Shimonoseki

Shimonoseki; 下関市; 下関市 (Shimonoseki-shi)
	core city of Japan (en)
	Irudi gehiago
	Fitxategi:No
Administrazioa
Herrialdea	Japonia
Uhartea; Eskualdea; Prefektura	Honshu; Chūgoku; Yamaguchi
Izen ofiziala	下関市; 赤間関市
Jatorrizko izena	下関市
Posta kodea	750-8521
Geografia
Koordenatuak	33°57′28″N 130°56′29″E / 33.95789°N 130.94133°E
Azalera	716,14 km²
Mugakideak	Nagato, Mine (en) , Sanyo-Onoda (en) eta Kitakyūshū
Demografia
Biztanleria	252.844 (2021eko martxoaren 1a); −15.673 (2015)
Dentsitatea	353 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1889ko apirilaren 1a
Telefono aurrizkia	0832
Ordu eremua	UTC+09:00
Hiri senidetuak	Jidda, Istanbul, Busan eta Kikugawa (en)
	http://www.city.shimonoseki.yamaguchi.jp/ www.city.shimonoseki.yamaguchi.jp

Shimonoseki (japonieraz: 下関市, Shimonoseki-shi^?) Japoniako hegoaldeko hiria eta portua da. Yamaguchi prefekturako hiri handiena den arren Yamaguchi da hiriburua. 2014ko erroldaren arabera 272.668 biztanle ditu. Honshu uhartean egon arren ia 6 milioi biztanle dituen Fukuoka–Kitakyushu metropoli eremuan sartzen da.

Japoniako globo arrain ekoizle nagusia da, bertan fugu (河豚) izena ematen zaio.

Geografia

Honshu uhartearen hego-mendebaleko muturrean dago, Yamaguchi prefekturan, Kanmon itsasartearen ertzean, Tsushimako itsasartearen eta Setoko Barne Itsasoaren artean.

Historia

XII mendeko Genpei Gerran Dan-no-ura borroka bertan izan zen. 1185eko martxoaren 24an Genjiren flotak (Minamoto leinua) Heikerena (Taira) garaitu zuen. Gerra honi esker Tairatarrek Japoniaren kontrola galdu eta Minamoto Yoshitsune shogun bihurtu zen Kamakuran bere egoitza ezarriz.

1863. urtean Komei enperadoreak atzerritar guztiak bota zituen hiritik, eta europarrek hiria bonbardatu zuten. Txinaren eta Japoniaren arteko gerra amaitu zenean, 1895ean, han negoziatu zuten bakea, eta Txinak, Korearen independentzia onartzeaz gainera, Japoniaren menpe utzi zituen Lao-Tongeko penintsula, Taiwan eta Pesng-hu uhartea.

1899ko dekretu batek Shimonoseki nazioarteko itsas-portu izendtu zuen eta Erresuma Batuarekin eta Estatu Batuekin merkatal harremanak izateko ireki zen.

1902 arte Bakan (馬関) izenaz ezagutu izan zen Shimonoseki.

Klima

Datu klimatikoak (Shimonoseki)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	8.5	9.0	12.3	17.4	21.5	24.7	28.8	30.3	26.8	21.8	16.6	11.4	19.1
Batez besteko tenperatura (ºC)	5.8	6.0	8.9	13.7	17.8	21.3	25.6	27.0	23.5	18.3	13.3	8.5	15.8
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	3.4	3.5	5.9	10.6	14.8	18.7	23.3	24.6	20.8	15.4	10.5	5.9	13.1
Pilatutako prezipitazioa (mm)	73.5	76.8	108.5	158.4	161.3	278.5	264.2	126.8	179.7	95.1	78.7	58.2	1659.7
Eguzki orduak	89.7	106.1	165.9	176.0	200.7	159.0	183.0	213.2	164.4	177.6	132.2	100.0	1867.8
Hezetasuna (%)	65	66	68	73	75	80	82	78	76	70	69	66	72.3
Iturria: NOAA (1961-1990) ^[1]

Ekonomia

Hango portutik merkataritza-harreman estuak bideratzen dira Errusia, Korea eta Txinarekin. Ikatza, ehunak, kontserbak eta tresneria mekanikoa esportatzen ditu. Japoniako mendebaleko lehen arrantza-portua da, eta garrantzi handikoa da, halaber, hiriko industria (ontziolak, eraikuntzarako gaiak, kimika-industria). 1942. urtean zabaldutako tunelak hiria eta Kyushu uhartea lotzen ditu.

Ondasun nabarmenak

Buzenda auzoa: Hiriko kale komertziala da, prefeturako ezagunena.
Kaikyō Yume Tower: Japonia mendebaldeko dorrerik garaiena da, 153 metrotako altuera dauka. Buzenda auzoan dago.
Akama santutegia: XII mendean eraiki zen santutegi xintoista hau.
Kōzan-ji tenplua: XIV mendeko tenplu budista da.
Kanmon itsasartea: Honshu eta Kyushu uharteak banatzen dituen itsasartea da. Kanmonkyo zubiak zeharkatzen du.

Iruditegia

Buzenda auzoa.
Kaikyō Yume Tower.
Akama santutegia.
Kōzan-ji tenplua.
Kanmon itsasartea.
Kanmonkyo zubia.
Tsunoshima uhartea eta zubia.
Shimonosekiko portua.

Hiri senidetuak

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.