الغ‌بیگ: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: ویرایش جزئی |
جز ربات افزودن: ca:Ulugh Beg; ویرایش جزئی |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
الغ‌بیگ در سمرقند [[رصد خانه]] عظیم و مجهزی برپا کرد و همراه با دانشمندان بزرگ آن زمان مانند [[غیاث‌الدین جمشید کاشانی]] مشغول رصد و تحقیقات علمی شد و با همکاری آنها [[زیج]]ی را که شامل دقیق‌ترین جداول ستاره‌شناختی و مثلثاتی آن عصر بود پدید آورد که به [[زیج سلطانی]] معروف است. مدرسه‌ای نیز برای آموزش علوم و فنون تأسیس کرد و بهترین استادان را در آن جا به‌کار تدریس گمارد. یادداشت‌ها و نامه‌هایی که کاشانی برای پدرش در [[کاشان]] می‌فرستاد از سطح بالای فهم و دانش الغ بیگ حکایت می‌کند.<ref>مختاری اسکی، غلام رضا، فرهنگ ریاضیات پایه</ref> |
الغ‌بیگ در سمرقند [[رصد خانه]] عظیم و مجهزی برپا کرد و همراه با دانشمندان بزرگ آن زمان مانند [[غیاث‌الدین جمشید کاشانی]] مشغول رصد و تحقیقات علمی شد و با همکاری آنها [[زیج]]ی را که شامل دقیق‌ترین جداول ستاره‌شناختی و مثلثاتی آن عصر بود پدید آورد که به [[زیج سلطانی]] معروف است. مدرسه‌ای نیز برای آموزش علوم و فنون تأسیس کرد و بهترین استادان را در آن جا به‌کار تدریس گمارد. یادداشت‌ها و نامه‌هایی که کاشانی برای پدرش در [[کاشان]] می‌فرستاد از سطح بالای فهم و دانش الغ بیگ حکایت می‌کند.<ref>مختاری اسکی، غلام رضا، فرهنگ ریاضیات پایه</ref> |
||
او در [[سمرقند]] با برادرانش: [[بایسنقر]] در [[هرات]] و [[سلطان ابراهیم میرزا تیموری|ابراهیم]] در [[شیراز]]، که جملگی هنرمند بودند، درباره شعر فارسی مکاتبه میکرد. او اشعار [[نظامی گنجوی]] را بر اشعار [[امیر خسرو دهلوی]] که بایسنقر میپسندید، ترجیح میداد.<ref>دانشنامه جهان اسلام، ص ۱۹۶، ذیل عنوان بایسنقر |
او در [[سمرقند]] با برادرانش: [[بایسنقر]] در [[هرات]] و [[سلطان ابراهیم میرزا تیموری|ابراهیم]] در [[شیراز]]، که جملگی هنرمند بودند، درباره شعر فارسی مکاتبه میکرد. او اشعار [[نظامی گنجوی]] را بر اشعار [[امیر خسرو دهلوی]] که بایسنقر میپسندید، ترجیح میداد.<ref>دانشنامه جهان اسلام، ص ۱۹۶، ذیل عنوان بایسنقر</ref> |
||
الغ بیگ، پس از دو سال درگیری با پسرش [[عبداللطیف]]، عاقبت در [[۸۲۸]] خورشیدی ([[۱۴۴۹ (میلادی)|۱۴۴۹]] میلادی به دست او کشته شد.<ref>دانشنامه جهان اسلام، ذیل عنوان تیموریان</ref> |
الغ بیگ، پس از دو سال درگیری با پسرش [[عبداللطیف]]، عاقبت در [[۸۲۸]] خورشیدی ([[۱۴۴۹ (میلادی)|۱۴۴۹]] میلادی به دست او کشته شد.<ref>دانشنامه جهان اسلام، ذیل عنوان تیموریان</ref> |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
[[bg:Улуг Бег]] |
[[bg:Улуг Бег]] |
||
[[bn:উলুগ বেগ]] |
[[bn:উলুগ বেগ]] |
||
[[ca:Ulugh Beg]] |
|||
[[cs:Ulugbek]] |
[[cs:Ulugbek]] |
||
[[de:Ulugh Beg]] |
[[de:Ulugh Beg]] |
||
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۱۰، ساعت ۱۶:۲۸
اُلُغ‌بیگ (۷۹۵ تا ۸۵۳ هجری قمری / ۷۷۲ تا ۸۲۸ هجری خورشیدی / ۱۳۹۳ تا ۱۴۴۹ میلادی) فرزند شاهرخ و نوه تیمور از پادشاهان تیموری ایران بود. او پادشاهی ستاره‌شناس، ریاضی‌دان و اهل علم و ادب بود. او از کودکی به آموختن خوشنویسی پرداخت [۱] اما همچون برادرانش در این هنر نام آور نشد.
الغ‌بیگ در سلطانیه در شمال غربی ایران بدنیا آمد. مادرش گوهرشاد آغا از شاهزادگان ایرانی بود که بناهایی چون مسجد گوهرشاد را در مشهد ساخت و پدرش شاهرخ، در تحکیم حکومت تیموری و رشد هنر در آن دوران و شکل گرفتن مکتب هرات بسیار موثر بود.
شاهرخ در ۸۱۱ به ماوراءالنهر لشکر کشید، خدایداد حاکم آنجا را کشت و خلیل سلطان پسر میرانشاه و نوه تیمور را پس از رهایی به ری فرستاد و حکومت سمرقند را به اُلُغ‌بیگ داد.[۲] الغ بیگ، بیشتر اوقات در سمرقند بود و به عنوان مهمان به دربار پدر دعوت می‌شد و در امور سلطنت دخالتی نداشت. [۳]
الغ‌بیگ در سمرقند رصد خانه عظیم و مجهزی برپا کرد و همراه با دانشمندان بزرگ آن زمان مانند غیاث‌الدین جمشید کاشانی مشغول رصد و تحقیقات علمی شد و با همکاری آنها زیجی را که شامل دقیق‌ترین جداول ستاره‌شناختی و مثلثاتی آن عصر بود پدید آورد که به زیج سلطانی معروف است. مدرسه‌ای نیز برای آموزش علوم و فنون تأسیس کرد و بهترین استادان را در آن جا به‌کار تدریس گمارد. یادداشت‌ها و نامه‌هایی که کاشانی برای پدرش در کاشان می‌فرستاد از سطح بالای فهم و دانش الغ بیگ حکایت می‌کند.[۴]
او در سمرقند با برادرانش: بایسنقر در هرات و ابراهیم در شیراز، که جملگی هنرمند بودند، درباره شعر فارسی مکاتبه میکرد. او اشعار نظامی گنجوی را بر اشعار امیر خسرو دهلوی که بایسنقر میپسندید، ترجیح میداد.[۵]
الغ بیگ، پس از دو سال درگیری با پسرش عبداللطیف، عاقبت در ۸۲۸ خورشیدی (۱۴۴۹ میلادی به دست او کشته شد.[۶]
پانویس
منابع
- دانشنامه جهان اسلام
- مختاری اسکی، غلام رضا، فرهنگ ریاضیات پایه، تهران،انتشارات فرهنگان، ۱۳۸۴.
- Wilhelm Barthold, Ulug Beg und seine Zeit , Leipzig ۱۹۳۵
- دولتشاه سمرقندی، کتاب تذکرة الشعراء، چاپ ادوارد براون ، لندن ۱۳۱۸/۱۹۰۱
- فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.