Eryr môr

Eryr môr; Haliaeetus albicilla ,
Statws cadwraeth
	; Pryder lleiaf (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Accipitriformes; neu Falconiformes
Teulu:	Accipitridae
Genws:	Eryrod môr[*]
Rhywogaeth:	Haliaeetus albicilla
Enw deuenwol
	Haliaeetus albicilla; (Linnaeus, 1758)
	Dosbarthiad y rhywogaeth Bridfa Preswylfa Teithfa Gaeafle Mewn bod + ailgyflwyno (preswyl) Mewn bod + ailgyflwyno (dibreswyl)

Eryr hiradain pysgysol corffog sydd gyda chynffon letem fer wen ac yn mynychu arfordiroedd a gwlyptiroedd yw eryr môr (enw gwrywaidd; lluosog: eryrod môr) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Haliaeetus albicilla; yr enw Saesneg arno yw white-tailed sea eagle. Mae'n perthyn i deulu'r Eryr (Lladin: Accipitridae) sydd yn urdd y Falconiformes.^[1] Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn H. albicilla, sef enw'r rhywogaeth.^[2] Eryr y môr, eryr cynffonwen, eryr tinwyn a môr-eryr yw enwau eraill ar y rhywogaeth.

Mae'n aderyn mawr, 69 – 91 cm (27 – 36 modfedd) o hyd a 182 – 238 cm (72 – 94 modfedd) ar draws yr adenydd. Pwysa'r ieir 4 – 6.9 kg (8.8–15.2 pwys), tra mae'r ceiliogod yn llai, 3 – 5.4 kg (6.6–12 pwys). Saif yn bedwerydd ymhlith eryrod y byd o ran maint.

Mae'n nythu ar draws gogledd Ewrop a gogledd Asia. Ceir poblogaeth fwyaf Ewrop o gwmpas arfordir Norwy. Pysgod ac adar yw eu prif fwyd, ond gall mamaliaid bychain fod yn bwysig hefyd.

Diflannodd y rhywogaeth o'r Alban yn y 19g, ond yn 1975, gollyngwyd nifer o adar ar ynys Rùm i geisio ei adfer. Mae'r eryr yma yn awr yn nythu ar draws Ynysoedd Heledd a rhai ar dir mawr yr Alban. Mae rhaglen i geisio adfer y rhywogaeth i Iwerddon, a bu awgrym y gellid gwneud yr un peth yng Nghymru. Nid oes sicrwydd a fu'r rhywogaeth yn nythu yng Nghymru yn y gorffennol ai peidio, ond mae'n bosibl fod rhai o'r cyfeiriadau at "eryr" yn cyfeirio at y rhywogaeth yma yn hytrach na'r Eryr euraid.

Teulu

Mae'r Eryr môr yn perthyn i deulu'r Eryr (Lladin: Accipitridae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Boda Montagu	Circus pygargus
Boda bacsiog	Buteo lagopus
Boda gwerni	Circus aeruginosus
Boda gwerni Affrica	Circus ranivorus
Boda llwydwyn	Circus macrourus
Boda mêl Siberia	Pernis orientalis
Boda tinwyn	Circus cyaneus
Bwncath	Buteo buteo
Bwncath hirgoes	Buteo rufinus
Eryr moel	Haliaeetus leucocephalus
Eryr môr	Haliaeetus albicilla
Eryr môr torwyn	Haliaeetus leucogaster
Griffon	Gyps fulvus
Griffon gylfinhir	Gyps indicus
Pysgeryr Affrica	Haliaeetus vocifer

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.

Safonwyd yr enw Eryr môr gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

[1] [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.

[2] Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.

[1]

[2]