kî

Binêre herwiha: ki û -kî

Kurmancî

Bilêvkirin

Cînav

kî, k-ya req

çi kes, kîj kes, kîjan kes
Tu kî yî? (Navê te çi ye? Navê xwe bibêje.)

Ew kî ye? (Navê wî çi ye? / Navê wê/wî bibêje.)

Kî wisa dibêje?

Te kî dît?

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: كی‎
kurdî-krîlî: ки

Forma çemandî

kê

Bikaranîn

Kê forma çemandî ya kî ye. Eger bersiva kî "ez" be (- Ew kî ye? - Ez im.), hingê ya kê jî "min" e (- Kê got? - Min got).
Berovajî ku hin kes carinan bi şaşî bi kar tînin, kê ne forma mê ya kî ye. Di kî û kê de zayend nîne.

Nêzîkî

Têkilî

Ji wêjeya klasîk

Belgek heye sih lê nebî
Kî j'ni'metê dê dit xeber
Ya Reb derê feyzê vebî — (Feqiyê Teyran, )

Etîmolojî

Forma çemandî/tewandî kê, hevreha soranî کێ‎ (kê), zazakî kam, talîşî کی‎‎ (kî), farisî کی‎‎ (kî), tacikî кӣ (kî), avestayî 𐬐𐬇‎ (kə̄), 𐬐𐬀‎ (ke) û 𐬐𐬋 (ko), ‎sanskrîtî क (ká) û कः (káḥ), hindî कौन (kaun), latviyayî kas, lîtwanî kàs, albanî kush, rusî кто (kto), polonî/slovakî kto, çekî kdo, latînî quis, fransî qui, îtalî chi (bixwîne: kî), portugalî quem, spanî quién, danmarkî/norwecî hvem, swêdî vem, îzlendî hver, almanî wer, holendî wie, îngilîzî who... hemû ji proto-hindûewropî *kʷis (kî; çi).

Peyvê di makezimanê proto-hindûewropî hem wateya "kî" û hem jî ya "çi" dida. Heta niha jî bo nimûne latviyayî kas û lîtwanî kàs hem wateya "kî" û hem jî manaya "çi" didin.

Di zimanên germenî (bo nimûne almanî, îngilîzî û swêdî) de *k- ya proto-hindûewropî adeten dibe H (loma bo nimûne danmarkî/norwecî hvem). Dûv re H ji swêdî, holendî û almanî ketiye. Di îngilîzî de HW bi metatezê bûye WH.

Ji heman rehî herwiha peyvên kurdî: çi, kîjan/kîşk, ku, kusa, kû...

Peyva hindûewropî herwiha pir dişibe hevwateyên xwe hem di zimanên altayî de û hem jî di zimanên ûralî de. Bo nimûne: tirkî (altayî) kim û macarî/hungarî (ûralî) ki.

Lê ev peyvên van zimanan ne ji zimanên hindûewropî hatine wergirtin, ew peyvên xwemalî yên van zimanan in. Bi tesadifî wek peyva hindûewropî ne yan jî carinan wisa tê texmînkirin ku hindûewropî, altayî, ûralî û hinek malbatên din jî yên zimanan yên Ewrasyayê binemaleke zimanan ya kevn ya hevpar bi navê nostratîkî pêk tînin. Ji bilî vê peyvê, hinek cînavên din jî wek delîl tên pêşkêşkirin (bo nimûne kurdî "min", azerî "men" û fînlandî "minä"). Lê ev teorî ji aliyê piraniya zimannasan ve tê redkirin û wekheviyên wiha tenê wek tiştên tesadifî tên qebûlkirin.

Werger

Afarî: iyya
Afrîkansî: wie → af
Aklanon: sin-o
Albanî: kush → sq
Almanî: wer → de
Altayiya başûrî: кем (kem)
Aramî: מַן‎ (man)
Aromanî: tsine
Astûrî: quién → ast, quiénes → ast pj
Azerî: kim → az
Balînî: nyen
Baskî: nor → eu
Başkîrî: кем (kem)
Belarusî: хто → be (xto)
Bengalî: কে → bn (ke)
Bîkoliya naverast: siisay
Blakfotî: tahkaa
Bretonî: piv → br
Bulgarî: кой (koj)
Burmayî: ဘယ်သူ (bhaisu)
Çamicuroyî: na'shanana
Çeçenî: мила (mila)
Çekî: kdo → cs
Çerokî: ᎦᎪ (gago)
Çîçewayî: ndani
Çîkasawî: kata
Çînî:
Kantonî: 邊個 (bin¹ go³), 誰 (seoi⁴), 邊位 (bin¹ wai²), 乜誰 (mat¹ seoi^4-2), 何人 (ho⁴ jan⁴), 誰人 (seoi⁴ jan⁴)

Dunganî: сый (sɨy)

Hakkayî: 麼人 (má-ngìn, mán-ngìn), 麼儕 (má-sà), 何人 (hò-ngìn), 哪儕 (nai-sà)

Mandarînî: 誰 → zh (shuí, shéi), 何人 → zh (hérén), 誰人 (shéirén, shuírén), 阿誰 → zh (āshéi, āshuí)

Min dongî: 底人 (diē-nè̤ng, dē̤-nè̤ng, dē̤-è̤ng)

Minnanî: 啥人 → zh-min-nan (siáⁿ-lâng), 誰 → zh-min-nan (sûi, chûi, chūi, cho̍ah, chiâ, chôa, tiâng, siáng, siâng), 啥物人 (siáⁿ-mih-lâng, siáⁿ-mí-lâng, sáng-n̂g, siàng-n̂g), 甚物人 (sím-mih-lâng), 是誰 (chī-chūi, sī-sûi), 底人 (tī-lâng)

Wuyî: 啥人
Çukçî: мэӈин (mėṇin)
Çuvaşî: кам (kam)
Dalmatî: ci
Danmarkî: hvem → da
Dargwayî: чи (či)
Dolganî: ким
Endonezyayî: siapa → id
Erebî: مَن‎ (man)
Erebiya misrî: مين‎ (mīn)

Erebiya hîcazî: مين‎ (mīn)

Erebiya fasî: شكون‎ (škūn), من‎ (man)

Erebiya bakûrê şamê: مين‎ (mīn)
Ermenî: ով → hy (ov)
Ermeniya kevn: ո (o), ով (ov)
Esperantoyî: kiu → eo
Estonî: kes → et
Evenkî: ңи (ңi)
Farisî: کی‎ → fa (ki)
Ferî: hvør → fo n an m, hvat → fo nt
Fînî: kuka → fi, ken → fi
Fransî: qui → fr
Fransiya kevn: qui, ki, cui
Frîsiya kevn: hwā
Frîsî: wa → fy
Gaelîka skotî: cò
Galîsî: quen n an m pj an m an m pj
Gotî: 𐍈𐌰𐍃 (ƕas)
Gujaratî: કોણ (koṇ)
Gurcî: ვინ → ka (vin)
Guwaranî: máva → gn
Higaononî: sin-o
Hindî: कौन → hi (kaun)
Hîlîgaynonî: sin-o
Hmongî: leej twg
Holendiya kevn: wie, wē
Holendiya kevn: hwē
Holendî: wie → nl
Îbanagî: sinni
Îbranî: מִי‎ (mi)
Îdoyî: qua → io, qui → io pj
Îlokanoyî: sino, siasino, asino
Îngilîziya kevn: hwā
Îngilîziya navîn: who
Îngilîzî: who → en, whom → en
Îngriyî: ken
Îngûşî: мала (mala)
Înterlîngua: qui → ia
Îrlendî: cé
Îrlendiya kevn: cía
Îtalî: chi → it
Îzlendî: hver → is n an m, hvert → is, hvað → is nt
Japonî: 誰 → ja (だれ, dare), だれ → ja (dare), どなた → ja (donata), どちらさま (dochirasama)
Javayiya kevn: syapa
Javayî: sapa → jv, sinten (kromo-level)
Kalmîkî: кен (ken)
Kapampanganî: ninu
Karaçay-balkarî: ким (kim)
Karaîmî: kim
Karakalpakî: kim
Karaxanîdî: كِمْ‎ (kim)
Kaşûbî: chto
Katalanî: qui → ca
Kinaray-ayî: sin-o
Kirgizî: ким → ky (kim)
Kîkûyûyî: nũũ
Kîngalî: කවුද (kawuda)
Koreyî: 누구 → ko (nugu)
Kriolî: hu
Krioyî: udat
Krî: awina (awina)
Kumikî: ким (kim)
Latgalî: kas
Latînî: quis → la n an m
Latviyayî: kas → lv
Lawsî: ໃຜ (phai)
Lîmbûrgî: wae → li
Lîtwanî: kas → lt pj
Lombardî: chi
Makedonî: кој → mk (koj)
Malayalamî: ആര് → ml (ārŭ)
Malezî: siapa → ms
Maltayî: min
Mansî: хотьют (hotʹût)
Maorî: wai → mi
Mecarî: ki → hu, kik pj
Mongolî: хэн → mn (hen)
Mwanî: nani
Nahwatliya klasîk: āc, āquihqueh, āquin
Napolîtanî: chi
Nogayî: ким (kim)
Norwecî:
Norwecî: hvem → no

Norweciya nînorskî: kven → nn
Ojibweyî: awenen
Osetî: чи (ḱi)
Osmanî: كیم‎ (kim)
Oygurî: كىم‎ (kim)
Ozbekî: kim → uz
Pangasînanî: siopa
Papyamentoyî: ken
Polonî: kto → pl
Portugalî: quem → pt
Puncabî: ਕੌਣ (kauṇă)
Purepeçayî: ne
Qazaxî: кім → kk (kım)
Rapanuyî: aai
Rohingyayî: hon
Romancî: tgi
Romanî: kon
Romanyayî: cine → ro
Rusî: кто → ru (kto)
Rusînî: хто (xto)
Sahoyî: iyya
Sanskrîtî: कः → sa n (kaḥ)
Sebwanoyî: kinsa
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ко̏, тко̏

Latînî: kȍ, tkȍ
Skotî: wha
Slaviya kevn:
Kirîlî: къто (kŭto)

Glagolîtîk: ⰽⱏⱅⱁ (kŭto)
Slaviya rojavayî ya kevn: къто (kŭto), хто (xto)
Slovakî: kto → sk
Slovenî: kdó → sl
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: chto

Sorbiya jorîn: chto, štó
Spanî: quién → es, quiénes → es pj
Sundanî: saha
Swêdî: vem → sv (singular), vilka → sv (plural)
Şîngazîcayî: nɗopvi
Şorî: кем (kem)
Tacikî: кӣ → tg (kī)
Tagalogî: sino → tl
Talişî: کی‎ (ki)
Tamîlî: யார் → ta (yār), எவர் → ta (evar), எவன் → ta (evaṉ)
Taosî: p’ų́
Tausugî: hisiyu
Tayî: ใคร → th (krai)
Telûgûyî: ఎవరు → te (evaru)
Teteriya krîmî: kim
Teterî: кем (kem)
Tetûmî: sé
Tirkiya kevn: 𐰚𐰢‎ (kem)
Tirkî: kim → tr
Tirkmenî: kim
Tîbetî: སུ (su)
Tofalarî: ӄум (qum)
Tokpisinî: husat
Toxarî A: kus
Toxarî B: kᵤse
Tuvanî: кым (kım)
Ugarîtî: 𐎎𐎊 (my)
Urdûyî: کون‎ (kaun)
Ûkraynî: хто → uk (xto)
Ûrûmî: ким (kim)
Viyetnamî: ai → vi
Volapûkî: kim → vo
Walonî: kî → wa n an m
Warayî: hin-o, hin-o
Waxiyî: ku
Weylsî: pwy
Wînnebagoyî: peežega
Xakasî: кем (kem)
Ximêrî: អ្នកណា (ʼnɑknaa), នរណា → km (nɔnaa), ដែល → km (dael)
Yagnobî: ках
Yakutî: ким (kim)
Yidîşî: ווער‎ (ver)
Yolayî: fho
Yûnanî: ποιος → el (poios)
Kevn: τίς n an m (tís)
Zêlandî: wie, wien
Zhuangî: bouxlawz
Zimanê destan ê emerîkî: L@Chin-ThumbBack Squeeze
Zuluyî: ubani 1a an 2a

Girêdek

kî

Binêre ku (1)

Formeke lêkerê

kî

Guhartoyeke bikî. (forma bilanî):
Tu ê çi kî? (Tu dê çi bikî?)

Herwiha

(standard) bikî
(devokî, devkî) kê, key

Têkildarî

Etîmolojî

-k- (rehê dema niha yê lêkera kirin) + -î (paşgira kesê duyem yê yekhejmar anku "tu")

Zazakî

Cînav

kî

Guhartoyeke zî.

Walonî

Cînav

kî

kî