Агародніцтва

Гародніна на базары

Агародніцтва — галіна сельскай гаспадаркі, якая займаецца распрацоўкай і паляпшэннем тэхналогій культывацыі гароднінных і бахчавых культур адкрытага і закрытага грунту, селекцыяй і насенняводствам, уключае таксама грыбніцтва

Агародніцтва — гэта галіна сельскай гаспадаркі, якая займаецца вытворчасцю гародніны для спажывання ў свежым і перапрацаваным выглядзе, а таксама для перапрацоўчай прамысловасці. Як навука агародніцтва займаецца вывучэннем марфабіялагічных асаблівасцяў агароднінных раслін і тэхналогій іх вырошчвання.

Агародніцтва, як навуковая спецыяльнасць

Напрамкі даследаванняў:

• Распрацоўка і ўдасканаленне тэхналогіі вырошчвання таварнай прадукцыі, насення агароднінных і бахчавых культур у адкрытым і закрытым грунце.
• Удасканаленне тэхналогіі атрымання ранняй прадукцыі ў адкрытым грунце).
• Канвеерная вытворчасць агародніннай прадукцыі.
• Вырошчванне таварнай агародніннай прадукцыі за кошт разагрэву цяпліц.
• Спосабы падрыхтоўкі насення агароднінных культур да пасеву.
• Распрацоўка і ўдасканаленне тэхналогіі вырошчвання расады.
• Уплыў арганічных і мінеральных угнаенняў на прадуктыўнасць раслін агароднінных культур.
• Агароднінныя севазвароты і падрыхтоўка глебаў пад агароднінныя культуры.
• Распрацоўка, удасканаленне энергазберагальных тэхналогій вырошчвання таварнай прадукцыі і насення гародніны і бахчавых.
• Удасканаленне тэхналогіі вырошчвання агароднінных культур, прыдатных для працяглага захоўвання.
• Распрацоўка і ўдасканаленне тэхналогіі вытворчасці грыбоў.
• Распрацоўка канструкцый і метадаў выкарыстання збудаванняў закрытага грунту.
• Вырошчванне агароднінных, бахчавых культур на паліўных і асушаных землях.
• Спосабы захавання сартавой чысціні і якасці насення.
• Падбор сартоў для павелічэння эфектыўнасці вытворчасці агародніннай і бахчавой прадукцыі.

У Беларусі

Паводле «Апісанне Крычаўскага графства або былога староства» (1786) Андрэя Меера:

«… Некаторыя з сялян маюць каля сваіх двароў, а часцей гумнаў, маленькія агароды, у якіх, аднак, акрамя простай зялёнай капусты (Brassica oleracea), агурочнай травы (Borago officinalis), морквы (Daucus carota), буракоў (Beta vulgaris), рэдзькі (Raphanus sativus), пастарнаку (Pastinaca sativa), рэпчатай цыбулі (Allium cepa), часнаку (Allium sativum) і цыбулі-батуна (Allium fistulosum), рускага бобу (Vicia faba), простага гароху (Pisum sativum), баршчэўніка звычайнага (Heracleum sphondylium), сніці (Дуднік лясны), гуркоў (Cucumis sativus) і зялёных, а іншы раз жоўтых, гарбузоў (Cucurbita) нічога болей не трымаюць.

У заможных, акрамя гэтага, расце на агародах і бульба, і чырвоная капуста, фасоля (Phaseolus) і розныя духмяныя расліны; паміж якімі заўсёды сустракаюцца „зоря“ — па-мясцоваму любіста (Levisticum officinale), калуфер (піжма) (Tanacetum balsamita) для выкарыстання ў бані, мяты (Mentha) розных сартоў — Mentha crispa і Mentha vulgaris, «мір» (духмяная лебяда) (Dysphania botrys), божае дрэўца (Artemisia abrotanum), «фіміям» (чабор) (Thymus vulgaris), просты (Carum carvi) і чорны кмен (чарнушка) (Nigella sativa), растуць па ўсім старостве чэбер (сатурэя) (Satureja hortensis) і па-мясцоваму шчэбрэц (мята блышыная) (Mentha pulegium), маяран (Origanum majorana) і ў некаторых бачыў я руту (Ruta graveolens).

З кветак пераважаюць перад усімі: стракатакветкавы базілік (Ocimum basilicum), наготкі (Calendula officinalis), аксаміткі (распасцёртыя) (Tagetes), жоўтыя шапкі (Tagetes erecta), царскія кучары (Lilium martagon); кавалерскія шпоры (Delphinium elatum) ці па-мясцоваму „каптурыкі“, гваздзік (галандскі ці садовы) (Dianthus caryophyllus), жоўтая лілея (Lilium bulbiferum) і сланечнік (Helianthus). У многіх можна знайсці некалькі загончыкаў з клубніцамі (Fragaria moschata) і суніцамі (Fragaria vesca).

Акрамя гэтых … у вёсцы Задобрасць усялякай англійскай агароднінай напоўнены агарод…»

Літаратура

• Пярэднеў У. П. Агародніцтва // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.. — С. 25
• Полянская А. М. Селекционно-семеноводческая работа по овощным культурам. — У кн.: Сельскохозяйственная наука Советской Белоруссии. Мн., 1967

Спасылкі

• Агародніцтва (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі (Праверана 31 ліпеня 2010)
• World Vegetable Center (AVRDC) — Shanhua, Taiwan Alleviates poverty and malnutrition in the developing world through the increased production and consumption of safe vegetables.
• Olericulture Focusses on all aspects of cultivating and producing vegetables.
• Tropical Horticulture Архівавана 14 кастрычніка 2016. Provides information on olericulture in tropical regions.
• Pomology Provides information on fruit cultivation and production.