Pompa
Qpompa = Qaliran = 0.167 m3/dt
V rencana = 1 m/dt
Nilai f = 0.02 (kriteria: 0.016 – 0.02)
Pipa suction =4m
Pipa discharge = 167 m
𝑄
A =
𝑉
0.167 m3/dt
=
1 m/dt
= 0.167 m2
4𝐴
D =√
𝜋
4 × 0.167 m²
=√
3.14
= 0.46 m ≈ 18 inch
Check V
1
A =4 𝜋 × 𝑟²
1
= 4 3.14 × (0.46 m)²
= 0.166 m2
𝑄
V =
𝐴
0.167 m3/dt
=
0.166 m²
= 1 m/dt ≈ (OK!!)
Tinggi tekan (Hd) = Tinggi IPAM – Tinggi Intake
=7m–5 m
=2m
Mayor Losses
𝐿 𝑉²
Pipa Suction Hfs =𝑓
𝐷 2𝑔
4m (1 m/dt)²
= 0,02
0.46 m 2 ×9.81
= 0,0088 m3/dt
𝐿 𝑉²
Pipa Discharge Hfd =𝑓
𝐷 2𝑔
167 m (1 m/dt)²
= 0,02
0.46 m 2 ×9.81
= 0,37 m3/dt
Minor Losses
o Flexible joint 2
Gate Valve 1
o Check Valve 1
Bend 90o 1
Hms = Bend 90o
𝑉²
= (𝐾 × )
2𝑔
(1 m/dt)²
= ( 0,3 × 2 ×9.81
)
= 0,03058 m
Hmd = (1 Gate Valve) + (1 Check Valve) + (Flexible Joint 2)
𝑉² 𝑉² 𝑉2
=(𝐾 × )+(𝐾 × ) + 2 (𝐾 × )
2𝑔 2𝑔 2𝑔
(1 m/dt)² (1 m/dt)² (1 m/dt)²
= ( 0,2 × 2 ×9.81
) + ( 3,0 × 2 ×9.81
) + 2 (10,0 × 2 ×9.81
)
= 0.0102 m + 0.153 m + 1.019
= 1.182 m
Tinggi Hisap
Tinggi muka air max =2m
Tinggi Freeboard = 0.5 m
Hs = Tinggi Muka Air Maksimum + Tinggi Freeboard
= 2 m + 0.5 m
= 2.5 m
Ht = Hd + Hfs + Hfd + Hms + Hmd + Hs
= 2m + 0,0088m3/dt + 0,37 m3/dt + 0,03058 m+ 1.182 m + 2.5 m
= 6.09 m
≈6m
Maka, dengan efisiensi Pompa 80% didapat Daya Pompa yaitu:
𝛾 ×𝑔 ×𝑄 ×𝐻𝑡
P =
80%
𝑘𝑔 m³
1000 3 ×9.81 × 0.167 × 6 m
𝑚 dt
P =
80%
= 12287.025 Watt
= 12.287KWatt
Berdasarkan Permen PU No.18 Tahun 2007, jumlah pompa yang digunakan dengan debit
0,167 m3/detik atau 14.429 m3/hari adalah sebanyak 3 pompa ditambah 1 cadangan = 4 pompa.
Tabel 4.22 Jumlah dan Debit Pompa Sistem Transmisi Air Minum
Debit (m3/hari) Jumlah Pompa Total Unit
Sampai 2.800 1 (1) 2
2.500 s.d. 10.000 2 (1) 3
Lebih dari 90.000 Lebih dari 3 (1) Lebih dari 4
Sumber : Peraturan Menteri Pekerjaan Umum No. 18 Tahun 2007
Sisa tekanIPAM = Beda elevasi intake-IPAM – HeadTotal
= 2m–6m
= 4m