znak

See also: znāk

Czech

Etymology

Inherited from Old Czech znak, from Proto-Slavic *znakъ.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈznak]

• Audio:

  (file)

Noun

znak m inan

1. character (written or printed symbol, or letter)

   Řetězec "pes" sestává ze tří znaků. ― (please add an English translation of this usage example)

2. character, characteristic (a distinguishing feature)
3. sign
4. coat of arms

Declension

Declension of znak (velar masculine inanimate)

	singular	plural
nominative	znak	znaky
genitive	znaku	znaků
dative	znaku	znakům
accusative	znak	znaky
vocative	znaku	znaky
locative	znaku	znacích
instrumental	znakem	znaky

Derived terms

• bílý znak m
• znakový

 

Related terms

• náznak
• odznak m
• příznak
• značit
• značka f
• znamení n
• známka f

 

Further reading

• “znak”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “znak”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “znak”, in Internetová jazyková příručka (in Czech)

Kashubian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *znakъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈznak/
• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

Noun

znak m inan

1. sign (mark or another symbol used to represent something; clearly visible object, generally flat, bearing a short message in words or pictures)
2. sign, signal (gesture or look that replaces words and is used to convey some information to someone)
3. sign, trace (that which shows that something existed or happened)
4. (folklore) omen of death
5. (astrology) star sign

Further reading

• Sychta, Bernard (1973) “znak”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 6 (U – Ž), Wrocław: Ossolineum, page 244
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “znak”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *znakъ. First attested in the.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /znak/
• IPA^(key): (15^th CE) /znak/

Noun

znak m inan

1. (attested in Lesser Poland, Kuyavia, Greater Poland) sign (that which shows that something exists or may happen)
   • 1874-1891 [1453], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXV, page 210:

     Dzewko, przymy thakye omyszly gospodzyna, przymy yego sznaky

     [Dziewko, przymi takie omysły Gospodzina, przymi jego znaki]

   • 1968 [End of the 15th century], Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku‎^[5], Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 67:

     Sed eciam ex gracia signaculum, snak, sancte trinitatis sibi impressit

     [Sed eciam ex gracia signaculum, znak, Sancte Trinitatis sibi impressit]

   • 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 82:

     Promptum est oculis prediscere nigram, et quisquis color zna[y]k

     [Promptum est oculis prediscere nigram, et quisquis color zna[y]k]

   • 1981-2001 [Middle of the 15th century], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume III, Dąbrówka Kujawska, Krakow, page 27:

     Nec fides, nec sciencia,... nec opera exteriora sunt signa, snaky, salutis

     [Nec fides, nec sciencia,... nec opera exteriora sunt signa, znaki, salutis]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:

     Designauit dal znak

     [Designauit dał znak]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:

     Designare bezeychnen dacz znak

     [Designare bezeichnen dać znak]

2. (attested in Greater Poland) sign, trace (that which shows that something existed or happened)
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 144:

     O raną szyną y nadąthą, gdzye sznakv szromothy nye czyny na *myeszczyv yawnym...., XXX szelągow mayą dacz za pokup

     [O ranę siną i nadętą, gdzie znaku sromoty nie czyni na mieścu jawnym...., XXX szelągow mają dać za pokup]

   • 1868 [1451], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[6], volume XIV, page 324:

     Nec direxerunt familiam eorum super curiam eius violenter, nec fecerunt hec, nec fecerunt vulnera eciam inferre, nec ibi fuerunt aliqua signeta istius al. znaky, parati sunt reducere de isto

     [Nec direxerunt familiam eorum super curiam eius violenter, nec fecerunt hec, nec fecerunt vulnera eciam inferre, nec ibi fuerunt aliqua signeta istius al. znaki, parati sunt reducere de isto]

3. (attested in Masovia) sign (notch in a tree or an artificial mound to mark the boundary separating two areas belonging to two different owners, or the boundary itself)
   • 1950 [1430], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 347b, Warsaw:

     Jakom ia Stanislawowy lanky ne *szayol any yemu snakow poczinil samowtor

     [Jakom ja Stanisławowi łąki nie zajął ani jemu znakow poczynił samowtor]

4. marvel, wonder (something strange or miraculous)
   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XXIII, page 308:

     Znaky mira (ut queant laxis resonare fibris mira gestorum famuli tuorum)

     [Znaki mira (ut queant laxis resonare fibris mira gestorum famuli tuorum)]

5. (attested in Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[10], Lubiń, page 135:

     Dacz znak designare

     [Dać znak designare]

Derived terms

verbs

• znaczyć impf

 

Descendants

• Polish: znak
• Silesian: znak

References

• Boryś, Wiesław (2005) “znak”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “znak”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “znak”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “znak”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish znak.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈznak/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

Noun

znak m inan (diminutive znaczek, related adjective znakowy)

1. sign (mark or another symbol used to represent something; clearly visible object, generally flat, bearing a short message in words or pictures)
2. sign, signal (gesture or look that replaces words and is used to convey some information to someone)

   Synonym: sygnał

3. sign (proof or evidence of something)

   Synonym: świadectwo

4. sign (that which shows that something exists or may happen)

   Synonym: oznaka

5. mark (physical mark on the body left by something) [with na (+ locative) ‘on what’]

   Synonym: ślad

6. sign, trace (that which shows that something existed or happened)

   Synonym: ślad

7. (archaic, heraldry) banner (coat of arms or a banner with a coat of arms)
8. (obsolete, historical, military) banner (military basic organizational and tactical unit, approximately equivalent to the current company)
9. (obsolete) paragraph; chapter; section
10. (obsolete) tumulus, barrow (mound of earth over a grave)

    Synonym: kopiec

11. (obsolete, military) password

    Synonyms: hasło, parol

12. (obsolete) evidence; legitimation (recommendation, issued e.g. through a court to a priest to issue a certificate of interest)

    Synonym: legitymacja

13. (obsolete, chemistry) chemical symbol

    Synonym: symbol chemiczny

14. (obsolete, philosophy) sign (trait, characteristic)

    Synonyms: cecha, znamię

15. (obsolete, medicine) sign (property of the body that indicates a disease and, unlike a symptom, can be detected objectively by someone other than the patient)
16. (obsolete, military) banner, emblem

    Synonyms: chorągiew, godło, sztandar

Declension

Declension of znak

	singular	plural
nominative	znak	znaki
genitive	znaku	znaków
dative	znakowi	znakom
accusative	znak	znaki
instrumental	znakiem	znakami
locative	znaku	znakach
vocative	znaku	znaki

Derived terms

adjectives

• znaczny

 

nouns

• wszystkie znaki na niebie i ziemi
• znak czasu
• znak diakrytyczny
• znak drogowy
• znak fabryczny
• znak firmowy
• znak jakości
• znak przestankowy
• znak szczególny
• znak wodny
• znak zapytania
• znak zodiaku

 

prepositions

• pod znakiem
• spod znaku

 

verbs

• znaczyć impf

 

verbs

• być spod znaku impf
• dać się we znaki pf, dawać się we znaki impf
• nie dać znaku życia pf, nie dawać znaku życia impf
• postawić pod znakiem zapytania pf, stawiać pod znakiem zapytania impf
• postawić znak równości pf, stawiać znak równości impf
• stanąć pod znakiem zapytania pf, stawać pod znakiem zapytania impf

 

Further reading

• znak in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• znak in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “znak”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “znak”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “znak”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “znak”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 577

Serbo-Croatian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *znakъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /znâːk/

Noun

znȃk m (Cyrillic spelling зна̑к)

1. sign
2. symbol

Declension

Declension of znak

	singular	plural
nominative	znak	znȁkovi / znȃci
genitive	znaka	znakova / znaka
dative	znaku	znakovima / znacima
accusative	znak	znakove / znake
vocative	znače	znakovi / znaci
locative	znaku	znakovima / znacima
instrumental	znakom	znakovima / znacima

Related terms

• doznaka

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish znak.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈznak/
• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

Noun

znak m inan

1. sign

Derived terms

adjectives

• znaczny

 

verbs

• znaczyć impf

 

Related terms

adverbs

• znacznie

 

nouns

• znaczynie

 

Further reading

• znak in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “znak”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 165

Slovincian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈznak/
• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

Etymology 1

Inherited from Proto-Slavic *znakъ.

Noun

znak m inan

1. sign

Etymology 2

Inherited from Proto-Slavic *vъznakъ.

Adverb

znak (not comparable)

1. on one's back

Further reading

• Lorentz, Friedrich (1912) “znãk”, in Slovinzisches Wörterbuch‎^[11] (in German), volume 2, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 1426