Arquidiocese católica latina de Braga

Arquidiocese católica latina de Braga
Localización
	41°30′N 8°24′O / 41.5, -8.4
Poboación
Poboación	990.700 (2018) (346,76 hab./km²)
Lingua usada	lingua portuguesa
Relixión	catolicismo
Xeografía
Parte de	província eclesiástica de Braga (pt)
Superficie	2.857 km²
Comparte fronteira con	Diocese de Viana do Castelo (pt) ; Diocese de Vila Real (pt) ; diocese de Ourense ; Diocese do Porto (pt)
Datos históricos
Precedido por	Bispado de Braga
Creación	século XII
Catedral	Catedral de Braga
Páxina web	diocese-braga.pt

A arquidiocese de Braga é unha arquidiocese con sé eclesiástica na catedral de Braga.

Historia

Data do século III, sendo coñecido do primeiro período da súa historia só o Bispo Paterno cuxo nome figura nas actas do Concilio de Toledo de 400. Non obstante, a tradición fai de San Pedro de Rates o primeiro bispo da cidade, cerca do ano 45 da nosa era.

Xa neste primeiro período tiña dignidade metropolítica, con xurisdición sobre todo o noroeste da Península (Galécia), e dela dependían os bispados de Conímbriga, Viseu, Dume, Lamego, Porto e Egitânia. Do período suévico-visigótico coñécense os nomes de 12 Prelados bracarenses. Canda a invasión musulmá, Braga ficou no dominio dos infieis: e os seus bispos pasaron a residir en Lugo.

Tras a reconquista cristiá, foi definitivamente restaurada a Arquidiocese (1070) polo rei García de Galiza, tomando o seu arcebispo o título de metropolita de Braga. Despois de contendas coa sé de Compostela, o papa Pascual II dá en 1103 a Braga como sufragáneas as dioceses de Porto, Coímbra, Lamego e Viseu (en Portugal), e cinco máis no territorio actual de España.

Célebre ficou tamén a contenda con Toledo sobre a primacía. Aínda hoxe o arcebispo de Braga usa o título de Primaz das Espanhas. Nos fins do século XIV, as dioceses dos reinos de León e Galiza deixaron de prestar obediencia a Braga. A área da arquidiocese foi posteriormente reducida coa creación das dioceses de Miranda (1545), Braganza (1770), Vila Real (1922) e Viana do Castelo (1977) e aínda pola anexión á de Braganza-Miranda do Arcediagado de Moncorvo (1881). De igual forma, a elevación de Lisboa a arquidiocese en 1394 subtraeu do seu control as antigas sufragáneas do sur do país.

Entre as particularidades máis notábeis desta sé, considerada das máis antigas da Península Ibérica, está a de posuír un rito litúrxico propio (bracarense), semellante ao romano; cando da reforma litúrxica tridentina, Braga puido manter os seus libros, por teren máis de 200 anos e polo coidado que tivo niso o Arcebispo D. Frei Bartolomeu dos Mártires. Despois dalgunhas terxiversacións resultantes da tentativa de introducir o rito romano, o bracarense foi restaurado polo Sínodo de 1918: os novos breviario e misal, aprobados por bulas de 1919 e 1924 respectivamente, tornáranse obrigatorios en toda a arquidiocese en 1924.

O rito bracarense permanece válido, mesmo despois da reforma litúrxica do Concilio Vaticano II, mais o seu uso tornou facultativo, desde esta reforma, o 18 de novembro de 1971.

Actualmente, a arquidiocese cínguese ao distrito de Braga e ás trinta parroquias do Porto situadas ao norte do río Ave, nos concellos de Santo Tirso, Póvoa de Varzim e Vila do Conde. Abrangue 551 parroquias, agrupadas en 14 arciprestados, nunha área de 2.832 km², con cerca de 1 000 000 de habitantes. Os arciprestados, á súa vez, forman tres zonas pastorais. Esta organización conflúe para o vértice da pastoral na arquidiocese, con tres órganos consultivos (Consello Presbítero, Consello Pastoral e Colexio Arciprestal) e un executivo (o Consello Episcopal).

Lista de Bispos de Braga

A seguir, preséntase unha listaxe co nome dos bispos da arquidiocese de Braga. Os bispados considerados lendarios van sinalados cun asterisco:

San Pedro de Rates (45-60) *
Basilio (60-95) *
Santo Ovídio (95-130) *
Policarpo (130-200) *
Serfriano (200-230) *
Fabián (230-245) *
Félix (245-263) *
Secundo (263-268) *
Caledonio (268-270) *
Narciso (270-275) *
Paterno I (275-290) *
Grato (290-299) *
Salomón (299-300) *
Sinagrio (300-326) *
Lenoncio (326-328) *
Apolonio (328-366) *
Idacio I (366-381) *
Lampadio (381-400) *
Paterno II (400-405), primeiro bispo historicamente referenciábel
Profuturo I (405-410) *
Pancraciano (410-417) *
Balconio (417-456)
Valerio (456-494) *
Idacio II (494-518) *
Apolinario (518-524) *
Castino (524-525)*
Valério (525-527) *
Ausberto (527-537) *
Xulián I (537-538) *
Profuturo II (538-550)
Eleuterio (550-561) *
Lucrecio (561-562)
Martiño de Dumio, Apóstolo dos Suevos (562-579)
Pantardo (580-589)
Benigno (589-612) *
Tolobeu (612-633) *
Xulián II (633-653)
Potamio (653-656)
Froitoso de Braga (656-660)
Manucino (660-661) *
Pancracio (661-675) *
Leodegísio Julião ou Leodecísio Julião (675-678)
Liúva (678-681)
Quirico (681-687) *
Faustino (688-693)
San Félix Torcato (693-734), último bispo residente en Braga até a elevación arquiepiscopal en 1070, debido á invasión musulmá da Península Ibérica; os seus sucesores estabelecéronse en Lugo
San Vítor de Braga (734-736)
Eronio (736-737) *
Hermenexildo (737-738) *
Tiago (738-740) *
Odoario (740-780)
Ascárico (780-811) *
Arximundo (821-832) *
Nostiano (832) *
Ataúlfo (832-840)
Ferdizendo (840-842) *
Dulcidio (842-850) *
Gladila (850-867)
Gomado (867-875) *
Flaviano Recaredo (875-881)
Flaiano (881-889) *
Arximiro (889-910) *
Teodomiro (910-924) *
Hero (924-930)
Silvatano (930-942) *
Gundisalvo ou Gonzalo (942-950)
Hermenexildo (951-985)
Pelagio ou Paio (986-1003)
Diogo ou Tiago (1003-1004)
Flaviano (1004-1017)
Pedro (1017-1058)
Maurelo (1058-1060)
Sigefredo (1060)
Vistrario (1060-1070)

Lista de arcebispos de Braga

Pedro (I) de Braga (1071 - 1091)
Xiraldo de Moissac (1096 - 1108)
Mauricio Burdino (1109 - 1118)
Paio Mendes (1118 - 1137)
Xoán(I) Peculiar (1139 – 1175)
Godiño (1176 - 1188)
Martiño (I) Pires (1189 - 1209)
Pedro (II) Mendes (1209 - 1212), electo
Estevo Soares da Silva (1213 - 1228)
Sancho (I) (1229)
Silvestre Godiño (1229 - 1240)
Gualterio (1240 - 1245)
Xoán (II) Egas (1245 - 1251)
Sancho (II) (1251 - 1265)
Martiño (II) Geraldes (1265 - 1271)
Pedro (III) Xulián (1272 – 1274), electo
Sancho (III) (1275)
Cardeal Ordoño Alvares (1275 – 1278)
Frei Telo (1279 - 1292)
Martiño (III) Pires de Oliveira (1295 - 1313)
Xoán(III) Martins de Soalhães (1313 - 1325), antes bispo de Lisboa
Gonzalo Pereira (1326 - 1348), antes bispo de Évora e bispo de Lisboa
Guillerme de la Garde (1349 - 1361)
Xoán(IV) de Cardaillac (1361 - 1371)
Vasco (1371 - 1372), antes bispo de Lisboa
Martinho (IV) de Zamora (1372), electo, non confirmado polo Papa; tamén bispo de Silves e bispo de Lisboa
Lourenço Vicente (1374 - 1397)
Xoán(V) García Manrique (1397 - 1398)
Martinho (V) Afonso de Miranda ou Martinho Afonso da Charneca (1398 - 1416), antes bispo de Coímbra
Fernando da Guerra (1417 - 1467), antes bispo do Algarve e do Porto
Luís (I) Pires (1468 - 1480)
João (VI) de Melo (1481)
João (VII) Galvão (1482 - 1485), electo, tamén bispo de Coímbra-conde de Arganil
Jorge (II) Vaz da Costa (1486 - 1501)
Cardeal Jorge (III) da Costa (1501 - 1505), dito Cardeal da Alpedrinha, administrador da diocese a partir de Roma
Diogo (I) de Sousa, bispo do Porto e arcebispo de Braga (1505 - 1532)
Cardeal Infante D. Henrique de Portugal (1533 – 1540)
Frei Diogo (II) da Silva, O.F.M. (1540 - 1541)
Duarte de Portugal, arcebispo de Braga (1542 - 1543)
Manuel (I) de Sousa (1545 - 1549)
Frei Baltasar Limpo (1550 - 1558)
D. Frei Bartolomeu Fernandes dos Mártires, O.P. (1559 – 1581)
João (VIII) Afonso de Menezes (1581 - 1587)
Frei Agostinho de Jesus (1588 - 1609), nado Pedro de Castro
D. Frei Aleixo de Menezes (1612 – 1617)
Afonso Furtado de Mendonça (1618 - 1626), tamén bispo da Guarda, bispo de Coímbra-conde de Arganil, arcebispo de Lisboa e vice-rei de Portugal
Rodrigo (I) da Cunha (1627 – 1635), tamén arcebispo de Lisboa
Sebastião de Matos de Noronha (1635 – 1641), tamén bispo de Elvas; sospeitoso de conxura contra D. João IV
Pedro (IV) de Lencastre (1654-1670), antes bispo da Guarda e arcebispo de Évora e despois 5.º Duque de Aveiro, non confirmado polo Papa;
Veríssimo de Lencastre (1670 – 1677)
Luís (II) de Sousa (1677 – 1690)
José (I) de Menezes (1690 – 1696)
João (IX) de Sousa (1696 – 1703), despois arcebispo de Lisboa
Rodrigo (II) de Moura Teles (1704 – 1728)
Cardeal João da Mota e Silva (1732), electo, non obtivo confirmación pontificia
José de Braganza (1741 – 1756)
Gaspar de Braganza (1758 – 1789)
Frei Caetano Brandão, T.O.R. (1790 – 1805)
José (III) da Costa Torres (1807 - 1813)
Frei Miguel da Madre de Deus da Cruz, O.F.M. (1815 – 1827)
Pedro (V) Paulo de Figueiredo da Cunha e Melo (1843 – 1855)
José (IV) Joaquim de Azevedo e Moura (1856 – 1876)
Frei João (X) Crisóstomo de Amorim Pessoa, O.F.M. (1876 – 1883)
António (I) José de Freitas Honorato (1883 – 1898)
Manuel (II) Baptista da Costa (1899 – 1913)
Manuel (III) Vieira de Matos (1915 – 1932)
António (II) Bento Martins Júnior (1933 – 1963)
Francisco Maria da Silva (1963 – 1977)
Eurico Dias Nogueira (1977 – 1999)
Jorge (IV) Ferreira da Costa Ortiga (1999 - 2021)
José Manuel Garcia Cordeiro (2021 - )

Véxase tamén

Ligazóns externas

Páxina web da Arquidiocese de Braga (en portugués)
Arquidiocese de Braga — GCatholic.com (en inglés)
Arquidiocese de Braga — Catholic Hierarchy (en inglés)
Arquidiocese de Braga — Catholic Encyclopedia (en inglés)