szkoła dla Rodziców
2. kujawsko-pomorskie i Wychowawców” pod tytułem 16 10
3-4.12.2008 „Rodzice się kłócą - Jak pomóc sobie i
dzieciom”
Przygotowanie do poprowadzenia zajęć
Lublin „Szkoła dla Rodziców
3. lubelskie
i Wychowawców”cz.2 –„Rodzeństwo
40 16
16-19.10.2008
bez rywalizacji”
Wałbrzych Alternatywna metoda rozwiązywania
4. lubuskie
26.09.2008 konfliktów w formie Debaty Rodzinnej.
5 15

Nowy Sącz seminarium dla realizatorów Szkoły dla

5. małopolskie
Rodziców i Wychowawców
20 21
28-29.09.2008

Konstancin Przygotowanie do poprowadzenia zajęć

6. mazowieckie Jeziorna „Szkoła dla Rodziców i 40 14
18-21.09.2008 Wychowawców”cz.3 –„Nastolatek”

Opole „ Budowanie porozumienia w oparciu o

7. opolskie
koncepcję analizy transakcyjnej (AT)”
16 15
5-6.12.2008

Rzeszów „Elementy pracy z grupą w oparciu o

8. podkarpackie podejście skoncentrowane na 8 20
14.11.2008 rozwiązaniach”.

Białystok „Szkoła dla Rodziców i

9. podlaskie
Wychowawców” w woj. podlaskim.
24 22
10-11.10.2008

Gdańsk Szkoła dla Rodziców i Wychowawców

10. pomorskie
14.11.2008 a rodzicielski dylemat. Debata rodzinna
6 23

Częstochowa
11. śląskie „Komunikacja w praktyce” 21 13
12-13.09.2008

Starachowice Seminarium Regionalne w

12. świętokrzyskie województwie świętokrzyskim „Szkoły 26 19
28-29.09.2008 dla Rodziców i Wychowawców”

Olsztyn Kiedy rodzice się kłócą jak pomóc sobie

13. warmińsko-mazurskie
i dziecku”
20? 16
28-29.11.2008

Koszalin
14. zachodniopomorskie Seminarium regionalne 6 60
2.12.2008

Razem: 14 288

41
Upowszechnianie programu edukacyjnego dla rodziców, opiekunów, wychowawców
i nauczycieli „Szkoła dla Rodziców i Wychowawców” w zakresie doskonalenia umiejętności
wychowawczych związane było z przeprowadzeniem treningu umiejętności wychowawczych
2000 rodziców i nauczycieli. Szkolenia finansowane były ze środków gmin. Równolegle
w ramach Rządowego programu na lata 2008-2013 „Bezpieczna i Przyjazna Szkoła”.
Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej przeprowadziło szkolenia
kaskadowe dla rodziców i nauczycieli w oparciu o ogólnopolską sieć koordynatorów
i realizatorów. Szkolenia odbyły się we wszystkich województwach i docelowo objęto nimi
2797 osób. Jego koszt wyniósł 1 661 200 zł. W ramach szkoleń programu wydano materiały
dla uczestników warsztatów oraz materiały dla uczestników konferencji ogólnopolskiej,
konferencji i seminariów regionalnych.

3. Realizacja strategii edukacyjnych

Działanie: Wprowadzenie do programów kształcenia zawodowego osób zajmujących
się przemocą w rodzinie treści dotyczących przyczyn i skutków przemocy,
rozpoznawania i diagnozowania przypadków przemocy w rodzinie
oraz współpracy w ramach gminnego systemu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
W ramach realizacji strategii edukacyjnych podejmowanych jest wiele działań
mających na celu profesjonalizację służb działających na rzecz zmniejszenia zjawiska
przemocy w rodzinie.
Osoby, które zawodowo zajmują się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie
są edukowane w tym zakresie w trakcie toku kształcenia zawodowego.
Jedną z grup zawodowych, które pracują z osobami będącymi ofiarami lub sprawcami
przemocy w rodzinie są pracownicy socjalni. Praca ta wymaga posiadania odpowiedniej
wiedzy merytorycznej na temat zjawiska przemocy w rodzinie, która będzie pomocna
w rozpoznawaniu i diagnozowaniu przypadków przemocy w rodzinie, udzielaniu
kompetentnej pomocy osobom potrzebującym oraz ułatwiającej pracownikowi socjalnemu
współpracę z innymi instytucjami gminnymi w ramach systemu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 czerwca 2006 r.
w sprawie nazw kierunków studiów został powołany nowy kierunek studiów praca socjalna.
Standard kształcenia dla tego kierunku, tak jak dla pozostałych 117 kierunków, został
zamieszczony w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca
2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów
kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić
studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. Nr 164, poz. 1166).
Zgodnie ze standardem kształcenia absolwent tego kierunku powinien
być przygotowany do rozwiązywania problemów w obszarach rzeczywistości społecznej,
w których potrzebna jest profesjonalna pomoc w funkcjonowaniu osobniczym i społecznym
również z powodu przemocy w rodzinie.
Problematyka przemocy w rodzinie uwzględnia również standard kształcenia
dla kierunku pedagogika, w treściach kształcenia którego przewidziano zagadnienia
dotyczące zagrożeń dla rodziny.
Ponadto pracownicy socjalni, w celu podwyższenia swoich kwalifikacji mogą, między
innymi, uczestniczyć w szkoleniach specjalizacyjnych i zdobywać stopnie specjalizacji
w zawodzie.

42
 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115 poz.
728) przewiduje dwa stopnie specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny.
I stopień specjalizacji w zawodzie ma na celu uzupełnienie wiedzy i doskonalenie
umiejętności zawodowych pracowników socjalnych.
Pracownicy socjalni chcący uzyskać I stopień specjalizacji w zawodzie muszą odbyć
szkolenie w tym zakresie i zdać egzamin przed jedną z Regionalnych Komisji
Egzaminacyjnych, działających przy urzędach marszałków.
Natomiast II stopień specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny ma na celu
pogłębienie wiedzy i doskonalenie umiejętności z wybranymi grupami osób korzystających
z pomocy społecznej ( z dziećmi, z osobami starszymi, z osobami bezrobotnymi, z osobami z
zaburzeniami psychicznymi, z osobami upośledzonymi umysłowo, z osobami będącymi
ofiarami przemocy, z osobami niepełnosprawnymi fizycznie, z osobami uzależnionymi,
w szczególności od alkoholu i narkotyków, z osobami bezdomnymi, wychodzącymi
z bezdomności oraz rodzinami tych osób, z cudzoziemcami, ze szczególnym uwzględnieniem
uchodźców).
Osoby ubiegające się o uzyskanie II stopienia specjalizacji zawodowej zobligowane
są między innymi, do odbycia szkolenia w tym zakresie i zdania egzaminu przed Centralną
Komisją Egzaminacyjną działającą przy ministrze właściwym do spraw zabezpieczenia
społecznego.
Programy szkolenia z zakresu II stopnia specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny
na kierunku praca socjalna z osobami będącymi ofiarami przemocy zawierają między innymi
następujące bloki tematyczne:
− Przemoc – definicje i terminologia,
− Społeczne i kulturowe uwarunkowania przemocy,
− Prawo wobec ofiary przemocy,
− Prawnokarne środki ochrony przed przemocą,
− Problemy postępowania karnego,
− Cywilnoprawne środki chroniące przed przemocą,
− Prawo rodzinne wobec przemocy,
− Rodzina a czynniki patogenne wywołujące przemoc,
− Przemoc wobec dzieci,
− Zespół dziecka maltretowanego,
− Strategie samoobrony przed przemocą stosowane przez kobiety – ofiary
przemocy,
− Przemoc wobec ludzi starszych,
− Pomoc ofiarom przemocy,
− Pomoc terapeutyczna nieletnim agresorom i ofiarom agresji,
− Problematyka leczenia sprawców przemocy w rodzinie,
− Metody pracy socjalnej z ofiarami przemocy w rodzinie,
− Pracownik socjalny wobec ofiar przemocy w rodzinie,
− Psychoterapia ofiar przemocy w rodzinie,
− Programy profilaktyczne dla dzieci i młodzieży zagrożonej przemocą,
− Międzyinstytucjonalny system współpracy i wsparcia społecznego dla ofiar
przemocy,
− Instytucje i służby społeczne współdziałające w dziedzinie przeciwdziałania
przemocy w rodzinie.
Realizacja zajęć modułowych ma umożliwić uczestnikom specjalizacji:
− poznanie genezy, mechanizmów, objawów i skutków przemocy w rodzinie,
− rozumienie sygnałów wysyłanych przez osoby dotknięte przemocą,

43
 − poznanie mechanizmów psychologicznych towarzyszących zjawisku
przemocy,
− nabycie umiejętności diagnozowania przemocy w rodzinie,
− doskonalenie umiejętności interpersonalnych potrzebnych do podjęcia
profesjonalnej pracy z osobą lub rodziną z problemem przemocy,
− nabycie umiejętności motywowania osoby lub rodziny do podjęcia
koniecznych zmian,
− poznanie zadań pracownika socjalnego w pracy z ofiarami przemocy,
− nabycie umiejętności kompleksowego i interdyscyplinarnego podejścia
do rozwiązywania problemu przemocy w rodzinie.

Na podstawie sprawozdań nadesłanych do Ministerstwa Edukacji Narodowej z

województw wynika, że zadania Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w
Rodzinie realizowane przez kuratoria oświaty w 2008 r. obejmowały działania: informacyjne,
edukacyjne oraz interwencyjne. Podejmowanie różnego typu działań miało na celu:
- poszerzenie wiedzy na temat przemocy w rodzinie, w tym stosowanej wobec dzieci,
wśród kadry pedagogicznej i innych pracowników szkół i placówek oświatowych,
- podniesienie poziomu wrażliwości społecznej na zjawisko przemocy w rodzinie
poprzez udział w szerokich działaniach informacyjnych i wspierających ogólnopolskie
kampanie społeczne,
- nadzorowanie prawidłowości realizowanych działań szkół i placówek w zakresie
podstawy programowej wychowania ogólnego w tematyce promowania odpowiednich
wzorców życia rodzinnego,
- upowszechnienie materiałów i informacji opisujące zjawisko przemocy w rodzinie
i możliwości udzielania pomocy przez różne instytucje i służby społeczne,
- udzielanie pomocy i wsparcia w sytuacji zgłaszania przypadków stosowania przemocy
w rodzinie wobec dzieci.
W realizacji zadań Programu w 2008 r. kuratoria oświaty szczególną wagę przywiązywały do
działań informacyjno-edukacyjnych skierowanych do kadry pedagogicznej i do rodziców.
Działania te miały na celu poszerzenie wiedzy i umiejętności w zakresie diagnozowania
przypadków przemocy w rodzinie wobec dzieci, z rozpoznawaniem rodzajów występującej
przemocy oraz zwiększanie kompetencji kadry pedagogicznej w udzielaniu adekwatnej
pomocy dziecku i rodzinie.
W ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego nad publicznymi i niepublicznymi
szkołami i placówkami podczas przeprowadzonych kontroli i wizytacji stwierdzono,
że szkoły podejmują i realizują zadania w zakresie przemocy w rodzinie poprzez:
- udział w programach profilaktyczno-edukacyjnych np. „Trzeci Elementarz czyli
Program Siedmiu Kroków”, w którym obok innych zagadnień poruszane były tematy
związane z przemocą w rodzinie,
- realizację ścieżki edukacyjnej „Wychowanie do życia w rodzinie”, w ramach której
poruszane były zagadnienia dotyczące prawidłowych relacji w rodzinie opartych
na wzajemnym zrozumieniu i umiejętnościach właściwego zachowania się w relacjach
społecznych, rozwiązywanie konfliktów, zagrożeń życia rodzinnego, instytucji
działających na rzecz rodziny,
- zaplanowanie działań wynikających z przeprowadzonej diagnozy środowiska
wychowawczego, zawartych w szkolnych programach wychowawczych i szkolnych
programach profilaktyki,

44
 - opracowanie i wdrożenie na terenie szkół strategii interwencyjnych w sytuacjach
zagrożeń,
- wnikliwą obserwację zachowania uczniów w szkole, ze zwróceniem uwagi na oznaki,
które mogłyby świadczyć o występującej przemocy w rodzinie,
- nadawanie większej rangi działaniom podejmowanym przez pedagogów
i psychologów w szkole, rozwiązywania problemów wychowawczych
oraz obejmowanie uczniów indywidualnymi oddziaływaniami profilaktyczno-
wychowawczymi,
- wskazywanie miejsc, w których prowadzona jest terapia dla ofiar przemocy
w rodzinie i terapia rodzinna,
- uczestniczenie w akcjach informacyjnych jak: „Niebieski Tydzień” lub kampaniach
„Kocham nie bije” realizowanej w ramach rządowego programu „Razem
bezpieczniej”,
- udział nauczycieli, wychowawców, pedagogów szkolnych w konferencjach
dotyczących przeciwdziałania przemocy,
- udział uczniów w spotkaniach z przedstawicielami Policji, sadów związanych
tematycznie z przemocą, w tym przemocą w rodzinie,
- wnioskowanie do sądu rodzinnego z prośbą o wgląd w sytuację opiekuńczo-
wychowawczą ucznia, w sytuacji podejrzenia występowania przemocy w rodzinie,
- współpracę szkół z Policja, ośrodkami pomocy społecznej, powiatowymi i gminnymi
centrami pomocy rodzinie, ośrodkami interwencji kryzysowej, poradniami
psychologiczno-pedagogicznymi, poradniami leczenia uzależnień, sądami,
Prokuraturą, punktami konsultacyjno-informacyjnymi dla ofiar przemocy w rodzinie,
pracownikami pomocy społecznej, w tym pracownikami socjalnymi, ośrodkami
wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, przedstawicielami samorządów
terytorialnych, specjalistycznymi placówkami wsparcia dziennego, w tym
ze świetlicami socjoterapeutycznymi.
- budowanie koalicji na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie
najbliższego środowiska lokalnego.
Kuratoria oświaty w ramach Programu poza funkcją nadzoru, prowadziły również działania
wspomagające szkoły, placówki oraz samorządy lokalne w zadaniach wynikających
z programu. Należały do nich:
- upowszechnianie informacji na stronach internetowych kuratoriów oświaty
o programach, szkoleniach, konferencjach o tematyce dotyczącej przeciwdziałania
przemocy w rodzinie, organizowanych przez różne podmioty i instytucje,
- obejmowanie patronatem honorowym konferencji poruszającej tą problematykę,
- delegowanie wizytatorów do udziału w różnego typu konferencjach i szkoleniach
związanych tematycznie z przemocą w rodzinie,
- dokonywanie oceny merytorycznej projektów podmiotów pozarządowych na
realizacje zadań publicznych w ramach programu „Razem Bezpieczniej”, wśród
których znajdowały się projekty dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
- koordynowanie działań związanych z funkcjonowaniem Telefonu Zaufania.
W 5 kuratoriach oświaty uruchomiony został telefon zaufania, który funkcjonował
w godzinach pracy urzędu. Zainteresowani mogli zgłaszać problemy szeroko rozumianej
przemocy oraz zachowań agresywnych występujących w relacjach szkolnych i rodzinnych.
W każdym przypadku zgłaszana interwencja załatwiana była przez wizytatorów
obsługujących telefon lub przez wizytatorów odpowiedzialnych za współpracę z daną szkołą.
W przypadkach zagrażających bezpieczeństwu dziecka sprawy niezwłocznie konsultowane
były z Policją, Sądem Rodzinnym i Prokuraturą oraz ze specjalistami w poradniach
psychologiczno-pedagogicznych.

45
W szkołach w ramach bieżących zadań edukacyjnych realizowana była podstawa
programowa kształcenia ogólnego uwzględniająca treści dotyczące zagrożeń płynących
z występowania przemocy w rodzinie oraz propagujące zachowania sprzyjające pozytywnym
postawom ich członków.
Tematyka dotycząca przeciwdziałania przemocy realizowana była na godzinach
wychowawczych i zajęciach edukacyjnych takich jak: „Wychowanie do życia w rodzinie”,
„Wiedza o społeczeństwie”. W ramach przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”
poruszano zagadnienia: „Zagrożenia życia rodzinnego i formy pomocy rodzinie”, „Przyczyny
i skutki przemocy w rodzinie”, „Formy pomocy ofiarom przemocy”, „Prawo dziecka do
ochrony przed przemocą fizyczną, psychiczną, wyzyskiem, nadużyciami seksualnymi, i
wszelkim okrucieństwem”, „ Uzależnienia w rodzinie jako przyczyna przemocy”,
„Kształtowanie więzi rodzinnych” itp.
Z wychowawcami klas na lekcjach wychowawczych realizowano tematy: „Wojna domowa,
czyli o konfliktach w rodzinie”, „Dlaczego ludzie używają przemocy”, „Pomagając innym,
pomagam sobie”, „Procedury postępowania w sytuacjach trudnych i problemowych”,
„Wartość rodziny”, „Agresja- jak na nią właściwie reagować?”, „Umiejętność przepraszania
i wybaczania”, „Rozwijanie umiejętności budowania udanych relacji z rówieśnikami
i dorosłymi”, „Prawa dzieci i ucznia”, „Najważniejsze z praw- prawo do miłości w rodzinie”,
„Wywiązywania się z obowiązków domowych”, „Bezpieczeństwo w rodzinie”, „Moje prawa
i obowiązki w rodzinie” itp.
Szczególną rolę w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie odgrywają psycholodzy
i pedagodzy szkolni. Pedagodzy podczas rozmów z uczniami sprawiającymi problemy
wychowawcze (nadaktywnymi, wycofanymi) oraz w oparciu o dane uzyskane z wywiadu
środowiskowego otrzymują informacje o występujących przypadkach przemocy w rodzinie.
Po dokładnej analizie sytuacji podejmowane były przez szkoły we współpracy z Policją
zdecydowane działania mające na celu przeciwdziałanie tym zjawiskom.
W wielu szkołach prowadzona jest diagnoza problemu przemocy w rodzinie poprzez
wnikliwą i dyskretną obserwację zachowań uczniów pod katem ewentualnych objawów
ujawniających przemoc w rodzinie. Poza psychologami, pedagogami szkolnymi osobami
odpowiedzialnymi za to zadanie byli głównie wychowawczy, nauczyciele wychowania
fizycznego, nauczyciele prowadzący zajęcia świetlicowe oraz pielęgniarki szkolne.
Szkoły w działaniach zapobiegawczych koncentrowały się przede wszystkim na pracy
wychowawczej z uczniami i rodzicami. Organizowane były zajęcia edukacyjne, nawiązywana
była współpraca z organizacjami społecznymi, mediami w zakresie kreowania
i upowszechniania pozytywnych wzorców w rodzinie.
Na uwagę zasługuje fakt, że większość szkół i placówek oświatowych na terenie kraju
czynnie włączyło się w ogólnopolskie kampanie społeczne: „Kocham Nie biję”, „Kocham
Reaguję”, „Kochaj nie krzywdź”, „Szkoła bez przemocy”, „Obojętność – zakaźna choroba
cywilizacji”.
Uczniowie z wielu szkół i placówek uczestniczyli w spotkaniach z przedstawicielami: sądów
rodzinnych, kuratorami sądowymi, Policji. Podczas spotkań poruszano tematy dotyczące
postępowania w sytuacjach przemocy w rodzinie, bycia sprawcą, ofiarą i świadkiem
przemocy.
Dla rodziców na terenie szkół i poradni organizowano liczne zajęcia edukacyjne, które
obejmowały tematykę umiejętności wychowawczych, były to takie programy jak: „Szkoła dla
rodziców i wychowawców”, „Domowi detektywi”, „Magiczne kryształy”, „Przyjaciele
Zippiego”, „Uwierzyć w siebie”, „Jak żyć z ludźmi”, „Pomost pomiędzy dzieciństwem,
a dorosłością”, „Archipelag skarbów”, „Tak czy Nie”, „Stop przemocy”, „Skutki prawne
i moralne niedostosowania społecznego” itp. Realizowane zajęcia warsztatowe poszerzały
wiedzę i umiejętności wychowawcze poprzez koncentrowanie uwagi odbiorców

46
na czynnikach ryzyka w sytuacjach przemocy wobec dziecka. Zajęcia pokazywały jak należy
umacniać rodzinę w jej prawidłowym funkcjonowaniu przez naprawę i ochronę więzi,
budowanie klimatu zaspokajającego potrzeby miłości, bezpieczeństwa i akceptacji, oraz jak
należy modyfikować niepożądane i nieodpowiednie zachowania bez stosowania
różnorodnych form przemocy.

Należy podkreślić fakt, że szkoły poprzez wdrażanie programów, równolegle wśród

nauczycieli i rodziców, dążyły do tworzenia wspólnego i jednorodnego środowiska
wychowawczego, co niewątpliwie stanowi jedną z najskuteczniejszych metod w profilaktyce
wszelkich zachowań patologicznych.
W wielu szkołach wydzielono kąciki czytelnicze dla rodziców wyposażone w literaturę
pozycji dotyczącą rodziny, metod wychowawczych itp. Prezentowano pozycje: „Wychowanie
bez porażek”, „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały i jak słuchać, aby dzieci do nas mówiły”.

W związku z występującymi przypadkami podejmowania przez uczniów prób samobójczych,

na wniosek szkół poradnie opracowały scenariusze szkoleń rad pedagogicznych w tym
zakresie tematycznym, który szczególnie odnosił się do uczniów gimnazjów i szkół
ponadgimnazjalnych. Opracowano m.in. scenariusze: „Uwarunkowania i zapobieganie
tendencjom samobójczym wśród młodzieży”, które włączono do ofert poradni.
Ponadto odbyły się szkolenia na następujące tematy: „Rodzina i jej wartości”,
„Odpowiedzialne rodzicielstwo”, „Zadania ojca, matki – kryzys w rodzinie oraz źródła agresji
tkwiące w domu rodzinnym”, „Wpływ postaw rodziców na funkcjonowanie dziecka
w szkole”
Na lekcjach wychowawczych i podczas zebrań rodziców poruszane były tematy:
„Jak pomagać dziecku w rozwiązywaniu problemów szkolnych”; „Wpływ rodziny na rozwój
osobowości dziecka”; „Jak pomóc dziecku radzić sobie ze stresem”, „Działania przeciw
agresji”, „Wychowanie w kontekście praw człowieka”, „Jak żyć z alkoholikiem i mu pomóc”,
„Jak porozumiewać się z innymi”, „Umiejętność rozwiązywania konfliktów
bez zwyciężonych i przegranych”, „Formy i rodzaje przemocy, pomoc dla ofiar przemocy”.

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne uczestniczyły w licznych konferencjach

organizowanych przez kuratoria oświaty w czasie których zwracano uwagę na formalno-
prawne uwarunkowania dotyczące współpracy w wychowaniu i edukacji
oraz upowszechniano te działania, którymi poradnie mogły wspomagać pracę wychowawczą
i profilaktyczną szkół. Wizytatorzy kuratoriów oświaty monitorowali funkcjonowanie
punktów konsultacyjnych prowadzonych przez poradnie w ramach Rządowego programu
na lata 2008-2013 „Bezpieczna i przyjazna szkoła”.

W 2008 r. wizytatorzy kuratoriów oświaty w ramach sprawowanego nadzoru rozpoznawali

poziom współpracy szkół i placówek z rodzinami uczniów i wychowanków. W wyniku
nadzoru pedagogicznego sformułowano wnioski, które następnie przedstawiano dyrektorom
szkół i placówek podczas narad wizytacyjnych. W sferze działań opiekuńczych kuratorzy
oświaty uznali za konieczne:
- poszerzenie zakresu prowadzonych działań opiekuńczych w odniesieniu do uczniów
potrzebujących wsparcia,
- poszerzenie działań dotyczących współpracy szkół z rodzicami z uwzględnieniem
treści z zakresu psychoprofilaktyki,
- podejmowanie systematycznych działań w zakresie podnoszenia kompetencji
wychowawczych nauczycieli i rodziców,

47
 - doskonalenie właściwej komunikacji i budowania dobrych relacji z uczniami
z kształceniem wiarygodności i zaufania,
- wspierania uczniów potrzebujących pomocy,
- nawiązywanie ściślejszej współpracy szkół ze służbami społecznymi w celu
pozyskania informacji na temat sytuacji rodzinnej uczniów.
W odniesieniu do działalności wychowawczej szkół i placówek kuratorzy oświaty zalecali:
- wdrażanie programów wychowawczych i profilaktyki skorelowanych z potrzebami
środowiska szkolnego,
- budowanie przyjaznego środowiska wspierającego dziecko,
- prowadzenie edukacji w zakresie upowszechniania praw człowieka,
- rozszerzanie zakresu współpracy z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi.

W 2008 r. wizytatorzy z kuratoriów oświaty objęli nadzorem pedagogicznym współpracę

szkół i placówek z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi w zakresie udziału poradni
w wychowaniu i profilaktyce, w tym przeciwdziałaniu zjawisku przemocy w rodzinie.
W wyniku nadzoru sformułowano wnioski:
- poradnie psychologiczno-pedagogiczne rozpoznają potrzeby szkół i placówek oraz
dostosowują swoje działania wspomagające umożliwiające pomoc w realizacji zadań z
zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w tych placówkach.
Wszystkie poradnie informują szkoły o proponowanych formach działań podejmowanych z
myślą o rodzicach.

Kolejną grupą zawodową, która na co dzień styka się z ofiarami i sprawcami

przemocy w rodzinie są policjanci.
Na przestrzeni 2008 r. realizowane były w ramach doskonalenia zawodowego
organizowanego centralnie przez szkoły Policji programy nauczania dla policjantów,
w których zagadnienia dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a także pomocy
ofiarom przestępstw stanowią istotny element podnoszenia niezbędnych umiejętności
zawodowych. Pierwszym z nich jest program kursu specjalistycznego dla dzielnicowych,
który w bloku tematycznym poświęconym interwencjom policyjnym przewiduje zajęcia
z zakresu charakterystyki zjawiska przemocy w rodzinie, w tym między innymi udzielania
pomocy ofiarom przemocy domowej, umiejętności nawiązywania kontaktów
interpersonalnych z ofiarą przemocy, a także realizacji procedury postępowania policjantów
wobec przemocy w rodzinie pod nazwą „Niebieskie Karty”. Natomiast w programie kursu
specjalistycznego dla służby dyżurnej jednostek organizacyjnych Policji zawarte zostały
zagadnienia związane z jakością obsługi zgłaszającego, poszanowaniem godności
i prywatności interesantów, umiejętnością profesjonalnego udzielania pomocy, w tym
poinformowania o możliwości skorzystania z pomocy innych instytucji lub organizacji. W
programie poruszana jest również tematyka ofiar przestępstw w ujęciu prawnym
i psychologicznym, zapobiegania wtórnej wiktymizacji, a także tematyka dotyczącą praw
i obowiązków osób pokrzywdzonych.
Ponadto program zawiera zagadnienia związane z komunikacją interpersonalną,
specyfiką kontaktu z ofiarą przestępstwa oraz jej sytuacją psychiczną i stanem emocjonalnym.
W programie tym zwraca się również szczególną uwagę na kategorie osób pokrzywdzonych
w wyniku przestępstwa wymagających szczególnego podejścia i traktowania, takie jak
na przykład ofiary przemocy w rodzinie, zgwałcenia, handlu ludźmi, dzieci, osoby starsze,
czy też osoby niepełnosprawne fizycznie lub psychicznie. Z kolei kurs specjalistyczny
dla policjantów zajmujących się problematyką nieletnich przewiduje realizację tematów,
wśród których jeden z modułów szkoleniowych opracowany został na podstawie autorskiego
programu Fundacji „Dzieci Niczyje” zajmującej się szeroko rozumianą problematyką

48
profilaktyki zagrożeń, na które narażone są dzieci i młodzież. Treści programu zawierają
między innymi zagadnienia dotyczące krzywdzenia dzieci, takie jak na przykład zjawisko
jako problem społeczny, formy krzywdzenia, skala zjawiska, obraz psychologiczny dziecka
krzywdzonego, czynniki krzywdzenia dzieci, postawy społeczne wobec problemu
krzywdzenia dzieci. Ponadto należy podkreślić, że zagadnienia objęte programem dotyczą
również problematyki dziecka wykorzystywanego seksualnie, w tym opis zjawiska, obraz
psychologiczny dziecka wykorzystywanego seksualnie w odniesieniu do mitów
i stereotypów, charakterystykę i mechanizmy funkcjonowania rodziny kazirodczej,
prowadzenie przesłuchania dzieci jako szczególnie wrażliwych ofiar przestępstw, sposoby
prowadzenia interwencji w przypadkach krzywdzenia dzieci, zasady pomocy
interdyscyplinarnej, czyli współpracy służb jako skutecznej pomocy dziecku krzywdzonemu,
a także problematykę komercyjnego wykorzystywania dzieci oraz handlu ludźmi.
Zagadnienia z zakresu problematyki przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym
również elementy dotyczące udzielania właściwej pomocy ofiarom pokrzywdzonym
w wyniku jej zaistnienia, zawarte są w programach podstawowego szkolenia zawodowego,
w których obowiązkowo uczestniczą wszyscy policjanci rozpoczynający służbę w Policji,
a także w programie oficerskiego szkolenia dla absolwentów szkół wyższych, które
realizowane są w szkołach policyjnych i Wyższej Szkole Policji w Szczytnie. Ponadto,
problematyka właściwej realizacji przez Policję zadań z zakresu reakcji na zjawisko
przemocy w rodzinie oraz pomocy jej ofiarom szczególnie podkreślona została w programie
kursu specjalistycznego dla policjantów koordynujących realizację procedury wobec
przemocy w rodzinie pod nazwą „Niebieskie karty”, który powstał na wniosek Biura
Prewencji Komendy Głównej Policji, wskutek określenia przez wspomniany wcześniej zespół
rzeczywistych potrzeb szkoleniowych w przedmiotowym zakresie.
Z uwagi na znowelizowanie w 2008 r. zarządzenia Komendanta Głównego Policji
normującego kwestię realizacji procedury postępowania policjantów wobec przemocy
w rodzinie pn. „Niebieskie karty” oraz rozszerzenie obowiązku jej stosowania przez
wszystkich policjantów, a nie jak dotąd jedynie funkcjonariuszy ogniw patrolowo-
interwencyjnych oraz dzielnicowych, we wszystkich jednostkach organizacyjnych Policji
systematycznie prowadzone są szkolenia w ramach doskonalenia zawodowego
organizowanego lokalnie mające na celu wyposażenie funkcjonariuszy w wiedzę z zakresu
założeń oraz sposobów realizacji owej procedury;
Na terenie działania Komendy Miejskiej Policji w Gdańsku we współpracy z Wydziałem
Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego w Gdańsku oraz instytucjami i organizacjami
pozarządowymi kontynuowano realizację programu pn. „TU i TERAZ - udział specjalistów
w interwencjach domowych w przypadkach stosowania przemocy". W 2008 r.
po przeprowadzonej ewaluacji zmodyfikowano inicjatywę dodając trzeci obszar jej realizacji,
który objął szkolenia osób zajmujących się przemocą na terenie miasta Gdańska,
ze szczególnym uwzględnieniem pracowników socjalnych, pedagogów szkolnych, kuratorów,
księży oraz policjantów. Zrealizowano 15 szkoleń dotyczących skutecznej interwencji
w przypadku przemocy domowej, podczas których przeszkolono 253 osoby.
Dla zobrazowania, pierwszy obszar programu obejmuje udział specjalisty z podmiotu poza
policyjnego w interwencji policyjnej. Dotychczas przeprowadzono 56 wspólnych służb,
206 interwencji domowych, w tym 89 ściśle związanych ze zjawiskiem przemocy domowej,
podczas których udzielono pomocy 346 osobom dorosłym oraz 113 dzieciom. Drugi obszar
programu to natomiast dyżury wspomnianych specjalistów pełnione w gdańskich
komisariatach. W ramach tego obszaru specjalista wraz z dzielnicowym przeprowadza wizyty
w rodzinach, w których założono niebieskie karty. Umożliwiają wieloaspektowe spojrzenie
na problem rodziny dotkniętej przemocą, a specjalista potrafi ocenić stan emocjonalny ofiary
przemocy i utworzyć dla niej indywidualny plan pomocy. Dzielnicowy wsparty fachową

49
wiedzą psychologiczną nawiązuje dobry kontakt z osobą doświadczającą przemocy,
co umożliwia rzetelną ocenę zaistniałej sytuacji pod kątem podjęcia dalszych czynności
prawnych, bądź też administracyjnych. Dwuosobowe wizyty mają także wpływ
na postępowanie sprawcy zaistniałej sytuacji. Podczas 325 godzin opisywanych dyżurów
specjaliści wraz z dzielnicowymi odwiedzili 371 rodzin uwikłanych w przemoc, a z owej
formy pomocy skorzystało w sumie 750 osób dorosłych i 318 dzieci;
Policjanci Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy podjęli współpracę z takimi
organizacjami pozarządowymi jak Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka
w Inowrocławiu oraz Stowarzyszenie „MEDAR” w Bydgoszczy, a także z Rzecznikiem
Praw Ofiar przy Marszałku Województwa Kujawsko-Pomorskiego, wskutek której
zorganizowane zostały dwie edycje dwudniowych szkoleń dla policjantów w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie (w wymiarze 20 godzin szkoleniowych).
Przedmiotowe szkolenia obejmowały zarówno część teoretyczną w formie wykładów
służących podwyższeniu poziomu wiedzy o zjawisku przemocy, jak również cześć praktyczną
w formie warsztatów mającą na celu rozwijanie umiejętności nawiązywania kontaktu
zarówno z osobami doświadczającymi przemocy, jak też z osobami ją stosującymi. W
przedsięwzięciu wzięło udział 3909 policjantów służb patrolowych, dzielnicowych oraz
policjantów z komórek dochodzeniowo-śledczych;
Policjanci z Wydziału Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie
przeprowadzili cykl szkoleń na terenie powiatu myślenickiego dla instytucji realizujących na
co dzień zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W trakcie spotkań
poruszono między innymi tematykę pierwszego kontaktu z ofiarą i sprawcą przemocy,
budowania lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz prawnych
aspektów działań zapobiegawczych;
Policjanci zajmujący się problematyką przemocy w rodzinie z garnizonu warmińsko-
mazurskiego (obszar podległy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Olsztynie) uczestniczyli
w trzydniowym szkoleniu z zakresu profilaktyki krzywdzenia oraz zaniedbywania dzieci.
Szkolenie zostało zorganizowane przez Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego
w ramach umowy zawartej z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej dotyczącego
realizacji kampanii społecznej na rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci;
W ramach współpracy międzyinstytucjonalnej, w oparciu o porozumienia Komendanta
Wojewódzkiego Policji w Rzeszowie z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej
w Rzeszowie i Powiatowymi Centrami Pomocy Rodzinie przeprowadzono sześć warsztatów
szkoleniowych prowadzonych aktywnymi metodami psychoedukacyjnymi pn. „Przeciw
Przemocy- razem łatwiej i skuteczniej”, adresowanych do profesjonalistów pracujących
z osobami uwikłanymi w przemoc. Szkolenia realizowano dla KPP Dębica, KPP Lubaczów,
KPP Brzozów, KPP Ustrzyki Dolne, KPP Przeworsk, KPP Jasło, a realizatorami
przedsięwzięcia byli trenerzy rekomendowani przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne,
specjalista pracy socjalnej oraz funkcjonariusz Wydziału Prewencji KWP w Rzeszowie.
Natomiast adresatami szkoleń byli dzielnicowi (ok. 50 procent stanu dzielnicowych danej
jednostki) oraz pracownicy socjalni gminnych i miejskich ośrodków pomocy społecznej,
przedstawiciele Sądu, poradni psychologiczno-pedagogicznych;
Policjanci podlegli Komendzie Stołecznej Policji uczestniczyli w zajęcia w ramach
Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie zorganizowanego i prowadzonego przez
„Niebieską Akademię Warszawską” Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy
w Rodzinie współfinansowanego z Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

50
Działanie: opracowanie programów edukacyjnych i wspierających dotyczących zapobiegania
przemocy wobec dzieci i osób dorosłych np. partnera, osoby starszej, osoby
niepełnosprawnej

W ramach tego działania, odpowiedzialne ze realizację Programu ministerstwa oraz

Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), podejmują wiele
inicjatyw mających na celu bardziej skuteczne zapobieganie zjawisku przemocy w rodzinie,
organizując konferencje, spotkania, narady dla przedstawicieli różnych instytucji, którzy
bezpośrednio pomagają ofiarom przemocy w rodzinie.
Wśród najważniejszych działań podejmowanych przez PARPA w obszarze
przeciwdziałania przemocy domowej należy wymienić:

1. Interdyscyplinarne szkolenie dla osób pracujących w obszarze przeciwdziałania

przemocy domowej. 2008 r. odbyły się dwie 120-godzinne edycje szkolenia,
w których uczestniczyły 93 osoby. Szkolenie miało na celu przekazanie uczestnikom
podstawowej wiedzy dotyczącej zjawiska przemocy w rodzinie i przygotowanie ich
do pracy w ramach pierwszego kontaktu z osobami krzywdzonymi (dorosłymi
i dziećmi) i ze sprawcami przemocy w rodzinie. Uczestnicy szkolenia otrzymali także
informacje na temat obowiązujących procedur (prawnych, interwencyjnych)
służących pomocy rodzinom, w których jest przemoc.
2. Szkolenia dla przedstawicieli służby zdrowia nt. diagnostyki dziecka krzywdzonego
i interwencji podejmowanych przez służbę zdrowia w sytuacjach podejrzenia
przemocy wobec dziecka. W oparciu o porozumienie o współpracy zawarte
z Mazowieckim Centrum Zdrowia Publicznego dwa takie szkolenia odbyły się
w Warszawie (6 czerwca i 10 października 2008 r.). Trzecie szkolenie odbyło
się 24 listopada 2008 r w Katowicach i było przeprowadzone we współpracy z ze
Śląskim Centrum Zdrowia Publicznego. W trzech edycjach szkolenia uczestniczyło
ogółem 198 osób, w większości były to pielęgniarki. Każde szkolenie trwało 6 godz.
i składało się z trzech bloków tematycznych: medycznego, psychologicznego
i prawnego. Uczestnicy szkoleń otrzymali pakiety materiałów edukacyjnych (książki,
broszurki, ulotki) dotyczące omawianych zagadnień.
3. Szkolenie dla kuratorów pracujących w wydziałach karnych sądów rejonowych,
którzy sprawują dozory nad osobami skazanymi za przestępstwo znęcania się nad
rodziną. Celem szkolenia, które odbyło się w dn. 19-20 maja 2008 r. było zwiększenie
wiedzy uczestników na temat zjawiska przemocy w rodzinie, mechanizmów
przemocy i uzależnienia od alkoholu, motywowania do podjęcia terapii odwykowej
i zmiany zachowań. W szkoleniu wzięło udział 50 kuratorów pracujących
w wydziałach karnych 25 sądów rejonowych, którzy zapoznali się z metodami pracy,
prowadzenia rozmów i motywowania do zmiany zachowań sprawców przemocy
domowej. Uczestnicy otrzymali pakiety materiałów edukacyjnych dotyczące tematu
szkolenia.
4. Seminarium szkoleniowe dla przedstawicieli samorządów lokalnych nt. budowania
lokalnych systemów przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności
z problemem alkoholowym. Pierwsza edycja odbyła się w dniach 23-24 czerwca 2008
r., druga – w dniach 27-28 października 2008 r. W szkoleniach wzięło udział ogółem
131 osób z 48 gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w składzie: policjant, pracownik
socjalny, członek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.

51
 Uczestnicy szkolenia wysłuchali wykładów nt. zjawiska przemocy w rodzinie,
sytuacji dzieci w rodzinach z problemem alkoholowym i przemocą, współpracy służb
w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty”, prawnych aspektów współpracy
w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz budowania lokalnych
systemów przeciwdziałania przemocy domowej. Podczas zajęć seminaryjno-
warsztatowych uczestnicy nabywali praktycznych umiejętności niezbędnych do pracy
w ramach lokalnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Osoby biorące
udział w seminarium otrzymały materiały edukacyjne dot. zagadnień omawianych
podczas szkolenia
5. Szkolenia dla pedagogów szkolnych dot. przeciwdziałania przemocy wobec
dzieci. Celem przedsięwzięcia było podniesienie kompetencji przedstawicieli ww.
grupy zawodowej w zakresie rozpoznawania przypadków przemocy wobec dzieci
i podejmowania interwencji. Omawiane zadanie było realizowane we współpracy
z pełnomocnikami zarządów województw ds. profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych. Zawarto trzy porozumienia o współpracy: z Urzędem
Marszałkowskim Województwa Opolskiego, Urzędem Marszałkowskim
Województwa Lubuskiego oraz Urzędem Marszałkowskim Województwa
Warmińsko-Mazurskiego. Szkolenia odbyły się odpowiednio w dniach 13-14
listopada 2008 r. w Lidzbarku Warmińskim (warmińsko-mazurskie), 18-19 listopada
2008 r. w Płotach k. Zielonej Góry (lubuskie) i 25-26 listopada 2008 r w Niwkach k.
Opola (opolskie). W 16-godz. szkoleniach uczestniczyły ogółem 183 osoby, które
wzięły udział w zajęciach wykładowych i warsztatach przygotowujących do
rozpoznawania przemocy domowej wobec dzieci, prowadzenia rozmów z dziećmi i
ich rodzicami oraz podejmowania działań o charakterze interwencyjnym i
pomocowym.
6. Szkolenie dla sędziów wydziałów rodzinnych sądów rejonowych (17-18 listopada
2008 r). W 15-godzinnym szkoleniu wzięło udział 27 sędziów, którzy zapoznali się
z problematyką nadużywania alkoholu i uzależnienia od alkoholu, terapii uzależnienia
od alkoholu, zjawiska przemocy w rodzinie i sytuacji osób doznających przemocy
w rodzinie, sytuacji dzieci w rodzinach z problemem alkoholowym i przemocy,
specyfiki zachowań sprawców przemocy w rodzinie. Uczestnicy wzięli także udział
w zajęciach seminaryjno-warsztatowych przygotowujących sędziów do kontaktu
z dzieckiem krzywdzonym. Uczestnicy otrzymali materiały edukacyjne dotyczące
omawianych podczas szkolenia zagadnień.
7. Szkolenie dla osób pracujących ze sprawcami przemocy w rodzinie – w ramach
którego przeszkolono 47 osób. Szkolenie obejmowało 50 godz. dydaktycznych
dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie, prawnych aspektów przeciwdziałania
przemocy w rodzinie oraz strategii edukacyjno-korekcyjnych wobec sprawców
w oparciu o metody programu z Duluth.
8. XIII konferencja przeciw przemocy w rodzinie. Wykłady i zajęcia semianryjno-
warsztatowe koncentrowały się wokół zagadnień związanych z profilaktyką przemocy
domowej wobec dzieci. Podczas konferencji uczestnicy wysłuchali wykładów i wzięli
udział w dwóch blokach zajęć warsztatowych, dotyczących obszarów pracy
z rodzicami, którzy nie radzą sobie z trudnościami wychowawczymi, wzmacniania
rodzin w procesie wychowywania dzieci, rozpoznawania czynników ryzyka
krzywdzenia dzieci, roli wsparcia dla kobiet w okresie wczesnego macierzyństwa,
ojcostwa i roli ojca w procesie wychowania dzieci, działań profilaktycznych
służących wspieraniu rodziców w wychowaniu dzieci bez przemocy. W konferencji
uczestniczyło ponad 190 osób – członków Ogólnopolskiego Porozumienia Osób
i Organizacji Pomagających Ofiarom Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, ruchu

52
 społecznego skupiającego osoby i organizacje działające w zakresie przeciwdziałania
przemocy domowej. Uczestnicy konferencji otrzymali pakiety materiałów
edukacyjnych dotyczących przeciwdziałania przemocy wobec dzieci i profilaktyki
przemocy.
9. Staże dla studentów i absolwentów wyższych uczelni. Do pracy w obszarze
przeciwdziałania przemocy w rodzinie przygotowano na zlecenie PARPA 38
stażystów. 18 osób zostało przeszkolonych w oparciu o porozumienie o współpracy
w Ośrodku Interwencji Kryzysowej MOPS w Katowicach, a w oparciu o umowę
dotacyjną zawartą ze Stowarzyszeniem na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie „Niebieska Linia” – 20 osób.
10. Egzamin na specjalistę/konsultanata w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie. Zadanie wiązało się z realizowanym przez PARPA i Radę
ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie działającą przy Dyrektorze PARPA
Programem potwierdzania kwalifikacji osób pracujących w zakresie przeciwdziałania
przemocy w rodzinie. Sesje egzaminacyjne zostały przeprowadzone w dniach 1 lipca
i 10 grudnia 2008 r. - do egzaminu przystąpiło 11 osób. Obecnie certyfikat specjalisty
i konsultanta w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie posiada 141 osób.
11. Seminaria i fora wymiany doświadczeń dla członków Ogólnopolskiego
Porozumienia Osób i Organizacji Pomagających Ofiarom Przemocy w Rodzinie
„Niebieska Linia” – ruchu społecznego skupiającego 720 podmiotów. W 2008 r. na
zlecenie PARPA przeprowadzono 10 spotkań o charakterze edukacyjnym,
w których wzięło udział ponad 150 osób.

W harmonogramie działań, stanowiącym załącznik do Krajowego Programu

Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
wymienione jest jako jeden z podmiotów odpowiedzialnych za realizację strategii
edukacyjnych w ramach działań uprzedzających.
Działania podejmowane przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji na
rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie mają charakter wieloaspektowy i są realizowane
w sposób ciągły od wielu lat.
Na uwagę zasługuje realizacja rządowego Programu ograniczania przestępczości
i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”, którego głównym celem jest wspieranie
realizacji ustawowych działań organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego na
rzecz bezpieczeństwa i porządku publicznego. Głównym koordynatorem działań
realizowanych w ramach Programu jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Na poziomie województwa zadania wynikające z Programu „Razem bezpieczniej”
koordynuje wojewoda przy pomocy Zespołu, w skład którego wchodzą przedstawiciele
administracji samorządowej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej czy Straży Granicznej.
Zespół ten inicjuje i koordynuje działania programu na swoim terenie, zbiera informacje o
jego realizacji, a następnie przedkłada Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji
sprawozdania z tego zakresu.
Głównym założeniem Programu „Razem Bezpieczniej” jest ograniczenie skali
zjawisk i zachowań, które budzą powszechny sprzeciw i poczucie zagrożenia. Jego
priorytetowymi celami są: wzrost poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców,
zapobieganie przestępczości i aspołecznym zachowaniom, poprawa wizerunku Policji i
wzrost zaufania społecznego do tej służby oraz aktywizacja lokalnych partnerstw różnych
podmiotów działających na rzecz poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego.

53
 Na podstawie aktualnej wiedzy o stanie i poczuciu bezpieczeństwa określone zostały
obszary działania Programu i kierunki aktywności zaangażowanych podmiotów. Jednym
z priorytetowych obszarów działania jest przemoc w rodzinie.
W budżecie państwa na 2008 r. zabezpieczono rezerwę celową na realizację programu
„Razem bezpieczniej” w wysokości 3 mln zł. Zgodnie z programem środki z rezerwy celowej
są przekazywane do budżetów wojewodów z przeznaczeniem na dotacje na dofinansowanie
zadań mieszczących się w ramach programu dla organizacji pożytku publicznego. Natomiast
w celu przekazania lub wspólnego wykonywania zadań określonych w Programie
wojewodowie mogą zawierać z jednostkami samorządu terytorialnego stosowne
porozumienia administracyjne. Wojewodowie w ramach składanych sprawozdań z realizacji
zadań przedstawiają Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji informacje
nt. wykorzystanie środków finansowych z rezerwy celowej.
W 2008 r. na realizację 14 zadań z obszaru przeciwdziałania przemocy w rodzinie
przyznano kwotę 878.626 zł.

„Stop przemocy w rodzinie”

Działania edukacyjne, podnoszące poziom świadomości
w zakresie problemu przemocy wśród mieszkańców, szkolenia podnoszące
kujawsko- kwalifikacje terapeutów i pracowników ośrodków pomocy społecznej.
pomorskie
„Zmiana postaw – nadzieją na lepsze jutro”
Projekt skierowany do dzieci i członków rodzin zagrożonych przemocą, w
szczególności klientów ośrodków pomocy społecznej (profilaktyka uzależnień).
„Przemocy w rodzinie mówimy NIE”
Szkolenie policjantów i pedagogów szkolnych w zakresie rozpoznawania i
przeciwdziałania zjawisku przemocy w rodzinie oraz rozwinięcie współpracy
międzyinstytucjonalnej na rzecz poprawy sytuacji ofiar przemocy w rodzinie.
lubuskie
„Rodzina dotknięta przemocą nie może być sama – wspólny cel, wspólne
korzyści”
Aktywizowanie samorządów lokalnych oraz organizacji pozarządowych do
zintensyfikowania działań na rzecz pomocy ofiarom przemocy domowej.
„Usłyszeć głos ciszy – program przeciwdziałania przemocy wobec osób
starszych” Projekt nowatorski, biorąc pod uwagę grupę adresatów, do których
małopolskie
jest skierowany, czyli osoby w podeszłym wieku, doznające przemocy w swoim
środowisku rodzinnym.
„Przasnysz bez przemocy” Promowanie odpowiednich wzorców życia
rodzinnego, edukacja osób dotkniętych przemocą w zakresie procedur
mazowieckie
prawnych, organizacja szkoleń tematycznych dla osób pracujących nad
ograniczeniem zjawiska.
„System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w opolskim środowisku
lokalnym”. Edukacja społeczna i promocja postaw wolnych od stosowania
opolskie
przemocy, promocja form spędzania czasu wolnego sprzyjających budowaniu
prawidłowych więzi rodzinnych.
„Przyjazna resocjalizacja – uczenie zachowań prospołecznych”
Projekt obejmuje zorganizowanie zajęć dla dzieci i młodzieży pochodzących z
podkarpackie rodzin dotkniętych przemocą. Spotkania superwizyjne będą dotyczyć sposobów
i form pracy z osobami pochodzącymi z rodzin patologicznych. W zajęciach
uczestniczyć będą również dzieci zagrożone wykluczeniem społecznym.

54
 „Labirynt 2008” Projekt obejmuje następujące działania: kampania
informacyjna, tworzenie strony internetowej, kampania edukacyjna: kurs
samoobrony, porady prawne dla ofiar, konkursy wiedzy, turnieje sportowe.
Projekt zakłada również kupno sprzętu sportowego.
śląskie
„Wiem gdzie” – poradnik dla osób doświadczających przemocy
Projekt przewiduje opracowanie i publikację poradnika skierowanego do osób
dotkniętych przemocą, szukających możliwości skorzystania z pomocy
instytucjonalnej.
„Szczęśliwa rodzina – wolna od przemocy”
Projekt ten to kilkuetapowe działania. Prowadzone będą działania edukacyjne
dla całych rodzin w obszarze zapobiegania przemocy domowej. Realizowana
będzie również kampania informacyjno – edukacyjna.

„Apel o nieagresję”
Projekt obejmuje przeprowadzenie szkoleń tematycznych dla instytucji
zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie. Następnie zorganizowany
będzie konkurs dla dzieci i młodzieży, którzy uczęszczają do świetlic
socjoterapeutycznych pod tytułem „Apel o nieagresję” jak również spektakle
świętokrzyskie
teatralne oraz kampanie informacyjno – edukacyjne.

„Razem przeciw przemocy”

Projekt polega na zorganizowaniu i przeprowadzeniu cyklu zajęć
terapeutycznych dla ofiar przemocy domowej. Będą to warsztaty
psychologiczne, terapie indywidualne. Przeprowadzona zostanie akcja
promocyjno – informacyjna, dyżury pracowników ośrodków pomocy, warsztaty
dla osób pracujących w instytucjach pomagających ofiarom przemocy
domowej.

„Bezpieczna rodzina”
zachodniopomo Budowa lokalnego, dostępnego dla mieszkańców systemu przeciwdziałania
rskie przemocy w rodzinie poprzez powołanie Powiatowego Zespołu
Interdyscyplinarnego.

Ponadto Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji koordynuje od 2007r.

wdrażanie w Polsce Programu szczegółowego Unii Europejskiej na lata 2007-2013
„Zapobieganie i zwalczanie przemocy wobec dzieci, młodzieży i kobiet oraz ochrona ofiar i
grup ryzyka - Daphne III”.
Powstał on w odpowiedzi na powszechny i rosnący niepokój w kwestii przemocy,
rozumie definicję przemocy bardzo szeroko, po to by pozwolić projektom Daphne
szczegółowo badać oblicza przemocy oraz jej specyficzne formy. Ma na celu
zintensyfikowanie oraz skoordynowanie działań w całej Unii przeciwko przemocy wobec
dzieci i kobiet, ale także handlowi ludźmi i wykorzystywaniu seksualnemu.
Ogólna kwota na realizację Programu DAHNE III na lata 2007-2013 to: 116,85 mln
euro.
W 2008 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podjęło następujące
działania związane z promowaniem Programu Daphne III:

55
 • w dniach 20-21 listopada 2008 r. zorganizowano międzynarodowe seminarium
„Przeciwdziałanie przemocy – praktyka w Polsce i Europie”, w ramach którego
przeprowadzono warsztaty z udziałem przedstawiciela Komisji Europejskiej
w zakresie sposobu przygotowywania projektów oraz budżetu, a także na temat
ewaluacji projektów. W seminarium wzięli udział przedstawiciele organizacji
pozarządowych, Policji, ośrodków badawczych i naukowych, a także zagraniczni
goście, z Litwy, Łotwy, Estonii, Malty, Danii, Finlandii oraz Norwegii;
• Program Daphne III był prezentowany podczas zorganizowanego cyklu szkoleń dla
członków komisji bezpieczeństwa i porządku ze wszystkich województw, które będą
kontynuowane w 2009 r.;
• podjęto działania w celu utworzenia na stronie www.mswia.gov.pl/daphne bazy
kontaktów dla podmiotów zainteresowanych Programem Daphne III;
• przetłumaczono dokumenty dotyczące „wezwania do składania propozycji” w 2008
roku w ramach programu Daphne III i zamieszczono je na stronie internetowej
poświęconej Programowi: www.mswia.gov.pl/daphne;
• Program Daphne III prezentowano także podczas:
- spotkania z pracownikami urzędów dzielnic m.st. Warszawy, ośrodków pomocy
społecznej oraz biur urzędu m.st. Warszawy;
- konferencji zorganizowanej przez MPiPS pn. „Przemoc w rodzinie – Zareaguj, nie
bądź obojętny”;
- międzynarodowej konferencji pn. „Europejska Sieć Prewencji Kryminalnej –
EUCPN, a działania podejmowane w Polsce w obszarze zapobiegania
przestępczości”;
- seminarium pn. „Koncepcja funkcjonowania pełnomocników ds. ochrony praw
człowieka w Straży Granicznej”.

Działanie: opracowanie procedur ochrony prawnej i wsparcia psychologicznego

dla świadków i ofiar przemocy w rodzinie.

W zakresie opracowania oraz realizacji procedur ochrony prawnej i wsparcia

psychologicznego dla świadków przemocy w rodzinie i ofiar przemocy w rodzinie,
Ministerstwo Sprawiedliwości w 2008 r. kontynuowało realizację pilotażowego programu
Sieci Pomocy Ofiarom Przestępstw rozpoczętego w 2007 r.
Należy przypomnieć, że zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości nr 164/07 z dnia
28 sierpnia 2007 roku powołano 11 Lokalnych Ośrodków Wsparcia, działających na terenie
Warszawy, województwa śląskiego i opolskiego, W ośrodkach tych udzielana była bezpłatna,
kompleksowa i interdyscyplinarna pomoc ofiarom przestępstw, w tym kobietom, w ramach
programu pilotażowego Sieci Pomocy Ofiarom Przestępstw. Zgodnie z § 12 ust. 2 pkt 2 ww.
zarządzenia program ten zakładał wprowadzenie nowej instytucji opiekuna ofiary,
tj. wolontariusza, który pomaga ofierze w przezwyciężeniu wszystkich skutków przestępstwa
nie tylko na czas postępowania w sądzie, ale także po wyroku. Ma to szczególne
zastosowanie w przypadku kobiet, które padają ofiarą przemocy zarówno psychicznej, jak
i fizycznej najczęściej ze strony swoich partnerów, nie tylko w związkach małżeńskich.
Program pilotażowy oparty został na ścisłej, interdyscyplinarnej współpracy pomiędzy
instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomocą dla ofiar przestępstw m.in. policji,
prokuratury, sądu, kurateli, samorządów terytorialnych, organizacji pozarządowych
i kościelnych, dlatego też jego wyniki są przydatne do tworzenia nie tylko krajowych, ale
i gminnych systemów pomocy. W systemie tym ogromną rolę odgrywała współpraca między
działami administracji rządowej, jednostkami samorządów lokalnych na szczeblu

56
powiatowym i gminnym, organizacjami pozarządowymi i kościelnymi oraz wszystkimi
instytucjami zajmującymi się szeroko rozumianą interdyscyplinarną pomocą dla ofiar
przestępstw. Przed rozpoczęciem wdrażania programu jego uczestnicy zostali przeszkoleni
przez przedstawicieli nauki, sądu, prokuratury i organizacji pozarządowych.
Na terenie województwa śląskiego jeszcze w 2007 r. powołane zostały Lokalne
Ośrodki w ośmiu miastach takich jak w Bielsku-Białej, Bytomiu, Częstochowie, Raciborzu,
Siemianowicach Śląskich, Sosnowcu, Zabrzu i Zawierciu. Na terenie województwa
opolskiego powołane zostały Lokalne Ośrodki Wsparcia w Opolu i Kędzierzynie Koźlu oraz
jeden ośrodek na terenie m. st. Warszawy.
W 2008 r. Lokalne Ośrodki Wsparcia (LOW) czynne były od poniedziałku do soboty.
Podczas dyżurów pomoc ofiarom oferowali: psycholodzy i prawnik. Ośrodki prowadziły
działalność w zakresie udzielania bezpłatnej, kompleksowej i interdyscyplinarnej pomocy
ofiarom przestępstw, ze szczególnym uwzględnieniem ofiar przestępstw z zagrożeniem
zdrowia i życia, przestępstw seksualnych oraz grup ofiar nieporadnych ze względu na wiek
czy niepełnosprawność.
Do zadań Lokalnego Ośrodka Wsparcia należało:
- uwzględnianie bezpośrednich potrzeb ofiary przestępstwa w zakresie zapewnienia
jej pomocy prawnej, socjalnej, medycznej, psychologicznej i innego rodzaju według
indywidualnych potrzeb w ramach funkcjonowania Sieci,
- udzielanie pomocy w postaci przydzielenia opiekuna ofierze na czas niezbędny
do pełnego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, ze szczególnym
uwzględnieniem ofiar przestępstw seksualnych, przemocy domowej stosowanej
ze szczególnym okrucieństwem, małoletnich, niepełnosprawnych, w podeszłym
wieku,
- udostępnienie wszechstronnej informacji dotyczącej praw ofiary, zapobieganiu
jej wtórnej wiktymizacji, oraz innych form pomocy udzielanej poza ośrodkiem
w ramach Sieci Pomocy Ofiarom Przestępstw,
- rozpoznanie i współpraca z innymi służbami i organizacjami działającymi na rzecz
ofiar przestępstw na terenie działania ośrodka,
- organizowanie szkoleń, staży i praktyk dla wolontariuszy, specjalistów ośrodka
oraz osób współpracujących na rzecz ofiar przestępstw,
- koordynowanie lokalnych działań na rzecz ofiar przestępstw świadczonych przez
wszystkie instytucje i organizacje działające w obszarze właściwości miejscowej
ośrodka,
- zapewnienie pomocy psychologów interwencyjnych w systemie całodobowym
dla ofiar przestępstw i ich rodzin, jeżeli Prokuratura lub Policja uzna, że zachodzą
przesłanki udzielenie takiej pomocy na miejscu zdarzenia lub osoby te same poproszą
o kontakt z psychologiem,
- podejmowanie wszelkich innych działań na rzecz ofiar przestępstw według
ich indywidualnych potrzeb i możliwości ośrodka.
W tworzoną wokół LOW sieć wchodziły instytucje administracji rządowej (policji,
sądów i prokuratur rejonowych i okręgowych, kuratoriów oświaty, administracji
wojewódzkiej) i samorządowej (służby zdrowia, ośrodków pomocy społecznej, jednostek
samorządu terytorialnego), kościołów i innych związków wyznaniowych, organizacji
pozarządowych i innych podmiotów.
Od 60 do 70 % osób zwracających się o pomoc do LOW stanowiły pokrzywdzeni
przemocą domową, od 10 do 20 % osoby nieporadne życiowo, 10 % osoby ubiegające się o
pomoc w zakresie prawa cywilnego, rodzinnego, ubezpieczeń społecznych. Sprawy z zakresu
prawa cywilnego i rodzinnego dotyczyły miedzy innymi: rozwodu, alimentów, eksmisji,
pozbawienia władzy rodzicielskiej, z zakresu ubezpieczeń społecznych: wnioski o renty z

57
tytułu niezdolności do pracy, odwołania od decyzji ZUS, renty socjalne oraz rodzinne. W
Lokalnych Ośrodkach Wsparcia udzielano także pomocy osobom
z problemami psychologicznymi (między innymi osobom z niskim poczuciem własnej
wartości, mającym „problemy” ze swoim partnerami życiowymi (zgłoszenie osoby, która
twierdziła, że ma problem ze swoim narzeczonym), agresja syna, odmowa sporządzenia
skargi kasacyjnej przez adwokata przyznanego z urzędu, hazard męża, problemy z żoną,
problem schizofrenii w rodzinie, nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych).
Ogółem w całym okresie funkcjonowania programu pilotażowego z pomocy skorzystało 2424
osób.
W dniu 30 czerwca 2008 r. zakończono realizację programu pilotażowego Sieci
Pomocy Ofiarom Przestępstw. Wyniki programu pilotażowego poddane zostały ewaluacji
i posłużyły do opracowywania Krajowego Programu na Rzecz Ofiar Przestępstw.
Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów Nr 78 z dnia 30 lipca 2007 r. utworzono
na nowo Międzyresortowy Zespół do Spraw Opracowania Krajowego Programu na Rzecz
Ofiar Przestępstw, który zakończył prace w dniu 31 października 2008 r.
Zespół opracował dokument w postaci Krajowego Programu na Rzecz Ofiar
Przestępstw, który w formie uchwały Zespołu został przekazany Prezesowi Rady Ministrów
do akceptacji. Obecnie założenia Programu znajdują się na etapie prac analityczno –
konsultacyjnych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Po zakończeniu programu pilotażowego Sieć Pomocy Ofiarom Przestępstw, działania
pomocowe na rzecz osób pokrzywdzonych przestępstwem realizowane są w ramach dwóch
projektów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej:
1. Projekt „Sieć Pomocy Ofiarom Przestępstw” wdrażany w ramach Programu
Komisji Europejskiej „Zapobieganie i Zwalczanie Przestępczości 2007”. Aktualnie
realizowane są działania projektu polegające między innymi na utworzeniu 16 ośrodków
pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwem. Działanie to przeprowadzono w oparciu
o procedurę konkursową dla organizacji pozarządowych, których cele statutowe są zgodnie
z założeniami projektu. Obecnie funkcjonuje 12 Ośrodków Pomocy dla Osób
Pokrzywdzonych Przestępstwem na terenie 12 województw. W ośrodkach tych udzielana jest
bezpłatna pomoc prawna, psychologiczna i socjalna osobom pokrzywdzonym. Na terenie
województwa podlaskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego oraz dolnośląskiego konkurs na
wyłonienie organizacji pozarządowej jest kontynuowany ze względu na nie wyłonienie
właściwej organizacji pozarządowej, która prowadzić będzie ośrodek pomocy. Dalsza
realizacja projektu zakłada powstanie przy 16 ośrodkach zlokalizowanych
w 16 województwach ogólnokrajowej sieć pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem.
Ponadto w ramach projektu opracowywane są dobre praktyki pracy z osobami
pokrzywdzonymi przestępstwem, które służą koordynacji działań pomiędzy organizacjami
pozarządowymi, jednostkami policji, wymiaru sprawiedliwości, służbami opieki społecznej,
szkołami i szpitalami, w celu wzmocnienia mechanizmów ochrony osób pokrzywdzonych.
Utworzone w ramach projektu ośrodki pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwem
funkcjonują na terenie istniejącej już bazy lokalowej organizacji pozarządowych.
Istotnym działaniem projektu jest organizacja 10 cykli interdyscyplinarnych szkoleń
dla 1000 osób, w tym sędziów, prokuratorów, osób zajmujących się pomocą pokrzywdzonym.
W szkoleniach udział wezmą także przedstawiciele państw partnerskich projektu. Tematyka
szkoleń będzie koncentrowała się wokół problematyki wiktymologicznej, a w szczególności
dostosowania dotychczasowej praktyki poszczególnych grup zawodowych do potrzeb osób
pokrzywdzonych przestępstwem. Celem prowadzonych w roku 2009 szkoleń
ma być podniesienie kwalifikacji zawodowych osób pracujących na rzecz pokrzywdzonych
i ich rodzin oraz wprowadzanie do działań polskiego wymiaru sprawiedliwości dobrych
praktyk w pracy z osobami pokrzywdzonymi przestępstwem funkcjonujących obecnie

58
w krajach Unii Europejskiej. Obecnie trwają prace nad wyłonieniem podmiotu, który
przeprowadzi szkolenia.
W ramach realizacji projektu „Sieć Pomocy Ofiarom Przestępstw” zgodnie z umową
o dofinansowanie projektu zawartą pomiędzy Komisją Europejską a Ministerstwem
Sprawiedliwości opracowano „Jednolite standardy pracy z osobami pokrzywdzonymi
przestępstwem”. W oparciu o przedmiotowe standardy, specjaliści zaangażowani w działanie
Ośrodków Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem udzielać będą pomocy osobom
pokrzywdzonym.
2. Kolejnym projektem realizowanym w ramach V priorytetu Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki pod hasłem „Ułatwianie dostępu do wymiaru sprawiedliwości”
jest przeprowadzenie kampanii społecznej na temat alternatywnych sposobów rozwiązywania
sporów. Jednym z działań projektu jest upowszechnienie informacji na temat praw
przysługujących osobom pokrzywdzonym oraz instytucji, które udzielają pomocy.
W szczególności działanie to polega na przeprowadzeniu kampanii informacyjnej
z wykorzystaniem broszur, billboardów, materiałów audiowizualnych. W materiale
przygotowanym na potrzeby kampanii, zawarte zostały aktualne informacje na temat praw
przysługujących osobom pokrzywdzonym oraz wykaz instytucji świadczących pomoc,
z podziałem na poszczególne województwa.
Aktualnie zakończona została procedura konkursowa związana z wyłonieniem
podmiotu, który opracuje informator. Trwają także prace nad udzieleniem zamówienia
publicznego w przedmiocie druku i dystrybucji informatora.

Działanie: przygotowanie pakietów szkoleniowych w zakresie przyczyn

i skutków przemocy w rodzinie i przeszkolenie pracowników „pierwszego
kontaktu”
Podmioty odpowiedzialne za realizację szkoleń dla pracowników „pierwszego
kontaktu” realizują je w oparciu o opracowane przez Grupę Roboczą Międzyresortowego
Zespołu Monitorującego Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie pakiety
szkoleniowe w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie.
Środki finansowe na dofinansowanie szkoleń organizowanych przez Marszałków
Województw, w okresie sprawozdawczym, przekazywane były dwutorowo.
Na przełomie miesięcy lutego i marca 2008 r. zostały przekazane Marszałkom
Województw środki na dofinansowanie szkoleń w wysokości po 15 000 zł. – łączna kwota
240 000 zł - środki te pochodziły z rezerwy celowej budżetu państwa.
Szczegółowe informacje dotyczące sposobu przeprowadzenia szkoleń w 2008 r.,
w ramach wykorzystania tej puli środków finansowych, dla pracowników pierwszego
kontaktu zostały opracowane w raporcie stanowiącym Załącznik Nr 3 do Sprawozdania.
W raporcie zawarte są informacje dotyczące:
- liczby przeszkolonych pracowników pierwszego kontaktu w poszczególnych
województwach,
- grup zawodowych biorących udział w szkoleniu,
- nazwy szkolenia,
- celów szkolenia,
- form prowadzonych szkoleń,
- sposób realizacji szkoleń;
- pomocy naukowych wykorzystywanych podczas szkoleń,
- czasu trwania szkolenia,
- sposobu zaliczenia szkolenia,

59
- całkowitego kosztu przeprowadzonych szkoleń ze wskazaniem środków pochodzących
z rezerwy celowej oraz środków własnych poszczególnych województw.
Na podstawie opracowanego raportu z przeprowadzonych szkoleń można dokonać
następującej oceny realizowanego zadania:
• szkolenia w 16 województwach prowadzone były przez Marszałków Województw
w Regionalnych Ośrodkach Polityki Społecznej oraz w województwie kujawsko –
pomorskim za przeprowadzenie szkoleń odpowiedzialny był Rzecznik Praw Ofiar
przy Marszałku Województwa. Natomiast w województwie mazowieckim szkolenia
przeprowadziło Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej,
• łącznie zostało przeszkolonych 2 267 pracowników pierwszego kontaktu,
• w szkoleniach brali udział między innymi: pracownicy ośrodków pomocy społecznej,
powiatowych centrów pomocy rodzinie, funkcjonariusze policji, kuratorzy sądowi -
społeczni i zawodowi, pedagodzy szkolni, przedstawiciele służby zdrowia, członkowie
gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, pracownicy świetlic
socjoterapeutycznych, placówek opiekuńczo – wychowawczych, ośrodków adopcyjno
– opiekuńczych, pracownicy organizacji pozarządowych, psycholodzy,
przedstawiciele duchowieństwa, urzędów miast i gmin oraz powiatów koordynujący
tematykę związaną z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, dziennikarze radiowi,
koordynatorzy wojewódzkich programów profilaktycznych, terapeuci z ośrodków
uzależnień,
• szkolenia w 10 województwach dotyczyły głównie budowania lokalnych systemów
przeciwdziałania przemocy w rodzinie w oparciu o współpracę zespołów
interdyscyplinarnych,
Ponadto, przeprowadzono również szkolenia tematyczne między innymi
w województwie dolnośląskim pn. „Dziecko ofiara przemocy jako świadek
szczególnej troski”. W województwie kujawsko-pomorskim „Pomoc osobom
doświadczającym przemocy w rodzinie i ofiarom handlu ludźmi”, „Program
korekcyjno – edukacyjny dla sprawców przemocy w rodzinie” itp.
• cele szkoleń skierowane były między innymi na:
- współdziałaniu w ramach zespołów interdyscyplinarnych,
- umiejętności diagnozowania przemocy w rodzinie w tym rozumienie i opis perspektyw
przemocy,
- umiejętności radzenia sobie w sytuacji przemocy,
- kryzysie odróżnienie sytuacji kryzysowej od kryzysu,
- rozumieniu interdyscyplinarności i jej znaczenie w pracy z ofiarami przemocy w rodzinie
- opracowaniu strategii pomocy ofierze przemocy w rodzinie,
- kształtowaniu umiejętności diagnozowania przemocy w rodzinie,
- rozwijaniu efektywnego systemu wsparcia rozwoju zawodowego
- poszerzeniu wiedzy na temat pracy z dzieckiem krzywdzonym,
- doskonaleniu wiedzy i umiejętności w zakresie pracy z ofiarą i sprawcą przemocy
w rodzinie,
- nabyciu przez uczestników szkolenia umiejętności tworzenia zespołów
interdyscyplinarnych.,
• w 10 województwach szkolenia odbywały się w oparciu o pracę zespołów bądź grup
interdyscyplinarnych. Natomiast w województwie dolnośląskim, kujawsko –
pomorskim, łódzkim, pomorskim, zachodniopomorskim. Częściowo lubuskim,

60
 śląskim szkolenia prowadzone były dla poszczególnych grup zawodowych między
innymi dla funkcjonariuszy policji, pracowników pomocy społecznej oraz kuratorów
sądowych, pedagogów szkolnych,
• szkolenia miały głównie charakter warsztatowo – wykładowy,
• każdy podmiot szkolący wykorzystywał w swych szkoleniach pomoce naukowe. Były
to między innymi: projektory multimedialne, tablice flipchart, komputery, rzutniki,
materiały szkoleniowe, filmy dydaktyczne, sprzęt RTV itp.,
• czas trwania szkoleń był zróżnicowany. Szkolenia odbywały
się w systemie jedno bądź kilkudniowym od 6 do 30 godzin dydaktycznych,
• warunkiem zaliczenia szkolenia w większości województw była obecność
uczestników na zajęciach oraz wypełnienie ankiety ewaluacyjnej,
• na zakończenie szkolenia uczestnicy otrzymali zaświadczenia lub certyfikaty,
• z opracowanego raportu wynika, że całkowity koszt przeprowadzonych szkoleń w 16
województwach wyniósł 735 095,44 zł. Z rezerwy celowej budżetu państwa
dofinansowano realizację tego zadania jedynie w kwocie 240 000 zł z czego
samorządy wojewódzkie wykorzystały 231 976,27 zł – pozostałe środki finansowe tj.
503 119, 17 zł pochodziły ze środków własnych samorządów województw.

Wszyscy Marszałkowie Województw wywiązali się z obowiązku przeprowadzenia

szkoleń dla pracowników pierwszego kontaktu.
Zgodnie z założeniami Programu w większości szkolenia miały charakter
interdyscyplinarny i obejmowały najważniejsze aspekty problematyki przeciwdziałania
przemocy w rodzinie.
W celu profesjonalizacji służb należy położyć szczególnie duży nacisk w latach
przyszłych funkcjonowania Programu na szkolenia gdyż prawidłowa współpraca
pracowników pierwszego kontaktu z ofiarami i sprawcami przemocy w rodzinie pozwoli
na możliwość udzielania kompleksowej pomocy i wsparcia.
Raport z przeprowadzonych szkoleń jednoznacznie wskazuje na duże
zapotrzebowanie na terenie kraju na szkolenia dla pracowników pierwszego kontaktu.
Przeprowadzone szkolenia w 2008 r. zabezpieczyły jedynie część potrzeb
szkoleniowych.
Proces szkoleniowy kadry pracowniczej związanej z problematyką przeciwdziałania
przemocy w rodzinie powinien być stale aktualizowany i pogłębiany o wiedzę dotyczącą
nowych metod pracy zarówno z ofiarami jak i sprawcami przemocy w rodzinie.
Dla prawidłowego wypełniania zadań wynikających z Programu istnieje konieczność
poszerzenia oferty szkoleniowej oraz zwiększenia środków finansowych na ten cel.
Ponadto, w 2008 r. pracownicy „pierwszego kontaktu” uczestniczyli w szkoleniach
w ramach ogólnopolskiej kampanii społecznej na rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci
„Kocham Reaguję”.
Szczegółowe informacje dotyczące przeprowadzonych szkoleń w 2008 r.
dla pracowników pierwszego kontaktu zostały opracowane w raporcie stanowiącym
Załącznik Nr 2 do Sprawozdania.
W szkoleniach organizowanych przez 12 Marszałków Województw wzięło udział
ok. 2 326 osób. Szkolenia odbywały się w większości województw. Z włączenia się w
realizację kampanii zrezygnowały trzy województwa Zachodniopomorskie, Śląskie i
Pomorskie. Natomiast Województwo Kujawsko – Pomorskie zgodnie z podpisaną umową nie
realizowało szkoleń.

61
 W większości województw szkolenia odbywały się w formie wykładowo -
warsztatowej, bądź też samych warsztatów i miały charakter interdyscyplinarny. Wzięli
w nich udział przedstawiciele wszystkich instytucji, które zajmują się przeciwdziałaniem
przemocy w rodzinie.
W województwie dolnośląskim w szkoleniach nie brali udziału policjanci
i przedstawiciele służby zdrowia.
W województwie lubuskim w szkoleniach nie brali udziału przedstawiciele służby zdrowia.
W województwie łódzkim w szkoleniach brali udział tylko pracownicy socjalni.
W województwie warmińsko – mazurskim w szkoleniach nie brali udziału
przedstawiciele służby zdrowia.
Realizatorzy szkoleń korzystali z następujących pomocy naukowych: projektor
multimedialny, rzutnik, flipchart, sprzęt RTV itp.
Warunkiem zaliczenia szkoleń i otrzymania certyfikatu w większości województw
była obecność na zajęciach oraz wypełnienie ankiety ewaluacyjnej.
Jednostką organizacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości odpowiedzialną za realizacje
Programu w zakresie przeprowadzenia szkoleń pracowników wymiaru sprawiedliwości jest
Krajowe Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury, zgodnie z art. 2 ust. 1
ustawy z dnia 1 lipca 2005 roku o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych
i Prokuratury (Dz.U. Nr 169, poz. 1410, z późn. zm.).
Krajowe Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury zorganizowało
w dniach 24-26 listopada 2008 r. w Ośrodku PAN w Będlewie szkolenie na temat: „Wybrane
zagadnienia z zakresu rozstrzygania spraw dotyczących przemocy w rodzinie ".
W ramach tego spotkania prof. UMK w Toruniu dr hab. Violetta Konarska-Wrzosek
wygłosiła wykład pt.: „Ochrona matki i dziecka w polskim prawie karnym. Nowe regulacje
prawne zabezpieczające ofiary przestępstw przeciwko rodzinie ".
Natomiast dr Wioletta Kwiatkowska-Wójcikiewicz z UMK prowadziła zajęcia,
których przedmiotem był sposób ochrony w polskim procesie karnym ofiar przestępstw
przeciwko rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem metod przesłuchania małoletnich
pokrzywdzonych (art. 185a i art. 185 b kpk).
W szkoleniach tych wzięli udział sędziowie z całej Polski orzekający w sprawach
karnych.
Ponadto w 2008 r. Ministerstwo Sprawiedliwości wypracowało koncepcję:
ƒ zwrócenia się do sądów apelacyjnych lub okręgowych o przeprowadzenie szkoleń
dotyczących realizacji Programu na terenie właściwości miejscowej sądu,
z udziałem: sędziów, prokuratorów, kuratorów sądowych, przedstawicieli organów
samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych.
Szkolenia te powinny obejmować problematykę wykonywania orzeczeń dotyczących
zjawiska przemocy w rodzinie na terenie właściwości miejscowej, ze szczególnym
zwróceniem uwagi na istniejące możliwości w zakresie leczenia odwykowego (dotyczące
alkoholu i narkotyków) i rehabilitacyjnego, oddziaływań i programów terapeutycznych oraz
możliwości uczestnictwa skazanych w programach korekcyjno-edukacyjnych. Sędziowie,
prokuratorzy i kuratorzy sądowi powinni uzyskać całościową wiedzę na temat
funkcjonowania na terenach poszczególnych jednostek organizacyjnych sądów i prokuratur
programów dotyczących zjawiska przemocy w rodzinie oraz innych oddziaływań w tym
przedmiocie, organizowanych zarówno przez organy samorządu terytorialnego, ale także
i organizacje pozarządowe. Sędziowie i prokuratorzy powinni uzyskać wiedzę na temat tego
jakim konkretnie oddziaływaniom mogą oddać sprawcę przemocy na terenie właściwości
miejscowej jednostki organizacyjnej sądu i prokuratury.

62
 Upowszechnienie wiedzy na temat lokalnych możliwości oddziaływań na sprawców
przemocy (i nie tylko przemocy, np. sprawców z problemami związanymi z uzależnieniami)
może przyczynić się do zwiększenia i odpowiedniego stosowania wobec sprawców
przestępstw właściwych środków, zwłaszcza w okresie próby;
ƒ zwrócenia się do sądów okręgowych o zorganizowanie szkoleń i cyklicznych
spotkań sędziów z prokuratorami, na których omówione zostaną podstawowe
informacje dotyczące problematyki zwalczania przestępczości na terenie okręgu
sądu okręgowego.
Na spotkaniach należy omówić dane statystyczne, obrazujące zarówno właściwości
przestępstw popełnianych w okręgu, jak i strukturę orzekanych kar i środków wobec
sprawców przestępstw, ze szczególnym uwzględnieniem sprawców przemocy w rodzinie.
Należy także omówić i rozważyć możliwości podjęcia jak najskuteczniejszych kroków,
w celu rozwiązania lokalnych problemów związanych z popełnianiem najbardziej
uciążliwych przestępstw dla danej społeczności. W spotkaniach takich mógłby także
uczestniczyć przedstawiciel lokalnego Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej, który
mógłby omówić problemy związane z funkcjonowaniem jednostek penitencjarnych, w tym:
zaludnieniem, możliwościami leczniczymi, rehabilitacyjnymi, a także możliwościami
oddziaływań terapeutycznych i korekcyjno-edukacyjnych na osadzonych sprawców
przestępstw. Wspólne spotkania sędziów z prokuratorami mają służyć wypracowaniu
optymalnej polityki oddziaływania na sprawców przestępstw ze szczególnym
uwzględnieniem warunków lokalnych oraz wymianie poglądów i doświadczeń na temat
dotychczasowych praktyk w tym przedmiocie;
ƒ zwrócenia się do sądów okręgowych oraz prokuratur okręgowych
o zorganizowanie szkoleń dla sędziów oraz dla prokuratorów w zakresie wykładni
i stosowania przepisów art. 13 i 14 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz. 1493) oraz przepisów
Kodeksu karnego, znowelizowanych art. 15 powyższej ustawy, ze szczególnym
uwzględnieniem i omówieniem środków probacyjnych z art. 72 § 1 pkt 6, 7a i 7b.
Nadto, w 2008 r., Ministerstwo Sprawiedliwości zwróciło się do prezesów sądów
okręgowych o podjęcie działań w celu zgromadzenia i udostępnienia informacji dotyczących
możliwości realizacji obowiązków z art. 72 § 1 pkt 6 kk na terenie poszczególnych okręgów
sądów okręgowych, w szczególności poprzez zgromadzenie danych dotyczących
poszczególnych placówek lub instytucji, zajmujących się leczeniem sprawców przestępstw,
oddziaływaniem terapeutycznym lub wykonujących programy korekcyjno-edukacyjne.
Zwrócono się w szczególności o polecenie kuratorom okręgowym zgromadzenia,
za pośrednictwem kuratorskiej służby sądowej, wszelkich niezbędnych informacji
dotyczących:
− placówek funkcjonujących na terenie właściwości okręgu oraz na terenach
poszczególnych sądów rejonowych, w których sprawcy poddawani są leczeniu,
oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestniczą w programach korekcyjno-
edukacyjnych,
− realizowanych w w/w placówkach, a także w innych miejscach programów
ogólnokrajowych, wynikających np. z realizacji przepisów ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
czy też ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
a także programów lokalnych, realizowanych przez organy samorządu
terytorialnego lub organizacje pozarządowe;
− realizowanych w w/w placówkach form (stacjonarne, zamknięte, ambulatoryjne),
sposobów i rodzajów leczenia (odwykowe, rehabilitacyjne) oraz oddziaływań
terapeutycznych,

63
 − realizowanych w w/w placówkach, a także i w innych miejscach programów
korekcyjno-edukacyjnych, wraz ze wskazaniem docelowych grup sprawców,
− innych niezbędnych informacji, umożliwiających sądom odpowiednie
zastosowanie środka probacyjnego, a prokuratorom zaproponowanie sądowi
takiego środka np. we wniosku z art. 335 § 1 kpk.
Informacje te stanowić będą bazę informacyjną dla sędziów, kuratorów sądowych oraz
prokuratorów wykonujących służbę publiczną na terenie właściwości danego okręgu,
dla sprawnego i efektywnego korzystania z dostępnych narzędzi probacyjnych.
Wraz z w/w stanowiskiem przekazano prezesom następujący wzór tabeli, zawierającej
m.in. informacje dotyczące sprawców przemocy w rodzinie.

Informacje
dotyczące funkcjonowania placówek, zakładów i innych podmiotów, w których sprawcy
przestępstw poddawani są leczeniu, oddziaływaniom terapeutycznym lub realizujących
programy korekcyjno-edukacyjne z art. 72 § 1 pkt 6 kk.

zbiorczo: na terenie właściwości Sądu Okręgowego w …………………./

na terenie właściwości Sądu Rejonowego w ……………..……

1. Sprawcy przestępstw dotyczących przemocy w rodzinie.

Sprawcy przestępstw przemocy w rodzinie

Sposób i zwięzły opis oddziaływania
[leczenie – rodzaj (odwykowe lub
Nazwa placówki, Nazwa programu
L.p rehabilitacyjne) i forma (stacjonarne,
instytucji lub innego lub innej formy
. ambulatoryjne), oddziaływania
podmiotu. oddziaływania
terapeutyczne, programy korekcyjno-
edukacyjne]
1 2 3 4
1.
2.
3.
Prezesi sądów okręgowych zgromadzili żądane informacje i przesłali
je do Ministerstwa Sprawiedliwości. Nadesłane dane są w chwili obecnej konsultowane
z innymi działami administracji rządowej w tym z Ministerstwem Pracy i Polityki
Społecznej, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz z Państwową Agencją
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w celu ich zweryfikowania.
Informacje uzyskane z innych działów administracji rządowej i instytucji będą
stanowić także podstawę do projektu utworzenia przy prezesie sądu okręgowego lub przy
kuratorze okręgowym listy placówek lub instytucji, zajmujących się leczeniem sprawców
przestępstw, oddziaływaniem terapeutycznym lub wykonujących programy korekcyjno-
edukacyjne z art. 72 § 1 pkt 6 kk. Lista taka, aktualizowana na bieżąco i weryfikowana przez
kuratora okręgowego, stanowiłaby niezbędne narzędzie ułatwiające częstsze korzystanie
przez sądy z w.w. obowiązków probacyjnych.

64
Rozdział III. Realizacja Działań interwencyjnych
Wśród Działań interwencyjnych wyróżnia się:
- Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy w rodzinie
- Strategie interwencyjne kierowane do sprawców przemocy w rodzinie.

1. Realizacja strategii pomocowych kierowanych do ofiar przemocy w rodzinie.

Realizacja strategii pomocowych kierowanych do ofiar przemocy w rodzinie odbywa

się poprzez stworzenie organizacyjnych i kadrowych warunków do udzielania profesjonalnej
pomocy ofiarom przemocy w rodzinie.

Działanie: Rozwój sieci instytucji wspierających ofiary przemocy w rodzinie.

Na terenie kraju do końca 2007 r. funkcjonowało 33 specjalistyczne ośrodki wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie. W 2008 r. utworzono 3 nowe specjalistyczne ośrodki wsparcia
w województwach: mazowieckim, podlaskim i wielkopolskim. Prowadzenie 36 w/w
ośrodków jest zadaniem zleconym samorządom powiatowym, a środki finansowe
na ich utrzymanie zapewnia budżet państwa.
W specjalistycznych ośrodkach wsparcia, obok zapewnienia podstawowych potrzeb,
ofiary przemocy w rodzinie otrzymują profesjonalne wsparcie medyczne, socjalne,
psychologiczne, prawne.
Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie funkcjonują w oparciu
o standardy zawarte w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca
2006 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne
ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków
prowadzenia oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych (Dz. U. Nr 127, poz. 890).
Priorytetowym zadaniem specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie jest zabezpieczenie ofiary przemocy w rodzinie i udzielenie jej profesjonalnej
pomocy i wsparcia.
W 2008 roku pracownicy Wydziałów Polityki Społecznej Urzędów Wojewódzkich
sporządzili raporty z funkcjonowania specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla ofiar
przemocy w rodzinie. Raporty dotyczą głównie na oceny standardów funkcjonowania
specjalistycznych ośrodków wsparcia oraz udzielanych form pomocy ofiarom przemocy w
rodzinie. Zostały w nich również uwzględnione przykłady „Dobrych Praktyk” realizowanych
przez placówki.
Szczegółowe informacje dotyczące funkcjonowania ośrodków we wszystkich
województwach zostały zawarte w raportach stanowiących Załącznik Nr 4 do Sprawozdania.
W raporcie zawarte są informacje dotyczące:
- standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie w zakresie interwencyjnym, terapeutyczno wspomagającym,
zapewnienia potrzeb bytowych,
- liczby osób przebywających w 2008 r. w specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla ofiar
przemocy w rodzinie,
- liczby osób którym udzielono w specjalistycznych ośrodkach wsparcia pomocy w formie
całodobowej i doraźnej,
- współpracy z instytucjami zajmującymi się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie,
- prowadzonych działań monitorujących i ewaluacyjnych efektów działalności ośrodka,

65
- przykładów „Dobrych praktyk” realizowanych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie.
Na podstawie opracowanego Raportu dokonano oceny funkcjonowania
specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
W opisanych raportach zostało ocenionych 35 specjalistycznych ośrodków wsparcia.
Nowoutworzony ośrodek w Suwałkach w 2008 r. świadczył usługi doraźne, a usługi
całodobowe zaczął świadczyć w 2009 r. Natomiast ośrodek w Zdunach działalność swoją
zarówno doraźną jak i całodobową rozpoczął w 2009 r.
Z opracowanych raportów wynika:
• Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie w zakresie
interwencyjnym zapewniają:
- schronienie ofiarom przemocy w rodzinie, na okres do trzech miesięcy w uzasadnionych
przypadkach z możliwością przedłużenia pobytu (34 ośrodki),
- ochronę przed sprawcą przemocy w rodzinie (34 ośrodki). Ochronę ofiar przed sprawcą
najczęściej umożliwia monitoring obiektu, pracownicy ochrony oraz alarm
zainstalowany w placówce,
- udzielanie natychmiastowej pomocy psychologicznej, medycznej i kompleksowego
wsparcia (35 ośrodki).;
Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie świadczą pomoc oraz
poradnictwo medyczne częściowo bądź całkowicie między innymi poprzez zatrudnianie
lekarza, lub poprzez porozumienie zawarte z placówką opieki zdrowotnej znajdującej się
w pobliżu ośrodka,
- w 35 specjalistycznych ośrodkach wsparcia opracowywany jest indywidualny plan
pomocy ofiarom.

• Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie w zakresie terapeutyczno

– wspomagającym zapewniają:
- w 35 specjalistycznych ośrodkach wsparcia opracowywana diagnoza rodziny
i indywidualny plan pomocy ofiarom,
- poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego
(35 ośrodki),
- w 35 specjalistycznych ośrodkach wsparcia prowadzone są grupy wsparcia lub grupy
terapeutyczne dla ofiar przemocy w rodzinie,
- wszystkie specjalistyczne ośrodki prowadzą terapie i konsultacje indywidualne,
- w 35 specjalistycznych ośrodkach wsparcia wskazano na prowadzenie oddziaływań
terapeutycznych, konsultacji wychowawczych skierowanych do rodziców i dzieci.
Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

• W zakresie potrzeb bytowych zapewniają:

- ofiarom przemocy w rodzinie możliwość całodobowego schronienia dla nie więcej niż
30 osób (34 ośrodki),
- pomieszczenia do spania przeznaczone maksymalnie dla pięciu osób z uwzględnieniem
rodzinnej ofiary (34 ośrodki),
- wspólne pomieszczenie do pobytu dziennego (34 ośrodki). Jedynie specjalistyczny
ośrodek w Chorzowie nie spełnia tego standardu,
- miejsce do nauki i zabaw dla dzieci. W 34 specjalistycznych ośrodkach są wyznaczone
miejsca do nauki i zabaw dla dzieci,
- ogólnodostępne łazienki (34 ośrodki),
- ogólnodostępnej kuchni (34 ośrodki),

66
 - pomieszczenie do prania i suszenia (34 ośrodków),
- wyżywienie, odzież, obuwie, środki higieny osobistej, środki czystości.
Specjalistyczne ośrodki wsparcia spełniają w. .tandard w całości bądź częściowo
zapewniając w/w artykuły stosownie do występującego zapotrzebowania. Część ośrodków
zapewnia wyżywienie w pełnym zakresie korzystając z własnej bazy lokalowej (np.
ogólnodostępna stołówka). Inne zaś zapewniają produkty spożywcze do przyrządzenia
posiłków przez mieszkańców.
- odzież kupowana jest dla mieszkańców w zależności od występujących potrzeb.
Niektóre ośrodki dysponują odzieżą „z darów” lub z magazynów odzieży używanej.
Ośrodek w Gorzycach, nie ma w swojej ofercie odzieży - klientki kupują odzież we
własnym zakresie.
- środki czystości i higieny osobistej zapewnia każdy z ośrodków.

• W specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie

w 2008 r. udzielono różnorodnych form pomocy 13 067 ofiarom przemocy w rodzinie w
tym: 9 500 kobietom, 1 360 mężczyznom, 2 207 dzieciom.
W porównaniu z 2007 rokiem należy wskazać, że z pomocy specjalistycznych ośrodków
wsparcia w 2008 r. skorzystało o 5 076 ofiar przemocy w rodzinie więcej niż w roku
poprzednim.

• Z pomocy całodobowej ośrodków skorzystało 1 962 osoby. Natomiast, pomocy

doraźnej udzielono 11 712 osobom. Powyższe dane różnią się od informacji
zawartych w sprawozdaniu statystycznym z realizacji Programu bowiem przyjęte
zasady gromadzenia danych statystycznych wyznaczają konieczność wykazania tylko
raz osoby, której udzielono pomocy w okresie sprawozdawczym. Natomiast raport
uwzględnia faktyczną liczbę osób i ich częstotliwość korzystania z pomocy (tzn.
każdorazowe zgłoszenie się do specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie).

• Wszystkie specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie nawiązały

współpracę z instytucjami zajmującymi się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.
Specjalistyczne ośrodki współpracują głównie z ośrodkami pomocy społecznej,
powiatowymi centrami pomocy rodzinie, policją, sądami, prokuraturą, strażą miejską,
zakładami opieki zdrowotnej, poradniami psychologiczno – pedagogicznymi,
szkołami, przedszkolami, kościołem, organizacjami pozarządowymi, gminnymi
komisjami rozwiązywania problemów alkoholowych, wydziałami do spraw
mieszkalnictwa, rodzinnymi ośrodkami diagnostyczno – konsultacyjnymi,
powiatowymi urzędami pracy, mediami lokalnymi itp.

• Zasady monitorowania osób przebywających w ośrodkach realizowane są głównie

dzięki utrzymywaniu kontaktu telefonicznego, korespondencji lub nawiązaniu
współpracy z instytucjami zajmującymi się wsparciem oraz pomocą ofiarom przemocy
w rodzinie.

• Wszystkie specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie realizują

działania wykraczające poza obowiązujące standardy. Przykłady „Dobrych Praktyk”
zostały wskazane we wszystkich placówkach. Można do nich zaliczyć między innymi:

- prowadzenie aktywnej akcji informacyjnej – ulotki plakaty, informatory itp.,

- udział w „Tygodniu Ofiar Przestępstw”,

67
 - organizowanie imprez okolicznościowych,
- organizowanie czasu wolnego mieszkańcom ośrodków,
- współorganizowanie zespołów interdyscyplinarnych, koalicji na rzecz przeciwdziałania
przemocy w rodzinie,
- organizowanie konferencji,
- organizowanie zjazdu specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie,
- organizowanie szkoleń na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
- tworzenie stron internetowych,
- włączenie w kampanię na rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci,
- zapewnianie dzieciom wyjazdów na kolonię, zimowisko,
- rozpowszechnianie informacji o działalności ośrodka za pośrednictwem mediów i prasy.

Na uwagę zasługuje fakt, że z raportów przesłanych z Wydziałów Polityki Społecznej

Urzędów Wojewódzkich wynika, że specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie poszerzają swoją działalność realizując „Dobre Praktyki” jako dodatkowe zadania.
Ponadto, w porównaniu z 2007 r. - w 2008 r. raporty wykazały, iż wszystkie placówki
realizują swe zadania zgodnie ze standardami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Pracy
i Polityki Społecznej w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez
specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych
kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno – edukacyjnych.
Niewątpliwą wartością wynikającą z funkcjonowania ww. placówek jest zwiększenie
dostępności fachowej pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie oraz poprawa
ich bezpieczeństwa i przerwanie wobec nich aktów przemocy. Specjalistyczny charakter
palcówek pozwala na podjecie działań pomocowych w przypadkach najbardziej
skomplikowanych w tym wobec ofiar szczególnie drastycznych przypadków przemocy
w rodzinie.
Oferta pomocowa specjalistycznych ośrodków wsparcia jest skierowana do różnych
kategorii ofiar w tym kobiet, dzieci, mężczyzn, osób starszych, osób niepełnosprawnych.
Specjalistyczne ośrodki w większości prowadzą pracę terapeutyczną skierowaną
do dzieci, które są szczególną kategorią ofiar.
Priorytetem w każdym z ośrodków jest podejmowanie współpracy w ramach działań
interdyscyplinarnych ze służbami oraz organizacjami zajmującymi się na danym terenie
problematyką związaną z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

Działanie: Zwiększenie zakresu działania ogólnopolskiego telefonu zaufania „Niebieska

Linia” dla ofiar przemocy w rodzinie łączącego z lokalnymi punktami
konsultacyjnymi lub ośrodkami wsparcia.

W 2008 r. kontynuowało pracę, działające na zlecenie PARPA, Ogólnopolskie

Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” (www.niebieskalinia.info). W
ramach Pogotowia „Niebieska Linia” działał Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w
Rodzinie 0801-12-00-02 (płatny pierwszy impuls połączenia). Telefon działał od
poniedziałku do soboty godz. 10.00-22.00, w niedziele i święta w godz. 8.00-16.00. W
Pogotowiu „Niebieska Linia” funkcjonowała również telefoniczna poradnia prawna 022/666-
28-50 (poniedziałek – wtorek godz. 17.00-21.00). W 2008 r. w Pogotowiu „Niebieska Linia”
odebrano ogółem 11.065 telefonów w tym 1.321 dotyczących prawnych aspektów
przeciwdziałania przemocy domowej. Działała również poradnia e-mailowa

68
(niebieskalinia@niebieskalinia.info). Udzielono odpowiedzi na 263 listy i e-maile dotyczące
problematyki przemocy w rodzinie. Pracownicy Pogotowia „Niebieska Linia” podjęli 177
interwencji w instytucjach powołanych do udzielania pomocy ofiarom przemocy domowej.

Działanie: Stworzenie warunków umożliwiających ofiarom przemocy otrzymanie w pierwszej

kolejności mieszkań socjalnych.

Ze sprawozdania z Program wynika, że jedną z form udzielonej pomocy zarówno

przez gminę jak i powiat była pomoc w otrzymaniu mieszkania socjalnego.
Ogółem z tej formy pomocy udzielonej ofiarom przemocy w rodzinie skorzystało 663
rodziny, w tym:
- gminy udzieliły pomocy 420 rodzinom,
- powiaty udzieliły pomocy 243 rodzinom.

Stworzenie w ramach realizacji Programu warunków umożliwiających ofiarom

przemocy otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych przyczynia się
do zapewnienia bezpieczeństwa ofiarom i ułatwia podejmowanie działania terapeutyczne.

Działanie: Udostępnienie do publicznej wiadomości informatorów o instytucjach.

Na terenie całego kraju jednostki samorządu terytorialnego – szczebel gminny jak

i powiatowy we współpracy z organizacjami pozarządowymi w ramach realizacji zadań
wynikających z Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie są
zobowiązane do udzielania informacji o instytucjach udzielających kompleksowej pomocy.
Wiele Ośrodków Pomocy Społecznej jak i Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie
dysponuje informatorami, które są udostępniane dla zainteresowanych w różnych
instytucjach. Przede wszystkim w ośrodkach pomocy społecznej, w komendach policji ale też
w powiatowych urzędach pracy, w ośrodkach zdrowia. W informatorach tych można znaleźć
szczegółowe informacje na temat instytucji pomocowych.
Ponadto, jednostki samorządu terytorialnego na szczeblu gminnym i powiatowym, jak
i organizacje pozarządowe realizują szereg działań mających na celu propagowanie
informacji dotyczących możliwości uzyskania wieloprofilowego wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie. Adresy instytucji można uzyskać zarówno telefonicznie, mailowo bądź
osobiście.
W 2008 r. opracowanie i rozpowszechnienie informatorów o instytucjach działających
na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie było o wiele łatwiejsze niż w latach
poprzednich dzięki dofinansowaniu Marszałków Województw, którzy w ramach kampanii
społecznej „Kocham – Reaguję”, wykorzystywali ten sposób przekazu i dotarcia do jak
najszerszego kręgu społeczeństwa.

2. Realizacja strategii interwencyjnych kierowanych do sprawców przemocy w rodzinie

Działanie: Izolowanie sprawców od ofiar na podstawie odrębnych przepisów.

1) Analiza problemu i dane statystyczne.

W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
(Dz. U. Nr 180, poz. 1493), zostały określone zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy

69
w rodzinie, zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz zasady
postępowania wobec osób stosujących przemoc w rodzinie. Na szczególną uwagę
w kontekście problemu izolowania sprawców od ofiar, zasługują uregulowania zawarte
w art. 13 i 14 przywołanej wyżej ustawy.
Zgodnie z art. 13 ww. ustawy umarzając warunkowo postępowanie karne wobec
sprawcy przestępstwa popełnionego z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec
członka rodziny albo zawieszając wykonanie kary za takie przestępstwo, sąd nakładając
obowiązek określony w art. 72 § 1 pkt 7a i 7 b kk (tj. powstrzymywania się od kontaktowania
się z pokrzywdzonym, opuszczenie lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym),
określa sposób kontaktu skazanego z pokrzywdzonym lub może zakazać zbliżania
się skazanego do pokrzywdzonego w określonych okolicznościach.
Z danych statystycznych za 2008 rok wynika, że sądy warunkowo umarzając
postępowanie karne zastosowały wobec sprawców obowiązek powstrzymywania
się od kontaktowania się z pokrzywdzonym w 37 przypadkach, przy warunkowym
zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności taki obowiązek orzeczono
w 280 sprawach, zaś w 166 sprawach zobowiązano sprawcę do opuszczenia lokalu
zajmowanego z pokrzywdzonym. Z uwagi na brak odpowiedniego oprzyrządowania
statystycznego nie wiadomo jednakże w ilu przypadkach zastosowano powyższe obowiązki
w sprawach dotyczących przestępstw z użyciem przemocy przeciwko osobom najbliższym.
Sądy zatem wydając orzeczenia, rzadko korzystają z uregulowań zawartych
w powyższej ustawie. Należy także wskazać, że sprawcy w okresie próby są oddawani pod
dozór kuratora sądowego.
Na podstawie zaś delegacji ustawowej, zawartej w art. 176 kkw wydane zostało
rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie zakresu praw i
obowiązków podmiotów sprawujących dozór, zasad i trybu wykonywania dozoru oraz trybu
wyznaczania przez stowarzyszenia, organizacje i instytucje swoich przedstawicieli do
sprawowania dozoru (Dz. U. Nr 91, poz. 812) . Zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia, kurator
sądowy po objęciu dozoru powinien pouczyć skazanego o prawach i obowiązkach
wynikających z okresu próby i dozoru oraz omówić sposób i terminy ich realizacji.
W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie
szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych (Dz. U.
Nr 112, poz. 1064) w § 12 zostały dokładnie wskazane czynności, mające na celu kontrolę
skazanego w okresie próby, co powinno zapewnić skuteczne egzekwowanie nałożonych na
niego obowiązków.
Ponadto istotnym instrumentem mającym odgrywać określoną rolę w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest także środek zapobiegawczy uregulowany
w art. 14 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, tzw.
„warunkowy dozór policji”.
Zgodnie z treścią ust. 1 wskazanego przepisu, jeżeli zachodzą przesłanki
dla zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o przestępstwo, o którym
mowa w art. 13 (a więc popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec
członka rodziny), sąd może zamiast tymczasowego aresztowania zastosować dozór policji,
pod warunkiem, że oskarżony opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym, w
wyznaczonym przez sąd terminie i określi miejsce pobytu. Zgodnie zaś z ust. 2 tegoż przepisu
w razie opuszczenia lokalu, o którym mowa w ust. 1, ograniczenie przewidziane w art. 275 §
2 k.p.k. może także polegać na powstrzymywaniu się od kontaktu z pokrzywdzonym
w określony sposób.
Z treści cytowanego przepisu wynika wprost, że warunkowy dozór policji jest
środkiem fakultatywnym, stosowanym wyłącznie przez sąd w stosunku do oskarżonego, w
sytuacji spełnienia przesłanek do zastosowania tymczasowego aresztowania.

70
 Jednocześnie zasadą – wynikającą z art. 257 § 1 k.p.k. – jest, że tymczasowego
aresztowania nie stosuje się, jeżeli wystarczający jest inny środek zapobiegawczy.
Instytucja warunkowego dozoru policji określona w art. 14 ustawy o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie jest sporadycznie stosowana przez sądy. Jako środek zapobiegawczy nie
jest uwzględniana w statystykach sądowych. Z danych zebranych z sądów powszechnych
wynika, że art. 14 ust. 1 zastosowano wobec 85 osób, natomiast art. 14 ust. 2 – wobec 47
osób.
Sądy, orzekając w 2008 r. wobec sprawców przestępstw z art. 207 kk kary
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, częstokroć nakładały na
owych skazanych liczne obowiązki probacyjne określone w art. 72 § 1 i § 2 kk, prowadzące
m.in. do izolowania sprawców od ofiar przestępstw, bądź też do naprawienia szkody
wyrządzonej przestępstwem:
- art. 72 § 1 pkt 3 kk – wykonywanie ciążącego na sprawcy obowiązku łożenia na
utrzymanie innej osoby – 317 osób,

- art. 72 § 1 pkt 4 kk – wykonywanie pracy zarobkowej, zobowiązanie do nauki lub

przygotowania do zawodu – 172 osób,

- art. 72 § 1 pkt 5 kk – powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub używania

innych środków odurzających – 8.604 osób,

- art. 72 § 1 pkt 6 kk – poddanie się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub

rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwa
w programach korekcyjno – edukacyjnych, w tym:
a) obowiązek poddania sprawcy leczeniu odwykowemu lub rehabilitacyjnemu
1466 osób;
b) poddano sprawcę oddziaływaniom terapeutycznym 66 osób;
c) zobowiązano sprawcę do uczestnictwa w programach korekcyjno –
edukacyjnych 85 osób,

- art. 72 § 1 pkt 7 kk – powstrzymywanie się od przebywania w określonych

środowiskach lub miejscach – 98 osób,

- art. 72 § 1 pkt 7a kk – powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym

lub innymi osobami w określony sposób – 280 osób,

- art. 72 § 1 pkt 7b – zobowiązanie sprawcy do opuszczenia lokalu zajmowanego

wspólnie z pokrzywdzonym – 166 osób;

- art. 72 § 1 pkt 8 kk – zobowiązanie sprawcy do innego stosownego postępowania

w okresie próby, jeżeli może to zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa – 2072
osób.

Z danych zebranych na podstawie przeglądu akt przez Prokuratury wynika, że w 2008

r. wobec 147 podejrzanych o przestępstwa z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej
wobec członka rodziny, zastosowano dozór policji pod warunkiem opuszczenia lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym. Wobec 415 podejrzanych o wymienione wyżej
przestępstwa - zastosowano dozór policji z jednoczesnym zobowiązaniem do powstrzymania
się od kontaktu z pokrzywdzonym w określony sposób.
Z analiz statystycznych prokuratury wynika także, że w 2008 r.:

71
1) Liczba podejrzanych o wymienione wyżej przestępstwa wobec których skierowano
wniosek do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania wyniosła 1720, a wobec
1568 z nich sądy zastosowały tymczasowe aresztowanie.
2) Liczba oskarżonych o przestępstwa popełnione wobec członka rodziny z użyciem
przemocy lub groźby bezprawnej wyniosła 16.844.
3) Liczba oskarżonych o wyżej wymienione przestępstwa wobec których prokurator wnosił
o orzeczenie zakazu określonego w art. 41a § 1 i 2 k.k. - 136.
4) Liczba oskarżonych o wyżej wymienione przestępstwa wobec których prokurator wnosił
o orzeczenie obowiązków określonych w art. 72 § 1 pkt 5 - 6.008, pkt 6 - 1095, pkt 7 -
122, pkt 7a - 288, pkt 7b - 177, pkt 8 – 1226 k.k. (w tym w trybie art. 335 § 1 k.p.k.) –
w sumie - 8.821.
5) Liczba oskarżonych o wyżej wymienione przestępstwa, wobec których prokurator
składając wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego wnioskował
jednocześnie o nałożenie obowiązku określonego w art. 67 § 3 k.k. – 103.
6) Liczba wniosków składanych w toku postępowania wykonawczego w przedmiocie
zastosowania form izolacji sprawców przemocy w rodzinie od ofiar w trybie art. 74 § 2
k.k. w związku z art. 72 § 1 pkt 6 – 1, pkt 7 – 9, pkt 7a – 4, pkt 7b – 3 i pkt 8 – 9 k.k. –
w sumie - 26.
W celu stałego i systemowego monitoringu spraw związanych z przemocą w rodzinie,
w 2008 r w Ministerstwie Sprawiedliwości podjęto działania zmierzające do zmiany
przepisów Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie
organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji
sądowej (Dz. Urz. Min. Sprawiedl. Nr 5, poz. 22, z późn. zm.), w celu stosownego
oznaczenia spraw związanych z przemocą w rodzinie w rozumieniu definicji z art. 2 pkt 2
ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Od dnia 1 stycznia 2009 r. wprowadzono zmianę do ww. zarządzenia, m.in. w § 361.
Przepis ten został zmieniony poprzez dodanie kolejnego oznaczenia skrótowego „rodź", w
celu wyróżnienia spraw związanych z przemocą w rodzinie w rozumieniu definicji z art. 2 pkt
2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Dotychczasowy
brak takiego oznaczenia uniemożliwiał orientację co do zjawiska przemocy w rodzinie, w
zakresie innych przestępstw, aniżeli przestępstwo znęcania się z art. 207 kk. Należy wskazać,
że występki, takie, jak np. groźby, uszkodzenia narządów ciała, zgwałcenia, czy też
dokonywania innych czynności seksualnych, także mogą dotyczyć osób najbliższych w
aspekcie przemocy w rodzinie.
W Ministerstwie Sprawiedliwości nadal prowadzone są prace nad zmianami
we wzorze Sprawozdania MS – S6r w sprawie osób osądzonych w pierwszej instancji
(według właściwości rzeczowej) w zakresie uwzględnienia przestępstw dotyczących
przemocy w rodzinie w rozumieniu definicji z art. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie.
2) Propozycje zmian legislacyjnych.
Przyczyną rzadkiego wnioskowania przez prokuratury o zastosowanie środka z art. 14
ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, i w związku z tym rzadkiego orzekania
w tym przedmiocie przez sądy, może być brak stosownego przepisu w Kodeksie
postępowania karnego, w którym winny znajdować się wszystkie środki zapobiegawcze
stosowane przez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości.
Aby warunkowy dozór policji stał się skutecznym narzędziem w przeciwdziałaniu
występkom popełnianym na szkodę osób dla sprawcy najbliższych, w odpowiednim zakresie
winien zostać znowelizowany Kodeks postępowania karnego, tj. w taki sposób, by w katalogu
środków zapobiegawczych znalazł się również warunkowy dozór policji, jak również,

72
by możliwość sięgnięcia po środek tego rodzaju nie wiązała się wyłącznie z kompetencją
sądu, pozwalając na stosowanie dozoru warunkowego prokuratorowi wobec podejrzanych
w toku postępowania przygotowawczego.
W obecnym stanie prawnym tylko sąd władny jest do stosowania tymczasowego
aresztowania, zaś pozostałe środki o charakterze nieizolacyjnym, w tym zwykły dozór policji,
może stosować zarówno sąd, jak i prokurator. Można zatem rozważyć konstrukcję, w której
o dozorze warunkowym połączonym z obowiązkiem opuszczenia wspólnego lokalu
decydował także prokurator. To prokurator, ma wcześniejszy aniżeli sąd kontakt ze sprawcą i
ofiarą. W powiązaniu z uprawnieniami Policji, legitymowanej do zatrzymania sprawcy
przemocy w rodzinie na ustawowy czas 48 godzin, prokurator może wcześniej podjąć kroki w
celu odseparowania podejrzanego od ofiary.
Powstrzymywanie się od kontaktu z pokrzywdzonym może oznaczać nie tylko zakaz
osobistych kontaktów, ale również może polegać na zakazie korespondencji adresowanej
do pokrzywdzonego, zakazie wysyłania sms-ów, telefonowania do pokrzywdzonego itp.
W związku z powyższym, Ministerstwo Sprawiedliwości, opracowało projekt
nowelizacji art. 275 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego
(Dz.U. z 1997 roku Nr 89, poz. 555 z późn. zm.) poprzez dodanie § 3, w którym zawarto
przedstawione powyżej propozycje.
Przepis art. 275 § 3 kpk uzyskałby wówczas następujące brzmienie:
„§ 3 W przypadku przestępstw popełnionych z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej
wobec osoby najbliższej dla oskarżonego lub innej osoby pozostającej w stałym
lub przemijającym stosunku zależności od oskarżonego albo małoletniego lub osoby
nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny obowiązek może polegać
ponadto na opuszczeniu przez oddanego pod dozór lokalu zajmowanego wspólnie
z pokrzywdzonym w wyznaczonym przez sąd lub prokuratora terminie i określeniu
miejsca swojego nowego pobytu, a także powstrzymywaniu się od kontaktu
z pokrzywdzonym w określony sposób.”
Jednocześnie w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w
rodzinie uchylony zostałby art. 14.
Projekt ten został w 2008 r. przesłany do Sejmu, gdzie podjęto dalsze prace
legislacyjne.
3) Izolowanie sprawców przemocy z art. 207 § 1 kk w jednostkach
penitencjarnych.

Wg danych na dzień 31 grudnia 2008 r. we wszystkich 156 zakładach karnych

i aresztach śledczych przebywały ogółem 83152 osoby (100%), w tym 2542 kobiety (3,06%).
Za znęcanie się nad rodziną (art. 207 kk) osadzonych było ogółem 4 851 osób,
a w tej liczbie 4383 skazanych oraz 468 tymczasowo aresztowanych.
W populacji sprawców przemocy w rodzinie było 69 kobiet, które stanowiły 1,42%
tej kategorii osób pozbawionych wolności, a 31 osób nie miało skończonych 21 lat życia.
Dla porównania wg stanu na koniec roku 2000 liczba pozbawionych wolności
z art. 207 kk wynosiła 1617, w tym skazanych było 1213 osób i tymczasowo aresztowanych
404.
Wg statystyk Komendy Głównej Policji liczba stwierdzonych przestępstw z art. 207 §
1,2,3 w roku 2008 wynosiła ogółem 21 167 spraw, podczas gdy w roku 2000 odpowiednio
22 708.
Z losowego przeglądu akt skazanych z art. 207 § 1 kk, w jednej z jednostek
warszawskich wynika, że aktualnie wykonywane wyroki mają najczęściej wymiar
od 6 miesięcy do 1 roku lub 1 roku i kilku miesięcy, a w większości przypadków wcześniej
było zawieszone wykonanie kary pozbawienia wolności.

73
 Żaden ze skazanych na pytanie o obowiązki nałożone przez sąd w czasie zawieszenia
wykonania kary „...nie przypominał sobie, aby obowiązek ten dotyczył uczestniczenia
w programie edukacyjno-korekcyjnym...”. Wg wypowiedzi osadzonych sąd zobowiązał do:
„ …powstrzymywania się od nadużywania alkoholu” i „… łożenia na utrzymanie rodziny…”
Ta kategoria skazanych, z uwagi na wymiar kary, w przypadku braku istotnych
przeciwwskazań wynikających z ich właściwości osobistych, jak np. zdiagnozowane
uzależnienie od alkoholu i widoczne zaburzenia zachowania, a także wymiar kary w związku
z kwalifikacją czynu z art. 207 § 2 i 3 kk, kierowana jest do zakładów karnych typu
półotwartego i zatrudnienia. Bardzo łatwo sprawcy przemocy podporządkowują się
wymogom regulaminu, tak w miejscu osadzenia, jak i w miejscu pracy, którą wykonują poza
terenem zakładu karnego. Wyróżniają się „zdyscyplinowaniem i wzorowym wywiązywaniem
się z obowiązków w miejscu zatrudnienia”. Zabiegają o uznanie dla swojej postawy i szukają
potwierdzenia dla wyrażanego przez siebie przekonania „o pomyłce sądowej”, w wyniku
której znaleźli się w zakładzie karnym. Manifestują, zarówno w sensie deklaratywnym, jak
również i czynnie „troskę i przywiązanie do rodziny”. Utrzymują liczną korespondencję,
telefonują do domów, zabiegają o dodatkowe widzenia z dziećmi, proszą o lepiej płatną pracę
„aby pomóc rodzinie pozbawionej źródła utrzymania”. Siebie zazwyczaj wskazują jako
„jedynego żywiciela rodziny” i niezbędnego dla zapewnienia jej bytu ekonomicznego
i społecznego.
4) Analiza problemu przemocy w rodzinie w postępowaniach cywilnych.
W związku z realizacją Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Ministerstwo Sprawiedliwości przeprowadziło także analizę danych dotyczących postępowań
cywilnych, w których występuje problem przemocy w rodzinie.
W zakresie monitorowania zadań realizowanych przez rodzinne ośrodkach
diagnostyczno -konsultacyjnych, w ramach wykonywanych diagnoz przeprowadzanych
na zlecenie sądu, jak i pozasądowych, zbiorcze dane z ośrodków wskazują, że w ok. 4%
spraw zdiagnozowano występowanie przemocy fizycznej lub psychicznej.
Diagnoza przemocy fizycznej lub psychicznej została postawiona w 2.908 opiniach
wykonanych na zlecenie sądu i w 2 na zlecenie prokuratury.
W 266 przypadkach ośrodki wnioskowały o podjęcie działań mających na celu
izolowanie sprawcy przemocy od ofiary.
Ponadto merytoryczna analiza dokumentacji diagnostycznej w sprawach, w których
zdiagnozowano przemoc, pozwala na wysunięcie następujących wniosków:
- stosowanie przemocy w postaci zaniedbywania dzieci jest jedną z najczęstszych
przyczyn ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej, zwłaszcza
w sprawach kierowanych przez ośrodki pomocy społecznej,
- stosowanie przemocy fizycznej jest jedną z najczęściej podawanych przyczyn
rozwodów,
- występująca w rodzinie przemoc fizyczna i psychiczna jest jedną z przyczyn
ujawniania się zachowań antyspołecznych u dzieci i młodzieży diagnozowanych
w sprawach o demoralizację,
- w analizowanych kategoriach znajdują się sprawy, w których zdiagnozowano
występowanie przemocy seksualnej (13 spraw - ROD-K w Sopocie).
Należy podkreślić, że w każdym przypadku potwierdzenia przez biegłych
występowania przemocy w rodzinie, osoby badane otrzymują informacje na temat procedur
postępowania, skutków stosowania przemocy wobec dzieci, czy innych członków rodziny
oraz miejsc i osób np. terapeutów, u których mogą otrzymać wparcie, doraźną, a także
długoterminową pomoc.

74
 Ponadto należy wskazać, że w Ministerstwie Sprawiedliwości została przeprowadzona
analiza spraw o rozwód i separację w których wydawane były orzeczenia nakazujące eksmisję
jednego z małżonków ze względu na przemoc w rodzinie – za rok 2008.
Z analizy zgromadzonych danych statystycznych wynika, że w 2008 r. wpłynęło
do sądów ogółem 97 075 spraw o rozwód, z czego w 3103 pozwach domagano się eksmisji
jednego z małżonków, który swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne
zamieszkiwanie. Żądanie takie zostało uwzględnione przez sądy w całości lub w części
w 1960 sprawach.
Jeżeli chodzi o sprawy o separację, to w 2008 r. wpłynęło ich 7 397, z czego 215
zawierało żądanie eksmisji jednego z małżonków, ze względu na jego rażąco naganne
postępowanie. W 133 sprawach wnioski te zostały uwzględnione (w całości lub w części).
Zaprezentowane dane ujęte są w istniejących formularzach statystycznych, zatem
dla stałej obserwacji zjawiska, nie ma potrzeby każdorazowego zbierania danych przy
kolejnych ankietach, czy też doraźnych kontrolach.

Działanie: Stosowanie procedury „Niebieskich Kart”.

Ze sprawozdania z Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

wynika, że ubiegłym roku gminy wypełniły 11 305 Niebieskich Kart z czego 3 823 Kart
zostało przekazanych instytucjom co stanowi 34%.
Mapa nr 1– liczba wypełnionych Niebieskich Kart

75
Mapa nr 2 – liczba Niebieskich kart przekazanych do instytucji

Powiaty natomiast wypełniły 4 333 Niebieskie Karty z czego 47% zostało przekazanych
instytucjom.
Łącznie gminy i powiaty założyły prawie 14 300 Niebieskich Kart z czego 35% (tj. co
trzecia) trafiła do instytucji.
Mapa nr 3 – liczba wypełnionych Niebieskich Kart

76
Mapa nr 4 – liczba Niebieskich Kart przekazanych do instytucji

Działania Policji podejmowane w ramach realizacji procedury normującej

postępowanie policjantów wobec przemocy w rodzinie pn. „Niebieskie karty”, która stanowi
z jednej strony wyraz reakcji na pojawienie się tego zjawiska w postaci podjęcia stosownej
interwencji, z drugiej natomiast zmierzającej do zorganizowania skutecznych i adekwatnych
do potrzeb działań pomocowych dla ofiar przemocy domowej, nie są jedyną formą
aktywności ukierunkowanej na ograniczanie skali zjawiska i zapobieganie temu istotnemu
problemowi społecznemu. W Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
przewidzianym do realizacji na lata 2006-2016, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej jako
autor inicjatywy zaprojektowało bowiem zadania przewidziane do realizacji przez
poszczególne podmioty zaangażowane we wdrażanie przedsięwzięcia w wyodrębnionych
strategiach ukierunkowanych na poszczególne obszary tematyczne, w których znalazły się
również zadania przewidziane do realizacji przez Policję.
W konsekwencji we wszystkich jednostkach organizacyjnych Policji projektowane
i realizowane są liczne inicjatywy charakterystyczne dla poszczególnych zagadnień. I tak dla
zobrazowania:

77
Działanie: Opracowanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy z udziałem Policji,
prokuratury, kuratorów sądowych.

Skuteczne działania na rzecz ochrony ofiar przemocy w rodzinie powinny

charakteryzować się inerdyscyplinarnym podejściem do tak ważnego problemu.

Realizacja programów ochrony ofiar przemocy z udziałem prokuratury.

Z nadesłanych sprawozdań z poszczególnych prokuratur apelacyjnych wynika,
że w poszczególnych województwach, powiatach i gminach funkcjonują różnorakie programy
ochrony ofiar przemocy w postaci m.in.:
- Wojewódzkich Interdyscyplinarnych Zespołów ds. Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie,
- Powiatowych Centrów Pomocy w Rodzinie,
- Interdyscyplinarnych Punktów Konsultacyjno-Informacyjnych dla Ofiar
Przemocy Domowej,
- Ośrodków Interwencji Kryzysowej,
- Gminnych Zespołów ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
- Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie.
Prokuratorzy brali udział w szeregu spotkań mających na celu przeciwdziałaniu
zjawiskom przemocy, likwidowaniu przyczyn i skutków tego rodzaju zachowań
oraz udzieleniu pomocy pokrzywdzonym.
Szczegółowe dane przedstawione w tym przedmiocie przez poszczególne prokuratury
apelacyjne znajdują się w załączniku do niniejszego pisma będącego kopiami nadesłanych
sprawozdań.
Równocześnie informuję, że Prokurator Krajowy pismem z dnia 2 czerwca 2008 r.,
znak sprawy: PR III 072/3/2008, polecił wszystkim prokuratorom apelacyjnym zobligować
podległych prokuratorów do głębszego analizowania spraw o przestępstwa z użyciem
przemocy lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny i znacznie szerszego stosowania
środków przewidzianych w art. 14 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie.
W piśmie tym Prokurator Krajowy polecił również zobligować prokuratorów
rejonowych do zwrócenia uwagi na formułowane przez prokuratorów wnioski co do kary
i środków probacyjnych celem szerszego korzystania z obowiązków przewidzianych
zwłaszcza w przepisach art. 72 pkt 7a i 7b § 1 kk. Zobowiązano prokuratorów rejonowych
do zapewnienia sobie informacji o funkcjonujących na obszarze ich działania programach
ochrony ofiar przemocy.

Realizacja programów ochrony ofiar przemocy z udziałem kuratorów sądowych.

Poniżej przedstawiono informację na temat funkcjonujących programów ochrony ofiar

przemocy na obszarach wybranych sądów okręgowych oraz udziału kuratorów sądowych
w opracowywaniu i realizacji tych programów. W związku z gromadzeniem danych poprzez
sądy okręgowe, powyższe informacje podane zostały w oparciu o podział
na okręgi sądów okręgowych.

Sąd Okręgowy w Białymstoku.

W okręgu Sądu z udziałem kuratorów zawodowych i społecznych z obu pionów było

realizowanych 11 ogółem programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie, a mianowicie :

78
 - Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie, realizowany przez Zespół
Interdyscyplinarny ds. Pomocy Dziecku i Rodzinie przy MOPS w Mońkach (dwóch
kuratorów);
- Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie, realizowany przez Zespół
Interdyscyplinarny ds. Demoralizacji Nieletnich Patologii i Przemocy w Rodzinie przy
Zespole Szkół w Jaświłach (dwóch kuratorów);
- Gminny System Przeciwdziałania Pomocy Rodzinie w Gminie Szudziałowo,
realizowany przez Świetlicę Środowiskową dla dzieci przy Gminnym Ośrodku
Pomocy Społecznej w Szudziałowie (jeden kurator);
- Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, realizowany przez
Urząd Gminy w Knyszynie (dwóch kuratorów);
- Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy prowadzony przez Gminną Komisję
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Jaświłach (jeden kurator);
- Procedura „Niebieskiej Karty”, realizowana przez Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej w Gródku (jeden kurator);
- Gminny Program Przeciwdziałania Alkoholizmowi – Punkt Konsultacyjny dla Ofiar
Przemocy w Rodzinie, realizowany przez Urząd Gminy w Krypnie (jeden kurator);
- Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną, realizowany przez
Urząd Gminy w Tykocinie (jeden kurator);
- Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną, realizowany przez
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łapach (jeden kurator);
- Program Edukacyjno – Korekcyjny dla Osób – Ofiar Przemocy, realizowany przez
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Białymstoku (jeden kurator).
- Program „zachowaj trzeźwy umysł”, realizowany przez Zespół Szkół w Czyżach
(jeden kurator);

W sumie we wszystkich programach realizowanych na terenie właściwości Sądu

Okręgowego w Białymstoku uczestniczy czynnie 14 kuratorów sądowych.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy.

W okręgu tutejszego Sądu funkcjonują i są realizowane programy dotyczące ofiar

przemocy w rodzinie.
Z zebranych informacji wynika, że w większości gmin w obszarze działania
Kuratorów Okręgu Bydgoskiego, programy w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie
najczęściej są zintegrowane i realizowane w ramach Miejskich i Gminnych Programów
(Strategii) Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Podstawą obowiązywania tychże programów są uchwały Rad Miast i Gmin,
funkcjonujących we właściwości poszczególnych Sądów Rejonowych w Okręgu Bydgoskim.
Poniżej przedstawiono charakterystykę podejmowanych działań dotyczących realizacji
programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie i udział w nich kuratorów sądowych.
Sądy Rejonowe:
ƒ w Bydgoszczy
- Miasto Bydgoszcz (Uchwała Rady Miasta Bydgoszczy nr XL / 564 / 08).

79
 Na terenie Bydgoszczy działa Bydgoskie Centrum Pomocy Rodzinie
ul. Dunikowskiego 2 oraz Centrum Pomocy Rodzinie „MEDAR” ul. E. Gierczak 8, które
to placówki także udzielają pomocy ofiarom przemocy.
- Gmina Białe Błota (Uchwała Rady Gminy Białe Błota nr XXVIII / 311 / 2008).
- Gmina Dąbrowa Chełmińska (Uchwała nr XX / 153 / 08 - Rada Gminy Dąbrowa
Chełmińska).
- Gmina Dobrcz (Uchwała Rada Gminy Dobrcz nr XVI / 213 / 2008).
- Gmina Koronowo (Uchwała Rady Miejskiej w Koronowie nr XV / 159 / 07).
Realizacja programu odbywa się przy udziale kuratora specjalisty, pełniącego funkcję
Przewodniczącego Miejsko – Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
w Koronowie.
- Gmina Osielsko (Uchwała Rady Gminy Osielsko nr X / 86 / 08).
- Gmina Nowa Wieś Wielka.
W gminie funkcjonuje zespół interdyscyplinarny wspierania rodziny powołany
Zarządzeniem Kierownika GOPS Nowa Wieś Wielka nr 13 / 2007 z dnia 31 grudnia 2007 r.
W pracach zespołu uczestniczą dwaj kuratorzy sądowi.
- Gmina Solec Kujawski (Uchwała Rady Miejskiej w Solcu Kujawskim nr XXII / 188 /
08.)
Na terenie Solca Kujawskiego funkcjonuje Punkt Konsultacyjny d/s Przeciwdziałania
Przemocy domowej. Planowany jest udział kuratora zawodowego.
ƒ Inowrocławiu.
- Gmina Dąbrowa Biskupia (Uchwała Rady Gminy w Dąbrowie Biskupiej
nr XXIV/139/2008 z dnia 29 grudnia 2008 r.).
Program przemocy w rodzinie jest realizowany w ramach Gminnego programu
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;
- Gmina Gniewkowo. Realizacja programu w ramach programu o przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (brak numeru uchwały).
- Miasto Inowrocław.
Uchwałą Rady Miejskiej w Inowrocławiu nr XXIII/325/08, z dnia 30 września 2008
r., utworzono Gminny System Profilaktyki i Opieki nad dzieckiem i Rodziną, w celu wsparcia
rodzin w odbudowywaniu prawidłowych relacji w rodzinie (charakter profilaktyczny,
ochronny dla ofiar przemocy), oraz zintegrowania działań wszystkich podmiotów
realizujących zadania w obszarach uchwały; w zespole działa jeden kurator specjalista;
w Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Inowrocławiu działa jeden
kurator specjalista.
- Gmina Inowrocław (Uchwała Rady Miasta nr XXX/165/2008 z dnia 29 grudnia 2008
w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2009 rok).
- Gmina Janikowo (Uchwała Rady Gminy nr 22/145 z grudnia 2008 r, obecnie złożony
projekt na rok 2009 w radzie Gminy do zatwierdzenia).
- Gmina Kruszwica (Uchwała nr 29/304/2008 z 29 grudnia 2008 r. w sprawie gminnego
programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomani na rok
2009 roku). Gmina nie działa w oparciu o odrębny program przeciwdziałania
przemocy w rodzinie, elementy tego programu zawarte są i realizowane
w w/w Programie.
- Gmina Pakość (Uchwala Rady Miasta w Pakości z dnia 27 listopada 2008 r.)
Zarządzeniem burmistrza z dnia 21.01.2009 r., powołany został Gminny Zespół
ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Koordynatorem tego zespołu jest społeczny
kurator sądowy.
- Gmina Rojewo (Uchwała Rady Gminy w Rojewie, z dnia 30 stycznia .2009 r.).

80
 Realizacja programu w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów alkoholowych
- Gmina Złotniki Kujawskie (Uchwała Rady Gminnej w Złotnikach Kujawskich
nr XXIII/197/04 z dnia 19 listopada 2004 r., w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2004 – 2015).
ƒ w Mogilnie.
- Gmina Mogilno (Na podstawie Uchwały Rady Miejskiej w Mogilnie nr XXVI/244
/08, z dnia 8 października 2008 r. w sprawie uchwalenia "Gminnego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie"). Program ten funkcjonuje na terenie gminy
Mogilno i jest realizowany bez udziału kuratorów.
W pozostałych Gminach z rejonu działania Sądu Rejonowego w Mogilnie programy
takie nie funkcjonują, przy czym w 2008 r. , najpierw w ramach działalności, prowadzonej
przez „Caritas” w Strzelnie, funkcjonował Punkt Konsultacyjny, z którego korzystały również
ofiary przemocy. Działalność Punktu przejął i kontynuował (po jego likwidacji przez
„Caritas”) – nadal kontynuuje – w 2009 r. , Powiat Mogileński. W działalność tego Punktu
zaangażowanych było trzech kuratorów zawodowych.
ƒ w Nakle.
W Gminach: Mrocza, Nakło nad Notecią, Sadki i Sicienko, Rady Miejska i Gminne
nie podjęły żadnych uchwał, dotyczących Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie. Powyższe gminy nie realizowały owego programu w 2008 r.
Na podkreślenie zasługuje fakt, że od 1 stycznia 2009 r. w Gminie Mrocza, w ramach
strategii rozwiązywania problemów alkoholowych, dzięki kuratorom zawodowym Zespołu
Kuratorskiego w Sądzie Rejonowym w Nakle, uruchomiony został i pilotażowo jest
prowadzony Punkt Konsultacyjno – Interwencyjny dla Ofiar Przemocy w Mroczy. W jego
działalność zaangażowane są trzej kuratorzy sądowi.
ƒ w Szubinie.
W Gminach objętych działaniem Sądu Rejonowego w Szubinie nie funkcjonują
odrębne programy ochrony ofiar przemocy. Zadania związane z pomocą ofiarom przemocy są
zawarte w gminnych programach profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Kuratorzy zawodowi uczestniczą w pracach Gminnych komisji ds. profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych.
- Gmina Barcin (Uchwała nr X/49/2003 Rady Miejskiej w Barcinie z dn. 30 kwietnia
2003 r. w sprawie przyjęcia i realizacji lokalnego programu pomocy społecznej na
lata 2003-2010).
W ramach tej uchwały zrealizowano: projekt nr 9 dotyczący zabezpieczenia ofiar
„gorącej przemocy” poprzez utworzenie Punktu Interwencji Kryzysowej w Kani, oraz projekt
nr 8 „nie jesteśmy tolerancyjni wobec przemocy”.
- Gmina Kcynia (Uchwała nr XXVII/293/2008 Rady Miejskiej w Kcyni
z dn. 30 grudnia 2008 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2009 w gm. Kcynia).
- Gmina Łabiszyn (Uchwała nr XIV / 99/08 Rady Miejskiej w Łabiszynie z dnia 30
stycznia .2008 r. – w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych oraz innych uzależnień).
- Gmina Szubin (Uchwała nr XV/100/07 Rady Miejskiej w Szubinie z dnia 22 listopada
2007 r. – w sprawie Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych oraz Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla gminy Szubin).
ƒ w Świeciu.
W Gminach Powiatu Świeckiego nie są realizowane programy ochrony ofiar
przemocy z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy.
ƒ w Tucholi.

81
 Powiat Tucholski:
- Gmina Cekcyn.
Prowadzony jest wspólny program przeciwdziałania przemocy, narkomanii
i alkoholizmowi; realizowany on jest w ramach Punktu Konsultacyjnego (współpraca
z Policją - w ramach Niebieskiej Karty, z Poradnią Uzależnień ).
W 2008 r. program był realizowany w ramach Uchwały Rady Gminy w Cekcynie
nr XIII/83/08 z dnia 20 lutego 2008 r. Dnia 11 lutego 2009 r. podjęta zostanie nowa uchwała
w powyższej sprawie, która będzie obejmowała program realizacji na rok 2009. Kuratorzy nie
uczestniczą w tym programie.
- Gmina Gostycyn.
Prowadzony jest wspólny program przeciwdziałania przemocy, narkomanii
i alkoholizmowi, w którym powołują się na wyżej wymieniony artykuł w ustawie i realizują
go w ramach punktu konsultacyjnego (współpraca z Policją – w ramach niebieskiej karty,
z Poradnią Uzależnień). Ponadto zorganizowane były szkolenia dla młodzieży szkolnej
dotyczące ofiar przemocy w rodzinie.
- Gmina Kęsowo – nie podjęto realizacji programu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
- Gmina Lubiewo.
powołano Zespół d/s Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie: w skład tego zespołu
wchodzą- przewodniczący, pracownik ośrodka pomocy społecznej, policjant i kurator sądowy
(obecnie kurator społeczny pani Halina Chilewska) W 2009 r. realizowany jest w ramach
Uchwały Rady Gminy w Lubiewie nr XXIV/163/2008 z dnia 29 grudnia 2008 r. W 2008 r.
realizowano go w ramach Uchwały Rady Gminy w Lubiewie nr XIV/101/2007, z dnia 28
grudnia 2007 r.. W realizacji powyższego projektu bierze udział społeczny kurator sądowy.
- Gmina Śliwice - nie podjęto realizacji programu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
- Gmina Tuchola.
Gminny Ośrodek Wsparcia dla Rodzin w Tucholi: w 2008 r. realizowano go w ramach
Uchwały Rady Miejskiej w Tucholi nr XIX/149/2007, z dnia 21 grudnia 2007 r. W 2009 r.
realizowany jest w ramach Uchwały Rady Miejskiej w Tucholi
nr XXX/262/2008, z dnia 19 grudnia 2008 r. W 2008 r. realizowano go w ramach Uchwały
Rady Miejskiej w Tucholi nr XIX/149/2007, z dnia 21 grudnia 2007 r. Kuratorzy nie brali
i nie biorą udziału w realizacji tego programu
W Powiecie tucholskim funkcjonuje Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar
Przemocy w Rodzinie w Tucholi, na podstawie uchwały Rady Powiatu w Tucholi. W 2009 r.
jest realizowany w ramach Uchwały Rady Powiatu w Tucholi nr XXXVIII/262/2006
z dnia 25 października 2006 r. Kuratorzy biorą udział w naradach zespołów
interdyscyplinarnych dotyczących indywidualnych przypadków.
Powiat Sępoleński:
- Gmina Kamień Krajeński.
Aktualnie nie jest realizowany żaden gminny program ochrony ofiar przemocy.
Programu takiego nie wdraża ani nie powołuje żadna gminna uchwała miejscowego
samorządu. Żaden kurator również nie bierze udziału w realizacji takiego programu;
- Gmina Sępólno Krajeńskie.
Będzie realizowany projekt-kampania „Warto żyć bez przemocy-przerwij swoje
milczenie”. Projekt jest na etapie zatwierdzenia przez Ministerstwo Sparw Wewnętrznych i
Administracji, środki na realizację będą pochodziły z Urzędu Marszałkowskiego. Kampania
ma dotyczyć mieszkańców powiatu sępoleńskiego; w realizacji przewiduję się metodę pracy
min. warsztaty.
- Gmina Sośno.

82
 OPS - Sośno przygotowuje program dotyczący środowisk patologicznych
(min. ze zjawiskiem przemocy), który będzie finansowany ze środków unijnych.
Przedsięwzięcie to jest w fazie przygotowań – GOPS opracowuje program (wspomaga
się firmą z zewnątrz).
- Gmina Więcbork - nie podjęto realizacji programu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
ƒ w Żninie.
W żadnej z Gmin z właściwości Sądu Rejonowego w Żninie nie był realizowany
oddzielny program dotyczący przemocy w rodzinie. Zjawisko to było objęte programami
poświeconymi także im problemom: w tym alkoholizmowi, narkomanii.
- Gmina Gąsawa.
W 2008 roku realizowany był Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych Gminy Gąsawa na rok 2008. Podobnie zatytułowany jest Program
na 2009 r. przyjęty uchwałą Rady Gminy w Gąsawie nr XVIII/118/08 z dnia 30 grudnia .2008
r. Pomoc mieszkańcom Gminy Gąsawa, doznającym przemocy udzielana jest w ramach
programu „Aktywna Integracja”, w ramach którego zatrudniony jest psycholog;
- Gmina Janowiec.
W 2008 r. pomoc ofiarom przemocy w rodzinie, udzielana była w ramach Gminnego
Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania
Narkomanii Gminy Janowiec Wielkopolski na rok 2008 . Podobnej treści Program przyjęto na
2009 r. , uchwałą Rady Miejskiej w Janowcu Wielkopolskim nr 141/08 z dnia 31 grudnia
2008 r.. W ramach tego programu zainteresowani mogli korzystać z Punktu Konsultacyjnego
dla Ofiar Przemocy w Żninie - pomoc terapeuty, prawnika, psychologa.
- Gmina Rogowo.
„Gminny Program Pomocy Dziecku i Rodzinie na lata 2007 – 2016”, określał zasady
i system pomocy udzielanej ofiarom przemocy w Gminie Rogowo w 2008 roku. W ramach
tego programu działał i nadal działa - w 2009 r. – Punkt Interwencji Kryzysowej w Rogowie;
terapeuta, prawnik, psycholog.
- Gmina Żnin.
W Gminie Żnin w 2008 r. obowiązywał „Gminny Program Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Uzależnień i Przemocy w Rodzinie na rok 2008”. Podobny
został przyjęty na 2009 r., uchwałą Rady Miejskiej w Żninie nr XXXI/256/2008, z dnia 29
grudnia .2008 r.. W ramach tego programu prowadzony był – w 2008 r., i jest nadal –
w 2009 r., Punkt Interwencji Kryzysowej w Żninie, z którego pomocy (w tym terapeuty,
prawnika, psychologa, pracownika socjalnego, policjanta) mogą korzystać ofiary przemocy,
mogą też korzystać (i sporadycznie korzystają) sprawcy przemocy wobec których
prowadzona jest terapia korekcyjno – edukacyjna.
W ramach wymienionych Punktów Interwencji Kryzysowej funkcjonują Punkty
Konsultacyjne dla Ofiar Przemocy, w których od kilku lat udziela nieodpłatnie pomocy
prawnej i prowadzi terapię Kurator Okręgowy w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy.
Kuratorzy zawodowi Okręgu Bydgoskiego w 2008 r., z dużym zaangażowaniem
działali na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, realizując wprost Krajowy Program,
dotyczący tego zjawiska, włączając się aktywnie w działalność Punktów Interwencji
Kryzysowej (nawet tworząc takie Punkty), Punktów Konsultacyjnych i Komisji,
udzielających pomocy ofiarom przemocy, a także i sprawcom przemocy (bezpośrednio
zaangażowanych było 18 (osiemnastu) kuratorów sądowych, w tym 16 (szesnastu) kuratorów
zawodowych.
Na podkreślenie zasługuje ponadto fakt, że z zebranych informacji i poczynionych
ustaleń wynika, że kuratorzy zawodowi (i społeczni także), Okręgu Bydgoskiego, w ramach

83
wykonywanych obowiązków, na bieżąco współpracują ze wszystkimi służbami i instytucjami,
które zajmują się zjawiskiem przemocy w rodzinie.

Sąd Okręgowy w Kaliszu.

W okręgu Sądu Okręgowego w Kaliszu funkcjonują gminne programy ochrony ofiar

przemocy w rodzinie.
Poniżej przedstawiono charakterystykę podejmowanych działań dotyczących realizacji
programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie i udział w nich kuratorów sądowych.

Sądy Rejonowe:
ƒ w Pleszewie.
Na terenie powiatu pleszewskiego przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie
w Pleszewie funkcjonuje Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej, który realizuje
program ochrony ofiar przemocy w rodzinie – „Jak radzić sobie z przemocą”. Ponadto
w ramach ośrodka działa Zespół Interdyscyplinarny, w którego skład wchodzi kurator
zawodowy rodzinny i nieletnich. Programy realizowane są z udziałem kuratora sądowego.
W roku 2008 w realizacji w/w programów kurator sądowy uczestniczył pięciokrotnie.
Należy nadmienić, iż jest to współpraca stała między kuratorem zawodowym a realizatorem
programu.
ƒ w Ostrowie Wlkp.
W okręgu Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim funkcjonują 2 programy
ochrony ofiar przemocy w rodzinie:
- w gminie – miasto Ostrów Wielkopolski – program realizowany jest przez Miejski
Ośrodek Pomocy Społecznej bez udziału kuratorów,
- w gminie Odolanów – realizowany jest przez Urząd Miasta i Gminy bez udziału
kuratorów, pod nazwą „Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie”.
Pozostałe gminy: Ostrów Wielkopolski, Nowe Skalmierzyce, Raszków, Przygodzice,
Sieroszewice oraz Sośnie nie posiadają takich programów. Gminy te realizują zadania
związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, w ramach działalności Gminnych
Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz w ramach zadań Ośrodków Pomocy
Społecznej.
ƒ w Krotoszynie.
Na terenie właściwości Sądu Rejonowego w Krotoszynie realizowane są gminne
programy ochrony ofiar przemocy wynikające z art. 6 ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 25 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Powyższe programy realizowane są przez
Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Krotoszynie będący działem Powiatowego Centrum
Pomocy Rodzinie w Krotoszynie w ramach porozumień zawartych miedzy powiatem
krotoszyńskim, a poszczególnymi gminami.
Kuratorzy sądowi ściśle współpracują z Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej wspólnie
podejmując działania na rzecz pomocy osobom pokrzywdzonym przemocą; nie jest jednak
prowadzona statystyka w tym zakresie. Współpraca kuratorów z w/w ośrodkiem ma charakter
stały i ciągły.
ƒ w Ostrzeszowie.
Kuratorzy współuczestniczą w realizacji programów ochrony ofiar przemocy poprzez
współpracę z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i Miejsko Gminnymi Ośrodkami
Pomocy Społecznej działającymi na terenie powiatu oraz z Poradnią Leczenia Uzależnień
„REMEDIUM” w Ostrzeszowie.

84
 Współpraca ta polega na wymianie niezbędnych informacji, motywowaniu ofiar
przemocy do uczestniczenia w programach organizowanych przez ww. jednostki oraz
na współdziałaniu kuratorów zawodowych w ramach Zespołów Interdyscyplinarnych
działających na terenie właściwości Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie.
Kuratorzy Zawodowi Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej Sądu Rejonowego
w Ostrzeszowie w roku 2008 uczestniczyli w około 8 takich spotkaniach.
Nadto Kuratorzy Zawodowi na bieżąco dokonują analizy sytuacji w rodzinach
dotkniętych przemocą i informują ofiary przemocy o możliwości skorzystania z form pomocy
organizowanych w ramach programów ochrony ofiar, a także wielu innych programów
wspierających.
ƒ w Kępnie.
Na terenie objętym właściwością miejscową Sądu Rejonowego w Kępnie każda gmina
posiada strategię integracji i rozwiązywania problemów społecznych.
Strategie takie przygotowują poszczególne gminne ośrodki pomocy społecznej.
W każdą strategię integracji i rozwiązywania problemów społecznych wpisany jest
punkt o współpracy z kuratorem sądowym.
W dniach 10-12 grudnia 2008 r. dwóch kuratorów zawodowych uczestniczyło
w warsztatach zorganizowanych przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu
we współpracy z PCPR w Kępnie dotyczących budowania interdyscyplinarnych zespołów
do spraw rozwiązywania problemów przemocy domowej.
Kuratorzy sądowi na co dzień współpracują ściśle z właściwym samorządem
i organizacjami społecznymi, które statutowo zajmują się opieką i świadczeniem pomocy
społecznej. Przy okazji rozwiązywania konkretnych problemów współpraca kuratora
z ośrodkami pomocy społecznej z każdej gminy prowadzona jest na bieżąco.
Ponadto, na terenie każdej gminy działa komisja d/s przeciwdziałania alkoholizmowi,
która w swoim statucie ma za zadanie pomoc ofiarom przemocy. Na tym terenie gminy
nie mają opracowanych programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie.

Sąd Okręgowy w Kielcach.

W większości gmin znajdujących się w obszarze właściwości tutejszego Sądu

Okręgowego nie funkcjonują programy ochrony ofiar przemocy opracowane jako odrębny
zakres działania. Zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowane
są w ramach gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych; prac gminnych
komisji rozwiązywania problemów alkoholowych; działalności zespołów interwencji
kryzysowej.
W większości ww. inicjatyw uczestniczą kuratorzy sądowi.
Gminne programy ochrony ofiar przemocy funkcjonują w:
- gminach znajdujących się w obszarze właściwości Sądu Rejonowego
w Jędrzejowie – realizowane są z udziałem kuratorów sądowych,
- gminie Kielce – obszar właściwości Sądu Rejonowego w Kielcach – realizowany
jest z udziałem kuratorów,
- gminach Lipnik, Wojciechowice, Sadowie, Opatów – obszar właściwości Sądu
Rejonowego w Opatowie – realizowane są z udziałem kuratorów sądowych,
- gminie Połaniec – obszar właściwości Sądu Rejonowego w Staszowie-
realizowany jest z udziałem kuratora,
- gminie Secemin – obszar właściwości Sądu Rejonowego we Włoszczowie –
realizowany jest z udziałem kuratora.
Nadmienić należy, że kuratorzy na bieżąco współpracują z instytucjami
i organizacjami, które zajmują się problematyką przemocy w rodzinie, działając w zespołach

85
interdyscyplinarnych, szkoleniach, konferencjach, podejmują czynności profilaktyczne,
włączając się w ogólną strategię gminnych programów rozwiązywania problemów
społecznych.

Sąd Okręgowy w Łodzi.

W okręgu Sądu Okręgowego w Łodzi w ramach realizacji zadań ujętych

w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2006 – 2016 zostały
wdrożone programy ochrony ofiar przemocy w rodzinie. W realizacji programów biorą udział
m.in. kuratorzy sądowi. Trzeba zaznaczyć, że w niektórych gminach programy te zostały
wpisane w inne zadania realizowane przez gminy, głównie w realizację programu profilaktyki
rozwiązywania problemów alkoholowych.
Sądy Rejonowe:
ƒ w Łodzi
W Łodzi na poziomie 5 dzielnic powstały zespoły interdyscyplinarne
ds. przeciwdziałania przemocy, w których działa łącznie 20 kuratorów zawodowych.
Na spotkaniach zespołów omawiane są przypadki dotyczące przemocy w rodzinie, po czym
każdy z członków zespołu stosownie do potrzeb i swych uprawnień podejmuje dalsze
działania wobec ofiary i sprawcy. Ponadto w roku 2008 w zespole interdyscyplinarnym
działającym na terenie dzielnicy Łódź Polesie Kuratorzy Zawodowi III Zespołu K.S.S.
w porozumieniu z Policją wypracowali procedury postępowania wobec sprawców skazanych
z art. 207 § 1 k.k.
Na poziomie Łodzi Prezydent Miasta powołał Miejski Zespół ds. Przeciwdziałania
Przemocy w skład którego Prezydent powołał starszego kuratora zawodowego Agnieszkę
Wójcik – Pawłowską.
ƒ Łowiczu, Pabianicach i Skierniewicach
We właściwości terytorialnej w Sądach Rejonowych w Łowiczu, Pabianicach
i Skierniewicach zostały wdrożone programy gminne ochrony ofiar przemocy, które
są realizowane przy udziale 17 kuratorów zawodowych. Nadmienić należy, że w 4 gminach
powiatu Pabianickiego: w Konstantynowie, Rzgowie, Dłutowie i Ksawerowie kuratorzy
zawodowi zainicjowali i utworzyli zespoły interdyscyplinarne, w których działają kuratorzy,
Policja, pedagodzy szkolni i pracownicy opieki społecznej.
ƒ w Brzezinach, Kutnie i Rawie Mazowieckiej
We właściwościowości terytorialnej Sądów Rejonowych w Brzezinach, w Kutnie
i Rawie Mazowieckiej programy profilaktyczne ochraniające ofiary przemocy zostały
wpisane w gminne programy profilaktyki rozwiązywania problemów alkoholowych i zadania
w niektórych gminach zlecone do realizacji przez organizacje porządkowe. W realizacji zadań
bierze udział także 7 kuratorów sądowych.
ƒ Łęczycy i Zgierzu
We właściwości terytorialnej Sądu Rejonowego w Łęczycy i Zgierzu nie
są realizowane gminne programy ofiar przemocy w myśl art. 6 ust. 2 pkt. 3 ustawy
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
45 kuratorów zawodowych okręgu łódzkiego uczestniczyło w roku 2008 w realizacji
71 przypadków w ramach gminnych programów ochrony ofiar dla przemocy w rodzinie.
Do zadań edukacyjnych programu krajowego wpisano także wprowadzenie
do programów kształcenia zawodowego osób zajmujących się przemocą w rodzinie
permanentne szkolenie w zakresie rozpoznawania i diagnozowania przemocy oraz
współpracy w ramach gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. W roku
2008 udział w szkoleniu wzięło 12 kuratorów zawodowych. Pozostali odbyli szkolenia
w latach 2005 – 2007.

86
Sąd Okręgowy w Warszawie dla Warszawy-Pragi

Poniżej przedstawiono charakterystykę podejmowanych działań dotyczących realizacji

programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie i udział w nich kuratorów sądowych.
Sądy Rejonowe:
ƒ dla Warszawy Pragi – Północ.
We wszystkich dzielnicach m. st. Warszawy znajdujących się we właściwości
terytorialnej Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ (Praga – Północ, Targówek,
Białołęka) realizowane są programy ochrony ofiar przemocy w rodzinie, planowane
i koordynowane przez Ośrodki Pomocy Społecznej w każdej z dzielnic.
W roku 2008 na terenie dzielnicy Praga- Północ był realizowany program
Profilaktyczny przez OPS wraz z Fundacją „Dzieci Niczyje” : DOBRY RODZIC, DOBRY
START, w którego realizację zostali włączeni kuratorzy I ZKSS. Urzędy Dzielnicy
zorganizowały konferencje, w których uczestniczyli kuratorzy: „Partnerstwo w Praktyce
Przeciwko Milczeniu Czterech Ścian”, „Targówek Przeciwko Uzależnieniom” oraz szkolenie
dotyczące Mediacji. Kuratorzy działają także: w Punkcie Informacyjno- Konsultacyjnym dla
Ofiar Przemocy w Rodzinie –Dzielnicy Targówek oraz grupach Wsparcia dla Ofiar Przemocy
w Rodzinie.
Ponadto w dniach 10 października 2008 r. – 12 października 2008 r. w
Domaniewicach odbyło się wspólne szkolenie służb społecznych, z terenu dzielnicy Praga-
Północ, w sprawie procedury Niebieskiej Karty, w którym uczestniczyli także kuratorzy. W
ramach swoich kompetencji kuratorzy uczestniczą w zespołach interdyscyplinarnych
powoływanych przez OPS do rozwiązywania trudnych przypadków oraz biorą udział w
seminarium „Standardy
i Procedury w Pracy ze Sprawcami i Ofiarami Przemocy w Rodzinie”.
ƒ dla Warszawy Pragi –Południe.
We wszystkich dzielnicach znajdujących się we właściwości Sądu Rejonowego
dla Warszawy Pragi –Południe (Praga – Południe, Wawer, Wesoła, Rembertów) realizowane
są programy ochrony ofiar przemocy w rodzinie, planowane i koordynowane przez Ośrodki
Pomocy Społecznej w każdej z dzielnic, w zespołach interdyscyplinarnych w których czynny
udział biorą kuratorzy zawodowi.
Kuratorzy sądowi uczestniczyli w pracach zespołów interdyscyplinarnych, a w tym
m.in.: pełnili dyżury w ramach Tygodni Ofiar Przestępstw, brali udział w spotkaniach
superwizyjnych w Interdyscyplinarnych Zespołach Przeciwdziałania Krzywdzenia Dzieci
przy OPS, uczestniczyli w konferencjach związanych z omawianą problematyką, brali udział
w realizacji Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie organizowanego przez UMSW
Biuro Polityki Społecznej.
ƒ w Legionowie.
We właściwości terytorialnej Sądu Rejonowego w Legionowie programy ochrony
ofiar przemocy realizowane są w gminach Legionowo i Jabłonna. W obu gminach w pracach
interdyscyplinarnych zespołów przeciwdziałania przemocy w rodzinie uczestniczyło
4 kuratorów sądowych.
ƒ w Nowym Dworze Mazowieckim.
We właściwości terytorialnej Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim
są realizowane programy ochrony ofiar przemocy w rodzinie ale bez udziału kuratorów
sądowych. Kuratorzy w 2008 r. nie uczestniczyli w realizacji tych programów.
ƒ w Otwocku.
We właściwości terytorialnej Sądu Rejonowego w Otwocku nie są realizowane
programy ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Caritas prowadzi w Otwocku Ośrodek

87
Interwencji Kryzysowej, w którym ofiary przemocy w rodzinie otrzymują pomoc
i schronienie.
ƒ w Wołominie.
We właściwości terytorialnej Sądu Rejonowego w Wołominie nie są realizowane
programy ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Zadania związane z tą problematyką realizują
Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, które prowadzą punkty
konsultacyjne. Działania kuratorów sądowych w tym zakresie ograniczają się do kierowania
swoich dozorowanych na terapie i konsultacje do tych punktów.

Sąd Okręgowy w Warszawie.

Wszyscy kuratorzy w okręgu, we wszystkich Zespołach Rodzinnych i Karnych

Kuratorskiej Służby Sądowej na co dzień, w ramach wykonywania swoich ustawowych
obowiązków, współpracują z instytucjami i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się
przeciwdziałaniem przemocy rodzinie. Jako osoby tzw. pierwszego kontaktu mogące
rozpoznać problem przemocy w rodzinie, poza podejmowaniem w tej kwestii czynności
wynikających z własnych zadań i obowiązków, informują niezwłocznie o zaistniałych faktach
odpowiednie służby. Współpracują z nimi podejmując działania interwencyjne, informacyjne
(propagowanie wiedzy na ten temat poprzez ulotki), wychowawcze, profilaktyczno-
edukacyjne, kierują na terapię do specjalistycznych instytucji oraz powołując zespoły
interdyscyplinarne do rozwiązywania bieżących problemów.
Działania na rzecz realizacji Programów Przeciwdziałania Przemocy są jednym
z priorytetów Sądu Okręgowego w Warszawie czego dowodem są porozumienia dotyczące
współpracy w tym zakresie zawarte między Prezes Sądu Okręgowego w Warszawie
a Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 25 sierpnia 2008 r., nr 424/2008
i pomiędzy Kuratorem Okręgowym Sądu Okręgowego w Warszawie i Prezydent Miasta
Stołecznego Warszawy, również z dnia 25 sierpnia 2008 r. nr 423/2008. W ramach tego
porozumienia osobą oddelegowaną do bezpośredniej współpracy przy tworzeniu Miejskiego
Programu Przeciwdziałania Przemocy jest Zastępca Kuratora Okręgowego.
W 2008 r. 32 kuratorów zawodowych zostało przeszkolonych w zakresie umiejętności
pracy ze sprawcą przemocy wg metody z Duluth. W bieżącym roku zaplanowano drugi etap
tego szkolenia mający na celu zdobycie przez te osoby dalszych, pełnych kwalifikacji do
samodzielnego prowadzenia programów korekcyjno - edukacyjnych dla sprawców przemocy.
Do końca 2009 r. powołana zostanie grupa liderów w tej dziedzinie. Ze względu na
oszczędności finansowe w bieżącym roku plan szkoleń został zredukowany do 20 osób
jakkolwiek w planach było objęcie takim szkoleniem dużo większej liczby kuratorów
zawodowych w zakresie obu etapów.
Poniżej przedstawiono charakterystykę podejmowanych działań dotyczących realizacji
programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie i udział w nich kuratorów sądowych
w poszczególnych sądach rejonowych.
Sądy Rejonowe:
ƒ w Grodzisku Mazowieckim.
Na terenie właściwości Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim
nie ma programu gminnego przeciwdziałania przemocy w rodzinie, jednak w ramach prac
na rzecz społeczności lokalnej Kuratorzy zawodowi działają w:
- Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Grodzisku Maz.
- W pracach Zespołu Interdyscyplinarnego ds. rozwiązywania problemów
alkoholowych i przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz pomocy dzieciom
z rodzin dysfunkcyjnych w Lesznie.

88
 - W pracach Zespołu Interdyscyplinarnego ds. rozwiązywania problemów rodzin
dotkniętych przemocą i alkoholizmem w Błoniu.
- W Zespole ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, działającym
przy Środowiskowym Klubie Wsparcia Dziecka i Rodziny w Milanówku.
ƒ w Pruszkowie.
W Sądzie Rejonowym w Pruszkowie Gminne Programy Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie z udziałem kuratorów rodzinnych realizowane są w 3 gminach:
- W gminie Stare Babice w ramach gminnego programu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie działa grupa wsparcia dla ofiar przemocy domowej Jutrzenka, Zespół
Interdyscyplinarny ds. przemocy domowej, przeciwdziałania alkoholizmowi
i innym patologiom społecznym. Członkiem zespołu interdyscyplinarnego
jest jeden zawodowy kurator oraz 3 kuratorów społecznych.
- W gminie Ożarów Mazowiecki utworzono Gminny Zespół Rozwiązywania
Problemów Społecznych, którego członkiem jest kurator specjalista.
- W Piastowie jest Zespół Ośrodków Wsparcia, z którym współpracują rodzinni
kuratorzy zawodowi.
W II ZKSS SR w Pruszkowie członkiem Zespołu Interdyscyplinarnego d.s. Przemocy
Domowej, Przeciwdziałania Alkoholizmowi i innym patologiom społecznym w Gminie Stare
Babice jest jeden kurator zawodowy.
ƒ Piasecznie.
W III ZKSS SR w Piasecznie kierownik zespołu wraz z rodzinnymi kuratorami
zawodowymi był inicjatorem powstania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie w gminie Piaseczno.
W gminie Piaseczno w Punkcie Informacyjno –Konsultacyjnym porad udziela jeden
kurator zawodowy.
W gminie Konstancin Jeziorna w Punkcie Informacyjno –Konsultacyjnym porad
udziela jeden kurator zawodowy.
W II ZKSS SR w Piasecznie kuratorzy byli współorganizatorami tworzenia Zespołu
Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w pracach którego obecnie
aktywny udział bierze jeden kurator zawodowy.

ƒ dla m.st. Warszawy.

Kuratorzy z VI ZKSS SR dla Miasta st. Warszawy biorą udział w opracowaniu
i realizacji Dzielnicowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2007-
2011, w ramach przyjętego 8 listopada 2007 r. Miejskiego programu Przeciwdziałania
Przemocy w rodzinie na lata 2007-2011. Stały udział jednego kuratora zawodowego
w Dzielnicowym Zespole ds. Przemocy w Rodzinie ma charakter ekspercki i doradczy.
W ramach realizacji ww. programu w dniu 12.12.2008 odbyła się konferencja „Dom
bez przemocy”, zorganizowana przez zarząd Dzielnicy Ochota i Dzielnicowy Zespół
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, w której spośród kuratorów zawodowych
uczestniczył kierownik zespołu.
W zakresie realizacji programu w Zespole zostali przeszkoleni przez kuratora
zawodowego wszyscy kuratorzy społeczni współpracujący z zespołem.
Kurator zawodowy w ramach działań Niebieskiej Akademii Warszawskiej,
realizującej program szkoleniowy w ramach Budowania Systemu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie na lata 2007-2011, prowadzi szkolenia dla uczestników Akademii. Jest
też koordynatorem realizowanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości projektu Sieć Pomocy
Ofiarom Przestępstw
ƒ dla Warszawy Śródmieścia.

89
 Kuratorzy sądowi III ZKSS SR dla Warszawy Śródmieścia udział w opracowaniu
i realizacji Dzielnicowego Zespołu ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, bierze
kierownik zespołu. Kuratorzy uczestniczą w koalicji lokalnej na rzecz przeciwdziałania
przemocy domowej poprzez stałą współpracę dwóch kuratorów z Działem Pomocy
Specjalistycznej do Spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy warszawa Śródmieście.
W ramach tej współpracy podejmowane są wspólne działania w indywidualnych
przypadkach, w zakresie funkcjonowania grup interdyscyplinarnych skupiających
przedstawicieli różnych służb i instytucji.
ƒ dla Warszawy Mokotowa.
W IV ZKSS SR dla Warszawy Mokotowa w realizacji i pracach nad Dzielnicowym
Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie udział biorą wszyscy kuratorzy
zawodowi i kilku społecznych. Uczestnictwo w budowaniu i pracach programu Partnerstwa
dla Mokotowa dotyczy wszystkich kuratorów zawodowych zespołu. Kuratorzy biorą udział
w pracach Zespołu Interwencji Kryzysowej, zajmującego się przeciwdziałaniem przemocy
w rodzinie oraz w pracach Lokalnego Zespołu Interdyscyplinarnego.
W V ZKSS SR dla Warszawy Mokotowa wszyscy kuratorzy zawodowi biorą udział
w realizacji Miejskiego Przeciwdziałania przemocy w rodzinie na lata 2007-2011 dla Dzielnic
Warszawa Ursynów i Warszawa Wilanów. Kuratorzy uczestniczą także w szkoleniach
w ramach Programu Miejskiego - Projekt „Niebieska Akademia Warszawska”: w Studium
Poradnictwa i Interwencji Kryzysowej oraz w Studium Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie. W ramach działań lokalnych kurator zawodowy współpracuje z Punktem
informacyjno-konsultacyjnym dla Ofiar Przemocy w rodzinie Dzielnicy Ursynów i z fundacją
IKA.
Zespół opracował standard i procedurę postępowania kuratora sądowego w przypadku
powiadomienia sądu Rodzinnego o sytuacji krzywdzenia dziecka.
Zespoły interdyscyplinarne z udziałem kuratorów rodzinnych Zespołu powoływane
są w ramach zaistniałych potrzeb na bieżąco.
ƒ dla Warszawy Woli.
W VI ZKSS SR dla Warszawy Woli kuratorzy uczestniczą w Dzielnicowych
Zespołach Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Dzielnicowym Zespole Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych.
Na terenie Dzielnic Wola i Bemowo realizowany jest Program Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie poprzez m. in. włączanie w działalność Dzielnicowych Zespołów
Realizacji Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Na terenie Dzielnicy Wola istnieje Koalicja Wolska przeciw Przemocy w Rodzinie,
oparta na interdyscyplinarnej pracy instytucji i organizacji działających na rzecz rodziny.
W jej pracach biorą udział kierownik zespołu i jeden kurator zawodowy.
W IV ZKSS SR dla Warszawy Woli członkiem Koalicji Wolskiej Przeciw Przemocy
w Rodzinie jeden kurator zawodowy. Obecnie w ramach Koalicji opracowywany jest
program stworzenia podzespołów dzielnicowych skoncentrowanych na konkretnych
rozwiązaniach problemów w poszczególnych częściach Dzielnicy. Takie podzespoły, roboczo
nazwane „Dzielnicowymi Zespołami Interwencji Kryzysowych” będą w zamierzeniu
angażowały większą liczbę kuratorów, w zależności od zaistniałych potrzeb.
ƒ dla Warszawy Żoliborza.
W VI ZKSS SR dla Warszawy Żoliborza kierownik zespołu uczestniczy w tworzeniu
i wdrażaniu dzielnicowych programów przeciwdziałania przemocy w rodzinie dla Dzielnic
Bielany i Żoliborz, na poziomie Zespołu Strategicznego przy Burmistrzu Dzielnicy Bielany
i Dzielnicy Żoliborza.

90
 W opracowaniu i realizacji Dzielnicowego Programu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie dla Dzielnicy Bielany aktywnie uczestniczy także jeden kurator zawodowy.
Członkiem Zespołu Interdyscyplinarnego dla Dzielnicy Żoliborz, pracującego
w siedzibie OPS jest dwóch kuratorów zawodowych. Obaj przeszli szkolenie organizowane
przez Dzielnicę dla członków zespołów interdyscyplinarnych.
W IV ZKSS SR dla Warszawy Żoliborza w działaniach Lokalnego Systemu Pomocy
Dziecku i Rodzinie na terenie Dzielnicy Żoliborz bierze udział jeden kurator zawodowy,
a na terenie Dzielnicy Bielany do uczestnictwa w działaniach Lokalnego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie zgłoszony została także jeden kurator zawodowy.

91
Rozdział IV Realizacja Działań wspierających – Strategii terapeutycznych

Działanie: Opracowanie i realizacja programów terapeutycznych dla ofiar przemocy

w rodzinie

Zgodnie ze sprawozdaniem z Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy

w Rodzinie samorządy gminne i powiatowe opracowały i realizują programy terapeutyczne
dla ofiar przemocy w rodzinie. W okresie sprawozdawczym z tej formy pomocy skorzystało
12 735 osób w tym:
- 6 799 w samorządach gminnych;
- 5 936 w samorządach powiatowych.

Działanie: Zabezpieczenie odpowiednich warunków do przesłuchań dzieci (niebieskie pokoje)

oraz w miarę możliwości dorosłych – ofiar przemocy w rodzinie.
Z danych uzyskanych z sądów powszechnych, w 2008 roku na terenie całego kraju
funkcjonowało 305 przyjaznych pokoi („tzw. niebieskie pokoje"), z czego 238 znajdowało się
w budynkach jednostek Policji, 11 w sądach i prokuraturach, 18 w Powiatowych Centrach
Pomocy Rodzinie, a pozostałe 38 w budynkach placówek medycznych, instytucji rządowych,
samorządowych, organizacji i fundacji działających na rzecz dzieci, młodzieży i rodziny.
Z informacji uzyskanych od Prezesów Sądów Okręgowych wynika, że niebieskie
pokoje działają na obszarze wszystkich sądów okręgowych, oprócz okręgów łomżyńskiego
i ostrołęckiego.
Wyposażenie i organizacja przyjaznych pokoi przesłuchań jest różnorodna. Część tych
placówek wyposażona jest w profesjonalny sprzęt audio-video, właściwie dobrane meble
i stanowi kompleks dwóch pomieszczeń przedzielonych lustrem fenickim, spełniając wszelkie
wymogi do prowadzenia przesłuchań przez sądy małoletnich pokrzywdzonych i świadków
przestępstwa w trybie określonym w art. 185 a i 185 b kpk. Znaczna ich część stanowi
pomieszczenia dostosowane do prowadzenia czynności z innymi szczególnymi kategoriami
ofiar przestępstw, także dorosłymi (np. pokrzywdzonymi przestępstwami z użyciem
przemocy), w celu wyeliminowania negatywnych konsekwencji związanych
z przesłuchiwaniem, po traumatycznych zdarzeniach.
Podejmowanie tego rodzaju inicjatyw, jak tworzenie przyjaznych pomieszczeń
przesłuchań, jest niezwykle cenne i stanowi jeden z istotnych elementów działań
realizowanych na rzecz zapobiegania wtórnej wiktymizacji ofiar, szczególnie małoletnich.
Należy w tym miejscu dodać, że w dniu 27 kwietnia 2007 roku Ministerstwo
Sprawiedliwości przystąpiło do Koalicji na Rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci
powstałej z inicjatywy Fundacji Dzieci Niczyje.
Ideą Koalicji jest zapewnienie ochrony w postępowaniu karnym dzieciom – ofiarom
i świadkom przestępstw, poprzez propagowanie i wprowadzanie w życie zasad
przesłuchiwania w przyjaznych dla nich warunkach przez osoby z odpowiednimi
kompetencjami.
W tym zakresie wypracowane zostały standardy, jakie winny spełniać pomieszczenia,
w których może nastąpić przesłuchanie dziecka.
Standardy te, w formie rekomendacji Ministerstwa Sprawiedliwości, przesłane zostały
do wszystkich sądów i prokuratur.
Na podstawie przeprowadzonych weryfikacji zgłoszeń podmiotów prowadzących
pokoje przesłuchań oraz dodatkowych informacji uzyskanych od dwóch niezależnych
certyfikatorów (psychologa/pedagoga pracującego z dziećmi – ofiarami i świadkami
przestępstw oraz przedstawiciela wymiaru sprawiedliwości), stwierdzono, iż prowadzone
przez sądy, komisariaty policji, organizacje samorządowe i organizacje pozarządowe pokoje

92
są miejscami przyjaznymi, dostosowanymi do potrzeb dziecka oraz wymogów wymiaru
sprawiedliwości.
W 2008 r. z wnioskami o przyznanie certyfikatów wystąpiło około 40 placówek.
Znaczna część z nich została w tym czasie zlustrowana.
W dniu 27 października 2008 r. w trakcie V Ogólnopolskiej Konferencji „Pomoc
dzieciom – ofiarom przestępstw” Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Pan
Marian Cichosz wręczył certyfikaty przyjaznych pokoi przesłuchań pierwszym
przedstawicielom podmiotów prowadzących pokoje służące przesłuchaniom małoletnich
pokrzywdzonych i świadków w toku postępowania karnego.
Lista podmiotów jakie otrzymały certyfikaty w dniu 27 października 2008 roku.

1. Centrum Pomocy Osobom Uzależnionym od Alkoholu i ich Rodzinom w Bytomiu

2. Komitet Ochrony Praw Dziecka w Warszawie
3. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach
4. Sąd Rejonowy w Chorzowie
5. Sąd Rejonowy Łódź Śródmieście
6. Sąd Rejonowy w Myśliborzu
7. Sąd Rejonowy w Sejnach
8. Komenda Powiatowa Policji w Łańcucie
9. Centrum Pomocy Dzieciom „Mazowiecka” w Warszawie
Kolejne pokoje będą miały możliwość otrzymania stosownych certyfikatów,
po weryfikacji zgłoszeń nadsyłanych do Fundacji Dzieci Niczyje.
W 2008 r. 4949 razy przesłuchano osoby, które nie ukończyły 15 lat,
w przyjaznych pokojach, w trybie art. 185a. W 148 przypadkach konieczne było powtórzenie
przesłuchania z uwagi na fakt, że w toku postępowania wyszły na jaw istotne okoliczności,
których wyjaśnienie wymagało ponownego przesłuchania, a w 56 przypadkach zażądał tego
oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego.
W 2008 roku, w trybie art. 185b przesłuchano 851 osób. W 19 przypadkach konieczne było
powtórzenie przesłuchania z uwagi na fakt, że w toku postępowania wyszły na jaw istotne
okoliczności, których wyjaśnienie wymagało ponownego przesłuchania, a w 3 przypadkach
zażądał tego oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania
pokrzywdzonego.
Poniżej przedstawiono tabelę z w/w danymi statystycznymi za 2008 rok.

Przesłuchania świadka

w trybie art. 185 a kpk w trybie art. 185 b kpk

więcej razy więcej razy
w trybie
Sądy z uwagi na z uwagi na
art. 316
Okręgowe na na
jeden raz nowe jeden raz nowe § 3 kpk
żądanie żądanie
okoliczno okoliczno
oskarżone oskarżone
ści ści
go go
0 1 2 3 4 5 6 7
Katowice 326 2 6 46 - 1 3
Bielsko-Biała 71 - 1 23 - - -
Częstochowa 23 5 1 4 - - 16

93
 Gliwice 377 11 12 55 1 1 -
suma:
797 18 20 128 1 2 19
SA Katowice
Lublin 154 6 - 14 - - 5
Radom 113 2 - 12 - - -
Siedlce 37 2 - 2 - - 1
Zamość 72 1 - 3 - - -
suma:
376 11 - 31 - - 6
SA Lublin
Szczecin 210 2 3 37 - - 5
Gorzów Wlkp 82 3 - 34 - - 2
Koszalin 123 2 - 37 1 - 1
suma:
415 7 3 108 1 - 8
SA Szczecin
Konin 18 - - 17 - - -
Poznań 293 40 4 39 - - 2
Zielona Góra 156 1 3 16 2 - 3
suma:
467 41 7 72 2 - 5
SA Poznań
Łódź 123 4 - 53 1 - 21
Kalisz 67 - - 10 - - -
Piotrków 91 - - - - - -
Sieradz 25 - - - - - -
suma:
306 4 - 63 1 - 21
SA Łódź
Wrocław 180 3 - 24 1 - -
Jelenia G 69 2 - 3 - - -
Legnica 86 - - 23 - - -
Opole 87 5 2 10 - - -
Świdnica 97 1 3 4 - - 39
suma:
519 11 5 64 1 - 39
SA Wrocław
Warszawa 163 6 1 49 - - 3
W-wa Praga 152 11 - 12 2 - 9
Płock 71 - - 17 - - 1
Ostrołęka 48 1 - 4 - - 1
suma:
434 18 1 82 2 - 14
SA Warszawa
Kraków 166 4 6 33 - - 4
Kielce 71 4 - 7 - - 1
Nowy Sącz 11 1 3 5 - - -
Tarnów 83 - 1 10 - - 1
suma:
331 9 10 55 - - 6
SA Kraków

94
Przemyśl 22 - 1 25 - - -
Krosno 89 1 - - - - -
Tarnobrzeg 49 - - 1 - - -
Rzeszów 47 2 - 36 - - -
suma:
207 3 1 62 - - -
SA Rzeszów
Białystok 100 4 - 28 1 1 2
Łomża 40 1 - 4 - - -
Olsztyn 205 7 4 60 5 - -
Suwałki 30 1 - 16 - - 3
suma:
375 13 4 108 6 1 5
SA Białystok
Gdańsk 316 4 5 28 - - 37
Słupsk 72 2 - 15 - - 4
Włocławek 16 - - 3 2 - 1
Bydgoszcz 137 4 - 11 1 - -
Toruń 72 2 - 11 2 - -
Elbląg 109 1 - 10 - - 2
suma:
722 13 5 78 5 - 44
SA Gdańsk
Razem 4949 148 56 851 19 3 167

95
Rozdział V. Realizacja Działań korekcyjno – edukacyjnych skierowanych
do sprawców przemocy w rodzinie – Strategii ukierunkowanych na zmianę zachowań i
postaw osób stosujących przemoc w rodzinie

Działania korekcyjno – edukacyjne realizowane są w ramach Strategii

ukierunkowanych na zmianę postaw i zachowań sprawców i mają na celu zakończenie
przemocy w rodzinie.

Działania:
1) opracowanie wytycznych do tworzenia modelowych programów korekcyjno –
edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie;
2) opracowanie i wdrożenie do realizacji programów korekcyjno – edukacyjnych
dla sprawców przemocy w rodzinie;
3) realizacja programów korekcyjno – edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie;
4) wykonywanie przez sprawców przemocy w rodzinie prac społecznie użytecznych przy
jednoczesnym uczestnictwie w programach korekcyjno – edukacyjnych.

Wytyczne do tworzenia modelowych programów korekcyjno – edukacyjnych

dla sprawców przemocy w rodzinie, które są wykorzystane przez samorządy powiatowe
odpowiedzialne za realizację Strategii ukierunkowanych na zmianę zachowań i postaw osób
stosujących przemoc w rodzinie, zawarte są w załączniku nr 2 do Krajowego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Zawartość merytoryczna programów korekcyjno –
edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oprócz oddziaływań edukacyjnych
obejmuje również praktyczne ćwiczenia dostarczające korekcyjnych doświadczeń osobistych
zmieniających zachowania i postawy związane z przemocą oraz rozwijające umiejętności
samokontroli i konstruktywnego współżycia. Programy korekcyjno – edukacyjne powinny
być nieodłącznym czynnikiem resocjalizacji sprawców przemocy w rodzinie, gdyż samo
zaostrzenie kar w stosunku do tych osób nie przyczyni się do zmian ich zachowań wobec
członków rodziny. Celem przeciwdziałania przemocy jest zmniejszenie skali zjawiska
przemocy w rodzinie w tym przemocy wobec dzieci poprzez edukację sprawców
umożliwiając im nabycie prawidłowych umiejętności wychowawczych, postaw małżeńskich
oraz zachowań społecznych.
Realizacja programów korekcyjno – edukacyjnych jest zadaniem zleconym
samorządom powiatowym.
Szczegółowe informacje dotyczące prowadzonych na terenie kraju
w 2007 r. programów korekcyjno – edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie zostały
opracowane w raporcie stanowiącym Załącznik Nr 5 do Sprawozdania.
W raporcie zawarte są informacje dotyczące:
- liczby osób oraz płeć osób poddanych programom korekcyjno – edukacyjnym
z uwzględnieniem osób uczestniczących w programach korekcyjno – edukacyjnych
ze względu na fakt skazania za czyny związane ze stosowaniem przemocy, odbywających
karę pozbawienia wolności albo wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonywanie kary,
osób stosujących przemoc w rodzinie które uczestniczą w terapii uzależnienia od alkoholu lub
narkotyków i uczestniczą w programach które stanowią uzupełnienie terapii, osób które
w wyniku innych okoliczności zgłosiły się do uczestnictwa w programach,
- form prowadzonych programów korekcyjno – edukacyjnych,
- sposobu realizacji programów korekcyjno – edukacyjnych,
- czasu trwania programów korekcyjno – edukacyjnych,
- efektu prowadzenia programów korekcyjno – edukacyjnych,

96
- sposobu i czasu monitorowania efektów programów korekcyjno – edukacyjnych wobec osób
które zakończyły program.

Z opracowanego Raportu wysnuto następujące wnioski:

• w programach korekcyjno – edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie

uczestniczyło na terenie kraju łącznie 4 214 osób w tym 3 715 mężczyzn oraz 499
kobiet. Należy uwzględnić fakt, iż nie wszystkie z osób zgłaszających się
do programu ukończyły go.
W porównaniu z 2007 r., w 2008 r. zostało poddanych oddziaływaniom korekcyjno –
edukacyjnym łącznie o 1292 osoby więcej niż w roku ubiegłym.
• liczba osób uczestniczących w programach korekcyjno – edukacyjnych ze względu
na fakt skazania za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie,
odbywających karę pozbawienia wolności albo wobec których sąd warunkowo
zawiesił wykonywanie kary wynosi łącznie 1 645 osób w tym 1 577 mężczyzn i 68
kobiet.
• liczba osób stosujących przemoc w rodzinie, które uczestniczyły w terapii
uzależnienia od alkoholu lub narkotyków i uczestniczyły w programach korekcyjno –
edukacyjnych, które stanowiły uzupełnienie terapii wynosi łącznie 1 006 osób w tym
908 mężczyzn i 98 kobiet.
• liczba osób, które w wyniku innych okoliczności zgłosiły się do uczestnictwa w
programach korekcyjno – edukacyjnych wynosi łącznie 1 563 osoby w tym 1 230
mężczyzn oraz 333 kobiety.
• programy korekcyjno – edukacyjne dla sprawców przemocy w rodzinie
są prowadzone w formie spotkań, sesji, indywidualnych oraz na podstawie pracy
w grupach.
Prowadzone zajęcia odbywają się na podstawie realizacji programu „The Duluth
Model” lub według modelu „Partner” powstałego na bazie programu „The Duluth
Model”. Ponadto realizowane są również oddziaływania korekcyjno – edukacyjne
w ramach programów autorskich np. Gniewni Ludzie”, „Pokonać strach – druga
strona medalu”, „Kładka”, „Powstrzymaj swoją złość i agresję” „Bezpieczna Moc”,
oraz dodatkowo poprzez „Trening Zastępowania Agresji”.
• programy korekcyjno – edukacyjne dla sprawców przemocy w rodzinie były
realizowane między innymi poprzez zajęcia warsztatowe, ćwiczenia, wykłady,
dyskusje, wizualizację, psychodramę, odgrywanie scenek, treningi asertywności,
burze mózgów, zajęcia psychoedukacyjne, projekcje filmów edukacyjnych, spotkania
z przedstawicielami prawa, autodiagnozę na bazie psychotestów, analizę
indywidualnych przypadków, relaksację, diagnostykę osobowości, porady rodzinno
wychowawcze, elementy psychoterapii indywidualnej, metody aktywizujące,
realizowanie „zadań domowych” itp.
• czas trwania programów korekcyjno – edukacyjnych był zróżnicowany i wynosił
od 1 miesiąca do 12 miesięcy. W większości powiaty realizowały programy
korekcyjno – edukacyjne w przedziałach trzy lub sześciomiesięcznych.
• Wskazywane najczęściej efekty prowadzenia programów korekcyjno – edukacyjnych
ze sprawcami przemocy w rodzinie dotyczyły: redukcji zachowań przemocowych,
poprawy relacji rodzinnych, małżeńskich, rodzicielskich, zwiększenia świadomości
sprawców w tematyce związanej z przemocą w rodzinie, nabycia umiejętności przez
sprawców rozwiązywania konfliktów, powstrzymywania się od spożywania alkoholu

97
 i uczestnictwo w terapii alkoholowej, poprawie funkcjonowania społecznego,
zmniejszenie interwencji policji w środowisku, pozytywnych opinii z dozoru
kuratorskiego, zmotywowania do uczestnictwa w grupach wsparcia, nabycia
umiejętności przez sprawców rozpoznawania i rozładowywania agresji bez użycia
przemocy, nabycia umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, ustabilizowania
sytuacji zawodowej sprawców, uświadomienia sprawcom pozytywnych postaw
rodzicielskich oraz nabycia umiejętności utrzymania dyscypliny bez używania
przemocy itp. Ponadto pozytywnym efektem prowadzenia programów korekcyjno –
edukacyjnych było uświadomienie środowisk pomocowych o realizacji
w/w programów.
• Monitorowanie efektów programów korekcyjno – edukacyjnych wobec osób, które
zakończyły program odbywało się między innymi poprzez: wypełnienie przez sprawcę
ankiety ewaluacyjnej oraz osobisty kontakt osób prowadzących program i rejestrację
zmian zachodzących w zachowaniu sprawcy dokonywaną przez sprawcę, dzięki
informacjom uzyskanym przez środowisko rodzinne, lokalne sprawców, poprzez
kontakt z pracownikami instytucji współpracującymi ze sprawcą po zakończeniu
programu np. kuratorami sądowymi, pracownikami socjalnymi, policją, pedagogami
szkolnymi. Okres monitorowania sprawców po zakończeniu programu korekcyjno -
edukacyjnego jest zróżnicowany i wynosi od dwóch miesięcy do trzech lat.
W kilku powiatach nie dokonywano monitoringu sprawców po zakończeniu
programu. Jako przyczynę wskazywano głównie na utrudniony kontakt ze sprawcą
oraz zbyt krótki czas po zakończeniu programu.

Rozpowszechnienie wiedzy na temat prowadzonych programów korekcyjno –

edukacyjnych w środowiskach lokalnych spowodowało zaangażowanie osób i instytucji
związanych z tematyką przeciwdziałania przemocy w rodzinie do podejmowania współpracy
również ze sprawcą przemocy w celu zmiany jego postaw, zachowań oraz zminimalizowaniu
bądź wyeliminowaniu zachowań przemocowych w stosunku do członków rodziny.
Programy korekcyjno – edukacyjne dla sprawców przemocy w rodzinie prowadzone były
poprzez sesje indywidualne bądź grupowe. Przeważała różnorodność sposobów realizacji
działań. Niejednokrotnie dostosowane one były do indywidualnych potrzeb poszczególnych
osób bądź prowadzonej grupy.
Wszystkie z podmiotów prowadzących programy korekcyjno – edukacyjne wskazywały
na pozytywne efekty oddziaływań skierowanych do sprawców w odniesieniu do relacji
rodzinnych oraz społecznych.

Zgodnie z § 4 rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej

z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez
specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych
kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (Dz.U. Nr 127, poz.890)
oddziaływania korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc w rodzinie są kierowane
m.in. do osób skazanych za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie,
odbywających karę pozbawienia wolności w zakładach karnych albo wobec których sąd
warunkowo zawiesił wykonanie kary, zobowiązując je do uczestnictwa w programie
korekcyjno-edukacyjnym.
1) Osoby skazane, odbywające karę pozbawienia wolności w zakładach karnych.
Stosunkowo niewysoki wymiar kary pozbawienia wolności (od 6 miesięcy do 1 roku
lub 1 roku i kilku miesięcy) i zwolnienia warunkowe wpływają na znaczną rotację wśród

98
skazanych z art. 207 kk – odbywających karę pozbawienia wolności w jednostkach
penitencjarnych. Oznacza to, że wszelkie programy adresowane do sprawców przemocy
w warunkach izolacji, aby objęły właściwych adresatów, muszą być realizowane intensywnie,
w praktyce nie dłużej niż przez 3 miesiące, w czasie wolnym od pracy skazanych, czyli
w godzinach 16-19 lub w trybie weekendowym.
Oferowane więziennictwu przez wyspecjalizowane podmioty zewnętrzne programy
wg modelu Duluth zakładają 6-miesięczny cykl pracy z grupą, w wymiarze kilku godzin raz
w tygodniu. Ponadto podmioty te, jeżeli działają na własny rachunek, ustalają wynagrodzenie
dla swoich trenerów na poziomie od kilku do kilkunastu tysięcy (np. Kielce 7 tys., Radom
10 tys., Warszawa 11 tys.) za grupę 8 - 12 osobową. Zatem, gdyby przyjąć, średnie koszty
np. 8 tys. i liczebność grupy np. 10 osób, to koszty wdrożenia programów dla np. 4500
skazanych w skali roku wyniosłyby 3 - 3,5 mln zł. Więziennictwo takimi środkami aktualnie
nie dysponuje.
Dodać należy, że wiele jednostek penitencjarnych nawiązało kontakty z właściwymi
terytorialnie ośrodkami w strukturze systemu pomocy społecznej, które mają opracowane
programy i specjalistów w zakresie pracy ze sprawcami, a także ofiarami przemocy domowej.
Na podstawie zawartych porozumień trenerzy z tych ośrodków realizują bezpłatnie programy
edukacyjno-korekcyjne na terenie zakładów karnych, bądź skazani w ramach przepustek
uczestniczą w takich programach w siedzibach tych ośrodków.
Część zakładów karnych i aresztów śledczych prowadzi tego typu oddziaływania
siłami własnej kadry. Są to wychowawcy i psychologowie, którzy uzyskali kwalifikacje
w ramach doskonalenia zawodowego lub posiadają umiejętności w tym zakresie w związku
uzyskaniem certyfikatu specjalisty terapii uzależnień. Naturalna fluktuacja kadry powoduje
konieczność wznawiania szkoleń dla określonych grup specjalistów. Jednak ograniczenia
środków finansowych przeznaczonych na doskonalenie zawodowe funkcjonariuszy w roku
2009 uniemożliwiają organizację szkoleń certyfikujących w zakresie pracy ze sprawcami
przemocy w rodzinie.
Mimo różnych form organizacji pracy, w 49 jednostkach w roku 2008 nie wdrożono
jakiegokolwiek programu wyłącznie adresowanego do sprawców przemocy w rodzinie.
Nie oznacza to, że nie prowadzono takiej pracy w trybie indywidualnym,
lub nie stosowano innych oddziaływań służących podniesieniu kompetencji społecznych.
Bardzo intensywnie wykorzystywanym środkiem oddziaływania wobec tej kategorii
skazanych było szkolenie zawodowe realizowane w formie kursów. W roku 2008 Służba
Więzienna zorganizowała 934 kursy zawodowe, w których uczestniczyło łącznie 11181
skazanych.
Istotne jest również, że skazani, którzy odbywają kilka wyroków, w tym z art. 207 kk,
i są zakwalifikowani do systemu terapeutycznego dla uzależnionych od alkoholu
lub narkotyków, w ramach programu leczenia przepracowują problem przemocy.
W oddziałach terapeutycznych dla skazanych od alkoholu pracuje łącznie 116,
a w oddziałach dla uzależnionych od narkotyków 67 psychologów i terapeutów uzależnień,
którzy posiadają umiejętności pracy ze sprawcami przemocy.
W roku 2008 oddziaływaniami terapeutycznymi objęto 4185 skazanych uzależnionych
od alkoholu i 1534 skazanych uzależnionych od narkotyków. Mając na względzie wysoka
korelację pomiędzy uzależnieniem, a stosowaniem przemocy można uznać, że skazani objęci
terapią uzależnień w znacznej mierze konfrontowani są z problemem stosowania przemocy
wobec członków rodziny.
Jednak kilkunastomiesięczny okres oczekiwania na przyjęcie do więziennego oddziału
leczenia uzależnień, zazwyczaj przewyższa wymiar kary orzeczony z art. 207 kk, stąd
niezbędne jest organizowanie doraźnych oddziaływań dla grup skazanych, w ramach systemu
programowanego oddziaływania.

99
 Skutki społeczne i ekonomiczne problemu przemocy w rodzinie powodują,
że podejmuje się strategie motywujące i organizuje grupy korekcyjno-edukacyjne
dla skazanych odbywających karę również w systemie zwykłym.
Poniżej przedstawiono dane liczbowe o podejmowanych w roku 2008 w zakładach
karnych i aresztach śledczych oddziaływaniach wobec sprawców, którzy dokonali
przestępstwa z użyciem przemocy i agresji, zwłaszcza sprawców przemocy domowej (art. 207
kk)

Oddziaływania wobec sprawców, którzy dokonali przestępstwa z użyciem

Tabela 1
przemocy i agresji, w tym sprawców przemocy domowej (art. 207 kk)
Liczba zakładów
Liczba skazanych objętych
karnych i aresztów
programami w zakresie
śledczych
Łączna przeciwdziałania agresji i przemocy
W tym, liczba
liczba zrealizowany
jednostek, ch
OISW Liczba Liczba
w których programów Razem
uczestników uczestników
nie dla liczba
Liczba programów ART
realizowano skazanych z uczestników
dla (Treningu
programów art. 207 kk (art. 207 kk
skazanych Zastępowan
dla +ART.)
z art. 207 kk ia Agresji)
skazanych z
art. 207 kk
Białystok 8 3 7 112 324 436
Bydgoszcz 12 6 9 141 29 170
Gdańsk 9 4 6 92 16 108
Katowice 16 6 17 309 28 337
Koszalin 8 4 4 115 28 143
Kraków 11 0 20 335 28 363
Lublin 7 0 14 335 0 335
Łódź 8 4 6 92 0 92
Olsztyn 8 3 10 174 0 174
Opole 11 6 9 129 24 153
Poznań 15 2 18 246 31 277
Rzeszów 9 2 18 466 46 512
Szczecin 10 3 8 152 0 152
Warszawa 10 3 13 203 81 284
Wrocław 14 3 16 445 7 452
R A Z E M 156 49 175 3346 642* 3988
* - we wszystkich jednostkach powołano 76 grup pracujących wg programu ART
Jak wynika z danych, w jednostkach penitencjarnych zrealizowano ogółem 175
programów edukacyjno-korekcyjnych, w których uczestniczyło ogółem 3346 skazanych
z art. 207 kk.
Jednocześnie od wielu lat w zakładach karnych i aresztach śledczych realizuje
się program adresowany do skazanych, którzy dokonali przestępstwa z użyciem przemocy.
Jest to Trening Zastępowania Agresji (ART), w którym uczestniczą także skazani z art. 207
kk, zwłaszcza młodzi wiekiem, skazani za przemoc wobec np. rodziców, niepełnosprawnego
rodzeństwa oraz skazani bardzo oporni wobec identyfikacji z rolą znęcającego
się nad własnymi dziećmi i innymi członkami rodziny.

100
 Uwzględniając powyższe, można stwierdzić, że w roku 2008 poza systemem
terapeutycznym, zrealizowano ogółem 251 programów, w tym 175 dla skazanych z art. 207
kk i 76 grup TZA, w których uczestniczyło łącznie 3988 skazanych.
W pionie służby penitencjarnej zatrudnionych jest 1928 wychowawców i 435
psychologów. Spośród kadry działów penitencjarnych 218 spośród wychowawców
i psychologów na koniec roku 2008 posiadało przeszkolenie w zakresie pracy ze sprawcami
przemocy domowej. W tej liczbie 110 osób uzyskało certyfikaty zewnętrzne
a 108 uczestniczyło w szkoleniach organizowanych przez Służbę Więzienną w ramach
doskonalenia zawodowego. Należy zaznaczyć, że 108 osób uczestniczyło w szkoleniach
w roku 2008, a 110 osób uzyskały stosowne umiejętności w latach poprzednich.
Na podstawie danych z okręgowych inspektoratów Służby Więziennej wynika,
że w roku 2008 ponadstandardową wiedzę o problemie przemocy w rodzinie posiadało
ogółem 326 wychowawców i psychologów działów penitencjarnych oraz 183 osoby spośród
personelu działów terapeutycznych.
W tej liczbie 81 osób miało ukończone szkolenie uprawniające do realizowania
programów adresowanych bezpośrednio do sprawców przemocy w rodzinie, 80
było absolwentami warsztatów w zakresie ART (Treningu Zastępowania Agresji), a 57
uczestniczyło w innych szkoleniach dostarczających umiejętności pracy z tą kategorią
skazanych.
W roku 2008 w środowiskach lokalnych 108 funkcjonariuszy uczestniczyło lub
organizowało z udziałem przedstawicieli instytucji pozawięziennych szkolenia i konferencje
poświęcone szeroko traktowanej przemocy w rodzinie i sposobom jej przeciwdziałania.
Poniżej przedstawiono szczegółowe dane z podziałem na rodzaje szkoleń, w których
uczestniczyli funkcjonariusze Służby Więziennej z zakładów karnych i aresztów śledczych
podległych okręgowym inspektoratom.

Tabela 2 Kwalifikacje kadry penitencjarnej do pracy ze sprawcami przemocy domowej

Liczba osób, które ukończyły szkolenie Inne formy
certyfikujące: szkolenia
Łączna liczba osób
spośród kadry SW
OISW Szkolenia
zaangażowana w
Model wewnętrzne i
SPPwR SFBT ART* Inne problem przemocy
Duluth regionalne
konferencje

Białystok 1 2 0 35 0 4 42
Bydgoszcz 7 5 7 3 2 3 27
Gdańsk 0 0 0 0 0 4 4
Katowice 1 0 15 7 21 0 44
Koszalin 0 0 0 0 0 0 0
Kraków 0 4 9 0 4 20 37
Lublin 0 0 0 3 0 1 4
Łódź 0 0 0 0 0 0 0
Olsztyn 0 0 3 0 2 3 8
Opole 2 2 0 7 1 7 19
Poznań 3 3 6 0 15 29 56
Rzeszów 1 0 5 20 2 5 33
Szczecin 0 1 1 0 1 8 11

101
Warszawa 3 0 0 5 7 21 36
Wrocław 0 0 0 0 2 3 5
RAZEM 18 17 46 80 57 108 326

Użyte skróty:
SPPwR - Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
SFBT - Terapia krótkoterminowa dla sprawców przemocy w rodzinie –oparta
na zasobach, „Zastosowanie podejścia SFBT wobec sprawców przemocy w rodzinie (II St.),
Model Duluth Program edukacyjno – korekcyjny dla sprawców przemocy w rodzinie oparty
na Modelu Duluth pracy ze sprawcą, ART - Trening Zastępowania Agresji,
Inne - np. Przemoc – diagnoza i interwencja psychologiczna”, „Postępowanie Korekcyjno-
Terapeutyczne Wobec Sprawców Przemocy”, „Jeden mały krok, wiele małych kroków –
terapia sprawców i ofiar przemocy”, „By dzieciństwo nie bolało”, „Przemoc w rodzinie – jak
rozpoznać i jak zapobiegać?”, „Przemoc seksualna wobec dzieci – wybrane aspekty”, „Praca
z rodzinami z problemami przemocy”.
2) Osoby skazane, wobec których sąd warunkowo zawiesił wykonywania kary,
zobowiązując je do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym.
Sądy, orzekając wobec sprawców przestępstw z art. 207 kk kary pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, częstokroć nakładają na owych
skazanych liczne obowiązki probacyjne określone w art. 72 § 1 i § 2 kk, w tym także
obowiązki polegające na zobowiązaniu do uczestnictwa w programach korekcyjno-
edukacyjnych.
W 2008 roku Sądy orzekły obowiązki probacyjne z art. 72 § 1 pkt 6 kk (poddanie się
leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom
terapeutycznym lub uczestnictwa w programach korekcyjno – edukacyjnych) w 1617
sprawach, w tym:
a) obowiązek poddania sprawcy leczeniu odwykowemu lub rehabilitacyjnemu – 1466
spraw;
b) poddano sprawcę oddziaływaniom terapeutycznym – 66 spraw;
c) zobowiązano sprawcę do uczestnictwa w programach korekcyjno – edukacyjnych –
85 sprawy.
Ministerstwo Sprawiedliwości nie dysponuje danymi, ani sposobami pozyskania
danych, pozwalających określić liczbę skazanych poddanych obowiązkowi uczestnictwa
w programach korekcyjno – edukacyjnych, przy jednoczesnym wykonywaniu przez nich prac
społecznie użytecznych.

102
Rozdział VII. Finansowanie

W 2008 r. na realizacją Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

wydatkowano kwotę w wysokości 20 539 247,86 zł z tego:
- na utworzenie trzech i utrzymanie 36 specjalistycznych
ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie 12 743 000,00 zł
- na realizację programów korekcyjno-
edukacyjnych dla osób stosujących przemoc 4 244 000,00 zł
- na dofinansowanie szkoleń prowadzonych
przez Marszałków Województw 231 000,00 zł
- na zorganizowanie konferencji
„Przemoc w rodzinie – Zareaguj – Nie bądź obojętny” 11 587,81 zł
- na zorganizowanie ogólnopolskiej kampanii
społecznej Kocham – Reaguję w tym:
• Działania ogólnopolskie 605 957,11zł
• Działania wojewódzkie 2 554 862,94 zł
- na przeprowadzenie diagnozy zjawiska
przemocy w rodzinie wobec dzieci 148 840,00 zł
Łącznie 20 539 247,86 zł

Środki te pochodziły z części 85 – budżety wojewodów, z części 83 - rezerwy celowe,

w poz. 38 oraz budżetu państwa będącej w dyspozycji Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Ponadto Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji w zakresie działań

związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie w ramach Programu „Przeciwdziałanie
marginalizacji zachowań dzieci i młodzieży” wydatkowało kwotę w wysokości 98 490,00 zł
oraz w ramach Programu „Razem Bezpieczniej” kwotę 878 626,00 zł.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji koordynuje również wdrażanie w
Polsce Programu szczegółowego Unii Europejskiej na lata 2007 – 2013 „Zapobieganie i
zwalczanie przemocy wobec dzieci, młodzieży i kobiet oraz ochrona ofiar i grup ryzyka –
Daphne III”. W ramach Programu samorządy lokalne oraz organizacje pożytku publicznego
pozyskują dodatkowe środki finansowe na realizację zadań związanych z przeciwdziałaniem
przemocy w rodzinie.

103
Rozdział VIII. Sposób monitorowania Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie

Monitorowaniem realizacji Krajowego Programu oraz czuwaniem nad prawidłowym

wykonywaniem zadań zajmuje się Międzyresortowy Zespół Monitorujący Realizację
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który został powołany dnia 16
marca 2007 r. przez Prezesa Rady Ministrów zarządzeniem Nr 27.
W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele resortów realizujących Krajowy Program
w randze sekretarza bądź podsekretarza stanu, a także Komendant Główny Policji oraz
Przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Zespołem tym kieruje przewodniczący – Krajowy Koordynator Realizacji Krajowego
Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w randze sekretarza stanu w Ministerstwie
Pracy i Polityki Społecznej.
Na spotkaniach Zespołu, które odbywają się cyklicznie raz na pół roku.
W 2008 r. Zespół Monitorujący Realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie kontynuował prace na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Najważniejsze działania Zespołu w 2008 r. dotyczą:
1. Prac Zespołu Monitorującego Realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie w 2008 r. które skupiły się głównie na analizie opinii oraz
uwag zgłaszanych między innymi przez ministerstwa oraz partnerów społecznych w
sprawach dotyczących stosowania ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) oraz wypracowaniu zmian do ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw. W toku prac
Zespołu Monitorującego oraz Grupy Roboczej zostały opracowane zmiany do ustawy
o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw. Obecnie
przygotowany projekt zmian do ustawy przeszedł uzgodnienia międzyresortowe oraz
z partnerami społecznymi. Odbyła się konferencja uzgodnieniowa. W roku 2009 będą
kontynuowane dalsze prace legislacyjnych nad projektem zmian do ustawy.
2. Opracowania projektu Sprawozdania z Realizacji Krajowego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie za okres od 1 stycznia 2007 r. do 31.grudnia
2007 r. W dniu 15 lipca 2008 r. projekt Sprawozdania został przyjęty na posiedzeniu
Rad Ministrów i przekazany do Sejmu.
3. Współorganizowania ogólnopolskiej kampanii społecznej „Kocham Reaguję” na rzecz
przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci.
Ponadto w dniu 11 lipca 2008 r. w siedzibie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej odbyło
się posiedzenie Grupy Roboczej Zespołu Monitorującego Realizację Krajowego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, na którym prowadzono dalsze prace nad
propozycjami zmian do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
W dniu 1 sierpnia 2008 r. w siedzibie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
odbyło się kolejne posiedzenie Grupy Roboczej Zespołu Monitorującego Realizację
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie podczas którego zakończono
prace w trybie roboczym nad zmianami do wyżej wymienionej ustawy i podjęto decyzję
o przekazaniu dokumentu do rozpoczęcia prac legislacyjnych.
Monitorowanie sposobu realizacji zadań wynikających z Krajowego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie odbywa się również za pośrednictwem wojewodów,
którzy odpowiedzialni są za nadzór i kontrolę nad powierzonymi samorządom lokalnym
zadaniami w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Pracownicy Wydziałów

104
Polityki Społecznej Urzędów Wojewódzkich przekazali szczegółowe informacje dotyczące
funkcjonowania specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oraz
sposobu prowadzenia programów korekcyjno – edukacyjnych dla osób stosujących przemoc
w rodzinie, na podstawie których powstały Raporty stanowiące załączniki do niniejszego
Sprawozdania.
Systematyczna ewaluacja Krajowego Programu stanowi podstawę do jego
doskonalenia, a co za tym idzie wprowadzenia ewentualnych korekt, nowych rozwiązań
wynikających z dynamiki zmieniających się uwarunkowań społecznych oraz doświadczeń
podmiotów realizujących Program.

105
Rozdział IX. Podsumowanie, uwagi, postulaty

Rok 2008 można ocenić jako czas intensywnych działań związanych z

przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Wnioski i postulaty, które zawarte były w
sprawozdaniu za rok 2007 zostały w większości zrealizowane:
• Dzięki możliwości wygenerowania dodatkowych środków finansowych
przeprowadzono zakrojoną na szeroką skalę ogólnopolską kampanię przeciw
przemocy w rodzinie wobec dzieci: Kocham – Nie Biję, Kocham – Reaguję;
• W ramach tej kampanii, dzięki zaangażowaniu Marszałków Województw
przeprowadzono szkolenia interdyscyplinarne dla pracowników pierwszego kontaktu;
• Efektem intensywnych prac Międzyresortowego Zespołu Monitorującego Krajowy
Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie było skierowanie ustawy o zmianie
ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw pod
obrady Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej;
• Wychodząc na przeciw potrzebom i oczekiwaniom utworzono kolejne trzy
specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
• W porównaniu z 2007 rokiem do programów korekcyjno – edukacyjnych przystąpiła
dwa razy większa liczba osób stosujących przemoc w rodzinie.
oraz podjęto wiele różnych działań mających na celu zmniejszenie zjawiska przemocy w
rodzinie.
Po kilku latach funkcjonowania Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w
Rodzinie widać wyraźnie, że decyzja dotycząca opracowania tego dokumentu, a przede
wszystkim ustawowych uregulowań prawnych w tym zakresie, była trafna i ze wszech miar
konieczna. Usystematyzowanie działań, wskazanie odpowiedzialności dla poszczególnych
szczebli administracji publicznej z jednej strony powoduje wzrost odpowiedzialności, a z
drugiej możliwość dokonywania oceny i lepszej kontroli.
W dalszym ciągu należy więc kontynuować intensywne prace w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wśród których do najważniejszych należy zaliczyć:

1. Dokończenie prac nad ustawą o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w

rodzinie oraz niektórych innych ustaw

W ramach tego zadania należy czuwać nad prawidłowym wprowadzeniem w życie nowych
przepisów, zwłaszcza dotyczących współpracy pomiędzy instytucjami zajmującymi się
przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Niezbędnym jest monitorowanie tworzenia
zespołów interdyscyplinarnych, obserwacja i w miarę potrzeb wskazanie na sposób pracy
zespołów.
Ważnym jest również doprowadzenie do pełnego wypełnienia przepisu, z którego wynika
powołanie w każdym województwie Wojewódzkiego Koordynatora Krajowego Programu
Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który z jednaj strony będzie osobą kreująca politykę
w tym zakresie na terenie danego województwa, a drugiej osobą ściśle współpracującą z
Krajowym Koordynatorem Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

2. Opracowanie aktów wykonawczych do ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu

przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw.

Zgodnie z upoważnieniami zawartymi w projekcie ustawy o zmianie ustawy

o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, po jej uchwaleniu
przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej mają zostać opracowane i wydane akty wykonawcze do
ustawy. Dadzą one podstawę i określą szczegółowe warunki wypełniania przepisów ustawy.

106
 3. Dokonanie zmian w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Wprowadzenie w życie zmian do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

da podstawę do zmiany Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Po kilku latach obowiązywania tego aktu widać wyraźnie, że niektóre z jego postanowień
należy zmienić, tak aby ułatwić przede wszystkim samorządom lokalnym skuteczną walkę
ze zjawiskiem przemocy. W Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
główny nacisk należy położyć na rozwój działań profilaktycznych w samorządach gminnych
i wzmocnić je w realizacji tego zadania w ramach opracowanego programu osłonowego.
Samorządy gminne są najważniejszym ogniwem w walce z przemocą w rodzinie.
W najbliższym środowisku należy wzmocnić działania na rzecz poprawy sytuacji rodziny,
a w przypadkach ujawnionej przemocy, udzielać profesjonalnego wsparcia. Samorządy
gminne w obecnych regulacjach prawnych wykonują powyższe zadania przy użyciu
własnych sił i środków, co nie zawsze jest wystarczające do skutecznej walki z przemocą.

4. Zwiększenie infrastruktury pomocowej dla ofiar przemocy w rodzinie zwłaszcza

specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie

Na terenie kraju w 2008 r. funkcjonowało 36 specjalistycznych ośrodków wsparcia dla

ofiar przemocy w rodzinie. Monitorowanie działalności tych jednostek oraz zgłoszone przez
Wojewodów potrzeby wyraźnie wskazują na konieczność utworzenia kolejnych tego typu
instytucji, zwłaszcza w województwach, gdzie otwarto tylko jeden specjalistyczny ośrodek
wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Funkcjonujące w ramach zadań własnych gminnych i powiatowych ośrodki wsparcia są dla
ofiar przemocy w rodzinie często tylko i wyłącznie miejscem schronienia, natomiast nie
udzielają takiej pomocy, aby ofiara przemocy w rodzinie mogła podjąć konkretne, odważne
działania mające na celu poprawę jej sytuacji rodzinnej oraz aby mogła przeciwstawić się
przemocy.
Dlatego też, obok rozwoju innych instytucji pomagającym ofiarom przemocy w rodzinie
należy tworzyć sieć specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

5. Dalszy rozwój szkoleń interdyscyplinarnych dla pracowników instytucji zajmujących się

przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie celem budowania lokalnych koalicji.

Samorządy gminne i powiatowe od wielu lat realizują zadania mające na celu

zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie. Okazuje się jednak, że działania te są
często mało skuteczne. Wynika to przede wszystkim z niedoskonałego szkolenia kadry, ale
też z realizacji działań „w sztywnych, resortowych ramach”. Często okazuje się, że jedną
ofiarę przemocy odwiedzają przedstawiciele różnych instytucji, udzielają pomocy w ramach
swoich kompetencji, a często takie działania przynoszą mierne efekty. Dlatego też na terenach
gmin i powiatów należy tworzyć koalicje na rzecz zwalczania przemocy w rodzinie oraz
zespoły interdyscyplinarne oddziałujące wieloaspektowo na ofiarę i na sprawcę przemocy w
rodzinie.
Działania takie będą mogły być skuteczne tylko po odpowiednim przygotowaniu
pracowników „pierwszego kontaktu” reprezentujących różne grupy zawodowe.

107
6. Umożliwienie wszystkim sprawcom przemocy w rodzinie przystąpienie do uczestnictwa w
programach korekcyjno – edukacyjnych.

Na podstawie oceny dotychczas realizowanych programów korekcyjno –

edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie należy stwierdzić, że liczba sprawców
poddawanych oddziaływaniom z roku na rok wzrasta. Oznacza to, że zmienia się świadomość
i obok pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, sprawcy również uzyskują profesjonalne
wsparcie. Zakłada się, że liczba sprawców, którzy przystąpią do programów korekcyjno –
edukacyjnych będzie w dalszym ciągu rosła, co będzie miało wpływ na wzrost kosztów
związanych z realizacją tego zadania.

7. Sfinalizowanie zatrudnienia w każdym województwie Wojewódzkiego Koordynatora

realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Konieczność zatrudnienia Wojewódzkich Koordynatorów realizacji Krajowego Programu

Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Po kilku latach
obowiązywania Programu jedynie w czterech urzędach wojewódzkich zostali zatrudnieni
koordynatorzy. W pozostałych, zadania związane z monitorowaniem zjawiska przemocy
w rodzinie zostały przypisane pracownikom merytorycznym wydziałów polityki społecznej
urzędów wojewódzkich, obarczając ich dodatkowymi obowiązkami. Taka praktyka nie służy
wysokiej jakości sprawowania nadzoru i prawidłowej realizacji pozostałych zadań wojewody
wynikających z przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemy w rodzinie.
Dlatego też w projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
oraz niektórych innych ustaw zawarto przepis zgodnie z którym do zadań wojewody będzie
należało miedzy innymi zatrudnienie Wojewódzkiego Koordynatora realizacji Krajowego
Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.

Wzmożenie działań na każdym szczeblu administracji publicznej oraz wypełnienie

w kolejnych latach realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,
zawartych powyżej postulatów, powinno doprowadzić do zmniejszenia zjawiska przemocy
w rodzinie.

108
 Załącznik Nr 1

RAPORTY Z PRZEPROWADZONYCH DZIAŁAŃ

W 2008 ROKU

W RAMACH REGIONALNYCH KAMPANII SPOŁECZNYCH „KOCHAM REAGUJĘ”

L.p. Województwo W jakim stopniu planowane Opis zrealizowanego zadania Informacja o uczestnikach Rezultaty Finansowanie
cele zostały zrealizowane konferencji całości kampanii
społecznej
(szkolenia + inne
działania
prowadzone w
ramach
kampanii)
1. Dolnośląskie Planowane działania oraz cele - Zorganizowano wojewódzką Uczestnikami konferencji na Przeprowadzona kampania promowała Otrzymana kwota
kampanii zostały w pełni konferencję pn. „ Jak pomóc dziecku rzecz przeciwdziałania działania mające na celu zapobieganie dotacji
zrealizowane. Podjęte działania krzywdzonemu”. krzywdzeniu dzieci byli krzywdzeniu dzieci, popularyzowanie ogółem:
promocyjne, oraz przygotowana Konferencja odbyła się 16 grudnia 2008 r. pracownicy socjalni, pedagodzy i praw człowieka w szczególności praw 250 000 zł
i przeprowadzona wojewódzka we Wrocławiu. psychologowie szkolni, dziecka. Uczestnicy biorący udział w
konferencja na rzecz Wzięło w niej udział około 130 osób. nauczyciele szkół i przedszkoli, kampanii zdobyli umiejętności pracy z Kwota środków
przeciwdziałania krzywdzeniu Uczestnikami konferencji były osoby kuratorzy, logopedzi, rodzinami zagrożonymi zjawiskiem własnych
dzieci upowszechniły w które przesłały zgłoszenia e-mailowe. W instruktorzy terapii przemocy w rodzinie oraz nabyli ogółem:
środowiskach oświatowym, trakcie konferencji prelegenci pedagogicznej, doradcy i umiejętności prawidłowego reagowania na 15 383,26 zł
pomocy społecznej, służbie przeprowadzili wykłady oraz prelekcje konsultanci metodyczni, przypadki stosowania przemocy wobec
zdrowia oraz służbach związane z problematyką dotyczącą strażnicy miejscy, policjanci, dzieci. Łączna kwota
mundurowych (policja i straż krzywdzenia dzieci oraz przemocy w pracownicy zatrudnieni w przeznaczona na
miejska) wiedzę na temat rodzinie. Omówione zostały kwestie: placówkach opiekuńczo – realizację
problematyki krzywdzenia • Związane z rozpoznawaniem, wychowawczych, kampanii
dzieci. Przeprowadzona pomocą i profilaktyką stowarzyszeniach, ośrodkach ogółem:
kampania promowała działania związaną z przemocą wobec wsparcia i ośrodkach interwencji 250 000 zł
mające na celu zapobieganie dziecka, kryzysowej z obszaru + 15 383,26 zł
krzywdzeniu dzieci, • O normach w rozwoju województwa dolnośląskiego. =
popularyzowanie praw psychoseksualnym dzieci, 265 383,26 zł
człowieka w szczególności • Procedur postępowania w
praw dziecka. Uczestnicy przypadku podejrzenia Zwrot
konferencji i szkoleń zdobyli wykorzystywania seksualnego ogółem:
umiejętności pracy z rodzinami dziecka. 0 zł
zagrożonymi zjawiskiem • Zapoznano uczestników
przemocy w rodzinie, zapoznali konferencji z regulacjami
się z syndromem dziecka prawnymi dotyczącymi
krzywdzonego, nabyli ochrony małoletnich w toku
umiejętności właściwego procedur karnych,
diagnozowania objawów, • Przedstawiono, także raport z
przyczyn i skutków stosowania badań na temat prostytucji
przemocy wobec dzieci oraz nieletnich w perspektywie
poznania procedur reagowania Dolnoślązaków
na podejrzenia krzywdzenia • Zapoznano uczestników z
dzieci i podejmowania ogólnopolskim telefonem
interwencji w przypadkach zaufania dla dzieci i

1
 krzywdzenia. młodzieży.
Na konferencji dystrybuowano
materiały promocyjne oraz gadżety
przygotowane na kampanię.
- Zlecono opracowanie merytoryczne
oraz opracowanie graficzne, druk i
dostawę drukowanych materiałów
instruktażowych w obszarze
przeciwdziałania krzywdzenia dzieci, w
postaci ulotek, broszur, zawieszek,
informatorów i plakatów.
- Zakupiono także gotowe broszury
informacyjne „Dziecko pod parasolem
prawa”. Materiały rozdawane były na
szkoleniach, konferencji oraz zostały
rozesłane do OPS, placówek, szkół,
fundacji, stowarzyszeń, jednostek policji i
straży miejskiej.
- Rozesłano do OPS, jednostek oraz
oraz innych placówek otrzymane z
MPIPS plakaty, informatory oraz
broszury w celu propagowania kampanii
w województwie dolnośląskim.
- Utworzono dodatkową zakładkę na
stronie internetowej Dolnośląskiego
Ośrodka Polityki Społecznej z informacją
o działaniach i celach kampanii.
Zamieszczono również niezbędne
informacje związane z podjętymi
działaniami w Biuletynie Informacji
Publicznej UMWD oraz na stronie
www.ochronadzieci.pl
- Zakupiono na potrzeby kampanii
gadżety promocyjne (misie, lizaki,
pompony reklamowe, opaski silikonowe,
serca antystresowe, torby lniane). Gadżety
informacyjne zostały rozesłane do w/w
miejsc.
2. Kujawsko- Wszystkie założone cele - Opracowano i wydrukowano w ilości Uczestnikami konferencji na Przeprowadzona kampania promowała Otrzymana kwota
Pomorskie wojewódzkiej kampanii 5 000 egzemplarzy poradnika dla rzecz przeciwdziałania działania mające na celu zapobieganie dotacji
społecznej na rzecz rodziców i wychowawców omawiającego krzywdzeniu dzieci byli krzywdzeniu dzieci. ogółem:
przeciwdziałania krzywdzeniu formy i skutki form przemocy oraz policjanci, pedagodzy, - Opracowano i wydrukowano w ilości 130 000 zł
dzieci zostały w pełni prawne i instytucjonalne środki psycholodzy, pracownicy 5 000 egzemplarzy poradnika dla

2
zrealizowane. reagowania i niwelowania socjalni pielęgniarki rodziców i wychowawców; Kwota środków
- Została dostarczona wykorzystywania dzieci. środowiskowe, pracownicy - Opracowano i wydrukowano w ilości własnych
społeczeństwu wiedza na temat Poradnik pt. organizacji pozarządowych oraz 10 000 egzemplarzy informatora; ogółem:
zjawiska krzywdzenia dzieci, • „Poradnik dla rodziców i słuchacze Szkoły Policealnej - Rozdystrybuo- 0 zł
ich skutków oraz wychowawców. Wspólnie Pracowników Służb Społecznych wano materiały promocyjne i
przeciwdziałania i sposobów przeciwdziałajmy krzywdzeniu w Toruniu. informacyjne; Łączna kwota
reagowania na przejawy takiego dzieci”. - Zorganizowano konferencję; przeznaczona na
krzywdzenia w otoczeniu; Poradnik opracowali specjaliści pracujący - Zaangażowano i aktywnie włączono w realizację
- Została dostarczona z osobami (dziećmi i dorosłymi) kontynuację kampanii inne podmioty z kampanii
społeczeństwu wiedza na temat doświadczającymi przemocy w rodzinie, województwa kujawsko pomorskiego tj. ogółem:
miejsc udzielania pomocy pracownicy „Niebieskiej Linii” działającej Urząd Miejski w Tucholi i we Włocławku. 90 252,29 zł
osobom, a w szczególności przy Rzeczniku Praw Ofiar Urzędu Na terenie gminy Tuchola znajduje się 7
dzieciom – ofiarom przemocy i Marszałkowskiego w Toruniu. szkół podstawowych, 2 gimnazja, 3 szkoły
krzywdzenia; - Opracowano i wydrukowano w ilości średnie. Materiały informacyjne znalazły
- Specjalistom i pracownikom 10 000 egzemplarzy informatora pt. się również w szpitalu, poradniach oraz Zwrot
pierwszego kontaktu • „Informator o miejscach bibliotekach. Urząd dodatkowo ogółem:
pracującym z dziećmi pomocy dzieciom i osobom upowszechnił 39 747,71 zł
doświadczającymi przemocy doświadczającym przemocy w 50 sztuk plakatów, 100 sztuk
przekazano aktualną wiedzę na województwie kujawsko – informatorów, 400 sztuk ulotek, 100 sztuk
temat zjawiska krzywdzenia pomorskim”. broszur i 30 sztuk poradnika;
dzieci, przepisów chroniących Zostały w nim zawarte informacje - Podniesiono świadomość społeczną w
oraz przepisów i procedur dotyczące miejsc udzielania pomocy zakresie uwrażliwienia na przypadki
stosowanych w sytuacji prawnej, psychologicznej i ochrony krzywdzenia dzieci oraz zmobilizowania
zaistnienia przemocy wobec socjalnej dzieciom doświadczającym społeczeństwa do właściwego reagowania
dziecka; krzywdzenia w województwie kujawsko – na pierwsze sygnały.
- Społeczeństwo zostało pomorskim.
uwrażliwione na dostrzeganie - Rozdystrybuowano materiały
przypadków krzywdzenia dzieci promocyjne i informacyjne otrzymane z
oraz zmobilizowane do MPIPS oraz wydrukowanych przez
właściwego reagowania na ich Samorząd Województwa Kujawsko –
pierwsze sygnały. Pomorskiego do 19 powiatów i 144 gmin.
Materiały przekazano również
organizacjom pozarządowym. Wyklejono
3 000 sztuk plakatów „Kocham –
Reaguję” na terenie miasta – gminy
Torunia.
- Zorganizowano konferencję pn.
„Przeciw krzywdzeniu dzieci – nasza
wspólna sprawa” która odbyła się 17
grudnia 2008 r. w Toruniu. Konferencja
została rozpropagowana poprzez
wyklejanie 200 sztuk plakatów na terenie
Torunia oraz poprzez wysłanie

3
indywidualnych zaproszeń do jednostek
samorządów terytorialnych województwa
za pośrednictwem poczty. Konferencja
skupiła pracowników pierwszego
kontaktu. W konferencji wzięło udział
200 osób.
Do konferencji zaproszono 5 prelegentów
– praktyków i specjalistów w obszarze
tematyki przeciwdziałania krzywdzeniu
dzieci. Zaprezentowane referaty
dotyczyły:
• form karcenia i krzywdzenia
dzieci,
• przepisów dotyczących opieki
rodzicielskiej,
• przepisów prawnych
dotyczących form karcenia i
krzywdzenia dzieci, przepisów
• stosowanych procedur
interwencyjnych oraz
przesłuchiwania dzieci – ofiar,
świadków przemocy w rodzinie.
Wszyscy uczestnicy konferencji otrzymali
pakiet materiałów tj. segregator,
identyfikator z programem, notes,
kalendarz, długopis oraz materiały
promocyjne i informacyjne w
ekologicznej torbie płóciennej.
- Zaangażowano w kampanię społeczną
lokalne media tj. Radia Toruń oraz
Telewizji Bydgoszcz;
- Do wszystkich starostw i wójtów gmin
w województwie kujawsko – pomorskim
został skierowany list Marszałka Piotra
Całbeckiego z prośbą o włączenie się w
realizację kampanii poprzez
organizowanie kampanii lokalnych i
rozpowszechnianie informacji na temat
problemu krzywdzenia dzieci jak również
dystrybucję opracowanych materiałów
informacyjnych na terenie swoich
powiatów i gmin.

4
3. Lubelskie Planowane cele zostały w pełni - Wojewódzka Kampania Społeczna na W konferencji wzięli udział - Nagłośnienie zjawiska krzywdzenia Otrzymana kwota
zrealizowane. rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu przedstawiciele władz Miasta dzieci, zwrócenie uwagi opinii społecznej dotacji
Ogólne cele: dzieci. Lublin, Pełnomocnik Wojewody na przemoc wobec słabszych oraz ogółem:
- zdobycie umiejętności pracy z Organizacja „Wojewódzkiej Konferencji ds. Kobiet i Rodziny, kierownicy możliwości przeciwstawiania się temu 250 000 zł
rodzinami zagrożonymi na rzecz Przeciwdziałania Krzywdzeniu ośrodków interwencji zjawisku.
zjawiskiem przemocy w Dzieci KOCHAM REAGUJĘ” w dn. kryzysowej, dyrektorzy szkół, - Dostarczenie materiałów szkoleniowych Kwota środków
rodzinie ze szczególnym 16-17.12.2008 r. w Lublinie. W pedagodzy i psycholodzy ze do wykorzystania w codziennej pracy własnych
uwzględnieniem umiejętności konferencji wzięło udział 132 osoby. szkół ponadpodstawowych, przez osoby zajmujące się problemem ogółem:
przekazania prawidłowych Konferencja miała charakter wykładowo – pracownicy poradni przemocy oraz osoby stykające się z 0 zł
postaw wychowawczych; warsztatowy. Wykładowcami byli psychologiczno – ofiarami tej przemocy.
- nabycie umiejętności specjaliści z Instytutu Psychologii UMCS pedagogicznych, kuratorzy Łączna kwota
diagnozowania objawów, w Lublinie, psycholog ze Specjalistycznej rodzinni przy sądach przeznaczona na
przyczyn i skutków stosowania Poradni Psychoprofilaktyki i Terapii rejonowych, przedstawiciele realizację
przemocy wobec dzieci; Rodzin w Lublinie oraz Centrum PCPR i GOPS z terenu kampanii
- poznanie metod i procedur Rozwoju Dziecka w Lublinie. województwa lubelskiego. ogółem:
postępowania i podejmowania Tytuły wykładów: 247 259,92 zł
interwencji w przypadkach • Psychologiczne uwarunkowania
krzywdzenia dzieci; przemocy wobec dzieci. Zwrot
- współdziałanie w ramach • Rodzina kazirodcza. ogółem:
zespołu interdyscy- Tematy zajęć warsztatowych: 2 740, 08 zł
plinarnego. • Dziecko jako ofiara agresji
seksualnej.
• Przeciwdziałanie przemocy
wobec dzieci w środowisku
szkolnym.
• Czynniki ryzyka krzywdzenia
dzieci i procedury reagowania
na podejrzenie krzywdzenia
dzieci w rodzinie.
- Organizacja „Dni Otwartych” dla
osób potrzebujących bezpłatnej porady
lub pomocy prawnika, psychologa,
pedagoga, pracownika socjalnego w
siedzibach organizacji pozarządowych,
zajmujących się pomocą dla osób w
sytuacji kryzysowej i ofiar przemocy w
rodzinie.
„ Dni Otwarte” zostały przeprowadzone w
dniach 29-30.11.2008 r. oraz 13-
19.12.2008 r. Udzielono 105 porad.
Porady dotyczyły przemocy pomiędzy
dorosłymi gdzie świadkami były dzieci
oraz przemocy wobec dzieci. Promocja

5
„Dni Otwartych” odbywała się poprzez
publikację w Dzienniku Wschodnim, na
stronie www.ngo.pl
Oraz w telewizyjnej Panoramie
Lubelskiej.
- Dystrybucja materiałów
dostarczonych przez MPIPS w postaci
broszury Pt. „Gdy podejrzewasz, że
dziecko jest krzywdzone”, ulotki „Nie
bądź obojętny wobec przemocy! Dobro
dziecka zależy także od Ciebie” oraz
plakatu „Kocham Reaguję” do 213 gmin i
24 powiatów na terenie województwa
lubelskiego. Materiały informacyjne
zostały dostarczone m.in. do szkół, OPS,
posterunków policji, placówek służby
zdrowia.
- Zlecenie napisania oraz wydruk 5
rodzajów poradników.
Poradniki zostały opracowane przez
specjalistów w danej dziedzinie,
wydrukowane w ilości 2000 sztuk każdy
a następnie rozesłane do placówek
pomocowych, szkół, ops, ośrodków
zdrowia, posterunków policji.
Poradniki pt.
• „Kocham. Reaguję” Informator
dotyczący przemocy w rodzinie.
• „Kocham. Reaguję” Przemoc
domowa – wybrane aspekty,
informacje dla mediów.
• Aspekty prawne ochrony
dziecka przed przemocą –
praktyczny poradnik każdego z
nas.
• Kochaj! Wymagaj! Wspomagaj!
Praktyczne wskazówki dla
rodziców.
• Jestem krzywdzony! Zauważ
mnie! Pomóż mi! Przemoc
domowa – Poradnik dla
nauczycieli.

6
4. Lubuskie Osiągnięte cele: - Zorganizowanie wojewódzkiej W konferencji wzięli udział - Uwrażliwienie mieszkańców Otrzymana kwota
- uświadomienie społeczeństwu konferencji pt. „Kocham Cię Mamo przedstawiciele samorządów województwa lubuskiego na problem dotacji
istniejącego problemu Kocham Cię Tato Nie bij Mnie Za To, lokalnych, pracowników OPS, przemocy i zachęcanie ich do ogółem:
przemocy w rodzinie poprzez dot. przeciwdziałania przemocy w PCPR, wychowawców, podejmowania działań. 250 000 zł
nagłośnienie kampanii w rodzinie dla 300 uczestników”. pedagogów, nauczycieli, - Wzmocnienie wśród dzieci i młodzieży
mediach, rozpowszechnienie Konferencja odbyła się 15 grudnia 2008 r. policjantów, kuratorów poczucia własnej wartości, kształtowanie Kwota środków
ulotek, plakatów, broszur oraz w miejscowości Sulechów. sądowych, przedstawiciele postaw dzieci i młodzieży własnych
innych materiałów Tematyka wykładów: gminnych komisji ukierunkowanych na dostrzeganie wokół ogółem:
informacyjnych; • Przeciwdziałanie przemocy w rozwiązywania problemów siebie krzywdy i cierpienia. 844, 00 zł
- zorganizowanie konferencji, rodzinie – rola samorządu alkoholowych, przedstawiciele - pogłębienie i usystematyzowanie wiedzy
na której zaprezentowano m.in. województwa. organizacji pozarządowych, osób zajmujących się zawodowo Łączna kwota
rolę poszczególnych instytucji • Małoletnia ofiara przemocy – członkowie zarządu przeciwdziałaniem krzywdzeniu dzieci. przeznaczona na
w przeciwdziałaniu przemocy w prawne aspekty pomocy województwa lubuskiego, radni - Uświadomienie w jaki sposób oraz gdzie realizację
rodzinie, skalę zjawiska dzieciom krzywdzonym. sejmiku województwa można uzyskać pomoc dla osób kampanii ogółem:
przemocy w rodzinie w • W kregu przemocy, w kręgu lubuskiego, posłowie pokrzywdzonych. 240 201,13 zł
województwie oraz niemocy – kilka refleksji senatorowie. + 844,00 zł =
przedstawiono prawne pedagogicznych 241 045,13 zł
rozwiązania dotyczące wprowadzających w
przemocy w rodzinie; problematykę przemocy wobec Zwrot
- zorganizowanie koncertu dzieci. ogółem:
zespołu Queens dla Lubuszan, • Skala zjawiska przemocy w 11 222,43 zł
podczas którego wolontariusze rodzinie w świetle statystyki W tym odsetki
roznosili ulotki, informatory policyjnej. Przedsięwzięcia 1 423,56 zł
oraz inne materiały kampanijne Policji Lubuskiej w profilaktyce
informujące gdzie można przemocy w rodzinie.
uzyskać pomoc. W przerwach • Rola administracji rządowej w
koncertu przedstawiono województwie w
najważniejsze problemy przeciwdziałaniu przemocy w
dotyczące przeciwdziałania rodzinie.
przemocy w rodzinie oraz • Zespół interdyscyplinarny do
możliwości zapobiegania i spraw przemocy w rodzinie.
radzenia sobie z tym Gmina Sulechów.
problemem;
• Zapobieganie krzywdzeniu
- ogłoszenie konkursu
dzieci w praktyce sadowej.
plastycznego dla dzieci i
- Podczas konferencji wręczono nagrody
młodzieży ze świetlic
laureatom konkursu plastycznego pn.
socjoterapeutycznych i
„Nie bij! Kochaj” -Konkurs plastyczny
środowiskowych, który miał na
był przeznaczony dla dzieci i młodzieży
celu wzmocnienie wśród dzieci
ze świetlic socjoterapeutycznych i
poczucia własnej wartości,
środowiskowych z terenu województwa
kształtowanie postaw dzieci
lubuskiego. W dniu 8 grudnia 2008 r.
ukierunkowanych na
odbyło się posiedzenie Komisji
dostrzeganie wokół siebie
Konkursowej która dokonała oceny 379

7
krzywdy i cierpienia, które prac konkursowych, z których wybrano 6
można przerwać, jak również najlepszych prac cechujących się
uwrażliwienie mieszkańców zgodnością z hasłem przewodnim
województwa na problem konkursu, samodzielnością i
przemocy i zachęcanie ich do oryginalnością ujęcia tematu oraz estetykę
podejmowania działań. wykonania.
- organizowanie szkoleń. Prace plastyczne można było oglądać w
trakcie konferencji a następnie w holu
budynku Urzędu Marszałkowskiego.
- Uczestnicy konferencji otrzymali
materiały informacyjne i reklamowe
dot. kampanii – ulotki, broszury, plakaty,
kalendarzyki, notesy, smycze, długopisy,
naklejki samochodowe, teczki do
materiałów konferencyjnych.
- Do celów kampanii zlecono produkcje
spotów telewizyjnych i radiowych,
których emisje realizowały lokalne
telewizje kablowe, TVP 3 Lubuska oraz
lokalne rozgłośnie radiowe.
- Całość konferencji uświetnił występ
artystyczny dziecięcego zespołu
muzycznego z Sulechowskiego Domu
Kultury w Sulechowie.
- Zorganizowano koncert Pt. „Kocham
Cię Mamo Kocham Cię Tato nie Bij
Mnie Za To” dot. przeciwdziałania
przemocy w rodzinie dla mieszkańców
województwa lubuskiego.
Koncert zespołu Queens odbył się
15.12.2008 r. w Sulechowie. W celu
promocji koncertu zlecono produkcję
spotu radiowego oraz planszy
telewizyjnej, których emisje realizowały
lokalne telewizje kablowe, TVP 3Lubuska
oraz lokalne rozgłośnie radiowe, Na
terenie województwa rozpowszechniono
również plakaty promujące koncert. Po
koncercie odbyła się uroczysta kolacja z
organizatorami, prelegentami oraz
liderkami zespołu Queens. Relacje z
przebiegu koncertu relacjonowały lokalne
telewizje oraz Gazeta Lubuska, które

8
 objęły patronat medialny nad całością
Wojewódzkiej Kampanii Społecznej.
- Zlecenie dystrybucji materiałów
informacyjnych dotyczących kampanii
społecznej do pcpr na terenie
województwa lubuskiego.

5. Łódzkie Kampania na rzecz - Zorganizowanie wojewódzkiej Uczestnikami konferencji byli Przeprowadzona kampania promowała Otrzymana kwota
przeciwdziałania krzywdzeniu konferencji o charakterze wykładowo – dyrektorzy, nauczyciele i działania mające na celu zapobieganie dotacji
dzieci, prowadzona była pod warsztatowym pn. „Dziecko jako ofiara pedagodzy ze wszystkich typów krzywdzeniu dzieci poprzez: ogółem:
hasłem „Dałeś życie …daj mi przemocy – Ochrona dziecka szkół z terenu województwa - zorganizowanie wojewódzkiej 250 000 zł
miłość” miała charakter krzywdzonego”. Konferencja odbyła się łódzkiego. konferencji,
informacyjno – edukacyjny. 01-02.12.2008 r. w Nałęczu Wielkim. -wyprodukowanie spotu promocyjnego, Kwota środków
Dzięki emitowanym spotom i Ogółem w konferencji wzięło 130 osób. - wyprodukowaniem plakatów oraz własnych
programom telewizyjnym Tematyka wykładów: citylightów. ogółem:
umieszczonym citylightom oraz • Przeciwdziałanie przemocy w - opracowanie i wydanie poradnika, 0 zł
wydrukowanym plakatom rodzinie, ochrona dziecka przed - wyprodukowanie misiów,
przekaz kampanii miał przemocą. - przygotowanie płyt z krótkimi filmami Łączna kwota
możliwość dotarcia do jak • Policyjne procedury edukacyjno – instruktażowymi, przeznaczona na
najszerszej rzeszy mieszkańców przeciwdziałania przemocy - wydrukowanie plakatów. realizację
naszego regionu. Celem domowej. Niebieska karta. kampanii
prowadzonych działań było • Zachowania samobójcze wśród ogółem:
uwrażliwienie społeczeństwa na młodzieży. Skala, 249 941,28 zł
zjawisko krzywdzenia dzieci. uwarunkowania, profilaktyka.
Opracowane w ramach • Klimat społeczny w szkole – w Zwrot
kampanii materiały edukacyjne kontekście nowego modelu ogółem:
w postaci biuletynów, płyt z programu „Bezpieczna i 1 053,44 zł
materiałem edukacyjno – przyjazna szkoła”. W tym odsetki
instruktażowym stanowią • Aspekty zagrożeń przemocą 994,72 zł
niezbędne kompendium wiedzy wynikająca z internetu.
dla pedagogów, nauczycieli, Wskazania do profilaktyki
wychowawców. W ramach szkolnej i współpracy z
kampanii prowadzone były rodzicami i uczniami.
również szkolenia. • Prawa uczniów o szczególnych
potrzebach edukacyjnych i
wychowawczych w praktyce
szkolnej i pozaszkolnej.
• Oddziaływania wychowawcze
rodziny a formacja osobowości
dziecka.
• Aspekty pracy z dzieckiem
krzywdzonym – jak rozpoznać,
jak pomóc?

9
- Wojewódzka kampania społeczna na
rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu
dzieci zrealizowana była w województwie
łódzkim pod nazwą „Dałeś życie … daj
mi miłość”. We współpracę w ramach
kampanii zaangażowała się TVP3
Oddział terenowy w Łodzi, która
wyprodukowała spot promocyjny,
emitowany w okresie od 16.12.2008 r. do
15.01.2009 r. oraz dwa odcinki
programów pod tytułem „Dlaczego biją”
oraz „Przemoc w rodzinie”.
- Kampania widoczna była dzięki
wyprodukowanym oraz 60 citylightom.
- Zakupione zostały pluszowe misie –
1000 sztuk, które zostały przekazane
Policji, Straży Pożarnej oraz
Wojewódzkiej Stacji Ratownictwa
Medycznego a za ich pośrednictwem
trafią do dzieci - ofiar przemocy w
rodzinie.
- Na potrzeby kampanii został
opracowany i wydany poradnik –
10 000 sztuk skierowany do
pracowników placówek oświatowych
Pt. „Bezpieczeństwo psychiczne i
fizyczne dzieci i młodzieży. Nauczycielu
warto żebyś wiedział”, który
przekazywany jest do szkół
podstawowych, gimnazjalnych i poradni
psychologiczno – pedagogicznych z
terenu województwa łódzkiego.
- Przygotowane zostały płyty z krótkimi
filmami edukacyjno – instruktażowymi,
poruszającymi szeroko pojętą tematykę
zwalczania zachowań przemocowych w
rodzinie, które przekazywane są do szkół
podstawowych oraz gimnazjalnych, jak
również do placówek opiekuńczo –
wychowawczych z terenu województwa
łódzkiego.
- Wydrukowano 1 000 sztuk plakatów,
które trafiły do samorządów gminnych i

10
 powiatowych.

6. Małopolskie Największym przedsięwzięciem - W ramach wojewódzkiej kampanii Uczestnikami konferencji byli W wyniku realizacji zadania można Otrzymana kwota
wojewódzkiej kampanii na społecznej ROPS zorganizował w dniach przedstawiciele szeroko zauważyć następujące efekty: dotacji
rzecz przeciwdziałania 16-17.12.2008 r. wojewódzką rozumianego systemu opieki nad - integracja pracowników pierwszego ogółem:
krzywdzeniu dzieci było konferencję pn. „System Opieki na dzieckiem i rodzina, kontaktu, 250 000 zł
zorganizowanie wojewódzkiej dzieckiem i Rodziną w służbie dziecku pracowników pomocy - podniesienie wiedzy pracowników
konferencji pn. „System Opieki krzywdzonemu”. społecznej, sędziów i służby pierwszego kontaktu w zakresie Kwota środków
na dzieckiem i Rodziną w W konferencjach wzięło udział 158 kuratorskiej, palcówek rozpoznawania objawów krzywdzenia u własnych
służbie dziecku osób. opiekuńczo – wychowawczych, dziecka, ogółem:
krzywdzonemu”. Tematyka konferencji skupiona była organizacji pozarządowych z - nabycie umiejętności służących 0 zł
Nie udało się zrealizować wokół problemów przemocy wobec terenu województwa skoordynowaniu działań służb
wstępnie planowanych działań dzieci: małopolskiego. pomocowych na rzecz skutecznej pomocy Łączna kwota
w zakresie opracowania, • rodzaje, formy przemocy, dzieciom krzywdzonym, przeznaczona na
wydania i dystrybucji • przemoc wobec dziecka - deklaracja przez powiaty i gminy realizację
materiałów instruktażowych w niepełnosprawnego, dalszych działań służących poszerzeniu kampanii
obszarze przeciwdziałania • zagrożenie krzywdzeniem wiedzy i umiejętności skutecznego ogółem:
przemocy wobec dzieci. dziecka we wczesnym etapie oddziaływania w sytuacji stwierdzenia 105 724,61 zł
Jedynym i bezpośrednim rozwoju. przemocy wobec dziecka,
powodem była długotrwałość Oraz możliwości radzenia sobie przez - rozpoznanie przez powiaty i gminy Zwrot
procedury zamówień „system” z tymi problemami, stąd tematy własnych zasobów i braków w systemie ogółem:
publicznych, jakimi objęte są dotyczące Konferencji Grupy Rodzinnej, wsparcia i pomocy w sytuacji przemocy w 144 275,39 zł
działania wydawnicze i mediacji, budowania zespołów rodzinie,
niemożność jej interdyscyplinarnych, wczesnej - artykułowanie przez pracowników
przeprowadzenia w terminie interwencji i wsparcia dla dzieci systemu opieki nad dzieckiem i rodziną
realizacji zadania. W ramach zagrożonych krzywdzeniem. Patronat potrzeb w zakresie poznawania tematyki
kampanii prowadzone były medialny obok Radia Kraków sprawowała krzywdzenia dzieci, szczególnie we
również szkolenia. telewizja Polska – Oddział Kraków. wczesnym etapie rozwoju, a także dzieci
- ROPS dystrybuował materiały niepełnosprawnych,
promocyjne otrzymane z MPIPS. - podjęcie przez powiaty i gminy inicjatyw
Paczki z materiałami zostały rozesłane do nie objętych dofinansowaniem,
19 PCPR, 3 MOPS w miastach na szczególnie w zakresie wydawnictw np. na
prawach powiatu, Kuratorium Oświaty w terenie Powiatu Suskiego władze
Krakowie, Komendy Wojewódzkiej sfinansowały wydawnictwo kalendarza dla
Policji w Krakowie, Sądeckiego Ośrodka służb pracujących z rodzinami uwikłanymi
Interwencji Kryzysowej w Nowym w przemoc domową na terenie powiatu,
Sączu, Ośrodka Interwencji Kryzysowej natomiast w gminie miejskiej Oświęcim
w Zakopanem, Tarnowskiego Ośrodka powstało lokalne wydawnictwo, które
Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar wyprodukowało plakaty na rzecz
przemocy w Rodzinie w Tarnowie, przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci.
Powiatowego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar
Przemocy w Rodzinie i Ośrodka

11
 Interwencji Kryzysowej w Oświęcimiu.
7. Mazowieckie W imieniu Samorządu - Działania, które trwały przez cały okres Uczestnikami konferencji byli Prowadzone były działania zarówno Otrzymana kwota
Województwa Mazowieckiego trwania kampanii to dystrybucja pracownicy socjalni OPS i promocyjne jak i szkoleniowe. Rezultaty dotacji
wojewódzką kampanię informatorów, poradników i innych PCPR, przedstawiciele Komendy kampanii widoczne są i obecne będą w ogółem:
społeczną na rzecz materiałów instruktażowych w obszarze Wojewódzkiej, Komendy wielu obszarach, które dotyczą 300 000 zł
przeciwdziałania krzywdzeniu przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci. Stołecznej oraz Komend przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci.
dzieci realizowało Mazowieckie - Zostały zakupione materiały w Powiatowych Policji, Dzięki kampanii pracownicy pierwszego Kwota środków
Centrum Polityki Społecznej w postaci poradników, informatorów, przedstawiciele kuratorium kontaktu zdobyli umiejętności w zakresie własnych
Warszawie. Najważniejsze które zawierały niezbędne informacje oświaty, szkół i poradni pracy z rodzinami zagrożonymi ogółem:
dokonania: służące przeciwdziałaniu krzywdzeniu psychologiczno – zjawiskiem przemocy w rodzinie, ze 0 zł
- konferencja, dzieci. pedagogicznych, rodzice, radni, szczególnym uwzględnieniem
- szkolenia, - Dystrybuowane były ulotki, plakaty i młodzież szkolna. umiejętności przekazania prawidłowych Inne źródła
- dystrybucja materiałów broszury przekazane przez MPIPS. postaw wychowawczych, finansowania
promocyjnych do samorządów Rozesłane zostały za pośrednictwem nabycie umiejętności diagnozowania (dotacja
gminnych i powiatowych, poczty oraz zostały przekazywane objawów, przyczyn i skutków stosowania wojewody)
- promocja kampanii w osobiście przez osobę wyznaczoną przez przemocy wobec dzieci, poznanie metod i 10 210,01 zł
lokalnych rozgłośniach Mazowieckie Centrum Polityki procedur postępowania i podejmowania
radiowych i na stronie Społecznej. Materiały przekazywane były interwencji w przypadkach krzywdzenia Łączna kwota
internetowej. również w trakcie trwania prelekcji dzieci. przeznaczona na
Cele kampanii: związanych z kampanią. realizację
- zwiększenie społecznego - W trakcie trwania kampanii emitowane kampanii
zaangażowania w sprawy były dwa spoty reklamowe radiowe, ogółem:
związane z przeciwdziałaniem które można było usłyszeć na 10 antenach 268 769,30 zł
przemocy – podnoszenie rozgłośni radiowych i jednej telewizyjnej +10 210,01 =
społecznej wrażliwości w przez okres ponad dwóch tygodni. 278 979,31 zł
odniesieniu do zjawiska Następujące rozgłośnie radiowe wzięły
przemocy w rodzinie, udział w promocji kampanii: Zwrot
- poszerzenie poziomu wiedzy - Diecezjalne Radio Nadzieja w Łomży, ogółem:
obywateli na temat przemocy - Radio Plus w Radomiu, 31 230,70 zł
wobec dzieci, - Radio Niepokalanów,
- zmiana postaw rodziców i - Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia
opiekunów wobec dzieci, Radiowa w Warszawie „Radio dla Ciebie
- podniesienie wiedzy S.A”,
pracowników pierwszego - Radio Warszawa,
kontaktu na temat sposobu - Katolickie Radio Płock,
postępowania z dzieckiem - Radio Victoria „Między Łodzią a
krzywdzonym. Warszawą” w Łowiczu,
- Radio Józef w Warszawie,
- Radio OKO w Ostrołęce,
- Katolickie Radio Podlasie w Siedlcach,
- Telewizja TELETOP (zasięg Ostrów
Mazowiecka – Wyszków).
- W TV TELETOP Ostrów zostały

12
wyemitowane następujące treści: spot
reklamowy i plakat w ramach kampanii.
120 emisji spotu reklamowego w
programie lokalnym, 400 emisji plakatu
na kanale planszowym, 5 emisji relacji ze
szkolenia w programie lokalnym oraz
emisja plakatu na serwerze
www.tvostrow.pl
- Na potrzeby kampanii została
stworzona indywidualna podstrona
kampanii www.mcps.mazovia.pl
na której została zamieszczona relacja
wraz ze zdjęciami z konferencji oraz ze
szkoleń. Materiały informacyjne oraz
szkoleniowe zostały udostępnione dla
wszystkich zainteresowanych którzy
odwiedzą stronę. Na stronie znalazł się
również raport „Krzywdzenie dzieci w
Polsce”, spoty reklamowe do odtwarzania,
plakat promujący kampanię,
harmonogram szkoleń zaplanowanych w
trakcie trwania kampanii. Podane zostały
również linki stron gdzie można znaleźć
inne niezbędne informacje dotyczące
przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci.
Podane zostały również numery telefonów
pod którymi można uzyskać pomoc oraz
uzyskać informacje o sposobach
reagowania i zachowania wobec
krzywdzenia najmłodszych.
- W dniu 12.12.2008 r. zorganizowana
została wojewódzka konferencja w
Warszawie. Wzięło w niej udział 120
osób.
Ponadto zostało przeprowadzonych 8
szkoleń.
- Zostały przeprowadzone 2 prelekcje w
szkołach w trakcie zebrań z rodzicami
dla około 450 osób.
- W ramach kampanii zakupiono
również materiały informacyjne ,
poradniki i broszury z PARPA i z
fundacji Dzieci Niczyje. Część

13
 egzemplarzy przekazano osobom
uczestniczącym w szkoleniach i
prelekcjach. Reszta materiałów zostanie
przekazana w 2009 r. podczas realizacji
innych szkoleń.
- Na potrzeby kampanii zakupiono
również materiały w formie gadżetów
dla uczestników konferencji, szkoleń i
prelekcji w celu wzmocnienia działań
kampanii jak również stanowić będą
trwały nośnik przywołujący przesłanie
kampanii.
- Pracownicy MCPS odbyli wizyty
informacyjne w instytucjach i
organizacjach społecznych
takich jak:
- Parafia rzymskokatolicka Niepokalanego
poczęcia NMP w Warszawie,
- Starostwo Powiatowe w Wyszkowie,
- PCPR w Wyszkowie,
- Szpital powiatowy w Wyszkowie,
- Parafia rzymskokatolicka w Wyszkowie,
- Zakład Doskonalenia Zawodowego w
Wyszkowie,
- Stowarzyszenie „Powrót z U”
- Poradnia Katolicka w Warszawie.
8. Opolskie Wszystkie planowane cele Pierwszy cel to podniesienie społecznej W konferencji udział wzięli W wyniku zorganizowanej na terenie Otrzymana kwota
określone w umowie zostały w świadomości i wrażliwości na zjawisko specjaliści z dziedziny województwa opolskiego Kampanii dotacji
całości osiągnięte tj. przemocy wobec dzieci poprzez działania przeciwdziałania przemocy Społecznej na rzecz przeciwdziałania ogółem:
zorganizowano wojewódzką informacyjno – promocyjne w wobec dzieci, przedstawiciele krzywdzeniu dzieci pn. „Przemoc wobec 250 000 zł
kampanię społeczną na rzecz opolskich mediach (Radio „Opole”, jednostek samorządu dzieci – zareaguj nie bądź obojętny”
przeciwdziałania krzywdzeniu TVP 3 Opole, „Nowa Trybuna terytorialnego, Policji, osiągnięto następujące rezultaty: Kwota środków
dzieci pn.„Przemoc wobec Opolska” ) a także organizację prokuratorzy, organizacje - poszerzono wiedzę pracowników własnych
dzieci – zareaguj nie bądź przedsięwzięcia umożliwiającego pozarządowe. pierwszego kontaktu realizujących zadania ogółem:
obojętny” oraz szkolenia dla bezpośredni kontakt z mieszkańcami związane z przeciwdziałaniem przemocy 0 zł
pracowników zajmujących się województwa, w tym z dziećmi w rodzinie,
realizacją zadań z zakresu pochodzącymi z rodzin dysfunkcyjnych - w związku z montażem skrzynek w Łączna kwota
przeciwdziałania przemocy w oraz placówek opiekuńczo - szkołach na terenie Opola w dniach 19 i przeznaczona na
rodzinie. wychowawczych. W ramach 22.12.2008 r. zostały wybrane listy dzieci i realizację
realizowanych zadań ofiary przemocy młodzieży z prośbą o pomoc. Do 41 kampanii
oraz osoby stykające się z przemocą w zainstalowanych skrzynek w okresie ogółem:
tym jej świadkowie mogli skorzystać z zaledwie 7 dni wrzucono 19 listów i próśb 250 000 zł
fachowej pomocy psychologicznej, o pomoc. Listy dotyczyły w szczególności

14
pedagogicznej oraz prawnej. - przemocy fizycznej (10 szt.) Zwrot
Pierwszy cel został osiągnięty poprzez - przemocy psychicznej (4 szt.) ogółem:
realizację następujących działań: - inne (5 szt.) 0 zł
- Opracowanie i wyprodukowanie Uczniowie zgłaszający problem i
materiałów promocyjno – korzystający ze skrzynek zostali objęci
informacyjnych w postaci ulotek, opieką psychologiczną, pedagogiczną oraz
broszur informacyjnych, smyczy do prawną.
telefonów komórkowych, plakatów, Osoby które skorzystały z pomocy w
kalendarzy listkowych, kalendarzy punkcie konsultacyjnym podczas trwania
trójdzielnych, rollbanera, banera i koncertu zostały zaproszone do siedziby
koszulek z nadrukiem, zawierających Oddziału Opolskiego Towarzystwa
informacje nt. placówek świadczących Rozwoju Rodziny Opolu gdzie udzielono
pomoc dzieciom krzywdzonym a także im wszechstronnej pomocy.
numery infolinii oraz adresy stron W trakcie koncertu rozdano wszystkie
internetowych zawierających treści materiały informacyjne przekazane przez
związane z przeciwdziałaniem przemocy MPIPS oraz przekazano je również do
w rodzinie. starostw powiatowych celem ich
- Rozdystrybuowano materiały rozpropagowania.
informacyjne w postaci ulotek,
plakatów, broszur przekazanych przez
MPIPS do Starostw Powiatowych celem
dalszej dystrybucji na terenie
województwa opolskiego.
- Zorganizowanie konferencji w
Urzędzie Marszałkowskim
województwa opolskiego. W konferencji
wzięło udział ok. 130 osób. Podczas
konferencji były poruszane zagadnienia:
• Przemocy wobec
najmłodszych,
• Zaprezentowano instytucje
powołane w celu ochrony ofiar
przemocy w rodzinie,
• Omówiono sposoby pomocy
ofiarom przemocy,
• Omówiono zjawisko
pornografii, pedofilii i
przestępstw z wykorzystaniem
internetu,
• Przedstawiono diagnozę
zjawiska przemocy w oparciu o
badania OBOP wykonane na
zlecenie MPIPS.

15
- W dniu 14.12.2008 r. jako finał akcji
informacyjno- promocyjnej
zorganizowany został na opolskim
rynku koncert, poprzedzony pokazem
sprzętu ratowniczego Komendy Miejskiej
Państwowej Straży Pożarnej w Opolu
oraz tresurą psów policyjnych z Komendy
Powiatowej Policji w Strzelcach
Opolskich. Jedną z głównych atrakcji
koncertu był występ zespołu Arka Noego
oraz zespołów The Stout oraz Kofi.
W czasie koncertu w utworzonych
punktach konsultacyjno-informacyjnych
ofiary bądź świadkowie przemocy w
rodzinie mogli skorzystać z fachowej
pomocy psychologów oraz
funkcjonariusza Policji zajmującego się
problematyką przemocy w rodzinie. W
czasie koncertu na telebimie emitowano
spoty reklamowe dotyczące
przeciwdziałania przemocy wobec dzieci.
Wolontariusze zaangażowani w pomoc
przy organizacji koncertu a także dzieci z
placówek opiekuńczo – wychowawczych
i świetlic środowiskowych mieli
zapewniony ciepły posiłek oraz ciepłe
napoje.
- Ponadto psychologowie, pedagodzy i
prawnik w tygodniu który nastąpił po
zorganizowanym koncercie udzielali
wsparcia i porad dla uczniów opolskich
szkół. Specjalistyczne poradnictwo było
odpowiedzią na przedsięwzięcie związane
z montażem skrzynek w szkołach do
których dzieci doświadczające
przemocy wrzucały prośby o pomoc dla
siebie i swoich bliskich. Skrzynki w
szkołach zostały zamontowane na stałe.
Drugim celem była organizacja szkoleń
dla pracowników pierwszego kontaktu.
Cel został
w pełni osiągnięty.

16
9. Podkarpackie Wszystkie zaplanowane do Powiat Brzozowski Powiat Brzozowski Powiat Brzozowski Otrzymana kwota
realizacji cele zostały przez W ramach powierzonego zadania tj. W zorganizowanej konferencji Zadania zostały wykonane zgodnie z dotacji
Samorząd Województwa „Wojewódzkiej Kampanii Społecznej na wzięło udział 50 osób zapisami umowy a środki przeznaczone na ogółem:
zrealizowane. rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu pracowników – ośrodków cele określone w umowie. 200 000 zł
Wojewódzka Kampania dzieci ”. pomocy społecznej, Powiat Kolbuszowski
Społeczna - Zorganizowano w dniu 19.12.2008 r. Powiatowego Centrum Pomocy Niewątpliwym rezultatem podjętych Kwota środków
Zadanie to realizowane było w konferencję. W trakcie konferencji Rodzinie, jednostek działań było rozpropagowanie na terenie własnych ROPS w
formie powierzenia zaprezentowano następujące tematy: organizacyjnych pomocy powiatu kolbuszowskiego idei ochrony Rzeszowie
prowadzenia zadania • „Procesowe aspekty związane z społecznej – Środowiskowych praw dziecka oraz konieczności ogółem:
publicznego pod nazwą sądowym postępowaniem Domów Samopomocy, WTZ, przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci. 384,27 zł
„Wojewódzka Kampania dotyczącym wydawanych DPS, Rodzinnego Domu Ponadto około 120 osób zdobyło nową Inne źródła
Społeczna na rzecz zarządzeń w zakresie władzy Dziecka, Punktu Interwencji wiedzę oraz umiejętności w zakresie: finansowania
przeciwdziałania krzywdzeniu rodzicielskiej ”, Kryzysowej, Prokuratury zjawiska krzywdzenia dzieci w Polsce, ze publiczne Powiat
dzieci” powiatom województwa • Psychologiczna sylwetka Rejonowej W Brzozowie, szczególnym uwzględnieniem Ropczycko -
podkarpackiego wraz ze dziecka krzywdzonego ” , policjanci, pedagodzy. Województwa Podkarpackiego, Sędziszowski
środkami na jego wykonanie. W • „Edukacja przeciw przemocy” Pracownicy Ci z racji wczesnego rozpoznawania symptomów 2 000,00 zł
tym celu Sejmik Województwa • „Procedura Niebieskiej Karty ” wykonywanych zawodów mają świadczących, że dziecko jest
Podkarpackiego podjął uchwałę ze strony Policji , kontakt lub mogą spotykać się z krzywdzone, Łączna kwota
nr XXVIII/516/08 w dniu 1 • „Przemoc w rodzinie ” na problemem przemocy, rozumienia przyczyn i radzenia sobie z przeznaczona na
grudnia 2008 r. powierzając terenie działalności Komendy krzywdzenia dzieci. zachowaniami destrukcyjnymi wśród realizację
środki finansowe 8 powiatom, Powiatowej Policji w Powiat Kolbuszowski młodzieży, kampanii
które wyraziły chęć Brzozowie W Konferencji w ramach reagowania w sytuacji, gdy wiadomo, że ogółem:
przystąpienia do kampanii. • „Krzywdzenie dzieci na terenie Wojewódzkiej Kampanii dziecko jest krzywdzone, 192 067,38 zł +
1. Powiat Brzozowski – powiatu Społecznej na rzecz Wśród uczestników Konferencji i szkoleń 384,27 zł +
16 250,00 zł. przeciwdziałania krzywdzeniu zostało rozdane: 2 000,00 zł =
• „Przemoc w rodzinie i
2. Powiat Kolbuszowski – 16 dzieci wzięło udział 80 osób. 100 sztuk materiałów konferencyjnych 194 451,65 zł
krzywdzenie dzieci w świetle
250,00 zł. Byli to: przedstawiciele 44 komplety materiałów szkoleniowych,
przepisów prawa ”.
3. Powiat Krośnieński – Kuratorium Oświaty z 80 zaświadczeń 31 certyfikatów Zwrot
- Zakupiono filmy i plansze edukacyjne,
16 250,00 zł. Rzeszowa, dyrektorzy szkół oraz Poprzez dystrybucję ulotek i plakatów ogółem:
o tematyce przemocy oraz związane z
4. Powiat Lubaczowski – 16 pedagodzy z terenu powiatu mieszkańcy powiatu kolbuszowskiego 7 964,48 zł
różnymi zagrożeniami dzieci i młodzieży.
250,00 zł. kolbuszowskiego, uzyskali informację, gdzie szukać pomocy W tym odsetki
Pomoce te zostały przekazane do szkół
5. Powiat Przemyski – przedstawiciele Ośrodków i gdzie zgłaszać przypadki krzywdzenia 31,86 zł
średnich oraz Specjalnego Ośrodka
16 250,00 zł. Pomocy Społecznej w osobach dzieci. Przede wszystkim, jednak podjęte
Szkolno-Wychowawczego w Brzozowie.
6. Powiat Przeworski – kierowników i pracowników działania wpłynęły na uwrażliwienie i
Materiały będą stanowiły pomoc dla
16 250,00 zł. socjalnych, przedstawiciele zwiększenie społecznego zaangażowania
wychowawców oraz pedagogów
7. Powiat Ropczycko - szkolnych. placówek opiekuńczo - w sprawy związane z krzywdzeniem
Sędziszowski – wychowawczych, Policji, dzieci.
- Zlecono druk materiałów oraz
16 250,00 zł. kuratorzy sądowi, a także radni Powiat Krośnieński
zakupiono ulotki i broszury o tematyce
8. Powiat Tarnobrzeski – 16 powiatu, pracownicy starostwa Założone rezultaty realizacji
przemocy.
250,00 zł. oraz Powiatowego Centrum Wojewódzkiej Kampanii Społecznej na
Powiat Kolbuszowski
Powiat Brzozowski Pomocy Rodzinie. rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci
W ramach zadania: „Wojewódzka
Cele założone przez powiat Kampania Społeczna na rzecz Powiat Krośnieński zostały osiągnięte:
zostały zrealizowane w całości. W zorganizowanej konferencji doszło do wzajemnego poznania się i
przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci”

17
Powiat Kolbuszowski realizowało Powiatowe Centrum Pomocy wzięło łącznie udział 50 osób. zintegrowania osób reprezentujących
Cele założone przez powiat Rodzinie w Kolbuszowej. Powiat Lubaczowski różne instytucje odpowiedzialnych za
zostały zrealizowane w całości. Na terenie powiatu kolbuszowskiego Konferencja „Radosne przestrzeganie praw dzieci oraz
Powiat Krośnieński zorganizowano: dzieciństwo- jak zapobiegać zobowiązanych do niesienia pomocy
Nadrzędnym celem zadania - Szkolenie kadr pomocy społecznej w przemocy wobec dzieci?” dzieciom w przypadku stwierdzenia
było zrealizowanie Kampanii ramach Wojewódzkiej Kampanii skierowana była do krzywdzenia ich;
Społecznej na rzecz Społecznej na rzecz przeciwdziałania profesjonalistów pracujących z naświetlono problemy, z którymi borykają
przeciwdziałania krzywdzeniu krzywdzeniu dzieci, „Przemoc Domowa – osobami uwikłanymi w przemoc, się przedstawiciele różnych urzędów i
dzieci. Zadanie objęło swoim Dziecko Krzywdzone” – bądź też pracującymi z dziećmi, instytucji mających zapewnić pomoc i
zasięgiem nie tylko teren - Szkolenie dla pracowników PCPR i tj: do pracowników socjalnych wsparcie osobom doświadczającym
Powiatu Krośnieńskiego ale i PPP w ramach Wojewódzkiej Kampanii miejskich i gminnych ośrodków przemocy;
miasta Krosna. Cel ten został Społecznej na rzecz przeciwdziałania pomocy społecznej oraz PCPR, pokazano potrzeby i oczekiwania osób
zrealizowany w 100%. krzywdzeniu dzieci, na temat: dzielnicowych Komendy doświadczających przemocy i ich rodzin
Przebiegał on w dwu etapach: „Zaburzenia psychiczne i psychoterapia w Powiatowej Policji w oraz wypracowano metody pomocy im –
- Zorganizowani wieku rozwojowym” Lubaczowie, przedstawicieli nie tylko w aspekcie finansowym ale
konferencji – seminarium - Dystrybucję ulotek, plakatów i Sądu Rejonowego, również psychologicznym i prawnym;
szkoleniowego dla broszur opracowanych i przedstawicieli Poradni wypracowano konkretne działania w
pracowników różnych służb i wyprodukowanych przez Ministerstwo Psychologiczno Pedagogicznej, zakresie radzenia sobie z pojawiającymi
dziedzin, którzy mają za swoje Pracy i Polityki Społecznej. nauczycieli, pedagogów, się sytuacjami trudnymi oraz stworzono
zadanie podejmować działania - Konferencję w ramach Wojewódzkiej psychologów, lekarzy i Zespół Interdyscyplinarny, którego
w profilaktyce przemocy wobec Kampanii Społecznej na rzecz pielęgniarek. zadaniem będzie udzielenie pomocy w
dzieci, działania w przypadku przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci, pod Powiat Przemyski sytuacji zdiagnozowania przypadków
stwierdzenia określonych hasłem „Zobacz, potrzebuję pomocy!” W Wojewódzkiej Konferencji na krzywdzenia dzieci;
działań krzywdzących dzieci Program Konferencji: rzecz przeciwdziałania diagnoza środowiska, rozpoznanie potrzeb
oraz instytucji, które niosą • Krzywdzenie Dzieci w Polsce. krzywdzeniu dzieci w dniu 17 i oczekiwań osób doświadczających
pomoc. Raport MPiPS- wykład grudnia 2008 r. brało udział przemocy przez przedstawicieli różnych
- przygotowanie i wprowadzający – Katarzyna łącznie 50 osób zatrudnionych na służb bardzo jest przydatna w procesie
wydrukowanie poradnika Chudzik Kierownik terenie powiatu, w tym: 35 ewentualnego stworzenia Ośrodka
związanego z profilaktyką Powiatowego Centrum Pomocy kobiet i 6 mężczyzn, 1 Interwencji Kryzysowej na terenie
przemocy wobec dzieci oraz Rodzinie w Kolbuszowej nauczyciel liceum Powiatu Krośnieńskiego.
broszur i ulotek związanych z • „Krzywdzeni chorują – bici ogólnokształcącego4 nauczycieli Powiat Lubaczowski
tym zadaniem. biją” szkół podstawowych, 5 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w
Powiat Lubaczowski • „Dziecko molestowane pracowników placówek Lubaczowie zaplanowało konferencję
Cele założone przez powiat seksualnie” opiekuńczo – wychowawczych, „Radosne dzieciństwo- jak zapobiegać
zostały zrealizowane w całości. • „Samobójstwa. Interwencja 7 nauczycieli z zespołów szkół, przemocy wobec dzieci?” na ok. 80 osób
Powiat Przemyski kryzysowa w wysokim ryzyku 1 nauczyciel gimnazjum, oraz 10 gości zaproszonych. Chęć wzięcia
Cele założone przez powiat zachowań autodestrukcyjnych.” 1 pracownik Specjalnego udziału w konferencji zadeklarowało 74
zostały zrealizowane w całości. Konferencja odbyła się 16 grudnia 2008r. Ośrodka Szkolno – osoby, dla których zostały przygotowane
Powiat Przeworski w sali konferencyjnej Starostwa Wychowawczego, materiały szkoleniowe, a podczas
W celu rozszerzania i Powiatowego w Kolbuszowej, 1 pracownik Poradni konferencji został przygotowany stół
rozpropagowania kampanii zaplanowana była na 100 osób. - Psychologiczno – Pedagogicznej, szwedzki oraz gorące posiłki.
społecznej na rzecz Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w 1 funkcjonariusz Komendy Powiat Przemyski
przeciwdziałania krzywdzeniu Kolbuszowej opracował i wydrukował Miejskiej Policji w Przemyślu, Materialne trwałe rezultaty realizacji

18
dzieci zorganizowano własne materiały konferencyjne, które 2 kuratorów z Sądu Rejonowego zadania to:
konferencję na temat każdy z uczestników otrzymał wraz z w Przemyślu, zlecenie firmie reklamowo - poligraficznej
przeciwdziałania krzywdzeniu Zaświadczeniem o uczestnictwie w 13 pracowników gminnych opracowania i wydruku kompletu 1000
dzieci, opracowano, Konferencji. Teczka z materiałami ośrodków pomocy społecznej, sztuk informatorów dla świadków i ofiar
wyprodukowano i dokonano zawierała 4 artykuły na temat 4 przedstawicieli organizacji przemocy oraz kompletu 500 sztuk
dystrybucji własnych projektów krzywdzenia dzieci, uregulowań pozarządowych, poradników dla mieszkańców powiatu
ulotek i plakatów na temat prawnych w tym zakresie oraz wskazówki 1 pracownik domu pomocy przemyskiego z zakresu przeciwdziałania
Kampanii Wojewódzkiej, dla rodziców. Ponadto w każdym zestawie społecznej. krzywdzeniu dzieci.
ponadto dokonano dystrybucji znalazł się plik ulotek zaprojektowanych i - Zlecono firmie reklamowo –
ulotek, plakatów i broszur wyprodukowanych przez PCPR i Powiat Przeworski poligraficznej przygotowanie i wydruk
opracowanych i Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną Uczestnikami konferencji byli: kompletu 200 sztuk plakatów o ww.
wyprodukowanych przez w Kolbuszowej, a także podręczny spis pedagodzy szkolni, policjanci, problematyce.
MPiPS. Aby osiągnąć telefonów interwencyjnych w sprawach pracownicy socjalni, kuratorzy - Rozesłano za pośrednictwem poczty
wyznaczone cele poczyniono związanych z krzywdzeniem dzieci. sądowi, przedstawiciele władz polskiej do 56 szkół i 10 gminnych
w/w działania. Organizatorzy sami zaprojektowali samorządu powiatowego, ośrodków pomocy społecznej w Powiecie
Powiat Ropczycko - również plakaty o tematyce konferencji, pracownicy Domu dla Dzieci, Przemyskim materiałów dotyczących
Sędziszowski których dystrybucja odbyła się na terenie pracownicy PCPR w przeciwdziałania przemocy (ulotek,
Cele założone przez powiat Powiatu Kolbuszowskiego. Przeworsku, kierownicy OPS . plakatów i broszur) opracowanych,
zostały zrealizowane w całości. Szkolenie kadr pomocy społecznej w Łącznie w konferencji wzięło wyprodukowanych i przekazanych przez
Powiat Tarnobrzeski ramach Wojewódzkiej Kampanii udział 34 osoby. Osoby te Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Zorganizowano konferencję pt. Społecznej na rzecz przeciwdziałania angażują się w sprawy związane - Przekazanie każdemu uczestnikowi
”Kampania Społeczna na Rzecz krzywdzeniu dzieci, na temat: „Przemoc z przeciwdziałaniem Konferencji przygotowanego przez PCPR
Przeciwdziałania Krzywdzeniu Domowa – Dziecko Krzywdzone” odbyło krzywdzenia dzieci pracując w w Przemyślu pakietu materiałów
Dzieci” dla nauczycieli, się 8 grudnia 2008r w siedzibie Starostwa różnych instytucjach na terenie szkoleniowych w następujących
pedagogów, psychologów, Powiatowego w Kolbuszowej. Powiatu Przeworskiego. modułach: Czy Twoje dziecko jest ofiarą
pracowników socjalnych i Dystrybucja ulotek, plakatów i broszur Powiat Ropczycko - przemocy w szkole? Metody udzielania
innych osób zainteresowanych opracowanych i wyprodukowanych Sędziszowski wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie
tematyką krzywdzenia dzieci z przez Ministerstwo Pracy i Polityki Program skierowany był do oraz postępowania wobec sprawców
terenu powiatu tarnobrzeskiego Społecznej odbyła się za pośrednictwem wszystkich mieszkańców przemocy w rodzinie – zalecenia do pracy
i miasta Tarnobrzega. pracowników PCPR w Kolbuszowej. naszego powiatu (72 tys.) osób. dla pracowników socjalnych. Diagnoza
Opracowano i opublikowano Materiały te zostały rozdystrybuowane w Zakładamy, iż znacząco wzrosła przemocy domowej i szkolnej na terenie
ulotki i poradnik dotyczący szkołach na terenie całego Powiatu, a wiedza na temat krzywdzenia województwa podkarpackiego na
tematyki przeciwdziałania także we wszystkich ośrodkach i dzieci i metodom jego podstawie badań przeprowadzonych przez
krzywdzeniu dzieci. placówkach pomocy społecznej. Ponadto zapobiegania. WSSG Tyczyn w 2007 r.
Przeprowadzono dystrybucję plakaty zostały wyeksponowane w Powiat Tarnobrzeski Powiat Przeworski
materiałów informacyjnych do miejscach widocznych i uczęszczanych w W konferencji „Kampania -do wymiernych rezultatów
szkół, przedszkoli, ośrodków Kolbuszowej oraz w okolicznych Społeczna na Rzecz przeprowadzonej Kampanii należy
pomocy społecznej, poradni gminach. Przeciwdziałania Krzywdzeniu niewątpliwie wiedza zdobyta podczas
psychologiczno – Powiat Krośnieński Dzieci” uczestniczyło 55 osób. konferencji. Prelegenci przybliżyli wiedzę
pedagogicznych i ośrodków W ramach Wojewódzkiej Kampanii Uczestnicy konferencji to na temat definicji przemocy wobec dzieci,
zdrowia funkcjonujących na Społecznej na rzecz przeciwdziałania głównie pedagodzy, jak ją rozpoznawać, jak kontaktować się z
terenie powiatu krzywdzenia dzieci Powiat Krośnieński, psycholodzy, nauczyciele szkół dzieckiem doświadczającym przemocy,
tarnobrzeskiego. przy pomocy Powiatowego Centrum podstawowych, gimnazjalnych, jak interweniować i gdzie w przypadkach

19
Pozostałe zadania, Pomocy Rodzinie w Krośnie, zrealizował specjalnych i przedszkoli, przemocy . Uczestniczący w konferencji
realizowane bezpośrednio następujące zadania: pracownicy socjalni i policjanci. pedagodzy szkolni składali podziękowania
przez Regionalny Ośrodek - W dniu 16 grudnia 2008 r. została Wszyscy stanowią grupę osób w za udział w ważnej dla nich konferencji,
Polityki Społecznej w zorganizowana konferencja – wieku aktywności zawodowej podkreślali fakt , że wiedza taka jest im
Rzeszowie – jednostkę seminarium szkoleniowe związane z zainteresowanych tematyką bardzo potrzebna .Są otwarci na
organizacyjną Samorządu przeciwdziałaniem przemocy wobec krzywdzenia dzieci z racji współpracę ze wszystkimi służbami
Województwa: dzieci pod nazwą: „Przemoc w rodzinie. wykonywanego zawodu i są zajmującymi się tematyką związaną z
1. Zlecono wydruk Pomoc dzieciom krzywdzonym”. pracownikami instytucji z terenu przemocą wobec dzieci.
„Diagnozy przemocy domowej Seminarium miało za zadanie powiatu tarnobrzeskiego i miasta - duże znaczenie ma także dystrybucja
i szkolnej na terenie zrealizować następujące cele: Tarnobrzega. ulotek, plakatów , broszur w różnych
województwa podkarpackiego” • Ocena zjawiska społecznego, instytucjach użyteczności publicznej ,
2. Zakupiono jakim jest okrucieństwo, gdzie duża liczba osób może zwrócić
publikacje dotyczące • Stosowanie przemocy w uwagę, zainteresować się i zareagować.
przeciwdziałania przemocy – do rodzinie, w tym nadużywanie Powiat Ropczycko - Sędziszowski
wykorzystania podczas szkoleń władzy rodzicielskiej, -opracowano treść broszury „Stop nie
i konferencji opiekuńczej, drastyczne krzywdź! Kochaj!”
3. Zorganizowano zaniedbywanie dzieci, itp. na -wydano 1500 egz. broszury
i przeprowadzono terenie powiatu ziemskiego - dystrybucja 1500 egz. broszury
szkolenie/warsztaty dotyczące Krosno i miasta Krosna oraz - dystrybucja ulotek, plakatów
przeciwdziałania przemocy dla uświadomienie wagi problemów - przeprowadzono wojewódzką
pedagogów i psychologów wynikających z ww. zaburzeń konferencję,
zatrudnionych w Poradni rodziny, - wyemitowano reportaż w telewizji
Psychologiczno – • Wzmocnienie współpracy lokalnej
Pedagogicznej w Brzozowie między podmiotami lokalnej - opublikowano 1 artykuł w prasie lokalnej
oraz w szkołach z terenu polityki społecznej, zwiększenie i 2 w Internecie.
powiatu brzozowskiego efektywności działań na rzecz Powiat Tarnobrzeski
2. Zorganizowano rodziny instytucji na szczeblu Niewątpliwym rezultatem podjętych
i przeprowadzono warsztatowe gminnym i powiatowym, działań było rozpropagowanie na terenie
seminarium szkoleniowe • Doskonalenie profesjonalnych powiatu kolbuszowskiego idei ochrony
„Przeciw przemocy – razem umiejętności osób zajmujących praw dziecka oraz konieczności
łatwiej i skuteczniej – program się pomaganiem rodzinom przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci.
szkoleniowy dla dotkniętym przemocą, Ponadto około 120 osób zdobyło nową
profesjonalistów pracujących z • Poszukiwanie modelu działań wiedzę oraz umiejętności w zakresie:
osobami uwikłanymi w nakierowanych na społeczne zjawiska krzywdzenia dzieci w Polsce, ze
przemoc” z terenu powiatu funkcjonowanie rodzin szczególnym uwzględnieniem
jasielskiego zagrożonych ww. patologiami. Województwa Podkarpackiego,
Założone cele zostały w pełni Powiat Lubaczowski wczesnego rozpoznawania symptomów
zrealizowane. W ramach Wojewódzkiej Kampanii świadczących, że dziecko jest
Społecznej na rzecz przeciwdziałania krzywdzone,
krzywdzeniu dzieci zrealizowano rozumienia przyczyn i radzenia sobie z
następujące zadania zachowaniami destrukcyjnymi wśród
- Zakup ulotek informacyjnych, młodzieży,
materiałów biurowych, opracowanie i reagowania w sytuacji, gdy wiadomo, że

20
wydruk kalendarzy, dziecko jest krzywdzone,
- Organizacja Konferencji „Radosne Wśród uczestników Konferencji i szkoleń
dzieciństwo- jak zapobiegać przemocy zostało rozdane:
wobec dzieci?” 100 sztuk materiałów konferencyjnych
Zarówno zaproszeni goście, uczestnicy 44 komplety materiałów szkoleniowych,
konferencji jak i sami prelegenci 80 zaświadczeń
stwierdzili, że zorganizowane seminarium 31 certyfikatów
wpisało się w ogólnopolską dyskusję na Poprzez dystrybucję ulotek i plakatów
temat procesu wychowawczego, mieszkańcy powiatu kolbuszowskiego
obejmującą zagadnienia z różnych uzyskali informację, gdzie szukać pomocy
dziedzin, m.in. pedagogiki, psychologii, i gdzie zgłaszać przypadki krzywdzenia
psychoterapii i prawa. dzieci. Przede wszystkim, jednak podjęte
Powiat Przemyski działania wpłynęły na uwrażliwienie i
- Zorganizowanie i przeprowadzenie zwiększenie społecznego zaangażowania
Wojewódzkiej Konferencji na rzecz w sprawy związane z krzywdzeniem
przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci w dzieci.
dniu 17 grudnia 2008 r.: Pozostałe zadania, realizowane
- wynajęcie sali i sprzętu bezpośrednio przez ROPS w Rzeszowie:
multimedialnego, -Wydrukowanie 1500 egz. „Diagnozy
- wyżywienie w trakcie szkolenia, przemocy domowej i szkolnej na terenie
- wynagrodzenie dla wykładowców, województwa podkarpackiego” oraz zakup
- Zorganizowanie i przeprowadzenie 3- publikacji dotyczących przeciwdziałania
dniowych zajęć seminaryjno – przemocy służy do organizowania szkoleń
warsztatowych w zakresie profilaktyki i konferencji, łatwiejszego dostępu do
przemocy domowej wobec dzieci dla informacji w tym zakresie oraz
pracowników „pierwszego kontaktu” w podnoszenia kwalifikacji osób i instytucji
dniach 17, 18 i 19 grudnia 2008 r.: zaangażowanych w przeciwdziałanie
- Zakup materiałów biurowych (papier, przemocy
znaczki i toner do wydrukowania 1. Pilotażowe
materiałów informacyjnych, zaproszeń szkolenie/warsztaty dotyczące
i plakatów). przeciwdziałania przemocy dla
- Opracowanie i wydruk informatorów pedagogów i psychologów zatrudnionych
dla świadków i ofiar przemocy, w tym w Poradni Psychologiczno –
dzieci – 1000 szt. Pedagogicznej w Brzozowie oraz w
- Opracowanie i wydruk poradników szkołach z terenu powiatu brzozowskiego
dla mieszkańców powiatu służyć miało do pogłębienia wiedzy i
przemyskiego. umiejętności osób mających udzielać
- Dystrybucja informatorów i wsparcia psychologiczno/pedagogicznego
poradników . osobom uwikłanym w przemoc
Powiat Przeworski 2. Warsztatowe
W dniach 15 i 16 grudnia 2008 roku seminarium szkoleniowe „Przeciw
zorganizowano konferencję nt. przemocy – razem łatwiej i skuteczniej –
„Wojewódzka kampania społeczna na program szkoleniowy dla profesjonalistów

21
rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu pracujących z osobami uwikłanymi w
dzieci” przemoc” z terenu powiatu jasielskiego
Tematyka konferencji obejmowała wpisuje się w nurt tworzenia powiatowych
zagadnienia dotyczące : interdyscyplinarnych zespołów
• „Dzieci krzywdzone w przeciwdziałania przemocy domowej,
kontekście pracy które składać się mają na wojewódzki
wychowawczej”, system przeciwdziałania przemocy w
• „Krzywdzenie dzieci a rodzinie i służyć mają pogłębieniu wiedzy
wynikające z niego i umiejętności oraz lepszej koordynacji
konsekwencje”, działań różnych służb i instytucji w tym
• „Specyfika krzywdzenia małych zakresie
dzieci”,
• „Doświadczenia z pracy
kuratorów zawodowych nt.
krzywdzenia dzieci”.
Wszyscy uczestnicy otrzymali ulotki,
plakaty i broszury na temat kampanii
społecznej na rzecz przeciwdziałania
krzywdzeniu dzieci .
W ramach konferencji uczestnicy
zwiedzili Specjalistyczny Ośrodek
Wsparcia dla ofiar przemocy w
Korytnikach.
Powiat Ropczycko - Sędziszowski
Opracowanie, wydanie i dystrybucja
ulotek o charakterze edukacyjno-
informacyjnym adresowanej do
mieszkańców powiatu a także do osób
zajmujących się świadczeniem szeroko
rozumianej pomocy społecznej.
Dystrybucja materiałów
Powiat Tarnobrzeski
- W dniu 19 grudnia 2008 roku
zorganizowano konferencję pt.
„Kampania Społeczna na Rzecz
Przeciwdziałania Krzywdzeniu Dzieci”
na którą zaproszono nauczycieli,
pedagogów, psychologów, pracowników
socjalnych i inne osoby zainteresowane
problematyką przemocy wobec dzieci z
terenu powiatu tarnobrzeskiego i miasta
Tarnobrzega. Na konferencji
problematyka krzywdzenia dzieci

22
omawiana była w kilku aspektach:
prawnym, medycznym i psychologicznym
przez specjalistów zajmujących się pracą
z dziećmi krzywdzonymi. Zwrócono
uwagę na praktyczne wskazówki
dotyczące postępowania z dziećmi
krzywdzonymi, czynniki ryzyka
występowania zachowań z kategorii
przemocy, bliskie i odległe skutki
krzywdzenia dzieci oraz zmiany w
psychice, jakie powoduje u dzieci
doznawana przemoc. Jako zachowanie
krzywdzące w stosunku do dziecka
omówiono również problem spożywania
alkoholu przez kobiety ciężarne, co może
być czynnikiem powodującym
uszkodzenie płodu (FAS - alkoholowy
zespół płodowy). Omówiono również
policyjne statystyki dotyczące przemocy
wobec dzieci, rodzaju popełnianych
przestępstw i podejmowanych interwencji
w tym zakresie na terenie powiatu
tarnobrzeskiego i miasta Tarnobrzega w
latach 2006 – 2008.
Tematyka konferencji:
• „Prawne aspekty przemocy
wobec dzieci”,
• „Przemoc w rodzinie-
maltretowanie fizyczne,
psychiczne i molestowanie” ,
• „Psychologiczne aspekty
przemocy wobec dzieci”,
• „FAS jako jedna z przyczyn
odrzucenia wczesno-
dziecięcego” ,
• „Przemoc wobec dzieci na
podstawie danych z Miejskiej
Komendy Policji w
Tarnobrzegu za lata 2006 –
2008”.
- Opracowano i wydano ulotki i
poradnik w obszarze przeciwdziałania
krzywdzeniu dzieci dla osób, które mają

23
kontakt z dziećmi i mogą zauważyć
niepokojące sygnały świadczące o
stosowaniu przemocy wobec dzieci.
Zawarto w nich podstawowe informacje
istotne dla rozpoznania niepokojących
sygnałów świadczących o przemocy,
wskazówki postępowania w sytuacjach
podejrzenia krzywdzenia dzieci, spis
instytucji, w których można uzyskać
pomoc i wsparcie w tym zakresie oraz
materiały z konferencji.
- Materiały wyprodukowane w ramach
projektu oraz te przekazane przez
Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej dystrybuowano do szkół,
przedszkoli, ośrodków pomocy
społecznej, poradni psychologiczno-
pedagogicznych, ośrodków zdrowia itp.
Pozostałe zadania, realizowane
bezpośrednio przez ROPS w
Rzeszowie:
- Zlecono wydrukowanie 1500 egz.
opracowanej na zlecenie ROPS w
Rzeszowie przez WSSG w Tyczynie
„Diagnozy przemocy domowej i
szkolnej na terenie województwa
podkarpackiego”
- Zakupiono w wydawnictwie
„PARPAMEDIA” w Warszawie, w
wydawnictwie „GWP” w Sopocie, w
„FUNDACJI DZIECI NICZYJE” W
Warszawie oraz w wydawnictwie
„HARBORPOINT – MEDIA RODZINA”
w Poznaniu publikacje dotyczące
przeciwdziałania przemocy – do
wykorzystania podczas szkoleń i
konferencji
- Zorganizowano i przeprowadzono
wraz z Powiatem Brzozowskim
szkolenie/warsztaty dotyczące
przeciwdziałania przemocy dla
pedagogów i psychologów zatrudnionych
w Poradni Psychologiczno –

24
 Pedagogicznej w Brzozowie oraz w
szkołach z terenu powiatu brzozowskiego
- Zorganizowano i przeprowadzono
wraz z PCPR w Jaśle oraz z KWP w
Rzeszowie warsztatowe seminarium
szkoleniowe „Przeciw przemocy – razem
łatwiej i skuteczniej – program
szkoleniowy dla profesjonalistów
pracujących z osobami uwikłanymi w
przemoc” z terenu powiatu jasielskiego.

10. Podlaskie Zakładane cele kampanii Wojewódzka kampania społeczna na Konferencja była skierowana do Rezultaty uzyskane w wyniku realizacji Otrzymana kwota
społecznej na rzecz rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu dyrektorów szkół, podlaskiej zadania są wymierne. Realizując dotacji
przeciwdziałania przemocy dzieci na terenie województwa policji oraz pracowników informacyjny cel przedsięwzięcia ogółem:
wobec dzieci zostały w pełni podlaskiego została przeprowadzona instytucji oraz pracowników należałoby stwierdzić, iż podjęte działania 250 000 zł
zrealizowane. wspólnie z Komenda Wojewódzką Policji instytucji pomocy społecznej – miały zasięg wojewódzki . Do odbiorców
Zrealizowanie kampanii i Kuratorium Oświaty w Białym stoku. OPS, PCPR. kampanii dotarły produkty medialne: Kwota środków
odbywało się na mocy Uchwały Patronat medialny sprawowała TVP ulotki informacyjno – edukacyjne, filmy i własnych
Zarządu województwa Białystok oraz Podlaskie Radio Białystok. spoty profilaktyczne. W tym zakresie ogółem:
podlaskiego. - Jednym z pierwszych działań w ramach zostały użyte dostępne formy przekazu i 0 zł
realizacji wojewódzkiej kampanii nośnika – internet, telewizja, gazeta.
społecznej było nawiązanie współpracy Część obejmującą szkolenia, seminaria i Łączna kwota
z lokalnymi mediami w zakresie konferencje problemowe ukierunkowano przeznaczona na
przygotowania i emisji spotów na odbiorców posiadających realizację
kampanijnych. przygotowanie i doświadczenie w pracy z kampanii
W wyniku współpracy z lokalnymi dzieckiem krzywdzonym. ogółem:
mediami zrealizowano: 193 478,82 zł
- w trzech gazetach (Kurier Poranny,
Gazeta Współczesna, Gazeta Zwrot
Wyborcza) o zasięgu wojewódzkim ogółem:
umieszczono ulotkę informacyjną 56 521,18 zł
opracowaną przez MPIPS. Ulotki zostały
zainsertowane w wydaniach piątkowych
Gazety Współczesnej i Kuriera Porannego
oraz w wydaniu poniedziałkowym (w
dodatku praca) Gazety Wyborczej.
Łącznie w ramach przeprowadzonej akcji
dokonano kolportażu 98 tys. ulotek.
- Opracowano i umieszczono na
stronach internetowych TVP Białystok,
Polskiego Radia Białystok, Gazety
Współczesnej i Kuriera Porannego,
Gazety Wyborczej oraz ROPS, baner

25
elektroniczny informujący o prowadzonej
kampanii pod hasłem „Kocham Reaguję”.
- W polskim Radiu Białystok
wyemitowano dwie audycje w bloku „W
domu najlepiej” w których udział wzięli
specjaliści pracujący z rodziną i
dzieckiem krzywdzonym. Audycje miały
na celu rozszerzenie wiedzy dotyczącej
problemu, a także sposobów reagowania.
- Wyprodukowano i wyemitowano w
ramach TVP Białystok 5 filmów oraz w
ramach TV Białystok 2 filmy, mające na
celu uwrażliwienie społeczności na
problem, a także przekazanie wszelkich
informacji nt. bazy pomocowej.
Ponadto Dyrektor ROPS wzięła udział w
programie „Gość Dnia” emitowanym
przez TVP Białystok, w którym
przedstawiła założenia i podjęte działania
w ramach wojewódzkiej kampanii.
- W ramach działań wojewódzkich ROPS
w Białymstoku zorganizował
konferencję pod hasłem „Przemoc
historie prawdziwe…” w trzech
największych miastach województwa
Białymstoku (17.12.2008 r.), Łomży
(01.12.2008 r.) i Suwałkach (16.12.2008
r.).
Na Konferencji zaprezentowano
następujące bloki tematyczne:
• Przemoc instytucjonalna,
• Życie w świecie przemocy,
• Charakterystyka dziecka
krzywdzonego i jego rodziny,
• Eskalacja agresji dziewcząt.
Ogółem w konferencji wzięło udział 294
osoby z terenu województwa
podlaskiego.
- W dniu 15.12.2008 r. odbyło się
Seminarium pod hasłem „W poczuciu
odpowiedzialności za osobę…”
skierowane do pedagogów i pracowników
socjalnych, czyli osób pierwszego

26
 kontaktu z dzieckiem krzywdzonym.
Na seminarium przedstawione były
następujące tematy:
• Dziecko zagrożone
wykluczeniem społecznym –
diagnoza zjawiska i propozycje
metodyczne,
• Syndrom dziecka
krzywdzonego – zjawisko,
cechy, zagrożenia,
• Działalność edukacyjna szkoły
a zagrożenie procesem
marginalizacji,
• Terapia jako pomoc dziecku
krzywdzonemu.
Podsumowaniem było zaprezentowanie
Dobrych Praktyk przez takie instytucje
jak: Wydział Prewencji Komendy
Wojewódzkiej Policji w Białymstoku,
Departament Edukacji, Kultury i Sportu
Urzędu Miejskiego w Białymstoku,
Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i
Animatorów KLANZA Oddział
Białostocki, Stowarzyszenie Pomocy
Rodzinie „Droga” w Białymstoku,
Kuratorium Oświaty w Białymstoku oraz
ROPS w Białymstoku. Frekwencja osób
które wzięły udział w seminarium
wyniosła 338 osób
- W ramach kampanii ROPS zamówił i
przygotował materiały informacyjno –
edukacyjne oraz przeprowadził trzy
dniowe szkolenia.
11. Świętokrzyskie W ramach „Świętokrzyskiej - W dniu 18.12.2008 r. zorganizowano W konferencji wzięli udział Działania podejmowane w ramach Otrzymana kwota
Kampanii na rzecz Wojewódzką Konferencję na temat kierownicy/dyrektorzy OPS, Świętokrzyskiej Kampanii na rzecz dotacji
Przeciwdziałania Krzywdzeniu przeciwdziałania przemocy wobec PCPR, wojewódzkiej Policji, Przeciwdziałania Krzywdzeniu dzieci ogółem:
Dzieci” Samorząd dzieci, która inaugurowała Świętokrzyską Komendant Miejskiej Policji, miały na celu podniesienie kompetencji 250 000 zł
Województwa zrealizował Kampanię. Podczas konferencji dyrektorzy placówek opiekuńczo służb odpowiedzialnych za działania w
następujące działania: uczestnicy zostali zapoznani z ideą z – wychowawczych, obszarze przeciwdziałania przemocy, Kwota środków
- Zorganizowano Wojewódzką założeniami Świętokrzyskiej Kampanii przedstawiciele organizacji poprawę jakości współpracy służb na własnych
Konferencję na temat oraz wysłuchali wykładów z zakresu: pozarządowych. poziomie lokalnym, utworzenie na ogółem:
przeciwdziałania przemocy • Prawnych aspektów ochrony szczeblach gmin interdyscyplinarnych 0 zł
wobec dzieci, która dziecka przed przemocą”, zespołów ds. przeciwdziałania przemocy

27
inaugurowała Świętokrzyską • Psychologicznych aspektów w rodzinie. Poprzez formy przekazu celem Łączna kwota
Kampanię, interwencji w przypadku kampanii było z jednej strony przeznaczona na
- Opracowano i wydrukowano: przemocy, uwrażliwienie mieszkańców województwa realizację
plakaty, ulotki, poradniki, W konferencji wzięło udział około 80 świętokrzyskiego na problem przemocy i kampanii
teczki, kalendarze (książkowe i osób. Uczestnicy konferencji otrzymali zachęcanie ich do reagowania w ogółem:
planszowe), billboardy i spot materiały kampanijne. przypadku jej występowania z drugiej zaś 157 252,81 zł
TV, - Opracowano i wydrukowano: plakaty, strony – Kampania miała na celu
- Przeprowadzono szkolenia dla ulotki, poradniki, teczki, kalendarze wskazanie właściwych postaw Zwrot
pracowników Pierwszego (książkowe i planszowe) oraz misie – wychowawczych i wzorców życia ogółem:
Kontaktu. maskotki dla dzieci. rodzinnego opartych na wzajemnej 92 747,19 zł
- Na terenie miasta Kilce i w miastach pomocy, szacunku, partnerstwie,
powiatowych w okresie od 16-31.12.2008 umiejętności rozwiązywania problemów i
r. zamontowano 14 billboardów. konfliktów bez przemocy.
- Spot w TV oddział Kielce – spot
przedstawiał reakcję kobiety, która po raz
kolejny słysząc za ściana płacz dziecka
wzywa Policję. Dalsza część spotu
pokazywała Policjantów, którzy skuwali
sprawcę przemocy. W czasie trwania
spotu lektor przytaczał następujący tekst
„Z danych uzyskanych z Komendy
Wojewódzkiej Policji w Kielcach wynika,
że wciągu 9 miesięcy 2008 r. w
województwie świętokrzyskim w wyniku
przemocy domowej zostało
pokrzywdzonych ok. 6 tys. osób w tym
ponad 1 200 dzieci poniżej 13 roku życia.
„Świętokrzyska Kampania
Przeciwdziałania Krzywdzeniu Dzieci” to
wyraźny sygnał dla wszystkich, ma
wywołać refleksje i dyskusje na temat
wychowywania, wzorców rodziny opartej
na wzajemnej pomocy, szacunku,
partnerstwie, umiejętności rozwiązywania
problemów i konfliktów. Pamiętajmy:
Każde dziecko ma prawo do miłości i
bezpieczeństwa, każde ma prawo być
szczęśliwe. Wystarczy zareagować, by
zatrzymać przemoc wobec najmłodszych i
bezbronnych dzieci”. Ponadto Marszałek
Województwa apelował, by reagować w
każdej sytuacji gdy widzimy lub
podejrzewamy stosowanie przemocy

28
 wobec dzieci.
- Materiały kampanijne dystrybuowane
były w 2008 r. oraz w 2009 r. Dystrybucja
odbywała się głównie za pośrednictwem
gmin i komend policji.
12. Warmińsko- Zasadnicze cele zostały - Cykl konferencji Pt. „Krzywdzenie i W konferencjach pt. Podczas trzech konferencji w Iławie, Otrzymana kwota
Mazurskie zrealizowane w 99% ponieważ zaniedbywanie dzieci – jak „Krzywdzenie i zaniedbywanie Olsztynie i Ełku działania edukacyjne dotacji
wciąż prowadzona jest przeciwdziałać?” dzieci – jak przeciwdziałać” nakierowane były łącznie na 284 osób – ogółem:
dystrybucja materiałów Pierwsza konferencja odbyła się 8 grudnia w trzech regionach województwa uczestników konferencji. Efekty 110 000 zł
informacyjnych dot. Kampanii 2008 r. w Iławie. Przedsięwzięcie to łącznie wzięło udział 284 osoby, przekazanej wiedzy ocenione mogą być w
na rzecz przeciwdziałania zrealizowane zostało przy współpracy zgromadziły one szczególnie: terminie późniejszym podczas pracy i
przemocy wobec dzieci. Proces Samorządu Miasta Iława. Konferencja pedagogów i wychowawców, udzielania pomocy w środowisku
ten przebiegał będzie w zgromadziła 70 uczestników . policjantów, przedstawicieli lokalnym. Kwota środków
styczniu i lutym 2009 r. do W dniu 9.12.2008 r. w siedzibie organizacji pozarządowych, Rezultatem jest także wyposażenie własnych
całkowitego rozprowadzenia Warmińsko – Mazurskiego Urzędu przedstawicieli wymiaru profesjonalistów (uczestników szkoleń 1 593,85 zł
zasobów materiałowych. Wojewódzkiego odbyła się konferencja sprawiedliwości, urzędników. i konferencji) w tzw. fachową
olsztyńska, która cieszyła się dużym W konferencji w dn. 8.12.08 w biblioteczkę. Podczas szkoleń i Łączna kwota
zainteresowaniem wśród profesjonalistów Iławie wzięło udział 70 osób konferencji przekazywane były pakiety przeznaczona na
stykających się w swej pracy ze większość stanowili pedagodzy – materiałów edukacyjnych. realizację
zjawiskiem przemocy wobec dzieci, jak 31 osób, liczna też była grupa Duże zainteresowanie kadry kampanii
również przedstawicieli masmediów. Na pracowników socjalnych – 18 specjalistycznej w/w przedsięwzięciami – ogółem:
konferencję w Olsztynie przybyło łącznie osób, 6 przedstawicieli urzędów, zdobycie, poszerzenie wiedzy oraz 109 822,50 zł +
113 osób. 3 policjantów, 3 przedstawicieli nabycie konkretnych umiejętności przez 1 593,85 zł =
Przebieg konferencji oraz założenia i cele wymiaru sprawiedliwości, 9 osób uczestników szkoleń 111 416,35 zł
Kampanii szeroko relacjonowały reprezentujących inne placówki i konferencji w przyszłości będzie miało
olsztyńskie massmedia w swych (w tym: opiekuńczo- wpływ na poprawę jakości i metod pracy Zwrot
bieżących serwisach oraz specjalnie wychowawcze, oświatowe) a w zakresie przeciwdziałania przemocy ogółem:
przygotowanych serwisach. także studenci, wolontariusze. wobec dzieci. 177,50 zł
Ostatnia z cyklu konferencji miała Spośród 70 uczestników 59 Można zatem przyjąć, że w perspektywie
miejsce w Ełku w dniu 10 grudnia 2008 r. stanowiły kobiety, natomiast 11 czasowej korzyści szczególne odniosą
w uczestniczyło w niej 101 osób – osób to mężczyźni. dzieci
zarówno profesjonalistów z terenu miasta Konferencja w Olsztynie w dn. i rodziny, które będą miały szansę uzyskać
Ełk, Giżycka, Pisza jak i innych 9.12.08 zgromadziła 113 osób. fachową, efektywną pomoc.
przyległych gmin. Elementem Najliczniejszą tu grupę także
szczególnym dla ełckiej konferencji było stanowili pedagodzy (42 os.),
duże zaangażowanie zarówno pracownicy socjalni
miejscowych władz miasta jak i osób na uczestniczyli w grupie 26 osób,
co dzień zaangażowanych w pomoc wymiar sprawiedliwości
dziecku i rodzinie w sytuacjach reprezentowało - 8 osób,
kryzysowych. Konferencję poprzedziła 9 policjantów, 28 osób
anonimowa relacja ofiary przemocy. rekrutowało się z innych
W trakcie regionalnych konferencji instytucji i placówek takich jak
poruszane były następujące tematy: poradnie , urzędy, massmedia.

29
 • Przeciwdziałanie przemocy W 113-osobowej grupie
wobec dzieci – wyzwania dla uczestników konferencji było
rodziców i profesjonalistów, 107 kobiet oraz 5 mężczyzn.
• Rodzinne uwarunkowania W Ełku dn. 10.12.08 na
problemów dzieci, konferencję przybyło 101 osób
• Diagnoza i praca w tym m.in. 62 pedagogów
terapeutyczna z dzieckiem (szkoły, domy dziecka,
krzywdzonym i świetlice), pracownicy socjalni
zaniedbywanym, stanowili grupę 14 osób, 9
• Aspekt prawny przemocy przedstawicieli sądów oraz 3
• Wrażliwość społeczna na policjantów,
krzywdę, 6 przedstawicieli urzędu miasta,
• Dziecko krzywdzone w gminy, pozostali uczestnicy (12
aspekcie postaw os.) reprezentowali inne
rodzicielskich, instytucje i placówki.
Uczestnicy stanowili grupę 101
• Psychologiczny portret
osób, wśród nich 86 os. – to
sprawcy,
kobiety, natomiast
• Oratorium miejscem ucieczki
15 os.- mężczyźni.
od bezradności.
Zarówno uczestnicy szkoleń jak i
konferencji postulowali dalszą
intensyfikację działań systemowych, które
doprowadzą do przemiany postaw
społecznych, a przede wszystkim
rodzicielskich przeciw stosowaniu
przemocy wobec dzieci.
W ramach Kampanii – realizując zapisy
umowy - w województwie Warmińsko-
Mazurskim prowadzona jest dystrybucja
ulotek, plakatów i broszur.
- Materiały edukacyjne przekazywane
są:
- do instytucji i placówek lokalnych
(szkół, ośrodków zdrowia, OPS i innych
instytucji) za pośrednictwem
pełnomocników/koordynatorów ds.
profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych
- do jednostek Policji – poprzez Wydział
Prewencji i Ruchu Drogowego Komendy
Wojewódzkiej Policji
- bezpośrednio do szkół, organizacji
pozarządowych, placówek

30
 wychowawczych,
- sądów, poradni terapii uzależnień.
- Produkcja i dystrybucja materiałów
edukacyjnych.
13. Wielkopolskie Wszystkie cele przedsięwzięcia Wojewódzka Kampania Społeczna na Województwo Wielkopolskie w Realizacja Wojewódzkiej kampanii Otrzymana kwota
zostały całkowicie rzecz przeciwdziałania krzywdzeniu ramach kampanii nie społecznej przyczyniła się do: dotacji
zrealizowane, a zdobyte dzieci obejmowała: zorganizowało wojewódzkiej - poszerzenia informacji na temat zjawiska ogółem:
umiejętności pozwolą - Opracowanie, produkcję i dystrybucję konferencji. przemocy domowej; 200 000 zł
kontynuować działania na rzecz materiałów instruktażowych w obszarze - zwiększenia umiejętności w zakresie
zapobiegania krzywdzeniu przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci: diagnozowania zjawiska przemocy wśród Kwota środków
dzieci już po realizacji zadania. „ Dramat w czterech ścianach – pomoc, pracowników instytucji integracji własnych
prewencja, informacja – nakład 2000 społecznej; 124,00 zł
egzem. - poszerzenia katalogu publikacji –
„Krzywdzenie dzieci – jak zapobiegać, poradników mających na celu wsparcie w Łączna kwota
interweniować, wspierać” nakład 6000 zakresie przeciwdziałania krzywdzeniu przeznaczona na
egzem. dzieci. realizację
Powyższe publikacje dystrybuowane kampanii
zostały do MOPS, PCPR oraz OPS w ogółem:
Wielkopolsce. Ponadto, poradniki zostały 169 553,51 zł +
przekazane także innym instytucjom i 124,00 zł =
placówkom działającym na terenie danego 169 677,51 zł
powiatu i gminy.
- Ekspozycja billboardowa z plakatem Zwrot
promującym Kampanię Społeczną ogółem:
„Kocham. Reaguję” – 63 szt. Łącznie w 30 471,36 zł
16 miejscowościach w Wielkopolsce. W tym odsetki
- Dystrybucja ulotek, plakatów, broszur, 24,87 zł
które zostały opracowane i
wyprodukowane przez MPiPS do OPS,
PCPR w Województwie Wielkopolskim.
- ulotki – nakład 39 000 szt.
- broszury – nakład ok. 14 000 szt.
- plakaty – nakład 30 000 szt.
- szkolenia dla pracowników pierwszego
kontaktu.
Finansowanie całości kampanii Razem Przekazana
kwota dotacji
ogółem:
2 940,000 zł

Kwota środków
własnych
samorządów

31
Województw
ogółem:
18 329,38 zł

Inne źródła
finansowania
ogółem:
12 210,01 zł

Łączna kwota
przeznaczona na
realizację
kampanii
ogółem:
2 524 323,55zł +
Kwota środków
własnych
18 329,38 zł
+
Inne źródła
finansowania
12 210,01 zł
=
2 554 862,94 zł

Zwrot
ogółem:
418 151,46 zł
W tym odsetki
2 475,01 zł

32
 Załącznik Nr 2

RAPORTY Z PRZEPROWADZONYCH

W 2008 ROKU

SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW PIERWSZEGO KONTAKTU

W RAMACH OGÓLNOPOLSKIEJ KAMPANII SPOŁECZNEJ „KOCHAM REAGUJĘ”

1
l.p. Województwo Liczba Grupy Nazwa szkolenia Cele szkoleń Formy prowa- Sposób Pomoce Czas Sposób
przeszko- zawodowe dzonych realizacji naukowe trwania zaliczenia szkolenia
lonych biorące udział w szkoleń szkoleń wykorzysta- szkolenia
pracowników szkoleniu wane
pierwszego podczas
kontaktu szkoleń
1. Dolnośląskie Łącznie Pracownicy Szkolenie w 1. Upowszechnienie Praca w grupach Prezentacje Projektor 8-9.12. Warunkiem zaliczenia
240 osób socjalni, zakresie w środowisku ćwiczeniowych dla multimedial multimedialny, 2008 szkolenia i otrzymania
Dolnośląski Ośrodek pedagodzy przeciwdziałania oświatowym i określonych grup ne, wykład, rzutnik, zaświadczenia o jego
Polityki Społecznej szkolni, krzywdzeniu dzieci pomocy społecznej zawodowych warsztat , flipchart, 10-11.12. ukończeniu była obecność
we Wrocławiu psychologowie, informacji praca z sprzęt RTV, 2008 w każdym dniu modułu
kuratorzy związanych z materiałami laptop, szkoleniowego
zawodowi, problematyką szkoleniowy pisaki, papier 18-19.12. potwierdzona podpisaniem
wizytatorzy, krzywdzenia dzieci, mi - 2008 list obecności
nauczyciele szkół 2. Promowanie ćwiczenia
podstawowych , działań mających na oraz
gimnazjalnych celu zapobieganie dyskusja
oraz przedszkoli, krzywdzeniu dzieci,
dyrektorzy szkół, 3. Popularyzowanie
nauczyciele praw człowieka, w
terapii szczególności praw
pedagogicznej, dziecka i praw
doradcy ucznia,
metodyczni 4. Przedstawienie
syndromu dziecka
krzywdzonego,
5. Możliwości
wczesnego i
właściwego
diagnozowania
objawów, przyczyn
i skutków
stosowania
przemocy
6. Poznanie metod
budowania procedur
reagowania na
podejrzenia
krzywdzenia dzieci
7. Poznanie form
podejmowania
interwencji w
przypadkach
krzywdzenia dzieci.
8. Zapoznanie z

2
 programami
wsparcia dziecka
krzywdzonego,
funkcjonującymi na
rynku edukacyjnym

2. Lubelskie Łącznie Pracownicy Konferencja 1. Zdobycie Zespoły Wykłady Komputer, 25.11.2008 Warunkiem zaliczenia
355 osób instytucji pomocy szkoleniowa pt. umiejętności pracy interdyscyplinarne rzutnik szkolenia i otrzymania
Regionalny Ośrodek społecznej „Nie pozwól z rodzinami multimedia certyfikatu była obecność
Polityki Społecznej (ośrodków krzywdzić dziecka – zagrożonymi ny, slajdy, na wszystkich zajęciach,
w Lublinie pomocy zareaguj, nie bądź zjawiskiem flipcharty, aktywność oraz
społecznej, obojętny” przemocy w wypełnienie ankiety
domów pomocy rodzinie, ze ewaluacyjnej
społecznej, szczegółowym
placówek uwzględnieniem
opiekuńczo- umiejętności
wychowawczych przekazania
ośrodków prawidłowych
interwencji postaw
kryzysowej), wychowawczych;
przedstawiciele 2. Nabycie
sądu, (sędziowie, umiejętności
kuratorzy diagnozowania
sądowi), policji, objawów, przyczyn
organizacji i skutków
pozarządowych, stosowania
instytucji przemocy wobec
oświatowych, dzieci;
służby zdrowia 3. Poznanie metod i
procedur
postępowania i
podejmowania
interwencji w
przypadkach
krzywdzenia dzieci;
4. Współdziałanie w
ramach zespołu
interdyscyplinarn-
ego
Pracownicy „Dziecko ofiarą i 1. Zdobycie Zespoły Wykład, Komputer, 3-4.12.2008 Warunkiem zaliczenia
instytucji pomocy świadkiem umiejętności pracy interdyscyplinarne zajęcia rzutnik 8-9.12.2008 szkolenia i otrzymania
społecznej (OPS, przemocy” z rodzinami warsztatowe multimedialny, certyfikatu była obecność
PCPR, placówki zagrożonymi - praca w slajdy, na wszystkich zajęciach,
opiekuńczo- „Dziecko zjawiskiem grupach, flipcharty, 3-4.12.2008 aktywność oraz
wychowawcze, krzywdzone – przemocy w dyskusja, kwestionariusz wypełnienie ankiety
ośrodki diagnoza i zasady rodzinie, ze praca e do pracy 10-11.12. ewaluacyjnej
interwencji interwencji” szczegółowym zespołowa, indywidualnej 2008
kryzysowej, uwzględnieniem koncepcyjna i grupowej
ośrodki wsparcia „Pomoc osobom umiejętności , odgrywanie
3
 dla dzieci i zagrożonym przekazania ról, 4-5.12.2008
młodzieży) – 76 przemocą – kierunki prawidłowych prezentacja
osób współpracy postaw zdjęć i 11-12.
Kuratorzy interdyscyplinarnej” wychowawczych; 2. filmów 12.2008
Sądowi – 52 Nabycie
osoby umiejętności
Pedagodzy diagnozowania
szkolni – 70 osób objawów, przyczyn
Pedagodzy i i skutków
psycholodzy stosowania
poradni przemocy wobec
pedagogiczno- dzieci; 3. Poznanie
psychologicznych metod i procedur
– 17 osób postępowania i
Policjanci – 40 podejmowania
osób interwencji w
Pielęgniarki przypadkach
środowiskowe – krzywdzenia dzieci;
30 osób 4. Współdziałanie w
ramach zespołu
interdyscyplinarneg
o
3. Lubuskie Łącznie Pracownicy OPS, „Szkolenie dla Podniesienie Zespoły Analiza Projektor 16-18.12. Obecność na wszystkich
83 osoby pedagodzy, Pracowników umiejętności interdyscyplinarne przypadków, multimedialny, 2008 zajęciach
Urząd policjanci, Pierwszego pracowników dot. warsztaty, komputer,
Marszałkowski kuratorzy sądowi, Kontaktu interdyscyplinarneg ćwiczenia, flipchart,
Województwa członkowie zajmujących się o działania w prelekcje, rzutnik
Lubuskiego w GKRPA realizacją zadań zakresie prezentacje
Zielonej Górze z zakresu przeciwdziałania audio -
przeciwdziałania przemocy wizualne
przemocy
w rodzinie”.
4. Łódzkie Łącznie Pracownicy Szkolenie Celem szkolenia Pracownicy socjalni Wykład, Flipchart, 24-26.11. Warunkiem zaliczenia
214 osób socjalni w zakresie była nauka z województwa warsztat, projektor 2008 szkolenia
Urząd z terenu przeciwdziałania planowania i łódzkiego – praca multimedialny, 10-12.12. i otrzymania
Marszałkowski woj. przemocy realizacji strategii Niebieska Karta w grupach, pisaki, kartki, 2008 certyfikatu była obecność
Województwa łódzkiego w rodzinie pomocy, dyskusja markery na wszystkich zajęciach,
Łódzkiego w Łodzi rozpoznanie aktywność
przeszkód w i wypełnienie ankiety
skuteczności ewaluacyjnej
działań oraz
zaplanowanie
usprawnień w pracy
zespołów.
Dyrektorzy Szkolenie Zdobycie wiedzy Dyrektorzy Wykład, Flipchart, 27-28.11. Warunkiem zaliczenia
powiatowych z zakresu i umiejętności powiatowych warsztat, projektor 2008 szkolenia
centrów pomocy identyfikacji i na temat: centrów pomocy praca multimedialny, i otrzymania
rodzinie oraz ewentualnej - różnorodnych rodzinie oraz w grupach, rzutnik, pisaki, certyfikatu była obecność
dyrektorzy interwencji w aspektów handlu dyrektorzy dyskusja papier, na wszystkich zajęciach,
placówek przypadku ludźmi/dziećmi placówek markery aktywność
4
 opiekuńczowych podejrzenia - aktualnej sytuacji opiekuńczo-wycho- i wypełnienie ankiety
owawczych oraz popełnienia Polsce i na świecie wawczych oraz ewaluacyjnej
ośrodków przestępstwa handlu -identyfikacji ofiar ośrodków
adopcyjnoopieku ludźmi/ handlu adopcyjno-
ńczych dziećmi ludźmi/dziećmi opiekuńczych
- sytuacji
psychospołecznej
ofiary
- zmian
systemowych w
pieczy zastępczej
- procedur
postępowania dla
samorządu
terytorialnego w
celu podejmowania
skutecznych działań
na rzecz
ograniczania
zjawiska przemocy
w rodzinie
5. Małopolskie Łącznie Pracownicy OPS Warsztat Usprawnienie Zespół złożony z Wykład, Flipchart, 9-10.12. Obecność na co najmniej
257 osób z gmin Powiatu umiejętności lokalnego systemu przedstwicieli warsztaty, projektor 2008 80% zajęć szkoleniowych i
Regionalny Ośrodek Olkuskiego, wychowawczych – opieki nad różnych służb ćwiczenia, multimedialny, 11-12 i aktywne uczestnictwo
Polityki Społecznej pracownicy Szkoła dzieckiem i rodziną pomocy dziecku i praca w laptop, pisaki 15.12 2008
w Krakowie systemu edukacji wychowawców rodzinie grupach
(przedszkola,
Powiat Olkuski szkoły, poradnia
psychologiczno –
pedagogiczna),
pracownicy
placówki
opiekuńczo –
wychowawczej
oraz PCPR
Powiat Olkuski Pracownicy OPS Dziecko Nabycie Zespół złożony z Wykład, Flipchart, 16-19.12. Obecność na co najmniej
z gmin Powiatu krzywdzone – umiejętności przedstwicieli warsztaty, projektor 2008 80% zajęć szkoleniowych i
Olkuskiego, rozpoznawanie i rozpoznawania różnych służb ćwiczenia, multimedialny, aktywne uczestnictwo
pracownicy interwencja syndromu dziecka pomocy dziecku i praca w laptop, pisaki
systemu edukacji, kryzysowa, krzywdzonego, rodzinie grupach
pracownicy budowanie budowanie
placówki lokalnego systemu lokalnego systemu
opiekuńczo – pomocy dziecku pomocy dziecku
wychowawczej, krzywdzonemu. krzywdzonemu
pracownik
sądownictwa,
pracownicy
PCPR
Powiat Suski Pracownicy OPS Szkolenie dla kadry Nabycie Grupa zawodowa Wykład, Flipchart, 10-12.12. Obecność na co najmniej
z terenu Powiatu pomocy społecznej umiejętności pracowników ćwiczenia pisaki 2008 80% zajęć szkoleniowych i
5
 Suskiego w zakresie prawidłowego socjalnych z OPS aktywne uczestnictwo
procedury stosowania
„Niebieskiej Karty procedury
w pomocy Niebieskiej Karty
społecznej” przez pracowników
socjalnych OPS
Powiat Suski Policjanci z Szkolenie dla Nabycie Grupa zawodowa Wykład, Flipchart, 11-12.12. Obecność na co najmniej
terenu Powiatu przedstawicieli umiejętności policjantów ćwiczenia pisaki 2008 80% zajęć szkoleniowych i
Suskiego Policji w zakresie prawidłowego aktywne uczestnictwo
procedury stosowania
Niebieskiej Karty procedury
oraz nabywania Niebieskiej Karty
umiejętności przez policjantów
rozmowy z ofiarą
przemocy podczas
interwencji
Powiat Suski Pracownicy Szkolenie dla Szkolenie służące Zespół złożony z Wykład, Flipchart, 19.12. 2008 Obecność na co najmniej
Punktu przedstawicieli integracji przedstwicieli ćwiczenia pisaki 80% zajęć szkoleniowych i
Interwencji wszystkich wzajemnych działań różnych służb aktywne uczestnictwo
Kryzysowej, instytucji służb pomocy pomocy dziecku i
kuratorzy i pomocowych dziecku i rodzinie, rodzinie
policja działających w skuteczeniejsze
obszarze pomocy działanie na recz
dziecku i rodzinie, dzieci
mające na celu krzywdzonych
wzajemną wymianę
doświadczeń i
uzyskanie
informacji o
możliwościach
pomocowych
poszczególnych
instytucji
Powiat Chrzanowski Pracownicy OPS, Szkolenie nt. Nabycie Zespół złożony z Wykład, Flipchart, 09.12. 2008 Obecność na co najmniej
policji, sądu, Syndromu dziecka umiejętności przedstwicieli warsztaty, projektor 80% zajęć szkoleniowych i
służby zdrowia, krzywdzonego rozpoznawania różnych służb ćwiczenia, multimedialny, aktywne uczestnictwo
systemu edukacji syndromu dziecka pomocy dziecku i praca w laptop, pisaki
krzywdzonego, rodzinie grupach,
reagowania na dyskusja
zagrożenie
krzywdzeniem
dzieci
Miasto Nowy Sącz Pracownicy Szkolenie w Integracja zespołu Zespół Wykład, Flipchart, 18-19.12. Obecność na co najmniej
MOPS, OAO i zakresie reguł pracy interdyscyplinarneg interdyscyplinarny warsztaty, pisaki 2008 80% zajęć szkoleniowych i
SOIK w Nowym zespołowej, o, wyposażenie dyskusja aktywne uczestnictwo
Sączu diagnostyki zespołu w narzędzia
problemów rodziny do diagnozowania
i pracy metodą zagrożeń dziecka,
Konferencji nabycie
Ochrony Dziecka z umiejętności pracy
6
 rodzina zagrożoną metodą
wystąpieniem konferencyjną z
krzywdzenia u rodzina zagrożoną
dzieci wystąpieniem
krzywdzenia dzieci
Powiat Proszowicki Pracownicy OPS, Szkolenie w Integracja zespołu Zespół Wykład, Flipchart, 9-10.12. Obecność na co najmniej
systemu edukacji, zakresie reguł pracy interdyscyplinarneg Interdyscyplinarny warsztaty, pisaki 2008 80% zajęć szkoleniowych i
służby zdrowia i zespołowej, o, wyposażenie dyskusja aktywne uczestnictwo
NGO diagnostyki zespołu w narzędzia
problemów rodziny do diagnozowania
i pracy metodą zagrożeń dziecka,
Konferencji nabycie
Ochrony Dziecka umiejętności pracy
(warsztaty) metodą
konferencyjną z
rodzina zagrożoną
wystąpieniem
krzywdzenia dzieci
Powiat Proszowicki Pracownicy OPS, Warsztaty w Praktyczna nauka i Zespół Warsztaty, Flipchart, 15, 20, Obecność na co najmniej
systemu edukacji, zakresie praktycznej doskonalenie Interdyscyplinarny odgrywanie pisaki 22-23.12. 80% zajęć szkoleniowych i
służby zdrowia i pracy metodą warsztatu pracy ról, dyskusja 2008 aktywne uczestnictwo
NGO Konferencja metodą
Ochrony Dziecka konferencyjną z
(spotkania z rodziną zagrożoną
rodziną) wystąpieniem
krzywdzenia dzieci
Miasto Tarnów Pracownicy Krzywdzone Nabycie Zespół złożony z Wykład, Flipchart, 9-12.12. Obecność na co najmniej
MOPS, OAO, dziecko –więcej umiejętności przedstwicieli warsztaty, projektor 2008 i 80% zajęć szkoleniowych i
placówek wiedzieć – więcej rozpoznawania różnych służb ćwiczenia, multimedialny, aktywne uczestnictwo
opiekuńczych, umieć – skuteczniej syndromu dziecka pomocy dziecku i praca w laptop, pisaki 13, 15.12.
ośrodka pomagać krzywdzonego, rodzinie grupach 2008
interwencji, budowanie
poradni lokalnego systemu
profilaktyczno - pomocy dziecku
terapeutycznej w krzywdzonemu
Tarnowie, oraz
pedagodzy z
tarnowskich
szkół,
pracownicy
służby zdrowia,
policjanci
Gmina Miejska Pracownicy Szkolenie dla Integracja zespołu Zespół wykład, Flipchart, 11-12.12. Obecność na co najmniej
Oświęcim MOPS, straży członków Zespołu interdyscyplinarneg Interdyscyplinarny warsztaty, pisaki 2008 80% zajęć szkoleniowych i
miejskiej, policji, Interdyscyplinarneg o, wyposażenie dyskusja aktywne uczestnictwo
systemu edukacji, o w zakresie reguł zespołu w narzędzia
ngo, PCPR pracy zespołowej, do diagnozowania
diagnostyki zagrożeń dziecka,
problemów rodziny nabycie
i pracy metodą umiejętności pracy
7
 Konferencji metodą
Ochrony Dziecka konferencyjną z
rodziną zagrożoną
wystąpieniem
krzywdzenia dzieci

6. Mazowieckie Łącznie Policjanci, Szkolenia Zwiększenie Konferencja, Wkład, Flipchart, 12.12. Warunkiem zaliczenia
520 osób pracownicy realizowane społecznego szkolenia i prelekcje warsztat, projektor 2008 szkolenia i otrzymania
Mazowieckie socjalni i w ramach zaangażowania w praca w multimedialny, zaświadczenia była
Centrum Polityki kierownicy (OPS Wojewódzkiej sprawy związane z grupach, komputer, 15.12. obecność na zajęciach
Społecznej w i PCPR), Kampanii przeciwdziałaniem dyskusja, rzutnik do 2008
Warszawie pedagodzy, Społecznej na rzecz przemocy – prezentacja folii, filmy
kuratorzy przeciwdziałania podnoszenie filmów dydaktyczne. 16.12.
zawodowi i krzywdzeniu dzieci. społecznej Uczestnikom 2008
społeczni, wrażliwości w przekazywano
psycholodzy oraz odniesieniu do również 16.12.
nauczyciele, zjawiska przemocy materiały 2008
wychowawcy i w rodzinie. dydaktyczne,
dyrektorzy szkół Poszerzenie otrzymane od 17.12.
oraz urzędnicy poziomu wiedzy Ministerstwa 2008
gmin i starostw. obywateli na temat Pracy i Polityki
przemocy wobec Społecznej 18.12.
dzieci. (ulotka, 2008
Zmiana postaw broszura oraz
rodziców i plakat). 19.12.
opiekunów wobec Mazowieckie 2008
dzieci. Centrum
Podniesienie Polityki 19.12.
wiedzy Społecznej 2008
pracowników zakupiło
pierwszego również 23.12.
kontaktu na temat materiały 2008
sposobu edukacyjne z
postępowania z Fundacji
dzieckiem „Dzieci
krzywdzonym. Niczyje” oraz
Wydawnictwa
Edukacyjnego
„Parpamedia”.
Także i te
materiały były
przekazywane
uczestnikom
szkoleń.
7. Opolskie Łącznie Pracownicy „Problematyka - Zapoznanie Zespoły Wykłady, Tablice flip- 8-10.12. Obecność na zajęciach,
180 osób pomocy krzywdzenia dzieci” uczestników z interdyscyplinarne warsztaty, chart, 2008 potwierdzona na liście
Regionalny Ośrodek społecznej, następującą - grupy po ok.15 dyskusja, projektor obecności, aktywność na
Polityki Społecznej policji, służby tematyką: osób film multimedialny, 10-12.12. zajęciach,
w Opolu zdrowia, sądów -uwarunkowania Szkolenie komputer, 2008 wypełnienie ankiety
i edukacji prawne (ustawy, obejmowało 24 rzutnik, ewaluacyjnej
8
 uchwały, prawo godziny rzutnik do 3-5.12.2008
rodzinne), szkoleniowe, folii,
-pedofilia i w tym 20 godzin sprzęt RTV - 10-12.12.
pornografia warsztatów oraz filmy 2008
dziecięca w 4 godz. wykładu dydaktyczne,
Internecie, i prowadzone było
-psychologiczny w systemie
portret sprawcy, 3-dniowym.
formy przemocy,
koncepcje N.
Frude`a,
-czynniki ryzyka
w rodzinie i pracy z
nią,
-rozpoznanie
słabych
i mocnych stron
oraz ograniczeń w
pracy
z dzieckiem
krzywdzonym,
- mity utrudniające
podjęcie tematu
-specyfika
pomagania
dzieciom
wykorzystywanym
seksualnie -
diagnoza potrzeb,
przygotowanie
planu pomocy,
realizacja
i monitowanie
pomocy
-interdyscyplinarna
praca nad
konkretnymi
przypadkami

8. Podkarpackie Łącznie Dzielnicowi z Seminarium KRYZYS, Zespoły Warsztaty Flipcharty, 24-25.11. Warunkiem zaliczenia
174 osoby Komendy szkoleniowe odróżnianie sytuacji interdyscyplinarne szkoleniowe projektory 2008 szkolenia i otrzymania
Regionalny Ośrodek Powiatowej „Przeciw Przemocy kryzysowej od prowadzone multimedialne, i zaświadczenia uczestnictwa
Polityki Społecznej Policji – program kryzysu aktywnymi komputery, 15-16.12. była obecność na zajęciach,
w Rzeszowie pracownicy szkoleniowy dla Interwencja metodami filmy 2008 aktywność i wypełnienie
socjalni z profesjonalistów Kryzysowa: posychoedu dydaktyczne, ankiety ewaluacyjnej
Powiat Jasielski – gminnych pracujących z definicja, modele kacyjnymi pisaki, papier
zadanie realizowane ośrodków osobami interwencji- (burza
przez ROPS w pomocy uwikłanymi w Rola języka w mózgów,
Rzeszowie społecznej z przemoc” w interwencji praca mapą
terenu powiatu powiecie jasielskim kryzysowej mentalną,

9
 oraz z Moje nastawienie praca w
Powiatowego do osób podgrupach,
Centrum Pomocy doświadczających praca
Rodzinie przemocy na
przedstawiciele Rozumienie istoty osobistym
Sądu przemocy doświadczen
Rejonowego Cykle w przemocy iu, praca na
przedstawiciele Rozumienie zawodowym
Poradni interdyscyplinarnoś doświadczen
Psychologiczno – ci i jej znaczenia w iu, analiza
Pedagogicznej pracy z osobami przypadków,
przedstawiciele uwikłanymi w psychodram
innych instytucji przemoc a itp.),
zajmujących się Lokalny system miniwykład
przeciwdziałanie wsparcia – zasady y
m przemocy zespołów prezentacje
domowej interdyscyplinarnyc
h
Przemoc wobec
dzieci - Rodzaje
przemocy wobec
dzieci, czynniki
ryzyka
Sprawca przemocy
Rozmowa kuratora,
policjanta itp. z
klientem
Powiat Brzozowski – Pedagodzy – Szkolenie/warsztaty Poznanie specyfiki Zespoły Warsztaty Flipcharty, 8-10.12. Warunkiem zaliczenia
zadanie realizowane przedstawiciele dla pedagogów i funkcjonowania i interdyscyplinarne szkoleniowe projektory 2008 szkolenia i otrzymania
przez ROPS w Poradni psychologów, problemów dziecka prowadzone multimedialne, zaświadczenia uczestnictwa
Rzeszowie Psychologiczno – zatrudnionych w z rodziny z aktywnymi komputery, była obecność na zajęciach,
Pedagogicznej Poradni problemem metodami filmy aktywność i wypełnienie
oraz szkół z Psychologiczno alkoholowym posychoedu dydaktyczne, ankiety ewaluacyjnej
terenu powiatu – Pedagogicznej w Nabycie kacyjnymi pisaki, papier
Brzozowie oraz w umiejętności (burza
szkołach z terenu interwencji w mózgów,
powiatu sytuacji problemu praca mapą
brzozowskiego alkoholowego w mentalną,
rodzinie ucznia praca w
Rozpoznawanie podgrupach,
wszystkich form praca
przemocy wobec na
dziecka osobistym
Wzmocnienie doświadczen
kompetencji iu, praca na
praktycznych w zawodowym
zakresie udzielania doświadczen
pomocy dziecku iu, analiza
krzywdzonemu. przypadków,
psychodram

10
 a itp.),
miniwykła
dy
prezentacje.

Powiat Pracownicy Szkolenie „Przemoc Wczesne Zespoły Warsztaty, Flipcharty, 8.12.2008 Warunkiem zaliczenia
Kolbuszowski- socjalni, Domowa – Dziecko rozpoznawanie interdyscyplinarne wykłady, projektory szkolenia i otrzymania
zadanie przekazane przedstawiciele Krzywdzone” symptomów prezentacje multimedialne, zaświadczenia uczestnictwa
do realizacji placówki świadczących o komputery, była obecność na zajęciach
Samorządowi opiekuńczo – tym, że dziecko jest filmy
powiatowemu wychowawczej, krzywdzone, a także dydaktyczne,
pedagodzy podstawy dobrej pisaki, papier
szkolni, interwencji.
pracownicy
PCPR i PPP
Pracownicy Szkolenie Lepsze zrozumienie Zespoły Warsztaty, Flipcharty, 29.12.2008 Warunkiem zaliczenia
PCPR i PPP „Zaburzenia zachowań dzieci i interdyscyplinarne wykłady, projektory szkolenia i otrzymania
psychiczne i młodzieży w prezentacje multimedialne, zaświadczenia uczestnictwa
psychoterapia w okresie komputery, była obecność na zajęciach
wieku adolescencji, a filmy
rozwojowym” także dydaktyczne,
rozpoznawanie pisaki, papier
zagrożeń z nim
związanych –
zachowania
destrukcyjne wśród
młodzieży:
samookaleczenia,
usiłowania i próby
samobójcze,
zaburzenia
łaknienia, bulimia,
anoreksja i
bigoreksja.
Powiat Krośnieński – Pracownicy OPS, Seminarium Ocena zjawiska Zespoły Warsztaty, Flipcharty, 16.12.2008 Warunkiem zaliczenia
zadanie przekazane przedstawiciele szkoleniowe stosowania interdyscyplinarne wykłady, projektory szkolenia i otrzymania
do realizacji sądu, „Przemoc w przemocy w prezentacje multimedialne, zaświadczenia uczestnictwa
Samorządowi prokuratury, rodzinie. Pomoc rodzinie komputery, była obecność na zajęciach
Powiatowemu policji, dzieciom Wzmocnienie filmy
kuratorium krzywdzonym” współpracy między dydaktyczne,
oświaty, podmiotami pisaki, papier
dyrektorzy szkół, lokalnej polityki
przedstawiciele społecznej,
Poradni zwiększenie
Psychologiczno – efektywności
Pedagogicznych, działań na rzecz
przedstawiciele rodziny instytucji na
NGO’s, radni szczeblu gminnym i
powiatu, powiatowym
przedstawiciele Doskonalenie
11
 Wydziału profesjonalnych
Oświaty i Spraw umiejętności osób
Społecznych zajmujących się
Starostwa pomaganiem
Powiatowego, rodzinom
Wydziału Spraw dotkniętym
Społecznych i przemocą
Obywatelskich Poszukiwanie
Urzędu Miasta, modelu działań
przedstawiciele nakierowanych na
instytucji społeczne
opiekuńczo- funkcjonowanie
wychowawczych rodzin zagrożonych
patologiami społ.
Powiat Przemyski Nauczyciele, Zajęcia seminaryjno Cele zrealizowane Zespoły Warsztaty, Flipcharty, 17-19.12. Warunkiem zaliczenia
zadanie przekazane pracownicy OPS, – warsztatowe w w całości interdyscyplinarne wykłady projektory, 2008 szkolenia i otrzymania
do realizacji placówek zakresie prezentacje multimedialne, zaświadczenia uczestnictwa
Samorządowi opiekuńczo – profilaktyki komputery, była obecność na zajęciach
Powiatowemu wychowawczych, przemocy domowej filmy
SOWS NGO wobec dzieci dla dydaktyczne,
pracowników paski, papier
pierwszego
kontaktu
9. Podlaskie Łącznie Opiekunowie Rozpoznawanie, 1) Rozszerzenie Zespoły interdy- Warsztat Sprzęt RTV, 26-28.11. Zaliczenie szkolenia i
63 osoby placówek diagnoza i wiedzy dotyczącej scyplinarne umiejętności DVD, 2008 otrzymanie zaświadczenia
Regionalny Ośrodek opiekuńczo- interwencja w pracy problematyki psychologic flipchart, odbywało się po odbyciu
Polityki Społecznej wychowawczych z dzieckiem dziecka znych, praca papier, 1-3.12. wszystkich zajęć oraz
w Białymstoku pracownicy krzywdzonym i jego krzywdzonego i w grupach, flamastry, wypełnieniu ankiety
socjalni, rodziną. jego rodziny, odgrywanie kredki.
2008 ewaluacyjnej
pracownicy 2) Podniesienie ról,
ośrodków kompetencji w prezentacje 5-7.12.
interwencji zakresie diagnozy filmów, 2008
kryzysowej, psychospołecznej dyskusje.
pracownicy dziecka
centrów pomocy krzywdzonego i
rodzinie, jego opiekunów,
kuratorzy sądowi, 3) Doskonalenie
policjanci, umiejętności
pracownicy budowania kontaktu
pogotowia z dzieckiem - ofiarą
opiekuńczego, przemocy i jego
pielęgniarka, rodzicami,
pedagodzy. 4) Zasady
udzielania pomocy
dziecku
krzywdzonemu i
jego rodzinie -
podejmowanie
interwencji i
budowanie
12
 zespołów
interdyscyplinarn-
ych.
10. Świętokrzyskie Łącznie Policjanci, Interwencja i pomoc 1. Umiejętność Zespoły Wykład, Flipcharty, 1-3.12. Warunkiem zaliczenia
65 osób pracownicy psychologiczna dla diagnozowania interdyscyplinarne warsztat, pisaki, 2008 szkolenia i otrzymania
Urząd socjalni, ofiar przemocy przemocy wobec praca w nożyczki, certyfikatu była aktywna
Marszałkowski pielęgniarki, domowej z dzieci oraz jej form parach, papier, gazety, 15-17.12. obecność na wszystkich
Województwa pedagodzy, uwzględnieniem i skutków, „burza flamastry, 2008 zajęciach i wypełnienie
Świętokrzyskiego w psycholodzy, dziecka 2. Umiejętność mózgów” taśma klejąca ankiety ewaluacyjnej
Kielcach członkowie krzywdzonego. nawiązywania Scenki,
GKRPA Tworzenie współpracy z symulacje,
interdyscyplinarnyc instytucjami psychodram
h zespołów ds. świadczącymi y, praca z
przeciwdziałania pomoc na rzecz kartką
przemocy w dzieci
rodzinie na doświadczających
poziomie gmin przemocy,
3. Umiejętność
wypracowania
lokalnego systemu
przeciwdziałania
przemocy w
rodzinie w oparciu
o zasoby lokalne
11. Warmińsko- Łącznie 13 policjantów, „Profilaktyka - Zdobycie Szkolnie Łącznie 24 Film 24-26.11. Uczestnicy uzyskali
Mazurskie 117 osób 14 pracowników krzywdzenia i umiejętności 3-dniowe godz. zajęć, „Dziecko 2008 zaświadczenia na
socjalnych zaniedbywania diagnozowania obejmowało 24 w tym: niczyje” podstawie obecność na
Urząd i opiekunów dzieci” objawów, przyczyn godz. 4 godz. prezentacje zajęciach.
Marszałkowski świetlic, i skutków przemocy zajęć, wykładów multimedialne
Województwa 32 pedagogów oraz pracy z w tym: 20 godz. tablice
Warmińsko– i wychowawców. rodzinami 20 godz. pracy pracy flip-chart
Mazurskiego w zagrożonymi warsztatowej warsztatow arkusze pracy
Olsztynie zjawiskiem oraz 4 godz. ej
przemocy wykładów
w rodzinie; Zajęcia warsztatowe
- przekazania prowadzone były w
prawidłowych trzech grupach
postaw interdyscypli-
wychowawczych; narnych
- poznanie metod
i procedur
postępowania
i podejmowania
interwencji w
przypadkach
krzywdzenia dzieci.
13 policjantów, „Profilaktyka - Zdobycie Szkolnie Łącznie 24 Film 1-3.12. Uczestnicy uzyskali
21 pracowników krzywdzenia i umiejętności 3-dniowe godz. zajęć, “Dziecko 2008 zaświadczenia
socjalnych, 16 zaniedbywania diagnozowania obejmowało 24 w tym: niczyje”
pedagogów dzieci” objawów, przyczyn godz. 4 godz. prezentacje
13
 i skutków przemocy zajęć, wykładów multimedialne
oraz pracy z w tym: 20 godz. tablice
rodzinami 20 godz. pracy pracy flip-chart
zagrożonymi warsztatowej warsztatow arkusze pracy
zjawiskiem oraz 4 godz. ej
przemocy wykładów
w rodzinie; Zajęcia warsztatowe
- przekazania prowadzone były w
prawidłowych trzech grupach
postaw interdyscyplinar-
wychowawczych; nych
- poznanie metod
i procedur
postępowania
i podejmowania
interwencji
w przypadkach
krzywdzenia dzieci.
12. Wielkopolskie Łącznie Pracownicy Budowanie 1.Wzajemne Zespoły Wykład, Rzutnik, video, 3-5.12.2008 Podstawą zaliczenia
58 osób pomocy lokalnych systemów poznanie jak i interdyscyplinarne warsztat - film szkolenia i otrzymania
Regionalny Ośrodek społecznej, przeciwdziałania zakresu ćwiczenia, dydaktyczny, 10-12.12. certyfikatu było
Polityki Społecznej policji, sądu, przemocy w obowiązków praca w komputer oraz 2008 uczestnictwo w co najmniej
w Poznaniu edukacji, służby rodzinie w oparciu zawodowych parach, flip-chart 15 godzinach szkolenia,
zdrowia oraz o pracę Zespołów i specyfiki pracy praca w 17-19.12. aktywność oraz
organizacji Interdyscyplinarnyc pracowników zespołach, 2008 wypełnienie ankiety
pozarządowych z h różnych instytucji odgrywanie ewaluacyjnej
terenu gmin 2.Zapoznanie z scenek
powiatów: podstawową wiedzą (elementy
krotoszyńskiego, o biologicznych dramy),
kępińskiego oraz oraz społecznych „burza
wągrowieckiego przyczynach agresji mózgów”,
w rodzinie i ich niedokończo
konsekwencjach, ne zdania
3.Zapoznanie z
formami pomocy
rodzinie i dziecku
krzywdzonemu,
4.Poszerzenie
wiedzy z zakresu
obowiązujących
przepisów
prawnych,
5.Zapoznanie z
metodami pracy
zespołów
interdyscyplinarnyc
h w zakresie
diagnozy,
interwencji i
opracowania

14
strategii,
6.Wypracowanie
zasad współpracy i
działania.

15
 Załącznik Nr 3

RAPORTY Z PRZEPROWADZONYCH

W 2008 ROKU

SZKOLEŃ DLA PRACOWNIKÓW PIERWSZEGO KONTAKTU

1
l.p. Województwo Liczba Grupy zawodowe Nazwa szkolenia Cele szkoleń Formy Sposób Pomoce Czas trwania Sposób Całkowity
przeszko- biorące udział w prowa- realizacji naukowe szkolenia zaliczenia koszt
lonych szkoleniu dzonych szkoleń wykorzysta- szkolenia przeprowa-
pracowników szkoleń wane dzenia
pierwszego podczas szkoleń
kontaktu szkoleń
1. Dolnośląskie Łącznie: Sędziowie Sądów Szkolenie 1) „Ujawnienie Szkolenie Wykład, Tablice 25-26.09.2008 Aktywność, Łącznie:
30 osób Rejonowych w zakresie doświadczenia dla warsztat flipchart, wypełnienie 18 207,00
Urząd z terenu przeciwdziałania wykorzystania poszczegó- -praca w projektory ankiety
Marszałkowski województwa przemocy seksualnego przez lnych grup grupach, multimedialne, ewaluacyjnej W tym:
Województwa dolnośląskiego w rodzinie dzieci”, zawodowych dyskusja, komputer, 13 407,00
Dolnośląskiego we oraz prokuratorzy „Dziecko ofiara 2) „Regulacje prawne wyświetlenie zakupione z budżetu
Wrocławiu przemocy jako dotyczące ochrony filmu książki i państwa
świadek szczególnej małoletnich w toku broszury,
troski” postępowania wydrukowane
karnego” akty prawne,
3) Fazy rozwojowe plakaty, ulotki
dziecka
z uwzględnieniem
rozwoju procesów
poznawczych,
emocjonalnych
i społecznych jako
ważnych wymiarów
w sposobie
kontaktowania się z
dzieckiem”
4) Obraz dziecka –
ofiary przestępstwa
charakterystyka
zespołu stresu
pourazowego”
5) „Kontakt osoby
dorosłej z dzieckiem
po doświadczeniu
urazowym, analiza
czynników
ułatwiających
i utrudniających
komunikację
z dzieckiem”
6) „Warunki i sposoby
prowadzenia
efektywnego
przesłuchania: fazy

2
 przesłuchania,
kryteria oceny
wiarygodności
psychologicznej
zeznań małoletniego
świadka”
7) „Warunki i sposoby
prowadzenia
przesłuchania:
trudności w trakcie
przesłuchania
dziecka,
pozyskiwanie
informacji od rodziny
na temat dziecka i
jego sytuacji,
wymiana
doświadczeń na
temat
przesłuchiwania
dzieci”.

2. Kujawsko- Łącznie: Policjanci Pomoc osobom Metody i formy Szkolenie Wykład, Komputer, 13-15.05. 2008 Obecność na Łącznie
Pomorskie 210 osób doświadczającym wykonywania przez dla warsztat Projektor zajęciach, 254 898,00
przemocy w rodzinie Policję zadań w związku poszczegó- multimedialny, wypełnienie zł
i ofiarom handlu z przemocą w rodzinie, w lnych grup rzutnik ankiety
Rzecznik Praw
ludźmi” ramach procedury zawodowych ewaluacyjnej W tym:
Ofiar
„Niebieskie Karty” 14 898,98
Urząd
z budżetu
Marszałkowski
państwa
Województwa
Kujawsko-
Pomorskiego,
w Toruniu

Kuratorzy Program korekcyjno Zapoznanie kuratorów Szkolenie Wykład, Komputer, 1-30.05. 2008 Obecność na
zawodowi – edukacyjny dla sadowych z programem dla warsztat Projektor zajęciach,
S.O. Bydgoszcz sprawców przemocy dla sprawców przemocy poszczegó- multimedialny wypełnienie
w rodzinie. lnych grup rzutnik ankiety
zawodowych ewaluacyjnej

3
3. Lubelskie Łącznie: Pracownicy Systemowe działania 1. Tworzenie zespołów Zespoły Wykład, zajęcia Slajdy, 7-8 i 14-15.10 Warunkiem Łącznie:
104 osób socjalni ośrodków gminy w zakresie interdyscyplinarnych, interdyscypli warsztatowe - flipchart, 2008 zaliczenia 30 000,00
pomocy przeciwdziałania 2. Współdziałanie w narne praca w kwestionariusz szkolenia i
Regionalny
społecznej, przemocy w rodzinie ramach zespołu grupach, do pracy otrzymania W tym:
Ośrodek Polityki
policjanci – tworzenie interdyscyplinarnego dyskusja, praca indywidualnej certyfikatu 15 000,00
Społecznej w
zespołów zespołowa, i grupowej była obecność z budżetu
Lublinie
interdyscyplinarnych koncepcyjna na wszystkich państwa
zajęciach,
aktywność
oraz
wypełnienie
ankiety
ewaluacyjnej
4 Lubuskie Łącznie: Pracownicy Budowanie 1. Umiejętność Zespoły - Wykład Flipchart 15-17.09.2008 Warunkiem Łącznie:
128 osób socjalni lokalnych systemów diagnozowania przemocy w interdys- - warsztat - projektor 3-5..11.2008 zaliczenia 36 113,00
Urząd Pedagodzy przeciwdziałania tym rozumienie i opis cyplinarne - praca w multimedialny szkolenia
Marszałkowski Policjanci przemocy w perspektyw przemocy, grupach - komputer i otrzymania W tym:
Województwa Członkowie rodzinie, tworzenie poznanie ważniejszych - dyskusja - rzutnik certyfikatu 15 000,00
Lubuskiego w GKRPA zespołów koncepcjipsychologicznych. - prezentacja - filmy była obecność z budżetu
Zielonej Górze interdyscyplinarnych 2. Poznanie istoty filmów dydaktyczne na wszystkich państwa
oraz wzmacnianie przemocy domowej – - formy - sprzęt RTV zajęciach,
zespołów już model rodziny plastyczne - pisaki aktywność,
istniejących. uzależnionej. -odgrywanie ról - markery wykonanie
(2 szkolenia) 3. Umiejętność radzenia - papier zadanej pracy,
sobie wypełnienie
w sytuacji przemocy. ankiety
4. Umiejętność pracy z ewaluacyjnej.
ofiarą i sprawcą
przemocy.
5. Umiejętność tworzenia
gminnego systemu
przeciwdziałania
przemocy w rodzinie
obejmujące: podstawy
prawne, współpracę
podmiotów realizujących
problemy przemocy
domowej, analizę
SWOT, fazy diagnozy
gminy, budowanie
koalicji lokalnej,
tworzenie zespołów
interdyscyplinarnych

4
Pracownicy Tworzenie 1. Poznanie aspektów Zespoły - Wykład - Flipchart 13-15.10.2008 Warunkiem
socjalni gminnych prawnych dot. interdyscyplin - warsztat - projektor zaliczenia
Pedagodzy programów przeciwdziałania arne - praca w multimedialny szkolenia
Policjanci przeciwdziałania przemocy w rodzinie. grupach - komputer i otrzymania
Członkowie przemocy w rodzinie 2. Rola i zadania - dyskusja - rzutnik certyfikatu
GKRPA poziomu lokalnego - prezentacja - filmy była obecność
w kwestii filmów dydaktyczne na wszystkich
przeciwdziałania - formy - sprzęt RTV zajęciach,
przemocy w rodzinie. plastyczne - pisaki aktywność,
3.Umiejętność diagnozy -odgrywanie ról - markery wykonanie
społecznej. - papier zadanej pracy,
4. Poznanie reguł wypełnienie
tworzenia projektu ankiety
działań w zakresie ewaluacyjnej.
rozwiązywania
problemów społecznych.
5. Umiejętność
projektowania działań
diagnostycznych
potrzebnych do analizy
problemów
z zakresu przemocy
domowej w tym:
- identyfikacja
problemów
- opracowanie celów
- analiza strategii
- cele szczegółowe
i strategiczne
- rezultaty
i wskaźniki.
6. Umiejętność tworzenia
programów – etapy.
7. Poznanie działań
zespołowych – podejście
sieciowe.
8. Umiejętność
opracowania
harmonogramu, budżetu.
9. Umiejętność
monitoringu
i ewaluacji gminnego
programu.

5
 Pedagodzy szkolni Szkolenie dla 1. Poznanie charakterystyki Szkolenie dla - Wykład - Flipchart 18-19.11.20.08 Warunkiem
pedagogów rodziny z problemem poszczególnych - warsztat - projektor zaliczenia
szkolnych nt. przemocy. grup - praca w multimedialny szkolenia
przeciwdziałania 2. Poznanie sytuacji dziecka zawodowych grupach - komputer i otrzymania
przemocy w rodzinie w rodzinie - dyskusja - rzutnik certyfikatu
( Szkolenie z problemem przemocy: - prezentacja - filmy była obecność
zrealizowane przy analiza sytuacji filmów dydaktyczne na wszystkich
współpracy z i portret dziecka - formy - sprzęt RTV zajęciach,
Państwową Agencją krzywdzonego. plastyczne - pisaki aktywność,
Rozwiązywania 3. Poznanie roli -odgrywanie ról - markery wykonanie
Problemów pedagoga w - papier zadanej pracy,
Alkoholowych przeciwdziałaniu wypełnienie
w Warszawie) przemocy w rodzinie. ankiety
4. Umiejętność pracy z ewaluacyjnej
dzieckiem krzywdzonym
– diagnoza, interwencja,
pomoc.

5. Łódzkie Łącznie Funkcjonariusze Lokalny system - Uporządkowanie i Szkolenie Wykład, Flipchart, 3 terminy Warunkiem Łącznie:
244 osoby Policji biorący przeciwdziałania poszerzenie wiedzy dla warsztat, projektor szkolenia: zaliczenia 15 000,00
udział w interwen- przemocy w rodzinie uczestników szkolenia na poszczególn praca w multimedialny, - 13.05.2008 szkolenia
Regionalny
cjach temat prawnych ych grup grupach, filmy - 20.05.2008 i otrzymania
Ośrodek Polityki
aspektów zawodowych dyskusja, dydaktyczne, - 27.05.2008 certyfikatu
Społecznej w
przeciwdziałania prezentacja sprzęt RTV, była obecność
Łodzi
przemocy w rodzinie filmów pisaki, papier na wszystkich
- zapoznanie uczestników zajęciach,
z procedurą interwencji aktywność i
wobec przemocy w wypełnienie
rodzinie „Niebieska ankiety
Karta” w tym sytuacji ewaluacyjnej
dziecka w tym procesie
- podkreślenie ważności
interwencji służb
policyjnych w sytuacji
przemocy w rodzinie
Pracownicy Szkolenie Celem szkolenia była Szkolenie Wykład, Flipchart, terminy Warunkiem
socjalni z terenu w zakresie nauka planowania dla warsztat, projektor szkoleń: zaliczenia
woj. przeciwdziałania i realizacji strategii poszczególn praca w multimedialny, 12-14.11.08 szkolenia
łódzkiego przemocy w rodzinie pomocy, rozpoznanie ych grup grupach, pisaki, kartki, i otrzymania
przeszkód w zawodowych dyskusja markery 24-26.11.08 certyfikatu
skuteczności działań oraz była obecność
zaplanowanie na wszystkich
usprawnień w pracy zajęciach,
zespołów aktywność i
wypełnienie
ankiety
ewaluacyjnej

6
6. Małopolskie Łącznie Policjanci, Szkolenie pn; Nabycie przez Zespoły Wykład/ Rzutnik, 2-4.07. 2008 Warunkiem Łącznie:
200 osób pielęgniarki "Aktywizacja i uczestników szkolenia Interdyscypli warsztat/ praca projektor zaliczenia 14 999,19
medycyny mobilizacja zespołu umiejętności narne w grupach/ multimedialny, szkolenia i
Regionalny
szkolnej, partnerów animatorskich i dyskusja flipchart, otrzymania
Ośrodek Polityki
członkowie środowiskowych", liderskich w celu pisaki, kredki, zaświadczenia
Społecznej w
GKRPA, dla koordynatorów budowania karteczki była obecność
Krakowie
pracownicy powiatowych interdyscyplinarnego samoprzylepne na wszystkich
socjalni, Programu" Przeciw zespołu ds. taśmy zajęciach i
psychologowie Przemocy. Przeciwdziałania aktywne
Budowanie przemocy w rodzinie. uczestnictwo.
Lokalnych Koalicji-
Interwencje w
Przemocy
Domowej" z terenu
województwa
małopolskiego.
Policjanci, Szkolenie Nabycie przez Zespoły Warsztat/ praca Flipchart, 18-19.09.2008 Warunkiem
dzielnicowi, pn:"Aktywna uczestników szkolenia Interdyscypli w grupach/ pisaki, kredki, 23-24.09 2008 zaliczenia
pielęgniarki koalicja w umiejętności narne odgrywanie ról- karteczki 2-3.10.2008 szkolenia i
medycyny społeczności aktywizowania i scenek/ dyskusja samoprzylepne otrzymania
szkolnej, lokalnej", dla budowania współpracy taśmy, zaświadczenia
członkowie członków koalicji interdyscyplinarnej kolorowy była obecność
GKRPA, w/w Programu, w pomiędzy instytucjami papier na wszystkich
pracownicy trzech powiatach zajmującymi się zajęciach i
socjalni, województwa: problematyką aktywne
psychologowie, dąbrowskim, przeciwdziałania uczestnictwo.
nauczyciele, tatrzańskim, przemocy w rodzinie.
pedagodzy szkolni, proszowickim.
kuratorzy sądowi
Policjanci Szkolenie pn:" Doskonalenie przez Zespoły Wykład/ praca Rzutnik, 6.11.2008 Warunkiem
Procedura uczestników szkolenia Interdyscypli w grupach/ projektor zaliczenia
Niebieskiej Karty", umiejętności współpracy narne dyskusja multimedialny, szkolenia i
dla kierowników z rodziną dotkniętą flipchart, otrzymania
komórek przemocą pod kątem pisaki, papier zaświadczenia
patrolowych i prawnym oraz była obecność
patrolo- umiejętności na wszystkich
interwencyjnych, przeciwdziałania zajęciach i
koordynatorów wypaleniu zawodowemu. aktywne
policyjnych w/w uczestnictwo.
Programu.

7
 Policjanci, Specjalistyczne, Nabycie przez Zespoły Wykład/ praca Rzutnik, 4,13,19,24,25,2 Warunkiem
dzielnicowi, psychologiczne uczestników konsultacji Interdyscypli w grupach/ projektor 6. zaliczenia
pielęgniarki konsultacje umiejętności narne dyskusja multimedialny, 11.2008 szkolenia i
medycyny wspierające dla rozpoznawania, flipchart, otrzymania
szkolnej, koordynatorów diagnozowania i pisaki, papier zaświadczenia
członkowie powiatowych i podejmowania była obecność
GKRPA, liderów gminnych interwencji oraz na wszystkich
pracownicy koalicji, Programu rozwiązywania zajęciach i
socjalni, "Przeciw Przemocy. problemów na bazie aktywne
psychologowie, Budowanie współpracy między uczestnictwo.
nauczyciele, lokalnych koalicji- instytucjonalnej w danej
pedagodzy szkolni, Interwencje w społeczności lokalnej.
kuratorzy sądowi przemocy domowej"
w siedmiu powiatach
województwa:
chrzanowskim,
olkuskim,
krakowskim,
brzeskim,
dąbrowskim,
nowotarskim,
tatrzańskim.
7. Mazowieckie Łącznie: Policjanci, Dziecko krzywdzone Umiejętność Zespoły Wkład, warsztat, Flipchart, 9-10. 12. 2008 Warunkiem Łącznie:
18 osób pracownicy – diagnostyka i diagnozowania przemocy interdyscypli praca w projektor zaliczenia 10 210,01
socjalni, formy pomagania domowej oraz jej form i narne grupach, multimedialny, szkolenia i
Mazowieckie
pedagodzy, skutków. dyskusja, komputer, otrzymania
Centrum Polityki
kuratorzy Wykształcenie prezentacja rzutnik do zaświadczenia
Społecznej w
zawodowi i umiejętności budowania filmów folii, filmy była obecność
Warszawie
społeczni, współpracy z osobami dydaktyczne. na zajęciach.
psycholodzy oraz doświadczającymi
nauczyciele i przemocy.
dyrektorzy szkół Znajomość praw i
procedur chroniących
osoby doświadczające
przemocy.
Umiejętność
nawiązywania
współpracy z
instytucjami
świadczącymi pomoc na
rzecz osób
doświadczających
przemocy.
Umiejętność
wypracowania lokalnego
programu
przeciwdziałania
przemocy w oparciu o
posiadane zasoby
lokalne.

8
8. Opolskie Łącznie: Pracownicy „Współpraca Przekazanie uczestnikom Zespoły Wykłady, Tablice flip- 20-21.10.2008 Obecność na Łącznie:
40 osób pomocy instytucji szkolenia wiedzy na interdyscypli ćwiczenia, chart, 27-28.10.2008 zajęciach – 15 000,00
społecznej, policji, świadczących temat: narne warsztaty, projektor potwierdzona
Regionalny
służby zdrowia, pomoc osobom - genezy, objawów, dyskusja multimedialny, na liście
Ośrodek Polityki
sądów doznającym przyczyn i skutków komputer, obecności,
Społecznej w
i edukacji przemocy przemocy w rodzinie rzutnik, aktywność na
Opolu
w rodzinie” oraz psychologicznych rzutnik do zajęciach,
mechanizmów folii, wypełnienie
towarzyszących zjawisku ankiety
przemocy w rodzinie, ewaluacyjnej
- sytuacji
psychologicznej ofiar
przemocy
w rodzinie,
- umiejętności
rozpoznawania,
diagnozowania oraz
podejmowania
interwencji,
- zasad pierwszego
kontaktu z ofiarami
i sprawcami przemocy
w rodzinie,
- psychologicznych oraz
instytucjonalnych form
pomocy rodzinom,
w których występuje
problem przemocy
- współpracy
interdyscyplinarnej

9. Podkarpackie Łącznie: Dzielnicowi z Seminarium KRYZYS, odróżnianie Zespoły Warsztaty Flipcharty, 8-9.09.2008 Warunkiem Łącznie:
74 osoby Komendy szkoleniowe sytuacji kryzysowej od interdyscypli szkoleniowe projektory i 22-23.09.2008 zaliczenia 22 994,66
Powiatowej Policji „Przeciw Przemocy kryzysu narne prowadzone multimedialne, szkolenia i
Regionalny
pracownicy – program Interwencja Kryzysowa : aktywnymi komputery, otrzymania W tym:
Ośrodek Polityki
socjalni z szkoleniowy dla definicja, modele metodami filmy zaświadczenia 15 000,00
Społecznej w
gminnych profesjonalistów interwencji- posychoedukacy dydaktyczne, uczestnictwa z budżetu
Rzeszowie
ośrodków pomocy pracujących z Rola języka w jnymi (burza pisaki, papier była obecność państwa
społecznej z terenu osobami uwikłanymi interwencji kryzysowej mózgów, praca na zajęciach,
Powiat Brzozowski powiatu w przemoc” w Moje nastawienie do mapą mentalną, aktywność i
– zadanie oraz z powiecie osób doświadczających praca w wypełnienie
realizowane przez Powiatowego brzozowskim przemocy podgrupach, ankiety
ROPS Centrum Pomocy Rozumienie istoty praca ewaluacyjnej
Rodzinie przemocy na osobistym
przedstawiciele Cykle w przemocy doświadczeniu,
Sądu Rejonowego Rozumienie praca na
przedstawiciele interdyscyplinarności i zawodowym
Poradni jej znaczenia w pracy z doświadczeniu,
Psychologiczno – osobami uwikłanymi w analiza

9
 Pedagogicznej przemoc przypadków,
przedstawiciele Lokalny system wsparcia psychodrama
innych instytucji – zasady zespołów itp.), mini
zajmujących się interdyscyplinarnych wykłady –
przeciwdziałaniem Przemoc wobec dzieci - prezentacje
przemocy Rodzaje przemocy wobec
domowej dzieci, czynniki ryzyka
Sprawca przemocy
Rozmowa kuratora,
policjanta itp. z klientem

Powiat Dzielnicowi z Seminarium KRYZYS, odróżnianie Zespoły Warsztaty Flipcharty, 15-16.09.2008 i Warunkiem
Bieszczadzki – Komendy szkoleniowe sytuacji kryzysowej od interdyscypli szkoleniowe projektory 29-30.09.2008 zaliczenia
zadanie Powiatowej Policji „Przeciw Przemocy kryzysu narne prowadzone multimedialne, szkolenia i
realizowane przez pracownicy – program Interwencja Kryzysowa : aktywnymi komputery, otrzymania
ROPS socjalni z szkoleniowy dla definicja, modele metodami filmy zaświadczenia
gminnych profesjonalistów interwencji- posychoedukacy dydaktyczne, uczestnictwa
ośrodków pomocy pracujących z Rola języka w jnymi (burza pisaki, papier była obecność
społecznej z terenu osobami uwikłanymi interwencji kryzysowej mózgów, praca na zajęciach,
powiatu w przemoc” w Moje nastawienie do mapą mentalną, aktywność i
oraz z powiecie osób doświadczających praca w wypełnienie
Powiatowego bieszczadzkim przemocy podgrupach, ankiety
Centrum Pomocy Rozumienie istoty praca ewaluacyjnej
Rodzinie przemocy na osobistym
przedstawiciele Cykle w przemocy doświadczeniu,
Sądu Rejonowego Rozumienie praca na
przedstawiciele interdyscyplinarności i zawodowym
Poradni jej znaczenia w pracy z doświadczeniu,
Psychologiczno – osobami uwikłanymi w analiza
Pedagogicznej przemoc przypadków,
przedstawiciele Lokalny system wsparcia psychodrama
innych instytucji – zasady zespołów itp.), mini
zajmujących się interdyscyplinarnych wykłady –
przeciwdziałaniem Przemoc wobec dzieci - prezentacje
przemocy Rodzaje przemocy wobec
domowej dzieci, czynniki ryzyka
Sprawca przemocy
Rozmowa kuratora,
policjanta itp. z klientem

10
10. Podlaskie Łącznie: Pracownicy "Budowanie zespołu Cele szkoleniowe Zespoły Warsztat, praca Sprzęt 21.11.2008 Zaliczenie Łącznie:
45 osób socjalni, interdyscyplinarnegowynikające z interdy- w grupach, multimedialny, szkolenia i 14 211,09
pracownicy ds. przeciwdziałanianastępujących zagadnień scyplinarne dyskusje. flipchart, otrzymanie
Regionalny
centrów pomocy przemocy w tematycznych: przemoc papier, zaświadczenia
Ośrodek Polityki
rodzinie, zakładów rodzinie" w rodzinie (zjawisko, flamastry. odbywało się
Społecznej w
opieki zdrowotnej, mechanizmy, sytuacja po
Białymstoku
kuratorzy sądowi, osoby doznającej wypełnieniu
policjanci. przemocy oraz osoby ankiety
stosującej przemoc), ewaluacyjnej
praca interdyscyplinarna
– tworzenie zespołu
(podejście zespołowe,
określenie optymalnego
składu zespołu, korzyści
pracy metodą zespołów
interdyscyplinarnych,
trudności w pracy
interdyscyplinarnej,
rodzaje zespołów
interdyscyplinarnych),
tworzenie lokalnego
systemu przeciwdziałania
przemocy w rodzinie
(tworzenie lokalnej
diagnozy zjawiska
przemocy w rodzinie
oraz diagnozy zasobów
instytucjonalnych,
nawiązanie współpracy z
podmiotami
pomocowymi).
Policjanci, "Budowanie zespołu Cele szkoleniowe Zespoły Warsztat, praca Sprzęt 05.12.2008 Zaliczenie
pracownicy interdyscyplinarnego wynikające z interdy- w grupach, multimedialny, szkolenia i
ośrodków pomocy ds. przeciwdziałania następujących zagadnień scyplinarne dyskusje. flipchart, otrzymanie
społecznej, przemocy w tematycznych: przemoc papier, zaświadczenia
powiatowych rodzinie" w rodzinie (zjawisko, flamastry. odbywało się
centrów pomocy mechanizmy, sytuacja po
rodzinie, placówek osoby doznającej wypełnieniu
opiekuńczo- przemocy oraz osoby ankiety
wychowawczych, stosującej przemoc), ewaluacyjnej
zakładów opieki praca interdyscyplinarna
zdrowotnej, – tworzenie zespołu
kuratorzy sądowi, (podejście zespołowe,
przedstawiciele III określenie optymalnego
sektora. składu zespołu, korzyści
pracy metodą zespołów
interdyscyplinarnych,
trudności w pracy
interdyscyplinarnej,
rodzaje zespołów

11
 interdyscyplinarnych),
tworzenie lokalnego
systemu przeciwdziałania
przemocy w rodzinie
(tworzenie lokalnej
diagnozy zjawiska
przemocy w rodzinie
oraz diagnozy zasobów
instytucjonalnych,
nawiązanie współpracy z
podmiotami
pomocowymi).
Pracownicy Praca metodą Praktyczne Zespoły Praca zespołowa Materiały X-XII.2008 r. Spotkania
administracji Lokalnych Zespołów wykorzystanie wiedzy i interdy- nad piśmiennicze Zespołu
samorządowej Interdyscyplinarnych umiejętności pracy scyplinarne przypadkiem opatrzone
w praktyce zespołowej nad zostały
przypadkiem dokumentacją
wymagającym wsparcia dotyczącą
instytucjonalnego, omawianych
pozyskanych podczas przypadków
szkoleń w 2007 r. oraz
sprawozdanie
m
podsumowują
cym podjęte
działania
11. Pomorskie Łącznie: Kuratorzy sądowi Motywowanie do Poznanie diagnozy, Szkolenie dla - Wykłady; Projektory 06-08, Obecność, Łącznie:
144 osoby podjęcia leczenia form i skutków poszczególnych - ćwiczenia; multimedialne; 13-15.10 aktywność 60 390,00
odwykowego osób uzależnienia i grup - dyskusja tablice typu 06-08. 11
Regionalny
uzależnionych, przemocy domowej; zawodowych panelowa flipchart 2008 W tym:
Ośrodek Polityki
w tym sprawców - poznanie cech 15 000,00
Społecznej
przemocy domowej psychologicznych osoby z budżetu
w Urzędzie
Wykłady: uzależnionej, państwa
Marszałkowskim
- Rodzina współuzależnionej,
Województwa
z problemem ofiary i sprawcy
Pomorskiego w
alkoholowym – przemocy;
Gdańsku
diagnoza dysfunkcji - poznanie cech
w kontekście i nabycie umiejętności
społecznym; skutecznej interwencji
- Zobowiązanie wobec osoby
do leczenia – uzależnionej,
aspekty prawne. współuzależnionej,
Konstruowanie ofiary oraz sprawcy
efektywnego przemocy, nabycie
wywiadu; umiejętności
- Psychologiczny motywowania do
obraz osoby podjęcia terapii;
współuzależnionej - nabycie
Motywowanie. umiejętności
Oferta pomocy; konstruowania
12
- Rola kuratora efektywnego wywiadu
sądowego środowiskowego z
w postępowaniu udziałem osoby
z dziećmi uzależnionej,
i młodzieżą współuzależnionej,
nadużywającą ofiary oraz sprawcy
alkoholu przemocy
i narkotyków;
- Uzależnienie –
diagnoza
nozologiczna
i problemowa
w kontekście
społecznego
funkcjonowania
podopiecznego;
- Zobowiązanie
do leczenia –
aspekty prawne.
Konstruowanie
efektywnego
wywiadu;
- Kontakt w relacji
pomagania –
„Trudny”
podopieczny.
Monitorowanie
zmian;
Ćwiczenia:
- Ćwiczenie
interwencji wobec
osób z rodziny
z problemem
alkoholowym;
- Ćwiczenie
interwencji wobec
osoby uzależnionej;
Dyskusja panelowa:
- Skuteczne
oddziaływanie
wobec
podopiecznego –
praktyka pracy
kuratora

13
12. Śląskie Łącznie: Przedstawiciele Budowanie Nawiązanie współpracy Zespoły Wykłady, Prezentacje 22-24.01.2008 Udział we Łącznie:
753 osoby samorządów partnerstw lokalnych pomiędzy interdyscypli warsztaty, praca multimedialne, 10-12.09.2008 wszystkich 141 135,19
lokalnych na rzecz przedstawicielami narne w grupach, testy 15-17.09.2008 zajęciach
Regionalny
zwłaszcza przeciwdziałania instytucji działających na wymiana psychologiczn 22-24.09.2008 W tym:
Ośrodek Polityki
pracownicy przemocy rzecz przeciwdziałania doświadczeń, e, 14 250,00
Społecznej
jednostek przemocy w rodzinie w psychodramy wzory z budżetu
Województwa
organizacyjnych gminach i powiatach dokumentów państwa:
Śląskiego w
pomocy województwa śląskiego urzędowych,
Katowicach
społecznej, a także orzecznictwa
policji, oświaty sądów
oraz wymiaru rodzinnych,
sprawiedliwości procedury
Niebieskie
Karty
Terapeuci, Praca ze sprawcą Przygotowanie Praca w Wykłady, Program 14-16.05.2008 Udział we
pracownicy przemocy domowej uczestników szkolenia do zespołach warsztaty, Dulut, 24-26.09.2008 wszystkich
zakładów karnych, prowadzenia działań zadaniowych praca w prezentacje zajęciach
pracownicy korekcyjno- grupach, multimedialne,
jednostek edukacyjnych wobec wymiana filmy
organizacyjnych sprawców przemocy w doświadczeń, dydaktyczne
pomocy społecznej rodzinie psychodramy

Pełnomocnicy Kluczowe aspekty 1) Nabycie umiejętności Praca w Wykłady, Prezentacje 07-08.05.2008 Udział we
gminni ds. realizacji gminnych podejmowania zespołach warsztaty, multimedialne 02-03.06.2008 wszystkich
rozwiązywania programów kontaktu z klientem zadaniowych praca 02-03.09.2008 zajęciach
problemów rozwiązywania gminnej komisji do w grupach,
uzależnień, problemów spraw rozwiązywania wymiana
członkowie uzależnień problemów uzależnień; doświadczeń
gminnych komisji 2) Poszerzanie wiedzy na
rozwiązywania temat uzależnień od
problemów alkoholui środków
uzależnień psychoaktywnych oraz
zjawiska przemocy
w rodzinie;
3) Zaznajomienie się
z prawnymi i
finansowymi aspektami
realizacji gminnych
programów
rozwiązywania
problemów uzależnień.
Przedstawiciele XII Ponadregionalne Edukacja publiczna Konferencja Wykłady, Publikacja 17.03.2008 r. Udział
oświaty, Mikołowskie w zakresie dyskusja zawierająca dobrowolny
pracownicy Seminarium przeciwdziałania m.in. dane
jednostek Trzeźwościowe nt.: przemocy adresowe
organizacyjnych Przemoc interpersonalnej podmiotów
14
pomocy interpersonalna, zajmujących
społecznej, w tym domowa, się leczeniem
sądownictwa, a bezpieczeństwo uzależnień
policji, służby rodzin, w tym dzieci oraz pomocą
zdrowia, i młodzieży osobom
administracji, i rodzinom
organizacji z problemem
pozarządowych, alkoholowym
duchowieństwa, (na podstawie
środków Internetowej
społecznego Bazy
przekazu Informacyjnej
Służb
Społecznych
opracowanej
w ROPS)
Przedstawiciele Konferencja: Integracja środowiska Konferencja Wykłady, Prezentacje 29.04.2008 Udział
sądownictwa, Szczęśliwa rodzina – odpowiedzialnego za dyskusja multimedialne dobrowolny
w tym kuratorów wolna od przemocy przeciwdziałanie
sądowych, przemocy
pracownicy w rodzinie oraz
jednostek wypracowanie
organizacyjnych wspólnego stanowiska w
pomocy sprawie nowelizacji
społecznej, policja ustawy
o przeciwdziałaniu
przemocy
w rodzinie
Pracownicy Projekt systemowy Rozwijanie efektywnego Praca w Warsztaty, Prezentacje 13-14.10.2008
i wolontariusze realizowany systemu wsparcia zespołach praca multimedialne, 19-20.11.2008
miejskich i w ramach Programu rozwoju zawodowego zadaniowych w małych testy 20-21.11.2008
gminnych Operacyjnego pracowników instytucji grupach, psychologiczn 24-25.11.2008
ośrodków pomocy „Kapitał Ludzki” pomocy socjalnej oraz wykłady e, 16-19.06.2008
społecznej oraz pn.: innych podmiotów seminaryjne wzory 15-18.12.2008
powiatowych „Kształcenie realizujących zadania dokumentów
centrów pomocy i doradztwo dla kadr w obszarze pomocy i urzędowych,
rodzinie, pomocy integracji społecznej na książki,
osoby zatrudnione i integracji terenie województwa filmy
w samorządzie społecznej śląskiego dydaktyczne
terytorialnym województwa inne materiały
bezpośrednio śląskiego” przygotowane
obsługujące w tym szkolenia: przez
gminne - Praca z rodziną prowadzących
i powiatowe dotkniętą szkolenia
jednostki problemem
organizacyjne przemocy
pomocy społecznej domowej
w zakresie (szkolenia w
realizacji ich zadań ramach cyklu
Praca
15
 z rodziną
wieloproblemową)
Trening
Zastępowania
Agresji (ART.)
Arnolda Goldsteina
– wybrane aspekty

13. Świętokrzyskie Łącznie: Policjanci, Wypracowanie Utworzenie na szczeblu Zespoły Wykład, Flipcharty, 27-28.11. Warunkiem Łącznie:
47 osób pracownicy zasad i metod gminy interdyscypli warsztat, praca pisaki, 2008 zaliczenia 16 564,50
socjalni, tworzenia interdyscyplinarnego narne w parach, nożyczki, szkolenia i
Urząd
pielęgniarki, interdyscyplinarnych zespołu ds. „burza papier, gazety, 11.12.2008 otrzymania W tym:
Marszałkowski
pedagodzy, zespołów ds. przeciwdziałania mózgów” flamastry, certyfikatu 15 000,00
Województwa
psycholodzy, przeciwdziałania przemocy w rodzinie Scenki, taśma klejąca była aktywna z budżetu
Świętokrzyskiego
członkowie przemocy w rodzinie symulacje, obecność na państwa
w Kielcach
GKRPA, kuratorzy na poziomie gmin psychodramy, wszystkich
rodzinni praca z kartką zajęciach i
wypełnienie
ankiety
ewaluacyjnej
14. Warmińsko – Łącznie: 23 pracowników „Przeciwdziałanie Omówienie zagadnień, Szkolenie 21 godzin Film 21 godzin, w Podstawowym Łącznie:
Mazurskie 58 osób socjalnych przemocy domowej jakie są użyteczne przy 3-dniowe, 4 godz. prezentacje tym: kryterium 27 590,00
13 policjantów – podstawy pracy planowaniu 21 godzin, wykładów multimedialne 4 godz. wręczenia
10 os. urzędy gmin osoby i realizacji w tym: 4 oraz tablice Wykładów oraz zaświadczeń W tym:
Urząd
np. (GKRPA); interweniującej” współczesnych godz. 17 godz flipchart 17 godzin zajęć było 15 000,00
Marszałkowski
pedagodzy (6 os.), programów wykładów, zajęć warsztatowych uczestnictwo z budżetu
Województwa
kuratorzy sądowi rozwiązywania 17 godz. seminaryjno- na zajęciach państwa
Warmińsko-
(2 os.), strażnik problemów przemocy zajęć warsztatowych oraz aktywny
Mazurskiego w
miejski domowej, warsztatowy udział.
Olsztynie
i przedst.. wprowadzenie do ch, które
innych instytucji tematyki interwencji prowadzone
(4 os). kryzysowej były w
trzech
grupach
interdyscypli
narnych
(uczestnicy
reprezentow
ali różne
zawody)

16
15. Wielkopolskie Łącznie: Pracownicy Budowanie 1.Wzajemne poznanie Zespoły Wykład, Rzutnik, 24-26.11.2008 Podstawą Łącznie:
22 osób pomocy lokalnych systemów zakresu obowiązków interdyscy- warsztat - video, film zaliczenia 15 000,00
Regionalny społecznej, policji, przeciwdziałania zawodowych i plinarne ćwiczenia, praca dydaktyczny, szkolenia
Ośrodek Polityki sądu, edukacji, przemocy w rodzinie specyfiki pracy w parach, praca komputer oraz i otrzymania
Społecznej w służby zdrowia w oparciu o pracę pracowników różnych w zespołach, flipchart certyfikatu
Poznaniu oraz organizacji Zespołów instytucji 2.Zapoznanie z odgrywanie było
pozarządowych z Interdyscyplinarnych podstawową wiedzą o scenek uczestnictwo
terenu gmin biologicznych oraz (elementy w co najmniej
powiatu społecznych przyczynach dramy), „burza 15 godzinach
grodziskiego agresji w rodzinie i ich mózgów”, szkolenia,
konsekwencjach, niedokończone aktywność
3.Zapoznanie z formami zdania oraz
pomocy rodzinie i wypełnienie
dziecku krzywdzonemu, ankiety
4.Poszerzenie wiedzy z ewaluacyjnej
zakresu obowiązujących
przepisów prawnych,
5.Zapoznanie z
metodami pracy
zespołów
interdyscyplinarnych w
zakresie diagnozy,
interwencji i
opracowania strategii,
6.Wypracowanie zasad
współpracy i działania.

16. Zachodnio- Łącznie: Policjanci „Elementy 1) przekazanie Szkolenia Wykłady, Flipchart, 8.12. 2008 Warunkiem Łącznie:
pomorskie 150 osób dzielnicowi, pierwszego kontaktu niezbędnej wiedzy dla warsztaty – projektor zaliczenia 42 782,80
pracownicy z osobą uwikłaną w dotyczącej przemocy poszczególn praca w multimedialny, szkolenia i
pomocy społecznej przemoc”. w rodzinie ych grup grupach, laptop, rzutnik, otrzymania W tym:
Urząd 2) zwiększenie zawodowych dyskusja papier, zaświadczenia 15 000,00
Marszałkowski skuteczności walki z długopisy, była obowiąz- z budżetu
Województwa przemocą domową, pisaki, kowa państwa
Zachodnio- 3) zmniejszenie skali materiały obecność oraz
pomorskiego w zjawiska problemu. szkoleniowe aktywne
Szczecinie 4) interdyscyplinarny uczestni-
aspekt ujęcia tematyki czenie w
przeciwdziałania szkoleniu
przemocy oraz miejsca
tych służb w lokalnym
systemie opieki nad
rodziną dotkniętą
problemem przemocy.

17
 Wojewódzki XIII posiedzenie spotkanie Zespołu było Zespół Wykłady, Flipchart, 11-12.12. 2008 Warunkiem
Interdyscyplinarny WIZ ds. PPwR poświęcone w znacznej interdyscypli warsztaty, pisaki, papier zaliczenia
Zespół ds. mierze omówieniu narny dyskusja szkolenia i
Przeciwdziałania sytuacji w gminach i otrzymania
Przemocy w powiatach województwa zaświadczenia
Rodzinie w zakresie aktywności była obowiąz-
samorządów lokalnych w kowa
tworzeniu obecność oraz
interdyscyplinarnej aktywne
formuły przeciwdziałania uczestni-
przemocy w rodzinie czenie w
szkoleniu
Finansowanie szkoleń Razem: Przekazana kwota
środków finansowych z
budżetu państwa
ogółem:
240 000,00 zł

Wykorzystana łączna
kwota
ogółem:
735 095,44 zł

W tym:

Kwota środków
finansowych z budżetu
państwa
ogółem:
231 976,27 zł

Kwota środków własnych

samorządów
Województw
ogółem:
503 119,17 zł

18
 Załącznik Nr 4

RAPORTY
ZE SPECJALISTYCZNYCH OŚRODKÓW WSPARCIA DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

2008 ROK

1
 Standard podstawowych usług świadczonych przez SOW w
zakresie: Liczba osób, Współpraca z Prowadzenie
którym instytucjami działań
udzielono zajmującymi monitorujący
Liczba osób, którym Przykłady
Lp Wojewó Nazwa i adres pomocy w się ch i
udzielono pomocy w "Dobrych
. dztwo SOW terapeutyczno- zapewnienia SOW w 2008 przeciwdziała- ewaluacyjnyc
interwencyjnym SOW w 2008 r. Praktyk"
wspomagającym potrzeb bytowych r. w formie aniem h efektów
całodobowej i przemocy w działalności
doraźnej rodzinie ośrodka

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1. Dolnoślą- Specjalistyczny Indywidualna praca Ośrodek znajduje się Liczba osób ogółem Z pomocy Miejski Osoby Organizowanie
skie Zapewnianie
Ośrodek prowadzona była samodzielnym 119 w tym: całodobowej Ośrodek opuszczające wyjść i imprez
schronienia bez
Wsparcia dla przez specjalistę ds. budynku, do którego 39 kobiet skorzystało: Pomocy Ośrodek mogą okolicznościowych
skierowania z
Ofiar pracy z rodziną w przylega teren 80 dzieci 119 osób Społecznej: zostać objęte wyjścia do
Miejskiego
Przemocy w sytuacji kryzysowej zielony ( boisko i Z pomocy Przeprowadzani na ich wniosek Aquaparku dla
Ośrodka Pomocy
Rodzinie ul. w oparciu o ustalenie miejsce do zabawy doraźnej: e wywiadów wsparciem dzieci,
Społecznej na
Obornicka 99, indywidualnego planu dla dzieci). Cały w punkcie środowiskowyc psychologiczn pokaz Motocros
okres do trzech
Wrocław pracy, spisanego w teren jest zamknięty, interwencyjny h ym, (dzieci mogły pod
miesięcy. Ochrona
formie kontraktu od strony wejścia m 194 osób Udzielanie pedagogiczny opieką skorzystać
przed sprawcą
pomiędzy monitorowany. pomocy m, mają z przejażdżki na
przemocy, ochrona
pracownikiem a Ośrodek znajduje się finansowej również motorze),
obiektu za
osobą korzystającą z budynku klientom możliwość uroczystość Dnia
pomocą
pomocy. dwupiętrowym, na zgodnie z uzyskania Matki,
monitoringu
Plan dostosowany każdym piętrze obowiązującym wsparcia festyn z okazji
kamer
do indywidualnej rozmieszczone są i przepisami. prawnika. dnia Dziecka
Pomoc medyczna
sytuacji rodziny. pokoje 2-3 osobowe, Porozumienia w Ośrodek nie w okresie
obejmowała:
Pomoc obejmowała: oraz wspólne zakresie kontaktuje się wakacyjnym
opłacanie
uregulowanie swojej łazienki i pralnie. W współpracy w z osobami wstępy za 1 zł do
konsultacji
sytuacji rodzinnej, Ośrodku znajduje się ramach opuszczający wrocławskich
medycznych i
mieszkaniowej, pracownia procedury mi go o ile nie kąpielisk,
specjalistycznych
sytuacji prawnej komputerowa, Niebieskiej wyrażą one nieodpłatne
w przypadku
(alimenty, opieka nad świetlica do zabawy Karty chęci do wyjście do
braku
dziećmi, sprawy dla dzieci, pokój, w Policja podtrzymania Mulitikina
ubezpieczenia
prawne); którym dzieci mogą tego kontaktu. współpraca ze
społecznego, oraz
uregulowanie spraw odrabiać lekcje i Liczba rodzin Studium
trudnej sytuacji
mieszkaniowych korzystać z pomocy objętych Animatorów
finansowej
(złożenie wniosku pedagogów. Na opieką w Kultury ( w
rodziny
o mieszkanie); terenie ośrodka ramach Ośrodku odbywają
pomoc
uregulowanie spraw znajdują się również procedury się cotygodniowe
psychiatryczną
związanych pomieszczenia w Niebieskiej zajęcia dla
(diagnoza
z zatrudnieniem których prowadzona Karty -48 mieszkanek pt.
psychiatryczna,
( rejestracja w PUP, jest terapia Projekt
poradnictwo
podjęcie pracy i jej psychologiczna oraz animacyjny dla
psychiatryczne,
utrzymanie). pomieszczenie w Kobiet oraz
leczenie
uzyskanie którym pomocy równoległe dla ich
psychiatryczne).
niezbędnych udziela pedagog. dzieci dotyczące
2
świadczeń z pomocy Ośrodek zapewnia sztuki kuglarstwa,
społecznej, środki czystości, zajęcia plastyczne,
oraz dokumentów środki chemiczne do integracyjne,
i zaświadczeń (dowód sprzątania i prania, teatralne i
tożsamości, odzież (w sytuacjach filmowe.
świadectwa pracy, tego wymagających). Organizacja
zaświadczenia W pokojach Spotkania z
lekarskie) przygotowane są Mikołajem
Udzielana aneksy kuchenne co zorganizowane we
była specjalistyczna umożliwia osobom współpracy z
pomoc: przebywającym klubem Rotarart
psychologiczna, przygotowanie sobie oraz organizacją
psychoterapeutyczna posiłków. Ośrodek „Psi Ratownik”.
Psycholog, nie prowadzi
psychoterapeuta wspólnej kuchni i
prowadził: stołówki.
poradnictwo Udzielanie pomocy
wsparcie socjalnej:
Pedagog prowadził: żywnościowej,
konsultacje rzeczowej tj. odzież,
dla dzieci środki kosmetyczno –
i młodzieży higieniczne, leki,
spotkania pościel, bielizna
diagnostyczne pościelowa i inne. W
zajęcia zakresie
ogólnorozwojowe interwencyjnym,
indywidualne zakres pomocy
i grupowe uzależniony będzie
(w grupach 3-5 osób) od indywidualnej
zajęcia terapeutyczne sytuacji rodziny
indywidualne
Grupa terapeutyczna
dla dzieci
i poradnictwo
dla rodziców:
poradnictwo
indywidualne
dla rodziców,
współpraca z matką
dziecka
uczestniczącego
w zajęciach
pedagogicznych,
terapeutycznych,
prowadzenie
w okresie realizacji
projektu grupy terapii
grupowej.
3
Specjalistyczny Zapewnienie 18 pokoi Liczba osób ogółem Z pomocy Jednostki Ocena Pracownicy SOW
Diagnoza rodziny
Ośrodek opieki ofiarom mieszkalnych, 185 osób; całodobowej organizacyjne udzielonej przeszkolili
oraz określenie
Wsparcia dla przemocy przez -wspólne -126 kobiet, Ośrodka pomocy pomocy w pracowników
zasobów ofiary
Ofiar okres 3 miesięcy z pomieszczenie do -3 mężczyzn, skorzystało społecznej(OPS kontekście pierwszego
przemocy,
Przemocy w możliwością pobytu dziennego, -56 dzieci łącznie: i PCPR), opanowania kontaktu, w tym:
diagnoza
Rodzinie ul. przedłużenia. W -pokój zabaw dla 101 osób policja straż trudności pracowników
problemowa
Ogrodowa 2a, przypadkach dzieci, Z pomocy miejska, życiowych, socjalnych z PCPR
dwupoziomowa,
58-306 uzasadnionych -pomieszczenie do doraźnej -prokuratura, -współpraca z oraz OPS,
diagnoza problemów
Wałbrzych sytuacją ofiary nauki, 84 osoby sąd OPS oraz kuratorów
indywidualnych i
przemocy w -odrębne powszechny, instytucjami sądowych,
diagnoza problemów
rodzinie, pomieszczenia do zespoły współpracując pedagogów,
rodzinnych),
ochrona przed zajęć kuratorskiej ymi w celu policjantów, straż
sporządzanie
osobą stosującą terapeutycznych służby sądowej badania miejską z tematyki
indywidualnego
przemoc materacowni, basen z dla dorosłych efektów przemocy w
planu pomocy
(profesjonalna kulkami oraz do oraz dzieci, prowadzonych rodzinie oraz
uwzględniającego
ochrona obiektu), spotkań grupy - zakłady opieki oddziaływań przeprowadzili
potrzeby, cele,
rozpoznanie wsparcia, zdrowotnej i podejmowanyc warsztaty
metody i czas pracy,
sytuacji ofiary - pomieszczenia poradnia h w stosunku dotyczące pracy ze
realizowanego
przemocy, kuchenne, zdrowia do ofiar sprawcą przemocy
poprzez indywidualne
interwencyjne - sanitaria (WC i psychicznego, przemocy w domowej.
kontrakty socjalne.
udzielanie natryski), - ośrodki rodzinie, Szkolenia odbyły
Terapia indywidualna
natychmiastowej -miejsce do prania, profilaktyki i uzyskane się w 8 powiatach.
ukierunkowana na
pomocy -suszarnia, terapii informacje są Łącznie w
korekcję dysfunkcji
psychologicznej, -ośrodek zapewnia uzależnień, odnotowywane szkoleniach
osobniczej,
medycznej i wyżywienie, odzież, szkoły, w uczestniczyły 232
terapia grupowa,
wsparcia, obuwie, środki wychowawcy dokumentacji osoby. Specjaliści
grupy wsparcia,
opracowanie planu higieny osobistej i klas, pedagodzy klienta. zatrudnieni w
praca socjalna,
pomocy, środki czystości szkolni, Utrzymywanie Ośrodku
Udzielanie
wspieranie w poradnie kontaktu z odwiedzili 512
poradnictwa
przezwyciężaniu psychologiczno ofiarami rodzin, w których
medycznego,
sytuacji -pedagogiczne, przemocy występuje
psychologicznego,
kryzysowej w parafia poprzez zjawisko
prawnego,
związku z rzymsko- kontakt przemocy.
socjalnego,
występowaniem katolicka, telefoniczny Ośrodek przystąpił
oraz prowadzenie
przemocy w organizacje oraz do koalicji na
diagnozy
rodzinie. pozarządowe możliwość rzecz Profilaktyki
psychologicznej i
działające w korzystania ze Krzywdzenia
pedagogicznej
regionie, wsparcia Małych Dzieci pn.
sytuacji dzieci,
Niebieska specjalistów. Dobry Rodzic
udzielanie dzieciom
Linia, punkty Dobry Start
wsparcia
konsultacyjne organizowanej
specjalistycznego-
działające przy przez Fundację
psychologicznego,
jednostkach Dzieci Niczyje.
terapeutycznego oraz
samorządu SOW
socjoterapeutycznego,
gminnego, zaprojektował i
udzielanie konsultacji
współpraca ze wydał 2 tyś.
wychowawczych
specjalistyczny Ulotek, które były
4
 mi ośrodkami dystrybuowane
wsparcia, wśród specjalistów
Fundacja zajmujących się
Niczyje Dzieci, zjawiskiem
uczelnie przemocy w
wyższe, rodzinie. Ośrodek
centrum nawiązał
Kształcenia współpracę ze
Ustawicznego Specjalistycznym
Ośrodkiem
Wsparcia dla Ofiar
Przemocy w
Rodzinie w
Zakopanem, gdzie
w ramach
wymiany dobrych
praktyk odbyła się
wizyta studyjna.
Zapoznano
słuchaczy Centrum
Kształcenia
Ustawicznego oraz
studentów
Wałbrzyskiej
Wyższej Szkoły
Zarządzania i
Przedsiębiorczości
z zasadami
funkcjonowania
SOW.
2. Kujawsko Specjalistyczny Zabezpieczenie Opracowanie Ośrodek na 10 miejsc Z pomocy ośrodka Z pomocy Miejskie i Monitorujące Prowadzenie dla
Pomor- Ośrodek schronienia diagnozy rodzinnej całodobowych. skorzystało łącznie całodobowej gminne OPS z wizyty w młodzieży zajęć
skie Wsparcia dla kobietom i ofiar przemocy. Dysponuje: 185 osób z tego: ośrodka powiatów: miejscach ART. – Treningu
Ofiar dzieciom Sporządzenie dwoma pokojami 124 kobiety, skorzystało inowrocławskie zamieszkania, Zastępowania
Przemocy w doświadczają indywidualnego planu mieszkalnymi, 30 mężczyzn, i 51osób go, osób Agresji.
Rodzinie cym przemocy w pomocy – podpisanie pokojem dziennym , 31 dzieci. Z pomocy bydgoskiego, opuszcza- Przeprowadzenie
ul. Bolesława rodzinie na okres kontraktu świetlicą dla dzieci, doraźnej nakielskiego, jących 13-14 maja
Krzywoustego do trzech miesięcy zawierającego pokojem do nauki, skorzystało mogileńskiego Ośrodek, 2008r.szkolenia
15, ( bez skierowania, potrzeby, cele, ogólnodostępną 134 osoby radziejowskie Działania dla policjantów na
88-100 nieodpłatnie). metody pracy i czas łazienką z go, Ewaluacyjne: temat „Pomoc
Inowrocław Udzielenie realizacji planu. wszystkimi białogardzkie pisanie oceny osobom
natychmiastowej Indywidualne urządzeniami go, realizacji doświadczającym
pomocy konsultacje ze sanitarnymi oraz z aleksandrows- planów przemocy w
psychologicznej, specjalistami. Udział pralkami, kiego, pomocy rodzinie i ofiarom
medycznej, w indywidualnej bądź pomieszczeniem do Komendy każdego handlu ludźmi” –
wsparcie prawne, grupowej terapii suszenia wypranych Powiatowe opuszczająceg szkolenie z
pedagogiczne i ukierunkowanej na rzeczy. Policji z tych o ośrodek funduszu
socjalne. wsparcie ofiary Ogólnodostępną powiatów oraz jako Krajowego
5
 Rozeznanie w przemocy w rodzinie kuchnią wyposażoną Sądy Rejonowe podsumowanie Programu Przeciw
sytuacji ofiar i oraz nabycie w naczynia i sprzęt w zawieranych działania
wsparcie w umiejętności ochrony do przechowywania , Inowrocławiu, kontraktów z Przemocy w
przezwyciężaniu przed osobą stosującą przygotowywania i Bydgoszczy, klientami Rodzinie.
sytuacji przemoc. spożywania Zespół Prowadzenie Grup
kryzysowej Udzielanie posiłków. Zapewnia Kuratorów Wsparcia dla
konsultacji my również: sądowych w kobiet ofiar
wychowawczych dla odzież, obuwie, Inowrocławiu, przemocy w
rodziców i dzieci. środki higieny Ośrodek rodzinie ( w tym
Przeprowadzanie osobistej, środki do Profilaktyki i wyjazdowa grupa
diagnozy sytuacji utrzymania czystości Wczesnej wsparcia )
dzieci i udzielanie im w pomieszczeniach Terapii
wsparcia ośrodka Uzależnień w
psychologicznego lub oraz wykupuje Inowrocławiu,
pomocy my leki dla dzieci i Ośrodek
socjoterapeutycznej kobiet wg zleceń Leczenia
Zapewnienie dostępu lekarskich. Odwykowego
do pomocy w Radziejowie
medycznej.
Specjalistyczny a) Do hostelu a) Zawarcie a) Ośrodek jest Z pomocy ośrodka Pomoc Ośrodki Monitorujące : a)Współrealizo-
Ośrodek Ośrodka osoba porozumienia o wolnostojącym skorzystało łącznie całodobowa: pomocy - wizyty w wanie programu
Wsparcia dla doznająca współpracy, budynkiem, 30 osób -30 osób, społecznej miejscach „Razem
Ofiar przemocy zostaje opracowanie b) 3 pokoje 12 kobiet Pomoc - powiatowe zamieszkania, Bezpieczniej” we
Przemocy w przyjęta bez diagnozy sytuacji mieszkalne 18 dzieci doraźna centra pomocy - współpraca z współpracy ze
Rodzinie skierowania i bez rodziny przeznaczone dla 10 – 411 osób rodzinie instytucjami Starostwem
ul. względu na b) sporządzenie osób, - Policja Informacje Powiatowym w
Przemysłowa 6, dochód na okres indywidualnego planu c) ogólnodostępna - Zespół uzyskane w Tucholi,
89-500 Tuchola do trzech miesięcy pomocy kuchnia, Kuratorskiej trakcie b) inicjatywa
z możliwością uwzględniającego d) 2 łazienki, Służby Sądowej powyższych powołania
przedłużenia potrzeby, cele i e) pokój dziennego - poradnie działań Stowarzyszenia Na
b) ochrona przed metody pracy oraz pobytu, Pedagogiczno- odnotowywane Rzecz Pomocy
sprawcą przemocy czas realizacji planu, f) świetlica dla dzieci Psychologiczne są w „Kartach Osobom
poprzez obsługę c) udzielanie z wyodrębnionym - Gminne pracy z Uwikłanym w
firmy poradnictwa miejscem do Komisje klientem” Przemoc (złożenie
ochroniarskiej prawnego, odrabiania lekcji Rozwiązywania Ewaluacyjne : wniosku o
c) zapewnienie d) udzielanie g) sala terapeutyczna, Problemów - posiedzenia rejestrację w
pomocy poradnictwa h) pralnia z suszarnią, Alkoholowych zespołu Sądzie)
psychologicznej, psychologicznego, i) plac zabaw (przed - szkoły, zewnętrznego c) współpraca z
w przypadku e) udzielanie budynkiem) przedszkola – ocena PCPR w Tucholi w
konieczności poradnictwa Mieszkańcy hostelu - Urzędy Miast, realizacji ramach realizacji
medycznej i medycznego, mają zapewnione Gmin, planów programu
wsparcia f) udzielanie również wyżywienie - Sądy pomocy korekcyjno-
d) rozpoznanie indywidualnych (przygotowują je -stowarzyszenia edukacyjnego dla
sytuacji ofiar konsultacji- terapia samodzielnie), odzież działające na sprawców
przemocy indywidualna i i obuwie, środki rzecz przemocy
e) wsparcie w grupowa higieny osobistej i przeciwdziałani d) zawarcie
przezwyciężaniu g) prowadzenie grupy środki czystości, a przemocy w porozumienia o
sytuacji wsparcia dla osób niezbędne leki. rodzinie, np. współpracy z
6
 kryzysowej doznających „Niebieska Komendą
przemocy, Linia” Powiatową Policji
i) rozeznanie sytuacji w Tucholi i
dzieci i udzielanie im Urzędem Miejskim
wsparcia w Tucholi w celu
psychologicznego, realizowania
organizowanie zajęć wspólnych celów
socjoterapeutycznych, na rzecz pomocy
j) udzielanie osobom
konsultacji doznającym
wychowawczych, przemocy.
k) objęcie rodziny
pomocą w formie
pracy socjalnej
3. Lubelskie Specjalistyczny - Zapewnienie -Opracowanie Lokalizacja na II Z pomocy ośrodka Z pomocy Jednostki Comiesięczne Porozumienie
Ośrodek schronienia bez diagnozy rodziny , piętrze (całodobowy skorzystały łącznie całodobowej organizacyjne analizy o współpracy
Wsparcia dla skierowania na - sporządzenie monitoring, wideo 153 osoby , w tym: ośrodka pomocy jakościowe i zawarte
Ofiar okres trzech indywidualnego planu domofon) 76 kobiet skorzystały: społecznej (OPS, ilościowe z 10 podmiotami
Przemocy w miesięcy z pomocy -oddzielna klatka 16 mężczyzn 102 osoby PCPR) działalności (jednostki
Rodzinie możliwością uwzględniającego schodowa na II 61 dzieci - Z pomocy -policja Ośrodka, organizacyjne
ul. Wielka101 przedłużenia, potrzeby, cele , piętro, doraźnej: -prokuratura -osoby gminy, powiatu,
22-630 - ochrona przed metody i czas pomocy, - ośrodek dysponuje 6 51 osób - sąd oraz Zespół opuszczające organizacje
Tyszowce sprawcą przemocy - udzielanie pokojami Kuratorskiej Ośrodek pozarządowe,
(obiekt całodobowo poradnictwa mieszkalnymi wraz z Służby Sądowej wypełniają parafia), celem
monitorowany), medycznego, łazienkami(1 łazienka (Wydział Karny, ankietę z realizacji zadań
-udzielanie psychologicznego, na 5 osób), Rodzinny i adresem m.in. na rzecz osób
natychmiastowej prawnego i socjalnego, -pokojem dla matki z Nieletnich) zamieszkania i dotkniętych
pomocy -prowadzenie grup dzieckiem -zakłady opieki telefonem przemocą,
psychologicznej, wsparcia(1x/tyg) -pokojem dla osoby zdrowotnej i kontaktowym kryzysem,
medycznej i -prowadzenie grup niepełnosprawnej poradnia -utrzymywanie zagrożonych
wsparcia, terapeutycznych - ogólnodostępna zdrowia kontaktu z wykluczeniem
- rozeznanie (2x/miesiącu) kuchnia (samodzielne psychicznego osobami społecznym,
sytuacji ofiary, -prowadzenie grup przygotowywanie -szkoły, opuszczającymi -organizacja
-wspieranie w relaksacyjnych posiłków), przedszkola Ośrodek (forma Konferencji
przezwyciężaniu -prowadzenie terapii - miejsce zabaw dla -poradnie kontaktu: Gminnej ph. „Stop
sytuacji kryzysowej indywidualnej dzieci(holl, sala terapii psychologiczno- telefoniczna, przemocy! ofiary
ukierunkowanej na zajęciowej-świetlica, pedagogiczne listowna, przestępstw mają
wsparcie ofiary plac zabaw), -organizacje elektroniczna) prawa”
przemocy w rodzinie - pokój do odrabiania pozarządowe -do 2 miesięcy skierowanej do
oraz nabycie lekcji, wyposażony w działające w po opuszczeniu instytucji,
umiejętności ochrony 5 stanowisk powiecie ośrodka przez organizacji,
przed osobą stosującą komputerowych tomaszowskim osobę/rodzinę społeczności
przemoc w rodzinie - pralnia z suszarnią, -„Niebieska wysyłane jest lokalnej
- zajęcia - pokój do terapii Linia” pismo do OPS , (partnerstwo z
psychoedukacyjne indywidualnej i terapii -punkty celem MOPS, OIK, UM)
-treningi umiejętności grupowej, konsultacyjne przedstawienia -organizacja
społecznych - pomieszczenie do działające przy sytuacji osób w Konferencji
-treningi umiejętności pobytu dziennego, jednostkach miejscu Powiatowej „Praca
7
życiowych -zapewnia samorządu zamieszkania z dzieckiem-ofiarą,
-treningi umiejętności wyżywienie, odzież i gminnego -spotkania lub świadkiem
wychowawczych obuwie, -parafie klientów i przemocy”
-konsultacje - zapewnia środki -Urzędy Gminne specjalistów skierowanej do
wychowawcze higieny osobistej, i Miejskie Ośrodka służb, instytucji,
-zajęcia z zakresu środki czystości -Gminne -systematyczna organizacji
kinezjologii edukacji -leki (w miarę Komisje współpraca ze pozarządowych
prowadzone metodą potrzeb). Rozwiązywania służbami pracujących na
P.Dennisona Problemów zajmującymi się rzecz dzieci
-zapewnienie dostępu Alkoholowych przeciwdziałanie (partnerstwo z
do pomocy -Ośrodki m przemocy w OIK),
medycznej(lekarz Interwencji rodzinie(forma : -organizacja
rodzinny, lekarz Kryzysowej telefoniczna, szkolenia dla kadry
psychiatra) -sanatorium pisemna) pomocy społecznej
- przeprowadzenie uzdrowiskowe -osoby po „Ochrona dziecka
diagnozy sytuacji -„Caritas” opuszczeniu w rodzinie
dzieci i udzielanie im Diecezji Ośrodka dysfunkcyjnej”
wsparcia Zamojsko- korzystają z (partnerstwo z
psychologicznego oraz Lubaczowskiej pomocy PCPR, OIK),
specjalistycznej -Powiatowe ambulatoryjnej - prelekcje na
pomocy Urzędy Pracy (konsultacje, konferencjach
socjoterapeutycznej i -warsztaty poradnictwo, powiatowych na
terapeutycznej. terapii pomoc temat
zajęciowej, psychologiczna, przeciwdziałania
-Samorządowe wsparcie) przemocy w
Centrum Kultury -udział rodzinie
w Tyszowcach rodzin/osób w i funkcjonowania
-Wydział imprezach Ośrodka,
Polityki edukacyjnych, -prowadzenie
Społecznej kulturalno- warsztatów
oświatowych i spotkań
organizowanych edukacyjnych dla
przez jednostkę rodziców, dzieci
i młodzieży
Wszystkie w szkołach na
uzyskane terenie Powiatu
informacje Tomaszowskiego,
dokumentowa -szkolenia
ne są w przedstawicieli
„Dokumentacji służb i instytucji w
Indywidualnej Powiecie
Klienta SOW” Tomaszowskim,
celem pracy
interdyscyplinarnej
(tworzenie
Zespołów
Interdyscyplinarny
ch w gminach
8
Powiatu
Tomaszowskiego)
-organizacja
imprez
okolicznościowych
, kulturalno-
oświatowych dla
aktualnych i
byłych klientów
Ośrodka, wespół
ze środowiskiem
lokalnym m.in.
Zabawa
Choinkowa,
Mikołaj, Wigilia
(współpraca z
SCK, UM, MOPS,
KGW)
-spotkanie
z Biskupem
Zamojsko-
Lubaczowskim
w Ośrodku
z okazji Dnia
Dziecka;
uczestniczą osoby
przebywające
czasowo
w Ośrodku oraz te,
które korzystają
z pomocy
ambulatoryjnej
placówki,
-pozyskiwanie
środków
pozabudżetowych
przez Ośrodek
w partnerstwie
z jednostkami
pomocy
społecznej,
organizacjami
pozarządowymi;
udział klientów
Ośrodka w
realizacji zadań.
Uczestniczą osoby
czasowo
9
 przebywające
w placówce oraz
korzystające
z pomocy
ambulatoryjnej
jednostki ( 5
konkursów m.in.
„Z rodziną nie
tylko na zdjęciu”,
„Babska
e-sprawa”,
„Kruszyć bariery!-
zwyczajna
sprawa”).
Specjalistyczny - Udzielenie - Opracowanie - Ośrodek posiada Ogółem z pomocy Z pomocy Miejski Ośrodek Działania Systematyczna
Ośrodek schronienia na diagnozy środowiska osiem aneksów ośrodka skorzystało całodobowej Pomocy Rodzinie Monitorujące realizacja praktyk
Wsparcia dla okres trzech rodzinnego i mieszkaniowych (w 443 osoby w tym: ośrodka -Gminne O opuszczeniu ciągłych,
Ofiar miesięcy z indywidualnego skład aneksu wchodzi 11 mężczyzn skorzystało Ośrodki Pomocy Ośrodka specjalizacyjnych
Przemocy w możliwością programu pomocy pokój, kuchnia i 328 kobiet 77 osób Społecznej powiadamiane przez studentów
Rodzinie przedłużenia. ofierze przemocy w łazienka). 104 dzieci -Z pomocy -Policja są KUL oraz UMCS
Ul. - Zapewnienie rodzinie -Pomieszczenie doraźnej -Sądy odpowiednie - wycieczka po
Bazylianówka bezpieczeństwa uwzględniające świetlicowe. skorzystało -Szkoły instytucje w Lublinie o
44 ofiarom przemocy potrzeby, cele, -Plac zabaw dla 366 osób. -Centrum danym rejonie, charakterze
20-044 Lublin i ich dzieciom oraz metody i czas dzieci. Interwencji gdzie klientka edukacyjnym
ochronę przed pomocy -Miejsce do nauki. Kryzysowej będzie trolejbusem
sprawcą przemocy - Udzielenie -Pralnię. -Zespół mieszkać, „Ziutek”
(monitoring poradnictwa -Gabinet lekarski. Kuratorskiej m.in. Policja, - dzień dziecka
ośrodka, rolety medycznego, -Zapewnia środki Służby Sądowej. MOPR, oraz w „Mini ZOO”
antywłamaniowe, psychologicznego, higieny, środki Specjalistyczna Sąd w Leonowie
całodobowa prawnego i czystości i potrzebne Poradnia Uzyskane -współorganizcja
ochrona). socjalnego leki. Psychoprofilakty informacje o wypoczynku
- Zapewnienie Prowadzenie grup -Możliwość ki i Terapii klientce letniego dla dzieci
posiłku wsparcia i grup korzystania z punktu Rodzin odnotowywane z Fundacją „Bądź
interwencyjnego w terapeutycznych dla rozdawnictwa -Niebieska Linia są w karcie między nami’’
chwili przyjęcia do ofiar przemocy w odzieży. -Rodzinny opuszczenia - współpraca z
ośrodka. rodzinie -Przekazywanie Ośrodek ośrodka. Środowiskowym
- Udzielenie - Prowadzenie terapii podopiecznym Diagnostyczno- Informacje te Domem
pomocy indywidualnej produktów Konsultacyjny zbierane są od Samopomocy
psychologicznej, ukierunkowanej na spożywczych -Fundacja „ pracowników w Sawine,
medycznej a w wsparcie ofiary w ramach współpracy Bądź Między socjalnych, Stowarzyszeniem
szczególności przemocy w rodzinie z Bankiem Żywności Nami” dzielnicowych, Kobiet Gminy
wsparcia w oraz nabycie w Lublinie. -Uczelnie kuratorów oraz Sawin - Spotkanie
przezwyciężaniu umiejętności ochrony UMCS, KUL samych integracyjne „Na
sytuacji przed osobą stosującą -Lubelskie klientek scenie pamięci”
kryzysowej przemoc w rodzinie media kontaktujących dla matek i dzieci z
związanej z - Zapewnienie się z ośrodków wsparcia
występowaniem dostępu do pomocy Ośrodkiem z woj. Lubelskiego
przemocy w medycznej Działania 17 październik
10
rodzinie. - Przeprowadzenie ewaluacyjne: Sawin
- Rozpoznanie diagnozy sytuacji Ocena - publikacje
sytuacji ofiary dzieci i udzielenie im realizacji pracowników
przemocy w wsparcia celów ośrodka
rodzinie i psychologicznego określonych w w czasopismach
opracowanie planu oraz specjalistycznej indywidualny i pracach pod
pomocy pomocy m programie redakcją Anny
terapeutycznej pomocy w Kanios
- Udzielanie formie Przeciwdziałanie
konsultacji pisemnej, przemocy- ujęcie
wychowawczych rozmowa interdyscyplinarne
końcowa - artykuł mgr
podsumowując Agnieszki Bujko
a pobyt w Doświadczenia
Ośrodku Fundacji SOS
(forma Ziemi Lubelskiej
pisemna) w Zakresie
Wsparcia dla Ofiar
Przemocy. Lublin
2008
-Udział w
konferencji
organizowanej
rzez Ministerstwo
Pracy i Polityki
Społecznej pn.
„Przemoc w
rodzinie- Zareaguj
nie bądź obojętny”
25 czerwiec 2008
-Udział w
Ogólnopolskim
Zjeździe
Specjalistycznych
Ośrodków
Wsparcia- 27-28
listopad Pruszków.
-Udział W
Ogólnopolskiej
konferencji
Przeciw Przemocy
w Rodzinie 1- 3
grudnia Warszawa.
- kultywowanie
tradycji i
obyczajów
polskich po przez
organizowanie
11
 wspólnych świąt
i uroczystości
Powyższe
działania miały
charakter
edukacyjny,
profilaktyczny,
terapeutyczny,
poznawczy.

4. Lubuskie Specjalistyczny Zgodnie z - Zespół 20 miejsc Z pomocy placówki W 2008 r. z Ośrodek -Realizacja -W ramach
Ośrodek obowiązującym pracowników -pokoje: skorzystało pomocy współpracuje z: planu pomocy, kampanii
Wsparcia standardem: Ośrodka opracowuje 2 dwuosobowe, 1 106 osób, w tym: placówki - ośrodkami praca informacyjnych
dla Ofiar -przyjmowanie diagnozę oraz trzyosobowy, - 47 kobiet, skorzystało pomocy terapeutyczna, Radio RMG
Przemocy w klientów w trybie (wspólnie z klientem) 2 czteroosobowe i -5 mężczyzn łącznie 388 społecznej zmiany w wyemitowało
Rodzinie interwencyjnym indywidualny plan 1 pięcioosobowy - 54 dzieci osób -Policją zachowaniu reportaż z SOW
Ul. Okrzei 39 bez skierowania, pomocy w celu - świetlica Z pomocy -Sądami klientki, dotyczący
66-400 nieodpłatnie, bez wyjścia z sytuacji - sala terapeutyczna całodobowej -Prokuraturą podejmowana przemocy w
Gorzów Wlkp. względu na kryzysowej i do zajęć -106 osób -lokalnymi i przez nią rodzinie, jej
dochód i miejsce uwikłania w przemoc, relaksacyjno- Z pomocy ponadlokalnymi aktywność jest skutków oraz form
zamieszkania na -plan pomocy jest na rekreacyjnych doraźnej stowarzyszenia dokumentowa pomocy ofiarom
okres 3 miesięcy bieżąco - oddzielny pokój do -282 osoby mi (np. na w aktach przemocy w
(pobyt jest weryfikowany nauki dla dzieci Fundacją klientki, rodzinie.
przedłużany w -diagnozowana jest -kuchnia dla „Dzieci zawiera ocenę -SOW bierze
uzasadnionych sytuacja dzieci, mieszkańców do Niczyje”, postępów, udział w Koalicji
sytuacjach) placówka pomaga w samodzielnego „Niebieską wytyczenie na rzecz
-zapewnienie uzyskaniu miejsca w przygotowywania Linią”, dalszych krzywdzonych
izolacji i ochrony szkole, przedszkolu, posiłków, Stowarzysze- celów dzieci, w ramach
przed sprawcą ułatwia dostęp do -zapewnienie w niem „Damy -w aktach współpracy z
przemocy lekarzy-specjalistów, ramach potrzeb Radę”, klientki Fundacją Dzieci
-udzielanie świadczy rodzicom produktów „Rozwój”, znajduje się Niczyje.
natychmiastowej poradnictwo w spożywczych i art. Stowarzysze- Karta Odejścia -przedstawiciele
pomocy sprawach higieny osobistej niem podsumowują- SOW biorą udział
psychologicznej, opiekuńczo- -pralnia, Ratowników ca jej pobyt w ,jako prelegenci w
medycznej i wychowawczych - suszarnia, Medycznych ośrodku, konferencjach na
wsparcia - mieszkaniec jest - łazienki, toalety, itd.) podejmowane szczeblu
-wspieranie w celu przygotowany do Wszystkie - lokalnymi działania na wojewódzkim
przezwyciężenia własnej aktywności pomieszczenia są mediami rzecz klientki, -w ramach
sytuacji -może korzystać z wyposażone -poradniami nawiązane współpracy z
kryzysowej różnych form komfortowo w psychologiczno kontakty z Komendą
pomocy: terapii niezbędne sprzęty i pedagogicznym instytucjami, Wojewódzką
indywidualnej, grupie meble. i dalsze plany Policji w Gorzowie
wsparcia dla ofiar -placówkami klientki, Wlkp. SOW wziął
przemocy w rodzinie, terapii wskazane udział w Dniu
zajęciach uzależnień miejsce Ofiar Przestępstw
relaksacyjno - - placówkami pobytu, (22.02.08)
ruchowych, ochrony -informowanie udzielając pomocy
spotkaniach zdrowia telefoniczne i w
12
społeczności pisemne zorganizowanym
mieszkańców właściwego w KWP punkcie
- w miarę ops , policjanta konsultacyjnym.
możliwości SOW dzielnicowego, -we współpracy ze
organizuje warsztaty kuratora Stowarzyszeniem
psychoedukacyjne, sądowego o „Rozwój”
zajęcia artterapii dla opuszczeniu zorganizowano w
dzieci, zajęcia przez klientkę SOW szkolenia
profilaktyczne placówki i do specjalistyczne–
- udzielane jest miejsca Studium Przeciw-
poradnictwo zamieszkania działania
psychologiczne, wskazanego w Przemocy w
prawne, Karcie Rodzinie oraz
pedagogiczne, Odejścia z Studium Pomocy
socjalne prośbą o Psychologicznej
-placówka zapewnia dalszy - W ramach
dostęp do pomocy monitoring jej projektu
medycznej, pomaga sytuacji, wgląd finansowanego ze
w uzyskaniu w środowisko środków Funduszu
niezbędnych -wymiana Inicjatyw
dokumentów i informacji o Obywatelskich pt.
załatwianiu klientce „Budowa systemu
formalności typu pomiędzy przeciwdziałania
rejestracja w PUP, placówką a przemocy w
uzyskane świadczeń ops, kuratorem rodzinie” wydano i
- klient może liczyć sądowym, rozpowszechniono
na wsparcie ośrodka policjantem broszurę
także po opuszczeniu dzielnicowym informacyjną
placówki w celu zawierającą m.in.
- klienci niwelowania mity i stereotypy
ambulatoryjni potencjalnych dot. przemocy
uzyskują pomoc zagrożeń jej domowej, podst.
ukierunkowaną na niebezpieczeń- informacje o
ocenę sytuacji stwa przemocy, aspekty
zagrożenia - kontakt prawne, dane
uruchomienie działań telefoniczny z teleadresowe i
interwencyjnych, klientką, zadania służb
edukację dotyczącą zachęcanie jej zajmujących się
zjawiska przemocy, w do korzystania problemem
zakresie niezbędnym z oferowanych przemocy
do powstrzymania form wsparcia
przemocy i ambulatoryjnie
korzystania z -wizyty
własnych praw, pracowników
dotyczącą problemów SOW-u u
współistniejących z klientki w
przemocą, wsparcie miejscu jej
emocjonalne, zamieszkania
13
 rozpoznanie potrzeb,
-funkcjonuje
całodobowy telefon
zaufania;
przeprowadzono 1718
interwencji
telefonicznych
- przeprowadzono 12
interwencji za
pośrednictwem
e-mail
przeprowadzono 15
interwencji w
środowisku

5. Łódzkie Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Zapewnienie Liczba osób, którym Liczba osób, Instytucje Działania Współpraca z
Ośrodek schronienia diagnozy rodzin całodobowego, udzielono pomocy którym współpracujące monitorujące międzynarodową
Wsparcia dla ofiarom przemocy i indywidualnych bezpłatnego w Ośrodku udzielono ze w Ośrodku organizacją
Ofiar w rodzinie bez planów pomocy schronienia w 2008 r. – pomocy: Specjalistyczny polegają charytatywną
Przemocy skierowania i bez terapeutycznej; w tym: 4324 osoby, - w formie m Ośrodkiem na Rotary Club,
w Rodzinie względu na - porady socjalne; pomieszczeń w tym: całodobowej Wsparcia organizowaniu w wyniku której
ul. dochód na okres - porady sypialnych, 3637 kobiet, 171 osobom, z 2008 r. : około 3 placówka
Franciszkańska do 3 miesięcy pielęgniarskie; wspólnego 296 mężczyzn, - w formie spotkań otrzymała
z możliwością - porady pomieszczenia 391 dzieci - Łódzki Urząd z każdym darowiznę
85 doraźnej
przedłużenia psychologiczne do pobytu dziennego, 4 153 osobom Wojewódzki podopiecznym rzeczową
91-837 Łódź
w przypadkach - porady rodzinne; łazienek, kuchni, Wydział przebywając- umożliwiającą
uzasadnionych - porady miejsca zabaw dla Polityki ym utworzenie
sytuacj¹ ofiary pedagogiczne; dzieci, Społecznej; w placówce pracowni
przemocy - porady prawne; pomieszczenia do - Urząd Miasta do 3 miesięcy komputerowej i
w rodzinie; - porady telefoniczne; nauki, Łodzi Wydział w trakcie, placu zabaw dla
- rozpoznanie - prowadzenie grup pomieszczenia do Zdrowia których dzieci
sytuacji ofiary wsparcia prania Publicznego; dokonywane przebywających
przemocy i grup i suszenia; - Miejska jest w Ośrodku,
w rodzinie terapeutycznych dla - zapewnienie Komisja planowanie, - współpraca z
i opracowanie ofiar przemocy wyżywienia; Rozwiązywani omawianie mediami (telewizja
planu pomocy; w rodzinie; - zapewnienie a Problemów i regionalna,
ochrona ofiar - terapia rodzinna; odzieży, Alkoholowych podsumowanie telewizja Polsat,
przemocy - terapia o obuwia oraz - Miejski działań w prasa) w celu
w rodzinie przed indywidualna środków Ośrodek zakresie przygotowania
osób stosujących ukierunkowana na higieny osobistej Pomocy postępów programów
przemoc wsparcie ofiary i środków czystości. Społecznej terapeutyczn- dotyczących
w rodzinie; przemocy w w Łodzi; ych, sytuacji zjawiska przemocy
- udzielanie rodzinie oraz - Regionalne socjalno- w rodzinie
natychmiastowej nabycie Centrum bytowej, z udziałem
pomocy umiejętności Polityki zdrowotnej, specjalistów
psychologicznej, ochrony przed osób Społecznej; prawnej zatrudnionych w
medycznej stosujących - Policja; i rodzinnej. placówce oraz
i wsparcia; przemoc - Kuratorzy W spotkaniach pensjonariuszek
14
 - wspieranie w rodzinie; sądowi; tych oprócz Ośrodka,
w przezwyciężeniu - zapewnienie - Centrum Praw podopiecznych - w listopadzie
sytuacji dostępu Kobiet; uczestniczą ubiegłego roku
kryzysowej do pomocy - Ośrodek terapeuci, Kierownik
związanej medycznej; Interwencji pracownicy Specjalistycznego
z występowaniem - diagnoza sytuacji Kryzysowej; socjalni, Ośrodka Wsparcia
przemocy dzieci - Liga Polskich pielęgniarki dla Ofiar
w rodzinie. i udzielanie Kobiet; i pedagog Przemocy w
im wsparcia - Fundacja Rodzinie dokonał
psychologiczne- „Opoka”; prezentacji
go oraz Fundacja „Bank działalności,
specjalistycznej Żywności”. struktury
pomocy organizacyjnej
socjoterapeuty- oraz zakresu usług
cznej świadczonych
i terapeutycznej; przez placówkę
konsultacje podczas narady
wychowawcze. szkoleniowo-
informacyjnej dla
dyrektorów PCPR-
ów, dyrektorów
placówek
opiekuńczo-
wychowawczych
oraz ośrodków
adopcyjno-
opiekuńczych w
województwie
łódzkim.

6. Małopols Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie Ośrodek jest Z pomocy ośrodka Pomocy GOPS, Monitorujące: W maju 2008r.
kie Ośrodek schronienia na diagnozy ofiary oraz wydzielonym skorzystało łącznie całodobowej MOPS, Wizyty w Dyrektor Ośrodka
Wsparcia dla okres sytuacji rodzinnej, skrzydłem budynku, 1015 osób, w tym Ośrodka OPS, miejscach przystąpił do
Ofiar 3 miesięcy z - sporządzenie - posiada osobne 678 kobiet, skorzystało PCPR, zamieszkania, realizacji
Przemocy w możliwością indywidualnego planu wejście, 238 mężczyzn, 17 osób Kościół, zdobywanie programu
Rodzinie przedłużenia, pomocy - 3 pokoje z 99 dzieci z pomocy Policja, informacji o Regionalnego
i Ośrodek - ochrona przed uwzględniającego łazienkami, doraźnej 613 Straż Miejska, miejscu Ośrodka Polityki
Interwencji sprawcą przemocy potrzeby, cele i - pomieszczenie osób Prokuratura, przebywania Społecznej w
Kryzysowej w (monitoring metody pracy oraz kuchenno - salonowe, Sąd oraz Zespół sprawcy Krakowie
Oświęcimiu obiektu), czas realizacji planu, - kącik do odrabiania Kuratorskiej przemocy, „Przeciw
ul. - udzielanie - udzielanie lekcji, Służby informacje przemocy.
Dąbrowskiego natychmiastowej poradnictwa - łazienkę dla Sądowej, pozyskiwane Budowanie
139 pomocy medycznego, niepełnosprawnych Szkoły, w trakcie lokalnych koalicji -
psychologicznej psychologicznego, - ubikację dla Komisje ds. monitoringu są interwencje
i wsparcia, prawnego i personelu, rozwiązywania odnotowywane w przemocy
- rozeznanie socjalnego - pokój przyjęć, problemów w kartach domowej”
sytuacji ofiary, - udzielanie - pralnię z suszarnią, alkoholowych, informacyjn- W grudniu 2008
wspieranie w indywidualnych - pomieszczenie Poradnie ych klientów Ośrodek
15
 przezwyciężaniu konsultacji, terapii do terapii grupowej, psychologiczno współorganizował
sytuacji indywidualnych i - możliwość -pedagogiczne konferencję
kryzysowej grupowych samodzielnego „Chcemy by były
- prowadzenie terapii przygotowywania szczęśliwe”
indywidualnej posiłków,
ukierunkowanej - zapewnienie
na wsparcie ofiary środków higieny i
przemocy w rodzinie czystości
oraz nabycie
umiejętności ochrony
przed osobą stosującą
przemoc
w rodzinie,
- zapewnienie
dostępu
do pomocy
medycznej,
- prowadzenie
diagnozy sytuacji
dzieci i udzielanie im
wsparcia
psychologicznego
oraz specjalistycznej
pomocy
socjoterapeutycznej i
terapeutycznej
- udzielanie
konsultacji
wychowawczych
udzielanie konsultacji
dot. uzależnień
Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Ośrodek posiada Z pomocy ośrodka Z pomocy MGOPS, Monitorujące: - Praca w
Ośrodek schronienia na diagnozy ofiary oraz osobną klatkę skorzystało łącznie całodobowej PCPR, - wizyty w zespołach
Wsparcia dla okres 3 miesięcy z sytuacji rodzinnej, schodową na piętro, 399 osób, w tym Ośrodka Policja z miejsc miejscach interdyscyplinarn-
Ofiar możliwością - sporządzenie - 6 pokoi, 244 kobiety, skorzystało zamieszkania zamieszkania, ych
Przemocy w przedłużenia, indywidualnego planu - 2 pomieszczenia 26 mężczyzn, 62 osoby z klientów - zdobywanie - spotkania
Rodzinie w - ochrona przed pomocy w formie kuchenne 129 dzieci pomocy Sąd oraz Zespół informacji społeczności
Tarnowie sprawcą przemocy kontraktu - pomieszczenie doraźnej Kuratorskiej o miejscu - superwizja
ul. Szarych (obiekt uwzględniającego świetlicowe do 337 osób Służby przebywania praca na
Szeregów 1 monitorowany potrzeby, cele i zabaw dla dzieci, Sądowej, sprawcy kontrakcie
całodobowo), metody pracy oraz - pokój do Szkoły, przemocy, - warsztaty
- udzielanie czas realizacji planu, odrabiania lekcji, Ośrodek - informacje psychoedukacyjne
natychmiastowej - udzielanie - łazienki 4 Leczenia pozyskiwane dla rodziców
pomocy poradnictwa - 2 pralnie z Uzależnień i w trakcie rozwijające
psychologicznej i psychologicznego, suszarniami Współuzależnie monitoringu są kompetencje
wsparcia, prawnego i - Pomieszczenie nia odnotowywane rodzicielskie
- rozeznanie socjalnego oraz do terapii grupowej, w kartach - trening
sytuacji ofiary, konsultacji - możliwość „Monitoring gospodarowania
16
 wspieranie w psychiatrycznych samodzielnego sytuacji budżetem
przezwyciężaniu - udzielanie przygotowywania życiowej po - akcja
sytuacji indywidualnych posiłków, opuszczeniu profilaktyczna”
kryzysowej konsultacji, terapii oraz korzystania ośrodka” Pełni mocy bez
indywidualnych z wyżywienia w Ewaluacyjne: przemocy”
- prowadzenie terapii stołówce lub bieżąca adresowana do
indywidualnej zapewnienie środków systematyczna młodzieży
ukierunkowanej na zakup artykułów ocena efektów - warsztaty
na wsparcie ofiary żywnościowych realizacji kontroli złości dla
przemocy w rodzinie - zapewnienie działań na uczniów szkół
oraz nabycie środków higieny, podstawie ponadgimnazjalny
umiejętności ochrony czystości, środków danych z ch
przed osobą stosującą opatrunkowych i monitoringu, - akcja uliczna-
przemoc pierwszej pomocy kontaktu z rozdawanie ulotek
w rodzinie, medycznej klientami, profilaktycznych
- zapewnienie oraz spotkań przez
dostępu grupy wolontariuszy
do pomocy wsparcia adresowanych
medycznej, do młodzieży
- prowadzenie koncert rockowy
diagnozy sytuacji i wernisaż prac
dzieci i udzielanie im profilaktycznych
wsparcia związanych
psychologicznego z przemocą
oraz specjalistycznej domową i
pomocy rówieśniczą
socjoterapeutycz-nej
grupy
socjoterapeutyczne
i terapeutycznej
- udzielanie
konsultacji
wychowawczych
grupa wsparcia dla
osób
doświadczających
przemocy
Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Ośrodek posiada Z pomocy ośrodka Z pomocy PCPR Monitorujące: W lutym 2008
Ośrodek schronienia na diagnozy ofiary oraz osobną klatkę skorzystało łącznie całodobowej OPS w - wizyty w ośrodek brał udział
Wsparcia dla okres 3 miesięcy z sytuacji rodzinnej, schodową i oddzielne 142 osoby, ośrodka Zakopanem, miejscach w „Tygodniu
Ofiar możliwością - sporządzenie wejście na piętro w tym: skorzystało OPS w zamieszkania, przeciwdziałania
Przemocy w przedłużenia, indywidualnego planu stacjonarne, 93 kobiet, 18 osób Bukowinie - zdobywanie przemocy w
Rodzinie w - ochrona przed pomocy - 3 pokoje, 23 mężczyzn, z pomocy Tatrzańskiej, informacja o Rodzinie”
Zakopanem sprawcą przemocy uwzględniającego - pomieszczenie 26 dzieci doraźnej Policja w miejscu organizowanym
ul. (ochrona obiektu), potrzeby, cele i kuchenne, 124 osoby Zakopanem, przebywania przez Sąd
Makuszyńskie- - udzielanie metody pracy oraz - pomieszczenie Poronienie i sprawcy Rejonowy w
go 9 natychmiastowej czas realizacji planu, świetlicowe do Bukowinie przemocy, Zakopanem,
pomocy - udzielanie zabaw dla dzieci, Tatrzańskiej, - informacje podczas, którego
17
 psychologicznej, poradnictwa - pokój do odrabiania Sąd Rejonowy pozyskiwane pełniony był dyżur
medycznej i medycznego, lekcji, w Zakopanem w trakcie psychologa
wsparcia, psychologicznego, - 3 łazienki, Zespół monitoringu są
- rozeznanie prawnego i - pralnię z suszarnią, Kuratorów przy odnotowywane
sytuacji ofiary, socjalnego - pomieszczenie do Sądzie w kartach
- wspieranie w - udzielanie terapii grupowej, Rejonowym w „MONITORI
przezwyciężaniu indywidualnych - pomieszczenie Zakopanem NG”
sytuacji konsultacji, terapii do pobytu dziennego, Szkoły w Ewaluacyjne:
kryzysowej indywidualnych i - możliwość Zakopanem - pisemna
grupowych samodzielnego ocena
- prowadzenie terapii przygotowywania realizacji
indywidualnej posiłków lub planów
ukierunkowanej korzystania z pomocy
na wsparcie ofiary wyżywienia pisemne
przemocy w rodzinie przynoszonego z podsumowania
oraz nabycie Domu Dziecka w pobytu
umiejętności ochrony Zakopanem, klientek
przed osobą stosującą - zapewnienie opuszczającyc
przemoc środków higieny, h placówkę,
w rodzinie, czystości, w których
- zapewnienie potrzebnych leków, zawierana jest
dostępu a także ocena efektów
do pomocy interwencyjnie pracy z
medycznej, ubrania, klientką
- prowadzenie - sprzęty domowe,
diagnozy sytuacji a także zabawki
dzieci i udzielanie im i książki
wsparcia
psychologicznego
oraz specjalistycznej
pomocy
socjoterapeutycznej i
terapeutycznej
- udzielanie
konsultacji
wychowawczych
7. Mazowiec Specjalistyczny Zapewnienie W placówce został Hostel dla 15 osób (3 Z pomocy ośrodka Z pomocy Komenda Monitorowani Podpisanie
-kie Ośrodek schronienia w powołany zespół pokoje, każdy dla 5 skorzystało łącznie całodobowej Powiatowa e odbywa się porozumień o
Wsparcia dla całodobowym konsultacyjno- osób, 1 wspólne 422 osoby w tym: ośrodka Policji w poprzez stały współpracy z
Ofiar hostelu (15 wspierajacy, który pomieszczenie do 106 mężczyzn, skorzystało Mławie kontakt Miejskim
Przemocy w miejsc), ochronę opracowuje plan pobytu dziennego, 1 316 kobiet 21 osób Miejski pracowników Ośrodkiem
Rodzinie ofiary przed pomocy klienta z pokój do zabaw dla 401doraźnie Ośrodek ZOW z Pomocy
ul. Słowackiego sprawcą przemocy uwzględnieniem jego dzieci, 1 pokój do Pomocy policją, Społecznej w
18 06-500 poprzez pobyt w potrzeb. Wstępna nauki, 1 Społecznej w pracownikami Mławie, Komendą
Mława hostelu i diagnoza i ocena ogólnodostępna Mławie socjalnymi Powiatową Policji
całodobową sytuacji klienta kuchnia. Na terenie Sąd Rejonowy oraz w Mławie,
opiekę, odbywa się przy hostelu 2 łazienki z w Mławie kuratorami. W Poradnią
podłączenie pierwszym kontakcie miejscem do prania i Gminne placówce Psychologiczną-
18
alarmu w budynku z placówką. Placówka suszenia, jedna Ośrodki funkcjonuje Pedagogiczną w
z jednoczesnym udziela poradnictwa: łazienka z miejscem Pomocy zespół Mławie, powołanie
powiadamianiem - prawnego do prania i suszenia Społecznej w konsultacyjno- zespołu
KPP w Mławie, - socjalnego po stronie OIK, w Powiecie wspierający, interdyscyp.
udzielanie ofiarom - psychologicznego razie potrzeby Mławskim który na Wspólne
natychmiastowej - medycznego placówka zapewnia Poradnia posiedzeniach monitorowanie
pomocy - konsultacji klientom Psychologiczno omawia sytuacji ofiar
psychologicznej, wychowawczych wyżywienie, odzież, -Pedagogiczna działalność i przemocy
medycznej i Placówka prowadzi obuwie, środki Powiatowe prowadzi (pracownicy ZOW,
wsparcia – grupę wsparcia dla higieny osobistej i Centrum ewaluacje policjanci)
placówka kobiet oraz zajęcia środki czystości Pomocy efektów Podpisanie
zatrudnia socjoterapeutyczne Rodzinie działalności mławskiego
specjalistów w dla młodzieży. Każde Hospicjum porozumienia
tym zakresie, dziecko przebywające „Królowej „Przełamać
rozpoznawanie w placówce Apostołów” przemoc”
sytuacji ofiary obejmowane jest Kościół sygnatariuszami
przemocy poprzez pomocą katolicki Szkoły porozumienia są:
diagnozę przy terapeutyczną na terenie Starosta Mławski,
pierwszym Powiatu Burmistrz Miasta
kontakcie z Mławskiego Mława,
placówką, Bursa Szkolna Komendant
zbieranie Niebieska Linia Powiatowy Policji
informacji o Fundacja La w Mławie, do
kliencie od innych Strada, porozumienia
instytucji, na Fundacja Dzieci przystąpiło 11
posiedzeniu Niczyje instytucji i 9 osób
zespołu Komenda prywatnych.
konsulatycyjno- Wojewódzka Porozumienie
wspierającego Policji w zostało zawarte z
wspólne Radomiu inicjatywy
opracowanie planu Miejski Dom Dyrektora ZOW i
pomocy i jego Kultury w Dyrektora MOPS.
ewaluacja, Mławie Lokalna Kampania
wspieranie w na rzecz
przezwyciężaniu przeciwdziałania
sytuacji przemocy w
kryzysowej rodzinie „Odnaleźć
związanej z siebie”
przemocą w - pierwszy dzień
rodzinie poprzez konferencja
prowadzenie - drugi dzień
rozmów przedstawienie
wspierających i debata
prowadzenie z młodzieżą nt.
terapii agresji,
krótkoterminowej, Zajęcia
pracę socjalną, profilaktyczne dla
pomoc medyczną młodzieży
19
 „Przemoc wokół
nas”,
„Złość, która
niszczy ciebie i
innych”,
„Marzenie
Kopciuszka”
Specjalistyczny Całodobowy Indywidualne Hostel: Z pomocy ośrodka Z pomocy Powiatowe Ośrodek Ogólnopolski
Ośrodek Hostel dla ofiar konsultacje 3 pokoje. skorzystało łącznie całodobowej Centrum prowadzi Zjazd
Wsparcia dla przemocy w psychologiczne Każdy pokój 44 osoby ośrodka Pomocy działania Specjalistycznych
Ofiar rodzinie Grupa wsparcia dla wyposażony 37 kobiet 32 osoby Rodzinie monitorujące i Ośrodków
Przemocy w z możliwością kobiet w 4 miejsca do 7 mężczyzn 12- doraźnie Fundacja ewaluacyjne Wsparcia
Rodzinie umieszczenia na doświadczających spania., podstawowe „La Strada” efektów swojej Kampania
Ul. Ks. Jerzego okres do 3 przemocy domowej sprzęty. Fundacja działalności informacyjna
Popiełuszki 24 miesięcy. Grupa Świetlica, „Dzieci poprzez dotycząca
05- 820 Piastów W przypadkach socjoterapeutyczna Kuchnia, Niczyje” kontakt z problemu
uzasadnionych dla dzieci łazienka, Komitet innymi Przemocy w
sytuacją ofiary doświadczających pralnia, Ochrony Praw instytucjami Rodzinie
przemocy przemocy w rodzinie Winda. Dziecka pomocowymi
w rodzinie pobyt Psychoterapia Pokój spotkań Stowarzyszenie np. Ośrodki
może być długoterminowa terapeutycznych „Niebieska Pomocy
przedłużony. i krótkoterminowa dla indywidualnych Linia” Społecznej za
W ramach ochrony ofiar przemocy i grupowych Okręgowy pomocą pism i
osób Oddziaływania Inspektorat ankiet.
korzystających korekcyjno- Służby
z pomocy Ośrodek edukacyjne dla Więziennej”
nie udziela sprawców przemocy Policja,
informacji osobom Opracowywanie Sądy
postronnym diagnozy rodziny i Ośrodki
odnośnie klientów indywidualnego planu Pomocy
Ośrodka. pomocy ofierze Społecznej
W tygodniu przemocy w rodzinie. Placówki
Ośrodek jest Udzielanie oświatowe
chroniony przez poradnictwa Gminne
firmę ochroniarską medycznego, komisje
w godzinach 8.00- psychologicznego, rozwiązywania
20.00, w prawnego problemów
weekendy i święta i socjalnego. alkoholowych
całodobowo. Zapewnienie dostępu Poradniami
W nagłych do pomocy psychologiczno
przypadkach medycznej. pedagogicznym
udzielana jest Przeprowadzenie i
doraźna pomoc diagnozy sytuacji Służbą zdrowia
psychologiczna, dzieci i udzielanie im Inne ośrodki
socjalna, prawna, wsparcia i placówki
psychiatryczna pedagogicznego pomocowe
i medyczna. i specjalistycznej
W ramach pomocy
20
 Ośrodka działa socjoterapeutycznej i
Zespół terapeutycznej
Interwencyjny Udzielanie
(psycholog, konsultacji
pracownik wychowawczych.
socjalny,
pedagog), który
interweniuje w
sytuacjach
kryzysowych
zarówno
ambulatoryjnie
jak i podczas
interwencji
w terenie.
Rozpoznanie
sytuacji ofiary
przemocy
w rodzinie i
opracowanie planu
pomocy oraz
wspieranie
w
przezwyciężaniu
sytuacji
kryzysowej
dokonywane jest
poprzez
przeprowadzenie
wstępnej rozmowy
na temat potrzeb i
oczekiwań osoby/
rodziny
zgłaszającej się do
SOW, wypełnienie
karty zgłoszenia
oraz opracowanie
planu pomocy.
Specjalistyczny Zapewnienie Pracownicy Ośrodka Ośrodek prowadzony W Ośrodku udzielana Całodobowo: OPS dla Zespołowe Adres Ośrodka jest
Ośrodek schronienia w mają codzienny jest w lokalu jest pomoc kobietom 22 osoby dzielnicy podejmowanie utajniony.
Wsparcia dla całodobowym kontakt z klientkami wynajętym od miasta ofiarom przemocy w Pomoc Śródmieście decyzji Stały kontakt z
Ofiar Ośrodku na bieżąco o powierzchni rodzinie oraz ich doraźna przy ul. i ustalanie klientkami,
Przemocy w (do 30 miejsc – dla zapewniając pomoc i 262,69m2. dzieciom. 21 osób Żurawiej, planu działania poprzez ciągłą
Rodzinie matek z dziećmi- doradztwo. Lokal jest po W okresie Komisariat w zakresie obecność kogoś
prowadzony ofiar przemocy w W Ośrodku kapitalnym remoncie. od 1 listopada 2009 policji, pomocy z personelu w
przez Fundację rodzinie) na okres prowadzona jest Składa się z: kuchni do 31 grudnia 2009 w komisariat poszczególn- Ośrodku, jak
Centrum Praw 3 miesięcy. grupa wsparcia, i dodatkowo aneksu Ośrodku mieszkało policji dla ym klientkom. również ciągły
Kobiet W sytuacjach w której uczestniczą kuchennego, jadalni, 22 osoby, dzielnicy Nadzór nad kontakt z
21
Ul. Wilcza uzasadnionych jest wszystkie pokoju dziennego, w tym Śródmieście Ośrodkiem kierowniczką
60/19 możliwość mieszkanki. 8 pokoi dla pań, 10 kobiet mieszczący się pełni Zarząd SOW dzięki
00-679 przedłużenia Zatrudniona pokoju 12 dzieci. przy ul. fundacji oraz telefonowi
Warszawa pobytu. jest psycholog psychologicznego i Wilczej, Urząd Miasta interwencyjnemu.
W lokalu jest dziecięca. pokoju biurowo- Przychodnia st. Warszawy Nie
założony alarm Dziećmi zajmują się socjalnego. ZOZ przy ul. instytucjonalna
przeciw- także wolontariuszki - W ośrodku są dwie Solec, forma prowadzenia
włamaniowy studentki psychologii, łazienki, dwie Przedszkole Ośrodka, która
Udzielana jest pedagogiki. ubikacje, w których przy ul. Solec, szczególny nacisk
pomoc prawna, Zatrudniony są zainstalowane 3 Bankiem kładzie na
psychologiczna psycholog prowadzi prysznice, Żywności, świadczoną
dla kobiet i dzieci, poradnictwo 5 umywalek Towarzystwem wzajemnie pomoc
socjalna. psychologiczne. i 4 sedesy. Rozwoju przez klientki –
Zapewniamy W razie potrzeby Urządzona jest Rodziny Pl. mieszkanki SOW.
bezpieczeństwo odbywają pralnia Trzech Krzyży
poprzez utajnienie się konsultacje i suszarnia z dwiema
adresu Ośrodka. psychiatryczne. pralkami i
Pomoc Pracownik socjalny w suszarkami.
interwencyjną kontrakcie Systematycznie
prowadzi opracowuje plan pozyskujemy dla pań
Kierowniczka wyjścia z sytuacji żywność w Banku
Ośrodka kryzysowej, również Żywności oraz
i pracownicy na bieżąco potrzebne rzeczy:
pierwszego współpracuje w ubrania, art. szkolne
kontaktu. zakresie itp.
Po przyjęciu do poszukiwania pracy,
SOW jest udziela
przeprowadzana pomocy w ubiegania
wstępna ocena się o świadczenia
klientki, która socjalne, rodzinne,
zapoznaje się z mieszkanie z
obowiązującym zasobów miasta.
regulaminem, Wszyscy pracownicy
podpisanie zatrudnieni w
kontraktu, czyli Ośrodku mają
ustalenie planu zapewnioną
działania w celu superwizję.
przezwyciężenia
kryzysowej
sytuacji i
udzielenia
wszechstronnej
pomocy osobie
doznającej
przemocy.
Dwa razy w
tygodniu
organizowane są
22
 zebrania całej
wspólnoty
Ośrodka, czyli
podopiecznych,
pracowników
zatrudnionych
w Ośrodku, gdzie
rozwiązywane są
bieżące problemy
oraz planowane są
zadania na
najbliższy czas
8. Opolskie Specjalistyczny Zapewnienie Opracowanie Osobne wejście -2 Z pomocy Ośrodka Z pomocy Miejskie Działania Udział w
Ośrodek schronienia diagnozy rodziny i pokoje mieszkalne – skorzystały łącznie całodobowej Ośrodki monitorujące „Tygodniu Ofiar”
Wsparcia dla ofiarom przemocy indywidualnego planu każdy dla pięciu osób 384 osoby w tym: ośrodka Pomocy i ewaluacyjne – we współpracy z
Ofiar w bez pomocy ofierze -ogólnodostępna 286 kobiet skorzystało Społecznej i efektów Prokuraturą
Przemocy w skierowania i bez przemocy w rodzinie kuchnia z aneksem 23 mężczyzn 27 osób Gminne działań Rejonowa w
Rodzinie w względu na uwzględniającego: jadalnym 75 dzieci z pomocy Ośrodki ośrodka Kędzierzynie –
Kędzierzynie – dochód, na okres potrzeby, cele, -osobny pokój do doraźnej Pomocy poprzez:- Koźlu -
Koźlu ul. do trzech miesięcy metody i czas nauki 357 osób Społecznej - współpraca z organizowanie i
Skarbowa 4 z możliwością pomocy,- udzielanie - osobne Powiatowe służbami współorganizo-
47-200 przedłużenia w poradnictwa: pomieszczenie zabaw Centrum zajmującymi wanie zespołów
Kędzierzyn – przypadkach psychologicznego dla dzieci Pomocy się interdyscyplinarn-
Koźle uzasadnionych prawnego, -wspólne Rodzinie przeciwdziałan ych dotyczących
sytuacją ofiary socjalnego,- pomieszczenie do w Kędzierzynie iem przemocy problemów osób
przemocy w prowadzenie grup pobytu dziennego –Koźlu - w rodzinie- doznających
rodzinie, wsparcia i grup -pomieszczenie do Samodzielny monitorujące przemocy
-ochrona ofiar terapeutycznych dla terapii Publiczny wizyty w
przemocy w osób doznających - dwie łazienki Zakład Opieki miejscach
rodzinie przed przemocy w wyposażone w Zdrowotnej w zamieszkania
osobą stosującą rodzinie,- sposób Kędzierzynie – osób
przemoc w prowadzenie terapii umożliwiający Koźlu - Sąd doznających
rodzinie indywidualnej korzystanie zarówno Rejonowy w przemocy
(całodobowa ukierunkowanej na przez osoby dorosłe Kędzierzynie – (wspólne
obecność wsparcie osób jak i dzieci ( w tym Koźlu oraz zespoły
personelu)- doznających jedna łazienka Zespół złożone z
udzielanie przemocy w rodzinie przystosowana do Kuratorów ds. pracowników
pomocy oraz nabycie potrzeb osób nieletnich - MOPS/GOPS.
psychologicznej, umiejętności ochrony niepełno - Prokuratura Policji i
socjalnej, przed osobą stosująca sprawnych) Rejonowa pracowników
medycznej ( w przemoc w rodzinie,- -pralnia z suszarnią Kędzierzynie – SOW)-
razie potrzeby) i zapewnienie dostępu - zapewnienie (w Koźlu - informacje
wsparcia- do pomocy zależności od Powiatowa uzyskane w
rozpoznanie medycznej,- indywidualnych Komenda kontakcie
sytuacji ofiary przeprowadzenie potrzeb i możliwości Policji w osobistym (w
przemocy w diagnozy sytuacji osób przebywających Kędzierzynie – razie
rodzinie i dzieci w ośrodku ) środków Koźlu - możliwości)
opracowanie planu przebywających w czystości, higieny pedagodzy lub
23
 pomocy- ośrodku i udzielanie osobistej, odzieży szkół telefonicznym
wspieranie w im wsparcia oraz wyżywienia podstawowych z osobami
przezwyciężaniu psychologicznego oraz gimnazjów które opuściły
sytuacji oraz specjalistycznej i szkól Ośrodek
kryzysowej pomocy ponadgimnazjal odnotowywane
związanej z socjoterapeutycznej i nych są w kartach
występowaniem terapeutycznej,- - Parafie ”Monitoringu
przemocy w udzielanie konsultacji Kościoła sytuacji
rodzinie, w tym wychowawczych. Katolickiego na życiowej po
reprezentowanie terenie naszego opuszczeniu
interesów osób i powiatu ośrodka” -
rodzin w urzędach działania
ewaluacyjne
polegają na
pisemnym
aktualizowaniu
realizacji
planów
pomocy,
pisemnej
ocenie
realizacji
działań
ustalonych
kontraktem
Specjalistyczny Ochrona ofiar Realizacja 4 pokoje mieszkalne Przyjęto 413 W ośrodku z Towarzystwo Kontakt W szpitalach
Ośrodek przed osobą ustawowych zadań: dla 15 osób, ponadto klientów w tym: całodobowego Rozwoju telefoniczny dziecięcych oraz w
Wsparcia dla stosująca przemoc działania 3 łóżeczka dla 267 kobiet, schronienia Rodziny- lub osobisty z szkołach
Ofiar w rodzinie , terapeutyczno małych dzieci, 62 mężczyzn, skorzystały Poradnia klientkami, nie prowadzone są
Przemocy w zapewnienie wspomagające Łazienka z 3 84 dzieci. 62 osoby Rodzinna i będącymi już "Niebieskie
Rodzinie , ul. całodobowego diagnostyczne, kabinami z pomocy Przedmałżeńska w kontakcie z Lekcje". W
Małopolska schronienia interwencyjne, prysznicowymi, mała doraźnej "Stop terapeutyczn- szkołach realizuje
20a, zgodnie z ustawa, terapeutyczne, łazienka dla dzieci, 351 osób przemocy" ym w SOW, się programy
45-301 Opole interwencja socjoterapeutyczne, pralnia , suszarnia, Stowarzyszenie kontakt z korekcyjno-
kryzysowa, edukacyjne, kuchnia, świetlica dla Godności i pracownikami edukacyne
udzielenie wychowawcze, dzieci, pokój Pracy, OPS-y, socjalnymi Trening
natychmiastowej prawne, socjalne, terapeutyczny, pokój Ośrodek Terapii MOPR i Zastępowania
pomocy informacyjne, dziennego pobytu,. Osób innych OPS- Agresji ART. Przy
psychologicznej i wspierające, Osoby przebywające Uzależnionych i ów, klientek współpracy
medycznej oraz medyczne (lekarz). całodobowo mają Współuzależnio opuszczający- studentów
udzielenie Formy oddziaływań: zapewniona żywność nych. W 2008 r. ch SOW, Uniwersytetu
wsparcia, praca w terapia indywidualna, do przygotowania W ramach kontakt z Opolskiego
terenie, terapia grupowa, posiłków, środki pilotażowego dzielnicowymi organizowane są
interwencje w oddziaływanie czystości, ubrania programu MS w policjantami w dla matek i dzieci
środowisku i korekcyjno - oraz leki Opolu działa sprawie przebywających w
rozpoznanie edukacyjne, mediacje Lokalny funkcjonowani SOW zajęcia
sytuacji rodzinne, konsultacje Ośrodek dla a rodziny w ukierunkowane na
dotkniętych pomoc w pisaniu Ofiar środowisku po naukę, Udział w
24
 problemem pism procesowych, Przestępstw, powrocie do audycjach
społecznym u pomoc w interpretacji Rodzinny domu, kontakt radiowych i
których policja przepisów prawnych Ośrodek socjalny, informacje
założyła Konsultacyjno- indywidualne prasowe dotyczące
"Niebieską Kartę Diagnostyczny, plany pomocy, przemocy i jej
Miejska ankiety przeciwdziałaniu
Komisja ewaluacyjne
Rozwiązywania po realizacji
Problemów programów,
Alkoholowych grup.
9. Podkarpa Specjalistyczny Zapewnienie Opracowanie Ośrodek posiada Z pomocy ośrodka Z pomocy -MGOPS, Działania Ośrodek w 2008 r.
ckie Ośrodek schronienia bez diagnozy wydzieloną część skorzystały łącznie całodobowej - PCPR, monitorujące: zorganizował
Wsparcia dla skierowania na ofiary oraz sytuacji budynku 182 osoby ośrodka - policja, -zdobywanie konferencje:
Ofiar okres trzech rodzinnej, z osobnym wejściem, w tym: skorzystało - sąd, informacji o - 27.06.08 -
Przemocy miesięcy - sporządzenie - 7 pokoi 135 kobiet, 61 osób, - szkoły, miejscu „Koalicja na rzecz
w Rodzinie z możliwością indywidualnego planu z łazienkami (20 13 mężczyzn, - z pomocy - Gminna przebywania przeciwdziałania
SOS przedłużenia, pomocy miejsc), 34 dzieci. doraźnej, Komisja sprawcy przemocy
ul. Jana Pawła - ochrona przed uwzględniającego - pomieszczenie 121 osób. Rozwiązywania przemocy, domowej – jak
II 18B sprawcą przemocy potrzeby, cele kuchenne, Problemów - informacje działać skutecznie”
38-600 Lesko (monitoring i metody pracy oraz - pomieszczenie Alkoholowych, uzyskane w - 17.10.08. –
obiektu), czas realizacji planu, świetlicowe do zabaw - Zespół trakcie „Konferencja
-udzielanie - udzielanie dla dzieci, Kuratorskiej monitoringu są podsumowująca
natychmiastowej poradnictwa - pokój do odrabiania Służby Sądowej odnotowywane szkolenia w
pomocy medycznego, lekcji, w dokumentacji ramach projektu
pedagogiczno - psychologicznego, - łazienka ogólna, klientki, Znajomość Prawa
socjalnej, prawnej, prawnego - pralnia Podtrzymyw- Pomaga”,
medycznej i socjalnego, z suszarnią, anie kontaktów - 06.11.08. –
i wsparcia, - udzielanie - pomieszczenie do z osobą „Konferencja
- rozeznanie indywidualnych pobytu dziennego, opuszczającą podsumowująca
sytuacji ofiary, konsultacji, terapii - możliwość ośrodek przez Superwizje dla
-wspieranie w indywidualnych samodzielnego okres sześciu nauczycieli
przezwyciężaniu i grupowych, przygotowywania miesięcy i pedagogów”,
sytuacji - prowadzenie terapii posiłków lub w celu - Prowadzenie
kryzysowej indywidualnej korzystania monitorowania programu
ukierunkowanej na z wyżywienia zmian w korekcyjno –
wsparcie ofiary w stołówce sytuacji edukacyjnego
przemocy w rodzinie znajdującej się życiowej oraz w zakładzie
oraz nabycie w osobnym budynku, wsparcia po karnym
umiejętności ochrony - zapewnienie uprzednim i w areszcie
przed osobą stosującą środków higieny, wyrażeniu śledczym.
przemoc w rodzinie, czystości, ubrań oraz przez nią
- zapewnienie dostępu potrzebnych leków. zgody.
do pomocy medycznej, Działania
- przeprowadzenie ewaluacyjne:
diagnozy sytuacji podsumowania
dzieci i udzielanie im pobytu
wsparcia klientek
psychologicznego oraz opuszczający-
25
 specjalistycznej ch placówkę,
pomocy w których
socjoterapeutycznej zawierana jest
i terapeutycznej, ocena efektów
- udzielanie pracy z
konsultacji klientką.
wychowawczych.
Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Ośrodek posiada 5 - Z pomocy ośrodka -Z pomocy - Kościół, Działania Prowadzenie mini
Ośrodek schronienia bez diagnozy ofiary oraz pokoi mieszkalnych skorzystało łącznie 94 całodobowej - policja, monitorujące: szkoleń pt.
Wsparcia dla skierowania i bez sytuacji rodzinnej, (18 miejsc), osób w tym: ośrodka - sądy oraz kontakt „Lokalny system
Ofiar względu na dochód diagnozy dziecka, - ogólnodostępną 62 kobiety, skorzystało: Zespoły telefoniczny po pomocy ofiarom
Przemocy w na okres trzech - sporządzenie kuchnię, 2 mężczyzn, 59 osób, Kuratorskie, opuszczeniu przemocy
Rodzinie miesięcy indywidualnego planu - pokój dzienny, 30 dzieci. - z pomocy - szkoły, Ośrodka przez w rodzinie”
w Nowej z możliwością pomocy - kącik zabaw dla doraźnej, - ośrodki pomocy klienta, dla Ośrodków
Sarzynie przedłużenia, uwzględniającego dzieci, 35 osób. społecznej, zdobywanie Pomocy
ul. - ochrona przed potrzeby, cele - pokój do cichej - powiatowe informacji o Społecznej
Łukasiewicza 3 sprawcą przemocy i metody pracy oraz nauki, centra pomocy miejscu z powiatów
37-310 Nowa (monitoring czas realizacji planu, - ogólnodostępną rodzinie, przebywania łańcuckiego,
Sarzyna obiektu), - udzielanie łazienkę, - poradnia sprawcy leżajskiego,
- udzielanie poradnictwa - pralnię leczenia przemocy, - prowadzenie
natychmiastowej medycznego, z suszarnią, uzależnień, informacje wykładów
pomocy psychologicznego, - pomieszczenie do - urzędy miast uzyskane w w Kołach
psychologicznej, prawnego terapii, i gmin, trakcie Gospodyń
medycznej i socjalnego, - pokój matki - stowarzyszenie monitorowania Wiejskich oraz
i wsparcia, - udzielanie z dzieckiem, Niebieska Linia, są Leżajskim
- rozeznanie indywidualnych - możliwość -Komitet odnotowywane Stowarzyszeniu
sytuacji ofiary konsultacji samodzielnego Ochrony Praw w notatkach „Kobiety Razem”,
przemocy wychowawczych, przygotowywania Dziecka służbowych. - dyżury
i opracowanie prowadzenie grupy posiłków, w Poznaniu w Sądach
planu pomocy, wsparcia dla ofiar - zapewnienie -Leżajskie w ramach
- wspieranie przemocy, środków higieny, Stowarzyszenie obchodów
w przezwyciężaniu - prowadzenie terapii czystości potrzebnych „Kobiety Razem” Tygodnia Pomocy
sytuacji indywidualnej leków, -lokalne Koła Ofiarom
kryzysowej, z elementami TSR, - zapewnienie Gospodyń Przestępstw,
związanej - zajęcia uczące potrzebnej odzieży i Wiejskich - organizowanie
z występowaniem komunikacji bez obuwia -poradnie akcji pt. „Stop
przemocy przemocy oraz psychologiczno- Przemocy wobec
w rodzinie. niwelujące syndrom pedagogiczne. dzieci” dla szkół
wyuczonej podstawowych
bezradności, i przedszkoli
- zajęcia poprawiające w powiecie
relacje matka - leżajskim, poprzez
dziecko, rozsyłanie ulotek
- zajęcia kulinarne, o przemocy wobec
- zajęcia z zakresu dzieci i
arteterapii: informacyjnych o
bibułkarstwo, Ośrodku.
muzykoterapia,
26
 - zajęcia komputerowo
- językowe, zajęcia
dydaktyczno-
wyrównawcze,
- zajęcia
socjoterapeutyczne,
- prowadzenie grupy
psychoedukacyjnej dla
osób doznających
przemocy.
Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Ośrodek zajmuje - Z pomocy ośrodka - Z pomocy - Miejsko- Działania Udział
Ośrodek schronienia bez diagnozy ofiary oraz jedno piętro skorzystały łącznie 92 całodobowej Gminne Ośrodki monitorujące: w organizowanym
Wsparcia dla skierowania na sytuacji rodzinnej, w budynku Centrum osoby w tym: ośrodka Pomocy - zdobywanie przez Prokuraturę
Ofiar okres trzech - sporządzenie Wsparcia 50 kobiet, skorzystało 59 Społecznej, informacji Rejonową
Przemocy w miesięcy indywidualnego planu i Rehabilitacji 8 mężczyzn, osób, - powiatowe o mieszkankach w Tarnobrzegu
Rodzinie z możliwością pomocy, Społecznej. Posiada 34 dzieci. - z pomocy centra pomocy od pracowników Tygodniu Pomocy
ul. 11 przedłużenia, - udzielanie 12 segmentów doraźnej rodzinie, pomocy Ofiarom
Listopada 12 - ochrona przed poradnictwa mieszkalnych (30 33 osoby. - kościół, społecznej, Przestępstw
39-432 Gorzyce sprawcą przemocy psychologicznego, miejsc). Każdy - policja, sąd, Powiatowego
-udzielanie pedagogicznego, segment składa się z prokuratura, Centrum
natychmiastowej prawnego kuchni, łazienki, Zespół Pomocy
pomocy i socjalnego, przedpokoju Kuratorskiej Rodzinie,
psychologicznej, - udzielanie i pokoju. Ponadto do Służby Sądowej, kuratorów
wsparcia, indywidualnych dyspozycji - szkoły, klub społecznych i
- rozeznanie konsultacji, terapii mieszkańców są: AA, gminna zawodowych,
sytuacji ofiary, indywidualnych - pomieszczenie komisja ds. dokumentowany
- wspieranie i grupowych, kuchenne, rozwiązywania ch w postaci
w przezwyciężaniu - prowadzenie terapii - pomieszczenie problemów notatek
sytuacji indywidualnej świetlicowe do zabaw alkoholowych. służbowych,
kryzysowej. ukierunkowanej na dla dzieci, - kontakt
wsparcie ofiary - pokój do odrabiania telefoniczny
przemocy w rodzinie lekcji, z byłymi
oraz nabycie - pokój odwiedzin, mieszkankami
umiejętności ochrony - pralnia
przed osobą stosującą z suszarnią,
przemoc w rodzinie, - pomieszczenie do
- zapewnienie dostępu terapii grupowej,
do pomocy medycznej, - pomieszczenie do
- przeprowadzenie pobytu dziennego,
diagnozy sytuacji - sala audiowizualna.
dzieci i udzielanie im Istnieje możliwość
wsparcia zespołowego
psychologicznego oraz przygotowywania
specjalistycznej posiłków.
pomocy Zapewnienie środków
socjoterapeutycznej higieny, czystości,
i terapeutycznej, potrzebnych leków.
- udzielanie
27
 konsultacji
wychowawczych.
Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Ośrodek posiada - Z pomocy ośrodka - Z pomocy - Rodzinny Działania 1) Ośrodek
Ośrodek schronienia bez diagnozy ofiary oraz osobną bramę skorzystały łącznie 153 całodobowej Ośrodek monitorujące: w maju 2008 r.
Wsparcia dla skierowania na sytuacji rodzinnej, wjazdową oraz klatkę osoby w tym: ośrodka Diagnostyczno – prowadzone są zorganizował
Ofiar okres trzech - sporządzenie schodową na piętro, 115 kobiet, skorzystało: Konsultacyjny na bieżąco przez konferencję
Przemocy w miesięcy indywidualnego planu - dysponuje 3 mężczyzn, 52 osoby, przy Sądzie okres jednego poświęconą
Rodzinie z możliwością pomocy pomieszczeniami do 35 dzieci, - z pomocy Okręgowym w roku od dnia utworzeniu
w Korytnikach przedłużenia – uwzględniającego spania (20 miejsc doraźnej, Przemyślu, opuszczenia „Koalicji na rzecz
Korytniki 14 łącznie do 6 m-cy, potrzeby, cele noclegowych + 1 101 osób. -Poradnia przez klienta przeciwdziałania
37-741 - ochrona przed i metody pracy oraz łóżeczko dla małego Psychologiczno ośrodka, przemocy
Krasiczyn sprawcą przemocy czas realizacji planu, dziecka – Pedagogiczna lub zaprzestania w rodzinie”,
(fizyczna ochrona - udzielanie – dysponuje dla Powiatu kontaktu członkami koalicji
obiektu ze strony poradnictwa 8 pokojami 2- Przemyskiego, z ośrodkiem. są instytucje
Agencji Ochrony medycznego, osobowymi, - Poradnia Forma: kontakt współpracujące
Mienia i Osób psychologicznego, 1 pokojem 3- Psychologiczno telefoniczny z oraz osoby
„BezPol” prawnego osobowym – Pedagogiczna klientem, indywidualne,
w Rzeszowie i socjalnego, i 1 pokojem dla Miasta rodziną oraz w tym Prezydent
O/Przemyśl, - udzielanie z dwuosobową Przemyśl instytucjami Miasta Przemyśla
monitoring), indywidualnych wersalką dla matki z - Zespół współpracujący oraz Starosta
- Równocześnie konsultacji, małym dzieckiem) – Kuratorów mi, zdobywanie Przemyski,
w sytuacji agresji, - prowadzenie terapii interwencyjnie jest Zawodowych informacji o 2) Ośrodek jest
prób wejścia na indywidualnej możliwość ds. miejscu koordynatorem
teren SOW i grupowej, zwiększenia ilości Wykonywania przebywania, wspólnych działań
w Korytnikach ukierunkowanej na miejsc do spania o Orzeczeń informacje na rzecz
przez sprawcę wsparcie ofiary kolejne 4 osoby (dwa Sądowych uzyskane w przeciwdziałania
przemocy przemocy w rodzinie komplety w Sprawach trakcie przemocy
w rodzinie, oraz nabycie wypoczynkowe), Rodzinnych monitoringu są w rodzinie na
powiadamiany jest umiejętności ochrony - wspólne i Nieletnich odnotowywane terenie miasta, jak
Posterunek Policji przed osobą stosującą pomieszczenia do w Przemyślu, w kartach i powiatu,
w Krasiczynie, przemoc w rodzinie, pobytu dziennego Jarosławiu monitoringu 3) Ośrodek na
który znajduje się - zapewnienie dostępu (wyposażone i Przeworsku, sytuacji przestrzeni roku
w odległości 900 do pomocy medycznej, w komplet - Zespół życiowej klienta, zorganizował
m. od ośrodka, - przeprowadzenie wypoczynkowy, Kuratorów jak również w i przeprowadził
- udzielanie diagnozy sytuacji zestaw RTV wraz z Zawodowych dla kartach klienta szkolenia
natychmiastowej dzieci i udzielanie im DVD/Video), Dorosłych ds. ambulatoryjnego z zakresu
pomocy wsparcia - miejsca zabaw dla Wykonywania Działania przeciwdziałania
psychologicznej, psychologicznego oraz dzieci (wyposażone Orzeczeń w ewaluacyjne: przemocy
medycznej specjalistycznej w meble dostosowane Sprawach w formie notatek w rodzinie,
i wsparcia, pomocy dla potrzeb Karnych w uzyskanych przygotował
- rozeznanie socjoterapeutycznej małoletnich Przemyślu, efektów pracy z i wdrożył program
sytuacji ofiary, i terapeutycznej, użytkowników, gry, Jarosławiu klientem, jego edukacyjno –
w tym sytuacji - udzielanie konsultacji zabawki, puzzle, i Przeworsku, sukcesów profilaktyczny dla
prawnej, wychowawczych, „pluszaki”), - Miejski i dalszych dzieci, młodzieży
- wspieranie - mediacje, - pomieszczenia do Ośrodek podejmowanych oraz osób
w przezwyciężaniu - grupa nauki (wyposażone Zapobiegania kroków dorosłych – łącznie
sytuacji kryzysu, psychoedukacyjna, w 5 biurek, lampek Uzależnieniom życiowych, udział w zajęciach
- określanie - prowadzenie biurkowych, krzeseł w Przemyślu, omawianie w wzięło 164 osoby,
28
problemów działalności edukacyjno obrotowych, pomoce - Posterunki trakcie 4) Organizacja
i potrzeb klienta, -profilaktycznej naukowe w postaci Policji w comiesięcznych kursokonferencji
- zapewnianie z zakresu uzależnienia map, komputerów Powiecie zespołów ds. pn. „Od
poczucia i współuzależnienia wraz z Przemyskim oceny sytuacji partnerstwa do
bezpieczeństwa, od alkoholu, licencjonowanym wraz klienta Ośrodka, przemocy…”
- udzielanie realizowanej w formie: oprogramowaniem), z KMP w - informacje (grudzień `2008),
wsparcia - warsztatów - ogólnodostępne Przemyślu, zwrotne dla osób
emocjonalnego, edukacyjnych dla łazienki w pełni - Gminne (pisemne) pracujących ze
- poszukiwanie dorosłych klientów wyposażone Ośrodki Pomocy instytucji sprawcami
alternatywnych SOW, (w ilości 4 + 1 Społecznej w współpracując- przemocy
rozwiązań wyjścia - zajęć profilaktycznych dodatkowa toaleta dla Powiecie ych w rodzinie z
z sytuacji dla dzieci i młodzieży, pracowników), Przemyskim, zastosowaniem
kryzysowej, - zajęć warsztatowych - kuchnia oraz aneks - NZOZ programu
- zobowiązanie do wspomagających kuchenny (w pełni „Optima” w korekcyjno –
działania osobisty rozwój, wyposażone Przemyślu / Filia edukacyjnego,
(kontrakt), w szczególności w sprzęt AGD oraz w Krasiczynie, w szkoleniu wzięło
- niesienie pomocy wzmocnienie poczucia naczynia kuchenne), - Miejski udział prawie 70
socjalnej, własnej wartości, - pomieszczenia do Ośrodek Pomocy osób z terenu
- interwencję kreowanie wizerunku prania Społecznej w miasta
środowiskową na własnej osoby. i suszenia oraz dwa Przemyślu, i powiatu,
bieżąco. magazyny podręczne, Jarosławiu 5) Ośrodek ściśle
- całodzienne i Przeworsku, współpracuje
wyżywienie - UM Przemyśl. poprzez wymianę
w postaci gotowych doświadczeń
produktów, i informacji
- odzież według z SOW Nowa
indywidualnych Sarzyna, SOW
potrzeb, Tyszowce, SOW
- środki higieny Piastów oraz SOW
osobistej i środki Zakopane,
czystości, 6) wydanie ulotek
- zakupy środków dotyczących
czystości, środków realizacji
higieny osobistej oraz programu
artykułów korekcyjno -
spożywczych edukacyjnego
dokonywane są wg dla sprawców
potrzeb mieszkańców przemocy,
Ośrodka 7) Ośrodek
i wydawane na prowadzi
bieżąco. i redaguje własną
W uzasadnionych stronę internetową
przypadkach tj., gdy (Ilość
osoba jest odwiedzających
bezpośrednio stronę internetową
przywieziona z roku na rok
z interwencji służb rośnie (została ona
publicznych, uruchomiona
29
 dokonywane są w czerwcu 2007r. i
bezzwłocznie zakupy zawiera wszelkie
artykułów takich jak: informacje
bielizna, obuwie, dotyczące
odzież problematyki
i podstawowe przemocy
przedmioty w rodzinie),
codziennego użytku. łącznie:
407 667 odsłon (do
końca roku 2008).

10 Podlaskie Specjalistyczny a) Zapewnienie a) Opracowanie a) Całodobowy - Łącznie 396 - Z pomocy Policja, Działania 1. Realizacja
Ośrodek schronienia w diagnozy rodziny i okresowy pobyt dla - Kobiet 265 całodobowej prokuratura, monitorujące i projektu „Razem
Wsparcia dla Ośrodku przez indywidualnego planu max. 10 osób (liczba - Mężczyzn 12 53 osoby sąd, ośrodki ewaluacyjne damy radę” -
Ofiar okres ustalony na pomocy ofierze ta może ulec - Dzieci 119 - doraźnej 343 pomocy efektów rozwój profilaktyki
Przemocy w podstawie przemocy w rodzinie zwiększeniu, zależnie Społecznej, działalności: niedostosowania
Rodzinie przy porozumienia nie uwzględniającego: od możliwości sow); instytucje i wywiady społecznego i
PCPR w Kolnie dłużej niż 3 m-ce potrzeby, cele, b) pomieszczenia do organizacje środowiskowe, przeciwdziałanie
ul. Wojska w zależności od metody i czas spania przeznaczone pozarządowe kontakt z OPS, przestępczości
Polskiego 69, sytuacji życiowej pomocy; max. dla 5 os., z Policją, wśród dzieci i
18-500 Kolno klienta, z b) udzielanie uwzględnieniem Kuratorami młodzieży poprzez
możliwością poradnictwa sytuacji rodzinnej Sądowymi, tworzenie i
przedłużenia w medycznego, ofiary przemocy w Szkołami, umacnianie
przypadkach psychologicznego, rodzinie; Szpitalem, środowiskowych
uzasadnionych- prawnego, c) wspólne Przychodniami form pomocy
jednak nie dłużej socjalnego; pomieszczenia Zdrowia, dzieciom i rodzinie
niż na 6 m-cy; c) prowadzenie grup pobytu dziennego; Komisjami (projekt
b) ochrona ofiar wsparcia i grup d) miejsce zabaw dla Rozwiązywani zrealizowany w
przemocy w terapeutycznych dla dzieci; a Problemów trzech Gimnazjach
rodzinie przed ofiar przemocy w e) pomieszczenia do Alkoholowych powiatu
sprawcami; rodzinie; nauki; w sprawie kolneńskiego tj. w
c) udzielanie d) prowadzenie f) ogólnodostępne danej rodzin; Stawiskach,
pomocy terapii indywidualnej łazienki, kontakt Grabowie i
psychologicznej, ukierunkowanej na wyposażonych w indywidualny, Glinkach przy
psychiatrycznej, wsparcie ofiary sposób telefoniczny z współpracy z
pedagogicznej, przemocy w rodzinie umożliwiający klientami, dyrektorami szkół i
socjalnej, prawnej, oraz nabycie korzystanie zarówno obserwacja pedagogami
medycznej i umiejętności ochrony przez osoby dorosłe, rodziny. szkolnymi w
wsparcia; przed sprawcą; jak i dzieci, zakresie
d) rozpoznanie e) zapewnienie odpowiednio jedna wspomagania
sytuacji ofiary dostępu do pomocy łazienka na 5 os.; działań
przemocy w medycznej; g) ogólnodostępna profilaktyki
rodzinie i f) przeprowadzenie kuchnia; edukacyjnej i
opracowanie planu diagnozy sytuacji h) pomieszczenia do wychowawczej;
pomocy; dzieci i udzielanie im prania i suszenia; odbiorcy projektu -
e) wspieranie w wsparcia i) wyżywienie, uczniowie klas I-
przezwyciężaniu psychologicznego odzież i obuwie; j) III oraz ich
sytuacji oraz specjalistycznej środki higieny rodzice; projekt
30
kryzysowej pomocy osobistej i środki finansowany z
związanej z socjoterapeutycznej i czystości. budżetu powiatu i
występowaniem terapeutycznej; MPiPS.
przemocy w g) udzielanie 2. W 2008 r.
rodzinie. konsultacji powstał
wychowawczych Interdyscyplinarny
Zespół przy
Kolneńskim
Stowarzyszeniu
„Rodzina”; w
skład zespołu
wchodzi min.
pedagog PCPR.
3. Realizowano
program
edukacyjno –
wspierający pn.
"Niebieska
godzina
wychowawcza" dla
dzieci i młodzieży
w szkołach z
terenu powiatu
kolneńskiego;
zajęcia miały
zachęcić
uczestników do
konstruktywnego
rozwiązywania
konfliktów;
ponadto uczniowie
uczyli się
współpracy i
partnerskiego
dialogu w
rozwiązywaniu
trudnych sytuacji.
Celem programu
było: -
minimalizowanie i
eliminowanie (w
miarę możliwości)
zachowań
sygnalizujących
agresję,
przejawianych
przez dzieci w
wieku szkolnym, -
31
wzrost poziomu
ich uspołecznienia,
wykorzystanie
aktywnych metod
w pracy z uczniem,
- kształcenie
umiejętności
radzenia sobie w
trudnych
sytuacjach
życiowych.
4. Zorganizowano
Konferencję
„Przeciw
przemocy –
budowanie
lokalnego systemu
przeciwdziałania
przemocy w
rodzinie ” przy
współpracy z
Komendą
Powiatową Policji
w Kolnie oraz
Kolneńskim
Stowarzyszeniem „
Rodzina ”;
tematem
konferencji było
opracowanie
wspólnych metod i
działań
dotyczących
przeciwdziałania
przemocy w
rodzinie na terenie
powiatu
kolneńskiego.
5. Zarządzeniem nr
142/08 z dnia 05
września 2008r.
Wojewoda
Podlaski powołał
Zespół Doradczy
koordynujący na
terenie
województwa
podlaskiego
32
działania służb
zajmujących się
przeciwdziałaniem
przemocy w
rodzinie; w skład
zespołu wchodzi
min. pedagog
PCPR.
6. W dniach od 25
listopada do 10
grudnia 2008r.
PCPR w Kolnie w
ramach 16 dni
Akcji
Przeciwdziałania
Przemocy w
Rodzinie ze
Względu na Płeć
przeprowadziło
kampanię
„BIAŁEJ
WSTĄŻKI”. Hasło
kampanii
brzmiało: „ MAM
PRZEWAGĘ –
CHRONIĘ I
OPIEKUJĘ SIĘ”.
Celem kampanii
było rozpoczęcie
społecznej debaty i
dyskusji na temat
przemocy w
rodzinie oraz
wspieranie działań
na rzecz
eliminowania
zjawiska
przemocy. Podczas
całej akcji zespół
specjalistów PCPR
w Kolnie
organizował dni
otwarte, w trakcie
których pełnili
dyżury:
psycholog,
psychiatra,
pedagog,
33
 pracownik
socjalny, prawnik i
specjaliści pracy z
rodziną. W trakcie
trwania kampanii
odbyły się debaty
w niektórych
szkołach na terenie
powiatu
kolneńskiego nt.
„Przemoc w
rodzinie. Jak
przeciwdziałać
temu zjawisku”
oraz „Syndrom
dziecka
krzywdzonego –
przemoc w
stosunku do dzieci,
jak przeciwdziałać
temu zjawisku”.

Specjalistyczny a) Udzielanie a) Opracowanie Ośrodek powstał w - Łącznie 91 osób Z pomocy Sąd Monitorujące Szkolenia
Ośrodek natychmiastowej diagnozy rodziny i 2008 r. dlatego też - Kobiet 46 doraźnej /szczególnie wizyty w przygotowujące do
Wsparcia dla pomocy indywidualnego placu /część hostelowa w - Mężczyzn 41 91 osób kuratorzy miejscach utworzenia
Ofiar psychologicznej, pomocy; 2008 r. nie była - Dzieci 4 sądowi/, zamieszkania, integrowanego
Przemocy w medycznej i b) udzielanie jeszcze czynna Policja, Gminne kontakt systemu pomocy
Rodzinie przy wsparcia; poradnictwa Ośrodki osobisty / ofiarom przemocy,
PCPR w b) rozeznanie medycznego, Pomocy zapis dzieciom
Suwałkach sytuacji ofiary i prawnego, Społecznej, monitoringu w krzywdzonym w
ul. Świerkowa opracowanie planu psychologicznego i Gminne dokumentacji Powiecie poprzez
60 pomocy; socjalnego; Komisje klienta/ działanie
16-400 Suwałki c) wspieranie w c) prowadzenie Rozwiązywania lokalnych
(Hostel SOW - przezwyciężaniu terapii indywidualnej Problemów zespołów
Dowspuda 9, sytuacji ukierunkowanej na Alkoholowych, interdyscyplinarny
16-420 Raczki) kryzysowej wsparcie ofiary Szkoły, Ośrodki ch. PCPR a w
związanej z przemocy w rodzinie Zdrowia, szczególności
występowaniem oraz nabycie Szpital Specjalistyczny
przemocy w umiejętności ochrony Psychiatryczny, Ośrodek Wsparcia
rodzinie przed sprawcą; Lecznictwo dla ofiar przemocy
d) konsultacje odwykowe, w rodzinie przyjął
wychowawcze Parafie, rolę ośrodka
stowarzyszenia koordynującego i
zajmujące się wspomagającego
przemocą działanie zespołów

11 Pomorsk- Specjalistyczny - Zapewnienie Opracowanie diagnozy - Ośrodek posiada Łącznie 337 w tym: Pomoc w PCPR Monitorujące: „Moje miejsce w
34
ie Ośrodek schronienia bez ofiary oraz sytuacji osobną klatkę - kobiety 193 formie -MOPS wizyty w rodzinie”
Wsparcia dla skierowania na rodzinnej, schodową na piętro, -mężczyźni 34 całodobowej : -GOPS miejscach Specjalistyczny
Ofiar okres trzech - sporządzenie - 30 miejsc - dzieci 110 133 osoby -MGOPS zamieszkania, Ośrodek Wsparcia
Przemocy w miesięcy z indywidualnego planu noclegowych, Pomoc w -Policja zdobywanie w Nowym Stawie
Rodzinie możliwością pomocy - pomieszczenie formie -Kuratorzy informacji o prowadził
„AGAPE” przedłużenia, uwzględniającego kuchenne, doraźnej : -Pedagodzy miejscu pilotażowy
Mickiewicza - ochrona przed potrzeby, cele i - pomieszczenie 204 osoby szkolni przebywania program „Moje
32. sprawcą przemocy metody pracy oraz świetlicowe do zabaw Wychowawcy sprawcy miejsce w
82-230 Nowy (ochrona obiektu), czas realizacji planu, dla dzieci, -Poradnia przemocy, rodzinie” w
Staw -udzielanie - udzielanie - pokój do odrabiania Pedagogiczno- informacje ramach programu
natychmiastowej poradnictwa lekcji, Psychologiczna uzyskane w Urzędu
pomocy medycznego, - łazienki, -Psycholog trakcie Marszałkowskiego
psychologicznej, psychologicznego, - pralnia z suszarnią, -Pedagog monitoringu są Województwa
medycznej i prawnego i socjalnego, -Psychiatra odnotowywane Pomorskiego.
wsparcia, - udzielanie - Radca prawny w kartach Programem
- rozeznanie indywidualnych „Monitoring objętym zostało 8
sytuacji ofiary, konsultacji, terapii sytuacji rodzin z powiatu
-wspieranie w indywidualnych i życiowej po malborskiego, z
przezwyciężaniu grupowych, opuszczeniu miasta Malborka i
sytuacji kryzysowej - prowadzenie terapii ośrodka „ miasta Nowy
indywidualnej monitorowanie Staw. W ramach
ukierunkowanej na obejmuje projektu
wsparcie ofiary okres do 6 przeszkolonych
przemocy w rodzinie miesięcy; było 4 asystentów,
oraz nabycie pracownicy którzy objęli
umiejętności ochrony socjalni pomocą rodziny
przed osobą stosującą Powiatowych dotknięte
przemoc w rodzinie, Centrów problemem
- zapewnienie dostępu Pomocy przemocy i
do pomocy medycznej, Rodzinie, bezradnością w
- przeprowadzenie Punktów funkcjonowaniu w
diagnozy sytuacji Interwencji środowisku. Każdy
dzieci i udzielanie im Kryzysowej są asystent objął
wsparcia w stałym pomocą 2 rodziny,
psychologicznego oraz kontakcie z które zostały
specjalistycznej pracownikami wskazane przez
pomocy Kuratorskiej Ośrodki Pomocy
socjoterapeutycznej i Służby Społecznej.
terapeutycznej, Sądowniczej,
- udzielanie konsultacji pracownikami
wychowawczych Ośrodków
Pomocy
Społecznej,
którzy
sporządzają
wywiady
środowiskowe
monitorowane
35
 jest
środowisko
zamieszkania
uczestnika
programu
przez
przeszkoloną
osobę
pierwszego
kontaktu
- Ewaluacyjne:
pisemna cena
realizacji
planów
pomocy,
pisemne
podsumowania
pobytu
klientek
opuszczającyc
h placówkę, w
których
zawierana jest
ocena efektów
pracy z
klientką/-tem
Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - Ośrodek posiada Z pomocy ośrodka - Z pomocy Sąd Rejonowy, Monitorujące: Organizacja
Ośrodek schronienia bez diagnozy ofiary oraz miejsca hostelowe dla skorzystało łącznie 343 całodobowej - Miejski wizyty w warsztatów
Wsparcia dla skierowania na sytuacji rodzinnej, ofiar przemocy na osób w tym: ośrodka Ośrodek Pomocy miejscach „Szkoły dla
Ofiar okres trzech - sporządzenie mocy porozumienia z 131 kobiety skorzystało: Społecznej, zamieszkania, rodziców” w
Przemocy w miesięcy z indywidualnego planu Ośrodkiem 22 mężczyzn 15 osób, - pracownicy zdobywanie okresie grudzień
Rodzinie, możliwością pomocy Opiekuńczym przy ul. 190 dzieci - z pomocy socjalni - informacji o 2007-marzec 2008,
Zespół przedłużenia, uwzględniającego Fredry 3 wyposażone doraźnej, DOPSy, miejscu realizacja
Placówek - interwencje cele, formy oraz czas w 2 mieszkania o 336 osób - pedagodzy przebywania warsztatów
Specjalistyczn- pracownika realizacji pomocy, łącznej ilości miejsc: 4 szkolni, sprawcy terapeutycznych
ych im. K. socjalnego, - udzielanie osoby dorosłe + 3 - policja, przemocy, dla grupy
Lisieckiego - ochrona przed poradnictwa dzieci (z możliwością - kuratorzy - działania gimnazjalnej i
„Dziadka” sprawcą przemocy, psychiatrycznego, dostosowania się do sądowi, Ewaluacyjne: młodzieżowej
ul. -udzielanie pomocy psychologicznego, struktury rodziny - Dom Dziecka pisemna połączony z
Wejherowska psychologicznej i prawnego i socjalnego, potrzebującej - Rodzinne informacja nt. wyjazdem na letni
65, wsparcia, - udzielanie pomocy) posiadające Domy Dziecka realizacji obóz – zajęcia
81-049 Gdynia - rozeznanie indywidualnych pokój, łazienkę, w - Prokuratura planów trwały przez cały
sytuacji ofiary, konsultacji, terapii budynku znajduje się - Ośrodek pomocy, rok 2008
-wspieranie w indywidualnych , wspólne Interwencji pisemne
przezwyciężaniu systemowych pomieszczenie Kryzysowej podsumowanie
sytuacji kryzysowej (rodzinnych) i kuchenne, pobytu klientek
grupowych, pomieszczenie opuszczających
- prowadzenie terapii świetlicowe do zabaw placówkę, w
36
 indywidualnej dla dzieci, dziennego których
ukierunkowanej na pobytu i odrabiania zawierana jest
wsparcie ofiary lekcji, informacja nt.
przemocy w rodzinie - pomieszczenie do efektów pracy z
oraz nabycie terapii grupowej, klientką –
umiejętności ochrony - możliwość zawarta w
przed osobą stosującą samodzielnego kontrakcie
przemoc w rodzinie, przygotowywania socjalnym,
- zapewnienie dostępu posiłków lub - opinia
do pomocy korzystania z ewaluacyjna z
psychiatrycznej, wyżywienia w realizacji
- przeprowadzenie stołówce znajdującej programu w
diagnozy sytuacji się na parterze ZPS
dzieci i udzielanie im budynku,
wsparcia - zapewnienie
psychologicznego oraz wyżywienia, środków
specjalistycznej higieny, czystości.
pomocy
socjoterapeutycznej i
terapeutycznej,
- udzielanie konsultacji
wychowawczych

12 Śląskie Specjalistyczny Placówka Pracownicy Ośrodka Placówka zapewnia W roku 2008 W 2008 r. z Ośrodek W grudniu 2008 W 2008 r. dla
. Ośrodek zapewnia opracowują diagnozę całodobową pomoc Ośrodek udzielił pomocy: współpracuje r. została rodzin z
Wsparcia dla schronienie dla rodziny oraz dla 10 osób. W pomocy łącznie dla - w formie z wszystkimi przeprowadzona problemem
Ofiar ofiar przemocy w indywidualny plan Ośrodku są: 291 osób, całodobowej instytucjami ankieta przemocy zostały
Przemocy w rodzinie i ich pracy z ofiarą - dwa pomieszczenia w tym: skorzystało zajmującymi się ewaluacyjna zorganizowane
Rodzinie dzieci. Osoby są przemocy. do spania, dla 5 - 171 kobietom, 66 osób, przeciwdziałani wśród ofiar następujące
41-500 przyjmowane bez Placówka udziela osób każde. - 1 mężczyźnie, - w formie em przemocy w przemocy imprezy:
Chorzów skierowania i bez poradnictwa - wspólne - 119 dzieciom pomocy rodzinie – biorących udział - wyjście na basen,
ul. 3 Maja 4 względu na psychologicznego, pomieszczenie do doraźnej Policją, w grupie w którym
posiadany dochód. socjalnego, pobytu dziennego, skorzystało Prokuraturą, terapeutyczno – uczestniczyło 7
Schronienie jest prawnego, a także - wydzielone miejsca 225 osób. Sądem wspierającej. rodzin, w tym
zapewniane na medycznego. do zabaw dla dzieci, Rejonowym 7 sprawców, 5
okres 3 miesięcy z Prowadzone są grupy - pomieszczenie do oraz ofiar przemocy i 8
możliwością terapeutyczno – nauki, Kuratorami dzieci;
przedłużenia w wspierające dla ofiar - ogólnodostępne Sądowymi - wyjście do kina,
przypadkach przemocy w rodzinie łazienki i pracownikami w którym
uzasadnionych oraz grupa dostosowane socjalnymi uczestniczyło 8
sytuacją ofiary socjoterapeutyczna zarówno dla Ośrodka rodzin, w tym
przemocy. dla dzieci z rodzin dorosłych, jak i dla Pomocy 6 sprawców, 6
Placówka przemocowych. dzieci, Społecznej. ofiar przemocy i
zapewnia ochronę Prowadzona jest - ogólnodostępna Ponadto 10 dzieci;
ofiar przemocy w terapia indywidualna kuchnia, placówka - wyjazd
rodzinie przed dla ofiar przemocy. - pomieszczenie do współpracuje z terapeutyczny do
osobą stosującą Ofiary przemocy prania i suszenia. pedagogami Rajczy w terminie
przemoc mają zapewniony Osoby mają szkolnymi, od 24 do
37
w rodzinie. dostęp do pomocy zapewnione artykuły przedszkolami, 26.10.2008 r.,
Ofiarom przemocy medycznej. Ponadto żywnościowe do Poradnią w którym wzięło
jest udzielana placówka zapewnia przygotowania Psychologiczno udział 9 rodzin,
pomoc możliwość śniadań i kolacji oraz – Pedagogiczną, w tym 9
psychologiczna, skorzystania z półprodukty do Miejską sprawców, 7 ofiar
wsparcie, i w bezpłatnych przygotowania Komisją przemocy i 13
razie potrzeby konsultacji gorącego posiłku w Rozwiązywania dzieci;
pomoc medyczna. medycznych, tych dniach, w Problemów - spotkanie z
Pracownicy udzielanych przez których z przyczyn Alkoholowych, Mikołajem, w
przygotowują lekarza wolontariusza niezależnych od Ośrodkiem którym
diagnozę i współpracującego Ośrodka nie są Wsparcia uczestniczyło 18
opracowują z Ośrodkiem. wydawane obiady Rodziny, rodzin;
indywidualny plan Pracownicy w barze. Ośrodkiem - spotkanie
pomocy. diagnozują sytuację W razie potrzeby Pomocy dla opłatkowe, na
Ofiary przemocy dzieci z rodzin z placówka zapewnia Osób które zaproszone
uzyskują wszelkie problemem przemocy niezbędną odzież i Uzależnionych zostały wszystkie
wsparcie w i organizują wsparcie obuwie. Zapewnione od Alkoholu. osoby biorące
przezwyciężaniu psychologiczne. są środki czystości udział w zajęciach
sytuacji kryzysowej Specjalistyczna oraz środki higieny grupowych
związanej z pomoc osobistej prowadzonych
występowaniem socjoterapeutyczna przez placówkę.
przemocy jest zapewniana przez Spotkanie
psychologa zorganizowano dla
zatrudnionego w 100 osób.
placówce. W imprezie wzięli
Konsultacje udział
wychowawcze są przedstawiciele
udzielane na bieżąco władz miasta.
przez pracowników Bardzo cenna jest
placówki. dla placówki
współpraca z
Kolegium
Pracowników
Służb Społecznych
w Chorzowie przy
ul. Metalowców.
Grupy słuchaczy
odwiedzają
placówkę w
ramach wizyt
studyjnych i
lustracji wraz
z wykładowcami,
którzy są wysokiej
klasy specjalistami
w zakresie szeroko
rozumianej pracy
socjalnej.
38
Specjalistyczny Placówka Placówka zapewnia: Placówka posiada: W roku 2008 W 2008 r. z Placówka Działania Kampania
Ośrodek zapewnia: - diagnozę wstępną, - 12 miejsc Ośrodek udzielił pomocy: współpracuje z: monitorujące informacyjna
Wsparcia dla - schronienie - sporządzenie noclegowych w pomocy łącznie dla - w formie - Policją, i ewaluacyjne w formie ulotek,
Ofiar ofiarom przemocy indywidualnego planu hostelu 3 pokoje 147 osób, całodobowej - Prokuraturą prowadzone są na stronach
Przemocy w przez okres 3 pomocy czteroosobowe w tym: skorzystało Rejonową, poprzez: internetowych oraz
Rodzinie miesięcy uwzględniającego dostosowane do - 69 kobietom, 49 osób, - Sądem - kontakt poprzez artykuły w
„Przystań” z możliwością potrzeby, cele i potrzeb dzieci, - 4 mężczyznom, - w formie Rejonowym, bezpośredni prasie
41-605 przedłużenia metody pracy oraz - pokój dzienny, - 74 dzieciom pomocy - Zespołem Prowadzenie
Świętochłowi- w przypadku czas realizacji planu, - pokój do cichej doraźnej Kuratorów kartotek,
ce ul. uzasadnionych - udzielenie nauki, skorzystało Sądowych, - wizyty w
Zubrzyckiego sytuacją ofiary poradnictwa - pokój zabaw, 98 osób - Strażą Miejską, środowisku
36 przemocy w medycznego, - kuchnia, - Placówkami zamieszkania,
rodzinie, psychologicznego, - 3 łazienki, Oświatowymi, - działania
- ochronę przed pedagogicznego, - pomieszczenie do - Poradnią ewaluacyjne –
sprawcą, prawnego i prania i suszenia, Pedagogiczną zebrania
- udzielanie socjalnego, Posiłki Ośrodek Psychologi- pracowników
natychmiastowej - prowadzenie terapii zapewnia poprzez czną, których
pomocy indywidualnej dowóz jednego - Centrum tematem są
psychologicznej, ukierunkowanej na posiłku, śniadania i Edukacji sprawy
medycznej, wsparcie ofiary kolacje mieszkańcy Lokalnej, dotyczące
wsparcia, przemocy w rodzinie przygotowują z - Ośrodkiem klientów
- udzielanie oraz nabycie produktów Rozwiązywania ośrodka.
poradnictwa umiejętności ochrony zakupionych przez Problemów - kontakt z
socjalnego, przed osobą stosującą ośrodek. Alkoholowych, pracownikami
-rozeznanie sytuacji przemoc w rodzinie, Mieszkańcy mają - Gminną socjalnymi
ofiary przemocy, - prowadzenie zapewnione środki Komisją OPS , Policją,
- opracowanie planu psychoedukacyjnych higieny osobistej, Rozwiązywania kuratorami.
pomocy, grup wsparcia środki czystości, Problemów
- wspieranie w - diagnozę sytuacji odzież w razie Alkoholowych,
przezwyciężaniu dzieci, potrzeby. - Miejskim
sytuacji -wsparcie Zarządem
kryzysowej psychologiczne oraz Budynków
w związku z pomoc Mieszkalnych,
występowaniem socjoterapeutyczną - Lokalnym
przemocy w - konsultacje Ośrodkiem
rodzinie wychowawcze, Wsparcia w
- prowadzenie grup Bytomiu.
zajęciowych dzieci,
- dostęp do pomocy
medycznej

Powiatowy Ośrodek W zakresie Ośrodek zapewnia: W roku 2008 W 2008 r. z Ośrodek Ośrodek Ośrodek uaktualnił
Specjalistyczny zapewnia: terapeutyczno- - całodobowy Ośrodek udzielił pomocy: szeroko prowadził i wydał w nowej
Ośrodek - schronienie wspomagającym okresowy pobyt dla pomocy łącznie dla - w formie współpracował działania szacie graficznej
Wsparcia dla ofiarom Ośrodek: 14 osób 603 osób, całodobowej z instytucjami monitorujące powiatowy
Ofiar przemocy w - 5 pomieszczeń do w tym: skorzystało działającymi w sytuację osób i przewodnik
Przemocy w rodzinie bez - opracowuje spania, w tym: - 495 kobietom, 59 osób, sferze pomocy rodzin po adresowany do
39
Rodzinie skierowania i bez diagnozę rodziny - 2 pokoje 4-osobowe - 64 mężczyznom, - w formie społecznej, opuszczeniu osób bitych i
44-300 względu na oraz indywidualny - 3 pokoje 2- - 44 dzieciom. pomocy takimi jak: placówki. poniżanych przez
Wodzisław dochód, plan pomocy dla osobowe, doraźnej miejskie i W trakcie swoich partnerów,
Śląski, - ochronę ofiar ofiar przemocy w - wspólne skorzystały gminne ośrodki spotkania osamotnionych
ul. Wałowa 30 przemocy w rodzinie ze pomieszczenie do 544 osoby pomocy w miejscu i bezradnych w
rodzinie przed szczególnym pobytu dziennego społecznej, zamieszkania swojej sytuacji
osobą stosującą uwzględnieniem (Salon), powiatowe osoby, życiowej oraz
przemoc potrzeb, celów, - miejsce zabaw dla centrum pracownik świadków tych
w rodzinie, metody i czasu dzieci (pokój pomocy Ośrodka zdarzeń, pt.
- udzielanie realizacji planu Skrzat), rodzinie, a obserwował „Przełam
natychmiastowej pomocy, - pomieszczenia do także warunki przemoc”.
pomocy - udziela poradnictwa nauki (Pokój cichej Kościołem, zamieszkania, W oparciu o dobre
psychologicznej psychologicznego, nauki), Policją, stan praktyki oraz
i wsparcia prawnego i - 3 łazienki Prokuraturą, emocjonalny współpracę z
(Ośrodek socjalnego, wyposażone Sądem osoby, Sądem
zapewnia także - prowadzi grupę w taki sposób, aby (Wydziałem zachowanie Rodzinnym,
dostęp do wsparcia dla ofiar umożliwić Karnym i dzieci. Starał Ośrodek
pomocy przemocy, korzystanie z nich Rodzinnym), się uzyskać udostępniał swoje
medycznej w - prowadzi terapię zarówno przez Zespołem informacje o pomieszczenia w
oparciu o indywidualną osoby dorosłe jak Kuratorskiej miejscu celu umożliwienia
publiczny system ukierunkowaną na i dzieci (łazienki Służby przebywania spotkań rodzicom
opieki wsparcie oraz wyposażone są w Sądowej, sprawcy wraz z dziećmi
zdrowotnej), nabycie pralki, szkołami oraz i jego relacjach w sytuacji kryzysu
- ośrodek umiejętności - ogólnodostępny Wojewódzkim z rodziną, w w rodzinie.
rozpoznaje ochrony ofiary aneks kuchenny, Ośrodkiem tym także stan W czerwcu 2008r.
sytuację ofiary przed sprawcą - suszarnię. Lecznictwa prawny. na konferencji
przemocy w przemocy rodzinnej, Ośrodek zapewnia Odwykowego W 2008 roku zorganizowanej
rodzinie i Ośrodek zapewnia wyżywienie, a także w Gorzycach w ramach przez Ministerstwo
opracowuje także dostęp do w miarę potrzeb oraz innymi, monitoringu Pracy i Polityki
indywidualny pomocy medycznej w zaopatruje klientów w zależności od przeprowadzo Społecznej pn.
plan pomocy, oparciu o w niezbędną odzież potrzeb. no 16 „Przemoc w
publiczny system oraz obuwie. W ramach rozmów. rodzinie –
- pracownicy opieki zdrowotnej, Ośrodek zapewnia programu zajęć „Zareaguj nie
Ośrodka Praca z dziećmi w środki higieny warsztatowych bądź obojętny”,
podejmowali zakresie wspierająco- osobistej oraz o charakterze kierownik PSOW
działania terapeutycznym dostarcza niezbędne profilaktyczno- zaprezentował
skierowane na obejmuje: środki czystości. informacyjnym wystąpienie na
wspieranie przeprowadzanie pn. temat działań
klientów w diagnozy sytuacji „Przeciwdziała realizowanych
przezwyciężaniu oraz udzielanie nie przemocy przez
sytuacji szczególnego w grupach Specjalistyczny
kryzysowej wsparcia rówieśniczych” Ośrodek mających
związanej z psychologicznego czy – w 2008 r. na celu pomoc
występowaniem też pomocy Ośrodek ofiarom przemocy
przemocy w terapeutycznej kontynuował w rodzinie.
rodzinie i rozpoczęte W listopadzie
socjoterapeutycznej. w 2007 r. 2008r. Ośrodek był
Ośrodek udziela przeprowadzani współorganizatore
40
także w e warsztatów m konferencji
szerokim zakresie dla klas „Zagrożenie
konsultacji gimnazjalnych przestępczością
wychowawczych. naszego przeciwko
Konsultacje te Powiatu. Do rodzinie”.
świadczone są końca marca W ciągu całego w
klientkom Ośrodka, pracownicy Wojewódzkim
jak i osobom z Ośrodka Ośrodku Terapii
zewnątrz. przeprowadzili Uzależnienia od
warsztaty w 3 Alkoholu i
gimnazjach. Współuzależnienia
W w Gorzycach 20
Wojewódzkim osób objętych
Ośrodku terapią w związku
Terapii z uzależnieniem od
Uzależnienia od alkoholu było
Alkoholu uczestnikami
i wykładów
Współzależnie- prowadzonych
nia w przez pracownika
Gorzycach Ośrodka.
Ośrodek W ciągu całego
przeprowadził roku oferta
szkolenie Ośrodka dostępna
z zakresu była na
„Metody pracy rozpowszechniany
z rodziną ch przez PSOW
doświadczającą ulotkach
przemocy”. informacyjnych
W ramach oraz plakatach.
„Tygodnia
Pomocy
Ofiarom
Przestępstw”
pracownik
Ośrodka pełnił
dyżur w Sądzie
Rejonowym
oraz
Prokuraturze
Rejonowej w
Wodzisławiu
Śląskim.
Przeprowadzon
o warsztaty dla
pracowników
OPS-ów
„Wiedza drogą
41
do sukcesu”, na
których
omówiono
m.in. tematy
choroby
alkoholowej
i
współuzależnie
nia
W październiku
2008 r. Ośrodek
skierował do
szkół
podstawowych
ofertę
przeprowadzeni
a warsztatów
odnośnie
przeciwdziałani
a przemocy w
grupie
rówieśniczej na
poziomie
szkoły
podstawowej.
Złożył również
ofertę
dokonania
prezentacji
Ośrodka dla
rodziców na
zebraniach
klasowych. Na
ofertę
odpowiedziała
większość szkół
podstawowych
powiatu
wodzisławskieg
o. Do końca
grudnia 2008 r.
pracownicy
Ośrodka
przeprowadzili
11 warsztatów
dla uczniów
oraz 9
prezentacji dla
42
 rodziców.
13 Święto- Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie - SOW Kielce Z pomocy SOW Pomoc Urząd Miasta Monitorujące: Specjalistyczny
krzyskie Ośrodek bezpłatnego diagnozy sytuacji posiada 3 dobrze skorzystało w 2008 całodobowa – Kielce, MOPR, bezpośrednie Ośrodek Wsparcia
Wsparcia dla schronienia bez rodziny (ofiar, wyposażone, roku – 1283 osoby/ 33 osoby MGOPS, wizyty w dla Ofiar
Ofiar skierowania, bez świadków przemocy), niezależne siedziby rodziny, w tym: Pomoc GOPS, Zespół miejscu Przemocy w
Przemocy w względu na adres opracowanie do prowadzenia Kobiety -953 doraźna, Usług zamieszkania Rodzinie (SOW),
Rodzinie zameldowania, na indywidualnego planu pracy indywidualnej i Mężczyźni – 280 ambulatoryjna Interwencji rodzin, przy współpracy
MOPR w okres 3 m-cy z pomocy ofierze z grupowej z ofiarami, Dzieci -50 – 1250 osób Kryzysowej, intensywniejsz interdyscyplinarne
Kielce 25-614- możliwością jego uwzględnieniem jej świadkami i lokalne media: e kontakty w go Zespołu
Kielce, ul. 1-go przedłużenia, potrzeb, celów, metod sprawcami przemocy TV, radio, sytuacji nadal Roboczego
Maja 196 - ochrona przed i czasu pomocy, w rodzinie (łącznie prasa , istniejącego opracował Gminny
sprawcą (obiekt - udzielanie 30 pomieszczeń), w Komenda zagrożenia Program
zamknięty, poradnictwa: tym: hotel SOW, wojewódzka wystąpienia Przeciwdziałania
monitorowany - medycznego zapewniający Policji, zachowań Przemocy w
przez firmę (konsultacje całodobowy pobyt, Komenda agresywnych Rodzinie na terenie
ochroniarską, psychiatryczne, posiada: kuchnię, Miejska Policji, ze strony miasta Kielce na
dodatkowo lekarza rodzinnego) 3 sypialnie dla 10 Posterunki sprawcy, lata 2008-2013,
wyposażony w - psychologicznego osób, 2 łazienki, policji na bezpośrednie ● SOW
wideomofon, ma (konsultacje, porady, pomieszczenie do terenie kontakty zorganizował i
oddzielne, terapia, wsparcie prania i suszenia, województwa telefoniczne z przeprowadził w
niezależne psychologiczne dla pokój dzienny, pokój świętokrzyskieg osobami Kielcach w
wejście, hotel dzieci) do zabaw dla dzieci, o, Urząd opuszczającym terminie 25
mieści się w tym - prawnego pokój do nauki, pokój Marszałkowski, i ośrodek, listopada -7
samym obiekcie (bezpłatne porady i terapeutyczny, pokój Sąd Okręgowy, kontakty z grudnia 2008 r. II
co komisariat konsultacje prawne, do pracy grupowej Sąd Rejonowy, członkami kampanie
policji, w ramach edukacja z zakresu (sala konferencyjna), Kuratorska rodzin osób społeczną „Biała
współpracy, w prawa, pomoc w pomieszczenie Służba Sądowa, pokrzywdzony wstążka” pod
każdej chwili jest sporządzaniu pism magazynowe, pokój Prokuratura ch, hasłem: „Kocham,
możliwe procesowych) biurowy. Mieszkańcy Okręgowa, pracownikami lubię, szanuję, nie
wezwanie patrolu - socjalnego (pomoc hotelu SOW mają Prokuratury pomocy biję”. Patronat
policji w sytuacji w dostępie do zapewnione Rejonowe, społecznej, honorowy nad
zagrożenia ze systemu pomocy pełnowartościowe Świętokrzyskie dzielnicowym kampanią objął
strony sprawcy, społecznej, praca całodzienne Centrum i Prezydent Miasta
- udzielanie socjalna), wyżywienie – 5 Profilaktyki i przedstawiciel Kielce.
natychmiastowej - prowadzenie terapii posiłków, dodatkowo Edukacji, ami innych Do akcji włączono:
pomocy: indywidualnej i otrzymują także Gminna instytucji Internetową
psychologicznej, grupowej produkty jak: pastę i Komisja pomocowych, Telewizję Kielce,
pedagogicznej, adresowanej do ofiar i szczoteczki do Rozwiązywania ustalanie stanu TVP Kielce, Radio
medycznej i świadków przemocy zębów, mydło i Problemów bezpieczeństw Kielce, Gazetę
wsparcia, rodzinie, w tym: szampon dla Alkoholowych, a ofiary, Wyborczą, Echo
- w każdym terapia uzależnienia dorosłych i dzieci, Wojewódzki miejsca pobytu Dnia, MOPR
przypadku od alkoholu i papier toaletowy, Ośrodek Terapii sprawcy, Kielce,
rozpoznanie współuzależnienia, proszek do prania, Uzależnienia od zbieranie Stowarzyszenie
sytuacji ofiary terapia małżeńska i płyn do płukania Alkoholu i informacji NT. „Niebieska Linia”,
przemocy w rodzinna, grupa tkanin, płyn do mycia Współuzależnie sposobu Klub Sportowy
rodzinie i edukacyjno- naczyń, itp. nia od Alkoholu funkcjonowani VIVE Kielce,
opracowanie planu motywacyjna dla Mieszkańcy hotelu i a osoby WOTUW w
pomocy w celu osób doznających otrzymują w razie Współuzależnie doznającej Tarnowie. Celem
43
wyjścia z trudnej przemocy w rodzinie, potrzeby np. pieluchy nia, Placówki przemocy w kampanii było
sytuacji życiowej, treningi jednorazowe dla Lecznictwa rodzinie po zwiększenie
- wspieranie osób psychologiczne dzieci oraz odzież, Odwykowego: opuszczeniu świadomości
doznających (asertywności, obuwie. Do ich stacjonarne i hotelu SOW, mieszkańców
przemocy w radzenia sobie ze dyspozycji jest także ambulatoryjne, kierowanie miasta na temat
rodzinie w stresem, relaksacja, standardowo Centrum próśb do zjawiska przemocy
przezwyciężaniu trening radzenia sobie wyposażona Zarządzania innych w rodzinie i
sytuacji ze złością), terapia apteczka. Kryzysowego, placówek o włączenie
kryzysowej m.in. skoncentrowana na Centrum objecie mężczyzn do
poprzez rozwiązaniach, Interwencji wsparciem przerwania
podejmowanie psychoterapia Kryzysowej rodziny jeżeli milczenia w
interwencji krótkoterminowa, Caritas Diecezji jest spoza kwestii przemocy
kryzysowej, terapia eriksonowska, Kieleckiej, terenu Kielc, wobec kobiet.
towarzyszenie w - prowadzenie terapii Świętokrzyskie Ewaluacyjne: Przez okres
sądzie, realizację indywidualnej w celu Stowarzyszenie w chwili kampanii były
procedury wsparcia i nabycia Pomocy opuszczenia umieszczone
"Niebieskiej przez ofiarę Ofiarom przez osobę plakaty w 100
Karty", umiejętności ochrony Przestępstw, pokrzywdzona autobusach
reprezentowanie przed sprawca m.in. Polski hotelu SOW komunikacji
interesów osób umiejętność Czerwony dokonywana miejskiej, w
pokrzywdzonych opracowania planu Krzyż, jest ocena dwóch centralnych
w urzędach bezpieczeństwa, Stowarzyszenie realizacji punktach miasta
wzywania pomocy, „Nadzieja planu pomocy, wideo ekrany.
korzystania ze Rodzinie”, ocena stopnia Przeprowadzono
wsparcia Stowarzyszenie zaangażowania kampanie
społecznego, „Arka Nadziei”, osoby informacyjną o
rozpoznawania Ośrodek doznającej szerokim zasięgu –
własnych potrzeb, Kształcenia przemocy w objęto nią około
zwiększania poczucia kadr rodzinie w 200 miejskich
własnej wartości itp., Medycznych, proces instytucji.
- zapewnienia miejski zespól wychodzenia z Przeprowadzono
dostępu do pomocy Poradni sytuacji zajęcia edukacyjne
medycznej dla Psychologiczno przemocowej, w 6 placówkach
dorosłych i dzieci, - sporządzane oświatowych i na
specjalistyczna Pedagogicznych jest uczelniach
pomoc lekarza , Placówka podsumowanie wyższych,
psychiatry, lekarza Opieki rezultatów ●SOW Kielce, do
rodzinnego, Doraźnej Azyl, pracy. akcji „Biała
podejmowanie Dom dla Matek Działania wstążka” zaprosił
natychmiastowej z Małoletnimi monitorujące i wszystkie
interwencji w sytuacji Dziećmi i ewaluacyjne specjalistyczne
zagrożenia zdrowia Kobiet w ciąży, wobec osób ośrodki wsparcia
klientów ośrodka, Areszt Śledczy, opuszczającyc dla ofiar przemocy
- przeprowadzeni Izby h hotel SOW w rodzinie w
diagnozy sytuacji Wytrzeźwień, SA Polsce,
dzieci – świadków Spółdzielnie odnotowane w ● SOW wydał
przemocy w rodzinie, Mieszkaniowe, „Karcie poradnik „Stop
udzielanie im szkoły, Klienta SOW”. przemocy w
44
wsparcia przedszkola, rodzinie”,
psychologicznego i kieleckie ● SOW opracował
specjalistycznej uczelnie i rozpowszechnił
pomocy wyższe, służba tysiące ulotek,
socjoterapeutycznej i zdrowia, kluby plakatów,
terapeutycznej 9grupa sportowe kalendarzy z
indywidualna i (angażowane w informacjami o
grupowa z dziećmi i kampanie działalności
młodzieżą), społeczne specjalistycznego
- udzielanie przeciw ośrodka wsparcia
konsultacji przemocy). dla ofiar przemocy
wychowawczych w rodzinie i z
(praca z rodzicami, treściami
dziadkami: porady, edukacyjnymi nt.
konsultacje, zjawiska przemocy
pedagogizacja, w rodzinie,
doradztwo, edukacja). ● SOW, w ramach
GPPPwR
uruchomił i
obsługuje
anonimowy,
bezpłatny,
całodobowy
miejski telefon
zaufania dla osób
znajdujących się w
sytuacji
kryzysowej
przemocy w
rodzinie – o
numerze 19513
● SOW wziął
udział w projekcje
ambasady USA w
Warszawie Pt. „ 16
Dni Walki z
Przemocą Wobec
Kobiet”,
● SOW włączył
się do realizacji
systemowego
projektu MOPR
Kilece,
finansowanego ze
środków Unii
europejskiej Pt.
„Działanie szansą
na przyszłość”,
45
 projektem objęto
10 osób
bezrobotnych
doznających
przemocy w
rodzinie i 5 osób
stosujących
przemoc w
rodzinie,
● SOW realizował
ze środków
profilaktyki
przeciwalkoholow
ej projekty
profilaktyczne dla
ofiar i sprawców
przemocy,
SOW brał udział w
miesięcznych
obchodach
Świętokrzyskich
Dni
14 Warmińs Specjalistyczny - Udzielenie Pomoc terapeutyczna: Okresowy Liczba klientów: Pomoc - Współpraca Prowadzenie Od lutego 2007 r.
ko- Ośrodek schronienia (okres -spotkania całodobowy pobyt 150 osób, całodobowa: SOW z na bieżąco stała działalność
Mazursk- Wsparcia dla pobytu do 3 indywidualne, (24 miejsc) w tym: 64 osób instytucjami działań Dzielnicowego
ie
Ofiar miesięcy z -prowadzenie grupy - pokoje mieszkalne 143 kobiety Pomoc właściwymi monitorującyc Zespołu
Przemocy w możliwością psychoedukacyjnej (z łazienkami) 7 mężczyzn doraźna: miejscom h sytuację Interwencji
Rodzinie przedłużenia w dla kobiet przeznaczone dla 5 126 osób. pobytu klienta Kryzysowej.
ul. Bałtycka przypadkach doświadczających osób, z klientów: podczas -Interwencyjne
37a uzasadnionych przemocy w rodzinie, uwzględnieniem -MOPS pobytu w powoływanie
10-144 Olsztyn sytuacją ofiary - grupa sytuacji rodzinnej -Komendami hostelu oraz zespołów
przemocy w samopomocowa dla klienta. Policji uzgodnień interdyscyplinarny
rodzinie), kobiet, które - wspólne (dzielnicowi) wynikających ch
- Ochronę ofiary ukończyły już zajęcia pomieszczenie do - szkołami z - Dyżury
przemocy w w grupie pobytu dziennego, (pedagodzy, opracowanego pracowników
rodzinie przed psychoedukacyjnej, - miejsce zabaw dla wychowawcy planu pomocy. SOW w Sądzie
osobą stosującą - Pomoc dzieci i klasy), Od lutego Rejonowym w
przemoc: psychologiczna pomieszczenie do - Zespołem 2009 r. Olsztynie w
- składanie zeznań -spotkania nauki, Kuratorskiej wprowadzono ramach ,,Tygodnia
przez indywidualne, - ogólnodostępna Służby Sądowej działania Pomocy Ofiarom
pracowników -zajęcia choreoterapii. kuchnia (kuratorzy monitorujące Przestępstw.
SOW w - Pomoc prawna - pomieszczenie do zawodowi), sytuację - Współorganizacja
Prokuraturze, (poradnictwo, pomoc prania - PCPR klientów SOW kampanii
Sądzie i Policji w pisaniu pism i suszenia - Stała po skierowanej do
- interwencje w procesowych). - wyżywienie współpraca opuszczeniu świadków
Sądzie w sprawach - Pomoc (suchy prowiant), służb w ramach hostelu. przemocy w
opiekuńczo- psychiatryczna (SOW odzież i obuwie Dzielnicowego rodzinie ,,Przerwij
wychowawczych zapewnia konsultacje - środki higieny Zespołu milczenie, to nie
46
dzieci w rodzinie, jednorazowe, dalsze osobistej i środki Interwencji może być
- zawiadamianie leczenie czystości. Kryzysowej. tajemnica
Prokuratury o kontynuowane jest w rodzinna”.
przestępstwie dot. Poradni Zdrowia - Wydanie ulotek i
przemocy w Psychicznego). informatorów.
rodzinie. - Poradnictwo - Wystąpienia
- Udzielanie socjalne, praca medialne
natychmiastowe- socjalna. pracowników
go wsparcia, - Konsultacje SOW (lokalna TV,
pomocy pedagogiczne radio, prasa).
psychologicznej i - Prowadzenie
medycznej. wolontariatu
- Rozeznanie (zapewnienie
sytuacji ofiary opieki dzieciom
przemocy w przebywającym w
rodzinie oraz hostelu).
diagnoza sytuacji - Zorganizowanie
dzieci w rodzinie. dzieciom
Opracowanie przebywającym w
planu pomocy. hostelu imprezy
- Wspieranie w teatralnej oraz
przezwyciężaniu upominków z
sytuacji okazji Świąt
kryzysowej Bożego
związanej z Narodzenia.
występowaniem - Z zakresu
przemocy w profilaktyki
rodzinie. przemocy:
- spotkania z
dziećmi w Szkole
Podstawowej nr 7
w Olsztynie (2
pracowników
SOW
przeprowadziło
pogadanki w
czterech klasach I-
III).
- spotkania ze
studentami UWM
Olsztyn
(prezentacja
Ośrodka oraz
oferty pomocowej
dla osób
doświadczających
przemocy w
rodzinie. Dwóch
47
pracowników
SOW spotkało się
z czterema
grupami
studentów, łącznie
około 80
studentów).
- Prezentacja
Oferty pomocowej
SOW na spotkaniu
z lekarzami w
Izbie Lekarskiej.
- Udział
przedstawiciela
SOW w
spotkaniach
Filarów Gminnego
Systemu
Przeciwdziałania
Przemocy w
Rodzinie oraz w
posiedzeniach
Komisji
Problemowej ds.
Przeciwdziałania
Przemocy w
Rodzinie Urzędu
Miasta Olsztyn.
- Zorganizowanie
wyjazdu
terapeutycznego
dla ofiar przemocy
w rodzinie (Star
Dadaj i Przystań
Olsztyn).
- Udział
pracowników
SOW w
konferencjach i
szkoleniach.
- Wymiana
doświadczeń
zawodowych
(spotkanie z
delegacją z
Francji).
- W kwietniu 2009
r. planowana jest
48
 aplikacja wniosku
o przyznanie
środków z EFS
Kapitał Ludzki na
realizację projektu
w zakresie
rozszerzenia oferty
pomocowej SOW
Specjalistyczny Zapewnienie Opracowanie Zapewnienie: 138 osób, Pomoc w Bieżąca Utrzymywanie Funkcjonowanie
Ośrodek nieodpłatnego indywidualnego planu -całodobowego w tym: formie współpraca kontaktów z Zespołu do Spraw
Wsparcia dla schronienia pomocy ofierze okresowego pobytu, 88 kobiet, całodobowej – m.in. z: ofiarami Przemocy w
Ofiar ofiarom przemocy przemocy -pomieszczeń do 39 dzieci, 44 osoby, ośrodkami przemocy Rodzinie oraz
Przemocy w na okres do w rodzinie, spania 11 mężczyzn w formie pomocy m.in. w formie Interdyscyplinarne
Rodzinie przy 3 miesięcy -udzielanie przeznaczonych doraźnej – społecznej z wywiadów go Zespołu
Powiatowym z możliwością poradnictwa maksymalnie dla 5 94 osoby terenu powiatu, środowiskowy Pomocy Dziecku i
Centrum przedłużenia medycznego (w osób, KPP w Olecku, ch, wizyt w Rodzinie
Pomocy w uzasadnionych tym -wspólnego Prokuraturą środowisku
Rodzinie przypadkach, psychiatrycznego), pomieszczenia do Rejonową w osób
ul. Gołdapska - ochrona ofiar psychologicznego, pobytu dziennego, Olecku, Sądem doznających
23 przemocy prawnego i -miejsca zabaw Rejonowym w przemocy, a
19-400 Olecko w rodzinie przed socjalnego, dla dzieci, Olecku, także poprzez
osobą stosującą -prowadzenie terapii -pomieszczenia do szkołami, kontakty
przemoc, indywidualnej, nauki gminnymi telefoniczne i
-natychmiastowa -zapewnienie dostępu (z dostępem do komisjami bezpośrednie
pomoc do pomocy Internetu), rozwiązywania w siedzibie
psychologiczna, medycznej, ogólnodostępnych problemów Ośrodka.
medyczna -udzielanie łazienek alkoholowych,
i wsparcie, konsultacji (odpowiednio jedna Poradnią
-rozpoznanie wychowawczych łazienka na pięć Terapii
sytuacji ofiary osób), Uzależnienia od
przemocy ogólnodostępnej Alkoholu,
i opracowanie kuchni, Narkotyków i
planu pomocy -pomieszczenia do Współuzależnie
prania nia w Olecku,
i suszenia, służbą zdrowia,
-wyżywienia, organizacjami
odzieży,obuwia, pozarządowymi
środków higieny oraz z w/w
osobistej i instytucjami z
środków czystości w innych
miarę potrzeby powiatów w
przypadku
zgłoszenia się
ofiar z innych
powiatów

Specjalistyczny - Ośrodek - Udzielanie Zgodnie ze - Ogólna liczba osób całodobowo Specjalistyczny W roku 2008 W roku 2008
49
Ośrodek zapewnił poradnictwa standardami – 27 osób; 27 osób Ośrodek udało nam się została
Wsparcia dla schronienie, bez medycznego poprzez zawartymi w - 12 kobiet; formie Wsparcia dla pomóc 3 przeprowadzona
Ofiar względu na zatrudnioną Rozporządzeniu - 15 dzieci doraźnej Ofiar Przemocy rodzinom w mała kampania na
Przemocy w dochód, 27 pielęgniarkę; Ministra Pracy i - 36 osób w Rodzinie w uzyskaniu rzecz „Przemocy w
Rodzinie osobom, średnio - udzielanie Polityki Społecznej roku 2008 mieszkań, Rodzinie”. W
w Ostródzie, ul. na okres 12 poradnictwa Ośrodek zapewnia 20 prowadził kolejne 3 kampanii
Sienkiewicza miesięcy; psychologicznego miejsc współpracę z: rodziny uczestniczyli
15, 14-100 - ochrona ofiar poprzez całodobowych; Miejskim czekają na pracownicy
Ostróda, przemocy w zatrudnionego podopieczni mają Ośrodkiem przydział Miejskiego
prowadzony rodzinie przed psychologa; możliwość Pomocy mieszkania w Ośrodka Pomocy
przez Polski osobą stosującą - udzielanie korzystania z: Społecznej, roku 2009. Po Społecznej,
Komitet przemoc w poradnictwa - pięciu pomieszczeń Gminnym opuszczeniu Gminnego
Pomocy rodzinie – prawnego; do spania, w których Ośrodkiem naszego Ośrodka Pomocy
Społecznej monitoring - udzielanie przebywa od 3 do 5 Pomocy ośrodka przez Społecznej,
Zarząd Ośrodka; poradnictwa osób; Społecznej, podopieczną Powiatowej
Rejonowy -natychmiastowa socjalnego przez - wspólnego Powiatową jest Komendy Policji w
w Ostródzie, ul. pomoc medyczna, pracownika pomieszczenia Komendą prowadzony Ostródzie,
Sienkiewicza udzielona przez socjalnego w kwestii pobytu dziennego dla Policji w monitoring, Prokuratury
15, zatrudnioną znalezienia osób dorosłych; Ostródzie, który polega Rejonowej w
14-100 Ostróda pielęgniarkę, a mieszkania przez - wyodrębnionego Prokuraturą na stałym Ostródzie, Sądu
także pomoc ofiary przemocy; miejsca zabaw dla Rejonową w kontakcie z Rejonowego,
psychologiczna; - grupy wsparcia i dzieci; Ostródzie, pracownikami Powiatowego
- pracownik grupy terapeutyczne - wyodrębnionego Urzędem socjalnymi, Centrum Pomocy
socjalny rozpoznał dla ofiar przemocy w kącika do nauki dla Miasta, policją, Rodzinie. Podczaj
w drodze wywiadu rodzinie prowadzone dzieci, który jest Urzędem Powiatowym tej kampanii
środowiskowego przez psychologa; dostępny w Gminy, Sądem Centrum zostały rozdane
sytuację ofiary - terapia określonych porach Rejonowym, Pomocy ulotki,
przemocy w indywidualna dnia; Powiatowym Rodzinie oraz rozwieszono
rodzinie i ukierunkowana na - ogólnodostępnych Centrum podopieczną i plakaty
opracował wsparcie ofiary łazienek; Pomocy jej rodziną – informacyjne na
stosowny plan przemocy w rodzinie - dwóch Rodzinie, Monitoring terenie miasta
pomocy oraz nabycie ogólnodostępnych szkołami. trwa do 3 Ostróda.
umiejętności ochrony kuchni; Nawiązanie miesięcy. Ma Pracownicy i
przed osobą stosującą - zgodnie ze współpracy z on na celu zaproszeni goście
przemoc w rodzinie standardami lokalnymi badanie pełnili dwudniowy
prowadzona przez podopieczni mogą instytucjami prawidłowości bezpłatny dyżur.
psychologa; również korzystać z pomocowymi, i skuteczności Pracownicy
- dostęp do pomocy pomieszczenia do organizacjami oddziaływań Specjalistycznego
medycznej dzięki prania i suszenia, w pozarządowymi pomocowych. Ośrodka Wsparcia
zatrudnionej którym znajdują się 3 miało na celu uczestniczyli
pielęgniarce; pralki oraz suszarka; poszerzenie również w
- diagnoza sytuacji - zakup żywności, wiedzy na temat dyżurach
dzieci i udzielanie im - podopieczni sytuacji osób organizowanych
wsparcia korzystają także z doznających przez Sąd
psychologicznego darów przemocy. Rejonowy w
oraz specjalistycznej żywnościowych Współpraca ze Ostródzie o
pomocy otrzymanych w szkołami ma na tematyce
socjoterapeutycznej i ramach unijnego celu „Przemoc w
50
 terapeutycznej programu PEAD; rozpoznawanie rodzinie”
prowadzona przez - właściwa ilość objawów
oligofrenopedagoga; zmian pościeli, krzywdzenia
- konsultacje z ręczników dzieci i
pedagogami wspierania
szkolnymi, nauczycieli w
wychowawcami działaniach na
szkolnymi, w sprawie rzecz dziecka
dzieci – ofiar krzywdzonego
przemocy,
prowadzone przez
oligofrenopedagoga

15 Wielkopol Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie Ośrodek posiada 11 81 osób w tym: Z pomocy Ośrodki Monitorujące: Uczestnictwo w
skie Ośrodek schronienia bez diagnozy ofiary pokoi mieszkalnych 37 kobiet, całodobowej Pomocy Wizyty w działaniach
Wsparcia dla skierowania na - sporządzenie (2, 3 , 4 osobowych) 3 mężczyzn, skorzystało 75 Społecznej, miejscach związanych z
Ofiar okres do 3 indywidualne-go dla 30 osób. 41 dzieci osób Sąd, Zespół zamieszkania , Tygodniem
Przemocy w miesięcy, z planu pomocy - pomieszczenie - z pomocy Kuratorskiej zdobywanie Pomocy Ofiarom
Rodzinie 64- możliwością dostosowane-go do kuchenne, doraźnej Służby informacji o Przestępstw – luty
920 Piła ul przedłużenia poziomu i możliwości - pokój zabaw dla 6 osób Sądowej, sytuacji 2008
Rydygiera 23 pobytu w ofiary oraz dzieci Prokuratura, rodzinnej,
uzasadnionych uwzględniając-ego - pokój do nauki policja, Monar mieszkaniowej
przypadkach, system pomocy z ( komputer z –Markot, informacje
- ochrona przed zewnątrz, plan dostępem do PCPR Piła uzyskane od
sprawca przemocy pomocy zawiera cele, internetu) PCPR instytucji.
( obiekt potrzeby, metody, - łazienki okolicznych Uzyskane
monitorowany) działania ofiary, - pralnia z suszarnią powiatów, informacje są
- udzielanie realizację i czas - monitorowany Ośrodek odnotowywane
natychmiastowej pomocy, pokój odwiedzin Diagnostyki są
pomocy - udzielanie - pokój konsultacji Rozwojowej i odnotowywane
psychologicznej, poradnictwa - aneks telewizyjny Rehabilitacji w na kartach
terapeutycznej , psychologicznego i - istnieje możliwość Pile - monitoring
wsparcia terapeutycznego, samodzielnego sytuacji
- rozeznanie prawnego, przygotowywania życiowej po
sytuacji ofiary , socjalnego, posiłków, opuszczeniu
wspieranie w psychiatrycznego, - ośrodek zapewnia ośrodka:
przezwyciężeniu - udzielanie całodzienne - działania
sytuacji indywidualnych wyżywienie w ewaluacyjne
kryzysowej konsultacji, terapia pobliskiej stołówce pisemna ocena
indywidualna i - zapewnia środki realizacji
grupowa, mediacje higieny planów
między małżonkami, - środki czystości pomocy,
- prowadzenie terapii - pieluchy dla dzieci pisemne
indywidualnej - w razie potrzeby podsumowanie
ukierunkowanej na zakup leków pobytu
wsparcie ofiary mieszkańców
przemocy oraz opuszczającyc
nabycie umiejętności h ośrodek, w
51
 ochrony przed osobą którym
stosującą przemoc, zawierane SA
- prowadzenie zajęć informacje o
edukacyjnych i realizacji
socjoterapeutycznych przyjętych
dla dzieci celów,
- udzielanie zamierzeń,
konsultacji sposobie
wychowawczych funkcjonowani
a ofiary w
placówce.

Specjalistyczny Schronienie bez Opracowanie dla 7 pokoi ( 1 i 2 67 osób w tym : Z pomocy Miejski Monitorowa- Konferencja
Ośrodek skierowania i bez każdej ofiary osobowych) 30 kobiet , całodobowej Ośrodek nie na bieżąco poświęcona
Wsparcia dla względu na przemocy diagnozy, i wyposażonych w 1 mężczyzna, skorzystało 49 Pomocy - zdobywanie interwencji
Ofiar dochód na okres 3 planu łóżko, szafę, stolik 36 dzieci osób Rodzinie w informacji o kryzysowej wobec
Przemocy w miesięcy z Udzielanie nocny, z pomocy Poznaniu miejscu ofiar handlu
Rodzinie ul. możliwością poradnictwa stół, lodówkę, krzesła doraźnej - SOW z przebywania ludźmi
Dolne Chyby przedłużenia medycznego, - świetlica – pobyt 18 osób Wielkopolski, sprawcy
10 62-081 pobytu psychologicznego, dzienny) Policja, - wizyty w
Przeźmierowo - ochrona ofiar prawnego, -miejsce dla zabaw z - TKOPD w miejscach
przed sprawcą socjalnego, - dziećmi Poznaniu zamieszkania,
- udzielanie prowadzenie terapii - pokój terapii, - działania
natychmiastowej indywidualnej - pomieszczenia do ewaluacyjne:
pomocy - rozwój umiejętności nauki - pisemna
psychologicznej o interpersonalnych - ogólno dostępna ocena
charakterze - poznanie technik i kuchnia realizacji
ambulatoryjnym, zachowań - ogólnodostępne planów
w punkcie IK asertywnych łazienki wyposażone działania,
- udzielanie - radzenie sobie ze w umywali i - Opinia
pomocy stresem, prysznice końcowa
medycznej i - prowadzenie zajęć - pomieszczenia do - karta
całodobowego psychoedukacyjnych i prania i suszenia Wypisowa
wsparcia , terapii zajęciowej Wyposażone w pralki - Dalsze
- rozpoznanie - zapewnienie automatyczne, Zalecenia
sytuacji ofiary dostępu do pomocy - wyżywienie
- opracowanie medycznej dwudaniowy obiad –
planu pomocy - zapewnienie firma cateringowa
- wspieranie ofiary dojazdu samochodem - śniadania i kolacje
w do przychodni przygotowują
przezwyciężaniu lekarskiej samodzielnie
sytuacji - udzielanie mieszkańcy
kryzysowej konsultacji
wychowawczych
- współpraca z
psychologiem,
szkołami poradnią
Specjalistyczny Środki finansowe
52
 Ośrodek na utworzenie
wsparcia dla ośrodka zostały
Ofiar przekazane w
Przemocy w 2008 r. Natomiast
Rodzinie otwarcie Ośrodka
Ul. Strzelecka nastąpiło w
10 styczniu 2009 r.
63-760 Zduny (Opis
realizowanych
standardów w
sprawozdaniu z
2009 r.)
16 Zachodni Specjalistyczny - Zapewnienie - Opracowanie Ośrodek zapewnia: Z pomocy ośrodka Z pomocy - OPS, - Ośrodek 1. 10 październik
opomor- Ośrodek schronienia bez diagnozy ofiary oraz - pomieszczenia do skorzystało łącznie całodobowej -PCPR, nawiązuje 2007 r.
skie wsparcia dla skierowania na sytuacji rodzinnej w spania – jedno 18 osób w tym: ośrodka -policja, współpracę z konferencja.
Ofiar okres 3 miesięcy z oparciu o badania pomieszczenie - 7 kobiet skorzystało: -urzędy miasta i instytucjami „Przeciwdziałanie
Przemocy w możliwością psychologiczne, oraz maksymalnie dla 5 - 11 dzieci 18 osób. gmin, pomocowymi przemocy w
Rodzinie, przedłużenie, dokumenty przesłane osób. Ośrodek nie -szkoły, na terenie rodzinie –
Ul. -ochrona przed przez ośrodek -wspólne udziela -prokuratury, zamieszkania interdyscyplinarna
Grunwaldzka sprawcą (ochrona kierujący (nie pomieszczenie do pomocy -sądy rodzinne, ofiary i formuła pracy
49 obiektu za pomocą dotyczy trybu pobytu dziennego, doraźnej okręgowe, przekazuję lokalnych służb” -
78-200 kamer) interwencyjnego) -miejsce zabaw dla -organizacje sprawę do 2. 21 luty 2008 r.
Białogard - udzielenie -określenie dzieci, pozarządowe dalszego „Budowanie
natychmiastowego priorytetów działań, -pomieszczenie do działające na monitorowania zespołu
wsparcia -sporządzenie nauki, rzecz rodzin, - w przypadku, interdyscyplinarne
socjalnego, indywidualnego planu -ogólnodostępne -ośrodki terapii gdy ofiara go ds. przemocy w
pomocy pomocy łazienki – jedna uzależnień, pochodzi z rodzinie w gminie
psychologicznej i uwzględniającego łazienka dla 5 osób, -powiatowe najbliższego Karlino” szkolenie
medycznej, potrzeby, cele i -ogólnodostępna urzędy pracy, terenu gdzie 3. 23 czerwiec
-rozpoznanie metody pracy oraz kuchnię, -służby usytuowany 2008 r. szkolenie
sytuacji ofiary, czas realizacji, -pomieszczenie do zdrowia, jest Ośrodek, organizowane
określenie -ofiara ma stały prania i suszenia. -poradnie może przez Ośrodek
priorytetów dostęp do porad Ośrodek dysponuje pedagogiczno- uczestniczyć w „Przemoc w
działań, prawnych, 10 miejscami, psychologiczne, grupie rodzinie w świetle
-wspieranie w medycznych i znajdują się w nim 3 wsparcia, obowiązujących
przezwyciężeniu socjalnych, sypialnie, dwie 3 – - za zgodą przepisów oraz
sytuacji -objęcie ofiary wraz z osobowe i jedna 4 klientki procedur
kryzysowej dziećmi opieką osobowa, Ośrodek utrzymywany postępowania
terapeutyczną, dysponuje 2 jest kontakt interwencyjnego”
-działania łazienkami z telefoniczny - „Metody i formy
indywidualne toaletami. Ponadto wykonywania prze
skierowane do ofiary jest pomieszczenie Policję zadań w
(osoby dorosłej) pobytu dziennego, związku z
pomieszczenie do przemocą w
nauki, aneks rodzinie w ramach
kuchenny z jadalnią procedury
odpowiednio „Niebieska Karta”
wyposażone w zgodnie z
53
 niezbędne meble, zarządzeniem Nr
urządzenia i naczynia 162 Komendanta
kuchenne. Pranie i Głównego Policji z
suszenie odzieży dnia 19 lutego
odbywa się w 2008 r
łazience, gdzie -„Uzależnienia w
znajduje się pralka kontekście
automatyczna z przemocy w
suszarką. rodzinie”
- „Prezentacja
Ośrodka
Wspierania
Rodziny „Dom
pod Świerkiem”
na konferencji
dyrektorów
placówek
opiekuńczo-
wychowawczych
woj.
zachodniopomorsk
iego
Specjalistyczny Zapewnienie Zdiagnozowanie Ośrodek posiada 9 Z pomocy Ośrodka Z pomocy Pracownikami - Monitorujące Wydrukowanie
Ośrodek schronienia bez sytuacji rodzinnej pomieszczeń w tym skorzystało łącznie: całodobowej socjalnymi wizyty w ulotek
Wsparcia dla skierowania na ofiary, - pokój nauk, 188 osób w tym: Ośrodka MOPR, miejscach informujących o
Ofiar okres 3 miesięcy z - sporządzenie -pokój zabaw, 178 kobiet, skorzystało -Ośrodkiem zamieszkania, funkcjonowaniu
Przemocy w możliwością indywidualnego planu - pokój dzienny, 2 dzieci, 28 osób, Uzależnień, utrzymywanie Ośrodka,
Rodzinie przedłużenia, pomocy - dwie łazienki, 8 mężczyzn natomiast z -pedagogami kontaktu -spotkanie
ul. - ochrona przed uwzględniającego - dwie sypialnie, pomocy w szkolnymi, telefonicznego informacyjne w
Dąbrowskiego sprawcą potrzeby, cele, - aneks kuchenny, formie -Prokuraturą, - udzielanie OHP,
4 przemocy, metody pracy, - przedpokój, doraźnej - Sądem, wsparcia w -zorganizowanie
72-600 -udzielenie - udzielenie - dwa pomieszczenia 160 osób. - Policją, przezwyciężan szkolenia
Świnoujście pomocy poradnictwa biurowe, - Szkołami, iu trudności „Podstawy
psychologicznej, psychologicznego, - zapewnienie - Kuratorami, życiowych np. gotowania” dot.
wsparcia, prawnego, wyżywienia, środków - Urzędem pomoc w zdobycia wiedzy o
- zagwarantowanie pedagogicznego, higieny, czystości, Pracy, znalezieniu zasadach
poczucia socjalnego, leków pierwszej -Przychodnią pracy, przygotowywania
bezpieczeństwa, -pomoc w formie potrzeby. Nowamed - dokonywanie posiłków oraz
-rozeznanie terapii indywidualnej, na bieżąco praktycznych
sytuacji ofiary, grupowej mającej na wpisów do umiejętności dla
informowanie celu umocnienie kart osób
sprawców ofiary przemocy, indywidualnyc korzystających z
przemocy o - udzielenie wsparcia i h-pomoc całodobowej
programie potrzebnej pomocy specjalistów pomocy Ośrodka,
korekcyjno- pozostałym członkom np. psychologa jak i z pomocy
edukacyjnym dla rodziny w której doraźnej,
sprawców występowało zjawisko -obchody „
przemocy, przemocy, Międzynarodoweg
54
- wsparcie w - pomoc w o dnia walki z
przezwyciężeniu rozwiązywaniu przemocą wobec
trudnej sytuacji problemów kobiet”,
życiowej np. wychowawczych z -zorganizowanie
pomoc w dziećmi. spotkania
znalezieniu pracy, Wigilijnego
przedszkola dla
dziecka ,
-pomoc w
uzyskaniu pomocy
finansowej.

55
 Załącznik Nr 5

RAPORTY Z PROWADZONYCH

W 2008 ROKU

PROGRAMÓW KOREKCYJNO – EDUKACYJNYCH DLA SPRAWCÓW PRZEMOCY

W RODZINIE

1
 Województwo Liczba osób oraz płeć osób poddanych Formy Sposób realizacji Czas trwania Efekty Sposób i czas
Lp. programom korekcyjno-edukacyjnych w prowadzonych programów programów prowadzenia monitorowania
Podmiot 2008 roku programów korekcyjno - korekcyjno- programów efektów programów
realizujący korekcyjno – edukacyjnych edukacyjnych korekcyjno- korekcyjno-
zadanie edukacyjnych edukacyjnych edukacyjnych wobec
osób, które
zakończyły program
Osoby Osoby Osoby, które
uczestniczące stosujące w wyniku
w przemoc w innych
programach rodzinie, okoliczności
korekcyjno- które zgłosiły się do
edukacyjnych uczestniczą uczestnictwa
ze względu na w terapii w
fakt skazania uzależnienia programach
za czyny od alkoholu korekcyjno –
związane ze lub edukacyjnych
stosowaniem narkotyków dla sprawców
przemocy w i uczestniczą przemocy w
rodzinie, w rodzinie
odbywających programach
karę korekcyjno
pozbawienia – edukacy -
wolności albo, jnych, które
wobec stanowią
których sąd uzupełnienie
warunkowo terapii
zawiesił
wykonywanie
kary

2
1. Dolnośląskie 29- mężczyzn 7-mężczyzn 20-mężczyzn Indywidualne Indywidualne Czas trwania był Sprawcy w Metoda monitoringu-
16-kobiet 9-kobiet spotkania spotkania zróżnicowany zdecydowanej kontakt pedagoga z
1. Specjalistyczny terapeutyczne. terapeutyczne i dostosowany do większości uznali osobami wobec których
Ośrodek Wsparcia Konsultacje (analiza sytuacji indywidualnej fakt stosowania stosowana była przemoc.
dla Ofiar Przemocy i poradnictwo klienta, określenie sytuacji osób przemocy, zdobyli Monitoring był
prowadzi psychologiczne, praca obszarów objętych wiedzę i poznali prowadzony
Stowarzyszenie z rodziną problemowych, celów działaniami oraz sposoby służące w dwóch formach:
Wrocław w środowisku spotkań, uzależniony od ich samokontroli reakcji podczas udziału
zamieszkania kształtowanie motywacji własnej. przemocowych. w programie, po
we współpracy umiejętności Zgodnie zakończeniu udziału w
z policją w oparciu o rozpoznawania z założeniami programie.
procedurę Niebieskiej emocji i uczenie minimalny czas Monitoring podczas
Karty sposobów ich uczestniczenia w udziału
kontroli, programie, w programie: zgodnie
edukowanie), praca określony z założeniami,
w środowisku w kontrakcie monitorowano sytuację
(diagnoza sytuacji wynosił 48-60 rodziny tj. kontakt
rodziny, określenie godzin. Łącznie bezpośrednio
panu pomocy, w 2008 r. odbyło z osobą zainteresowaną,
monitorowanie się 184 spotkania określenie możliwości
sytuacji), promocja w ramach wsparcia, monitorowanie
programu. indywidualnych sytuacji czy nie dochodzi
spotkań do kolejnych aktów
terapeutycznych przemocy. Monitorowanie
oraz 43 spotkania prowadzone było w
w ramach sposób ciągły przez cały
poradnictwa, rok ale uzależnione było
konsultacji. od woli współpracy osób
zainteresowanych.
Monitorowanie po
zakończeniu udziału w
programie: monitoring
powinien trwać do 6 m-
cy. Realizacja tego
założenia była utrudniona
z uwagi na kontakt z
byłymi uczestnikami
programu.
W jednym przypadku
monitoring trwał powyżej
6 m-cy. W innym 1-
miesiąc. W pozostałych
było to utrudniane z

3
 uwagi na brak kontaktu z
rodziną, lub osobą
stosującą przemoc.
Stosowane wówczas
próby kontaktu osobistego
poprzedzono informacją
telefoniczną.

2. Ośrodek 1 kobieta 1 kobieta 34 mężczyzn Dyskusja, krąg uczuć, Miniwykłady, praca Październik- W wyniku Ankieta diagnostyczna,
Interwencji 1 mężczyzna 37 mężczyzn burza mózgów, indywidualna praca w grudzień 2008r oddziaływań badania psychologiczne,
Kryzysowej psychodrama, diadach, praca w edukacyjno - ankieta ewaluacyjna,
Jelenia Góra projekcje filmów grupach, ćwiczenia, korekcyjnych superwizje dla osób
edukacyjnych i warsztaty sprawcy przemocy prowadzących zajęcia.
fabularnych, zadania społecznych nabyli umiejętności w
domowe. umiejętności. zakresie
samokontroli,
agresywnych postaw
i zachowań, poznali
podstawową wiedzę
nt. przemocy i jej
niwelowania.
Podczas warsztatów
zostały podjęte próby
w kierunku
kształtowania postaw
szacunku w stosunku
do innych osób.
Uczestnicy spotkań
warsztatowych uczyli
się odpowiedzialności
za agresywne
zachowania.
3. Ośrodek 0 3 mężczyzn 0 Specjalistyczne Indywidualne listopad – grudzień Osoby stosujące Monitorowanie sytuacji
Interwencji poradnictwo, spotkania 2008 r. przemoc w rodzinie rodzinnej tj. czy sprawca
Kryzysowej kontakty telefoniczne, informacyjne, wkłady dzięki specjalistom przemocy podjął
Legnica osobisty kontakt w prowadzone przez zdobyły wiedzę jakiekolwiek działania na
ośrodku, interwencja specjalistów pozwalającą na rzecz poprawy sytuacji w
w miejscu zatrudnionych w korektę zachowań. rodzinie, czy zaprzestał
zamieszkania. ramach programu Sprawcy przemocy w stosowania przemocy.
korekcyjno- rodzinie , wyrazili
edukacyjnego dla chęć współpracy i są
sprawców przemocy monitorowani przez
w rodzinie. specjalistów ośrodka.

4
 4. Powiatowe 2 mężczyzn 5 mężczyzn 114 mężczyzn Indywidualne Podejście 1.01.2008- Sprawcy zdobyli Monitorowanie efektów i
Centrum Pomocy 14 kobiet oddziaływania terapeutyczne 21.12.2008 r. wiedzę i umiejętności ocena skuteczności
Rodzinie Wałbrzych korekcyjno- skoncentrowane na radzenia sobie w programu poprzez
edukacyjne , „rozwiązaniu sytuacjach rejestrację zmian
(rozpoznanie, problemu” prowadzących do zachodzących w
wydobywanie i wykorzystując stosowania przemocy zachowaniu sprawcy
poszerzanie już kompetencje klienta w rodzinie dokonywanych przez
istniejących zasobów wg modelu Miltona niego samego,
uczestnika ), Ericksona. dzięki informacji
promowanie wartości Posługujące się uzyskanych od przemocy
i postawy które zarówno „wyjątkami” lub środowiska
stanowią jak i transferem społecznego sprawcy,
konstruktywną kompetencji. kontakt z pracownikami
alternatywę wobec „Pożytkujące” zasoby instytucji stykającymi się
postaw wspierających klienta do osiągania z problemem. Ewaluacja
przemoc. Praca postępów w pracy zajęć była dokonywana
prowadzona była wg terapeutycznej. zaraz po zakończeniu
schematu: etapu pracy ze sprawcą i
formowanie celów, powtarzana w okresie od
wywiad zorientowany 0,5 do 1 roku po
na rozwiązanie wizji zakończeniu.
przyszłość, strategie W wyniku tak
utrzymania i prowadzonej ewaluacji,
zwiększania postępu. ocena skuteczności w
Grupa roku 2008 wynosi 56%.
samopomocowa
prowadzona przez
liderów. Grupa ta
podlegała superwizji
specjalistów
prowadzących
program.
2. Kujawsko- 14 - mężczyzn 0 0 Program „Education - Wykłady 3-6 miesięcy Uznanie przez Monitorowanie obejmuje
Group for Men Who - warsztaty sprawców faktu okres 3-12 m-cy lub okres
Pomorskie Batter – The Duluth - ćwiczenia stosowania zawieszenia kary
Model”: - treningi edukacyjne, przemocy, przewidziany
1. Miejski Ośrodek - sesje indywidualne - psychodramy - powstrzymanie się postanowieniem sądu,
Pomocy Społecznej - sesje grupowe od aktów przemocy, jeśli uczestnictwo w
w Bydgoszczy - praca nad zmianą - zdobycie wiedzy programie k-e jest jednym
postaw pozwalającej z warunków zawieszenia
Bydgoskie Centrum korygować wykonania kary
Wsparcia Rodziny zachowania, pozbawienia wolności,
- rozwiniecie - stały kontakt osób

5
 umiejętności prowadzących grupy
służących kontroli uczestników programów
reakcji k-e z pracownikami
przemocowych socjalnymi, policją i
kuratorami sądowymi,
- monitorowanie miejsca
zamieszkania uczestników
programów k-e
2. Powiatowe 1 mężczyzna 3 mężczyzn 9 mężczyzn Zajęcia grupowe Wykład, 4 miesiące Zdobycie przez Po zakończeniu zajęć
Centrum Pomocy 2 kobiety (rozpoznawanie warsztaty, Wrzesień-grudzień uczestników zajęć korekcyjno-edukacyjnych
Rodzinie w Tucholi przyczyn treningi edukacyjne, 2008 r. wiedzy na temat dla sprawców przemocy
agresywnych dyskusje stosowania osoby uczestniczące
zachowań, praca nad przemocy, jej kontynuowały terapię
zmiana zachowań) skutków dla indywidualną do 3
Zajęcia indywidualne, członków rodziny, miesięcy, monitorowanie
Prowadzenie terapii - poznanie technik odbywać się będzie
indywidualnej radzenia sobie w poprzez kontakt z
sytuacjach trudnych, instytucjami
- poznanie technik pomocowymi (ośrodek
radzenia sobie ze pomocy społecznej,
złością, Policja, zespół
- rozwinięcie kuratorskiej służby
umiejętności sądowej) oraz rodzinami
nawiązywania uczuć i osób korzystających z
emocji, zajęć w okresie do 12
- powstrzymywanie miesięcy po zakończeniu
się przez osoby programu w
uczestniczące w uzasadnionych
zajęciach od przypadkach w okresie do
stosowania przemocy 2 lat.
wobec członków
rodziny
3. Powiatowe 8 mężczyzn 0 0 Program realizowany Program prowadzony 3 miesiące Jednym z głównych Program zostanie
Centrum Pomocy był podczas : był w oparciu o założeń realizacji zewaluowany po 6
Rodzinie w Mogilnie - spotkań spotkania grupowe programu była pomoc miesiącach od
indywidualnych podzielone na 8 sprawcom w zakończenia poprzez
(kwalifikacja do bloków tematycznych zaprzestaniu kontakt z kuratorami
programu, uzyskanie opracowanych na stosowania przemocy Kuratorskiej Służby
wstępnych informacji podstawie programu poprzez edukację Sądowniczej w Mogilnie i
o uczestniku, rodzaju „Education Groups mającą na celu : osobami zamieszkującymi
stosowanej przemocy, for Men Who Batter- - uświadomienie z uczestnikami.
relacji rodzinnych, The Duluth Model” – sprawcom czym jest
konfliktów z prawem, Agata Skorupska, przemoc,

6
stosunku do udziału Dariusz Skowroński – - uzyskanie przez
w programie Fundacja Batorego nich świadomości
- spotkań grupowych 2001. własnych zachowań
(odbywających się raz przemocowych
w tygodniu) wobec bliskich,
podzielonych na 8 - rozpoznanie przez
bloków nich sygnałów
tematycznych. ostrzegawczych
zapowiadających
zachowania
przemocowe,
- nabycie nowych
umiejętności
służących
rozwiązywaniu
konfliktów, sporów w
rodzinie bez użycia
agresji,
- naukę umiejętności
partnerskiego
układania stosunków
w rodzinie, uczenie
się korzystania z
pomocy innych.
W opinii
prowadzacych
założenia programu
zostały zrealizowane.
Większość
uczestników
aktywnie
uczestniczyła w
programie, i
wytrwała w
trzeźwości i nie
stosowała przemocy

7
4. Terenowy mężczyźni : 10 0 0 Sesje indywidualne, Miniwykłady, 3 – 6 miesięcy Uznanie przez Współpraca z
Komitet Ochrony ukończyło - sesje grupowe ( - warsztaty, (program sprawców faktu pracownikami Aresztu
Praw Dziecka w 5 mężczyzn Program korekcyjno- - ćwiczenia, rozpoczęto w stosowania Śledczego gdzie
Inowrocławiu edukacyjny pn. - dyskusje grupowe, październiku 2008 przemocy, realizowany był program
”Można inaczej” - psychodramy r. zakończono w - zdobywanie wiedzy - po zakończeniu
opracowany na lutym 2009 r.) i umiejętności programu zaproszenie
podstawie Education mającej na celu rodzin osadzonych na
Groups For Men Who radzenie sobie z spotkanie mające na celu
Barter – The Duluth agresją własną zapoznanie z głównymi
Model oraz założeniami programu
materiałów oraz narzędziami, w które
szkoleniowych zostali wyposażeni
Fundacji Przeciw uczestnicy do
Wykluczeniu kontrolowania własnej
Społecznemu agresji,
„Będziesz”) - wskazanie miejsca, do
którego uczestnicy
programu mogą się udać
po opuszczeniu Zakładu
Karnego, mający
problemy w radzeniu
sobie z agresją,
- prowadzenie programu
pod superwizją
5. Miejski Ośrodek 0 2 mężczyzn 6 mężczyzn Sesje indywidualne, - Wykłady, - 3 miesiące ( była - Redukcja zachowań Żaden z uczestników nie
Pomocy Rodzinie , prowadzone przez 2 - treningi edukacyjne to kontynuacja z agresywnych, ukończył programu, były
Sekcja Interwencji osoby różnej płci, trzymiesięcznych - szukanie i to spotkania bardzo często
Kryzysowej i - psychoterapia spotkań w 2007 r.) wprowadzanie jednorazowe, uczestnicy
Poradnictwa indywidualnw, alternatywnych, zgłosili się dobrowolnie
Specjalistycznego - praca nad zmiana nieagresywnych (wcześniej partnerki
we Włocławku postaw, Program zachowań wobec korzystały z oferty
Duluth partnerki, sekcji).
- kształtowanie Kontakt z kuratorami
postawy partnerstwa i przez okres 3 miesięcy,
szacunku wobec kontakt z pracownikami
kobiet, socjalnymi
- kształtowanie środowiskowymi oraz
postawy dzielnicowymi.
odpowiedzialności za
popełnione czyny
przemocowe,
- uznanie przez
sprawcę faktu

8
 stosowania
przemocy,
- powstrzymywanie
się przez osoby
stosujące przemoc w
rodzinie od aktów
przemocy, poprzez
zdobycie wiedzy
pozwalającej na
korekcję zachowań
na spotkaniach
indywidualnych, (2 z
uczestników
podpisało kontrakt,
ale żaden z nich nie
ukończył programu).
3. Lubelskie 39 mężczyzn 39 mężczyzn 0 Sesje indywidualne, Miniwykłady, W okresie Uznanie przez Po opuszczeniu przez
- sesje grupowe, - warsztaty, sprawozdawczym sprawców faktu uczestników programu
1. Powiatowe - praca nad zmianą - ćwiczenia, odbyły się 3 stosowania Zakładu Karnego
Centrum Pomocy postaw. - treningi edukacyjne, edycje programów przemocy, zainteresowani zgłaszają
Rodzinie Program autorski - dyskusje grupowe, korekcyjno- - powstrzymywanie się do tut. Centrum z
Biała Podlaska pt.. " Przestań być - projekcja filmów. edukacyjnych się przez osoby prośbą o
wrogiem a zostań trwających po 2 stosujące przemoc specjalistyczne
przyjacielem". miesiące. w rodzinie od aktów poradnictwo, prawne,
Zajęcia przemocy, poprzez socjalne, psychologiczne.
prowadzone były zdobycie wiedzy - pracownicy socjalni.
w systemie pozwalającej na Powiatowych Centrów
zamkniętym w korekcję zachowań Pomocy Rodzinie, w
Zakładzie Karnym i rozwinięcie trakcie realizacji
w Białej umiejętności programów są w
Podlaskiej. służących kontroli stałym kontakcie z
reakcji wychowawcami Służby
przemocowych Postpenitencjarnej.
- zmniejszenie
społecznej tolerancji
dla przemocy w
rodzinie,
-uzyskanie przez
sprawcę świadomości
własnych zachowań
przemocowych
wobec bliskich,
-rozpoznanie przez

9
 sprawcę sygnałów
ostrzegawczych
zapowiadających
zachowania
przemocowe,
- opracowanie planu
bezpieczeństwa
zapobiegającemu
użyciu siły
i przemocy
- nabycie nowych
umiejętności
służących
rozwiązaniu
konfliktów
i sporów
w rodzinie bez użycia
agresji
- nauka umiejętności
partnerskiego
układania stosunków
w rodzinie, uczenie
się korzystania
z pomocy innych,
- nauka
umiejętności
konstruktywnego
wyrażania
uczuć.

2. Powiatowe 10 mężczyzn 23 mężczyzn, 5 mężczyzn Spotkania - Wykłady, 4 miesiące Zdobycie wiedzy na Uczestnicy programu
Centrum Pomocy 4 kobiety indywidualne, - ćwiczenia; temat mechanizmów w okresie od 3 do 6
Rodzinie - spotkania grupowe, - grupy wsparcia powstawania i miesięcy objęci są
Janów Lubelski - psychoterapia stosowania pomocą psychologiczną
nakierowana na przemocy, w PIK jak również
przerwanie zjawiska - zdobycie wiedzy psychiatryczną w
przemocy, niezbędnej do PZP.
- rozwijanie adekwatnego -psycholog PCPR
indywidualnych reagowania w utrzymuje stały kontakt z
umiejętności sytuacji kryzysu, Sądem i Prokuraturą
psychospołecznych - zdobycie wiedzy na
temat
funkcjonowania

10
 rodziny dotkniętej
przemocą oraz jej
skutków

3. Punkt Interwencji 5 mężczyzn 1 mężczyzna 0 - Sesje grupowe, Wykłady, 3 miesiące Podstawowe -Monitorowanie obejmuje
Kryzysowej -praca nad zmianą -warsztaty, założenie wynikające okres do roku czasu,
Przy Powiatowym postaw, -dyskusje grupowe, z realizacji programu -monitorowanie odbywa
Centrum Pomocy -spotkania grupowe -ćwiczenia ma za zadanie się poprzez stały kontakt
Rodzinie z psychologiem uznanie, przez kuratorów społecznych
Lubartów i psychoterapeutą, sprawcę faktu z osobami
-trening postaw stosowania uczestniczącymi w
indywidualny przemocy, programach korekcyjno-
doprowadzenie do edykacyjych,
redukcji zachowań -pracownicy Ośrodków
agresywnych, Pomocy Społecznej są
-kształtowanie w stałym kontakcie z
postaw szacunku pracownikami
wobec kobiet, Kuratorskiej Służby
-kształtowanie Sadowej i
odpowiedzialności za pracownikami Punktu
popełnione czyny Interwencji Kryzysowej
przemocowe. monitorując środowisko
osób uczestniczących w
programie
4. Charytatywne 18 mężczyzn 19 mężczyzn 3 mężczyzn Sesje indywidualne, - Warsztaty od 2 do 6 miesięcy Uznanie przez Monitorowanie obejmuje
Stowarzyszenie - sesje grupowe, - treningi edukacyjne sprawców faktu czas pobytu w hostelu –
Niesienia - psychoterapia - ćwiczenia stosowania przemocy około roku
Pomocy indywidualna Powstrzymanie się odbywa się poprzez stały
Chorym nakierowana na przez sprawców od kontakt z
Uzależnionym od poszukiwanie źródeł aktów przemocy terapeutą.
Alkoholu zachowań i - zdobycie wiedzy
Nadzieja uzyskanie wglądu dotyczącej technik
w Lublinie mającego na celu radzenia sobie z
radzenie sobie z impulsem agresji
impulsem agresji - rozwiniecie
umiejętności kontroli
nad utrzymaniem
impulsu agresji
- zdobycie

11
 umiejętności
zatrzymania spirali
złości i agresji.

5. Powiatowe 3 mężczyzn 8 mężczyzn 6 mężczyzn Sesje indywidualne, Przygotowanie Od 3 do 6 miesięcy Poszerzenie wiedzy Monitorowanie obejmuje
Centrum Pomocy 1 kobieta 1 kobieta -psychoterapia i poddanie pod przygotowanie i uwrażliwienie na okres od 3 do 8 miesięcy
Rodzinie nakierowana na przyjęcie Programu i prowadzenie akty przemocy -utrzymywany jest stały
Ul. Górnicza 3 zatrzymanie zjawiska Korekcyjno- grupy, i agresji skierowane kontakt z członkami
21-010 przemocy, Edukacyjnego - od 3 do 12 wobec członków rodziny osoby stosującej
Łęczna -program „Gniewni „Gniewni ludzie” na miesięcy- rodziny, uznanie przemoc
ludzie” sesji Komisji przygotowanie stosowania zachowań -utrzymywanie stałego
Bezpieczeństwa i i propagowanie agresywnych i ich kontaktu z pracownikami
Porządku w Powiecie programu ewaluacji w kierunku Kuratorskiej Służby
łęczyńskim w dn. przemocy przez Sadowniczej,
30.09.2008 r. osoby je stosujące pracownikami Ośrodków
-przygotowanie Pomocy Społecznej,
i poddanie pod dzielnicowymi
przyjęcie przez Radę
Powiatu w
Łęcznej Programu
Korekcyjno-
Edukacyjnego
„Gniewni ludzie” w
dn. 30.12.2008 r.
-przygotowanie akcji
promocyjnej
programu „Gniewni
ludzie” poprzez
spotkania z
kierownikami
i pracownikami
Odrodków Pomocy
Społecznej z terenu
Powiatu
Łęczyńskiego,
spotkania z
kierownikami
Posterunków Policji z
terenu Powiatu

12
 Łęczyńskiego,
spotkania z
dzielnicowymi
-przygotowanie
ulotek
-wykłady i
warsztaty zgodnie
z tematyka przyjęta
w Programie
Korekcyjno-
Edukacyjnym
„Gniewni ludzie”
6. Specjalistyczny 0 0 1 kobieta, Spotkania Spotkania Od 3 do 6 miesięcy Zdobycie wiedzy Monitoring na podstawie
Ośrodek 1 mężczyzna indywidualne (ze indywidualne i umiejętności rozmów z
Poradnictwa względu na małą zawierały elementy pozwalającej na osobami poddanymi
Rodzinnego i liczbę osób do edukacyjne oraz korekcję zachowań programowi, przez okres
Interwencji stworzenia grupy) ćwiczenia i rozwinięcie prowadzenia programu.
Kryzysowej w - praca nakierowana umiejętności
Łukowie na zmianę przekonań służących kontroli
dot. m.in. relacji reakcji
małżeńskich opartych przemocowych
na dominacji na
przekonania dot.
relacji małżeńskich
opartych na
partnerstwie,
szacunku.
7. Ośrodek 5 mężczyzn 0 1 mężczyzna - Konsultacje Warsztaty, Od 6 do 9 miesięcy Zmiana w sposobie - Monitorowanie
Interwencji - psychoterapia - treningi, myślenia, obejmuje od 12 do 18
Kryzysowej indywidualna, - ćwiczenia, zmiana w relacjach miesięcy od zakończenia
Świdnik -grupowa, - wykłady z innymi ludźmi, terapii, pracownicy OIK
-wspierająca - nabywanie nowych są w stałym kontakcie
wzorców zachowań, z rodziną sprawcy,
- odkrycie własnych kuratorami, policją,
potrzeb i dzielnicowym oraz
zasobów pracownikiem socjalnym
poprawa jakości OPS, MOPS.
życia.

13
8. Ośrodek 11 mężczyzn 0 0 - Zajęcia grupowe - Uczestnicy 3 miesiące. Rozpoznawanie i -Monitorowanie odbywa
Interwencji ukończyło - zajęcia programu brali udział W ramach unikanie wzorców się poprzez stały kontakt
Kryzysowej 5 mężczyzn indywidualne w zajęciach programu miało zachowań z kuratorami uczestników
Tomaszów Lubelski warsztatowo- miejsce 12 spotkań związanych z programu oraz poprzez
treningowych, grupowych po 5 przemocą, ankiety ewaluacyjne
podczas których godzin. Łącznie - rozwijanie wypełniane po około 7-10
stosowane były zrealizowano 60 konstruktywnych miesiącach od
procedury godzin zajęć sposobów radzenia zakończenia programu.
behawioralno- grupowych oraz 30 sobie ze stresem, Ankiety skierowane są do
poznawcze w spotkań - okazywanie empatii, trzech grup:
celu korygowania indywidualnych. - wzięcie -do kuratorów, których
postaw i odpowiedzialności za dozorowani uczestniczyli
zachowań swoje zachowania, w programie korekcyjno-
związanych z -kontrolowanie edukacyjnym,
przemocą, uczenia swoich agresywnych -do uczestników
konstruktywnej zachowań oraz programu,
komunikacji powstrzymywanie się -do rodzin uczestników
interpersonalnej oraz od przemocy, programu.
samokontroli. - zmiana zachowań
- przemocowych na
zajęcia prowadzone partnerskie.
były poprzez
wykłady,
miniwykłady,
ćwiczenia, dyskusje
grupowe.
9.Powiatowe 10 mężczyzn 0 0 Sesje indywidualne, -Prelekcje, 2 miesiące -Uczestnicy Na zakończenie zajęć
Centrum Pomocy -sesje grupowe -ćwiczenia, (październik- programu poznali przeprowadzona została
Rodzinie we -odgrywanie scenek, grudzień 2008) sposoby radzenia ankieta ewaluacyjna.
Włodawie -burza mózgów, sobie z trudnymi Pracownicy PCPR są
-dyskusje grupowe, emocjami i w kontakcie z
-modelowanie konstruktywnego psychologiem służby
zachowań, rozwiązywania więziennej,
-analiza własnych konfliktów. zobowiązanym przez
doświadczeń, swoich zwierzchników do
-rozwiązywanie - zdobyli wiedzę nadzorowania przebiegu
testów. pozwalającą na sesji edukacyjno-
kontrolę własnych korekcyjnych. Kontakt ten
reakcji i korekcję umożliwia monitorowanie
zachowań. efektów programu
- uświadomili sobie
fakt stosowania
przemocy.

14
10. Lubelskie 0 1 mężczyzna 6 mężczyzn - Sesje indywidualne, Wykłady, - od 3 do 6 - Uznanie przez Czas monitorowania
Powiatowe Centrum 1 kobieta - sesje grupowe, - warsztaty, miesięcy sprawców faktu przewidziany jest na 24
Pomocy Rodzinie psychoterapia - ćwiczenia, stosowania miesiące.
w Zamościu indywidualna, - treningi edukacyjne, przemocy, Sposób monitorowania :
nakierowana na - dyskusje grupowe, powstrzymywanie stały kontakt terapeutów
zatrzymanie zjawiska -psychodramy się przez osoby z rodzinami sprawców,
przemocy, -projekcje filmów stosujące przemoc którzy przed
-praca nad zmianą o tematyce problemu w rodzinie od aktów rozpoczęciem programu
postaw, przemocy. przemocy, poprzez korekcyjno-edukacyjnego
program wg założeń - zdobycie wiedzy podpisali kontrakt
"Educations Groups pozwalającej na i zgodę na takie kontakty,
For Men Who Batter - korekcję zachowań monitorowanie
The Duluth Model" i rozwinięcie w miejscu zamieszkania,
umiejętności współpraca
służących kontroli z powiatowym centrum
reakcji pomocy rodzinie,
przemocowych współpraca z
pracownikami socjalnymi
ośrodka pomocy
społecznej, współpraca
z miejscową
jednostką policji –
dzielnicowym.
11. Ośrodek - 12 mężczyzn 0 0 - Sesje indywidualne, Wykłady, - 4 miesiące - Uznanie przez Nie prowadzi się
Interwencji - sesje grupowe, - warsztaty, sprawców faktu monitoringu wobec osób,
Kryzysowej - psychoterapia - treningi edukacyjne, stosowania które ukończyły program.
Zamość grupowa z - dyskusje grupowe, przemocy,
elementami terapii - sesje terapeutyczne powstrzymywanie
uzależnienia od się przez osoby
alkoholu stosujące przemoc w
- praca nad zmianą rodzinie od aktów
postaw, przemocy, poprzez
- treści edukacyjne zdobycie wiedzy
korygujące postawy pozwalającej na
przemocowe korekcję zachowań i
rozwinięcie
umiejętności
służących kontroli
reakcji
przemocowych

15
4. Lubuskie 13 mężczyzn 0 0 Program Edukacyjno- -Ćwiczenia - Od marca do -Zaakceptowanie Każdy z uczestników
Korekcyjny Dla -warsztaty listopada 2008 r. przez uczestników, iż podpisał kontrakt, w
1. Powiatowe Sprawców Przemocy -pogadanki zachowania, które którym wyraził zgodę na
Centrum Pomocy PARTNER oraz -wykłady prezentowali było kontakt prowadzących z
Rodzinie w elementy „Programu -analiza scenek przestępstwem partnerkami w trakcie 18
Międzyrzeczu Interwencyjnego dla -omawianie -prowadzący miesięcy od zakończenia
sprawców nadużyć w przypadków zaobserwowali programu, wyraził też
rodzinie” (A. zmiany w postawach zgodę na kontaktowanie
Skorupska, D. i zachowaniach się z nim samym
Alisheorv) uczestników -uczestnicy zobowiązali
-zajęcia indywidualne - wzrost krytycyzmu się także do
-zajęcia grupowe wobec zachowań nawiązywania kontaktu z
przemocowych, prowadzącymi
-osłabienie
mechanizmów
obronnych
(zaprzeczania i
usprawiedliwiania
zachowań
przemocowych)
-nabycie przez
uczestników wiedzy
nt. mechanizmów
powstawania agresji i
przemocy, a przede
wszystkim,
możliwości analizy
własnych zachowań i
sposobów
zahamowania
przemocy tak, by nie
doszło do jej eskalacji
i aktów
2.Powiatowe 0 3 mężczyzn 5 mężczyzn -Program „Praca ze -Pogadanki -Od września do -Prowadzący - Zaplanowano na 3 lata;
Centrum Pomocy sprawcą przemocy w -wykłady grudnia 2008 r. zaobserwowali u ocena skuteczności
Rodzinie w rodzinie” wyd. przez -prezentacja i uczestników wzrost oddziaływań co pół roku
Świebodzinie Fundację „Będziesz” omawianie scenek z świadomości co do poprzez osobisty kontakt
z Poznania filmów edukacyjnych zakwalifikowania oraz rozmowę z osobami
-blok edukacyjny -warsztaty danych zachowań bliskimi
(informacje nt. jako przemocy,
zjawiska i jego -nabycie wiedzy nt.
skutków) skutków stosowania
-blok (kształtowanie przemocy

16
 umiejętności -wykształcenie
niestosowania umiejętności
przemocy, nauka stosowania technik
konstruktywnego typu „przerwa na
rozwiązywania ochłonięcie”,
sporów)korekcyjny radzenia sobie z
-zajęcia grupowe własną agresją
-zajęcia indywidualne - poznanie zasad
zdrowego
rozwiązywania
sporów
3.Powiatowe 3 mężczyzn 4 mężczyzn 3 mężczyzn Częściowo Wykłady -Od sierpnia do - Nabycie przez Monitoring planowany
Centrum Pomocy zmodyfikowany i -warsztaty listopada 2008 r. uczestników wiedzy i jest na 3 lata poprzez
Rodzinie w Nowej dostosowany do -prezentacje umiejętności w pozyskiwanie informacji
Soli potrzeb grupy multimedialne zakresie agresji i jej nt. zachowania uczestnika
Program Edukacyjno- -ćwiczenia źródeł, programu i jego
Korekcyjny Dla -otwarta dyskusja -rozpoznanie przez funkcjonowaniu w
Sprawców Przemocy -odwoływanie się do uczestników środowisku przez
PARTNER indywidualnych własnych postaw pracownika socjalnego
-blok zajęć doświadczeń wobec przemocy Centrum, a także kontakt
korekcyjnych -nabycie umiejętności z policjantami
-blok zajęć rozpoznawania i dzielnicowymi
korekcyjnych nazywania stanów
-zajęcia grupowe emocjonalnych oraz
-zajęcia indywidualne radzenia sobie z nimi
-kształcenie
umiejętności
konstruktywnego
rozwiązywania
sporów i korzystania
ze wsparcia
społecznego

4. Powiatowe 18 mężczyzn 0 1 mężczyzna -Program -Wykłady -Od maja do lipca - Prowadzący Monitoring dwuletni
Centrum Pomocy 1 kobieta „Komunikowanie się -warsztaty 2008 r. (pierwsza zaobserwowali polegający na stałym
Rodzinie w Krośnie bez złości” na podst. -rozmowy grupa) stopniowy wzrost kontakcie z kuratorami
Odrzańskim Programu indywidualne - od sierpnia do zaangażowania w sądowymi, pracownikami
(Edycja 1) Edukacyjno- -trenowanie grudnia 2008 r. zajęcia socjalnymi i gminnych
Korekcyjny Dla zachowań (druga grupa) -stopniowe komisjami rozwiązywania
Sprawców Przemocy asertywnych zmniejszanie się problemów alkoholowych
PARTNER -trening umiejętności poziomu
-spotkania w małych aktywnego słuchania zaprzeczania i
grupach minimalizowania

17
 warsztatowych problemów z
-sesje indywidualne własnym
- sesje grupowe zachowaniem
-przyswajanie technik
i metod
opanowywania
własnej agresji

Powiatowe Centrum 0 0 18 kobiet Program korekcyjno- -Warsztaty -Od września do -Doskonalenie Monitor dwuletni
Pomocy Rodzinie w 7 mężczyzn edukacyjny „Pokonać -trening umiejętności grudnia 2008 r. umiejętności polegający na stałym
Krośnie Odrzańskim strach – druga strona prospołecznych rozwiązywania kontakcie z kuratorami
(Edycja 2) medalu” -trening kontroli problemów sądowymi, pracownikami
-zajęcia grupowe złości -nauka kontrolowania socjalnymi, pedagogami
-trening zachowania, szkolnymi
wnioskowania redukowania
moralnego zachowań
agresywnych
-nabycie wiedzy nt.
przyczyn
powstawania złości,
-kształtowanie
postaw społecznych
5. Powiatowe -11 mężczyzn 0 0 -Program autorski -Warsztaty -Od września do - Realizatorzy 3 lata po zakończeniu
Centrum Pomocy psychologów -pogadanki grudnia 2008 r. zaobserwowali programu poprzez kontakt
Rodzinie w Żaganiu prowadzących zajęcia -wykłady zmianę w z kuratorami sądowymi i
opracowany na podst. postrzeganiu przez uczestnikami programu
Wytycznych do uczestników ich
Krajowego Programu przemocowych
Przeciwdziałania zachowań
Przemocy w Rodzinie -uświadomiono
oraz programu uczestnikom fakt
„Partner” szkodliwości
-zajęcia grupowe przemocy i
-zajęcia indywidualne konieczności
przyjęcia
odpowiedzialności za
własne zachowanie,
-pogłębiła się ich
wiedza nt. zjawiska
przemocy, jego
uwarunkowań i
skutków
- podniesienie

18
 umiejętności
rozpoznawania i
asertywnego
wyrażania emocji

6. Powiatowe 0 -1 mężczyzna -4 mężczyzn - Program -Warsztaty - Od września do - Realizatorzy Do 3 lat-kontakt z

Centrum Pomocy opracowany w -mini-wykłady grudnia 2008 r. zaobserwowali u uczestnikami po
Rodzinie w Sulęcinie oparciu o model z -dyskusje uczestników zakończeniu programu w
Duluth niewielkie zmiany miejscu ich zamieszkania,
-spotkania grupowe postaw kontakt z dzielnicowymi
-spotkania -uczestnicy zaczęli
indywidualne zdawać sobie sprawę
z nieuświadomionych
dotąd zachowań i ich
szkodliwości dla
najbliższych

7. Gorzowskie - 38 mężczyzn 0 0 Program opracowany -Wykłady -Od kwietnia do -Prowadzący Ze względu na specyfikę
Centrum Pomocy w oparciu o model z -warsztaty czerwca 2008 r. zaobserwowali u 75% grupy (osadzeni w
Rodzinie i Polityki Duluth oraz -dyskusja (pierwsza grupa); uczestników zakładzie karnym typu
Społecznej uwzględniający -odnoszenie się do od września do całkowite lub duże półotwartego) monitoring
wytyczne z własnych grudnia2008 r. zaangażowanie oraz w trakcie trwania
załącznika do doświadczeń (druga grupa aktywność podczas programu oraz miesiąc po
Krajowego Programu -świczenie technik zajęć jego zakończeniu; test
Przeciwdziałania zastępowania agresji - wyniki IPSA (poziom badania
Przemocy w Rodzinie oraz radzenia sobie ze przeprowadzo-nych agresji) przed
-sesje grupowe złością testów wskazują na rozpoczęciem i po
obniżenie agresji zakończeniu programu;
wobec innych osób, obserwacje i wypełniona
-obserwacje ankieta przez
prowadzących pracowników zakładu
wskazują na karnego
obniżenie agresji
werbalnej,
zwiększyła się
kontrola uczestników
nad własnymi
agresywnymi
reakcjami,
hamowanie wrogości

19
8. Powiatowe 0 0 -2 mężczyzn Program autorski Warsztaty Od października do Prowadzący zwrócili - Monitoring planuje się
Centrum Pomocy -3 kobiety realizatorów zadania -modelowanie grudnia 2008 r. uwagę na ewolucję prowadzić poprzez
Rodzinie w Zielonej „Trening zachowań postaw uczestników kontakt z kuratorami
Górze Umiejętności -indywidualne (np. przechodzenie z sądowymi oraz osobisty
Komunikacyjnych” konsultacje postawy atakującej na kontakt ze sprawcami i
na podst. Treningu -wypełnianie arkuszy współpracującą) ich rodzinami przez okres
Zastępowania Agresji umiejętności -obniżanie się lęku do 3 lat
-zajęcia grupowe prospołecznych przez pracą w grupie
-zajęcia indywidualne -odgrywanie scenek -nabycie umiejętności
sytuacyjnych rozpoznawanie
własnych zachowań
jako agresywnych i
przemocowych,
-obserwacja wzrostu
świadomości
uczestników co do
zjawiska przemocy w
rodzinie
9. Powiatowe -12 mężczyzn 0 0 Program Edukacyjno- -Wykłady Od października do Uczestnicy uzyskali Monitoring planowany
Centrum Pomocy Korekcyjny Dla -warsztaty grudnia 2008 r. wiedzę nt. zjawiska jest na trzy lata (co pół
Rodzinie w Żarach Sprawców Przemocy -konsultacje przemocy, roku)
PARTNER indywidualne konsekwencji
-spotkania -analiza przypadków ponoszonych przez
indywidualne -trening umiejętności jej ofiary,
-spotkania grupowe społecznych i -poznali metody i
zachowań techniki
asertywnych nieagresywnego
reagowania w
sytuacjach
stresowych,
-nieagresywne-go,
konstruktywnego
rozwiązywania
problemów
-poznali prawidłowe
wzorce relacji między
członkami rodziny
-uczestnicy
deklarowali
zmniejszenie lub
ustanie u nich
zachowań
przemocowych

20
10. Powiatowe -3 mężczyzn 0 -6 mężczyzn Autorski program -Modelowanie -Od września do - Uświadomiono - Monitoring przez okres
Centrum Pomocy -1 kobieta plus Trening -odgrywanie ról grudnia 2008 r. sprawcom czym jest roku poprzez nawiązanie
Rodzinie w Zastępowania Agresji -informacje zwrotne przemoc, kontaktów z kuratorami,
Słubicach -spotkania -generalizacja i -wzrost świadomości kontakt z rodzinami
indywidualne transfer ćwiczonych sprawców co do sprawców, kontakt z
-spotkania grupowe umiejętności do własnych zachowań policją
praktyki życia przemocowych
codziennego -rozpoznawanie przez
sprawców sygnałów
ostrzegawczych o
narastającej agresji
-nabycie nowych
umiejętności
rozwiązywania
konfliktów
-nabycie umiejętności
partnerski par
układania stosunków
w rodzinie
-kształtowanie
umiejętności
konstruktywnego
wyrażania uczuć
11. Powiatowe 0 0 -14 mężczyzn Dostosowany do -Indywidualne Od kwietnia do W trakcie programu -Monitoring w okresie 1,5
Centrum Pomocy -1 kobieta potrzeb Program konsultacje grudnia 2008 r. uczestnicy zaprzestali roku poprzez
Rodzinie w Edukacyjno- -analiza przypadków stosowania przemocy nawiązywanie kontaktu z
Drezdenku Korekcyjny Dla -nabyły wiedzę o osobami bliskimi
Sprawców Przemocy mechanizmach wskazanymi w ankiecie
PARTNER przemocy i przez uczestników
-spotkania sposobach programu
indywidualne zapobiegania aktów
przemocy
-dostateczne
zaangażowanie w
zajęcia
12. Powiatowe 0 0 -5 mężczyzn Program autorski na -Samoanaliza Od listopada do - Zapoznanie -Roczny monitoring
Centrum Pomocy podst. Zasad terapii kwestionariusza grudnia 2008 r. uczestników z poprzez zbieranie
Rodzinie we behawioralnej oraz zachowań technikami informacji od
Wschowie materiału przemocowych redukowania napięcia dzielnicowych
szkoleniowego „Praca -praca z tekstem emocjonalnego
ze sprawcami -ćwiczenia -zmiana przekonań co
przemocy” Fundacji asertywności do zjawiska
„Będziesz” -pogadanki przemocy i jej

21
 -spotkania -dyskusje mechanizmów
indywidualne -wymiana -rozpoznawanie u
-spotkania grupowe doświadczeń siebie symptomów
narastania agresji i
umiejętność jej
powstrzymywania
-rozróżnianie
zachowań
agresywnych i
asertywnych
-poznanie przez
uczestników cyklu
przemocy, ze
szczególnym
uwzględnieniem
sygnałów o
narastaniu agresji
13. Powiatowe 0 0 - 7 mężczyzn Program autorski Indywidualne -Od września do -Uznanie przez - Ze względu na
Centrum Pomocy prowadzących konsultacje, grudnia 2008 r. uczestników osobistej specyficzną sytuację
Rodzinie w opracowany na podst. -analiza doświadczeń odpowiedzialności za uczestników (bezdomni
Gorzowie Wlkp. Wytycznych do -omawianie konsekwencje korzystający z pomocy
tworzenia przypadków stosowania przemocy domu dla osób
modelowych -mini-wykłady i obecną sytuację bezdomnych) monitoring
programów -pogadanki życiową (rozpad uzyskanych efektów
korekcyjno- -prezentacje związków, sprowadza się do kontaktu
edukacyjnych dla -„burza mózgów” bezdomność, z kadrą ośrodka i odnosi
osób stosujących -gry psychologiczne konieczność się do samooceny, oceny
przemoc w rodzinie -plastyczne formy korzystania z pozostałych członków
-sesje indywidualne ekspresji placówki dla osób grupy i oceny
-sesje grupowe bezdomnych) funkcjonowania w
-nabycie wiedzy i społeczności Schroniska
umiejętności
powstrzymywania
eskalacji agresji
-wzrost krytycyzmu
wobec zachowań
przemocowych
-prowadzący
zaobserwowali
wykazywanie przez
uczestników starań w
kierunku
wyeliminowania

22
 dotychczasowych
reakcji agresywnych
-respektowanie
przyjętych zasad
zachowania na
spotkaniach grupy

14. Miejski Ośrodek 13 mężczyzn 0 -2 mężczyzn Poszczególne bloki -Indywidualne Od stycznia do Zwiększenie Monitoring do 2 lat
Pomocy Społecznej 11 kobiet -35 kobiet programowe konsultacje, grudnia 2008 r. świadomości poprzez współpracę z
w Zielonej Górze realizowano poprzez: -kontakt uczestników co do rodzinami , kuratorami
program autorskie terapeutyczny źródeł własnych sądowymi, RODK
prowadzących, -pomoc zachowań
zawierające m.in.: psychologiczna przemocowych,
podstawy - -uzyskanie
programowe terapii -behawioralny trening świadomości co do
Gestalt, Treningu kontroli zachowania i relacji przeniesionych
Zastępowania rozpoznawania i paradoksu
Agresji, emocji zachowań
psychoedukacji -trening umiejętności przemocowych
-sesje indywidualne społecznych -wypracowanie przez
-spotkania grupowe -psychoedukacja uczestników nowych
-warsztaty stylów zachowań
-poznanie metod
rozwiązywania
konfliktu

5. Łódzkie 10 mężczyzn 124 mężczyzn 0 Program realizowany Główne metody pracy Program Zgodnie z umową 48 Ocena efektywności
1 kobieta w trybie zajęć obejmowały: realizowany na osób, ukończyło cały w zakresie tzw. efektów
ambulatoryjnych - analizę terenie Ośrodka cykl programu: twardych rozumianych
1. Miejski Ośrodek (otwartych). doświadczeń w okresie - 6 sesji grupowych, jako ilość sprawców
Profilaktyki i Terapii Stosowano własnych, od 01 stycznia - 9 zajęć uczestniczących we
Uzależnień następujące formy - trening umiejętności do 31 grudnia 2008 indywidualnych, wszystkich rodzajach
w Łodzi pracy korekcyjno – -mikroedukację, roku. - 3 porady zajęć zgodnie z
edukacyjnej: - zadania domowe. diagnostyczne. założeniami umowy w
- porady Ze względu na roku 2008 wyniosła
diagnostyczne, większą liczbę 100%.
- zajęcia uczestników, średnia W zakresie tzw. efektów
indywidualne, ilość świadczeń na 1 miękkich rozumianych
- zajęcia grupowe. uczestnika programu jako poprawa
wyniosła: funkcjonowania
- 2,03 porady w relacjach społecznych
diagnostycznej, min. poprzez

23
 - 5,89 zajęć niestosowanie przemocy
indywidualnych, nie jest możliwa
- 2,73 sesji terapiiz uwagi na nie
grupowej. utrzymywanie kontaktów
z Ośrodkiem uczestników
programu po jego
przerwaniu lub
zakończeniu.
Z psychologicznego
punktu widzenia
uczestników cechowała
duża „wypadalność”
z terapii.
2. Powiatowe 10 mężczyzn 0 0 72 godz. Program prowadzony Oddziaływania Z grupy 10 osób Ankieta ewaluacyjna na
Centrum Pomocy dydaktyczne. był przez: pracownika terapeutyczne program korekcyjno- zakończenie działań
Rodzinie w Łowiczu Pierwszym etapem socjalnego – przez okres 3 edukacyjny terapeutycznych,
były 2 sesje koordynatora miesięcy (od ukończyło 8 osób ( monitorowanie zachowań
indywidualne po 3 programu, prawnika i 9 maja do jedna zrezygnowała osób, które kończyły
godz. dydaktyczne. 2 psychologów – 1 sierpnia). zaraz na wstępie i program korekcyjno-
Drugim 22 sesje psychoterapeutów. Monitoring do jedna nie uzyskała edukacyjny poprzez
grupowe po 3 godz. Przyswajanie wiedzy końca roku certyfikatu kontakty telefoniczne
dydaktyczne odbywało się w ukończenia programu z psychologiem
podzielone na blok sposób aktywizujący ze względu na zatrudnionym w
edukacyjny i uczestników, poprzez przeniesienie do Zakładzie Karnym w
korekcyjny. Zajęcia prowadzenie otwartej innego zakładu Łowiczu oraz osobami
prowadzone były w dyskusji oraz pracę z karnego). wskazanymi przez
formie wykładów, indywidualnym uczestników programów
ćwiczeń i warsztatów. przypadkiem. w ankiecie ewaluacyjnej.

3. Powiatowe 3 mężczyzn 2 mężczyzn 3 mężczyzn Warsztatowa Spotkania w grupach Czerwiec – listopad 1. Wzrost Umówiony kontakt po
Centrum Pomocy i indywidualnie 2008 świadomości sprawcy upływie roku
Rodzinie w na temat swoich
Opocznie zachowań
- zmniejszanie reakcji
zachowań
agresywnych
- zwiększenie
odpowiedzialności
sprawcy za
popełnione czyny
2. Uświadomienie
sobie popełnionych
czynów

24
4. Ośrodek 0 3 kobiety 4 mężczyzn Każda z osób W trakcie zajęć Program trwał 3 Największe zmiany Po zakończeniu programu
Interwencji uczestniczących w grupowych i spotkań miesiące - od lipca u uczestników udało jego uczestnicy do końca
Kryzysowej przy programie została indywidualnych z 2008r. do września się uzyskać na roku 2008 raz w miesiącu
Miejskim Ośrodku zdiagnozowana uczestnikami 2008r. i został poziomie spotykali się w ramach
Pomocy Rodzinie w psychologicznie i na stosowano metody zakończony motywacyjnym grupy wsparcia. Ponadto
Piotrkowie podstawie tej pracy: wykłady, spotkaniem (znacznie silniejsza pracownicy socjalni
Trybunalskim diagnozy został dla pogadanki, dyskusje, uczestników motywacja do Miejskiego Ośrodka
niej opracowany ćwiczenia programu z wprowadzania lub Pomocy Rodzinie w
osobisty program indywidualne i Dyrektorem MOPR kontynuowania Piotrkowie Trybunalskim
terapii grupowe, analiza w dniu konstruktywnych są w stałym kontakcie z
krótkoterminowej, nagrań video, case 22.09.2008r. zmian). Wymierne uczestnikami programu.
który realizowany był study, itp. efekty pojawiły się w
podczas sesji terapii zakresie nabycia
indywidualnych. konkretnych
W okresie od umiejętności (np.
15.08.2008r. do radzenia sobie ze
21.08.2008r. osoby złością,
objęte programem kontrolowania swoich
uczestniczyły w zachowań) oraz
obozie zdobycia wiedzy.
terapeutycznym, Uczestnicy programu
podczas którego ocenili przydatność i
odbywały się zajęcia efektywność
grupowe, terapia zaproponowanych
indywidualna, form zajęć dla siebie
konsultacje m.in. w
indywidualne oraz w anonimowych
przypadku dwojga ankietach
uczestników – sesje wypełnionych po
partnerskie zakończeniu
programu.

5. Powiatowe 1 mężczyzna 0 0 Z uwagi na fakt, że w Zajęcia miały Program Praca nad zmianą Celem monitoringu
Centrum Pomocy programie brał udział charakter realizowany był postaw i zachowań, nawiązano współprace
Rodzinie w 1 uczestnik, program ćwiczeniowy, przez 3 miesiące, zdobycie z kuratorem zawodowym
Poddębicach miał formę z elementami tj. październik umiejętności Sądu Rejonowego w
indywidualnych zająć wykładu. Prowadzący listopad, grudzień konstruktywnego Łasku sprawującym dozór
korekcyjnych korzystał z wywiadu, 2008 r. wyrażania złości, nad uczestnikiem
kwestionariuszy zmiana postaw Programu. Powyższy
przemocy, listy pytań. społecznych, monitoring będzie trwał
zmiana zachowań do czasu zakończenia
agresywnych. okresu próby, tj. do 17
stycznia 2011 r.

25
6. Powiatowe 5 mężczyzn 3 mężczyzn 0 Grupowa Mini wykłady 09.10.2008- 1. Zdobycie 1. Spotkania
Centrum Pomocy ukończyło ukończyło - ćwiczenia 16-12.2008 umiejętności radzenia z uczestnikami programu
Rodzinie w 3 mężczyzn 2 mężczyzn - odgrywanie scenek 2 razy w tygodniu sobie w sytuacjach w okresie I-IX 2009
Radomsku - „burza mózgów” po 3 h – trudnych. z różną częstotliwością
- dyskusja łącznie 54 h. 2. Pozytywnie /styczeń, luty, maj,
- prezentacja zmieniły się relacje w wrzesień/
krótkiego filmu rodzinach 2. Uzyskanie informacji
uczestników. od partnerów,
3. Zachowanie kuratorów sądowych,
abstynencji. pracowników socjalnych.
4. Nawiązanie 3. Ankieta dla
współpracy z uczestników programu
kuratorami i ich partnerek.
sadowymi,
pracownikami MOPS
/zainteresowanie
sprawami
podopiecznych i ich
rodzin, motywowanie
ich
do uczestnictwa
w programie/

7. Powiatowe 1 mężczyzna 8 mężczyzn 4 mężczyzn - Zajęcia grupowe, Wykłady, Wrzesień – - Nabycie wiedzy na Przeprowadzenie ankiet
Centrum Pomocy 1 kobieta 2 kobiety - konsultacje - ćwiczenia, grudzień 2008 r. temat przemocy i wśród uczestników
Rodzinie w indywidualne, - warsztaty, (zajęcia korekcyjno uzależnień, programu
Skierniewicach - wyjazdy w - dyskusja, -edukacyjne) - zmiana relacji (II/III kwartał 2009 r.)
środowisko - projekcja filmu, interpersonalnych w monitoring w środowisku
- rozmowy z - rozmowy [od czerwca 2008 r. rodzinach, rodzinnym uczestników
uczestnikami indywidualne trwał nabór - zwiększenie programu (2009 rok).
programu i członkami uczestników] świadomości
ich rodzin własnych zachowań
przemocowych,
- zapoznanie ze
sposobami
rozwiązywania
konfliktów i
konstruktywnymi
sposobami radzenia
sobie z emocjami,
- zwiększenie
świadomości rodzin
sprawców przemocy

26
 na zachowania
agresywne.

6. Małopolskie 0 -1 mężczyzna - 1 kobieta - Sesje indywidualne - Konsultacje - Od 1 tygodnia do Zrozumienie faktu - Monitorowanie
2 miesięcy stosowanie obejmuje kontakt
przemocy, telefoniczny z
1. Powiatowe zwiększenie psychologiem,
Centrum Pomocy umiejętności radzenia wykonywany raz w
Rodzinie Brzesko sobie z emocjami i miesiącu
stresem

2. Ośrodek - 68 mężczyzn 0 - 14 mężczyzn - Sesje indywidualne Wykłady, - 2 razy po 6 - Wyrażanie złości w - Od 3 do 12 miesięcy
Interwencji - sesje grupowe - warsztaty, miesięcy bezpieczny i - monitorowanie po przez
Kryzysowej Bochnia - praca nad zmianą - treningi edukacyjne konstruktywny dla bezpośrednie, cykliczne
postaw, Program pn. - dyskusje grupowe, siebie i najbliższych kontakty z dyrektorem,
„Educations Groups - sesje terapeutyczne- sposób, po przez psychologiem i
For Men Who Batter umiejętne wychowawcami Zakładu
– the Duluth Model” rozpoznawanie i Karnego,
wyrażanie emocji, - cykliczne spotkania i
podniesienie kontakty z dzielnicowymi,
wrażliwości pracownikami socjalnymi
społecznej sprawców Ośrodków Pomocy
wobec zjawiska Społecznej, kuratorami
przemocy w rodzinie Sądu Rejonowego

3. Powiatowe - 14 mężczyzn 0 - 8 mężczyzn - Sesje indywidualne - Dyskusje, - Dwie edycje po 6 - Wzrost poczucia - Od 3 do 12 miesięcy
Centrum Pomocy - sesje grupowe - ćwiczenia, miesięcy odpowiedzialności, monitorowanie odbywa
Rodzinie Chrzanów - trening umiejętności wzrost krytycyzmu się po przez założenie dla
społecznych i wobec stosowania każdego uczestnika teczki
asertywności przemocy indywidualnej,
- kontakt z ośrodkami
pomocy społecznej
właściwych ze względu
na miejsce zamieszkania o
weryfikowanie w trakcie
wywiadów
środowiskowych jego
sytuacji rodzinnej

27
4. Powiatowe 0 - 16 mężczyzn - 1 mężczyzna - Sesje indywidualne - Wykłady, - Dwie edycje po 6 - Uznanie swoich - Od momentu
Centrum Pomocy - sesje grupowe - warsztaty, miesięcy zachowań uczestnictwa w programie
Rodzinie Gorlice - ćwiczenia, agresywnych za do 36 miesięcy
- praca indywidualna przemoc, monitorowanie po przez
obejmująca - umiejętność kontakt z kuratorami
konsultacje mówienia o swoich sądowymi, pracownikami
indywidualne, problemach, pomocy społecznej,
motywowanie, - umiejętność policji, komisji
diagnozowanie stosowania rozwiązywania
problemu, zawieranie poznanych technik problemów
kontraktu radzenia sobie w alkoholowych,
trudnych - monitorowanie po przez
emocjonalnie kontakt z rodzina na
sytuacjach podstawie załączonego do
kontraktu upoważnienia
podpisanego przez
sprawcę przemocy
5. Powiatowe 0 0 - 6 mężczyzn - Konsultacje - Wykłady, Raz w tygodniu Uznanie swoich - Od momentu
Centrum Pomocy indywidualne - warsztaty, przez 2 miesiące zachowań uczestnictwa w programie
Rodzinie Kraków - ćwiczenia, agresywnych za monitorowanie po przez
- praca indywidualna przemoc, kontakt z rodzina na
obejmująca - umiejętność podstawie zgody
konsultacje mówienia o swoich uczestnika programu
indywidualne, problemach,
motywowanie,
diagnozowanie
problemu, zawieranie
kontraktu

6. Ośrodek - 2 mężczyzn - 3 mężczyzn - 28 mężczyzn - Sesje indywidualne - Wykłady, - Dwie edycje po 5 - Uznanie przez - Od momentu
Interwencji - sesje grupowe - warsztaty, miesięcy sprawców faktu uczestnictwa w programie
Kryzysowej - ćwiczenia, stosowania do 36 miesięcy
Myślenice - program autorski na przemocy, monitorowanie po przez
podstawie - uzyskanie wiedzy kontakt z kuratorami
“Educations Groups pozwalającej zawodowymi i
For Men Who Batter dostrzegać i społecznymi sądu
– the Duluth Model” przeciwdziałać rejonowego oraz
zachowaniom pracownikami socjalnymi
negatywnym ośrodków pomocy
społecznej i
dzielnicowymi

28
7. Powiatowe 0 - 10 mężczyzn 0 - Sesje indywidualne Wykłady, - 4 miesiące - Nabycie nowych - Od momentu
Centrum Pomocy - sesje grupowe - warsztaty, umiejętności uczestnictwa w programie
Rodzinie - ćwiczenia, interpersonalnych, po do 8 miesięcy
Nowy Sącz - sesje indywidualna przez nabywanie monitorowanie po przez
praktycznych kontakt z rodzinami
wskazówek i sprawców oraz
umiejętności współpracę z ośrodkami
nabytych w czasie pomocy społecznej,
trwania warsztatów policja po wyrażeniu
zgody przez uczestników
programu na
pozyskiwanie i
przekazywanie
powyższych informacji
8. Powiatowe - 4 mężczyzn 0 - 12 mężczyzn - Praca nad zmianą - Wykłady, - 6 miesięcy - Korekcja zachowań - Od momentu
Centrum Pomocy postaw, Program pn. - warsztaty, i rozwiniecie uczestnictwa w programie
Rodzinie Olkusz „Educations Groups - ćwiczenia umiejętności do 24 miesięcy
For Men Who Batter służących kontroli monitorowanie po przez
– the Duluth Model reakcji stały kontakt
przemocowych prowadzących program
- uznanie faktu kuratorami, policją i
stosowania przemocy pracownikami ośrodków
pomocy społecznej
9. Powiatowe - 7 mężczyzn - 3 mężczyzn - 3 mężczyzn - Terapia - Wykłady, - 5 miesięcy - Uznanie przez - Od momentu
Centrum Pomocy - 1 kobieta indywidualna, - warsztaty, sprawce faktu uczestnictwa w programie
Oświęcim - terapia grupowa - ćwiczenia stosowania do 12 miesięcy
przemocy, monitorowanie po przez
- zdobycie wiedzy o stały kontakt
pozwalających prowadzących z klientami
zrozumieć swoje którzy zgłaszają się
zachowania i konsultacje
kontrolowanie ich - współpraca realizatorów
program z sądem
rodzinnym, karnym,
kuratorami, ośrodkami
pomocy społecznej i
ośrodkiem interwencji
kryzysowej

29
10. Powiatowe 0 0 - 12 mężczyzn - Praca nad zmianą - Spotkania - 4 edycje po 3 - Uznanie przez - Od momentu
Centrum Pomocy postaw, na podstawie indywidualne miesiące sprawce faktu uczestnictwa w programie
Rodzinie Proszowice programu autorskiego - wykłady, stosowania do 24 miesięcy
opartego na - warsztaty, przemocy, monitorowanie po przez
„Educations Groups - ćwiczenia, - brak negatywnych stały konsultacje
For Men Who Batter zgłoszeń na policje prowadzących z rodziną
– the Duluth Model od rodzin sprawców klienta ponadto pół roku
po ukończeniu programu
zostanie przeprowadzona
ankieta ewaluacyjna ze
sprawca i jego rodziną
11. Powiatowe 0 0 - 6 mężczyzn - Sesje indywidualne , - Spotkania - 2 edycje jedna 3 Powstrzymanie się - Od momentu
Centrum Pomocy - sesje grupowe indywidualne miesiące, druga 6 przez osoby stosujące uczestnictwa w programie
Rodzinie - rozmowy miesięcy przemoc od do 24 miesięcy
Sucha Beskidzka - wykłady, stosowania aktów monitorowanie przez stał
- warsztaty, przemocy kontakt z osobami
- ćwiczenia - zdobycie wiedzy na znaczącymi dla sprawców
temat zachowań w trakcie trwania
korygujących programu, a także
umiejętności kuratorami, współpraca z
samokontroli i punktem interwencji
negatywnych reakcji kryzysowej – kwartalne
spotkania z uczestnikami
programu z osobami
prowadzącymi program w
celu wsparcia i udzielenia
pomocy
12. Centrum 0 - 1kobieta, - 6 kobiet, - Sesje indywidualne , - Spotkania - 9 miesięcy - Zmiana przekonań i - Od momentu
Wsparcia Dziecka i - 10 mężczyzn - 8 mężczyzn - sesje grupowe, indywidualne, postaw wobec uczestnictwa w programie
Rodziny w - praca nad zmianą - spotkania grupowe, zachowań do 24 miesięcy
Zakopanem, „Educations Groups - ćwiczenia, związanych z monitorowanie przez stał
Specjalistyczny For Men Who Batter - warsztaty przemocom kontakt pracownika
Ośrodek Wsparcia – the Duluth Model uczestników socjalnego z rodziną i
dla Ofiar Przemocy programu rozmowy ze sprawcami
w Rodzinie (bezpośrednie lub przez
Zakopane telefon, ponadto
pracownik socjalny jest w
stałym kontakcie z
policjantami
dzielnicowymi znającymi
sytuacje rodzin

30
13. Powiatowe - 11 mężczyzn - 5 mężczyzn 0 Praca nad zmianą Spotkania - 8 miesięcy Uświadomienie - Od momentu
Centrum Pomocy „Educations Groups indywidualne sprawcy czym jest uczestnictwa w programie
Rodzinie Wadowice For Men Who Batter - wykłady, przemoc, do 36 miesięcy
– the Duluth Model - warsztaty, - uzyskanie przez monitorowanie przez stał
- ćwiczenia, niego świadomości kontakt prowadzących z
- scenki, własnych zachowań osobami będącymi w
- samodzielne zadania przemocowych zakładzie karnym,
domowe wobec bliskich, - w przypadku
- opracowanie „planu opuszczenia zakładu
bezpieczeństwa” w karnego próba nawiązania
zapobieganiu użyciu kontaktu z ośrodkiem
siły i przemocy pomocy społecznej,
policja w miejscu
zamieszkania uczestnika
14. Miejski Ośrodek - 1 mężczyzna 0 - 29 mężczyzn - Indywidualne - Spotkania - Dwie edycje po 6 - Zmniejszenie -Od momentu
Pomocy Społecznej konsultacje indywidualne miesięcy negatywnych uczestnictwa w programie
Kraków psychologiczne, - spotkania grupowe skutków stosowania do 36 miesięcy ,
- zajęcia grupowe, przemocy i - monitorowanie
zwiększenie poczucia dokumentacji
bezpieczeństwa prowadzonej dla
rodzin, uczestników programu
- wzrost wiedzy pod kątem procesu
uczestników zachodzących zmian,
programu na temat - wywiady i wizyty
zjawiska przemocy w domowe pracownika
rodzinie socjalnego w miejscu
zamieszkania sprawcy,
- analiza sytuacji
rodzinnej na spotkaniu z
psychologiem i
prawnikiem
15. Sądecki Ośrodek - 12 mężczyzn 0 0 - Zajęcia grupowe - Rozmowy - 6 miesięcy - Nabycie Od momentu
Interwencji indywidualne umiejętności uczestnictwa w programie
Kryzysowej - mini wykłady, kontrolowania do 36 miesięcy ,
- ćwiczenia, własnej - monitorowanie poprzez
- dyskusje impulsywności, kontakt pracownika
znajomości ośrodka interwencji
alternatywnych kryzysowej z
wobec agresji psychologiem Zakładu
sposobów Karnego,
zachowania i - Po opuszczeniu Zakładu
umiejętności ich Karnego i otrzymaniu
stosowania, informacji o pobycie

31
 - rozwój myślenia uczestnika kontakt z
moralnego pracownikiem socjalnym
ośrodka w którym po
opuszczeniu zakładu
karnego zamieszka
skazany

16. Tarnowski - 91 mężczyzn 0 - 32 mężczyzn - zajęcia grupowe, - Oddziaływania - Trzy etapy po 3 - Nabycie wiedzy - Od momentu
Ośrodek Interwencji psychoedukacyjne, miesiące dotyczącej zjawiska uczestnictwa w programie
Kryzysowej i - wykłady, przemocy, do 36 miesięcy ,
Wsparcia Ofiar - ćwiczenia, - zmiana - prowadzący zajęcia są w
Przemocy Tarnów - warsztaty, dotychczasowych stałym kontakcie ze
- treningi przekonań w tym służbami wydziałów
względzie, penitencjarnych i
- nabycie odbywają rozmowy na
podstawowych temat monitorowania
umiejętności kontroli zachowań skazanych w
złości i nabycie trakcie odbywania kary,
motywacji do - obserwacja zachowania
nieagresywnego, uczestników programu w
partnerskiego czasie spotkań z
sposobu życia w członkami rodzin
relacjach rodzinnych

7. Mazowieckie 4 mężczyzn 11 mężczyzn 1 mężczyzna Sesje indywidualne, Wykłady, 4 miesiące Uznanie przez Monitorowanie odbywa
sesje grupowe, warsztaty, sprawców faktu się poprzez kontakt
psychoterapia ćwiczenia, stosowania terapeutów ze
1. Powiatowe indywidualna, treningi edukacyjne przemocy, sprawcami, którzy
Centrum Pomocy praca nad zmianą dyskusje grup. powstrzymywanie się podpisali kontrakt i zgodę
Rodzinie w Lipsku postaw Praca socjalna przez te osoby od na takie kontakty,
w środowisku aktów przemocy pracownicy socjalni są w
rodzinnym Zdobycie wiedzy w kontakcie z pracownikami
zakresie wychowania Kuratorskiej Służby
dzieci bez przemocy Sądowniczej,
Zmiana w postawach pracownikami OPS,
i zachowaniu którzy sporządzają
sprawców. wywiady środowiskowe
Zwiększenie
odpowiedzialności za
własne czyny;
Korekta zachowań
agresywnych na

32
 asertywne.
Powstrzymywanie się
od nadużywania
alkoholu, umiejętność
radzenia sobie z
trudnymi
zachowaniami
innych,
ustabilizowanie
sytuacji materialnej,
wyciszenie konfliktu
z partnerem

2. Zespół Ośrodków 13 mężczyzn 12 mężczyzn 0 Konsultacje Wykłady 3 miesiące Uznanie przez Monitoring uwzględnia
Wsparcia indywidualne w (psychoedukacja); sprawców faktu kontakt z partnerkami
Piastów ramach kwalifikacji warsztaty stosowania skazanych w momencie
do udziału w konkretnych przemocy, ich zgłoszenia się do
programie; umiejętności; powstrzymywanie się ZOW po powrocie
Sesje grupowe w ćwiczenia przez te osoby od skazanego do domu w
ramach realizacji (analiza aktów przemocy sytuacji ponownego
programu mechanizmów Zdobycie wiedzy w wystąpienia przemocy.
korekcyjno- własnych zachowań zakresie wychowania Osoby prowadzące
edukacyjnego przemocowych); dzieci bez przemocy oddziaływania
treningi edukacyjne Zmiana w postawach korekcyjno-edukacyjne są
(praca na scenkach i zachowaniu w kontakcie z
czytanych); sprawców. psychologiem
dyskusje grupowe; Zwiększenie penitencjarnym oraz
psychodramy odpowiedzialności za funkcjonariuszami
własne czyny; Okręgowego Inspektoratu
Korekta zachowań Służby Więziennej.
agresywnych na
asertywne.
Powstrzymywanie się
od nadużywania
alkoholu, umiejętność
radzenia sobie z
trudnymi
zachowaniami
innych,
ustabilizowanie
sytuacji materialnej,
wyciszenie konfliktu
z partnerem

33
3. Zespół Ośrodków 15 mężczyzn 12 mężczyzn 3 mężczyzn Sesje Rozmowy Od 3-4 miesięcy Uznanie przez Monitorowanie odbywa
Wsparcia grupowe indywidualne, sprawców faktu się poprzez
Mława psychoedukacja stosowania Areszt Śledczy w
w formie mini przemocy, Działdowie oraz poprzez
wykładów powstrzymywanie się kontakt z kuratorami
warsztaty przez te osoby od
dyskusje grup. aktów przemocy
psychodramy Zdobycie wiedzy w
zakresie wychowania
dzieci bez przemocy
Zmiana w postawach
i zachowaniu
sprawców.
Zwiększenie
odpowiedzialności za
własne czyny;
Korekta zachowań
agresywnych na
asertywne.
Powstrzymywanie się
od nadużywania
alkoholu, umiejętność
radzenia sobie z
trudnymi
zachowaniami
innych,
ustabilizowanie
sytuacji materialnej,
wyciszenie konfliktu
z partnerem

34
4. Powiatowe 19 mężczyzn 2 mężczyzn 0 Sesje grupowe, Wykłady ćwiczenia Cały rok Uznanie przez Monitorowanie polega na
Centrum Pomocy psychoterapia treningi, sprawców faktu kontakcie terapeutów ze
Rodzinie indywidualna, dyskusje w grupie stosowania sprawcami..
Płońsk Praca nad zmiana przemocy, Pracownicy socjalni są w
postaw powstrzymywanie się kontakcie z kuratorami.
przez te osoby od
aktów przemocy
Zdobycie wiedzy w
zakresie wychowania
dzieci bez przemocy
Zmiana w postawach
i zachowaniu
sprawców.
Zwiększenie
odpowiedzialności za
własne czyny;
Korekta zachowań
agresywnych na
asertywne.
Powstrzymywanie się
od nadużywania
alkoholu, umiejętność
radzenia sobie z
trudnymi
zachowaniami
innych,
ustabilizowanie
sytuacji materialnej,
wyciszenie konfliktu
z partnerem

5. Powiatowe 8 mężczyzn 2 mężczyzn 0 Sesje grupowe, Wykłady ćwiczenia 3 miesiące Uznanie przez Monitorowanie poprzez
Centrum Pomocy psychoterapia treningi edukacyjne, sprawców faktu kontakt z kuratorami
Rodzinie Sierpc indywidualna, dyskusje grup stosowania
Praca nad zmiana przemocy,
postaw powstrzymywanie się
przez te osoby od
aktów przemocy
Zdobycie wiedzy w
zakresie wychowania
dzieci bez przemocy
Zmiana w postawach
i zachowaniu

35
 sprawców.
Zwiększenie
odpowiedzialności za
własne czyny;
Korekta zachowań
agresywnych na
asertywne.
Powstrzymywanie się
od nadużywania
alkoholu, umiejętność
radzenia sobie z
trudnymi
zachowaniami
innych,
ustabilizowanie
sytuacji materialnej,
wyciszenie konfliktu
z partnerem

6. Powiatowe 0 9 mężczyzn 0 Sesje indywidualne, Wykłady, 3 miesiące, od X Uznanie przez Monitorowanie odbywa
Centrum Pomocy 2 kobiety Sesje grupowe, terapia indywidualna do XII.2008 sprawców faktu się przez stały kontakt z
Rodzinie Płock- Psychoterapia i grupowa, stosowania pracownikami
zadanie zlecone Indywidualna, praca konsultacje przemocy, Kuratorskiej Służby
Polskiemu nad zmianą postaw terapeutyczne powstrzymywanie się Sądowniczej, Policją,
Komitetowi Pomocy i prawne przez te osoby od Sądów rodzinnych,
Społecznej w Płocku aktów przemocy pracownikami OPS i
Zdobycie wiedzy w Gminnymi Komisjami/s
zakresie wychowania Profilaktyki i
dzieci bez przemocy Rozwiązywania
Zmiana w postawach Problemów
i zachowaniu Alkoholowych
sprawców.
Zwiększenie
odpowiedzialności za
własne czyny;
Korekta zachowań
agresywnych na
asertywne.
Powstrzymywanie się
od nadużywania
alkoholu, umiejętność
radzenia sobie z
trudnymi

36
 zachowaniami
innych,
ustabilizowanie
sytuacji materialnej,
wyciszenie konfliktu
z partnerem

8. Opolskie 42 mężczyzn 0 0 Praca grupowa-praca Wykład, mini 3 miesiące Zapoznanie Poprzez spotkania
indywidualna wykład,- ćwiczenia uczestników zespołów
1. Powiatowe -praca z elementami małych 2-3 podstawowymi interdyscyplinarnych
Centrum Pomocy psychokorekcji i osobowych grupach,- wiadomościami dot. zdobywa się informację
Rodzinie psychoterapii,- praca psychodrama,- stosowania na temat funkcjonowania
w K-Koźlu z wykorzystaniem indywidualna przemocy i rodzin , w których
nośników audio, - praca nad zmianą konsekwencji stosowana była przemoc
video. zachowań (pisanie prawnych z tym przez osoby uczestniczące
dziennika),-burza związanych. Sprawcy w programie. Zbierane są
mózgów, uznają za fakt opinie ze szkół, OPS-ów,
-dyskusja, stosowanie ZOZ-ów, poradni
-testy, przemocy, uczą się odwykowych .Raz w
Ankiety zachowań miesiącu odbywają się
-ulotki powstrzymujących spotkania indywidualne
-filmy, instruktażowe przemoc, dla uczestników grup,
„Jak radzić sobie z równocześnie które zakończyły program
gniewem”, nabywają wiedzę i monitorujące efekty
umiejętności
pozwalające na
zastosowanie
zachowań
alternatywnych
przypadku
wystąpienia kryzysu
2. Miejski Ośrodek 20 mężczyzn 9 mężczyzn 21 mężczyzn, Sesje grupowe,- sesje Wykłady, mini 3 miesiące Sprawcy uznają za Pracownicy SOW są w
Pomocy Rodzinie w 10 kobiet 17 kobiet indywidualne,- wykłady,- warsztaty,- fakt stosowanie stałym kontakcie z
Opolu. terapia metody projekcyjne,- przemocy, uczą się pracownikami socjalnymi
indywidualna,- scenki, zachowań z rejonów opiekuńczych,
program autorski -dyskusje,- powstrzymujących kontakt z pedagogiem, z
oparty na zasadach wizualizacja,- przemoc, środowiskiem
zgodnych z techniki relaksacyjne, Uświadomili sobie zamieszkania,
wytycznymi do -informacja zwrotne, straty i szkody, które monitorowie osób
tworzenia -psychologiczne wyniknęły z braku przebywających w
modelowych zabawy grupowe, kontroli nad złością i zakładzie karnym.
programów -kontrola złości w wyniku stosowanej

37
 korekcyjno- -uczenie przemocy wobec
edukacyjnych, konstruktywnego członków
uwalniania emocji i rodziny.Zdobyli
napięć. wiedzę o źródłach i
mechanizmach
zachowań
agresywnych
pozwalająca na
korekcję zachowan
destrukcyjnych
i rozwijanie
umiejętności
samokontroli.
3. Powiatowe 12 mężczyzn 0 6 mężczyzn Sesje indywidualne Wykłady mini Od 2,5 miesiąca do Deklaracja Monitorowanie obejmuje
Centrum Pomocy sesje grupowe wykłady 11 miesięcy powstrzymywania się kontynuację sesji
Rodzinie – Punkt Ćwiczenia od zachowań podtrzymujących tj. od 6
Interwencji Prace indywidualne przemocowych miesięcy do 24 miesięcy(
Głubczyce (kwestionariusze, - poprawa relacji w zależności od potrzeb
ankiety, rysunek), między małżonkami - indywidualnych)-
Obserwacja, lepsza świadomość Monitorowanie odbywa
Wywiad, czynników się również poprzez
Wizualizacja, wywołujących złość i kontakt z ZK w
Prace domowe zdolność Głubczycach.
rozpoznawania
sytuacji
ryzykownych- w
przypadku niektórych
uczestników są nadal
trudności w
opanowaniu
impulsywności W
wyniku
przeprowadzonej
ewaluacji , wśród
uczestników
programu
realizowanego w ZK
w Głubczycach
wynikło, iż :-
uczestnicy wzbogacili
swoją wiedzę na
temat siebie i swoich
zachowań

38
 agresywnych –
oceniając średnio na
5,28- poprawili swoje
umiejętności w
zakresie komunikacji
i zachowań
agresywnych –
oceniając średnio na
5,29- rozwinęli swoje
umiejętności
kontrolowania złości
– oceniając średnio
na 5,14
4. Powiatowe 0 19 mężczyzn 0 Sesje indywidualne- Mikroedukacja, Od 3 do 6 miesięcy Uzyskanie wiedzy na Wszystkie osoby biorące
Centrum Pomocy Sesje grupowe- wykłady, ćwiczenia, temat zjawiska udział w programie
Rodzinie w Oleśnie Psychoterapia warsztaty, treningi, przemocy, korekcyjno-edukacyjnym
indywidualna dyskusje grupowe, konsekwencji uczestniczyły równolegle
rysunek, prawnych i w terapii uzależnienia od
psychodrama, praca psychologicznych jej alkoholu (na równym
na własnych stosowania- etapie terapii) daje to
doświadczeniach zwiększenie możliwość monitorowania
umiejętności efektów programu na
rozpoznawania i bieżąco nawet do 2 lat. -
unikania wzorów kontakt z rodzinami osób
zachowań uczestniczących w
związanych z progeramie (uczestnicy
przemocą- umijętność upoważniają podana przez
konstruktywnego siebie osobę do
radzenia sobie ze kontaktów).-
stresem- monitorowane jest
przeprowadzenie środowisko zamieszkania
bolesnych uczestnika programu.
doświadczeń z
przeszłości-
umiejętność
rozpoznawania i
wyrażania swoich
uczuć ze
szczególnym
uwzględnieniem
empatii- pozytywne
zmiany w
funkcjonowaniu inter

39
 i interpersonalnym-
uznanie przez
sprawców faktu
stosowania przemocy

5. Powiatowe 20 mężczyzn 12 mężczyzn 0 Program oparty na Wykłady: Od 3 do 7 miesięcy Próba określenia Monitorowanie
Centrum Pomocy 9 kobiet koncepcji poznawczo dostarczenie przez uczestników zachowania uczestników
Rodzinie w - behawioralnej- informacji na temat własnej polegało na omówieniu
Strzelcach Op. psychologiczne sesje zjawiska przemocy, odpowiedzialności za zmian w postrzeganiu
we współpracy indywidualne;- nauka nazywania popełnione czyny, sprawstwa przemocy i
z Zakładem Karnym psychologiczne sesje zachowań przemo- uświadomienie przyjmowaniu
nr 1 w Strzelcach grupowe- spotkanie cowych, możliwości zmiany odpowiedzialności za
Opolskich oraz podsumowujące- rozpoznawania i wyobrażenia na temat swoje zachowanie.
NZOZ Centrum zastosowanie metod nazywanie uczuć, przemocy, Dwanaście osób oceniło,
Terapii i mikroedukacji, ujawnianie negaty- porównanie swojej że udział w programie
Psychoprofilaktyki modelowania wnych przekonań, sytuacji z sytuacją przyniósł im korzyści.
w Strzelcach sytuacji, odgrywania postaw wspierających innych osób, Działania i zachowania
Opolskich ról-- poradnictwo zachowania przemo- stworzenie warunków uczestników
socjalne cowe, zapoznanie z do otrzymania monitorowane są poprzez
zasadami informacji stały kontakt z osobą
komunikacji zwrotnych, wsparcia, realizującą program, która
interpersonalnej zdobycie wiedzy w jednocześnie jest
technikami radzenia postrzeganiu psychologiem z zakładzie
sobie ze złością, sprawstwa przemocy karnym, w którym
krytyką, sposobami i przyjmowaniu przebywają skazani.
rozwiązywania odpowiedzialności za Ponieważ osoby biorące
konfliktów - praca w swoje zachowanie. udział w programie
grupie, - ćwiczenia Zmiany behawioralne korekcyjno –
konstruktywnych (ćwiczenie edukacyjnym uczestniczą
zachowań, rozwijanie konstruktywnych również w terapii
umiejętności prawi- zachowań, rozwijanie uzależnienia od alkoholu
dłowej komunikacji,- umiejętności lub narkotyków w NZOZ
dyskusje grupowe- prawidłowej Centrum Terapii i
ankiety- badanie komunikacji).Badanie Psychoprofilaktyki w
osobistych przekonań osobistych przekonań Strzelcach Opolskich , ich
i postaw i postaw działania i zachowania
wspierających wspierających monitorowane są poprzez
stosowanie przemocy stosowanie przemocy stały kontakt z osobą
(zwrócenie uwagi, że realizującą program, która
stosowanie przemocy jednocześnie jest

40
 jest wyborem i ma na specjalistą psychoterapii
celu dominację, uzależnień w NZOZ
górowanie nad Centrum Terapii i
ofiarą). Psychoprofilaktyki w
Strzelcach Opolskich.

6. Powiatowe 10 mężczyzn 11 mężczyzn 25 kobiet , .Sesje indywidualne:- Mikroedukacje- Od 3 do 6 miesięcy Uznanie przez Monitorowanie obejmuje
Centrum Pomocy 28 mężczyzn sesje psychoterapii warsztaty sprawców faktu okres 24 m-cy od
Rodzinie w indywidualnej- praca psychoedukacyjne- stosowania momentu
Prudniku-Ośrodek nad zmianą postaw- Ćwiczenia przemocy- zakwalifikowania osoby
Interwencji konsultacje prawne- - dyskusje powstrzymanie się do programu-
Kryzysowe konsultacje -grupowe- przez osoby stosujące monitorowanie odbywa
Prudnik psychiatryczne Sesje psychodramy przemoc w rodzinie się także po przez stały
grupowe: -prace zadaniowe od aktów przemocy kontakt terapeutów z
- grupa wolonościowa -informacje zwrotne poprzez zdobycie partnerkami mężczyzn,
męska-warsztaty - zajęcia grupowe wiedzy pozwalającej którzy przed
psycho – edukacyjne zastępowania agresji na kontrolę zachowań rozpoczęciem PKE
- grupa wolonościowa - zajęcia psycho- i rozwinięcie podpisali kontrakt
dla kobiet edukacyjne z umiejętności socjalny.-pracownicy
-grupa mechanizmów służących kontroli socjalni Ośrodka
psychoedukacyjna w uzależnień reakcji Interwencji Kryzysowej
Areszcie Śledczym przemocowych są w stałym kontakcie z
pracownikami
Kuratorskiej Służby
Sądowniczej,
pracownikami OPS,
dzielnicowymi, którzy
prowadzą rodziny w
ramach programu
NIEBIESKA KARTA-
monitorowane jest
środowisko zamieszkania
uczestników PKE , w
ramach działań i
wywiadów
środowiskowych
realizowanych przez
pracowników socjalnych
oraz osoby przeszkolone
do pierwszego kontaktu z
osobami uwikłanymi w

41
 przemoc.
7. Powiatowe 0 11 mężczyzn 2 mężczyzn Sesje indywidualne,- Wykłady, 6 miesięcy Uznanie przez Monitorowanie na
Centrum Pomocy 1 kobieta sesje grupowe - warsztaty, - sprawców faktu bieżąco zachowań osób,
Rodzinie (zgodnie z ćwiczenia, stosowania które uczestniczą w
Namysłów programem - samoobserwacja; przemocy;- programie oraz po jego
opracowanym przez - oglądanie filmów zachowanie zakończeniu (do roku po
osoby realizujące edukacyjnych abstynencji;- zakończeniu realizacji
program, tj. powstrzymanie się od programu przez
terapeutów) stosowania przemocy uczestnika);-
dzięki zdobytej monitorowanie odbywa
wiedzy pozwalającej się także poprzez stały
na kontrolę swoich kontakt terapeutów z
zachowań;- pracownikami instytucji
umiejętność (PCPR, OPS, OIK,
konstruktywnego Policja, itp.), których
wyrażania uczuć. pracownicy odwiedzają
środowisko zamieszkania
sprawców przemocy;-
monitorowanie poprzez
stały kontakt terapeutów z
partnerami osób
uczestniczących w
programie.
8. Powiatowe 20 mężczyzn 0 0 Program oparty na Wykłady, praca w 3 miesiące Próba określenia Monitorowanie
Centrum Pomocy koncepcji poznawczo grupie, ćwiczenie przez uczestników zachowania uczestników
Rodzinie w - behawioralnej konstruktywnych własnej polegało na omówieniu
Strzelcach Opolskich - psychologiczne zachowań, dyskusje odpowiedzalności za zmian w postrzeganiu
sesje indywidualne; grupowe, ankiety, popełnione czyny sprawstwa przemocy i
- psychologiczne badanie osobistych uświadomienie przyjmowaniu
sesje grupowe postaw i przekonań możliwości zmiany odpowedzialności za
- spotkanie wspierających wyobrażenia na temat swoje zachowanie .
podsumowujące- stosowanie przemocy przemocy, Dwanaście osób oceniło
zastosowanie metod porównanie swojej że udział w programie
mikroedukacji, sytuacji z sytuacją przyniósł im korzyści.
modelowania innych osób, Działania i zachowanie
sytuacji, odgrywania stworzenie warunków uczestników
ról do otrzymania monitorowane są poprzez
informacji zwrotnych stały kontakt z osobą
wsparcia, zdobycie realizującą program która
wiedzy w jednocześnie jest
postrzeganiu psychologiem w zakładzie
sprawstwa przemocy karnym w którym

42
 i przyjmowaniu przebywają skazani.
odpowiedzalności za
swoje zachowanie.
Zmiany
behawioralne,
Badanie osobistych
przekonań i postaw
wspierających
stosowanie
przemocy.
9. Powiatowe 36 mężczyzn 0 0 Sesje indywidualne, Wykłady, trening 3 miesiące Osoby uznały fakt że Ankiety, chęć kontynuacji
Centrum Pomocy praca grupowa umiejętności i stosują przemoc, programu , kontakt z
Rodzinie w Nysie asertywności, powstrzymywanie się kuratorem, sądem.
rozwijanie przez te osoby od
umiejętności stosowania przemocy
samokontroli, w rodzinie
ćwiczenia

9. Podkarpackie 59 mężczyzn 0 1 mężczyzna Sesje indywidualne, Wykłady, 3 miesiące – Uznanie przez - Monitorowanie
sesje grupowe, praca warsztaty, ćwiczenia, Areszt Śledczy sprawców faktu obejmuje okres po 6 i po
1. Specjalistyczny nad zmianą postaw treningi edukacyjne, w Sanoku, stosowania 12 miesiącach po wyjściu
Ośrodek Wsparcia dyskusje grupowe, 3 miesiące – przemocy, z zakładu karnego,
Dla Ofiar Przemocy psychodramy, Zakład Karny - powstrzymywanie - monitorowanie dla
w Rodzinie SOS projekcje filmów w Uhercach się przez osoby osoby przebywającej na
w Lesku Mineralnych. stosujące przemoc wolności dotyczy okresu
w rodzinie od aktów po 6 i 12 miesiącach po
przemocy, poprzez ukończeniu programu. Na
zdobycie wiedzy kontakt z rodziną panowie
pozwalającej na biorący udział w
korekcję zachowań programie wyrazili zgodę
i rozwinięcie w podpisanym kontrakcie
umiejętności na pierwszym spotkaniu
służących kontroli indywidualnym. Kontakt
reakcji z rodziną dotyczyłby
przemocowych, wywiadu na temat
- nauka aktualnego zachowania
rozpoznawania osoby
sygnałów i rezygnacji przez nią ze
ostrzegawczych, stosowania przemocy
zapowiadających wobec bliskich.
zachowania W związku ze specyfiką
przemocowe, prowadzenia programu
- praca nad „Planami w zakładzie karnym oraz

43
 bezpieczeństwa”, dużą rotacją uczestników
które mają monitorowanie efektów
zapobiegać programu jest utrudnione.
stosowaniu siły
i przemocy,
- nauka
konstruktywnego
wyrażania uczuć,
- zwiększenie
szacunku i empatii
wobec innych.
2. Caritas Diecezji 1 mężczyzna 5 mężczyzn 4 mężczyzn - Wywiad wstępny - Wykłady, 4 miesiące - Przyznanie się do Monitorowanie przez
Sandomierskiej 1 kobieta diagnostyczny, - dyskusje, faktu stosowania kolejny rok efektów
Ośrodek Interwencji -sesje indywidualne, - praca w grupie, przemocy w rodzinie programu poprzez
Kryzysowej - sesje grupowe, - ćwiczenia, przez osoby stosujące następujące formy pracy:
w Rudniku nad - praca nad zmianą -treningi edukacyjne, taką przemoc, - kontakt z żonami,
Sanem postaw. - badania pomocnicze - powstrzymywanie /partnerkami życiowymi/,
się przez osoby bądź innymi osobami
stosujące przemoc z rodzin,
w rodzinie od aktów - interwencje
przemocy, w środowisko
- kontakt z rodziną, zamieszkania osób
poprzez korektę stosujących przemoc w
zachowań, rodzinie – 22 rodziny,
- próba - współpraca z Sądem –
zmotywowania do Kuratorską Służbą
wyboru wartości, do Sądowniczą, Policją,
podjęcia Prokuraturą,
odpowiedzialności za Powiatowym Centrum
czyny, poprzez Pomocy Rodzinie,
informację o MGOPS,
skutkach przemocy - współpraca pomiędzy
od strony instytucjami
administracyjno- koordynującymi realizację
karnej, procedury „Niebieskie
- personalizacja Kart”
człowieka,
- ochrona godności
osoby ludzkiej przez
wskazanie
alternatywnych
zachowań wobec
agresji i sposobów

44
 zmiany zachowania,
aby wyeliminować
zachowania
przemocowe,
- zakończenie zjawisk
przemocy w rodzinie
/za wcześnie na ocenę

3. Powiatowe 0 1 mężczyzna 2 chłopców - Sesje indywidualne, - Wykłady, od 1 do 3 miesięcy - Uznanie przez - Monitorowanie
Centrum Pomocy w wieku 13-17 - psychoterapia - warsztaty, sprawców faktu obejmuje okres tj. od 3 do
Rodzinie lat indywidualna, - ćwiczenia, stosowania 8 miesięcy, - obywa się
Łańcut nakierowana na - treningi edukacyjne. przemocy, poprzez stały kontakt
zatrzymanie zjawiska - uświadomienie, iż terapeutów rodzinami
przemocy, agresja jest złem, uczestników, którzy przed
- praca nad zmianą - zdobycie rozpoczęciem programu
postaw. i podniesienie wiedzy korekcyjno-edukacyjnego
na temat podpisali kontrakt
mechanizmów i zgodę na takie kontakty,
powstawania - pracownicy socjalni
przemocy w rodzinie, pozostają w stałym
- uzyskanie przez kontakcie z pracownikami
sprawcę świadomości kuratorskiej służby
własnych zachowań sądowniczej,
przemocowych pracownikami ośrodków
wobec bliskich, pomocy społecznej,
- nabycie którzy sporządzają
umiejętności wywiady środowiskowe,
służących - monitorowane jest
rozwiązywaniu środowisko zamieszkania
konfliktów w uczestnika programu
rodzinie bez agresji, przez przeszkoloną osobę
- nabycie pierwszego kontaktu w
umiejętności zakresie przeciwdziałania
konstruktywnego przemocy.
wyrażania uczuć,
- rozwijanie
umiejętności
samokontroli
i współżycia
w rodzinie,
- powstrzymanie
osoby stosującej
przemoc w rodzinie

45
 przed dalszym jej
stosowaniem.

4. Ośrodek 47 mężczyzn 0 4 mężczyzn - Sesje indywidualne, - Wykłady, 3 miesiące - Uznanie przez - Monitorowanie
Poradnictwa - sesje grupowe, - warsztaty, sprawców faktu obejmuje 36 miesięcy po
Specjalistycznego nakierowane na - ćwiczenia, stosowania zakończeniu programu,
i Interwencji zatrzymanie zjawiska - rozmowy przemocy, - pracownicy programu
Kryzysowej MOPS przemocy, diagnozujące, - powstrzymywanie byli
Rzeszów - praca nad zmianą motywujące, się przez osoby w kontakcie
postaw, dyscyplinujące, stosujące przemoc z wychowawcami
- program pn. wentylujące, w rodzinie od aktów w Zakładzie Karnym,
"Partner”. - treningi edukacyjne, przemocy, poprzez w którym prowadzony był
- dyskusje grupowe, zdobycie wiedzy program,
- ankieta poznawcza, pozwalającej na - pracownicy Ośrodka
- praca pisemna na korekcję zachowań Interwencji Kryzysowej
zadany temat, i rozwinięcie są
- muzykoterapia, umiejętności w kontakcie
- ćwiczenia służących kontroli z pracownikami
relaksacyjne, reakcji Kuratorskiej Służby
- wizualizacja, przemocowych. Sądowniczej oraz
- projekcja filmu. osobami, które doznawały
przemocy ze strony
uczestników programów
(zgodnie
z kontraktem zawartym
przed rozpoczęciem
programu).
5. Stalowowolski 14 kobiet, 1 kobieta, 5 kobiet, - Indywidualne Indywidualna praca: - 4 miesiące - Redukcja zachowań - Monitorowanie
Ośrodek Wsparcia i 30 mężczyzn 20 mężczyzn 19 mężczyzn oddziaływania na motywacji klienta/ w więzieniach, przemocowych, docelowo obejmuje okres
Interwencji korekcyjno praca nad motywacją - 6-8 miesięcy - zwiększenie 3 lat,
Kryzysowej w edukacyjne: klienta, w warunkach kontroli nad - obywa się poprzez stały
Stalowej Woli konsultacje, diagnoza, przeformułowaniem wolnościowych. zachowaniami kontakt terapeutów
dodatkowe spotkania problemu na cele agresywnymi, z osobami kierującymi do
indywidualne, klienta. - kształtowanie programu
- terapia Grupa: odpowiedzialności za (zgodnie
indywidualna i - warsztaty, popełniane czyny z podpisanym
rodzinna w przypadku - ćwiczenia, przemocowe, kontraktem)
osób niepełnoletnich, - psychoedukacja, - nauka nowych najczęściej

46
 - grupa korekcyjno – - dyskusje grupowe, sposobów z kuratorami
edukacyjna: - elementy rozwiązywania zawodowymi
praca na procesie psychodramy, problemów, i społecznymi, bliskimi
grupowym, - elementy treningu - nauka prawidłowej klientów, pracownikami
psychoedukacyjna zastępowania agresji komunikacji socjalnymi,
w zakresie i wideotreningu partnerskiej, dzielnicowymi).
mechanizmów komunikacji. - nauka umiejętności
przemocowych ze korzystania ze
skutków dla osób wsparcia
(zmiana ich społecznego,
zachowania) na - trening umiejętności
powody osoby społecznych,
stosującej przemoc - nabycie
(rozładowanie podstawowych
napięcia), nauka umiejętności
zachowań wychowawczych,
zastępczych, - poznanie
komunikacji, praca mechanizmów życia
nad uznaniem swojej w rodzinie
odpowiedzialności i podstawowych
i podjęciem zachowań mechanizmów
ekspiacyjnych związanych
(zadania). z uzależnieniami

6. Ośrodek - 43 mężczyzn 1 mężczyzna 0 - Sesje indywidualne - Wykłady, - 20 spotkań -Powstrzymywanie Obejmuje czas trwania
Interwencji 2 kobiety z elementami terapii, - warsztaty, grupowych się przez osoby programu oraz okres
Kryzysowej w - sesje grupowe – - ćwiczenia, i 5 spotkań stosujące przemoc w trzech lat po jego
Dębicy psychoedukacja. - treningi edukacyjne, indywidualnych rodzinie od aktów ukończeniu,
- dyskusje grupowe, przemocy, poprzez - monitorowanie obywa
- psychodramy. zdobycie wiedzy się poprzez kontakt
pozwalającej na prowadzących program
korekcję zachowań i z rodzinami uczestników
rozwinięcie zajęć, z kuratorami
umiejętności sądowymi lub
służących kontroli pracownikami pomocy
reakcji społecznej (uczestnicy
przemocowych, zajęć przed
- zdobycie wiedzy na przystąpieniem do
temat choroby programu korekcyjno-
alkoholowej, edukacyjnego podpisali
symptomów kontrakt
uzależnienia oraz i zgodę na takie kontakty).
sygnałów

47
 ostrzegawczych
świadczących
o nawrotach choroby,
- pedagogizacja
uczestników zajęć,
- zdobycie wiedzy
o prawidłowych
postawach
rodzicielskich
i potrzebach dzieci,
- zdobycie
umiejętności
asertywnego
porozumiewania się
i radzenia sobie
z krytyką bez
sięgania po reakcje
przemocowe.
7. Powiatowe 3 mężczyzn 2 mężczyzn 6 mężczyzn - Spotkania - Wykłady, Od 3 do 8 miesięcy - Powstrzymywanie - Kontakt z partnerami
Centrum Pomocy 1 kobieta indywidualne, - ćwiczenia, się przez osoby osób uczestniczących
Rodzinie - psychoterapia - treningi edukacyjne, stosujące przemoc w programie korekcyjno-
w Mielcu indywidualna, - odgrywanie ról, w rodzinie od aktów edukacyjnym,
Mielec nakierowana na - treningi relaksacyjne przemocy, - pracownik PCPR jest
zmianę postaw - uznanie przez stałym kontakcie
i zatrzymanie sprawców faktu z pracownikami
zjawiska przemocy, stosowania kuratorskiej służby
- wizyty w miejscu przemocy, sądowej.
zamieszkania, - wyposażenie
- rozmowy w wiedzę na temat
z partnerami zjawiska przemocy,
prawidłowych
zachowań, właściwej
komunikacji
interpersonalnej,
- rozwinięcie
umiejętności
służących kontroli
reakcji
przemocowych

48
8. Powiatowe 6 mężczyzn 0 3 mężczyzn - Spotkania -Szkolenie promujące - Program był - Zapoznanie - Ankieta ewaluacyjna dla
Centrum Pomocy indywidualne program, realizowany od 13 środowisk uczestników programu,
Rodzinie (diagnoza - miniwykład, sierpnia do 31 pomocowych -monitorowanie poprzez
w Ropczycach, psychologiczna - burza mózgów, grudnia 2008 roku. z założeniami kontakt kuratorów
Ropczyce sprawców przy - dyskusja, programu zawodowych, policji
użyciu narzędzi - analiza własnych i korzyściami i pracowników pomocy
psychologicznych w doświadczeń, płynącymi społecznej z tym osobami,
postaci testów, - warsztaty, z uczestnictwa - utrzymanie lub
wywiadu, -ćwiczenia, podopiecznych nawiązanie kontaktu
obserwacji), - treningi w programie, z pozostałymi członkami
- zajęcia grupowe umiejętności, - nabycie przez rodzin, którzy
- konsultacje uczestników doświadczali przemocy ze
z dzielnicowymi wiedzy o zjawisku strony uczestników
KPP, kuratorami przemocy programu,
zawodowymi, i konsekwencji jej - planuje się,
pracownikami doświadczenia, monitorowanie efektów
socjalnymi. - refleksja nad programu przez okres
dotychczasowym 1roku.
postępowaniem
i wzrost poczucia
odpowiedzialności za
dokonane czyny,
- osłabienie
mechanizmów
obronnych,
- wzrost poczucia
kontroli nad własnym
zachowaniem,
- chęć wykorzystania
zdobytej wiedzy
w życiu osobistym
9. Specjalistyczny 40 mężczyzn, 0 0 - Sesje indywidualne, - Wykłady, 4 miesiące - Uznanie przez Monitorowanie obejmuje
Ośrodek Wsparcia - sesje grupowe, - warsztaty, (wrzesień – sprawców faktu zgodnie
dla Ofiar Przemocy - praca nad zmianą - ćwiczenia, grudzień `2008) stosowania z przyjętymi założeniami
w Rodzinie w postaw, - treningi edukacyjne, przemocy, do 12 miesięcy od
Korytnikach - zastosowanie - dyskusje grupowe, - powstrzymywanie ukończenia grupy.
w pracy Programu pn. - rozmowy się przez osoby - monitorowanie odbywa
„Zacznij wszystko od indywidualne. stosujące przemoc się również poprzez
nowa”, na podstawie w rodzinie od aktów kontakt prowadzących
Programu przemocy, poprzez z partnerkami mężczyzn,
Edukacyjno - zdobycie wiedzy którzy przed
Korekcyjnego pozwalającej na rozpoczęciem programu
„Partner”, oraz TSR korektę zachowań korekcyjno-edukacyjnego

49
 (w sferze i rozwinięcie podpisali kontrakt
motywowania i pracy umiejętności i wyrazili zgodę na takie
indywidualnej służących kontroli kontakty,
z klientem). reakcji a także na kontakty z
przemocowych. pracownikami
Kuratorskiej Służby
Sądowej, pracownikami
Ośrodków Pomocy
Społecznej, którzy
sporządzają wywiady
środowiskowe, na
zlecenie ośrodka
10. Powiatowe 2 mężczyzn 14 mężczyzn 0 Sesje indywidualne, Warsztaty, - 4 miesiące - Uznanie przez - Monitorowanie oraz
Centrum Pomocy - sesje grupowe, -ćwiczenia, sprawców faktu ocena i stopień realizacji
Rodzinie w Leżajsku - nabycie nowych - treningi zadaniowe, stosowania zamierzonych celów był
konstruktywnych - dyskusje grupowe, przemocy, oceniany za pomocą
wzorców zachowań, - gry i zadania - beneficjenci są trzech ankiet: jedna na
- zwiększenie symulujące, bardziej otwarci, rozpoczęcie programu,
świadomości co do - wykłady, potrafią łatwiej druga na zakończenie
zachowań - sesje informacyjne, rozmawiać na temat programu oraz jedna
przemocowych, - testy przeżywanych uczuć, badająca zadowolenie
- Program: autodiagnostyczne, konstruktywniej beneficjentów
„Education Groups - dyskusje grupowe radzą sobie z w połowie programu,
For Men Who Batter trudnymi emocjami, - monitorowanie to
The Duluth Model”. - zwiększenie również stały kontakt
umiejętności terapeutów z
komunikacyjnych uczestnikami programu
- zmniejszenie ilości i realizatorów programu
zachowań z terapeutami.
przemocowych,
- zdobycie wiedzy
pozwalającej im
korygować swoje
zachowania i
rozwinąć
umiejętności
pozwalające
kontrolować reakcje
przemocowe.

50
10. Podlaskie 3 mężczyzn 2 mężczyzn 17 mężczyzn - Terapia - Wykłady Cykl - 8 miesięcy; Ok. 20 % osób - Monitorowanie
indywidualna - dyskusje panelowe październik – maj deklaruje obejmuje okres do 6
1. Miejski Ośrodek - terapia grupowa - trening 2008 r. zaprzestanie miesięcy;
Pomocy Rodzinie, - korekcja zastępowania agresji stosowania przemocy - monitorowanie odbywa
Ośrodek Interwencji - edukacja - trening komunikacji potwierdzone przez się poprzez stały
Kryzysowej - trening asertywności kuratorów sądowych telefoniczny kontakt
Białystok i członków rodziny terapeutów z partnerkami
oraz terapeutów z
kuratorami sądowymi
2. Miejski Ośrodek 34 mężczyzn 1 kobieta 1 kobieta - Sesje grupowe - Wykłady od 3 do 6 miesięcy Powstrzymanie się - Monitorowanie
Pomocy Społecznej 5 mężczyzn 19 mężczyzn nakierowane na - ćwiczenia - 60 godzin w 1 przez osoby stosujące obejmuje okres ok. 12 m-
Łomża zatrzymanie zjawiska - prezentacja scenek grupie. tj. 3 grupy x przemoc od aktów cy;
przemocy, na - dyskusje grupowe 60 godz. = 180. przemocy, obniżenie - W grupach z ZK bez
podstawie scenariusza - film i analiza Zajęcia prowadzą poziomu agresji w monitorowania. - W
"PRACA ZE dwie osoby domu, poprawa grupie otwartej poprzez
SPRAWCAMI stosunków z stały kontakt
PRZEMOCY" najbliższymi, nabycie pracowników socjalnych,
(Education Groups umiejętności radzenia którzy sporządzają
For Men Who Barter- sobie ze stresem i wywiady środowiskowe,
The Duluth Model) kontroli nad sobą kontakt z kuratorem,
oraz materiały własne pracownikiem OIK,
psychologiem MOPS oraz
poprzez kontakt z
partnerkami sprawców.
Czas monitorowania ok.
12 miesięcy
3. Miejski Ośrodek 9 mężczyzn 7 mężczyzn 1 mężczyzna Zajęcia kor.-eduk. - Spotkania grupowe: Program - Uczestnicy uzyskali Bezpośrednia obserwacja
Pomocy Społecznej 1 kobieta dla sprawców zajęcia wykładowe, realizowano w podstawową wiedzę funkcjonowania
Suwałki przemocy domowej warsztatowe, okresie 3 miesięcy na temat istoty i form uczestników podczas
(na terenie Aresztu realizowano na trenowanie (od 06.09.2008r.do przemocy oraz jej zajęć (poziom osobistego
Śledczego w terenie Aresztu umiejętności 31.12.2008r.), w dynamiki w systemie zaangażowania, stopień i
Suwałkach) Śledczego w interpersonalnych, wymiarze 64 rodzinnym; jakość aktywności);
Suwałkach zgodnie z modelowanie godzin zajęć - mają większą - utrzymywanie kontaktu
wymogami KPPPwR, zachowań, elementy grupowych oraz 18 świadomość z wychowawcami i
w oparciu o model pracy z procesem godzin rozmów przemocy jako psychologiem ZK w celu
Duluth. grupowym (m.in. indywidualnych. osobistego problemu uzyskania informacji o
Zajęcia prowadziły radzenie sobie z Udział w zajęciach i większym stopniu są ewentualnych zmianach w
dwie osoby (kobieta i aktualnie rozpoczęło 9 osób, gotowi brać za nią zachowaniu uczestników;
mężczyzna) – przeżywanymi ukończyło – 7. odpowiedzialność; - badanie uczestników za
psycholog i frustracjami i (Jeden z - zapoznali się z pomocą ankiet
certyfikowany złością), wspólna uczestników wziął mechanizmem ewaluacyjnych (dot.
terapeuta uzależnień, analiza udział w czterech usprawiedliwiania wiedzy oraz osobistych
przeszkolony w kwestionariuszy spotkaniach, przemocy w przekonań na temat

51
zakresie programu wypełnianych przez następnie wycofał odniesieniu do przemocy w rodzinie oraz
Duluth. Oboje pracują uczestników oraz się z programu ze własnych sposobów radzenia sobie
w ZK i mają prowadzonych przez względów doświadczeń; ze złością i agresją).
doświadczenie w nich „Dzienniczków penitencjarnych; - dokonali częściowej
prowadzeniu uczuć”, odgrywanie drugi został weryfikacji
psychoterapii scenek z wycofany po przekonań na temat
grupowej i wykorzystaniem sześciu spotkaniach przemocy oraz
indywidualnej w osobistych ze względu na stereotypów
warunkach izolacji doświadczeń zmianę systemu związanych z
więziennej. uczestników; odbywania kary). pełnieniem ról w
Zajęcia grupowe były - indywidualne rodzinie;
prowadzone w rozmowy o - rozpoczęli
systemie charakterze rozwijanie
maratonowym (8 diagnostyczno- umiejętności:
spotkań po 8 godzin). motywującym. rozpoznawania i
Przeprowadzono Bloki tematyczne wyrażania uczuć,
również indywidualne realizowane podczas konstruktywnego
rozmowy zajęć grupowych: radzenia sobie ze
diagnostyczno- - Definicja i formy złością i napięciem
motywujące z przemocy; dynamika emocjonalnym z
każdym uczestnikiem przemocy w rodzinie. wykorzystaniem
programu (w - Destrukcyjne technik typu:
wymiarze 2 godz./os. przekonania rozmowa z samym
dotyczące relacji sobą, przerwa (time-
między mężczyznami out), przerwa na
i kobietami oraz ochłonięcie,
rodzicami i dziećmi; konstruktywnych
fakty i mity na temat zachowań w relacjach
przemocy. z ludźmi
- Przemoc jako (asertywność,
taktyka sprawowania negocjacje,
władzy i kontroli. komunikacja na
- Osobista poziomie werbalnym
odpowiedzialność za i niewerbalnym,
używanie przemocy rozwiązywanie
wobec członków konfliktów
rodziny; interpersonalnych).
minimalizowanie, Ponadto,
zaprzeczanie i zaobserwowano, że
obwinianie jako udział w programie
taktyki unikania przyczynił się do
odpowiedzialności. wzrostu ogólnej
- Konstruktywne aktywności życiowej

52
postawy i zachowania uczestników, co
wobec członków przejawiało się min.
rodziny: szacunek i w podejmowaniu
partnerstwo. konkretnych działań
- Trening w kierunku
umiejętności poprawienia swojej
intrapsychicznych sytuacji
pomocnych w penitencjarnej,
rozwijaniu zdrowotnej i
świadomości siebie i rodzinnej.
samokontroli:
(rozpoznawanie i
konstruktywne
wyrażanie uczuć, ze
szczególnym
uwzględnieniem
złości; techniki
pozwalające na
konstruktywne
radzenie sobie z
napięciem
emocjonalnym:
rozmowa z samym
sobą, stop – przerwa
(time – out), przerwa
na ochłonięcie.

53
Miejski Ośrodek 4 mężczyzn 0 0 Zajęcia korekcyjno- - Trening - 78 godzin - Pozytywna ocena W trakcie realizacji
Pomocy Społecznej edukacyjne dla umiejętności – 5 miesięcy przydatności w życiu programu kontakt
Suwałki sprawców przemocy interpersonalnych codziennym prowadzących z
(na terenie MOPS domowej realizowano przydatnych w programu przez 3 partnerami, kuratorami i
w Suwałkach) na terenie MOPS w budowaniu zdrowych uczestników, którzy dzielnicowymi oraz
Suwałkach relacji rodzinnych ( z zakończyli program terapeutami uzależnień w
Program „z Duluth” wykorzystaniem - pozytywna, choć celu monitorowania i
wzbogacony o konkretnych sytuacji labilna ocena prowadzenia ewaluacji
elementy treningów z życia uczestników członków rodziny efektów programu
psychologicznych zajęć): zachowania sprawcy w 5
asertywne, przypadkach, którzy
negocjowanie, realizowali program
sprawiedliwe - pozytywna ocena
rozwiązywanie kuratorów wobec 3
sporów. podopiecznych na 4
- Rundki skierowanych
terapeutyczne sprawców
- wykłady - pozytywna ocena
- zajęcia warsztatowe kuratorów wobec 3
(ćwiczenia w parach, podopiecznych na 4
grupkach, na forum) skierowanych
- odgrywanie scenek sprawców
- treningi - pozytywna ocena
(asertywności, wobec 2 uczestników
komunikacji) przez prowadzących
oraz
współuczestników
grupy na 3 którzy
ukończyli program
- Uczestnicy zdobyli
umiejętności:
rozpoznawanie
sygnałów
sytuacyjnych,
czasowych
cielesnych,
sporządzanie Planu
Bezpieczeństwa
- samokontrola
- przyjęcie
odpowiedzialności
- ekspiacja

54
4. Powiatowe 4 mężczyzn 3 mężczyzn 3 mężczyzn - Sesje indywidualne, 3 miesiące Uznanie przez - Monitorowanie
Centrum Pomocy - sesje grupowe, sprawców faktu obejmuje okresy od 3 do
Rodzinie - psychoterapia stosowania 12 miesięcy,
Augustów indywidualna, przemocy, - odbywa się poprzez:
nakierowana na powstrzymanie się od kontakt z partnerkami
zatrzymanie zjawiska stosowania aktów mężczyzn
przemocy, przemocy, uczestniczących w
- praca nad zmianą zdobycie wiedzy programie, które chodzą
postaw, pozwalającej na na grupę wsparcia dla
- strategie korekcję zachowań, osób współuzależnionych
edukacyjno- rozwinięcie - prowadzący program są
korekcyjne wobec umiejętności w kontakcie z
sprawców przemocy służących kontroli pracownikami
domowej w oparciu o reakcji Kuratorskiej Służby
model z Duluth przemocowych Sądowej,
- monitorowane jest
środowisko zamieszkania
uczestników programu.
5. Powiatowe 0 0 4 kobiety - Warsztaty W pierwszym etapie Program - Zwiększenie - Monitoring Programu
Centrum Pomocy 12 mężczyzn konkretnych program realizowany realizowany był w dostępności do polega na zbieraniu
Rodzinie umiejętności, był w 6 osobowej dwóch etapach: informacji na temat danych dotyczących
Kolno - mikroedukacja, grupie, natomiast w pierwszy od marca możliwości pomocy przemocy w rodzinie od
- miniwykłady, drugim etapie już w do czerwca 2008r., dla ofiar i sprawców podmiotów
- projekcje filmów - 10 osobowej grupie. drugi od września - zwiększenie zaangażowanych w jego
praca na konkretnych Każde spotkanie do listopada 2008r. świadomości realizację, w
problemach, "burza grupowe trwało 3 własnych praw i szczególności od
mózgów", godziny. Ogółem możliwości instytucji pomagających
odgrywanie scenek, przepracowano 181 pomocowych, osobom uwikłanym w
różnych ról, godzin. - zwiększenie zjawisko przemocy.
- "zadania domowe" Realizacja programu świadomości - ponadto monitorowanie
(schematy, rysunki) odbywała się w istniejących zagrożeń odbywa się poprzez stały
- praca analityczna. systemie otwartym o w związku z kontakt z Ośrodkami
stałej liczbie przemocą, Pomocy Społecznej,
uczestników, gdzie w - nabycie Kuratorami Sądowymi,
trakcie trwania umiejętności Policją i innymi
programu dołączali konstruktywnego instytucjami,
nowi uczestnicy rozwiązywania organizacjami
przechodząc po kolei problemów, pozarządowymi,
wszystkie sesje. - zwiększenie zajmującymi się
Program prowadzony poczucia własnej przeciwdziałaniem
był przez pedagoga, wartości, zwiększenie przemocy w rodzinie.
psychologa, zdolności - Kontakt bezpośredni z
policjanta. komunikacyjnych, klientem,

55
 Prowadzący miał - nabycie wiedzy - kontakt telefoniczny
obowiązek zapoznać zjawiska przemocy a - wywiady środowiskowe
się także z sytuacją szczególnie prawnych
rodzinną i prawną aspektów stosowania
osoby zgłaszającej przemocy i
się, diagnozując możliwości szukania
sytuację życiową oraz pomocy i rozwiązań,
specyfikę stosowanej - nabycie
przemocy. umiejętności
Zajęcia grupowe podejmowania
podzielone były na samodzielnej decyzji
bloki tematyczne, w oraz kolejnych
których poddawana działań, mających na
była analizie jedna z celu przerwanie
form zachowań łańcucha, przemocy,
przemocowych oraz - nauczenie się
przedstawiane tworzenia
alternatywne dla niej pozytywnego obrazu
formy zachowań bez samego siebie,
przemocy. - nauczenie się
lepszego
rozpoznawania
własnych doznań
emocjonalnych,
- nabycie
umiejętności radzenia
sobie w trudnych
sytuacjach,
- nabycie
umiejętności
kształcenia zdolności
wyobrażania sobie
perspektywy zmian.
6. Powiatowe 0 3 kobiety 0 Program realizowany Program realizowany Zajęcia trwały Już na początku Program został
Centrum Pomocy 3 mężczyzn był w trzech blokach był jak w roku 2007 przez dwa miesiące spotkań osoby zakończony ankietą
Rodzinie tematycznych: przy współpracy z ubiegłego roku: prowadzące odniosły ewaluacyjną oraz
Siemiatycze 1. działania organizacją luty i marzec w wrażenie ogromnej sprawozdaniem osób
edukacyjne pozarządową wymiarze 10,5 potrzeby osób prowadzących
prowadzone przez stowarzyszenie godzin uczestniczących poszczególne bloki
pedagoga w formie abstynenta ignis, tygodniowo. łączny rozmowy na temat tematyczne. osoby które
pracy w grupie uczestnicy programu czas programu to stosowanej przez nich ukończyły szkolenie
opartej na to osoby 84 godziny. udział przemocy w ich pozostały nadal
pogadankach, zgromadzone w osób w zajęciach rodzinach, chętnie członkami stowarzyszenia

56
 dyskusjach, burzy stowarzyszeniu był systematyczny, uczestniczyli w abstynenta ignis w
mózgów, oglądaniu stosujące przemoc z nieliczne zajęciach. była to Siemiatyczach
filmu edukacyjnego i powodu nadużywania nieobecności druga grupa osób
odgrywaniu scenek; alkoholu, uczestniczą spowodowane były objęta szkoleniem z
2. działania w terapii uzależnienia trudnościami zakresu stosowania
socjalizacyjne od alkoholu, osobistymi przemocy, która jest z
prowadzone przez podtrzymują uczestników. nie tego samego
funkcjonariusza abstynęcje. występowały środowiska, czyli
policji wydziału trudności z grupy anonimowych
prewencji w formie wyegzekwowaniem alkoholików do
pracy w grupie obecności, regularnego
opartej na uczestnicy to osoby uczestnictwa
swobodnych znajome sobie, sprzyjało także
wypowiedziach, które są miejsce
wykładach i zgromadzone w przeprowadzonego
indywidualnych stowarzyszeniu programu, siedziba
rozmów, 3. działania stowarzyszenia, oraz
psychologiczne grupa osób już
prowadzone przez zapoznanych sobie.
psychologa w formie dyskusje były nie
pracy w grupie wymuszane, osoby
opartej na uczestniczące
pogadankach, wykazywały ogromną
dyskusjach, potrzebę nauki
ćwiczeniach i swojego poprawnego
zabawach zachowania w
psychologiczno- rodzinie,
edukacyjnych i umiejętności
odgrywaniu scenek zdrowego
komunikowania się.
7. Powiatowe 22 mężczyzn 0 14 kobiet 1. Program Edukacja - 3 miesiące Zdobycie wiedzy Monitoring w założeniu
Centrum Pomocy 21 mężczyzn Oduczania przemocy przekazywanie przez sprawców na trwa 3 lata. Realizowany
Rodzinie w relacjach wiedzy w sposób temat form przemocy jest poprzez kontakt
Suwałki partnerskich wg aktywizujący i sposobów indywidualny, wizyty
zmodyfikowanej uczestników min. powstrzymywania monitorujące w
wersji programu z poprzez prowadzenie zachowań rodzinach, kontakt z
DULUTH. otwartej dyskusji, przemocowych; kuratorami sądowymi,
2 spotkania burzy mózgów, uznanie stosowania uczestnictwo tych osób w
indywidualne dramę oraz przemocy przez grupie wsparcia
wprowadzające, 14 odwoływanie się do sprawcę; zaprzestanie
spotkań grupowych 4 indywidualnych stosowania przemocy
godzinnych lub 12 , doświadczeń, praca fizycznej i
konsultacje nad rozpoznawaniem ograniczenie

57
 indywidualne i i zmianą przekonań i psychicznej, poprawa
spotkania z rodziną/; postaw osobistych relacji z partnerem i
2.Program oduczania poprzez analizę dziećmi, ogólna
przemocy w relacjach przykładowych poprawa umiejętności
rodzicielskich sytuacji radzenia sobie z
Wychowanie bez przemocowych oraz trudnościami
przemocy oparty na swoich własnych życiowymi,
szkole dla rodziców i sytuacji życiowych, dodatkowy efekt -
wychowawców/ ćwiczenia nowych scalenie wielu
spotkania konstruktywnych małżeństw, które
indywidualne i form myślenia i miały się rozpaść.
spotkania grupowe, reagowania w grupie i
konsultacje w domu
indywidualne i
spotkania z rodziną/;
W ramach programu
wprowadzone są
także elementy
porozumiewania się
bez przemocy M.
Rosenberga
8. Klub Abstynenta 0 0 2 kobiety - Sesje grupowe - Wykłady, 01.08.2008 r. - 1. Zdobycie przez 1. Stały kontakt
OSTOJA 10 mężczyzn terapeutyczne, - wycieczka do 31.10.2008 r. sprawców przemocy uczestników z Klubem
Zambrów - sesje indywidualne - Twierdzy Gierłorz, świadomości Abstynenta OSTOJA,
diagnostyczne, - dyskusje grupowe, czynienia krzywdy 2. monitorowanie
- sesja wyjazdowa, - psychodramy, sobie i innym, zachowania uczestników
- porady prawne, - treningi, 2. zdobycie w trakcie trwania
- spotkania w - porady prawne, świadomości programu i przez okres 3
księdzem - spotkania z prawnych lat po jego zakończeniu
księdzem konsekwencji (w formie ankiet),
zachowań, które 3. pracownik socjalny
nazywamy Powiatowego Centrum
zachowaniami Pomocy Rodzinie jest w
agresywnymi, stałym kontakcie z
3. zaprzestanie pracownikiem Klubu
stosowania Abstynenta OSTOJA
przemocy,
4. zamiana zachowań
krzywdzących innych
i siebie na rzecz
zachowań
konstruktywnych,
5. zamiana zachowań

58
 destrukcyjnych na
zachowania
społecznie
akceptowane,
6. uświadomienie
sobie złości i
powstrzymania jej,
7. znalezienie
alternatywnych do
zachowań
agresywnych
zachowań
przynoszących
satysfakcję samym
sprawcom i
najbliższemu
otoczeniu.
11. Pomorskie 30 mężczyzn 0 2 mężczyzn - 2 sesje Wykłady, - do 6 miesięcy - Pogłębienie wiedzy - Okres monitorowania
indywidualne, - warsztaty, na temat samej trwa do 6 miesięcy
-24 sesje grupowe, - ćwiczenia, przemocy oraz jej głównym narzędziem do
1. Programy - praca nad zmianą - treningi edukacyjne, mechanizmów. monitoringu i ewaluacji
kor.-eduk. dla postaw, - dyskusje grupowe, uznanie przez jest ankieta
powiatu Program pn. -pokój dla sprawców sprawców faktu przeprowadzana na
malborskiego "Educations Groups przemocy w stosowania pierwszym spotkaniu, na
realizuje For Men Who Batter - „AGAPE” Szawałd przemocy, ostatnim oraz po
stowarzyszenie The Duluth Model". -prezentowanie zakończeniu programu. W
AGAPE Nowy Staw negatywnych postaw czasie trwania programu
wobec swoich nawiązany jest kontakt z
przeszłych zachowań, ofiarami przemocy, po
-powstrzymywanie uprzednim podpisaniu
się przez osoby kontraktu w którym to
stosujące przemoc w sprawca wyraża zgodę na
rodzinie od aktów utrzymywanie kontaktu z
przemocy, poprzez partnerami jaki z OPS,
zdobycie wiedzy PCPR, Kuratorami,
pozwalającej na Zespól terapeutów
korekcję zachowań i monitoruje środowisko
rozwinięcie zamieszkania .
umiejętności - Jak również uczestnik
służących kontroli programu
reakcji zostaje objęty asystentem
przemocowych. , który przez okres dwóch
-poczuwają się do miesięcy pełni funkcje

59
 odpowiedzialności wspomagające i
ponoszenia za nie wspierające. Po upływie
konsekwencji. określonego czasu
-nabycie umiejętności uczestnik programu
przez sprawców zaczyna funkcjonowanie
rozwiązywania w środowisku bez
konfliktów, pomagacza jednakże w
-nabycie umiejętności dalszym ciągu jest w
rozpoznawania i stałym kontakcie z
rozładowania agresji asystentem jaki
bez użycia przemocy, pracownikami OPS-u,
-nabycie umiejętności PCPR
rozpoznawania i
wyrażania emocji.
przez każdego z
uczestników .

2. Zespół Placówek 6 mężczyzn 5 mężczyzn 16 mężczyzn - Konsultacje Wykłady, 8 miesięcy (grupa Uznanie przez - Spotkanie monitorujące
Specjalistycznych indywidualne, - ćwiczenia, zawiązała się sprawców faktu efekty programu i
im. K. Lisieckiego - sesje grupowe, - treningi 14.01.2008 i trwała stosowania sytuację osób, które
„Dziadka” w Gdyni, - psychoterapia umiejętności do 15.09.2008), przemocy, zakończyły program
zajęcia odbywają się indywidualna, społecznych i - przez cały rok – - redukcja zachowań planowane jest na
w Miejskim Ośrodku nakierowana na asertywności, konsultacje agresywnych przez kwiecień 2009 roku, część
Pomocy Społecznej, zatrzymanie zjawiska - naukę indywidualne osoby stosujące z osób kontynuuje
w Gdyni przemocy, konstruktywnego przemoc w rodzinie, konsultacje indywidualne
- praca nad zmianą rozwiązywania - kształtowanie w roku 2009 i jest w
postaw, zachowań sporów i korzystania postaw partnerstwa i stałym kontakcie
Program zajęć został ze wsparcia szacunku wobec terapeutycznym
opracowany na społecznego, innych osób,
podstawie programu - pychodramy – - branie
Duluth i jest odgrywanie scenek odpowiedzialności za
programem - wypełnianie i zachowania
korekcyjno- omawianie agresywne wobec
edukacyjnym w kwestionariuszy, innych osób,
konwencji - zadania domowe. - naukę umiejętności
behawioralno- konstruktywnego
poznawczej. wyrażania uczuć,
W ramach programu - zdobywanie wiedzy
uruchomiony jest pozwalającej na
numer telefoniczny korekcję zachowań i
przy którym rozwinięcie
odbywają się dyżury umiejętności
– pon. 16-21, pt. 9-21. służących kontroli

60
 Zajęcia odbywały się reakcji
w poniedziałek w przemocowych,
godz. 15-21 (z czego 11 osób uczestniczyło
zajęcia grupowe w spotkaniach grupy,
17.30-19) i w piątki 11 osób uczestniczyło
16-20. w konsultacjach
indywidualnych, 6
osób ukończyło cały
program korekcyjno-
edukacyjny

3. Centrum 0 0 2 mężczyzn Praca indywidualna Rozmowy 6 miesięcy. Nawiązanie Za krótki okres

Interwencji ukierunkowana na indywidualne. współpracy z funkcjonowania na terenie
Kryzysowej w zatrzymanie zjawiska Przygotowanie placówkami powiatu programu aby
Tczewie. przemocy i praca nad programu i pomocowymi, t.j.: monitorować efekty.
zmianą postaw. wyszkolenie na Policja, Straż
W ramach programu podstawie programu Miejska, Sąd
uruchomiony jest Duluth. Rejonowy w
numer telefoniczny Tczewie, MOPS,
do stałego kontaktu Prokuratura
0 885 033 251. Rejonowa w
Spotkania odbywają Tczewie, Kuratorzy
się i dyżur pt. od 8.00 Zawodowi, Urzędy
do 20.00 Gminne powiatu
Odbyło się 192 h tczewskiego, Zakład
dyżurów i konsultacj Karny w Sztumie w
celu pozyskania
potencjalnych
klientów do
programu.
12. Śląskie 29 mężczyzn 0 0 Program Korekcyjno Wykłady, 60 godzin U osób objętych Na pierwszym spotkaniu
ukończyło – Edukacyjny ćwiczenia, programem w ramach programu jego
9 mężczyzn „Bezpieczna – Moc” warsztaty, stwierdzono szereg uczestnicy zostali poddani
1. Powiatowe uchwalony przez terapia zmian będących diagnozie
Centrum Pomocy Zarząd Powiatu indywidualna, efektem uczestnictwa psychologicznej. Oprócz
Rodzinie Będzińskiego ankiety, w tymże programie. swobodnych metod
Będzin opracowany przez: obserwacja, Zmiany te dotyczą diagnostycznych
psychologów, wywiady różnych sfer (wywiad, obserwacja)
terapeutę uzależnień, funkcjonowania zastosowano Test
pracownika uczestników. Przymiotnikowy ACL
socjalnego, sędziego, Pogłębili oni wgląd H.G. Gougha, A.B.
policję i lekarza we własne i cudze Heilbruna. Zbadany został
psychiatrę: mechanizmy obraz siebie realny i

61
-2-3 godzinne sesje postępowania, a co za idealny uczestników
grupowa – 1 raz w tym idzie wzrosła ich programu. Po
tygodniu świadomość zakończeniu programu
-1 godzina terapii dotycząca uwikłań uczestnicy ponownie
indywidualnej dla rodzinnych rozwiązywali Test
każdego uczestnika. wiążących się ze Przymiotnikowy ACL, za
stosowaniem pomocą którego
przemocy wobec dokonywali opisu zmian,
najbliższych. To z jakie zaszły w ich
kolei pociągnęło za samoocenie po udziale w
sobą przejęcie programie. Porównanie
odpowiedzialności za wyników sprzed
swoje postępowanie włączenia ich do
oraz decyzję programu oraz po
uczestników o jego zakończeniu jego
korekcie. realizacji pozwala na
Świadomość wnioskowanie o zmianach
negatywnych w ich samoocenie,
konsekwencji poprawie kompetencji
stosowania przemocy interpersonalnych (skale
wobec rodziny modus operandi, skale
umożliwiła potrzeb, skale tematyczne,
uczestnikom skale analizy
programu transakcyjnej, skale
wypracowanie oryginalności –
alternatywnych, twórczości).
pozaprzemocowych Wraz z postępującą pracą
wzorców korekcyjną uczestnicy
postępowania. zdecydowali się na
Uczestnicy zdobyli kontynuację spotkań z
wiedzę na temat psychologiem
przemocy domowej, prowadzącym program w
jej przyczyn, Punkcie Informacyjno –
dynamiki i Konsultacyjnym w
mechanizmów, Będzinie lub Ośrodku
skutków oraz mitów Wspierania Dziecka i
ją ukrywających. Rodziny w Będzinie.
Istotne zmiany zaszły Wyrazili gotowość
również w zakresie uczestniczenia w sesjach
wzorców terapeutycznych wraz ze
komunikacji swoimi partnerkami
interpersonalnej, życiowymi w celu
asertywności oraz poprawy wzajemnych

62
 radzenia sobie z relacji i strukturalizacji
trudnymi emocjami wspólnej przyszłości. W
( w tym szczególnie odniesieniu do osób, które
ze złością i ukończyły program,
bezradnością). możliwe jest
Powyżej opisane monitorowanie
zmiany u uzyskanych zmian
uczestników poprzez bezpośrednie z
programu stały się nimi spotkania, ale także
możliwe dzięki poprzez czerpanie
wzmocnieniu ich informacji w tej kwestii
samooceny oraz od kuratorów pełniących
wzrostowi ich nadzory sądowe w ich
poczucia kompetencji rodzinach.
osobistych. Wskutek
tego zaczęli oni
świadomie
kształtować swoje
życie, podejmując
decyzje dotyczące
zaprzestania
stosowania
przemocy,
utrzymywania
abstynencji od
napojów
alkoholowych,
kontynuowania
terapii odwykowej,
poprawy relacji z
osobami
najbliższymi, a tym
samym o
przywróceniu
stabilizacji i
bezpieczeństwa w
rodzinie,
wzmocnieniu więzi
rodzinnych
2. Powiatowe 1 mężczyzna 8 mężczyzn 9 mężczyzn Terapia Prezentacje Dwie edycje, każda Poprawa umiejętności Sukcesywne spotkania
Centrum Pomocy indywidualna, multimedialne trwała 3 miesiące rozpoznawania, indywidualne i grupowe z
Rodzinie w cotygodniowe grupy dyskusja, (I od maja 2008 do nazywania i żonami osób biorących
Lędzinach terapeutyczne, arkusze tematyczne, lipca 2008, II od akceptowania oraz udział projekcie

63
bezpośrednie filmy poglądowe, października 2008 wyrażania we odbywające się w trakcie
rozeznanie sytuacji kwestionariusze do grudnia 2008 właściwy sposób prowadzenie programu,
rodzinnej sprawcy problemowe, uczuć (pozytywne jak również ok. 3 m-ce po
przez pracownika sposoby jego realizacji
socjalnego, który rozładowywania sprawdzanie aktualnej
przeprowadzał gniewu, złości, żalu sytuacji rodzinnej poprzez
wywiady itp.) wizyty pracownika
środowiskowe w Uświadomienie socjalnego w miejscu
miejscu zamieszkania konieczności troski o zamieszkania rodziny
sprawcy, swoje zdrowie otoczonej opieką
praca motywacyjna ze psychiczne, nauka
sprawcą w jego troski o siebie i
środowisku przygotowanie do
zamieszkania samodzielnego
realizowana przez radzenia sobie z
wizyty domowe trudnościami w
pracownika przyszłości i
socjalnego kreatywnego
rozwiązywania
problemów
Stymulowanie
efektywnego
komunikowania się z
ludźmi,
gospodarowania
czasem, ustanawiania
celów życiowych
Umiejętność radzenia
sobie ze stresem i
chronicznym
napięciem –
stosowanie relaksacji,
wizualizacji,
świadomego oddechu
Budowanie
pozytywnego obrazu
siebie
kształtowanie potrzeb
i nawyków w
zakresie wzorców
zdrowego życia i
spędzania czasu
wolnego

64
3. Teen Challenge 0 10 mężczyzn 0 Forma programu Miniwykład, od 02.09.2008r. do Uświadomienie sobie Po zakończeniu programu
Chrześcijańska Misja przyjmuje jako ćwczenia 04.11.2008 przez sprawcę czym monitoring jest
Społeczna najwyższy priorytet warsztatowe, 60 godz jest przemoc prowadzony wobec osób,
o/Cieszyn. Hostel zasadę ochrony praca z tekstem, Uzyskanie przez które opuściły hostel
Cieszyn bezpieczeństwa, odgrywanie scenek, sprawcę świadomości poprzez kontakt
autonomii i dobra korekcyjne własnych zachowań telefoniczny przez okres 3
osób krzywdzonych doświadczenia przemocowych miesięcy.
przez osobę osobiste. wobec bliskich
stosującą przemoc. 15 spotkań Rozpoznawanie przez
Zajęcia prowadzone 4-godzinnych – 2x w sprawcę sygnałów
są w Hostelu dla osób tygodniu. ostrzegawczych
bezdomnych, Prowadzący: zapowiadających
uzależnionych i 2 osoby (mężczyzna zachowania
opuszczających i kobieta) przemocowe
zakłady karne. Nabywanie nowych
Działania umiejętności
psychologiczne, służących
edukacyjne i rozwiązywaniu
socjalizacyjne. konfliktów, sporów w
rodzinie bez użycia
agresji
Nauczenie się przez
sprawcę umiejętności
partnerskiego
układania stosunków
w rodzinie, nauczenie
się korzystania z
pomocy innych
Nauczenie się przez
sprawcę umiejętności
konstruktywnego
wyrażania uczuć,
Sprawca będzie
potrafił rozpoznawać
i zmieniać system
przekonań i postaw
osobowych,
nauczenie się
nowych,
konstruktywnych
form myślenia i
reagowania służących
skutecznej kontroli

65
 nad szkodliwymi
zachowaniami oraz
sprzyjających
odpowiedzialnemu
podejmowaniu
decyzji w sytuacjach
konfliktowych i
utrzymywaniu
egalitarnych
międzyludzkich
relacji bez przemocy
4. Powiatowe 7 mężczyzn 1 mężczyzna 8 kobiet Zajęcia grupowe, Warsztaty, 3,5 miesiąca Poprawa Przez okres roku
Centrum Pomocy 1 mężczyzna konsultacje wykłady, funkcjonowania cykliczny kontakt
Rodzinie w indywidualne, indywidualne psychospołecznego telefoniczny z wszystkimi
Gliwicach konsultacje obserwowana u uczestnikami oraz
terapeutyczne, większości osobisty, indywidualny z
prawnicze i z uczestników. wytypowanymi osobami.
policjantem Po roku spotkanie
grupowe ze wszystkimi
uczestnikami podczas
którego przeprowadzony
będzie:
wywiad psychologiczny,
testy psychologiczne.
5. Powiatowe 0 3 mężczyzn 17 mężczyzn Program korekcyjno- Grupa wsparcia Czas trwania Nabycie przez Monitoring odbywał się
Centrum Pomocy edukacyjny dla prowadzona przez programu uczestników na podstawie
Rodzinie w sprawców przemocy psychologa i określony był na 3 umiejętności sporządzanych przez
Mikołowie z w rodzinie w skład specjalistę pracy miesiące z radzenia sobie z psychologa, specjalistę
siedzibą w Łaziskach którego wchodziły: socjalnej, możliwością zachowaniem pracy socjalnej i
Górnych - spotkania grupowe; Rozmowy grupowe przedłużenia na agresywnym, pracownika socjalnego
- indywidualny prowadzone przez kolejne 3 miesiące. Uświadomienie notatek służbowych oraz
kontakt pracownika uczestników na Zajęcia z grupą uczestników o na podstawie list
socjalnego; podane tematy, odbywały się w konsekwencjach obecności podczas
- indywidualne omawianie środy w godzinach prawnych i spotkań grupowych z
porady psychologa, problemów 16-19, praca moralnych osobami .
trening zachowań życiowych socjalna stosowania przemocy Wywiady środowiskowe
asertywnych, uczestników i wykonywana była w rodzinie oraz kontakt z
dostosowanie w poniedziałki w nabycie umiejętności instytucjami:
optymalnych godz. 8-11 w środy zachowań Powiatowym Centrum
rozwiązań oraz i piątki w godz. 16- asertywnych Pomocy Rodzinie,
określenie przyczyn. 19. Ośrodkiem Interwencji
Kryzysowej, Policja, sąd,
kuratorami.

66
6. Powiatowe 8 mężczyzn 2 osoby 3 kobiety, - Mikroedukacje Wykłady Program Uczestnicy Zaplanowano wizyty w
Centrum mężczyzn 2 mężczyzn - burza mózgów ćwiczenia realizowano od deklarowali odejście środowisku pracownika
Pomocy Rodzinie - wizualizacje rozmowy kwietnia do od aktów przemocy socjalnego Powiatowego
Myszków - refleksja indywidualne grudnia znacznie podniosła Centrum Pomocy
indywidualna się świadomość i Rodzinie u osób które
- zadania do wiedza uczestników uczestniczyły w
indywidualnego w zakresie zjawiska programie w okresie do
wykonania przemocy. 30.06.2009 r.
- analiza zadań zwiększyła się Rozmowy z rodzinami
domowych motywacja sprawców – ofiarami
- informacje zwrotne uczestników do przemocy domowej
- ćwiczenia inicjowania procesu kontakt z kuratorami
umiejętności zmian, budowania sądowymi.
- dyskusje konstruktywnych Kontakt z Komendą
- kwestionariusz planów życiowych. Powiatową Policji
historii przemocy w Myszkowie.
- plan bezpieczeństwa
- kwestionariusz
obserwacji objawów
złości
- wywiad alkoholowy

7. Powiatowe 0 0 6 mężczyzn Program prowadzony Realizacja programu 60 godzin każda - Poprawa relacji w Przeprowadzenie
Centrum Pomocy w formie w formie: osoba rodzinach wywiadu w rodzinie pół
Rodzinie indywidualnej i - warsztatów zwiększenie roku po zakończeniu
w Pszczynie grupowej. - ćwiczeń samokontroli programu.
konsultacji sprawców przemocy
indywidualnych w rodzinie

8. Stowarzyszenie 7 mężczyzn 2 mężczyzn 1 mężczyzna - Terapia Wykład 3 miesiące – 1 - Nabycie - Informacja zwrotna od
Persona Na Rzecz indywidualna, ćwiczenia grupa umiejętności uczestników,
Promocji i Ochrony - terapia grupowa, warsztaty 5 osobowa rozpoznawania - informacja kuratorów
Zdrowia - diagnoza prezentacje destrukcyjnych sądowych po upływie 3
Psychicznego psychologiczna, multimedialne zachowań, miesięcy od zakończenia
Racibórz wywiad, analiza przypadków - internalizacja programu,
- analiza relaksacja, wartości, - informacja z Poradni
dokumentacji, analiza dokumentacji - zdobycie wiedzy o Terapii Uzależnień,
kwestionariusze otwarta dyskusja, sposobach radzenia informacja od rodzin
praca z sobie ze złością w uczestników programu
indywidualnym sposób
doświadczeniem, konstruktywny,
projekcje filmowe, - prowadzenie

67
 treningi umiejętności zdrowego stylu
społecznych życia,
- nabycie
umiejętności
opanowania emocji,
- rozpoznawanie
potrzeb własnych i
potrzeb osób
bliskich,
- wzrost
samokrytycyzmu i
podjęcie starań o
poprawę
odpowiedzialności
w działaniu,
- uzyskanie spokoju,
życzliwości wobec
innych, chęci
prezentowania
pozytywnej postawy
wobec życia,
- nawiązanie
bliższych kontaktów
emocjonalnych z
innymi,
zdobycie wiedzy na
temat radzenia sobie
9. Powiatowe 12 mężczyzn 0 0 - Spotkania - Miniwykłady Październik – - Uzyskanie przez Informacje na temat
Centrum Pomocy indywidualne - warsztaty grudzień 2008r. sprawców funkcjonowania
Rodzinie - spotkania grupowe - projekcje świadomości psychospołecznego
Tarnowskie Góry multimedialne własnych uczestników programu
- rozmowy przemocowych po jego zakończeniu,
psychoedukacyjne zachowań wobec uzyskana od
- „burza mózgów” członków własnej wychowawców Aresztu
- wykład rodziny Śledczego w
interaktywny - uzyskanie przez Tarnowskich Górach
analiza materiałów sprawców
programowych świadomości czym
jest przemoc
- nabycie przez
sprawców
umiejętności
służących

68
 rozwiązywaniu
konfliktów bez
użycia agresji
i konstruktywnego
wyrażania uczuć
- nabycie
umiejętności
partnerskiego
układania stosunków
w rodzinie,
korzystania z
pomocy innych
nabycie poczucia
odpowiedzialności
za własne czyny.
10. Powiatowy 6 mężczyzn 5 mężczyźni 25 mężczyzn, Oddziaływania Program obejmuje: Program obejmuje 4 osoby zakończyły - Bezpośredni kontakt
Specjalistyczny 5 kobiet prowadzone w - wykład edukacyjny 36 sesji grupowych program z rodziną, w której
Ośrodek Wsparcia oparciu o Program - ćwiczenia oraz 2 sesje Efekty: dochodziło do przemocy
dla Ofiar Przemocy realizowany w warsztaty korekcyjne wstępne i sesje - zakończenie
w Rodzinie formie pracy podsumowujące. używania przemocy - podsumowująca ocena
w Wodzisławiu grupowej i fizycznej, seksualnej, kuratora, który pracuje
Śląskim indywidualnej W przypadku pracy słownej, z osobą stosującą przemoc
indywidualnej emocjonalnej,
program obejmuje - powstrzymywanie - monitoring prowadzony
40 sesji się od kontrolowania jest w okresie
innych, do 2 miesięcy
- zastosowano Plan od daty zakończenia
Bezpieczeństwa w uczestnictwa
sytuacji zagrożenia w programie
przemocą,
- stosowanie
umiejętności
konstruktywnego
rozwiązywania
problemów,
brak
odnotowywanych
powrotów do
zachowań
destrukcyjnych.
11. Powiatowe 4 mężczyzn 2 mężczyźni 6 mężczyzn Behawioralno- - Wykłady, od 10.07.08 do - Uświadomienie Przez okres roku –
Centrum 1 kobieta 1 kobieta poznawczy model - ćwiczenia, 11.12.08 zachowań uczestnictwo w
Pomocy Rodzinie terapii (terapia - warsztaty (100 godz.) przemocowych i spotkaniach Klubu AA,

69
Zawiercie indywidualna, prowadzone przez uzyskanie ich zmiany okresowe zgłoszenia w
terapia grupowa) kobietę i mężczyznę - nabycie Poradni Leczenia
(zasada pary) umiejętności Uzależnień, kontakt z
radzenia sobie w kuratorami sądowy
sytuacjach kryzysu
emocjonalnego,
- zmiana osobistego
wizerunku,
- budowa nowych
zachowań
zachowanie
abstynencji.
12. Środowiskowe 0 0 6 mężczyzn, - Zajęcia grupowe - Wykłady 02.06.2008 – - Rozpoznawanie i - Nawiązano współpracę z
Centrum Pomocy 2 kobiety konsultacje - drama 30.11.2008 nazywanie zachowań pracownikami socjalnymi,
Bielsko-Biała indywidualne - ćwiczenia przemocowych, których opiece podlegają
dyskusja - nabycie przez uczestnicy programu,
uczestnika technik - kontakt indywidualny z
pomagających uczestnikami i ich
kontrolować rodzinami,
wybuchy złości, - nawiązano kontakt z
podejmowanie przez kuratorami, pod których
uczestnika prób opieką byli uczestnicy
wprowadzania programu.
nowych umiejętności
w życie Zgodnie z kontraktem
monitoring ma trwać trzy
lata. Centrum stara się
pozyskać informacje co 4
– 5 miesięcy.
13. Centrum 0 7 kobiet, 0 Programy korekcyjno Programy korekcyjno Przez cały 2008 r. Efekty prowadzenia W przypadku osób,
Interwencji 23 mężczyzn – edukacyjne – edukacyjne odbywały się trzy programu korekcyjno uczestniczących w terapii
Kryzysowej realizowane były w realizowano edycje programu – edukacyjnego uzależnienia
i Przeciwdziałania formie grupowej z w warunkach korekcyjno – wśród osób monitorowanie efektów
Uzależnieniom w uzupełnieniem o grupowych za edukacyjnego dla odbywających odbywało się głównie
Bytomiu kontakt indywidualny pomocą sprawców leczenie odwykowe przez kontakt
z klientem. Grupy psychoedukacji przemocy w to głównie większa indywidualny z terapeutą
były prowadzone w wspomagając się: rodzinie. Każda świadomość oraz grupowy w grupie
warunkach wykładami, grupa była objęta mechanizmów dalszego rozwoju (o ile
ambulatoryjnych na warsztatami, 10 spotkaniami stosowania przemocy osoba uczestniczyła
terenie Centrum mikrowykładami, grupowymi psychicznej jak w grupie), jak i poprzez
Interwencji formami trwającymi 2 i fizycznej oraz kontakt z pracownikiem
Kryzysowej i treningowymi, godziny raz w zaprzestania aktów socjalnym w miejscu
Przeciwdziałania formami pracy tygodniu. przemocowych. zamieszkania.

70
 Uzależnieniom indywidualnej, Dodatkowo każdy Często pacjenci W ten sposób czas
formami pracy w z uczestników odnosili też monitorowania był
grupie. grupy raz w pojawiające sytuacje indywidualny w
W kontekście tygodniu przemocowe do ich przypadku każdego
indywidualnym, realizował kontakt systemu klienta i warunkowany
z klientem indywidualny – nawrotowego. dalszym kontaktem jego
realizowano głównie sesje 50 min z placówką prowadzącą.
podejście
krótkoterminowe
skoncentrowane na
rozwiązaniu
problemów
bieżących, wynikłych
w toku pracy w
ramach programu
14. Ośrodek Pomocy 1 mężczyzna 3 mężczyzn 35 mężczyzn - Terapia - Spotkania Cykle spotkań Łącznie w 2008 roku W rodzinach osób, które
Społecznej w 1 kobieta 4 kobiety indywidualna , diagnostyczne i trwające po 6 poddały się diagnozie uczestniczyły w
Chorzowie partnerska i grupowa terapeutyczne, miesięcy z stosowania przemocy programie miał miejsce
prowadzona przez - konsultacje możliwością 44 osoby, 39 stały monitoring ze strony
psychologa, indywidualne, przedłużenia mężczyzn i 5 kobiet. pracowników socjalnych,
współpracującego z - miniwykłady, udziału uczestnika Efekty: psychologa realizującego
pracownikami - ćwiczenia, w spotkaniach - wzięcie program oraz kuratorów .
socjalnymi, - zajęcia warsztatowe, terapeutycznych w odpowiedzialności W rodzinach osób, które
pedagogami, - zadania domowe, zależności od przez sprawców za regularnie uczestniczyły
kuratorami, policją i - spotkania indywidualnych swoje zachowania w programie monitoring
sądami. integracyjne dla potrzeb, do 9 lub - nauczenie był realizowany 1 -2 razy
- indywidualne uczestników 12 miesięcy sprawców w miesiącu.( 18 osób)
spotkania programu wraz z powstrzymywania się W rodzinach osób, które
terapeutyczne oraz rodzinami, od przemocy rozpoczęły udział w
wizyty psychologa w - wyjazdy - nauczenie sprawców programie, ale z różnych
środowisku, edukacyjno- kontrolowania swoich przyczyn, zrezygnowały z
- wizyty w terapeutyczne agresywnych udziału, monitoring był
środowiskach zachowań realizowany 1 raz w
zgłaszanych przez - zmiana sposobu tygodniu, równocześnie
policję jako objęte myślenia i systemu nawiązano współpracę z
procedurą niebieskiej przekonań, tak, aby dzielnicowymi oraz
karty, sprzyjały rozwojowi kuratorami, którzy
- cykl spotkań z zachowań również nadzorowali
uczestnikami partnerskich funkcjonowanie rodziny
programu i ich - zmiana zachowań (14 osób),
rodzinami przemocowych na - osoby, które rozpoczęły
zmierzających do partnerskie, udział w programie,
integracji i zachęcenia - poprawa relacji jednak przestały

71
do udziału w terapii małżeńskich i przychodzić na spotkania
grupowej, partnerskich w i równocześnie były
- zorganizowanie rodzinach, w których uzależnione od alkoholu,
wyjścia do kina i na dochodziło do zostały zgłoszone do
basen dla rodzin występowania Miejskiej Komisji
uczestników przemocy. Rozwiązywania
programu, Problemów
- wyjazd Alkoholowych w
terapeutyczno- Chorzowie ( 22 osoby),
edukacyjny do Rajczy - wystąpiono z wnioskiem
24-26.10.2008, do sądu o zastosowanie
- wyjazd edukacyjno- nadzoru kuratorskiego dla
rekreacyjny do osób, które zrezygnowały
Wieliczki 11.12.2008, z udziału w programie,
- spotkanie a w ocenie psychologa i
Mikołajkowe i pracowników socjalnych
spotkanie opłatkowe powinny kontynuować
zorganizowane dla udział w spotkaniach
rodzin uczestników terapeutycznych
programu, (13 osób)
- udział psychologa w
zebraniach
pracowników
SOWOPR, w celu
wymiany informacji i
ustalenia zasad
dalszej pracy z
rodzinami objętymi
programem,
- spotkania z
kuratorami
zawodowymi i
społecznymi,
dzielnicowymi i
policjantami w celu
propagowania
programu dla
sprawców przemocy i
usprawnienia
współpracy,
- regularne
konsultacje z
pracownikami

72
 socjalnymi,
pedagogami i
psychologami
pracującymi z
rodzinami, gdzie
występuje przemoc,
w celu wymiany
informacji i ustalenia
optymalnych form
pomocy rodzinom.

15. Miejski Ośrodek 33 mężczyzn 0 0 - Trening Miniwykłady 10 miesięcy Program zakłada Uczestnicy Programu
Pomocy Społecznej umiejętności prezentacje 2-krotne badanie otrzymali informację o
– Ośrodek - grupa wsparcia prezentacje scenek z ankietowe możliwości podjęcia
Interwencji - grupa terapeutyczna udziałem uczestników uczestników. Celem terapii indywidualnej w
Kryzysowej W ramach pracy ze ćwiczenia na forum badań jest ocena Ośrodku Interwencji
Częstochowa sprawcami gruntujące ewentualnych zmian Kryzysowej po odbyciu
realizowano program przekazaną teorię w myśleniu kary pozbawienia
EDUCATION autodiagnoza uczestników wolności.
GROUPS FOR MEN burza mózgów w zakresie własnej
WHO BATTER – analiza przykładów z odpowiedzialności w
THE DULUTH życia uczestników trakcie trwania
MODEL (Program modelowanie postaw Programu i po jego
interwencyjny dla uczestników zakończeniu.
sprawców nadużyć w I badanie – w trakcie
rodzinie ) autorstwa: trwania Projektu dało
A. Skorupskiej i D. wynik 56%
Skowrońskiego odpowiedzi
specjalistów z pozytywnych,
Fundacji im. II badanie - po
Batorego, zakończeniu
zmodyfikowany Programu
częściowo przez wskazywało na 72%
prowadzących odpowiedzi
zajęcia. pozytywnych,
Powyższe dane są
wymiernym
wskaźnikiem wzrostu
odpowiedzialności i
wskaźnikiem
ewaluacji Programu

73
16. Ośrodek Pomocy 16 mężczyzn 0 0 - Informacja nt. - Warsztaty, Zajęcia odbywały Efektem Nie ma możliwości w
Osobom z zjawiska przemocy, ćwiczenia m.in. się raz w tygodniu. przeprowadzonego chwili obecnej
Problemami Trening poprzez prowadzenie Czas trwania jednej Programu było monitoringu ich
Alkoholowymi -umiejętności otwartej dyskusji oraz sesji wynosił 4 przyjęcie przez zachowań na wolności.
Częstochowa - informacja nt. prace godz. sprawców pełnej
zjawiska przemocy, z indywidualnymi Program odpowiedzialności za
- trening umiejętności doświadczeniami. realizowany był popełnione czyny
społecznych, przez 4 m-ce. oraz gotowości do
asertywności oraz poniesienia
naukę konsekwencji swych
konstruktywnego czynów oraz
rozwiązywania zadośćuczynienia
sporów i korzystania ofiarom.
ze wsparcia Minimalizowanie
społecznego. aktów przemocy. Był
Zajęcia w grupie były to czas kiedy sprawca
prowadzone przez zetknął się
kobietę i mężczyznę. z uczuciem winy,
Praca w duecie, była wstydu i żalu, był
korzystna z uwagi na empatyczny wobec
fakt, iż relacja ofiary.
pomiędzy
prowadzącymi stała
się dla uczestników
modelowym
przykładem
komunikacji
partnerskiej.

17. Miejski Ośrodek 1 kobieta i 2 kobiety 3 kobiety - Indywidualna w Zastosowano od 19.05.2008 do Uczestnicy programu Uczestnikom
Pomocy Społecznej 2 mężczyzn 3 mężczyzn części konsultacyjnej: następujące sposoby 25.08.2008: „Kładka 2008”po zaproponowano
Dąbrowa Górnicza rozmowa wstępna realizacji Programu: - konsultacje od jego zakończeniu możliwość uzyskania po
- zebranie wywiadu - mini wykłady 19.05.2008 do znali zagadnienia ukończeniu Programu
na temat Kandydata - warsztaty 17.06.2008, tj. 40 związane ze wsparcia
do Programu - odgrywanie scenek godz. szkodliwością psychologicznego przez
- wypełnienie testów psychodramatycznych zajęcia grupowe stosowania zachowań okres 1 roku. Dotychczas
diagnostycznych - wypełnianie arkuszy 23.06.2008 do przemocowych, z tej pomocy skorzystały
- rozmowa końcowa samoobserwacyjnych 25.08.2008, tj. 30 potrafili rozpoznać 3 osoby. Psycholodzy
na temat efektu - praca w parach, godz. – 10 sesji sygnały ostrzegawcze realizujący Program
procesu kwalifikacji stoliki zadaniowe trwających po 3 zapowiadające takie skontaktowali się również

74
 grupowa: zajęcia - rundka godz. każda. zachowania u siebie. kuratorami społecznymi
grupowe. - dyskusja Nabyli nowe nadzorującymi proces
- prace pisemne umiejętności dot. resocjalizacji swoich
ankiety, radzenia sobie z podopiecznych którzy
kwestionariusz trudnymi emocjami, zostali zgłoszeni do
stresem, odmową, „Kładki 2008”.
naciskiem oraz
rozwiązywania
konfliktów bez
przemocy.
Zwiększyli
umiejętności
dotyczące
komunikacji
interpersonalnej.
Potrafili zastosować
bardziej racjonalne
mechanizmy
adaptacyjne.
18. Ośrodek Pomocy 11 mężczyźni 7 mężczyzn 16 mężczyzn - Grupy edukacyjno- Program realizowany 3-6 miesięcy - Zaprzestanie Czas monitorowania osób
Społecznej korekcyjne; jest stosowania przemocy które ukończyły program
Gliwice - konsultacje z wykorzystaniem: przez osoby biorące to okres jednego roku.
indywidualne. - wykładów, udział w programie, Monitoring odbywa się
Grupy i konsultacje - ćwiczeń - uświadomienie poprzez kontakt z rodziną
prowadzone przez zajęć warsztatowych. sobie czym jest osoby, z jego kuratorem,
dwie osoby z przemoc, pracownikiem socjalnym,
wykształceniem - wzięcie dzielnicowym.
wyższym odpowiedzialności
pedagogicznym i za popełnione czyny,
psychologicznym. zmiana postaw i
Grupy odbywają się zachowań
jeden raz w tygodniu
2 godziny.
Konsultacje
indywidualne
odbywają się 1 raz w
tygodniu po 2
godziny.
19. Ośrodek Pomocy 9 mężczyzn, 0 1 mężczyzna Zajęcia odbywały się W realizacji Program trwał od Zmiana postaw i Po zakończeniu programu
Społecznej Jastrzębie 1 kobieta 1 kobieta w następujących programu sierpnia do grudnia zachowań niektórych jego uczestników
Zdrój ukończyło formach: wykorzystano 2008r. Łącznie uczestników monitorują głównie osoby
1 kobieta 9 spotkań różnorodne metody liczył 85 godzin programu, kierujące ich do programu
7 mężczyzn, grupowych (15 pracy takie jak: zaniechanie lub tj. kuratorzy i pracownicy

75
 spotkań 9 wykład, zmniejszenie socjalni przez czas
grupowych) 9 dyskusja, zachowań zawieszenia kary
9 spotkań 9 trening zachowań, „przemocowych”. W pozbawienia wolności
indywidualnych o 9 indywidualne trakcie programu
charakterze prace pisemne, żaden z uczestników
konsultacyjno- 9 ,,burza mózgu”, nie popełnił
wspierającym ( co drama i prezentacja kolejnego
najmniej 2 multimedialna wraz z przestępstwa z
spotkania projekcją filmu ,,Plac artykułu 207.
indywidualne, w Zbawiciela”.
zależności od
potrzeb).
Program objął także
kontakty z
instytucjami
kierującymi
sprawców np. Sądem,
Policją, OPS-em,
Prokuraturą itp.
Ponadto odbyły się
także spotkania z
rodzinami sprawców
– osobami
doznającymi
przemocy.
20. Ośrodek 4 kobiety 7 kobiet 8 kobiet Program korekcyjno Zajęcia prowadzone 26 spotkań w Monitoringowi i Sposób monitorowania –
Interwencji 13 mężczyzn 12 mężczyzn 13 mężczyzn – edukacyjny dla są w formie aktywnej: cyklu. Cykle są efektów pracy wywiady telefoniczne,
Kryzysowej w sprawców przemocy 9 miniwykłady prowadzone cały terapeutycznej bądź spotkania z rodziną
Jaworznie w rodzinie jest 9 warsztaty rok. poddano 5 osób lub kuratorami, którzy
prowadzony w formie 9 ćwiczenia (całość programu mają nadzór nad osobą
cyklicznych spotkań 9 praca nad sobą po ukończyło w 2008 sprawującą przemoc.
otwartych. Rekrutacja uzyskaniu roku 6 osób. 3 osoby Spotkania indywidualne z
do programu informacji całkowicie osobą kończącą cykl
następuje poprzez zwrotnych od zaprzestały spotkań. Czas 3 miesiące
motywowanie i grupy stosowania po ukończeniu terapii,
zawarcie kontraktu z wykonywanie „zadań przemocy, 2 osoby kolejne po pół roku od jej
uczestnikiem domowych” zwiększyły swoje zakończenia.
programu – 2 umiejętności w
godziny, spotkanie zakresie kontroli
indywidualne z wybuchów złości
terapeutą, następnie (zaprzestały
praca w grupie cykl stosowania przemocy
24 spotkań (po 1,5 fizycznej). 1 osoba

76
 godziny). Ze względu brak efektów terapii.
na specyfikę
problemu w 2008
roku prowadzone
były 2 grupy:
mężczyzn i kobiet.
21. Miejski Ośrodek 1 mężczyzna 2 mężczyźni 3 mężczyźni Indywidualne Mini wykład Wrzesień-listopad Współpraca z Sądem, Monitorowanie efektów
Pomocy Społecznej - poradnictwo wykład interaktywny 2008 – Policją i kuratorami programu od grudnia
Ośrodek Interwencji specjalistyczne: praca z arkuszem trzymiesięczny w zakresie 2008 do czerwca 2009 –
Kryzysowej, - psychologiczne problemowym okres zajęć kwalifikacji rozmowy indywidualne z
Mysłowice - pedagogiczne („Time-out”, indywidualnych i sprawców do członkami rodzin
- socjalne „Nie stosowanie grupowych programu i - kontakt OIK z
przemocy- oraz nawiązanie dalszej instytucjami
Zajęcia grupowe równość i kwiecień-sierpień współpracy sprawującymi nadzór lub
psychoedukacyjne partnerstwo” 2008 - przerwanie udzielającymi pomocy, w
z elementami „Przemoc przygotowanie do przemocy w okresie tym: Komenda Miejska
treningowymi fizyczna i programu (kontakt trwania programu w Policji w Mysłowicach,
seksualna- władza z instytucjami, środowiskach kuratorzy, pracownicy
Wizyty i kontrola” zwłaszcza Sądem, rodzinnych sprawców socjalni
środowiskowe „Dlaczego Policją, - utrzymywanie -wywiady środowiskowe
(w uzgodnieniu z wybieram złość” Prokuraturą, trzeźwości u osób -dalszy kontakt sprawców
uczestnikami „Zasady kuratorami, zgłoszonych do z psychologiem
programu- sprawcami sprawiedwej pracownikami programu
przemocy oraz kłótni” socjalnymi) - poprawa
członkami ich rodzin) „Plan oraz rozmowy funkcjonowania
bezpieczeństwa” wstępne z emocjonalnego u
i inne) uczestnikami uczestników
rozmowa programu programu
psychoedukacyjna w zmiany postaw
grupie rodzinno-
elementy treningu wychowawczych u
asertywności, sprawców
radzenia sobie ze
stresem i umiejętności
interpersonalnych
22. Miejski Ośrodek 11 mężczyzn, 1 mężczyzna 8 kobiet - Metoda pracy - Wykłady 3 miesiące 1 grupa - 98,5 % uczestników - Monitorowanie
Pomocy Rodzinie w grupowej, a w - ćwiczenia w każdą środę od programu środowiska zarówno
Piekarach Śląskich niektórych sytuacjach - warsztaty 15.30- do 18.00 zadeklarowało, że przez pracownika
praca indywidualna z - projekcie filmów zmieniło swoje socjalnego, jak i
klientem, - praca analityczna sposoby pracowników
- praca na motywacji - w ramach zajęć funkcjonowania, prowadzących programy
klienta indywidualnych i rezygnując ze - monitoring osoby
/przeformułowanie grupowych stosowania odbywa się do 12

77
problemu na cele analizowanie przemocy, miesięcy po zakończeniu
klienta/, mechanizmów - wszyscy uczestnicy programu
- psychoedukacja w własnych zachowań programu stwierdzili, rozważa się powstanie
zakresie "zadania domowe" że potrafią grupy wsparcia, jako II
mechanizmów zdefiniować rodzaje etapu edukacji
przemocowych, przemocy, nazwać
- praca na swoje emocje i
genogramach klienta i zachowania, część
zrozumienie uczestników
mechanizmów programu przyznała
przemocowych we się do tego, że potrafi
własnym domu, stopniować
przeformułowanie zachowania
celów zachowań agresywne co
przemocowych ze stanowiło 55 %
skutków dla osób grupy,
(zmiana ich - 100 % osób
zachowania) na uczestniczących w
powody osoby programie przyznało,
stosującej przemoc iż zweryfikowało
(rozładowanie swoje przekonania na
napięcia), temat przemocy i
- nauka zachowań zmieniło poglądy na
zastępczych, temat wychowania,
komunikacji, - 98 % uczestników
praca nad uznaniem zadeklarowało, że
swojej zaczęło brać
odpowiedzialności odpowiedzialność za
swoje zachowanie i
jest świadoma
skutków prawnych i
moralnych swojego
postępowania,
- 35 % osób
uczestniczących w
programie
stwierdziło, że potrafi
powstrzymać się od
przemocy i wie jak
korzystać z pomocy,
- 12 uczestników
zadeklarowało chęć
kontynuowania

78
 dalszej pracy w
grupie,
uczestnicy programu
zwrócili także uwagę
na konieczność
podjęcia pracy z całą
rodziną aby wywołać
pożądane zmiany w
relacjach - co
spowodowało
przeformułowanie
treści programu,
który będzie
realizowany w 2009
r. i rozszerzenie go o
pracę z rodziną jako
systemem.
23. Ośrodek 0 0 33mężczyzn - Zajęcia odbywają się W czasie Maksymalnie do 3 Przerwanie Ewaluacja będzie
Interwencji 1 kobieta indywidualnie i prowadzenia zajęć spotkań wstępnych „łańcucha” określana na podstawie
Kryzysowej grupowo, w wykorzystywane są oraz 16 spotkań przemocy, badań ankietowych
w Rudzie Śląskie zależności od ilości następujące sposoby indywidualnych – 1 zaprzestanie (w przygotowaniu)
zebranych osób, ich prowadzenia: godzinnych, lub stosowania przemocy uczestników biorących
możliwości danej - psychoedukacja, grupowych- 2 w rodzinie, udział w Programie,
osoby- upośledzenie - mini- wykłady, godzinnych) rozpoznanie siebie natomiast bezpośrednim
umysłowe, wtórny - arkusze do jako osoby wskaźnikiem
analfabetyzm, czy ze uzupełnienia, do używającej wskazującym na
względu na pracy własnej , przemocy, efektywność Programu
przeciwwskazania- - tablice rozpoznanie jest brak ponownych
zaburzenia edukacyjne, własnych uczuć, zgłoszeń świadczących o
osobowości- podsumowujące nabycie umiejętności stosowaniu przemocy
psychopatia itd. każdy z kontroli emocji,
omawianych radzenie sobie z
tematów, konfliktami w sposób
- dyskusja aprobowany
kierowana (w społecznie
przypadku pracy
grupowej),
- burza mózgów,
- odgrywanie scenek
- analizy
przypadków,
- film ,
metody

79
 kwestionariuszowe.
24. Ośrodek 1 mężczyzna 4 mężczyzn 10 mężczyzn Grupa - Wykłady 6 miesięcy – 22 4 mężczyzn z Kontakty indywidualne,
Interwencji kontakt indywidualny - warsztaty spotkania, 1 raz w ukończyło cały cykl konsultacje i terapia
Kryzysowej i - praca indywidualna tygodniu, po 2,5 trwający 6 miesięcy z indywidualna na życzenie
Psychoterapii w grupach i godziny wynikiem bardzo klienta. 2 mężczyzn
Rybnik podgrupach dobrym. pozostaje w kontakcie
- burza mózgów indywidualnym
- psychodrama 6 mężczyzn z 12
- scenki uczestników grupy
- techniki relaksacyjne nie ukończyło całego
trening umiejętności cyklu
25. Śląskie 0 0 17 mężczyzn Sesje grupowe Ćwiczenia, 01.10.2008 r. Nie zanotowano Systematyczne
Stowarzyszenie (stacjonarnie: od - warsztaty, do ponownych monitorowanie rodzin, w
Pomocy Ofiarom godziny 9.00 do wykłady. 31.11.2008 r. interwencji w których występowała
Przestępstw godziny 17.00) rodzinach, przemoc w rodzinie, a z
Siemianowice z których sprawcy których wywodzą się
Śląskie przemocy brali udziałsprawcy tej przemocy
w zajęciach biorący udział
korekcyjno - w programach korekcyjno
edukacyjnych - edukacyjnych przez
dzielnicowych Policji
i Śląskie Stowarzyszenie
Pomocy Ofiarom
Przestępstw
w Siemianowicach
Śląskich.
26. Miejski Ośrodek 1 mężczyzna 1 mężczyzna 2 mężczyzna Spotkania - Psychoedukacja, 12 miesięcy Podniesienie poziomu Kontakt z kuratorem
Wspierania Rodziny 6 kobiet indywidualne, zajęcia - trening umiejętności (2 mężczyzn samoświadomości sądowym Sądu
Sosnowiec grupowe radzenia sobie z kontynuuje uczestników Rejonowego,
emocjami, spotkania w roku programu, - kontakt z pracownikiem
- analiza i trening 2009 korekcja sposobu socjalnym MOPS.
zachowań, radzenia sobie z - relacje uczestnika
- ćwiczenia radzenia 4 miesiące – 13 emocjami, stresem, - wywiad z żoną
sobie ze stresem spotkań (każde frustracją, agresją w po zakończeniu terapii
- elementy spotkanie trwało 3 zachowaniu, podjęcie działań
psychoterapii godziny – po jednej polepszenie relacji zmierzających do
indywidualnej godzinie społecznych uregulowania swojej
Tematyka: przeznaczonej na uczestników sytuacji życiowej,
Emocje – praca każdy z modułów - Zrozumienie utrzymywanie trzeźwości,
bieżąca z radzeniem własnej złości, opuszczenie mieszkania,
sobie w sytuacjach - nabycie podjęcie pracy.
trudnych, analiza alternatywnych

80
sytuacji sposobów - Informacje zwrotne od
zaczerpniętych z rozładowywania grupy
życia klienta, korekta złości, - w ramach
zachowań i praca nad - nauka umiejętności zapotrzebowania kontakt
funkcjonowaniem prospołecznych, indywidualny z
społecznym, analiza polepszenie relacji uczestnikiem grupy.
źródeł zachowań społecznych. Ze względu na fakt, iż
agresywnych klienta, osoby do grupy zgłosiły
towarzyszących temu się indywidualnie – brak
emocji i ćwiczenia, innych oprócz
diagnoza deficytów powyższych form
umiejętności sprawdzania efektywności
społecznych, praca na programu .
problemie, edukacja
dotycząca stosowanej
przemocy, pomoc w
rozładowaniu
afektów,
wzmacnianie relacji
interpersonalnej,
poprawianie wzorców
komunikacji
wewnątrzrodzinnej
Trening
Zastępowania Agresji
– zajęcia grupowe.
9 wykłady
9 ćwiczenia
9 warsztaty
9 nauka kontroli
złości
9 trening
umiejętności
społecznych.
Grupa miała charakter
zamknięty. W grupie
uczestniczyły osoby
mające problem ze
stosowaniem
przemocy wobec osób
najbliższych. Jest to
trening zastępowania
agresji składający się

81
 z trzech
komponentów:
- treningu
umiejętności
społecznych – celem
jest podwyższenie
poziomu umiejętności
prospołecznych;
- treningu kontroli
złości – celem jest
podwyższenie
samokontroli,
ograniczenie i
kontrolowanie
gniewu i agresji;
treningu
wnioskowania
moralnego – celem
jest udzielenie
odpowiedzi na
pytania czemu robić
coś a nie robić czegoś
innego.
27. Specjalistyczny 0 2 mężczyźni 7 mężczyzn Indywidualne - Konsultacje 5 miesięcy terapia Wzrost świadomości Żadna z osób nie
Ośrodek Wsparcia 3 kobiety spotkania - warsztaty 12 osób na u klientów co do ukończyła programu.
dla Ofiar Przemocy terapeutyczne, - ćwiczenia indywidualnych mechanizmów Osoby, które
w Rodzinie - konsultacje i - zadania domowe spotkaniach przemocowych, zrezygnowały z udziału
„Przystań” poradnictwo - miniwykład terapeutycznych 9wzrost poczucia zostały objęte
Świętochłowice psychologiczne, (nadal odpowiedzialności monitoringiem w
- praca z rodziną w kontynuowane). za swoje czyny środowisku domowym
środowisku, 9poznawanie technik przez kuratorów,
- spotkania radzenia sobie ze dzielnicowych,
motywujące do złością pracowników
podjęcia udziału w 9zmiana zachowań Specjalistycznego
programie, przemocowych na Ośrodka Wsparcia.
konsultacje ze społecznie
specjalistami akceptowane,
pracującymi z 9 społeczne
rodzinami sprawców akceptowane
sposoby radzenia
sobie z frustracją
powstrzymywanie się
przez sprawców

82
 przed stosowaniem
przemocy
28. Miejski Ośrodek 20 mężczyzn 0 0 Spotkania grupowe - Mikroedukacja 3 miesiące - Zmiana zachowań i W Zabrzu program
Pomocy Rodzinie - burza mózgów Spotkania 1 raz w postaw uczestników korekcyjno-edukacyjny
Zabrze - praca w małych tygodniu – 2 programu prowadzony był w
grupach godziny - nabycie nowych Areszcie Śledczym.
- praca indywidualna umiejętności Ocena zachowań
na tle grupy konstruktywnego sprawców po
- informacje zwrotne rozwiązywania zakończeniu programu
- modelowanie problemów nie jest możliwa, gdyż
umiejętności przez nabywanie osoby te nadal pozostają
prowadzących umiejętności radzenia w areszcie, a następnie
nabywanie sobie z agresją i będą umieszczane w
umiejętności - złością różnych zakładach
ćwiczenia karnych na terenie kraju.
29. Ośrodek 1 kobieta 0 4 kobiety Zajęcia odbywały się W realizacji Program trwał od Zmiana postaw i Po zakończeniu
Interwencji 31 mężczyzn 2 mężczyzn w formie spotkań programu kwietnia do zachowań niektórych programu jego
Kryzysowej ukończyło grupowych i spotkań wykorzystano grudnia 2008 – uczestników uczestników monitorują
w Żorach 13 mężczyzn. indywidualnych o różnorodne metody łącznie dwa cykle programu, głównie osoby kierujące
charakterze pracy takie jak : wiosenny i zaniechanie lub ich do programu tj.
konsultacyjno – wykład, dyskusja, jesienny. Łącznie zmniejszenie kuratorzy i pracownicy
wspierającym. trening zachowań, każdy liczył 90 zachowań socjalni przez czas
Program objął także indywidualne prace godzin. „przemocowych”. W zawieszenia kary
kontakty z pisemne, „burza trakcie programu pozbawienia wolności a
instytucjami mózgu”, drama i żaden z uczestników także psycholodzy,
kierującymi prezentacja nie popełnił którzy pracują z ofiarami
sprawców np. Sądem, multimedialna wraz kolejnego przemocy w ramach
Policją, MOPS- em, z projekcją filmu przestępstwa z pracy w Ośrodku
Prokuraturą itp. „Plac Zbawiciela”. artykułu 207 Interwencji Kryzysowej
Ponadto odbyły się
spotkania z rodzinami
sprawców – osobami
doznającymi
przemocy. Program
prowadziły dwie
osoby : kobieta i
mężczyzna.

83
13. Świętokrzyskie 13 mężczyzn 23 mężczyzn 95 mężczyzn Sesje indywidualne, Wykłady 7 miesięcy Zatrzymanie Monitorowanie efektów
7 kobiet 29 kobiet - sesje grupowe, - warsztaty przemocy i programów dokonywane
- autorski program psychologiczne zmniejszenie jej jest przez pracowników
1. Miejski Ośrodek korekcyjno – - ćwiczenia, następstw, SOW, Ośrodka
Pomocy Rodzinie w edukacyjny w oparciu - pokazy - rozwijanie Korekcyjno –
Kielcach o TSR, multimedialne i umiejętności Edukacyjnego lub
-Specjalistyczny - treningi filmowe samokontroli, pracowników MOPR.
Ośrodek Wsparcia psychologiczne - psychoedukacja, - uznanie przez osobę Odbywa się w 1,3,6
dla Ofiar Przemocy relaksacyjny, - dyskusje grupowe, stosującą przemoc w miesiącu od ukończenia
w Rodzinie interpersonalny, - psychodrama, rodzinie faktu jej programu,
- MOPR Kielce zastępowania - rozmowy stosowania, - nawiązywany jest
- Ośrodek zachowań indywidualne, - przyjęcie przez bezpośredni kontakt z
Korekcyjno – agresywnych, - stosowanie narzędzi uczestników klientem i osobą przez
Edukacyjny dla - poradnictwo terapii programu niego wskazaną w
Osób Stosujących pedagogiczne, skoncentrowanej na odpowiedzialności za ośrodku i w miejscu
Przemoc w Rodzinie psychologiczne, rozwiązaniach takich swoje zachowanie, zamieszkania rodziny,
Kielce rodzinne, prawne, jak: skalowanie, - zwiększenie - utrzymywany jest także
- doradztwo i pytanie o cud, umiejętności kontakt telefoniczny z
edukacja, komplementowanie, wychowawczych osobą stosującą przemoc
- poradnictwo w pytanie o zasoby, wobec własnych - inicjowane są także
sprawie uzależnień: wyjątki, dzieci, odwiedziny w środowisku
konsultacje tworzenie - poprawienie dzielnicowego
indywidualne i grupa preferowanej komunikacji w - pracownicy OKE
terapeutyczna dla przyszłości, rodzinie, kontaktują się w tym
uzależnionych, stosowanie - poprawienie relacji czasie także z
- pomoc medyczna deskrystalizacji, z członkami rodziny, pracownikami
tworzenie obrazu - nabycie nowych Kuratorskiej Służby
małej zmiany, umiejętności radzenia Sądowej
dawanie zadań sobie ze złością,
- stosowanie - większy wgląd w
komunikatów siebie,
FUKOZ - nabycie
umiejętności
asertywnego
zachowania

84
2. Powiatowe 17 mężczyzn 0 8 mężczyzn Poradnictwo prawne, Rozmowy Od 2 do 2 Uzyskanie przez Monitorowanie poprzez
Centrum Pomocy 2 kobiety 2 kobiety - sesje indywidualne, indywidualne, miesięcy sprawców przemocy uzyskiwanie informacji
Rodzinie Końskie - wykłady, - wykłady, Od 3 do 6 miesięcy w rodzinie wiedzy o od kuratorów sądowych,
- ćwiczenia, - ćwiczenia, ich sytuacji prawnej - sporządzanie rodzinnych
- warsztaty, - warsztaty, oraz o ich prawach i wywiadów
- dyskusje - dyskusje obowiązkach, środowiskowych przez
- zwiększenie pracowników PCPR i
świadomości praw OIK,
osobistych osoby - kontakt z członkami
pokrzywdzonej, rodziny,
- uznanie przez - monitorowanie odbywa
sprawców faktu się poprzez wizytowanie
stosowania przemocy środowiska przez
oraz pracowników PCPR
powstrzymywanie się - omawianie sytuacji
od zachowań rodzin na spotkaniach
przemocowych Zespołów
- kontrola Interdyscyplinarnych
negatywnych emocji,
ukształtowanie u
klientów zachowań
prospołecznych

3. Powiatowe 0 0 13 mężczyzn Sesje indywidualne Ćwiczenia Od 5 do 8 miesięcy Uzyskanie przez Monitorowanie odbywa
Centrum Pomocy - praca nad zmianą - warsztaty, sprawców przemocy się poprzez spotkania
Rodzinie Skarżysko- postaw, - dyskusje, w rodzinie wiedzy o konfrontujące z
Kamienna - praca nad - treningi edukacyjne ich sytuacji prawnej partnerkami mężczyzn
zatrzymaniem oraz o ich prawach i którzy podpisali kontrakt
zjawiska przemocy obowiązkach, jednocześnie wyrażając
- powstrzymywanie zgodę na takie kontakty,
się od stosowania - jeśli osoba posiada
przemocy, dozór kuratorski kontakt z
- zdobycie wiedzy kuratorem, dzielnicowym,
pozwalającej na pracownikiem socjalnym
korekcje zachowań, MOPR, GOPS,
- rozwinięcie - raz w miesiącu wizyta
umiejętności pracownika socjalnego
służących kontroli POIK w miejscu
reakcji zamieszkania klienta lub
przemocowych wyznaczenie terminu
konsultacji
- czas monitorowania 12

85
 miesięcy

14. Warmińsko- 15 mężczyzn 16 mężczyzn 24 mężczyzn Spotkania Wykłady od 4 do 6 miesięcy - Zmiana Ankiety
indywidualne i - warsztaty funkcjonowania - monitorowanie
Mazurskie grupowe - ćwiczenia rodzin sprawców środowisk przez
- utworzenie grup - treningi edukacyjne przemocy, pracowników socjalny
1. Powiatowe wsparcia, po - dyskusje grupowe ograniczenie oraz kuratorów
Centrum Pomocy zakończeniu - prace pisemne przemocy sądowych- uczestnictwo
Rodzinie w programu - opisy scenek z emocjonalnej, ustanie sprawców przemocy,
Olsztynie - indywidualna praca filmów oraz scenek z przemocy fizycznej którzy ukończyli program
ze sprawcami i ich własnego życia w grupach wsparcia
rodzinami w miejscu uczestników - praca z rodzinami
zamieszkania (po - wypełnianie sprawców przemocy w
zakończeniu kwestionariuszy ich miejscu zamieszkania
programu) przemocy
- układanie planu
bezpieczeństwa i
korygowanie go
- praca w kręgu
(rundki)
2. Powiatowe 0 10 mężczyzn 10 mężczyzn Sesje indywidualne - Warsztaty 3 miesiące Zredukowanie 6 miesięcy po
Centrum Pomocy - sesje grupowe - wykłady zachowań zakończeniu programu
Rodzinie w - praca nad zmianą - treningi agresywnych PCPR zasięgnie opinii u
Węgorzewo postaw - ćwiczenia - powstrzymanie się pracowników ośrodków
Program korekcyjno- od stosowanie pomocy społecznej,
edukacyjny przemocy kuratorów oraz policji, co
„Partner” - wypracowywanie do zachowań sprawców
opracowany na postaw partnerstwo i przemocy, uczestników
podstawie programu szacunku wobec programu
z Duluth najbliższych
3. Miejski Ośrodek 1 mężczyzna 0 5 mężczyzn Zajęcia grupowe - Warsztaty 2 miesiące redukcja zachowań Kontakt z pracownikiem
Pomocy Społecznej - rozmowy -wykłady agresywnych u socjalnym monitorującym
Elbląg indywidualne -ćwiczenia uczestników projektu środowiska sprawców
-rozmowy - ponoszenie przemocy, którzy
indywidualne odpowiedzialności za zakończyli program
popełnione czyny
przemocowe
-kształtowanie
postawy szacunku
wobec innych

86
4. Powiatowe 15 mężczyzn 15 mężczyzn 1 kobieta Spotkania Warsztaty 12 miesięcy Otrzymanie Realizator programu jest
Centrum Pomocy indywidualne -wykłady niezbędnej wiedzy na w kontakcie z
Rodzinie Mrągowo - spotkania grupowe -ćwiczenia temat możliwości dzielnicowymi KPP
-rozmowy zmiany zachowań Mrągowo oraz policją
indywidualne typu przemocowego gmin ościennych, a także
na rzecz postawy z kuratorami
partnerstwa i zawodowymi i
poszanowania wobec społecznymi i gminnymi
domowników, za komisjami rozwiązywania
szczególnym problemów alkoholowych
uwzględnieniem w celu monitorowania
partnerów sytuacji osób objętych
- ukształtowanie u programem i ich rodzin
uczestników postawy
odpowiedzialności za
popełnione czyny
przemocowe
- nabycie
umiejętności
potrzebnych do
prawidłowej
komunikacji
partnerskiej
-podniesienie
umiejętności radzenia
sobie ze złością
5. Powiatowe 0 1 mężczyzna 7 mężczyzn - Sesje grupowe Warsztaty 3 miesiące - Nabycie wiedzy i -Kontakt z KP Policji
Centrum Pomocy Program korekcyjno- -wykłady umiejętności
Rodzinie Nowe edukacyjny -ćwiczenia dotyczących
Miasto Lubawskie „Partner” -rozmowy niestosowania
indywidualne przemocy

6. Powiatowe 1 mężczyzna 1 mężczyzna 0 Praca indywidualna - Wykłady 3 miesiące - Nabycie Monitorowanie na

Centrum Pomocy - rozmowy umiejętności oceny bieżąco środowiska
Rodzinie Nidzica własnych zachowań uczestnika programu
- nabycie wiedzy
dotyczącej określania
celów i wartości
życiowych
- nabycie
umiejętności z

87
 zakresu komunikacji
interpersonalnej
- otwarcie się na
otoczenie i dyskusja o
własnych problemach
życiowych

7. Miejski Ośrodek 31 mężczyzn 6 mężczyzn 12 mężczyzn Zajęcia indywidualne Warsztaty 10 miesięcy Wygaszenie Na zakończenie każdego
Pomocy Społecznej 1 kobieta 5 kobiet - zajęcia grupowe -wykłady zachowań programu rundki dot.
Olsztyn -ćwiczenia zaburzających relacje prowadzonych działań i
-rozmowy międzyludzkie i pozyskanych umiejętności
indywidualne społeczne oraz wiedzy
- rozwinięcie
umiejętności - ankiety ewaluacyjne
służących
prawidłowym
relacjom w rodzinie,
w tym radzenia sobie
z własnymi emocjami
w sytuacjach
trudnych
-zrozumienie
mechanizmów
dotyczących
stosowania przemocy
w rodzinie
- zrozumienie użycia
manipulacji jako
taktyki i kontroli
- zdefiniowanie
szacunku seksualnego
i zanalizowanie
przemocy seksualnej
-ograniczenie
przemocy
ekonomicznej w
rodzinie

88
8. Powiatowe 2 mężczyzn 3 mężczyzn 4 mężczyzn psychoterapia - mikroedukacja 3 miesiące - Uzyskanie wiedzy Ponowne objęcie
Centrum Pomocy grupowa - wykłady czym jest przemoc sprawców programem
Rodzinie Ełk program autorski - warsztaty - uświadomienie korekcyjno-edukacyjnym
terapeuty - zadania domowe własnych zachowań w celu utrwalenia zmian
przemocowych- w zachowania i
rozpoznanie przekonaniach sprawców,
sygnałów którzy ukończyli program
ostrzegawczych w 2008 r.
zapowiadających
zachowania
agresywne
- opracowanie
własnych „planów
bezpieczeństwa”
zapobiegających
użyciu siły
- nabycie
umiejętności
rozwiązywania
konfliktów i sporów
w rodzinie bez użycia
agresji-
nabycie wiedzy jak
układać stosunki
partnerskie w
rodzinie
-nabycie umiejętności
korzystania z pomocy
innych przy radzeniu
sobie z zachowaniami
przemocowymi
– nauczenie się
konstruktywnych
sposobów wyrażania
uczuć
9. Powiatowe 0 0 4 mężczyzn Sesje indywidualne Mikroedukacja 12 miesięcy Uczestnicy programu Ankieta ewaluacyjna w
Centrum Pomocy - sesje grupowe - prace pisemne powstrzymują się od grudniu 2008 r.
Rodzinie Program korekcyjno- - ćwiczenia stosowania przemocy - spotkanie z
Elbląg edukacyjny - praca w kręgu wobec swoich uczestnikami programów
„Partner” - psychodrama bliskich – informacja w czerwcu 2009 r.
- autodiagnoza od partnerek, - spotkanie z
- dyskusja kierowana kuratorów. uczestnikami programów
Uczestnicy programu w grudniu 2009

89
 zostali wyposażeni w
umiejętności służące
konstruktywnemu
rozwiązywaniu
konfliktów w
rodzinie,
niekrzywdzące
sposoby wywierania
wpływu.
Nastąpiła poprawa
relacji
wewnątrzrodzinnych
– odbyło się
spotkanie
podsumowujące
program, na które
zostały zaproszone
partnerki
uczestników.
Spotkanie było
okazją do
wysłuchania
bezpośredniej oceny
programu przez
partnerki, które były
ofiarami przemocy.
To właśnie od nich
dowiedziano się o
osiągniętych efektach
– poprawie relacji
rodzinnych.
10. Powiatowe 0 7 mężczyzn 0 - praca grupowa Wykłady 3 miesiące Zmiana zachowań i Sprawozdanie pisemne z
Centrum Pomocy 3 kobiety - praca indywidualna - samoobserwacja postaw- lepsze realizacji programu
Rodzinie Giżycko -psychorysunek radzenie sobie z - obserwacja
- modelowanie opanowaniem złości, - ankiety ewaluacyjne
- warsztaty z kontrolowaniem
- trening nieprzyjemnych
- prace pisemne emocji
- nabycie
umiejętności
rozwiązywania
konfliktów bez
użycia przemocy

90
 - pojawienie się
krytycznej oceny
własnych zachowań
przemocowych

11. Powiatowe 7 mężczyzn 7 mężczyzn 5 mężczyzn - Praca grupowa - Treningi 6 miesięcy (średni Ograniczenie Monitorowanie środowisk
Centrum Pomocy 2 kobiety -warsztaty czas trwania jednej stosowania przemocy sprawców przemocy,
Rodzinie Działdowo - nauka wyrażania i grupy – 3 miesiące) - zmiana zachowań którzy ukończyli program
podmiot prowadzący przyjmowania krytyki
Ośrodek Terapii -mikroedukacja
Uzależnienia od
Alkoholu i
Współuzależnienia
12. Powiatowe 9 mężczyzn 0 0 - Spotkania - Ćwiczenia 4 miesiące Zmiana i redukcja - Nawiązanie kontaktu z
Centrum Pomocy indywidualne - warsztaty zachowań rodzinami sprawców
Rodzinie Pisz - spotkania grupowe - wykłady przemocowych - wywiad
- zwiększenie - spotkanie z uczestnikami
samokontroli nad programu i ich rodzinami
zachowaniami
agresywnymi
- nabycie
umiejętności
rozwiązywania
problemów i
konfliktów bez
stosowania przemocy
- umiejętność
prawidłowej
komunikacji
13. Powiatowe 10 mężczyzn 10 mężczyzn 0 Sesje grupowe Warsztaty 3 miesiące - Ograniczenie Wypełnienie karty
Centrum Pomocy - sesje indywidualne - spotkania stosowania przemocy ewaluacyjnej po
Rodzinie w - zmiana zachowań zakończeniu programu
Lidzbarku - przeprowadzenie ankiety
Warmińskim wśród uczestników
programu po upływie
roku od zakończenia
programu

91
14. Powiatowe 0 1 mężczyzna 17 mężczyzn Terapia grupowa - Ćwiczenia 3 miesiące Redukcja zachowań - Informacje zwrotne od
Centrum Pomocy 13 kobiet - warsztaty przemocowych uczestników programu
Rodzinie Szczytno - wykłady - zmiana sposobów
postrzegania sytuacji
konfliktowych
- zmiana wartości
- umiejętność
rozpoznawania
własnych potrzeb i
emocji
- poznanie
bezprzemocowych
sposobów wyrażania
złości

15. Powiatowe 11 mężczyzn 5 mężczyzn 3 mężczyzn Zajęcia indywidualne Warsztaty 8 miesięcy Zrozumienie Monitorowanie osób
Centrum Pomocy - zajęcia grupowe - wykłady własnych zachowań i biorących udział w
Rodzinie Bartoszyce uświadomienie programie poprzez
konieczności zmian informacje od
zachowań z dzielnicowych w I
agresywnych na półroczu br.
asertywne

16. Powiatowe 0 0 1 kobieta Zajęcia indywidualne Warsztaty 3 miesiące Ograniczenie Monitorowanie osób
Centrum Pomocy 8 mężczyzna - zajęcia grupowe - wykłady stosowania przemocy biorących udział w
Rodzinie - zmiana zachowań programie poprzez
Braniewo informacje od
dzielnicowych i
pracowników socjalnych
z ops-ów

17. Powiatowe 2 mężczyzn 1 mężczyzna 1 mężczyzna - Zajęcia grupowe Wykłady 5 miesięcy Redukcja zachowań Stały kontakt z
Centrum Pomocy 2 kobiety 4 kobiety 3 kobiety - terapia - treningi przemocowych uczestnikami programu
Rodzinie Ostróda indywidualna - psychoedukacja - zmiana sposobów - organizowanie spotkań
podmiot - interwencja - zajęcia integracyjne postrzegania sytuacji uczestników programu
prowadzący: środowiskowa konfliktowych - monitorowanie
Warmińsko- - zmiana wartości środowiska sprawców
Mazurskie - umiejętność przemocy przez
Stowarzyszenie rozpoznawania pracowników socjalnych
Pomocy Dziecku i własnych - zamiar kontynuowania
Rodzinie w potrzeb i emocji zajęć w celu utrwalenia
Szymonowie - poznanie zdobytych umiejętności
bezprzemocowych

92
 sposobów wyrażania
złości
- zdobyli wiedzę
gdzie mogą szukać
pomocy w razie nie
radzenia sobie z
emocjami

18. Powiatowe 0 0 5 mężczyzn Zajęcia indywidualne Wykłady, 3 miesiące -Podjęcie terapii Konsultacje z terapeutami
Centrum Pomocy 1 kobieta - zajęcia grupowe -ćwiczenia, uzależnień przez 2 Poradni Leczenia
Rodzinie Gołdap -warsztaty, osoby, które brały Uzależnień
-trening relaksacyjny, udział w programie -wywiady środowiskowe
-trening umiejętności korekcyjno – u osób , które zakończyły
społecznych edukacyjnym, program korekcyjno –
(asertywności, -poprawa edukacyjny,
komunikacji, funkcjonowania -Monitorowanie
psychoedukacja) rodzin uczestników, „Niebieskich Kart”,
-psychorysunek -zmniejszenie -Kontakt z
występowania dzielnicowymi,
zachowań -Kontakt z kuratorami,
agresywnych w pedagogami szkolnymi.
rodzinach, - jedna
osoba podjęła
leczenie
psychiatryczne,
-podjęcie
zatrudnienia i
utrzymywanie
stanowiska pracy.
19. Powiatowe 14 mężczyzn 33 mężczyzn 23 mężczyzn Trening grupowy oraz warsztaty 3 m-ce x 4 edycje Program ukończyło Monitorowanie na
Centrum Pomocy 1 kobieta 9 kobiet 9 kobiet psychoedukacja - indywidualne 10 kobiet, 21 podstawie informacji
Rodzinie Kętrzyn indywidualna i spotkaniach mężczyzn. U ok. 60 uzyskanych od partnera
grupowa - terapia rodzinna % uczestników lub od kuratora sądowego
programu
zmniejszyła się liczba
zachowań
agresywnych.
Uczestnicy nabyli
umiejętności
potrzebnych do
radzenia sobie w
trudnych sytuacjach,
w sposób

93
 nieagresywny. Nabyli
wiedzy na temat
negatywnych
skutków stosowania
przemocy.

20. Powiatowe 22 mężczyzn 0 0 - Zajęcia grupowe Odgrywanie scenek 6 miesięcy Redukcja zachowań Stały kontakt z
Centrum Pomocy - zajęcia - projekcja filmów z przemocowych uczestnikami programu
Rodzinie Olecko indywidualne omawianiem treści - zmiana sposobów oraz z ich rodzinami
Program korekcyjno- - spotkania postrzegania sytuacji (głównie z partnerkami)
edukacyjny konsultacyjne konfliktowych
„Partner” - miniwykłady - zmiana wartości
- umiejętność
rozpoznawania
własnych potrzeb i
emocji
- poznanie bez
przemocowych
sposobów wyrażania
złości
- zdobyli wiedzę
gdzie mogą szukać
pomocy w razie nie
radzenia sobie z
emocjami
15. Wielkopolskie 8 mężczyzn 10 mężczyzn 12mężczyzn Konsultacje Warsztaty, wykłady, 06.05.2008 r. do Poprawa społecznego Konsultacje, spotkania z
1 kobieta indywidualne , ćwiczenia, analiza 30.12.2008 r. funkcjonowania, uczestnikami, którzy
1. Powiatowe rozmowy, symulacje prac domowych, lepsze relacje program zakończyli oraz z
Centrum Pomocy zachowań, rodzinne, wzrost członkami ich rodzin,
Rodzinie prezentacje samokontroli, czas monitorowania jest
Krotoszyn multimedialne, poczucie kontroli nad uzależniony od
własnym indywidualnych wskazań
zachowaniem, i potrzeb
tworzenie własnej
sieci wsparcia
społecznego,
umiejętność radzenia
sobie w trudnych
sytuacjach, zmiana
zachowań na
nieagresywne

94
2. Powiatowe 1 mężczyzna 32 mężczyzn 0 Spotkania grupowe, Poradnictwo prawne i 15.07.2008 r. do Zmiana spojrzenia na Większość osób
Centrum Pomocy konsultacje psychologiczne, 25.11.2008 r. problem przemocy, uczestniczących w
Rodzinie indywidualne, analiza dyżury terapeutyczne zmiana relacji w programie nadal mieszka
Piła obejrzanych filmów i rodzinie, zwiększenie w Monarze stąd też na
programów chęci uczestnictwa w bieżąco można oceniać
edukacyjnych programie, zmiana skuteczność działań
sposobu korekcyjno edukacyjnych
komunikowania się
3. Urząd Miejski 0 7 mężczyzn, 0 Spotkania grupowe Warsztaty z 09.07.2008 r. do Odkrywanie przez Nie zdefiniowano
Kalisz 3 kobiety Konsultacje, elementami 17.12.2008 r. uczestników własnej wskaźników
konsultacje pogłębionej terapii, tożsamości, monitorowania sytuacji
indywidualne warsztaty zachowań akceptacja uczestników warsztatów.
konstruktywnych, odpowiedzialności za A do uczestniczących w
praca na własne czyny, programie zostaną
kwestionariuszach, uświadomienie czym wysłane ankiety , które
wykłady, ćwiczenia, jest przemoc maja dać odpowiedź na
edukacja i pytanie na ile program
motywowanie korekcyjno edukacyjny
wpłynął na zmianę ich
życie
4. Powiatowe 7 mężczyzn 2 mężczyzn 26 kobiet Indywidualne porady, Porady prawne, 16.10 2008 r. do Przywrócenie Monitorowanie sytuacji
Centrum Pomocy 26 mężczyzn rozmowy psychologiczne, 31.12.2008 r. zdolności osób, które ukończyły
Rodzinie wspierające, treningi komunikacji, podejmowania ról program korekcyjno
Ostrów Wlkp. spotkania grupowe, treningi asertywności, rodzicielskich, edukacyjny będzie się
telefoniczne dyżury radzenie sobie z odbywało poprzez Punkt
specjalistów emocjami, Konsultacyjny i będzie
umiejętność związane z
zapanowania nad wprowadzaniem
agresją, lepsze indywidualnych planów
porozumiewanie się z terapii dla osób mających
członkami rodziny problem z radzeniem
sobie z emocjami
5.Stowarzyszenie 0 0 6 kobiet Indywidualne Wykłady, ćwiczenia, Od sierpnia do Zaprzestanie Czas monitorowania
„Dom Pomocna 6 mężczyzn konsultacje, spotkania scenki grudnia 2008 r. stosowania wobec mieszkańców
Dłoń” Jabłonna grupowe przemocy, dalsza Ośrodka równy jest
Błońsko 37 kontynuacja czasowi pobytu w
programu ośrodku. Monitoring
wykonują pracownicy
Ośrodka. Wobec osób ,
które opuściły dom i
znane jest ich miejsce
pobytu to okres 6
miesięcy. Wykonuje się

95
 go poprzez kontakt z
kuratorami oraz
pracownikami socjalnymi
w miejscu zamieszkania

6. Powiatowe 8 mężczyzn 0 0 Sesje indywidualne, Praca na Od września do Wiedza na temat Monitoring w ramach
Centrum Pomocy sesje grupowe, kwestionariuszach, grudnia 2008 r. przemocy, redukcja uczestnictwa w zajęciach
Rodzinie superwizja, edukacja zawieranie kontraktu, zachowań prowadzonych przez oik
Jarocin analiza procesu agresywnych,
przemocy kształtowanie postaw
partnerskich,
odpowiedzialność za
swoje czyny,
szacunek wobec
kobiet. Wzrost
krytycyzmu wobec
zachowań
przemocowych
7. Powiatowe 9 mężczyzn 0 2 mężczyzn Praca indywidualna i Warsztaty Od września do Zmiana postrzegania Monitoring odbywa się
Centrum Pomocy grupowa umiejętności, grudnia 2008 r. problemu przemocy i poprzez działania
Rodzinie Ostrzeszów mikroedukacja, konfliktu, radzenie kontrolne kuratorów oraz
projekcje filmów sobie ze stresem i kontakt z pracownikami
emocjami socjalnymi

8. Powiatowe 9 mężczyzn 16 mężczyzn 4 mężczyzn Praca indywidualna i Mini wykłady, 01.10 – Zmiana postaw, Monitorowanie odbywa
Centrum Pomocy 1 kobieta w grupie ćwiczenia, dyskusja, 01.12.2008 r. wgląd w siebie, się w oparciu o kontakt z
Rodzinie trening kontroli złości wzrost krytycyzmu takimi instytucjami jak
Środa Wlkp. i agresji, trening wobec własnych OPS, Sąd, Ośrodek
asertywności zachowań, Wsparcia, Punkt
umiejętność interwencji kryzysowej
wyrażania swoich
potrzeb i uczuć

96
 9. Powiatowe 6 mężczyzn 5 mężczyzn 0 Spotkania Wykłady, warsztaty Lipiec do grudzień Umiejętność Monitoring poprzez
Centrum Pomocy indywidualne i 2008 r. nazywania emocji, kontakt z pracownikiem
Rodzinie grupowe uwrażliwienie socjalnym
Gostyń sprawców

10. Powiatowe 1 mężczyzna 0 13 mężczyzn Zajęcia indywidualne Rozmowa, mini Maj do grudzień Konstruktywne Monitorowanie w oparciu
Centrum Pomocy wykład, zadania 2008 r. wyrażanie swoich o kontakt z Sądem,
Rodzinie testowe, ćwiczenie uczuć, myśli, kuratorami pracownikiem
Wągrowiec zachowań rozwiązywanie socjalnym
asertywnych, konfliktów, nabycie
zdolności umiejętności
rozwiązywania społecznych,
konfliktów, wypracowanie ugody
zagadnienia mediacyjnej, podjęcie
komunikacji leczenia
interpersonalnej, psychiatrycznego
mediacje rodzinne przez jednego z
uczestników
16. Zachodnio- 1 mężczyzna 18 mężczyzn, 5 mężczyzn, Wykłady, Sesje indywidualne, 15 tygodni Rozwiniecie Monitorowanie obejmuję
1 kobieta 1 kobieta treningi edukacyjne -psychoterapia umiejętności okres od 3 do 8 miesięcy,
pomorskie spotkania indywidualna służących kontroli odbywa się poprzez stały
indywidualne, nakierowana na zachowań kontakt terapeutów z
1. Przychodnia spotkania grupowe zatrzymanie zjawiska przemocowych, partnerkami mężczyzn,
Terapii uzależnień przemocy, uczenie się którzy przed
od alkoholu i -praca nad zmianą korzystania z rozpoczęciem programu
współuzależnienia postaw. pomocy, korekcyjno –
Białogard rozpoznawanie edukacyjnego podpisali
sygnałów kontrakt i zgodę na takie
ostrzegawczych kontakty
zapowiadających
zachowania
przemocowe
2. Powiatowe 0 0 11 mężczyzn Sesje grupowe sesje Spotkania grupowe 6 miesięcy, (25 Nabycie umiejętności Indywidualne sesje
Centrum Pomocy indywidualne, odbywające się raz w sesji grupowych) rozpoznawania kontrolne z uczestnikiem
Rodzinie Choszczno mikroedukacja tygodniu przez 1,5 sygnałów programu po 3 a następnie
warsztaty, dyskusje, godz. spotkania ostrzegawczych po 6 miesiącach od
praca w parach indywidualne zapowiadających ukończenia programu.
odbywające się przemoc, nabycie indywidualne sesje
stosownie do potrzeb umiejętności kontrolne z partnerem,
uczestników służących które odbędą się po 3 a

97
 rozwiązywaniu następnie po 6 miesiącach
konfliktów i sporów od ukończenia programu,
bez użycia siły pracownik socjalny PCPR
fizycznej, nabycie pozostaje w kontakcie z
umiejętności kuratorami oraz
wyrażania swoich pracownikami Ośrodka
uczuć w sposób Pomocy Społecznej
konstruktywny którzy bezpośrednio
monitorują środowisko
zamieszkania i
sporządzają wywiady
środowiskowe

3. Powiatowe 7 mężczyzn 3 mężczyzn 1 mężczyzna Wykłady, warsztaty, Sesje indywidualne 4 miesiące Uznawanie przez Od 3 do 12 miesięcy
Centrum Pomocy ćwiczenia, treningi grupowe, sprawców faktu monitorowane jest
Rodzinie Drawsko edukacyjne, dyskusje psychoterapia stosowania środowisko zamieszkania
Pomorskie grupowe indywidualna przemocy, uczestników programu
nakierowana na powstrzymywanie się przez kuratorów,
zatrzymanie zjawiska od ataków przemocy, pracowników socjalnych.
przemocy, praca nad poprzez zdobycie Wymiana informacji
zmianą postaw wiedzy pozwalającej miedzy pracownikami
na korekcję OPS,PIK, psychologa
zachowań i kontrole
reakcji
przemocowych

4. Powiatowe 0 1 kobieta 3 mężczyzn Wykłady, ćwiczenia, Sesje indywidualne, 3 miesiące Zwiększenie Przy współpracy OPS,
Centrum Pomocy 1 mężczyzna 2 kobiety treningi grupowe nakierowane 01.10.2008- zdolności sądu, policji
Rodzinie na zmianę zachowań 31.12.2008 samokontroli monitorowanie efektów
Goleniów przemocowych zachowań programu do 2 lat po jego
agresywnych, zakończeniu
nabycie umiejętności
konstruktywnego
współżycia w
rodzinie

98
5. Powiatowe 2 mężczyzn 3 mężczyzn 1 mężczyzna Miniwykłady, Sesje indywidualne, 22 spotkania dla Uznanie przez Uczestnicy podpisują
Centrum Pomocy warsztaty, sesje grupowe, uczestnika w tym 2 uczestnika faktu kontrakt w którym
Rodzinie modelowane scenki, trening zastępowania sesje indywidualne stosowania wyrażają zgodę na
Gryfice psychodramy, „plany agresji, modelowanie i 20 sesji przemocy, monitorowanie efektów
bezpieczeństwa”, zachowań grupowych raz w rozpoznawanie terapii- na początku
„dzienniczki złości” asertywnych, praca tygodniu własnych zachowań programu, po jego
nad zmiana postaw i przemocowych, zakończeniu oraz po 6
przekonań konstruowanie miesiącach od
dotyczących złości alternatywnych do zakończenia, współpraca
agresywnych z OPS, kuratorami
schematów zachowań

6. Powiatowe 0 2 mężczyzn 10 mężczyzn Wykłady, warsztaty, Sesje indywidualne, I edycja 03. 08r. – Uznanie przez Monitorowanie odbywa
Centrum Pomocy ćwiczenia, treningi psychoterapia 05.2008 r. sprawców faktu się poprzez kontakt
Rodzinie edukacyjne, dyskusje indywidualna II edycja 09.08r. – stosowania pracownika PCPR z
Gryfino grupowe nakierowana na 18.12.2008 r. przemocy, partnerkami mężczyzn
zatrzymanie zjawiska powstrzymywanie się którzy uczestniczyli w
przemocy, sesje od aktów przemocy programie, ścisła
grupowe, praca nad poprzez zdobycie współpraca z policją
zmiana postaw wiedzy pozwalającej (pisemne potwierdzenia o
na korekcje ewentualnych
zachowań i kontrole zgłoszeniach
reakcji. powtarzającej się
przemocy) i kuratorami.

7. Powiatowe 5 mężczyzn 0 0 Wykłady, warsztaty, Sesje grupowe 3 miesiące Uznanie przez 12 miesięcy od momentu
Centrum Pomocy ćwiczenia, dyskusje indywidualne sprawców przemocy zakończenia udziału w
Rodzinie grupowe, zastawione na zmianę faktu jej stosowania, programie poprzez
Kamień Pomorski psychodramy postaw i zmiana postaw, współpracę z OPS,
powstrzymanie powstrzymywanie od kuratorami
zjawiska przemocy aktów przemocy,
zdobycie wiedzy na
temat przeżyć ofiar
przemocy,
rozwinięcie
umiejętności radzenia
sobie ze złością,
zdobycie
umiejętności kontroli
emocji

99
8. Powiatowe 0 2 mężczyzn 5 mężczyzn Mini wykłady, Sesje indywidualne, 06.2008r.- Przyznanie się do Przy współpracy z
Centrum Pomocy 2 kobiety ćwiczenia grupowe, 09.2008r.- 2 razy w faktu stosowania pracownikami socjalnymi
Rodzinie Kołobrzeg warsztatowe, krótkie psychoedukacja tygodniu po 1,5 przemocy poprzez OPS, kuratorami przez
interwencje godz. zdobycie okres 6 m-cy
psychologiczne, 10.2008r.- świadomości i
diagramy historii 12.2008r.-1 raz w umiejętności
życiowych tygodniu po 1,5 samokontroli
godz. zmniejszenie
zachowań
przemocowych

9. Powiatowe 3 mężczyzn 1 mężczyzna 1 mężczyzna Ćwiczenia, wykłady, Sesje indywidualne i 13.08.2008r.- Świadomość Współpraca z kuratorami,
Centrum Pomocy warsztaty dyskusje grupowe 12.12.2008 r. posiadania wiedzy nt. dzielnicowymi
Rodzinie grupowe zagrożeń informującymi na bieżąco
Łobez wynikających ze o sytuacji uczestników
stosowania programu, współpraca z
przemocy, radzenie pracownikami PCPR, PIK
sobie ze stresem,
zdobycie
umiejętności
rozwiązywania
konfliktów bez
stosowania przemocy

10. Powiatowe 0 7 mężczyzn 3 mężczyzn 2 sesje indywidualne Opracowanie reguł 11.2008 r.- Uzyskanie przez Systematyczne wizyty w
Centrum Pomocy dla każdego uczestnictwa w 12.2008 r. sprawcę świadomości miejscu zamieszkania
Rodzinie uczestnika po 2 godz. programie, własnych zachowań, uczestnika, informacje od
Police kontakt sporządzenie ich zmiana, niego o podjętych
Ośrodek Interwencji terapeutyczny, diagnozy korygowanie postaw, działaniach na rzecz
Kryzysowej specjalistyczne indywidualnej, zwiększenie poprawy sytuacji w
porady prawnika, zajęcia indywidualne samokontroli sytuacji rodzinie, współpraca z
pedagoga i i grupowe, narastającej agresji, instytucjami działającymi
psychologa utworzenie systemu nabywanie w obszarze
Grupa warsztatowa: monitorowania umiejętności przeciwdziałania
12 sesji grupowych zachowań pokojowego przemocy, monitorowanie
po 4 godz. przemocowych, rozwiązywania rodzin w których
udzielanie pomocy i konfliktów zaistniała przemoc do
wsparcia rodzinom chwili zakończenia
uczestnika programu procederu lub do 3 lat po
zakończeniu programu.

100
11. Powiatowe 2 mężczyzn 0 3 mężczyzn Spotkania Treningi edukacyjne i 01.10.08r.- Uznanie faktu Współpraca z
Centrum indywidualne, umiejętnościowe, 30.12.08r. stosowania instytucjami
Pomocy Rodzinie diagnostyczno- tworzenie planu przemocy, wskazującymi
Pyrzyce edukacyjne, warsztaty rozwoju osobistego z powstrzymywanie się ewentualnych
zastępowania agresji wykluczeniem od zachowań uczestników do programu
zachowań agresywnych, OPS, kuratorzy, służba
przemocowych- praca korekcja zachowań, zdrowia, czas
oceniana przez grupę zastępowanie agresji monitorowania 12
konstruktywnymi miesięcy
sposobami radzenia
sobie z napięciem
wg. planu rozwoju
osobistego
12. Powiatowe 0 1 mężczyzna 1 kobieta Wykłady, ćwiczenia, Sesje indywidualne, 3 m-ce Uznanie stosowania Monitorowane jest
Centrum Pomocy 3 mężczyzn dyskusje grupowe, przemocy, zmiana środowisko zamieszkania
Rodzinie psychoedukacja zachowań, nabywanie uczestnika programu przy
Sławno realizowana w dwóch umiejętności współpracy z
częściach: służących pracownikami OPS od 1
edukacyjnej i rozwiązywaniu do 3 lat.
korekcyjnej konfliktów bez
użycia agresji

13. Powiatowe 2 mężczyzn 4 kobiety 4 kobiety Warsztaty, ćwiczenia Sesje indywidualne, 3 m-ce Wyraźny spadek Monitorowanie poprzez
Centrum Pomocy 3 mężczyzn rozmowa grupowe, trening napięcia u ankiety ewaluacyjne,
Rodzinie indywidualna, zastępowania agresji uczestników, utworzono grupę
Stargard Szczeciński mikroedukacja, metodą „ART.” nabywanie nowych wsparcia, która stale
psychorysunek, Program pn. umiejętności, funkcjonuje
psychoedukacja „Powstrzymaj swoją obniżenie poziomu
złość i agresję „ stresu, ustąpienie
aktów przemocy w
trakcie trwania
programu

14. Powiatowe 7 mężczyzn 8 kobiet 0 Trening asertywności, Psychoterapia od 3 do 6 m-cy Korekcja zachowań Monitorowanie obejmuje
Centrum Pomocy 20 mężczyzn warsztaty, wykłady, indywidualna, praca przemocowych, czas od 3 do 8 m-cy lub 2
Rodzinie Szczecinek dyskusje grupowe, nad zmianą postaw, zastępowanie ich miesiące. Polega na
Zadanie realizuje na psychodramy, korekta zachowań innymi, kontrola monitorowaniu miejsca
zlecenie treningi edukacyjne asertywnych, sesje emocji, nauczenie się zamieszkania uczestnika
Niepubliczny indywidualne i sposobów reagowania przez przeszkoloną osobę
Zespół Opieki grupowe na złość pierwszego kontaktu w
Zdrowotnej: zakresie przemocy.
„Patronka” Współpraca z OPS,
Sp. z.o.o ul. PCPR, OIK, spotkania

101
Lelewela 11 uczestników którzy
78-400 Szczecinek ukończyli program co 2
miesiące

15. Powiatowe 1 kobieta 3 kobiety 2 kobiety Formy wykładowe, Spotkania grupowe, 3 m-ce Stwierdzenie Monitorowane jest
Centrum Pomocy prezentacje indywidualne powstrzymania się środowisko uczestniczek
Rodzinie mulimedialne, filmy uczestniczek od przez
Wałcz tematyczne i ich stosowania 2 m-ce
analiza, dyskusja przemocy, nabycie
grupowa, ćwiczenia wiedzy i umiejętności
indywidualne, analiza opanowania agresji,
problemowa, powstrzymywanie się
ćwiczenia od nadużywania
relaksacyjne, wizyty alkoholu
w środowisku Wobec 1 kobiety
uchylono nadzór
kuratorski, kolejna
odzyskała 2 swoich
dzieci z opieki
zastępczej

16. Powiatowe 7 mężczyzn 1 mężczyzna 1 mężczyzna spotkania pogadanka Trzygodzinne Poprawa umiejętności Kontakty z partnerkami
Centrum Pomocy indywidualne, heurystyczna, metoda spotkanie raz w interpersonalnych sprawców, zebranie
Rodzinie w grupowe warsztatowa, scenki tygodniu przez uczestników informacji zwrotnej od
Świdwinie sytuacyjne, praca z okres 3 miesięcy programu, zdobycie pracowników socjalnych,
Połczyn Zdrój kwestionariuszem oraz spotkania wiedzy na temat kuratorów zawodowych i
kontrolowania, indywidualne z przemocy społecznych,
ćwiczenia technik uczestnikami (rozpoznawanie dzielnicowych
pozwalających na aktów przemocy),
uniknięcie ataku zapoznanie z
złości. konsekwencjami
stosowania
przemocy,

102
17. Miejski Ośrodek 0 7 kobiet 7 mężczyzn Wykłady warsztaty Spotkania I edycja:19.05.08r. Uznanie faktu 1 rok we współpracy z
Pomocy Społecznej, 20 mężczyzn treningi zachowań, indywidualne, 18.08.08r. stosowania pracownikami socjalnymi
Koszalin trening relaksacyjny, grupowe, elementy II edycja:21.10.08r. przemocy, nabycie i oraz członkami
trening kontroli psychoterapii 02.12.08r doskonalenie Lokalnych Zespołów
gniewu, dyskusje sprawowania kontroli Interwencyjnych
grupowe, nad skłonnością do
psychodramy reagowania aktami
przemocy,
kontrolowanie
gniewu na poziomie
poznawczym i
behawioralnym

18. Urząd Miasta 4 mężczyzn 0 2 mężczyzn Program pn. 24 sesje grupowe 6 m-cy, z Nabycie umiejętności 18 m-cy. Po ty okresie raz
Świnoujścia Wydział „Educations Groups prowadzone poprzez: podziałem na część w zakresie na 2 –
Zdrowia i Polityki For Men Who Batter- warsztaty, ćwiczenia, podstawową – 3 wychowywania m-ce zbierane są
Społecznej, The Duluth Model” prezentację i analizę m-ce i kontynuację dzieci bez używania informacje na temat
Świnoujście sesje indywidualne, scenek, wypełnienie i programu- 3 m-ce przemocy, uznanie uczestnika przez osobę
rozmowy analiza faktu jej stosowania, pierwszego kontaktu
kwalifikujace do kwestionariuszy, zdobycie wiedzy nt. przeszkoloną w zakresie
programu, sesje inscenizacje, granie mechanizmów przemocy
grupowe ról, omawianie powstawania
plansz, dyskusje. przemocy w rodzinie
Wykłady
19. Miejski Ośrodek 3 mężczyzn 8 mężczyzn 18 mężczyzn Program pn. Wykłady. Warsztaty, 0d 3,5 do 6 m-cy Wiedza nt. sposobów 18 m-cy, w razie potrzeby
Pomocy Rodzinie „Educations Groups ćwiczenia, treningi radzenia sobie z dłużej, kontakt
Szczecin For Men Who Batter- edukacyjne, dyskusje trudnymi emocjami pracowników i
The Duluth Model” grupowe, scenki oraz w sytuacjach terapeutów MOPR z
sesje indywidualne, konfliktowych, partnerkami uczestników
rozmowy nabycie wiedzy nt. ,współpraca z kuratorami
kwalifikujące do komunikacji
programu, sesje międzyludzkiej,
grupowe korekcja zachowań
przemocowych

103