Pako Raban

Pako Raban
fr. Paco Rabanne
Doğum tarixi	18 fevral 1934(1934-02-18)[…]
Doğum yeri	Pasahes[d], Gipuskoa vilayəti[d], İspaniya
Vəfat tarixi	3 fevral 2023(2023-02-03)[…] (88 yaşında)
Təhsili	Milli Gözəl Sənətlər Məktəbi
Fəaliyyəti	dəb dizayneri, iş adamı, dizayner
Fəaliyyət illəri	1966–1999
pacorabanne.com
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Pako Raban (fr. Paco Rabanne), əsl adı Fransisko Rabaneda-i-Kuervo (isp. Francisco Rabaneda y Cuervo); 18 fevral 1934^[…], Pasahes^[d], Gipuskoa vilayəti^[d], İspaniya – 3 fevral 2023^[…]) — fransız modelyeri.

Həyatı

Francisco-i- Rabanedanın uşaqlığı qeyri-adi keçib. Oğlan 1934-cü ildə İspaniyanın San-Sebastyano şəhərində dünyaya gəlib və 5 yaşı olanda ailə vətənlərindəki müharibəyə görə Parisə köçürlər. Respublikaçı atası inqilab vaxtı itkin düşdü, Françiskonun tərbiyəsi ilə ateist, Marks ideyalarını dəstəkləyən anası və okkultizm sahəsində gizli biliklərə sahib olan çox dindar nənəsi məşğul olurdu. Bu müxtəlif tərəfli təsir- dəbin gələcək dahisinin xarakterini formalaşdırdı- sədaqət, alicənablıq, bütün yeniliklərə açıq fikirlilik, reallığın çox tərəfli və variantlı olmasına inam.

18 yaşlı Françisko Parisdə Milli sənət məktəbinin arxitektur fakültəsində oxumağa başladı. Təhsilinin pulunu ödəmək üçün Balenciaga Moda Evinə hazırladığı aksesusarları, düymələri təklif etdi. Onun ideyalarə iltifatla qəbul edilmişdi- ilk növbədə Cristobal Balenciagln köməkçisi işləmiş anasının sayəsində. Zaman keçdikcə Paco Rabanna-dan (françiskonun qısaldılmış adı belə səslənir) sifarişi olunan orijinal aksesuarların- çantaları, bəzək əşyaları, kəmərləri YSL, Givenchy, Dior Evlərinin məhsulları kimi qəbul olunurdu.

60-cı illər özü ilə sənətdə çevrilişi gətirdi. Rəssam qeyri-adi materialllardan, forma və teksturalardan ilhamlanırdı. Paco Rabann ümumi tendensiyalardan kənarda qalmadı, öz yaradıcı ideyalarını o qədər realizə edirdi ki, onun ilk kolleksiyasını xarakterizə edərkən yalnız bir sözdən istifadə etmək olar- "şok". Tünddərili modellərin geydiyi geyimlər- nominal olaraq geyim adlandırmaq olar-onlar plastik və metaldan lehimləmə lampası və kəlbətin ilə hazırlanmışdı. Zərif Paris ictimaiyyətinin hiddətinin sərhəddi yox idi! Lakin qalmaqal- ən yaxşı reklamdır. Tezliklə eksentrik eksperimentator Paco Rabanno haqqında yazmağa və danışmağa başladırlar…Koko Şanel məsələn onun "dəbin metallurqu" adlandırırdı. Paco Rabanna brendi ətrafında ajiatajın yeni həyəcanı sənətkarı növbəti kolleksiyasını hazırlamağa cəsarət verdi-ən azı avanqard tərzli. Paltarlar şüşədən, kağızdan, holoqrafik lifdən, detaldan, tökmə metal və müvafiq sintetik xəzdən-inanıkmaz, yalnız dəbin bütün əsaslarına qarşı gedən kosmik ekletizm. Ən maraqlısı isə, baxmayaraq ki, fantastik geyimlər "geyinilməyən"-dir, onlar zərifliyi ilə valehedicidirlər. Moestronun özü yaradıcılıq istiqamətini belə müəyyən edir: "Mənim paltarlarım başqa dünyanın və sivilizasiyanın gözıl qadınları haqqında xatirələr yaradır".

Pakodan növbəti avantüra- Pako Rabanna ətir seriyasıdır. 1969-cu ildə PUİG ətir şirkəti ilə birgə buraxılan qadın ətri Calandre debüt oldu. Bu ətər görə kutyur elə həmin ildə Beauty İndustry mükafatına layiq görüldü. Ustadın növbəti yaradıcı əsəri də isti qarşılandı. Məsələn, Paco Rabanna Pour Homme kompozisiyası və qablaşdırmasına görə Paco Rabanna ətir Oskarı aldı- Fragrance Foundation Recognition Award. Kişi ətri XS (Excess Pour Homme) 1993-cü ildən başlayaraq bazardakı lider mövqeyini itirmir. Nəhayət, futurit Ultraviolet elə yarandığı ilk ildən milyonlarla qadın üçün ətir kultuna çevrilərək əsl əfsanə oldu. Dəb tənqidçilərindən biri zarafatla belə demişdi, " Mükafat xronologiyasına görə Paco Rabannanın qazandıqları ilə dəb tarixini izləmək olar".1992-ci ildə ustad İspaniyanın Sevilya Kral Sarayının retrospektiv sərgisində iştirak etmək şərəfinə layiq görülmüşdü. Dünyanın ən yaxşı muzeylərindən sonra-Nyu-York, Tokio, Paris-ictimaiyyəti ilk Rabanna şedevrləri ilə tanış etməyə görə yarış keçirildi. 1989-cu ildə çoxsaylı humanitar layihələrdə aktiv töhfələrinə görə Paco Rabanna ən yüksək mükafata layiq görülmüşdü-"Katolik İzabella ordeni".2001-ci il isə Pako Rabannaya daha məşhur bir mükafat gətirdi- Əlahəzrət İspaniya kralı tərəfindən verilən Zərif Sənət Qızıl Medalı.

Pako Rabanna yaradıcılığının təbii və gözlənilən davamı saatlar (MONTRES Amber SA ilə əməkdaşlıq nəticəsində) oldu. Uniseks üslubunda hazırlanmış saatlar şərtlərdən uzaq və həyatın hər anını qiymətləndirən müasir insanlara ünvanlanmışdır. Estetik dəyərdən başqa, saatlar həm də müasir ekoloji tələblərə cavab verdiyinə görə unikaldır-onlar təkrar materiallardan hazırlanır.