‘Elck sijn waerom.’ De lijfspreuk van Maria Tesselschade Roemers Visscher, een bijzondere 17e-eeuwse vrouw met een bijzondere naam. Haar vader geeft haar die tweede voornaam ter herinnering aan de enorme schade die hij lijdt bij Texel als zich daar in 1593 een grote scheepsramp voltrekt.
Roemers Visscher is een rijk man en lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer D’Eglantier. Zijn huis wordt een trefpunt voor iedereen die op cultureel gebied iets te betekenen heeft. Brederode, Hooft, Vondel en Constantijn Huygens komen er vaak over de vloer. In dat artistieke, intellectuele milieu groeien de drie dochters, Anna, Geertruy en Maria op.
Zij leren Frans, Italiaans, dichten, musiceren, zingen, borduren en glas graveren. Ik vertel dit allemaal omdat ik een paar weken geleden ben benaderd met de vraag of ik een groep dames die lid is van de ‘Koninklijke Vrouwenvereniging Tesselschade Arbeid Adelt’ een rondleiding door Alkmaar wil geven en dan vooral de plekken laten zien waar zij gewoond heeft of relatie mee had. Er hebben zich nogal wat dames aangemeld en eigenlijk is er een gids te weinig. Via, via is men bij mij uitgekomen. Terwijl ik de organisator van het gebeuren nog aan de lijn heb trek ik uit ons huisarchief een kaartje waarop de levensgeschiedenis van Maria Tesselschade staat beschreven. Ik zeg spontaan mijn medewerking toe en moet eind van die week het verhaal van Maria Tesselschade voldoende machtig zijn om dat aan belangstellenden over te brengen. Samen met de twee andere gidsen lopen we het traject voor en ik denk, ondanks de korte voorbereidingstijd, dat het wel gaat lukken.
Ik begin de wandeling bij haar buste en daar krijgt mijn zelfvertrouwen meteen een flinke boost. Ik zeg dat ik aanneem dat alle dames wel zullen weten hoe Maria aan haar tweede naam komt. Een aantal dames blijkt dat niet te weten. Klinkt gek, maar dan kun je het als gids al bijna niet meer fout doen als je kunt vertellen hoe de vork in de steel zit. Ik loop met de dames door de stad en laat ze plekken zien waar Maria heeft gewoond. Ik neem ze mee naar De Grote Kerk en laat het graf van de familie Duarte zien. Maria en Francesca Duarte, een zangeres, zijn goed bevriend. We staan bij het gebouw van de schutterij waar Maria’s echtgenoot Crombalch lid van was. Voor hem is Maria naar Alkmaar verhuisd. Op haar bruiloft zijn Hooft en Huygens aanwezig. En die laatste heb ik vanmiddag ontmoet.
In Leiden zijn dit weekend de Rembrandtdagen. Blogqueen Rietepietz en ik dwalen door de stad om de 17e eeuw op te snuiven en zo lopen we Huygens tegen het lijf. Onze blikken kruisen elkaar en hij zegt; ‘Dag mevrouw, ik ben Christiaan Huygens.’ Tja, daar ga ik. ‘Ah, u bent een goede vriend van Maria Tesselschade Roemers Visscher?’ Ik denk, hup gooi meteen de hele naam er maar even in. Huygens bevestigt dat hij Maria samen met zijn goede vrienden Hooft en Vondel regelmatig op het Muiderslot ontmoet. De wijsneus in mij kan het niet laten… ‘Ja u bent lid van de Muiderkring, dan kent u haar vriendin Francesca Duarte zeker ook wel.’
Huygens verblikt of verbloost niet en zegt. ‘ Ach mevrouw er komen daar wel meer dames. Maria heeft talent ze kan goed schrijven, borduren en zingen.’ ‘En glas graveren’,vul ik aan. Dat is nieuw voor Huygens. Toen heb ik hem verteld van de grote brand in Alkmaar in de nieuwjaarsnacht van 2014-2015 en dat in de binnenstad een aantal winkelpanden is uitgebrand waarna de archeologische dienst er als de kippen bij is er een opgraving te doen. Bij die opgraving zijn een half vergaan schoentje gevonden, een ring, maar ook rijk versierde glasscherven. Alle voorwerpen worden na degelijk onderzoek allemaal aan zijn vriendin Maria Tesselschade toegeschreven. 'Als u ooit nog eens naar Alkmaar komt moet u die voorwerpen beslist gaan zien in het Stedelijk Museum daar.' Huygens vindt dat wel een goede suggestie, hij schudt me de hand, wijst ons op een andere activiteit en vervolgt zijn weg.
En Riet maar foto’s maken.
klik aan voor vergroten
Bron: Alkmaardersopdekaart Maria Tesselschade Roemers-Visscher.
Bijgaand een foto van de metershoge afbeelding van Maria Tesselsschade.
Voor het project Museum Murals maakte het kunstenaarsduo Telmomiel een muurschildering in de wijk Overdie. De bewoners hadden inspraak in de keuze voor het uiteindelijk ontwerp.
foto internet