Władysław Stanisław Reymont
Władysław Stanisław REYMONT, origine: Władysław Stanisław REJMENT (naskiĝinta la 7-an de majo 1867 en Kobiele Wielkie, proksime al Radomsko, mortinta la 5-an de decembro 1925 en Varsovio) estis Nobelpremiita pola verkisto. Li apartenis al la movado de Renouveau catholique. Entombigita en la pola nekropolo Tombejo Powązki en Varsovio.
Verkista agado
[redakti | redakti fonton]Naskiĝinte kiel la filo de orgenisto li elprovis sin en multaj okupoj kaj aŭtodidakte lernis la verkadon. En la jaro 1893 li transloĝiĝis al Varsovio, kie plene dediĉis sin al la verkado.
En sia unua romano Komediantka (Komediistino) (1896) li ĉerpis el propraj spertoj kiel aktoro. La verko Ziemia Obiecana (Promesita lando) (1899) temigas la industriigon de pola eturbo. Reymont famiĝis per la kvarvoluma romano laŭ la sezonoj de la jaro Chłopi (Kamparanoj) (1904-1909): temas pri, en dialekto skribita, viva kroniko de la pola kampara vivo. Helpe de tiu li ricevis la Nobelpremion pri literaturo en 1924.
Inter 1913-18 li verkis la historian trilogion Rok 1794 pri la insurekcio de Kościuszko kaj la perfortaj ribelestingo efektivigita fare de Prusio kaj Rusa Imperio en 1794.
Listo de verkoj
[redakti | redakti fonton]- Pielgrzymka do Jasnej Góry (Pilgrimado al Jasna Góra), (1895)
- Fermenty (Fermentoj) (romano, 1897)
- Ziemia obiecana (romano, 1899)
- Chłopi (popola eposo, 4 vol., 1902-1909)
- Rok (historia romantrilogio, 1914-1919)
- Marzyciel (Revanto) (1910) – romanskizo
- Wampir (Vampiro) (1911) – hororromano
- Z ziemi chełmskiej. Wrażenia i notatki (El la Chełm-tero. Impresoj kaj notoj) (1916), rakonto
- Legenda (Legendo) (1924), rakonto (la tuto en Cifereca Nacia Biblioteko Polona).
En Esperanto aperis
[redakti | redakti fonton]- Ave Patria, morituri te salutant… / El la pola lingvo trad. Leono Zamenhof. Eld. de Jan Günther. - Varsovio: Günther, 1909. - 32 p.
- La Lasta / El la pola lingvo trad. Kazimierz Bein. - Parizo : Presa Esperantista Societo, 1910. - 17 p.
- El la konstituciaj Tagoj: memoraĵoj / El la pola lingvo trad. L. Zetel (Leono Zamenhof). - Varsovio: Günther, 1910. - 32 p. / vidu la foton de la kovrilpaĝo
- En la Profundaĵoj ; En Fumejo de l' Opio ; La Lasta. - En: La Lanternisto : kaj aliaj prozaĵoj de polaj aŭtoroj. - Pekino: Ĉina Esperanto-Eld., 1982. - p. 128 – 159
- La Lasta: rakonto / El la pola lingvo trad. K. Bein (Kabe). - 2. eld. - Varsovio: Pola Esperanto-Asocio, 1965. - 15 p.
- En aŭtuna nokto, trad. Włodzimierz Krzysztofowicz – Literatura Mondo n-ro 7/1931, p. 132–136[1]
- Venus, trad. T. H. – Pola Esperantisto n-ro 2/1938, p. 20-22[2]
- Plugado (Orka) en Ok noveloj, trad. Tomasz Chmielik – Bjalistoka Esperanto-Societo, Libro-Mondo (Świdnik), Ars Libri (Lublin), 2019. – p. 87–94[3]
Distingoj
[redakti | redakti fonton]- Oficira Kruco de la Ordeno Polonia Restituta (la 13-an de julio 1921, kiel unu el la unuaj 15 personoj honorigitaj per la Ordeno)
- Komandoro de la Ordeno Honora legio
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- La Promesita Lando - filmo
Referencoj
[redakti | redakti fonton]Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Barbara Kocówna, Reymont: opowieść biograficzna (Reymont. Biografia rakonto), LSW Varsovio 1971
- Józef Rurawski, Władysław Reymont, Warszawa 1988
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Władysław Stanisław Reymont 1867-1925 – artikolo de Jerzy Uśpieński en Pola Esperantisto, n-ro 3–6/1967, p. 6–7
- Władysław Reymont, Chłopi – en Nacia Cifereca Biblioteko Polona
- informoj pri Władysław Reymont – en www.bitoteko.it
|