Farah Pahlavi

Farah Pahlavi
(1973) Irudi gehiago
empress consort (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Fərəh Diba
Jaiotza	Teheran, 1938ko urriaren 14a (86 urte)
Herrialdea	Iran
Bizilekua	Paris Teheran Egipto Ameriketako Estatu Batuak
Familia
Aita	Sohrab Diba
Ama	Farideh Ghotbi
Ezkontidea(k)	Muhammad Reza Shah Pahlavi  (1959ko abenduaren 21a -  1980)
Seme-alabak	ikusi Reza Pahlavi Farahnaz Pahlavi (en) Ali Reza Pahlavi (en) Leila Pahlavi (en)
Familia	ikusi Layla S. Diba (en) ()
Leinua	Phalavi dinastia
Hezkuntza
Heziketa	Special School of Architecture (en) Jeanne d'Arc School (Tehran) (en) Razi High School (en)
Hizkuntzak	persiera ingelesa frantsesa azerbaijanera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, itzultzailea, arkitektoa, politikaria eta Erregina ezkontidea
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko gurutze handia Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic  (1974ko abenduaren 15a) Elisabet Katolikoaren Ordenaren Gurutze Handia Order of the Crown of the Realm Steiger Award Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany  (1967) Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria  (1965) Order of the Elephant  (1963) Knight Grand Cross of the Order of St. Olav‎  (1965) Order of the Smile Order of Aryamehr anniversary medal at the occasion of the 2500th anniversary of the founding of the Iranian Empire Shah Reza Pahlavi Investiture Meda Order of the Netherlands Lion Order of Leopold Order of the Southern Cross Order of the Liberator General San Martín Order of the Yugoslav Star Order of the Royal House of Chakri Order of the Precious Crown Order of the Queen of Sheba Order of Independence Royal Order of the Seraphim Order of the White Lion Supreme Order of the Renaissance Order of the Aztec Eagle Family Order of Laila Utama Order of Merit for National Foundation Grand Cross of the Order of Polonia Restituta Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland  (1970eko ekainaren 22a)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Xiismoa
farahpahlavi.org

Farah Pahlavi, Farah Diba haren jaiotza-izenarekin ere ezaguna (Teheran, 1938ko urriaren 14a ) Irango azken enperatriza eta xahbanua izan zen. Farah Mohammad Reza Pahlaviren hirugarren emaztea izan zen, Fawzia Egiptoko printzesaren eta Soraya printzesaren ondoren.

Jaiotza eta hezkuntza

Teheranen jaio zen, Sohrab Diba kapitainaren eta emazte Farideh Ghotbiren alaba bakarra. Aita, bere haurtzaroan hil zena, erregimen inperialeko militar garrantzitsu bat izan zen.

Teherango Frantziako Eskolan eta Parisko Arkitektura Eskola Berezian ikasi zuen 1957 eta 1959 artean: han, Albert Bessonen ikasle izan zen.

Ezkontza eta ondorengoak

Ardeshir Zahedik bere suhiak aurkeztu zion xahari, eta 1959ko abenduaren 21ean ezkondu ziren. Seme-alaba hauek izan zituzten:

• Reza Pahlavi printze oinordekoa (j. 1960ko urriaren 31).
• Yasmin Farahnaz Pahlavi printzesa (j. 1963ko martxoaren 12a ).
• Ali Reza Pahlavi printzea (1966ko apirilaren 28a – 2011ko urtarrilaren 4a).
• Leila Pahlavi printzesa (1970eko martxoaren 27a – 2001eko ekainaren 10a).

Parte-hartze politikoa eta soziala

Enperatrizak xahari interesatzen zitzaizkion gizarte-ongizate eta kultura-gaietan parte hartu zuen eta bere mezenasgo eta eragin-zirkulua sortu. Xirazko nazioarteko jaialdiaren babeslea izan zen. Oro har, ez zuen inperioko gortearen ustelkeria eta errepresio ekintzetan parte hartu, baina bere familiak ordezkaritza zabala zuen kultur erakundeetan, bereziki lehengusu Reza Qotbik, Irango irrati-telebista nazionalaren zuzendari izendatu baitzuten.

Irmoki onartzen zuen xaharen modernizazio-politika, "iraultza zuria" deitua: latifundioen desjabetzea, emakumeen sufragioa, mendebalderatzea, etab. Azkenean erreforma horiek biztanleriaren zati txiki batera baino gehiagora iritsi ez baziren ere, petrolioari lotutako politika ekonomikoak botereari lotutako klasearen neurrigabeko aberastearen eta biztanleriaren geruza zabalen pobretzearen alde egin zuen.

Iraultza eta erbestea

1979ko Irango Iraultzaren ondoren, xaharekin batera joan zen erbestera Maroko, Bahamak, Mexiko, Estatu Batuak, Ekuador, Panama eta Egipton: han, Anwar el-Sadat presidenteak hartu zituen, Xaha 1980ko uztailaren 27an hil zen. Egun, Connecticuten (Estatu Batuak) bizi da, bilobengandik hurbilago egoteko, Noor, Iman eta Farah printzesak; era berean, tarteka Parisen bizi da, seme zaharrenaren alaba han baita. Leila printzesa, haren alaba gazteena, anorexia eta depresioa pairatzen zuena, hilik aurkitu zuten Londresko hoteleko logelan 2001ean. 2011ko urtarrilaren 4an, bere hirugarren seme Ali Rezak, maiz depresioak jota ibiltzen zena, Bostonen (Massachusetts) bere buruaz beste egin zuen alabaren jaiotzaren zain zegoela (adierazpen ofiziala).

Kanpo estekak

• Datuak: Q164111
• Multimedia: Farah Pahlavi / Q164111