Jeztaze
| Jeztaze | |
|---|---|
Jeztazeko eliza | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea | |
| Lurraldea | |
| Administrazioa | |
| Estatua | |
| Eskualdea | |
| Departamendua | |
| Elkargoa | Uhaitzeko Bearnoko herri elkargoa |
| Barrutia | Oloroe-Donamaria |
| Kantonamendua | Biarnoko Erdialdea |
| Izen ofiziala | Gestas |
| Auzapeza | Maryvonne Lagaronne (2020-2016) |
| Posta kodea | 64190 |
| INSEE kodea | 64242 |
| Herritarra | jeztaztar |
| Geografia | |
| Azalera | 2.19 |
| Garaiera | 77 - 194 |
| Demografia | |
| Biztanleria | 73 (2018: |
| Dentsitatea | 29,68 biztanle/km² |
| Zahartzea[1] | % 20,65 |
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 62,44 |
| Ekonomia | |
| Jarduera[1] | % 66,67 (2011) |
| Desberdintasuna[1] | % 7,79 (2011) |
| Langabezia[1] | % 0 (2013) |
| Euskara | |
| Euskaldunak | % 67,14 (2010) |
| Erabilera | % 36,48 (2011) |
Jeztaze (okzitaneraz Gestars) Zuberoako iparraldeko udalerri bat da, Pettarra eskualdekoa. Bearnoko lurrez inguratutako barrendegia denez, Petillarekin batera, Euskal Herriko enklabe bakarra da.
Izena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskarazko ahoskera [jes̻tas̻e] da.
Jeztazek gaskoiz Gestars eta frantsesez Gestas ditu izenak. Toponimoak itxura hauek izan ditu, historian:
- Giestars (XII. mendea);[2], Duchesne bilduma CXIV. liburukia[3]
- Gestazium eta Gestaas (1384 eta 1385, hurrenez hurren);[2], Nabarrengoseko notarioak[4]
- Gestaas (1385);[5]
- Giestaas (1385)[2], Bearnoko errolda[6]) eta
- Sanctus Joannes de Gestas (1655).[2], Oloroeko elizbarrutiaren paperak[7]
Geografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ingurune naturala
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Uhaitzandi ibaiak udalerria zeharkatzen du.[8] Haren ibaiadar Usquain eta Sabalot errekak ere handik igarotzen dira.
Sarbideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Udalerria RD244, RD265 eta RD723 eskualdeko errepideek zeharkatzen dute.
Udalerri mugakideak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bearnoko lurrez inguraturik dago Jeztaze. Udalerri hauek ditu mugakide:
| Tabaila-Uzkaine (Bearno) | Montfort (Bearno) | |||
| Azpilda (Bearno) | ||||
| ||||
| Nabarzi (Bearno) | Arribalda (Bearno) |
Auzoak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jeztaze udalerriak bi auzoek osatzen dute:
- Gañeko kartierra (Quartier du Haut)
- Peko kartierra (Quartier du bas)
Demografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alkateak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Alkatea | Agintaldia | Alderdia |
|---|---|---|
| Maité Idiart | 1995-2008 | |
| Jean-Melchior De Fabrègues | 2008-2014 |
Kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jeztazen, Gaskoiniako beste herrietan bezala, xaribari izeneko errituala ospatzen da, inauteriaren modukoa. Gaueko serenata horrek galarrotza edo tzintzarrotza du izena, eta herriaren haserrea adierazten du pertsona publiko baten kontra. 1793an, hogeita bost jeztaztarrek alkatea (Etxebarne jauna) hartu eta jakaren gainean banda ofiziala zuela, asto baten gainean paseatu zuten.[9]
Jeztaztar ospetsuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Jan Gaztelu-Etxegorri "Jan deu Sabalòt" (1896-1981), okzitanierazko idazlea.
Irudiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Uhaitzandi ibaia eta Jeztazeko zubia
-
Uhaitzandi ibaia eta Jeztazeko zubia
-
Jeztazeko XI. mendeko eliza.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ a b c d Paul Raymond, Dictionnaire topographique Béarn-Pays basque
- ↑ Duchesne bilduma, 99-114 liburukiak, Frantziako Liburutegi Nazionala
- ↑ Nabarrengoseko notarioak - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
- ↑ Orpustan, Jean-Baptiste. Nouvelle toponymie basque. Presses universitaires de Bordeaux ISBN 2 86781 396 4..
- ↑ XIV. mendeko eskuizkribua - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
- ↑ XVII. mendeko eskuizkribua - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
- ↑ Sandre datu-basea[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ Veyrin, Philippe. (1975). Les Basques. Arthaud, 265 or. ISBN 2 7003 0038 6..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Datuak: Q196945
Multimedia: Gestas (Pyrénées-Atlantiques) / Q196945
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Jeztaze
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Zuberoa |