Opstande van 1968
Die opstande van 1968 het 'n wêreldwye eskalasie van sosiale konflikte behels, hoofsaaklik gekenmerk deur populêre protesaksies, opstande en rebellies teen staatsmilitêres en die burokrasieë.
In die Verenigde State was hierdie betogings 'n keerpunt vir die burgerregtebeweging, wat revolusionêre bewegings soos die Black Panther-party opgelewer het. In reaksie op die Tết Offensief het betogings ook 'n breë beweging in opposisie teen die Viëtnamoorlog oor die hele Verenigde State sowel as in Londen, Parys, Berlyn en Rome tot gevolg gehad. Massabewegings het nie net in die Verenigde State gegroei nie, maar ook elders. In die meeste Wes-Europese lande is die protesbeweging deur studente oorheers. Die mees skouspelagtige manifestasie hiervan was die Mei 1968-betogings in Frankryk, waarin studente aangesluit het by spontane stakings van tot tien miljoen werkers, en vir 'n paar dae het dit gelyk of die beweging in staat was om die regering omver te werp. In baie ander lande is stryd teen diktatorskap, politieke spanning en outoritêre heerskappy ook gekenmerk deur betogings in 1968, soos die begin van die probleme in Noord-Ierland, die Tlatelolco-slagting in Mexikostad, en die eskalasie van guerrilla-oorlogvoering teen die militêre diktatuur in Brasilië.
In die lande van Oos-Europa onder kommunistiese partye was daar betogings teen 'n gebrek aan vryheid van spraak en skending van ander burgerregte deur die Kommunistiese burokratiese en militêre elite. In Sentraal- en Oos-Europa was daar wydverspreide betogings wat eskaleer het, veral in die Praagse Lente in Tsjeggo-Slowakye, in Warskou, Pole en in Joego-Slawië.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Croker, Richard (2007), The Boomer Century, New York: Springboard Press
- Kurlansky, Mark (2004), 1968: The Year That Rocked the World, New York: Random House Publishing Group