John Miles

John Miles
Gebore	Johannes Daniel Miles 1 Augustus 1938 Port Elizabeth
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Akademikus, skrywer, digter

John Miles (*1 Augustus 1938, Port Elizabeth -) is 'n bekroonde Afrikaanse skrywer en digter. In 1992 ontvang hy die CNA-, M-Net- en die Helgaard Steyn-prys vir sy roman, Kroniek uit die doofpot (ISBN 9789050931885). Hy was ook een van die stigterslede van Taurus Uitgewers gewees.

Biografie

Johannes Daniel Miles is op 1 Augustus 1938 in Port Elizabeth gebore. Hy is sy ouers se middelste kind, met ’n broer Michael Henry wat tien jaar ouer is en ’n suster, Monica, wat sewe jaar jonger is. Sy pa is die dorpsbakker en hy word vernoem na sy oupa aan moederskant, Johannes Daniel Smith. As kind word hy groot in Port Elizabeth, Jansenville en Kingwilliamstown. Hy gaan hoofsaaklik skool op Kingwilliamstown in die Oos-Kaap, waar hy standerd agt slaag. Dan matrikuleer hy in 1955 aan die Erasmus Hoërskool op Bronkhorstspruit. Hierna studeer hy vanaf 1956 verder aan die Universiteit van Pretoria. Aanvanklik is hy ’n student in die Teologie, maar hy verander spoedig van studierigting en behaal ’n B.A. Honneurs-graad in Filosofie en in 1964 ’n M.A.-graad in Sosiologie. Vakansies werk hy in die myne, in ’n prokureurskantoor en in ’n fietswinkel en hy bestuur ook ’n lykswa en ’n ambulans. Later werk hy as klerk in die Staatsdiens en as navorsingsbeampte in die Departement Onderwys, Kuns en Wetenskap.

Hy begin weer studeer en behaal sy B.A. Honneurs-graad in Afrikaans. Dan word hy dosent in Afrikaans aan die Universiteit van Natal in Pietermaritzburg, waarna hy in 1967 dosent word in die Departement Afrikaans-Nederlands aan die Universiteit van die Witwatersrand. Hy word later bevorder tot professor en voor sy aftrede in 1998 is hy vir drie jaar hoof van hierdie departement. Hy woon in hierdie tyd in Johannesburg, maar het ook ’n plasie, Enkelverstuit, in die Waterberg. Vir 35 jaar is hy getroud met die kunstenaar en kunskenner Elza Botha en die egpaar het drie kinders, ’n dogter Elske en twee seuns, Paul en Karel. Hulle skei later. Na sy aftrede vestig hy hom in 1998 op die plaas Katstaartlaagte naby Nieuwoudtville in die Noord-Kaap, waar hy met rooibostee, skape en olywe boer en Saar Steenkamp, ’n skilderes, sy lewensmaat is. In 2001 is hy betrokke in ’n ernstige ongeluk wanneer ’n trekker op sy plaas omslaan en op hom val. Hy doen veelvuldige beenbreuke op en al sy ribbes behalwe een is ook gebreek.

Hy speel ’n beduidende rol in die tydperk van streng sensuur. In 1973 kry hy saam met Chris Barnard, Ampie Coetzee en Bartho Smit beheer van die Johannesburgse tak van die Afrikaanse Skrywerskring. Met die verbod op André P. Brink se Kennis van die aand vroeg in 1974 stig hulle ’n fonds vir die verdediging van die boek en reik sterk bewoorde verklarings oor die aangeleentheid uit. Wanneer die ander lede beswaar aanteken teen hulle standpunte, bedank hulle, ’n aksie wat indirek in 1975 lei tot die stigting van die Afrikaanse Skrywersgilde. In 1975 is hy saam met professors Ernst Lindenberg en Ampie Coetzee stigterslid van die onafhanklike uitgewery Taurus, wat hom daarop toelê om werke uit te gee wanneer ander uitgewers skrikkerig is vir ’n verbod. Somtyds is die inhoud van die boeke so kontroversieel vir sy tyd dat die fisiese druk van die boeke by drukkers gedoen word wat die Afrikaanse inhoud nie verstaan nie. Die eerste uitgawe van hierdie uitgewery is André P. Brink se ’n Oomblik in die wind, uitgegee kort na die historiese verbod op Kennis van die aand”. Miles se eie werk loop ook onder die sensors deur en Donderdag of Woensdag en die “alternatiewe leesboekie” Stanley Bekker en die boikot word albei deur die sensors verbied en laasgenoemde kry selfs ’n besitsverbod. Hy dien na sy aftrede op die redaksie van Vrye Afrikaan, ’n Internetpublikasie, en sluit ook aan by die Afrikaanse vertakking van die internasionale skrywersorganisasie PEN in Pretoria.

Skryfwerk

Kortverhaalskrywer

Aanvanklik skryf hy gedigte, wat onder andere vanaf 1963 opgeneem word in die tydskrif Standpunte en in 1965 in die versamelbundel “Stiebeuel 2” onder redaksie van D.J. Opperman en Fred le Roux. Dit is egter as prosaskrywer wat hy naam maak. Hy is ’n sterk en rigting aanduidende stem in die jare sewentig wat begin met kortverhale in die tydskrif Kol, waarvan sommige in sy kortverhaalbundel Liefs nie op straat nie verskyn. In hierdie meestal kort-kortverhale demonstreer hy sy woordvernuf en uitsonderlike tegniese vermoë, waardeur hy daarin slaag om ’n wye wêreld in ’n enkele gebeurtenis of beeld vas te vang. Hy belig gebeure uit verskillende gesigspunte om sodoende die interpretasiemoontlikhede te verveelvoudig en hierdie gesigspunte sluit in die bonatuurlike teenoor die natuurlike, die wêreld van die kind teenoor die volwassene, die lewe teenoor visioene van die dooie. Geweld is inherent aan vele van die verhale en die dood word soms gerelativeer as alledaags en onpersoonlik. Nakkie, my oom Nakkie gebruik kursiewe druk om die daad van moord binne die verhaal te herhaal, wat spanning laat oplaai. Hierdie verhaal is suggestieryk, met oom Nakkie se blas seun Bertie, sy nagtelike besoeke aan die lokasie en die Kleurlinge se reaksie na sy dood wat moontlik die motief vir die moord aandui. Die gemeenskap se reaksie op die skokkende aard van die moord en die gemeenplase wat hulle uiter, is tiperend van hulle onpersoonlike reaksie. Direk hierna lewer die surrealistiese Wie het nog oom Nakkie gesien? verdere kommentaar op hierdie moord. In Toe hulle op Gus gewag het word die leser deur die suggestie van die kruisiging en glas wat blits voorberei op onheil, net om in ’n goeie voorbeeld van dramatiese ironie uit te vind die mans in die kafee wag slegs op Gus en Gus het reeds die opdrag uitgevoer. Nog ’n hoogtepunt is “Gustav gaan speel”, waar die verhaal rondom die spel-motief opgebou word, met die surrealistiese einde besonder treffend. Gustav se jeugherinneringe van speletjies wat hy gespeel het, roep ’n menswaardiger bestaan as sy huidige problematiek en sinloosheid voor die gees. Sy selfdood kan dus gesien word as ’n terugkeer na sy kinderdae en vryheid. Die titelverhaal, Liefs nie op straat nie lewer vernuftig kommentaar op die gaping tussen die werklikheid en verwerkte of vervalste werklikheid, waar die skrywer die werklikheid nie durf verwerk nie uit vrees vir die publiek se reaksie, maar die joernalis wel sy “koerantfeite” op straat kan uitstal. Die verloop van die verhaal illustreer egter hoe die joernalis self staatmaak op verdraaiing en verbeelding. Voorgevoel is ’n filmiese verhaal, waar die plasing van die figure en voorwerpe ’n belangrike rol speel in die oordra van betekenis. Só speel die geringste beweging dan ’n betekenisvolle rol en verander dit die perspektief. Van Miles se kortverhale en sketse word in versamelbundels opgeneem, insluitende Sewe sondes, nee meer en Vuurslag, beide onder redaksie van Hennie Aucamp, Die Afrikaanse kortverhaalboek van Abraham H. de Vries, Vertellers 2 van Merwe Scholtz en Heildronk onder redaksie van André P. Brink.

Kinderboek

Hy skryf ook die kinderboek Stanley Bekker en die boikot, waarin politieke kommentaar gelewer word oor die aktuele gebeurtenisse van die vroeg tagtigerjare. Die gebeure word gesien uit die gesigspunt van ’n bruin seun op die minderwaardige onderwysstelsel van die apartheidsera en die skole-boikot wat in die laat sewentigerjare pos gevat het. Die boekie is geskryf in die tipiese trant van eerste leesboekies vir kinders, waarin die karakters voorgestel word en telkens nuwe begrippe bygevoeg word sodat die kind ontdek en onderrig word. Hierdie grafiese boekie vir kinders word deur die Sensuurraad as so gevaarlik geag dat dit nie net ’n verbod kry op die verkope daarvan nie, maar ook ’n besitsverbod op die lyf loop!

Romans

Hierna spits hy hom toe op die roman. Sy werk beeld merendeels geweld en boosheid uit en die uitwerking daarvan op die individu wat slagoffer is van die noodlot en ten spyte van sy eie pogings, nie daaruit kan ontsnap nie. Hoewel die romans meestal plaaslik in Suid-Afrika gesitueer is (behalwe vir Die buiteveld), slaag hy daarin om die gegewe bo die plaaslike te laat uitstyg en dit universeel van toepassing te maak. Die reisgegewe wat inherent aan sy werk is, word dus ook ’n lewensreis.

Okker bestel twee toebroodjies lei die prosa van die sewentigs in, waarin die individu meegesleur word in ’n sinlose meedoen aan ’n golf van geweld. Die mens vat met geweld wat hy wil hê om sodoende te probeer oorlewe in ’n wêreld wat hy nie begryp nie. Die staatsaanklaer Okker Smit, wat pas uit sy werk bedank het en wie se vrou Chrissie hom verlaat het, bestel een Vrydagaand in die winter in die dorpie Carnarvon twee toebroodjies in die plaaslike kafee. Hy is hier om ’n vriend van sy kinderdae, Ben Venter, te ontmoet. Dan word hy teen sy sin ingetrek in ’n lang reeks gewelddadige gebeurtenisse saam met Ben en sy geheimsinnige Tante. Die aksie gaan van Carnarvon na Johannesburg, waar verskeie geweldsdade plaasvind en dan na ’n Bosveldplaas. Wanneer Okker kortstondig daarin slaag om van Ben ontslae te raak, ontmoet hy vir Jenny, die meisie met die wit hare wat haar protes teen oordadige tekens van geweld demonstreer deur aanhoudend met die vuis teen die vernielde bak van ’n Lincoln Continental te slaan. Okker word in die roman stereotipe van die gewone mens wat met rus gelaat wil wees en met sy eie klein lewe voortgaan, maar dan teen sy wil ingesleep word by dinge wat hy nie verstaan nie en hoe meer hy hom wil loswikkel uit die gemors, hoe minder verstaan hy. Terselfdertyd is hy nie vry te spreek van aandadigheid in die toedrag van sake nie en speel die gebeure wat in sy jong dae tot Radue se dood gelei het, ’n belangrike rol. Waar die prosa van die Sestig gewerk het met mites en seks met ’n religieuse konnotasie, skets Miles hier ’n realistiese wêreld, waar wreedheid en geweld die botoon vier en seks beleef word ter wille van seks, met geen religieuse konnotasie of selfs liefde nie. Tesame met die kritiek en fokus op geweld en seks ondersoek die roman veral die konsepte van aandadigheid en skuld. Die verlede is ’n ewigheid wat die hede in ’n hel omskep, met die vooruitsigte vir die toekoms ’n ewigheid van uitsigloosheid. Die einde in so ’n uitsiglose wêreld is verstandelike disintegrasie.

Donderdag of Woensdag is ’n roman rondom ’n komplot om die president te ontvoer en ’n dubbelganger in sy plek te sit wat ’n nuwe konstitusionele bedeling moet invoer, waarna die president in sy amp herstel sal word. Hierdie plan word gesmee deur onder andere die argitek Eksteen, die digter Frikkie Wuras en die afgetrede professor in Staatsleer, oom Doef. Dit geskied in samewerking met die hoof van die veiligheidspolisie, brigadier Stofberg, wat in die afwesigheid van die president egter self die bewind oorneem, met die ander samesweerders wat dan slagoffers van hierdie nuwe gesag word. Die ironie is dat juis hulle wat ’n bloedlose ingreep in staatsbeheer wou gemaak het, ’n ketting van geweld loslaat en eindelik verantwoordelik is vir die vestiging van ’n erger gesag as die een wat hulle wou omverwerp. Die tydsproblematiek, ingelei deur die titel, bring duidelik die boodskap dat dit wat gebeur, reeds gebeur het en dat daar geen sekerheid kan wees nie. Die plek waar die aksie plaasvind, verskuif van Spanje na Suid-Afrika, met die geïmpliseerde boodskap dat die fisiese ruimte omruilbaar is. Daardeur verkry die roman universele toepassing met sinspeling dat alle geweldstrukture en soeke na mag eenders is. Deur die slot van die roman direk aan te sluit by die begin, verkry die roman ook ’n sikliese aspek, wat suggereer dat dit wat gebeur het, aanhoudend sal aanhou gebeur. Die karakter Eksteen (betekenisvolle naam) word dan ook gelykgestel aan Sisyphus, die mitiese Griekse figuur wat gedoem was om tot in ewigheid ’n groot rots teen die berghang (vergelyk Stofberg se naam) uit te stoot, net vir die rots om elke keer net voor hy die bergspits bereik, weer af te rol. So word die sinloosheid van politieke geweld geïnsinueer.

Blaaskans ondersoek die bewegings van Flip Nel, ’n onderwyser in Pietersburg en ’n rugbyheld wat betrokke raak by ’n swart buurstaat en politieke opstand. Op pad na Pietersburg raak Flip se motor onklaar en hy soek hulp by die naburige plaashuis op Blaaskans, die plaas van F.C. Bezuidenhout. Intussen word Flip se motor gesteel en deur bemiddeling van Bezuidenhout kom hy uit by Vogelstruisstad, hoofstad van ’n tuisland, waar hy die diefstal aanmeld. Hier word sy weldoener Bezuidenhout vermoor. Flip ontmoet hier vir Kasteel Prinsloo, ’n swaer van F.C. maar ook sy politieke teenstander, met sy familie en ondersteuners. Flip word hierna tydelik geïnkorporeer deur die Weermag wat opstokery van die boere, onder leiding van Kasteel, teen die swart mense wil verhoed. In die proses word kommentaar gelewer op die werklikhede van apartheid Suid-Afrika, die ideologieë, die armoede in die tuislande en veral die geweldkultuur wat allesoorheersend is. Die geskiedenis van die rebellie van Slagtersnek (ook in die name van die karakters) is ’n belangrike relativeerder van die aksie wat hom in die huidige uitspeel. Die simboliese titel van die roman dui op die rustyd (“blaaskans”) wat rugbyspelers tussen helftes kry, waarna hulle in die teenoorgestelde rigting speel (wat dan ook met die aksie in die roman gebeur), asook na die naam van die plaas Blaaskans, wat ’n fisiese buffer is tussen twee vyandige uiterstes. Die roman beeld moderne Suid-Afrika uit in sy verwikkelde saamleefpatrone, politieke ideologieë, botsende standpunte, armoede en geweldstruktuur waar mag gebruik word as eerste opsie om gesag uit te oefen. Hierdie roman is in 1984 op die kortlys vir die toekenning van die Louis Luyt-prys.

In Kroniek uit die doofpot word die op feite gebaseerde verhaal vertel van die swart polisieman Tumelo John Moleko se konfrontasie met die polisie in die apartheidsera. Dit word beskryf as ’n polisieroman, maar is ’n roman waarin die polisie die booswigte is en nie die beskermer van ander se regte nie, met niemand om hulle tot verantwoording te roep nie. Tumelo word sonder regstreekse aanleiding deur ’n wit offisier aangerand en word doof as gevolg hiervan, waarna hy medies ongeskik verklaar word vir verdere diens en sy pos verloor. Hy kom in opstand teen die minagting van die reg deur diegene wat veronderstel is om dit te dien en te beskerm. Hy kla die wit offisier aan van aanranding en weier om die klag terug te trek. Op alle moontlike maniere word hy nou vervolg en geïntimideer, met geen manier om sy verhaal aan die groot klok te kan hang nie. So verkry die gebeure ’n nagmerrie-agtige aard, waarvan Tumelo nie kan ontsnap nie en die omvang waarvan hy nie kan verstaan nie. Hy word deur die genadelose ratte van die heersers fyn gemaal en terselfdertyd word hulle skuld na hom as sondebok afgewentel. Eindelik word hy deur ’n moordbende van die polisie om die lewe gebring. In hierdie boek word die klein man se stryd teen die bose oormag en die manier waarop alle gebeure later onder die mat gevee word, treffend uitgebeeld. In sy heroïese stryd en sy soeke na basiese reg en geregtigheid is Tumelo ’n tragiese figuur, wat ten spyte van die oormag en die gebeure getrou bly aan homself en sy waardes. Die titel verwys na beide die geheimsinnigheid waarmee die feite van sy saak hanteer word, as Tumelo se eie doofheid. In 1992 verower Kroniek uit die doofpot die -prys, asook die Helgaard Steyn-prys en die M-Net-prys, nadat dit in 1991 genomineer is vir die Rapportprys. Dit word as Deafening silence ook as ’n televisiereeks verwerk en onder andere in Nederlands, Engels, Frans, Duits en Hongaars vertaal.

Die buiteveld speel in Portugal af en is die verhaal van die Portugese taalkenner Smerski (alias van die voortvlugtende soldaat Jurgen Jurie de Villiers) wat tydens ’n vakansie die jong vrou Isabel ontmoet. Hulle knoop ’n verhouding aan en saam onderneem hulle dan ’n reis deur Portugal, waar hulle verskeie dorpies besoek. Stelselmatig ontbloot Smerski aan Isabel alles wat hy probeer verdoesel het. Hy het as soldaat in die grensoorlog bloed aan sy hande en het op 'n geheimsinnige manier in Angola verdwyn. Aan die einde van die roman keer hy terug na Suid-Afrika, maar weier om voor die Waarheid- en Versoeningskommissie te bieg, omdat dit vernederend is. Die boek handel veral oor skuld, boetedoening en versoening en die kontras en ooreenkomste tussen Afrika en Europa. Hierin word die konsep van openbare boetedoening en die aanvaarding van kollektiewe skuld verwerp. Die titel van die boek verwys veral na die geestelike ruimte waarbinne Smerski hom deurentyd bevind. Die buiteveld is daardie stuk grond wat op die buitewyke van die plaas geleë is en dus nie die kern van die plaas vorm nie, maar steeds deel is van die plaas. In 2004 is Die buiteveld op die kortlys vir die toekenning van die W.A. Hofmeyr-prys en die RAU-prys.

Voetstoots speel binne enkele dae af in ’n fiktiewe Namakwalandse dorpie. Die karakter August Lotz trek na die dorpie om redigeerwerk aan ’n pas ontdekte dagboek van ’n agtiende eeuse ontdekkingsreisiger te voltooi. Gedurende die Kersnaweek word die lyk van ’n man wat raaiselagtig gesterf het, in die waskamer van die plaaslike garage gevind. August ontmoet die polisievrou Tessa op die dorp. Sy is besig om van haar onstabiele en jaloerse man te skei. Die keuses wat hulle maak het verreikende gevolge. Soos die titel aandui, moet hulle die gevolge van hulle keuses onvoorwaardelik aanvaar. Die onveranderlikheid van die verlede en die idee dat die verlede op onverklaarbare wyse in die hede herhaal word, is twee belangrike temas. ’n Mens moet maar jou lot aanvaar, want die gebeure in enige mens se lewe en selfs in ’n hele tydvak in die geskiedenis is bloot ’n episode binne die groter verband. Daar is geen waarborge of absolute antwoorde nie. Die roman funksioneer op verskeie vlakke gelyk. Enersyds is dit ’n liefdesverhaal, andersyds ’n spanningsverhaal, terwyl dit ook met sy kommentaar op die politieke bestel en sy filosofiese onderlaag aan die vereistes van ernstige literatuur voldoen. Voetstoots is in 2010 op die kortlys vir die toekenning van die M-Net-prys.

As samesteller is hy in 1971 saam met Ampie Coetzee verantwoordelik vir Drumpel 1, ’n versamelbundel uit die werk van hoërskoolleerlinge wat daarna vir lank op ’n jaarlikse basis uitgegee word.

Eerbewyse

In 2008 word hy met sy sewentigste verjaarsdag deur die Woordfees op Stellenbosch vereer.

Publikasies

Prosa

• Liefs nie op straat nie, Buren Uitgewers, 1970
• Okker bestel twee toebroodjies, Buren Uitgewers, 1973
• Donderdag of Woensdag, Taurus, 1978
• Blaaskans – die bewegings van Flip Nel, Taurus, 1983
• Kroniek uit die doofpot, Taurus, 1991
• Die buiteveld, Human & Rousseau, 2003
• Voetstoots, Human & Rousseau, 2009
• Op 'n dag, 'n hond, Human & Rousseau, 2016

Kinderboeke

• Stanley Bekker en die boikot, Taurus, 1980

Vertalings

• Kroniek uit die doofpot (1991)
• Engels (Deafening Silence, 1997) en Nederlands (1992)

Sien ook

• Lys van Afrikaanse skrywers

Bronne

Boeke

• Aucamp, Hennie. Kort voor lank. Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe, Tweede druk 1980
• Brink, André P. Vertelkunde. Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1987
• Cloete, T.T. (red.) Die Afrikaanse literatuur sedert sestig. Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
• De Vries, Abraham H. Kortom. Academica Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1983
• De Vries, Abraham H. Kortom 2. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1989
• De Wet, Karen. John Miles (1939-) Deel 2. in Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Grové, A.P. Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans. Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
• Kannemeyer, J.C. Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2. Academica, Pretoria, Kaapstad enJohannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
• Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652-2004. Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
• Lindenberg, E. (red.) Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde. Academica Pretoria en Kaapstad Vierde uitgawe Eerste druk 1973
• Malan, Charles. John Miles (1939-) Deel 1. in Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L.Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel I. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
• Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 3. Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006

Tydskrifte en koerante

• Alberts, Jan. Koerante mag dit nie alleen vertel nie. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 23 no. 1, Februarie 1985
• Anoniem. John Miles se ‘Doofpot’ treffer met driekuns. Die Burger, 15 Oktober 1992
• Coetzee, Amanda. Miles se roman ’n TV-drama. Plus, 29 Oktober 1997
• Coetzer, Toast. Miles se werk bied gestroopte skoonheid. Beeld, 17 Januarie 2011
• Greeff, Rachelle. Die onwillige middelpuntman. Insig, November 2003
• Grundling, Erns. G’n voetstoots op 70. By, 25 Julie 2009
• Hough, Barrie. Miles se wenner het begin in ’n Checkers-sak. Rapport, 19 April 1992
• Jansen, Ena. Miles se Moleko en Multatuli se Max. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 31 no. 1, Februarie 1993
• Keyser, Gawie. Miles boei ook in Nederlands. Die Burger, 24 November 1992
• Loots, Sonja. Die sielkunde van skuld. Rapport, 26 Oktober 2003
• Nieuwoudt, Stephanie. Simbole van openbare vernedering en boetedoening in kollig. Beeld, 15 November 2003
• Olivier, Fanie. Die sensuur-jare van Stanley Bekker. Rapport, 9 Junie 1985
• Prins, M.J. Die ‘kruis van wêrelde’ in ‘Liefs nie op straat nie’. Tydskrif vir Letterkunde. Nuwe reeks 17 no. 4, November 1979
• Roos, Henriette. Roman en (as) Geskiedenis. Standpunte. Nuwe reeks 177, Junie 1985
• Roos, Henriette. Die ‘voorgeskiedenis’ van ’n dokumentêre roman. Tydskrif vir Geesteswetenskappe. Jaargang 33 no. 2, Junie 1993
• Roos, Henriette. John Miles – terug uit die buiteveld. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 41 no. 1, Somer 2004
• Smuts, J.P. Die emosionele geweld van die massamedia: ‘Liefs nie op straat nie’ van John Miles. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 31 no.3, Augustus 1993
• Smuts, J.P. en Smuts, Ria. Die ek-perspektief: onthullend of ontblotend? Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 35 no. 2, Mei 1997
• Swart, Pieter. Beseerde Miles wil gou weer gaan skryf. Rapport, 18 November 2001
• Wasserman, Herman. Elemente van die Afrika-ervaringswêreld en die Westerse romangenre: JohnMiles se ‘Kroniek uit die doofpot’. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 33 no. 2, Mei 1995