Borgoinako gurutzea
Itxura
Habsburgo etxearen ikurra zen eta XV. mendean iritsi zen penintsulara Filipe I.a Gaztelakoaren (Filipe Ederra) eskutik. Borgoinako duke zen hau eta Errege-erregina Katolikoen alaba zen Joanarekin ezkontzera etorri zen.
Erabilerak historian zehar
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erabilera ezberdinak izan ditu historian zehar:
- Gurutze hau Joan I.a Borgoinakoaren (Joan Beldur Gabea) tropek Ehun Urteetako Gerran erabili zuten ikurra izan zen.
- Maria Borgoinakoa Maximiliano I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoarekin ezkondu zen eta haren semea zen Filipe (Filipe Ederra) Joana Gaztelakoarekin (Joana Eroa) ezkondu zen, Filipe I.a Gaztelakoa izena hartu zuelarik. 1506az geroztik, Filipek Borgoinako guretzea zekarren sekitoaren jantzi eta banderetan eta nazio berriaren (Espainiaren) ikur izatera pasatu zen. Bikotearen semea zen Karlos I.a Espainiakoa eta V.a Alemaniakoak ikurra ere beretu zuen eta Joan Karlos I.a agintaldira arte iritsi zen. Filipe VI.ak Espainiako erregearen arma ezkututik eta estandartetik alboratu zuen.
- Espainiako Aireko Armadaren isatsean jarritako marka ere izan zen. Zenbait historialariren ustez, Espainiako Gerra Zibilean ezarri zuten lehen aldiz aeroplano batean, 1936ko abuztuaren 8an, eta Francoren agindupean izan zen, hondo zuria ezarriz eta II. Errepublikako hiru koloredun bandera desagartaraziz.
- 1935ean, karlistek beretu zuten ikur hau. Gurutze gorria zen eta hondo zuria. 1833-1840 iraun zuen karlistaldian, liberalen bandera izan zen, gorria eta horia ez baitzen 1843ra arte agertu. Urte horretan batu ziren banderak eta gorria eta horia izango zenak Borgoinako gurutze txiki bat zuen erdiko horialdean. 1923 aldera, gurutzea gero eta handiagoa egiten hasi ziren eta gune gorrietara ere zabaldu zen.
- Karlisten unitate batzuek Lehen Karlistaldian eta Bigarren Karlistaldian erabili bazuten ere, geroago egin zuten bere karlistek, 1935eko apirilaren 24an, erreketea berrantolatzen ari zirenean.
- Ameriketako bandera askok ere gogoratzen dute gurutze hau, Espainiaren kolonia izandako toki askotan agertzen baita oraindik ere.