εφημ. Documento, 31/8/2025

https://www.documentonews.gr/article/to-chreos-tou-anthropou-tou-21ou-aiona/

Η τραγωδία του Παλαιστινιακού λαού αποτελεί ορόσημο για την ανθρωπότητα τον 21ο αιώνα. Λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη της σφαγής ήταν ήδη φανερό ότι τα συμβαίνοντα αποτελούν τον ορισμό της γενοκτονίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Το θέμα όμως δεν εξαντλείται εκεί.

Αυτό που συμβαίνει μας αφορά άμεσα γιατί, αν εμπεδωθούν αδιαμαρτύρητα αυτές οι πρακτικές, κανείς δεν γνωρίζει ποιός θα είναι ο επόμενος λαός που θα υποστεί τέτοιες θηριωδίες. Μπορεί ακόμη και εμείς να βρεθούμε στο στόχαστρο κάποιας περιφερειακής ή παγκόσμιας μεγάλης δύναμης. Η βαρβαρότητα στην Παλαιστίνη δημιουργεί μάλιστα ένα ευρύτερο κλίμα καταπάτησης όχι μόνο του διεθνούς δικαίου αλλά γενικά κάθε κανόνα, κάθε αρχής, κάθε περιορισμού που ίσχυε ως σήμερα.

Εδραιώνει τις έκλυτες ορέξεις των ισχυρών σε βάρος των αδύναμων. Και αυτό μπορεί να επεκτείνεται και να εντείνεται σε όλα τα πεδία: ο υπουργός που παραβιάζει ατιμώρητα το κοινό ποινικό δίκαιο, το ατιμώρητο κρατικο-εταιρικό έγκλημα όπως αυτό των Τεμπών, ο εργοδότης που παραβιάζει την όποια εργατική νομοθεσία και που μπορεί ακόμη και να χειροδικεί σε βάρος του εργαζόμενου. Η γενοκτονία στην Παλαιστίνη εξοικειώνει με την ιδέα της σφαγής, της βαναυσότητας, της απανθρωπιάς, της απόλυτης παντοδυναμίας των ισχυρών. Διευρύνει τα όρια της άνομης βίας σε βάρος των αδύναμων σε όλα τα επίπεδα.

Έχουμε επομένως υποχρέωση απέναντι στον Παλαιστινιακό λαό αλλά και στον εαυτό μας να συνεχίσουμε να αντιδρούμε, εξηγώντας ότι ο λαός της Παλαιστίνης έχει, και με βάση το διεθνές δίκαιο, το αυτονόητο δικαίωμα να διαθέτει το δικό του ανεξάρτητο κράτος. Κάθε υπόδουλος λαός, με βάση το διεθνές δίκαιο αλλά και την κοινή λογική, έχει το δικαίωμα στην ένοπλη αντίσταση, όπως οι ευρωπαϊκοί λαοί το 1940-1944.

Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε;

Πρώτο, καταδεικνύοντας με σαφήνεια τους ενόχους και συνενόχους των εγκλημάτων: την ακροδεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ, τις ΗΠΑ, την ΕΕ, την ελληνική κυβέρνηση, που συνεχίζουν να εξοπλίζουν και να στηρίζουν στρατιωτικά, οικονομικά, διπλωματικά το Ισραήλ. Τουλάχιστον το 35% του εξωτερικού εμπορίου του Ισραήλ διεξάγεται με την ΕΕ. Οι όψιμες αντιδράσεις (Γαλλία κά.) είναι αποτέλεσμα της πίεσης των λαών. Παραμένουν ωστόσο λόγια, αφού τα όπλα και το χρήμα ρέουν κανονικά. Παράλληλα, οι προτάσεις της Βρετανίας αποτελούν απάτη: προβλέπουν κράτος χωρίς στρατό(!) και λαό χωρίς δικαίωμα να επιλέγει μόνος του τις αρεστές σε αυτόν πολιτικές δυνάμεις.

Δεύτερο, συνεχίζοντας τον αγώνα με διάφορες μορφές, ενωμένοι, ανεξάρτητα από τις αποχρώσεις απόψεων σε τούτο ή το άλλο θέμα. Άμεσοι στόχοι είναι να σταματήσει η γενοκτονία, να διακοπεί κάθε στήριξη στο Ισραήλ και οποιαδήποτε συμμετοχή της χώρας μας στο μακελειό.

Μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι;

Στο σύνολό τους μπορούν, μόνο αν υπάρξει ριζική αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων. Μέχρι τότε, όσο αυξάνεται η πίεση των λαϊκών κινημάτων προς τις κυβερνήσεις, ίσως αποτραπούν τα χειρότερα, ίσως επιτευχθούν μικρές νίκες, που θα ανοίξουν το δρόμο για την απελευθέρωση των Παλαιστινίων.

Ο αγώνας τους είναι δύσκολος, αιματηρός, παρατεταμένος. Η δεδομένη ηθική νίκη του παλαιστινιακού λαού θα φέρει, μαζί και με άλλους παράγοντες, την αναγκαία δραστική μεταβολή του συσχετισμού δύναμης που θα οδηγήσει στην απελευθέρωσή του. Τότε οι αποφάσεις του ΟΗΕ για Παλαιστινιακό κράτος στα όρια του 1967, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, απομάκρυνση των εποίκων, επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων, θα μπορέσουν επιτέλους να υλοποιηθούν.

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 29/8/2025

“Αιώνας της ταπείνωσης” ονομάστηκε από τον κινεζικό λαό η περίοδος που εκτάθηκε περίπου από τα μέσα του 19ου αιώνα (πόλεμοι του οπίου) μέχρι την ίδρυση της ΛΔ Κίνας το 1949, όταν η Κίνα υπέστη επανειλημμένα στρατιωτική εισβολή, λεηλασίες, ταπεινωτικές συνθήκες, διαμελισμό και έλεγχο των εδαφών της από τις αποικιοκρατικές δυνάμεις της εποχής. Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιαπωνία, Ρωσία πότε ξεχωριστά και πότε από κοινού ρήμαξαν τη χώρα, δολοφόνησαν, βίασαν, έκλεψαν, κατέστρεψαν πολιτιστικούς θησαυρούς. Χρειάστηκε η ανατροπή του αυτοκράτορα, η επανάσταση, ο εμφύλιος, μια επώδυνη διαδικασία που διάρκεσε 40 χρόνια περίπου, για να μπορέσει η Κίνα να ανακτήσει την εθνική της ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια και να ορθοποδήσει βαθμιαία.

Το περιοδικό Politico χρησιμοποίησε πρόσφατα τον όρο “αιώνας της ταπείνωσης” για να χαρακτηρίσει την περίοδο στην οποία έχει εισέλθει η ΕΕ. Αφορμή αποτέλεσε η επιβολή εκ μέρους των ΗΠΑ δασμών ύψους 15% και των λοιπών εμπορικών και πολιτικών όρων που έθεσε ο Τραμπ. Θα πρέπει να προστεθεί η επιβολή της αύξησης των στρατιωτικών δαπανών μέσω του ΝΑΤΟ είτε με τη χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκανία, την οποία ανέλαβε η ΕΕ.

Ωστόσο η χρήση του όρου “αιώνας της ταπείνωσης” είναι υπερβολική και μάλιστα παραπλανητική. Η ΕΕ προφανέστατα έχει εισέλθει σε μια περίοδο οικονομικής, τεχνολογικής, γεωπολιτικής παρακμής. Οι ΗΠΑ επιβάλλουν τα συμφέροντά τους και ο πόλεμος στην Ουκρανία προκλήθηκε από τους Αμερικανούς και για να κοπεί ο ενεργειακός ομφάλιος λώρος της ΕΕ με τη Ρωσία.

Όμως η ΕΕ δεν μετατράπηκε σε αποικία των ΗΠΑ. Η Δύση σύσσωμη παρακμάζει, είναι ο ηττημένος της παγκοσμιοποίησης έναντι του αφυπνισμένου γίγαντα, της Κίνας. Ο ισχυρότερος της Δύσης (ΗΠΑ) ρίχνει ένα μέρος των βαρών στους λιγότερο ισχυρούς συμμάχους του. Αλλά για να μην συντριβεί στις μυλόπετρες ΗΠΑ – Κίνας και προκειμένου να ανατάξει την οικονομική και γεωπολιτική ισχύ των βιομηχανικών της κολοσσών, η ΕΕ στρέφεται στη στρατιωτικοποίηση (επενδύοντας ακόμη και στα πυρηνικά όπλα), στην παραπέρα αφαίρεση των κοινωνικών και δημοκρατικών κατακτήσεων των λαών. Η άνοδος της ακροδεξιάς θα ενισχύσει αυτή την πορεία.

Καθώς η Ελλάδα αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της ΕΕ, θα επωμιστεί μεγαλύτερο βάρος και θα αναλάβει μεγαλύτερους κινδύνους εντός του ευρωενωσιακού καταμερισμού. Η ελληνική κυβέρνηση πρόθυμα συναινεί στην εκτόξευση των εξοπλισμών, στη συμμετοχή σε πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς στην Ουκρανία, στη Μ. Ανατολή, στις πολιτικές φτωχοποίησης υπονομεύοντας την ειρήνη, την εθνική κυριαρχία, την ευημερία του λαού.

Αλλά ο ελληνικός λαός δεν έχει κανένα συμφέρον να συνδράμει σε αυτή την επιλογή που σημαίνει επέκταση των πολέμων, απειλή των κυριαρχικών δικαιωμάτων, εμβάθυνση της φτώχειας. Είναι σαφώς προτιμότερη η αποσύνδεση της τύχης της χώρας από τη γεωπολιτική περιπέτεια των ισχυρών της Δύσης. Όπως λένε οι Κινέζοι, όταν μαλώνουν οι τίγρεις, μείνε στην πλαγιά του βουνού να τις παρακολουθείς από μακριά.

εφημ. Documento, 24/8/2025

Ήρθα σε επικοινωνία με το έργο Ευτύχη Μπιτσάκη για πρώτη φορά όταν ήμουν μαθητής στη Γ’ Λυκείου. Μια φίλη μου χάρισε τα βιβλία του Διαλεκτική και νεώτερη φυσική και Το είναι και το γίγνεσθαι. Αργότερα, φοιτητής της Νομικής, διάβασα το μικρό, εισαγωγικό, υπέροχο βιβλίο του Τι είναι φιλοσοφία. Θυμάμαι ότι είχα ενθουσιαστεί και το χάριζα από εδώ και από εκεί. Τις επόμενες δεκαετίες είχα μια πιο συστηματική γνωριμία με το έργο του Ευτύχη Μπιτσάκη.

Από κοντά τον συνάντησα τέλη δεκαετίας του 1990, όταν για πρώτη φορά έστειλα στο περιοδικό Ουτοπία ένα άρθρο μου και δημοσιεύθηκε. Λίγα χρόνια αργότερα μου πρότεινε και συμμετείχα στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού. Εκεί είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω καλύτερα.

Ήταν απλός, σεμνός, προσηνής, ειλικρινής. Είχε το μεγαλείο του σπουδαίου ανθρώπου, που δεν θέλει και δεν χρειάζεται να επιδεικνύεται. Διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, τη διαύγεια πνεύματος, τη δημοκρατική του συμπεριφορά, την ευγένεια και το σεβασμό που έδειχνε απέναντι σε εμάς τους νεώτερους επιστήμονες. Παρότι οι πολιτικές επιλογές μας δεν συνέπιπταν, δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή έντασης ανάμεσά μας. Ο Ευτύχης Μπιτσάκης ήταν πάνω από όλα Δάσκαλος. Φιλικός απέναντί στον άλλον, συζητούσε, ανέπτυσσε τα επιχειρήματά του αλλά και άκουγε προσεκτικά το συνομιλητή του.

Εξάλλου γνώριζε πολύ καλά ότι ο μαρξισμός δεν είναι γραφειοκρατικό δόγμα αλλά επιστήμη και έτσι, ως επιστήμη πρέπει να τον μεταχειριζόμαστε. Η επιστήμη θέλει διάλογο, ακόμη και αντιπαράθεση απόψεων, θέση και αντίθεση, σύνθεση, έλεγχο των πορισμάτων και επαλήθευση στην πράξη. Η επιστήμη έχει επίσης τη σχετική της αυτοτέλεια έναντι της πολιτικής.

Ο Ευτύχης Μπιτσάκης ήταν αγωνιστής, μαχητής. Το απέδειξε σε όλη τη ζωή του. Ήταν παράλληλα ανθρώπινος, αληθινός. Θυμάμαι μια φορά, τώρα τα τελευταία χρόνια, όταν μου είπε αυτοσαρκαζόμενος: “Για φαντάσου τι είναι ο άνθρωπος, είμαι 90 ετών και ανησυχώ μην αρρωστήσω και πεθάνω. Όταν ήμουν 20-25, καταδικασμένος σε θάνατο, έπεφτα στο πάτωμα της φυλακής και κοιμόμουν, χωρίς να με νοιάζει τίποτα”.

εφημ. One Voice, 24/8/2025

Οι ΗΠΑ υπήρξαν ο διαπρύσιος υποστηρικτής της παγκοσμιοποίησης. Οι πολιτικοί και οι θεωρητικοί τους υποστήριζαν ότι η κατάργηση των οικονομικών συνόρων είναι αναπόφευκτη και ότι δήθεν θα έφερνε ευημερία σε όλους. Η πραγματικότητα έδειξε ότι η κατάργηση των οικονομικών συνόρων ευνοεί τους ισχυρούς και κάνει τις φτωχές χώρες ακόμη φτωχότερες. Ήταν μια “συμμαχία ανάμεσα στον καρχαρία και στις σαρδέλες”, όπως εύστοχα το είχε διατυπώσει ο Φ. Κάστρο στον ΟΗΕ.

Όμως η παγκοσμιοποίηση επιφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη για τις ΗΠΑ. Πριν 50 χρόνια το μερίδιό τους στην παγκόσμια παραγωγή ήταν στο 28%, πριν 20 χρόνια έφτανε στο 23,5% για να πέσει σήμερα στο 15,6%. Ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης λειτούργησε κάποια στιγμή σε βάρος τους. Μια νέα οικονομική δύναμη αναδύθηκε, η Κίνα, η οποία -είναι χαρακτηριστικό- εγκατέστησε το 2023 υπερδιπλάσια βιομηχανικά ρομπότ από ό,τι Ιαπωνία, ΗΠΑ, Ν. Κορέα και Γερμανία μαζί.

Η πολιτική επιβολής δασμών από τον Τραμπ είναι μια απελπισμένη προσπάθεια των ΗΠΑ να αναχαιτίσουν την πτώση τους. Ωστόσο, πίσω από την αλλοπρόσαλλη διαπραγματευτική τακτική Τραμπ και τις φανφαρόνικες δηλώσεις και παλινωδίες του, διαφαίνονται ήδη οι βασικές τάσεις.

Πρώτο, έναντι της Κίνας, αναγκάστηκε να ανακρούσει πρύμνα, πολύ απλά γιατί η κινεζική οικονομία είναι πολύ ισχυρή και η διαπραγματευτική της ισχύς μεγαλύτερη των ΗΠΑ. Το μερίδιο της Κίνας στη διεθνή μεταποίηση ήταν 31% το 2024 και θα φτάσει στο 45% το 2030. Είναι ενδεικτικό της δυναμικής της κινεζικής βαριάς βιομηχανίας ότι το 2024 κατασκεύασε πλοία χωρητικότητας μεγαλύτερης από όσα είχαν ναυπηγήσει οι ΗΠΑ από το 1945 ως σήμερα.

Δεύτερο, επιβάλλοντας δασμούς χάνει συνεργάτες, στρέφει διάφορες εναντίον του, ίσως και στην αγκαλιά του Πεκίνου. Τέτοιο παράδειγμα είναι η Ινδία. Στις 31 Αυγούστου θα συναντηθούν Σι Ζιπινγκ και Μόντι μετά από επτά χρόνια. Άλλο παράδειγμα είναι η Βραζιλία, ο Καναδάς, το Βιετνάμ.

Τρίτο, δημιουργεί δυσαρέσκεια ακόμη και σε παραδοσιακούς συμμάχους όπως η ΕΕ, η οποία υποτάχθηκε στις απαιτήσεις Τραμπ με ορισμένα αντάλλαγματα για τη Γερμανία.

Τέταρτο, σύμφωνα με Αμερικανούς οικονομολόγους, μεταξύ των οποίων και ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν, είναι αμφίβολο αν οι δασμοί κατορθώσουν να ανατάξουν την ισχύ της αμερικανικής βιομηχανίας και οικονομίας. Το βέβαιο είναι ότι, ενταγμένοι στην ευρύτερη οικονομική πολιτική Τραμπ, θα πλήξουν περαιτέρω το λαϊκό εισόδημα εντός των ΗΠΑ επιφέροντας δυσαρέσκεια και κοινωνικοπολιτικές εντάσεις.

Οι δασμοί είναι το ένα όπλο των ΗΠΑ. Το άλλο είναι η αξιοποίηση της στρατιωτικής τους ισχύος την οποία χρησιμοποιούν για να διασφαλίσουν την ηγεμονία τους στον κόσμο και να αποτρέψουν την άνοδο της κινεζικής ισχύος. Η πολιτική αυτή εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό καλό θα ήταν η χώρα μας να πάρει σαφείς αποστάσεις, με μια πολιτική ειρήνης έξω από στρατιωτικούς συνασπισμούς.

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 21/8/2025

Η Ελλάδα ως μικρή και αδύναμη χώρα έχει συμφέρον να τηρεί το διεθνές δίκαιο. Το τελευταίο, όπως διαμορφώθηκε μετά το β’ παγκόσμιο πόλεμο, περιλαμβάνει μια σειρά αρχές που, στο βαθμό που εφαρμόζονται, λειτουργούν προστατευτικά για την ειρήνη και τα αδύναμα ιδίως κράτη. Τέτοιες είναι η ειρηνική επίλυση των διαφορών, η απαγόρευση επιθετικού πολέμου, ο σεβασμός των συνόρων, η απαγόρευση της ανάμιξης στα εσωτερικά των κρατών, το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση, στο δρόμο που επιλέγουν.

Αυτές τις αρχές δεν τις στήριξαν οι ελληνικές κυβερνήσεις στην περίπτωση της Ουκρανίας, όταν παραβιάστηκε η θέληση του ουκρανικού λαού που δεν επιθυμούσε χωριστό κράτος. Στο δημοψήφισμα του 1991 με συντριπτικό 71.5% ψήφισε υπέρ της παραμονής στην Κοινοπολιτεία ενώ η συμετοχή ήταν 83.5%.

Ούτε το 2014 η Ελλάδα στήριξε το διεθνές δίκαιο, όταν οργανώθηκε η πραξικοπηματική ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Γιανουκόβιτς. Σχεδιασμένο με βάση τα εγχειρίδια του “πολέμου τέταρτης γενιάς”, το αιματηρό πραξικόπημα έγινε υπό την άμεση καθοδήγηση των ΗΠΑ και της ΕΕ, με τις ευλογίες δηλαδή και της Ελλάδας. Αργότερα, όταν η διεφθαρμένη ακροδεξιά κυβέρνηση Ζελένσκι χρησιμοποιήθηκε ως πολιορκητικός κριός για την επέκταση του ΝΑΤΟ και της αμερικανικής κυριαρχίας στη ζώνη των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ, η ελληνική κυβέρνηση συνηγόρησε.

Θυμήθηκε τις αρχές του ΟΗΕ μόνο όταν η Ρωσία αντέδρασε διεκδικώντας τη δική της ζώνη ασφαλείας και τα δικά της γεωπολιτικά συμφέροντα στην περιοχή. Αλλά μια τέτοια επίκληση του διεθνούς δικαίου είναι υποκριτική και αλυσιτελής. Στη συνέχεια η κυβέρνηση ενεπλάκη στη γεωπολιτική διαμάχη συμμετέχοντας με διάφορους τρόπους σε έναν πόλεμο, που προφανώς δεν διεξάγεται για την Ουκρανία αλλά για τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων.

Η Ελλάδα δεν συνέκλινε ούτε με τις διπλωματικές προτάσεις της Κίνας και της Βραζιλίας, που σε γενικές γραμμές πρότειναν μια λύση με βάση το διεθνές δίκαιο. Σε αντίθεση με την πολιτική της Τουρκίας, αποξένωσε τη χώρα από τη Ρωσία λες και είναι η μόνη υπεύθυνη του προβλήματος. Συνηγόρησε με την εκτόξευση των στρατιωτικών δαπανών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ που θα τις πληρώσει βαρύτατα ο δοκιμαζόμενος ελληνικός λαός.

Δεν είναι αργά για μια στροφή στην εξωτερική πολιτική με πλήρη απεμπλοκή από τον πόλεμο. Εγγυήσεις ασφαλείας για το λαό της Ουκρανίας δεν είναι το ΝΑΤΟ ή η ΕΕ. Είναι μόνο ο εκδημοκρατισμός και η αποναζιστικοποίηση, ένα νέο δημοκρατικό Σύνταγμα, μια Ουκρανία έξω από στρατιωτικούς συνασπισμούς. Αυτά θα έδιναν τη δυνατότητα στο λαό να αποφασίσει ελεύθερα για το μέλλον του και για την προστασία του πλούτου της χώρας από τη λεηλασία όσων τον εποφθαλμιούν.

Η συνέχιση της πολιτικής υποστήριξης των άνομων συμφερόντων των ευρωατλαντικών συμμάχων θα στραφεί εναντίον μας: νέα βάρη για το λαό, κίνδυνοι γενικευμένης ανάφλεξης, υπονόμευση των νόμιμων θέσεων της Ελλάδας και της Κύπρου ενώπιον των αντίθετων στο διεθνές δίκαιο πρακτικών και επιδιώξεων της Άγκυρας.

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 13/8/2025

Το ύψιστο εθνικό θέμα είναι η προάσπιση της ειρήνης, της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας του λαού μας. Η κυβέρνηση ακολουθεί πολιτική υπονόμευσής τους οδηγώντας στα άκρα κατευθύνσεις που είχαν εφαρμοστεί και από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Εμπλέκεται σε επικίνδυνες εστίες ανάφλεξης, συμμετέχει στις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, στέλνει οπλικά συστήματα στην Ουκρανία, έστειλε πολεμικά πλοία στον Κόλπο του Αντεν, πυραυλικά συστήματα Patriot και στελέχη της πολεμικής αεροπορίας στη Σαουδική Αραβία, παρέχει τη Σούδα και τις βάσεις για τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ και πολλά άλλα. Εκθέτει το λαό σε κίνδυνο αντιποίνων και στον κίνδυνο κλιμάκωσης και γενίκευσης των πολέμων.

Η κυβέρνηση ταυτίζεται με ΗΠΑ και Ισραήλ, τις χώρες που παραβιάζουν ωμά τις πιο στοιχειώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου, θέτοντας την Ελλάδα στο πλευρό εκείνων που αυθαιρετούν, που προσπαθούν να επιβάλλουν με τη βία το άδικο. Ακόμη χειρότερα η κυβέρνηση φέρει το ηθικό στίγμα του συνένοχου στη γενοκτονία των Παλαιστινίων.

Επιπλέον, υλοποιεί τα γιγάντια εξοπλιστικά προγράμματα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ που καμιά σχέση δεν έχουν με την άμυνα της πατρίδας μας. Πρόκειται για εξοπλισμούς για να τονωθεί η αμερικανική και ευρωπαϊκή βιομηχανία και να προετοιμαστούν για την κλιμάκωση των πολέμων για τον έλεγχο των αγορών διεθνώς. Οι εξοπλισμοί σημαίνουν νέα, δυσβάσταχτα βάρη για το λαό. Σημαίνουν δραστική περικοπή των ήδη μειωμένων δαπανών για υγεία, παιδεία, προστασία των δασών, του περιβάλλοντος κλπ.

Οι συγκεκριμένοι εξοπλισμοί είναι από κάθε άποψη ακατάλληλοι για την άμυνα της χώρας. Οι πρόσφατες πολεμικές συγκρούσεις, και ιδίως η αποτυχία των ΗΠΑ-Ισραήλ στο Ιράν, έδειξαν για μια ακόμη φορά ότι η εμμονή στην αγορά πανάκριβων οπλικών συστημάτων δεν είναι αποδοτική. Ο λαός μπορεί να αντιμετωπίσει τον όποιο εισβολέα με πολύ πιο φθηνά όπλα, βασισμένα σε σύγχρονη προσιτή τεχνολογία, καμιά φορά ακόμη και με όπλα χαμηλής τεχνολογίας. Η έμφαση πρέπει να δοθεί, όπως λένε οι ειδικοί, στον πυραυλικό και βληματοκεντρικό πόλεμο, στα “έξυπνα” αυτόνομα όπλα και όχι στις βαριές και δυσκίνητες πλατφόρμες που προορίζονται για άλλου τύπου πόλεμο. Στη λογική αυτή χρειάζεται αμυντικό δόγμα βασισμένο στη γρήγορη συγκέντρωση και αποσυγκέντρωση δυνάμεων ανάλογα με το γεωγραφικό χώρο έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ευνοϊκή κάθε φορά ισορροπία ισχύος.

Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και το κινεζικό αμυντικό δόγμα βασίζεται στην αντιμετώπιση του ισχυρότερου αντιπάλου με φθηνότερα και αποτελεσματικότερα μέσα. Για παράδειγμα, η αντιμετώπιση των πανάκριβων, πανίσχυρων αεροπλανοφόρων των ΗΠΑ μπορεί να γίνει με πολύ φθηνότερους αντιπλοϊκούς πυραύλους που εκτοξεύονται από τη στεριά καθώς και με τη χρήση υποβρυχίων, ενώ αναζητούνται τα αδύναμα σημεία των αεροπλανοφόρων (έλλειψη ευκινισίας, μεγάλος αριθμός συνοδευτικών πλοίων κά).

Εκτός από αλλαγή στη λογική των εξοπλισμών απαιτείται μια ριζική στροφή με την πλήρη απεμπλοκή από τις συγκρούσεις που διεξάγονται για συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων, την προσήλωση στο διεθνές δίκαιο, με ενεργητική, ουδετερόφιλη εξωτερική πολιτική έξω από κάθε είδους στρατιωτικούς συνασπισμούς. Απαιτείται επίσης η αποκατάσταση του λαϊκού αισθήματος που έχει τρωθεί από τις πολιτικές φτωχοποίησης των πολλών και υπερπλουτισμού των λίγων καθώς και από την προκλητική ατιμωρησία των ισχυρών, όπως δείχνει το έγκλημα των Τεμπών και τα διάφορα άλλα σκάνδαλα διαφθοράς. 

εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 30/7/2025

Η κυβέρνηση συνεχίζει αμέριμνη την πολιτική των δήθεν “ήρεμων νερών” με την Τουρκία. Τη ντύνει μάλιστα με μια απίστευτη κενολογία, όπως η δήλωση του Υπουργού εξωτερικών ότι “έχουμε διαμορφώσει με την Τουρκία μια λειτουργική σχέση και υπάρχει ένα δομημένος διάλογος”. Πίσω από τα παχιά λόγια βρίσκεται η αμείλικτη πραγματικότητα, την οποία συνθέτουν τέσσερα βασικά στοιχεία.

Πρώτο, η Τουρκία συνεχίζει απτόητη την πολιτική των παράνομων αμφισβητήσεων και αξιώσεων, από την άρνηση στη χώρα μας να έχει χωρικά ύδατα 12 ν.μ., όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, μέχρι την αμφισβήτηση της κυριαρχίας διάφορων νησιών στο Αιγαίο και φυσικά τις παράδοξες αξιώσεις της για την ΑΟΖ, όπως εκφράστηκαν με το Τουρκολυβικό Μνημόνιο.

Δεύτερο, η Ελλάδα απομονώνεται διπλωματικά ολοένα και περισσότερο. Οι “μεγάλοι μας σύμμαχοι”, ΗΠΑ και ΕΕ, όχι μόνο συνεργάζονται όπως πάντα με την Τουρκία αλλά εμβαθύνουν την αμυντική και οικονομική συνεργασία μαζί της. Έχουν αποδειχθεί διαχρονικά πρόθυμοι να ανεχτούν τις παράνομες αξιώσεις της. Όλη η μεταπολεμική ιστορία δείχνει πως όσο περισσότερο διεκδικητική είναι η Τουρκία, τόσο περισσότερο δεκτικοί στις αξιώσεις της οι σύμμαχοι. Και αντίστροφα: όσο πιο πρόθυμη και πειθήνια η ελληνική κυβέρνηση, τόσο λιγότερη στήριξη εξασφαλίζει από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Η Ελλάδα απομονώνεται σιγά σιγά και από τις γειτονικές βαλκανικές κυβερνήσεις.

Τρίτο, εξαιτίας του μονομερούς προσανατολισμού της η Ελλάδα έχει απομονωθεί από ισχυρές χώρες. Ακολουθώντας τους στρατιωτικούς εξτρεμισμούς της αμερικανικής πολιτικής η Ελλάδα έχει αποξενωθεί από την Κίνα, τη δεύτερη οικονομική δύναμη -και σε λίγο πρώτη- του πλανήτη. Έχει προσδεθεί τυφλά στην οικονομικά παρακμάζουσα Δύση και έχει αποξενωθεί από τις χώρες της ομάδας BRICS+, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 35,7% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 29% (με φθίνουσα τάση) των G7. Η Ελλάδα έχει αποξενωθεί από τη Ρωσία, λες και οι ΗΠΑ και η ΕΕ είναι άμοιρες ευθυνών για το αιματοκύλισμα στην Ουκρανία. Αντίθετα, η Τουρκία προσπαθεί να καλλιεργεί σχέσεις με όλες αυτές τις χώρες.

Τέταρτο, η επίκληση του διεθνούς δικαίου από την ελληνική κυβέρνηση έχει καταστεί αναξιόπιστη και το ηθικό της κύρος έχει κουρελιαστεί. Ο ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και έγκριτος Αυστριακός νομικός Φ. Τουρκ δήλωσε το αυτονόητο, ότι δηλαδή “όσες κυβερνήσεις δεν χρησιμοποιούν την επιρροή τους για να πιέσουν το Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμο μπορεί να είναι συνένοχες σε διεθνή εγκλήματα”. Εντούτοις η κυβέρνηση στηρίζει έμπρακτα τη βάρβαρη Ισραηλινή κυβέρνηση, παρέχοντας στρατιωτική, οικονομική συνεργασία, διπλωματική στήριξη, αναψυχή Ισραηλινών στρατιωτών. Στήριξε επίσης την επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν παραβιάζοντας τους θεμελιώδεις κανόνες του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.

Χρειάζεται επομένως μια στροφή σε μια ανεξάρτητη, ουδετερόφιλη, ευέλικτη, πολυδιάστατη, δραστήρια εξωτερική πολιτική βασισμένη στην υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου, μακριά από πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς και στρατιωτικούς συνασπισμούς κάθε είδους.