လို

See also: လို့, and လီု

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /lò/
• Romanization: MLCTS: lui • ALA-LC: lui • BGN/PCGN: lo • Okell: lou

Etymology 1

Inherited from Old Burmese လိဝ် (liw) or Old Burmese လိုဝ် (luiw); though the word appears to be Sino-Tibetan, cognates outside of Lolo-Burmese are uncertain. STEDT refrains from assigning etymology (lo²² "want / need"), and Luce compares Old Chinese 要 (OC *qew, *qews, “to want, wish, ask”), based on an older reconstructed pronunciation *yog, though this is now outdated. A newer theory by Schuessler compares the Burmese to Old Chinese 欲 (OC *loɡ, “desire”).

Verb

လို • (lui)

1. to want (desire)

   Synonyms: ချင် (hkyang), လိုချင် (luihkyang)

2. to need
3. to be wanting or lacking, to be missing
4. to be short of a certain point of reference

Derived terms

• ကြလို (kra.lui)
• ခမည်းလို (hka.many:lui)
• စိတ်လိုလက်ရ (citluilak-ra.)
• ဆိုလို (hcuilui)
• ဆိုလိုရင်း (hcuiluirang:)
• တရားလို (ta.ra:lui)
• နှစ်လို (hnaclui)
• နာလို (nalui)
• နာလိုခံခက် (naluihkamhkak)
• နိုင်လိုမင်းထက် (nuingluimang:htak)
• ဖျက်လိုဖျက်ဆီး (hpyakluihpyakhci:)
• မနာလို (ma.nalui)
• မနာလိုတိုရှည် (ma.naluituihrany)
• မျက်နှာလိုမျက်နှာရ (myakhnalui-myakhnara.)
• မလိုတမာ (ma.luita.ma)
• မလိုမုန်းထား (ma.luimun:hta:)
• မလိုလဲလိုလဲ (ma.luilai:luilai:)
• ရန်လို (ranlui)
• လို ငြား (lui ngra:)
• လိုချင် (luihkyang)
• လိုချင်မျက်စိရှိ (luihkyangmyakci.hri.)
• လိုတရ (luita.ra.)
• လိုတိုးပိုလျှော့လုပ် (luitui:puihlyau.lup)
• လိုပန်းကြီး (luipan:kri:)
• လိုဘ (luibha.)
• လိုရင်း (luirang:)
• လိုရမည်ရ (luira.manyra.)
• လိုလား (luila:)
• လိုလိုချင်ချင် (luiluihkyanghkyang)
• လိုလိုမည်မည် (luiluimanymany)
• လိုလိုလားလား (luiluila:la:)
• လိုလေသေးမရှိ (luilese:ma.hri.)
• လိုအင် (luiang)
• လိုအပ် (luiap)
• လိုအပ်ချက် (luiaphkyak)
• ဝယ်လိုအား (wailuia:)
• ဟူလို (hului)
• အလိုလို (a.luilui)
• အားမလိုအားမရဖြစ် (a:ma.luia:ma.ra.hprac)

 

Etymology 2

Postposition

လို • (lui)

1. (colloquial) postpositional marker indicating medium of communication used: in (a language)

   ဗမာလို ― ba.malui ― in Burmese

   အင်းဂလိပ်လို ရေးပါ။

   ang:ga.liplui re:pa||

   Please write in English.

2. particle suffixed to nouns to denote similarity: like (such as), as (in the manner or role specified)

Derived terms

• ခါတိုင်းလို (hkatuing:lui)
• ဇယ်စက်သလို (jaicaksa.lui)
• ဘယ်လို (bhailui)
• ဘယ်လိုဘယ်ညာ (bhailuibhai-nya)
• ဘာကလိုတိုတို (bhaka.luituitui)
• ဘာလိုလို (bhaluilui)
• ဘာလိုလိုနှင့် (bhaluiluihnang.)
• မိန်းမလိုမိန်းမရ (min:ma.luimin:ma.ra.)
• လိုလို (luilui)
• သည်လို (sanylui)
• သလို (sa.lui)
• သို့ကလို (sui.ka.lui)
• သူလိုငါလို (sului-ngalui)
• အဲသည်လို (ai:sanylui)

 

Further reading

• “လို” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.
• “လို” in Burmese/Myanmar Dictionary of Grammatical Forms (Routledge 2001, →ISBN), by John Okell and Anna Allott.
• Pain, Frederic. "Towards a panchronic perspective on a diachronic issue: the rhyme<-uiw> in Old Burmese." Australian Journal of Linguistics 37.4 (2017): 424-464.