Die französischi Sproochpolitik

D Sproochpolitik vo dr Französische Republik basiert druf, ass Französisch die offizielli Sprooch vom Land isch, noch dr Verfassig langue de la république. As sonigi wird s in fast alle Beriich vom öffentlige Lääbe gförderet und gforderet, Französisch isch mäistens die äinzigi Vercheerssprooch in Frankriich. Au über d Landesgränze uuse wird d Sprooch understützt.

S Underdrucke vo Minderhäitesprooche het in Frankriich e langi Dradizioon: En Edikt vom Louis XIV. us em Joor 1700, wo die katalanischi Sprooch z Nordkatalonie (Groofschaft Roussillon) verbietet.

Näbe dr Staatssprooch git s aber e Hufe anderi Sprooche im Land, nume scho im metropolitane (öiropäische) Frankriich gits, je nochdäm wie mä zelt, mindestens acht Sprooche, wo dradizionell regional verbräitet und mit em Französische nit diräkt verwandt si. Drzue chömme Dialäkt bzw. Sprooche, wo em Franzüüsische noochstöön wie d Langues d’oïl, wo vilmol überregional gschwätzt wärde, aber kä offizielle Status häi. Die dradizionelle Sprooche und Mundarte, wo nume in Däil vom Staatsgebiet verbräitet si, wärde as langues régionales, Regionalsprooche, bezäichnet aber nit as Minderhäitesprooche, und eso nid as (ethnischi) Äigehäite vo ethnische Minderhäite aagluegt wärde.

D Situazion in dr Fümfte Republik

Scho 1940 isch im Radio e baar Minute lang uf Bretonisch gsändet worde, und 1964 het dr französisch Staat zum erste Mol erlaubt, ass uf eme regionale Färnseekanal anderthalb Minute uf Bretonisch gsändet wurd.

Sit 1994 schribt s Toubon-Gsetz vor, ass Französisch oder mindestens e französischi Übersetzig in dr Wärbig, uf Verpackigsmaterial und in e baar andere Beriich vor, und 1972 het dr Staatsbresidänt Georges Pompidou erkläärt, ass „im Frankriich, wo vorhet, Öiropa dütlig z brääge, kä Blatz sig für regionali Sprooche und Kulture“.

Frankriich isch s äinzige EU-Land, wo dr Raameverdraag zum Schutz vo nazionale Minderhäite nonig underschriibe het. Dä Verdrag isch 1998 in Chraft dräte und muess vo Bidrittskandidate sit denn umgsetzt wärde, uum Mitgliid in dr Öiropäische Union chönne wärde.

Sit dass si die öiropäisch Charta abgleent het, het die französisch Regierig Understützig im gsetzlige Raame, wo scho existiert, aabote. D Délégation générale à la langue française het as e zuesätzligi Ufgoobe afo d Sprooche in Frankriich z undersueche und understütze, und iire Name isch um et aux langues de France erwiteret worde.

2003 het die französischi Regierig zum erste Runde Disch zum Thema, de Assises nationales des langues de France, iiglaade, wo mä d Underschiid zwüsche de Sproochorganisazione und -aktiwiste uf dr äinte Site und dr Regierig uf dr andere guet het chönne gsee

Bi dr Dezentralisierig, wo d Regierig Raffarin (2002–2005) duuregfüert het, het mä d Sproochpolitik ganz usklammeret.

Im Dezämber 2007 het dr Conseil Général vo de Pyrénées-Orientales beschlosse, d Charta zur Förderig vo dr katalanische Sprooch (franzöösisch Charte en faveur du Catalan, Vorlage:CaS) iizfüere, wo die Katalanischi Sprooch in Nordkatalonie söll schütze.

Dr Ardikel 75-1 vo dr französische Verfassig anerkennt zwar sit 2008 d Regionalsprooche as kulturells Erb vo Frankriich. Wil s aber käni Gsetz zu iirem Schutz git, het sich nüt an dr Situazion vo de Minderhäitesprooche besseret.

Litratuur

Louis-Jean Calvet: Les Politiques linguistiques, Que sais-je? n° 3075, Presses Universitaires de France, Paris 1996.
S. Gemie: (2002), The politics of language: debates and identities in contemporary Brittany, French Cultural Studies n°13, 2002, S. 145–164
Will Kymlicka: Les droits des minorités et le multiculturalisme: l’évolution du débat anglo-américain , in: Will Kymlicka/Sylvie Mesure (dir.), Comprendre les identités culturelles, Paris, PUF, Revue de Philosophie et de sciences sociales n°1, 2000, S. 141–171
Norbert Rouland: Les politiques juridiques de la France dans le domaine linguistique, Revue Francaise de Droit Constitutionnel, Bd. 35, 1998, S. 517–562
Anne Szulmajster-Celniker: La politique de la langue en France, La Linguistique, Bd. 32, n°2, 1996, S. 35–63
Sue Wright: Jacobins, Regionalists and the Council of Europe’s Charter for Regional and Minority Languages, Journal of Multilingual and Multicural Development, Bd. 21, n°5, 2000, S. 414–424

Weblingg

Délégation générale à la langue française et aux langues de France (französisch)
Informationen über die französische Sprachpolitik (französisch)
Die katalanische Sprache in Nordkatalonien (englisch)
BBC-Meldung als Beispiel des teilweise kontroversen Einsatzes der französischen Politiker für ihre Sprache (englisch)
bretagneenresistance, bretonische Plattform gegen den französischen Zentralismus (mehrsproochig)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Französische_Sprachpolitik“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.