Διαβάζουμε στις “Νησίδες” της περασμένης εβδομάδας ότι: “Ετοιμόρροπο ερείπιο, απειλείται με κατάρρευση το οίκημα στο Κοντοπούλι Λήμνου όπου πέρασε εξόριστος, μαζί με άλλους συγκρατούμενούς του, τα χρόνια 1948 και 1949 ο ποιητής της 'Ρωμιοσύνης' Γιάννης Ρίτσος”. Στη συνέχεια εξορίστηκε στη Μακρόνησο 1949 και 1950. Ενδιάμεσα ελευθερώνεται για λίγο, μετά πάλι εξορία στον Αϊ-Στράτη μέχρι τον Αύγουστο του 1952. Τότε απελευθερώθηκε μετά από διεθνή εκστρατεία. Και ξανά εξόριστος και κατ' οίκον περιορισμός την περίοδο της δικτατορίας. Εκεί, στους τόπους εξορίας να γράφει, να ζωγραφίζει, να σκαλίζει πέτρες, κόκαλα, ρίζες· να δημιουργεί ως ποιητής. Εκεί, στο Κοντοπούλι, έγραψε το “Καπνισμένο τσουκάλι” και τα δυο “Ημερολόγια εξορίας”.
Τα γραπτά του τα έβγαζε έξω κάτω απ' τον διπλό πάτο της βαλίτσας, μέσα σε φόδρες σακακιών. Μαζί με τη βάσανο της εξορίας είχε ανοιχτή την καρδιά, τα μάτια της ψυχής του στη ζωή. Κάτι που δεν φυλακίζεται. Γράφει απ' τη Μακρόνησο, στις 21 Απριλίου 1950, στη φίλη του Καίτη Δρόσου (σύζυγο του Άρη Αλεξάνδρου): “Να και τα χαμομήλια που ανάψαν τ' άσπρα φαναράκια τους – εδώ σερνάμενα στις πέτρες – στην ακρογιαλιά – παράξενο – σε τούτο τον ξερότοπο – τόσα χαμομήλια – και τόσο μεγάλα σα μαργαρίτες – κοίταξε ένα μπουκέτο, εδώ πλάι μου – σ' ένα κονσερβοκούτι – δίπλα στο κρεββάτι της εκστρατείας – μυρίζει ανάρρωση και καλοσύνη – όμορφα που μυρίζει τ' άσπρο αστρουλάκι της ταπείνωσης”. Πώς να φυλακίσεις τον ποιητή, τη σκέψη, τους στίχους του, τη ζωή του! Μόνο το σώμα του κι αυτό προσώρας.
Πάλι στις προπροηγούμενες “Νησίδες” διαβάζουμε ότι απελευθερώθηκε ο –42 χρονών– Παλαιστίνιος συγγραφέας Μπασίμ Χαντακτζί μετά από 21 (είκοσι ένα) χρόνια φυλάκισης. Δεν το χωρά ο νους του ανθρώπου, κάποιος έμεινε τα μισά, νεανικά, δημιουργικά χρόνια της ζωής φυλακισμένος! Έγραφε κρυφά και λαθραία τα διοχέτευε απ' τη φυλακή. Απ' τις ποιητικές συλλογές και τα μυθιστορήματα, το μυθιστόρημα “Μια μάσκα στο χρώμα του ουρανού” βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Αραβικής Λογοτεχνίας.
Αν ανατρέξουμε σε άλλους φυλακισμένους, για τις ιδέες τους, συγγραφείς, έντρομοι θα διαπιστώσουμε ότι κάποιοι φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν για πάρα πολλά χρόνια. Για παράδειγμα δυο Μυτιληνιοί συγγραφείς, οι Μιχάλης Λιαρούτσος και Προκόπης Πανταζής φυλακίστηκαν έξι χρόνια ο πρώτος και δέκα ο δεύτερος. Κι όμως παρ' όλες τις δύσκολες συνθήκες επιβίωσης, το κατοπινό κυνηγητό, έγραψαν αρκετά βιβλία, κάποια κατά την κριτική πολύ καλά. Το όμορφο, ίσως και παρήγορο -αν μπορεί να ειπωθεί- είναι ότι το λογοτεχνικό έργο των περισσότερων αναγνωρίστηκε κι οι ίδιοι τιμήθηκαν, κυρίως απ' τους συνανθρώπους και τους ομότεχνους τους. Όμως η μνήμη πρέπει να διατηρηθεί· με τη διάσωση του οικήματος στο Κοντοπούλι, και των φυλακών της Λαγκάδας στη Μυτιλήνη όπου φυλακίστηκαν οι πολιτικοί κρατούμενοι της Λέσβου.