Help:Gebruik van links
Een link (dat wil zeggen een hyperlink) is een verwijzing naar een andere plaats binnen Wikipedia of op het internet. Via de link kan men als lezer direct naar die plek toe gaan.
Een link is duidelijk herkenbaar aan een eigen kleur. Op Wikipedia is deze kleur standaard blauw, behalve bij links naar pagina's op Wikimedia-wiki's die (nog) niet bestaan: die zijn rood. In dit verband wordt er door Wikipedia-vrijwilligers vaak gesproken over 'blauwe' en 'rode' links om aan te duiden of een bepaald lemma al bestaat.
De bekendste soorten links op Wikipedia zijn de verwijzingen van het ene naar het andere artikel (wikilinks) en de 'externe' links naar andere websites. Er zijn ook andere soorten, zoals links naar een onderdeel van een pagina, redirects (doorschakelingen) en links naar andere Wikimedia-projecten (interwiki-links). Hieronder volgt meer uitleg over de diverse manieren waarop er links gemaakt (kunnen) worden op Wikipedia-pagina's. Maar eerst moeten we het even hebben over de vraag wanneer (oftewel, waarom) we eigenlijk een link maken.
Wanneer is een link functioneel?
[bewerken | brontekst bewerken]De speciale kleur (meestal blauw dus) van een link zorgt ervoor dat het woord tekstueel al wat meer nadruk krijgt. Het is daardoor vrijwel nooit nodig om een link ook nog eens vet te maken. Als ieder woord in een artikel waarover een ander artikel bestaat ook een link is, wordt het tekstbeeld erg onrustig.
De beste links zijn links die verwijzen naar onderwerpen die met het artikel te maken hebben. In een artikel waarin zijdelings gemeld wordt dat een Franse wetenschapper iets heeft gedaan is de link '[[Frankrijk|Franse]]' vrijwel nooit functioneel.
Ieder jaartal in de Wikipedia kan bijvoorbeeld een link zijn. Maar moet dat ook? Nee, liever niet. Alleen als een gebeurtenis met jaartal in het artikel zo belangrijk is dat je door op die jaartallink te klikken in het overzicht van dat jaar die gebeurtenis wel zou willen terugvinden, is de link functioneel. Dat komt neer op zeer belangrijke gebeurtenissen zoals de explosie van de eerste atoombom (1945) en het geboorte- en sterfjaar in biografieën teneinde lezers inzicht te geven in het tijdperk waarin de persoon leefde en de historische gebeurtenissen die toen plaatsvonden (een gewoonte die op Wikipedia in de loop der jaren is gegroeid en nu standaard wordt toegepast). Publicatiejaren van een boek of film vallen hier vrijwel nooit onder.
Probeer een link in een artikel maar één keer te maken, bij het eerste voorkomen van de term. Misschien in een lang artikel nog eens verderop. Verder verdient het aanbeveling zowel de eerste vermelding in de tekst als de eerste vermelding in een infobox te linken, omdat de volgorde waarin de twee worden gelezen kan variëren.
Links binnen de Nederlandstalige Wikipedia
[bewerken | brontekst bewerken]Wikilinks – links binnen Wikipedia, bijvoorbeeld naar artikelen die al zijn aangemaakt – zijn te maken door dubbele blokhaken om de naam van het artikel te zetten. [[Sacharose]] resulteert bijvoorbeeld in Sacharose.
Merk op dat, hoewel artikelnamen automatisch met een hoofdletter beginnen, dit in wikilinks niet noodzakelijk is. [[sacharose]] resulteert nog altijd in een link naar het artikel over Sacharose. Zie ook de richtlijnen met betrekking tot het benoemen van een pagina.
Let op dat u, wanneer u linkt naar naamruimten binnen de Nederlandstalige Wikipedia, de desbetreffende naamruimte meeneemt in de wikilink. [[Overleg:Voetbal]] resulteert in Overleg:Voetbal, terwijl [[voetbal]] resulteert in voetbal. Controleer ook altijd even of de links kloppen. Een link naar suiker zal namelijk linken naar een doorverwijspagina, terwijl waarschijnlijk sacharose wordt bedoeld. Soms, maar niet altijd, is dat direct zichtbaar doordat de link donkerrood wordt. Andere vaak voorkomende doorverwijspagina's zijn plaats- en provincienamen, afkortingen, woorden met meerdere betekenissen en begrippen die specifiek zijn voor een land, bijvoorbeeld Staatssecretaris.
Met alternatieve tekst
[bewerken | brontekst bewerken]Het is mogelijk om een andere tekst die moet verschijnen op te geven in plaats van de naam van het artikel. [[Sacharose|zoet poeder]] resulteert bijvoorbeeld in zoet poeder, een link naar het artikel over sacharose, maar met de tekst "zoet poeder". Deze functie is bijzonder handig wanneer de naam van een artikel niet goed in het zinsverband past.
Voor meervouden is een nog veel handigere manier van werken. Stel dat u wilt linken naar het artikel "Hond", maar dat u in uw tekst de meervoudsvorm gebruikt. U hoeft dan geen gebruik te maken van een | (een zogenaamde pipe). [[Hond]]en resulteert dan in Honden. Wanneer dit niet kan, omdat het enkelvoud geen deel is van het meervoud, moet u alsnog een | gebruiken, bijvoorbeeld in [[draak|draken]].
Bij doorverwijspagina's komt het vaak voor dat een tekst "xxx" gelinkt moet worden naar de pagina "xxx (yyy)". Hiervoor bestaat de zogenaamde pipe-truc: wanneer u [[Java (eiland)|]] (dus met pipe, maar zonder tekst na de pipe) invoert, wordt dat tijdens het opslaan van de pagina automatisch aangepast in [[Java (eiland)|Java]] en verschijnt de tekst alsof u dat laatste had geschreven. Ditzelfde procedé werkt ook voor pagina's met spaties in de naam ([[Rio de Janeiro (staat)|]] resulteert in [[Rio de Janeiro (staat)|Rio de Janeiro]]) en voor naamruimtes ([[Wikipedia:Links|]] resulteert in [[Wikipedia:Links|Links]]). Deze pipe-truc werkt echter niet in referenties en fotogalerijen.
Naar nog niet bestaande artikelen
[bewerken | brontekst bewerken]Voor links naar nog niet bestaande artikelen of andere pagina's wordt dezelfde code gebruikt als voor links naar bestaande onderdelen op Wikipedia. [[Link naar nog niet bestaande pagina]] resulteert in Link naar nog niet bestaande pagina. De rode kleur geeft aan dat de pagina nog niet bestaat; een klik op de link leidt naar een scherm met de mogelijkheid om het artikel alsnog aan te maken. Hoewel een link naar een niet-bestaand artikel er anders uitziet dan een link naar wel bestaand artikel, gaat het maken van de link op dezelfde manier. Het grote voordeel van deze methode is dat de links al goed staan op het moment dat iemand het beoogde artikel aanmaakt.
Let op met enkelvoud en meervoud. Vaak wordt een link aangemaakt in het meervoud, terwijl de titel van het artikel in het enkelvoud is. De link zal dan ook rood worden en het is net alsof er nog geen artikel over het onderwerp bestaat. Een voorbeeld: volwassen stamcellen en volwassen stamcel. In zo'n geval kunt u de eerdergenoemde methode voor meervouden toepassen: [[volwassen stamcel]]len resulteert in volwassen stamcellen.
Let op dat u in uw link een schrijfwijze gebruikt conform de richtlijnen in het benoemen van een pagina. U zorgt hiermee dat mensen die via uw link een pagina aanmaken de pagina ook meteen de juiste naam geven. Gebruik dus geen [[fOuTePag!n4TiTe1]], maar een [[Goede paginatitel]].
Categorielinks
[bewerken | brontekst bewerken]Het linken naar categorieën is niet gebruikelijk maar kan in bepaalde situaties gewenst zijn. Door het toevoegen van een ":" (dubbele punt) wordt voorkomen dat het artikel zelf wordt gecategoriseerd. Dus [[:categorie:Wetenschap]] is een manier om een link te maken naar de categorie "Wetenschap".
Wanneer u echter [[Categorie:Wetenschap]] schrijft komt het betreffende artikel zelf in deze categorie terecht. De Nederlandstalige Wikipedia maakt intensief gebruik van een klassificering van artikelen in categorieën. Er is een handleiding voor het gebruik van categorieën. Deze links komt u onderaan veel artikelen tegen.
Redirect-links
[bewerken | brontekst bewerken]Door een redirect-link te maken is het mogelijk om vanuit een bepaalde bladzijde automatisch naar een bepaalde pagina door te schakelen. Zo is bijvoorbeeld TU Delft een redirect-pagina. Er staat de volgende tekst op: #REDIRECT[[Technische Universiteit Delft]]. Zo wordt de gebruiker vanaf deze pagina doorgeschakeld naar Technische Universiteit Delft. Op deze manier kunt u bijvoorbeeld artikelen met veel verschillende namen naar één centraal artikel doen verwijzen. Zie verder Help:Redirect voor meer uitleg.
Linken naar afbeeldingen, bestanden en andere media
[bewerken | brontekst bewerken]Indien u alleen een link naar een bestand, een geluidsfragment of film wilt plaatsen, gebruik dan de Media-naamruimte. [[Media:Aardhommel_kleine.jpg]] (dus "Media" in plaats van "Bestand") resulteert in Media:Aardhommel_kleine.jpg. Ook hierbij kunt u een alternatieve tekst opgeven d.m.v. een "|" (pipe): Kleine aardhommel op bloem.
Naar de beschrijvingpagina van een bestand linken
[bewerken | brontekst bewerken]Wanneer u op een overlegpagina een bestand wilt bespreken, kan het nodig zijn om naar de beschrijvingspagina van het bestand te linken. Dit gaat heel eenvoudig: [[:Bestand:Aardhommel_kleine.jpg]] resulteert in Bestand:Aardhommel_kleine.jpg.
Links naar andere Wikimedia-projecten
[bewerken | brontekst bewerken]Taallinks (of interwiki-links) naar andere Wikipedia's
[bewerken | brontekst bewerken]Taallinks, ook wel interwiki-links genoemd, zijn de links in het linkermenu op iedere pagina die verwijzen naar artikelen met hetzelfde onderwerp op anderstalige Wikipedia's. Ter illustratie: het artikel "Hond" gaat over hetzelfde onderwerp als het artikel "Dog" in de Engelstalige Wikipedia. Iemand die het Nederlandstalige artikel "Hond" bezoekt, kan via het menu aan de linkerkant doorklikken naar het Engelstalige artikel "Dog". Andersom kan iemand vanuit het Engelstalige artikel "Dog" doorklikken naar het Nederlandstalige artikel "Hond".
Deze interwiki-links worden sinds maart 2013 op Wikidata toegevoegd. Het wijzigen van interwiki-links gaat via de knop Koppelingen bewerken, die zichtbaar is onder het kopje In andere talen in de zijbalk links. Voor de invoering van Wikidata waren de interwiki-links rechtstreeks in de artikelen opgenomen. Zie voor meer informatie Wikipedia:Overschakeling naar Wikidata.
"Gewone" links naar andere Wikipedia's
[bewerken | brontekst bewerken]Nu is het mogelijk dat u geen taallink wilt maken, maar een gewone link in uw artikel. Dit kunt u bereiken met [[w:xx:blabla]]. [[w:en:Encyclopedia|Encyclopedia]] resulteert bijvoorbeeld in Encyclopedia. Het is echter niet de bedoeling om dit in de "lopende" artikeltekst te doen! Het mag wel bij bijvoorbeeld bronvermeldingen onderaan de pagina, en uiteraard op overlegpagina's. Bovendien is het gewenst aan te geven dat de link verwijst naar een pagina buiten de Nederlandstalige Wikipedia en in een andere taal, mocht dat zo zijn, bijvoorbeeld door als volgt te linken: [[w:en:Encyclopedia|Encyclopedia (Artikel in Engelstalige Wikipedia)]], wat dan Encyclopedia (Artikel in Engelstalige Wikipedia) geeft.
Naar Wikibooks
[bewerken | brontekst bewerken]Eenzelfde principe wordt aangehouden voor links naar Wikibooks: [[b:xx:blabla]]. [[b:en:Dutch|Dutch]] resulteert bijvoorbeeld in Dutch.
Externe links (externe verwijzingen)
[bewerken | brontekst bewerken]Onder externe links worden links naar locaties buiten de Nederlandstalige Wikipedia verstaan. Externe links in de tekst opnemen is in principe niet toegestaan, tenzij de link in een voetnoot staat, of in een apart kopje 'Externe link(s)' onderaan de tekst. Om een externe link te maken, plaatst u de URL, te beginnen met http:// of https://. Zo resulteert http://example.com/ in http://example.com/.
Let op: de software waarvan Wikipedia gebruik maakt, herkent externe links aan http:// of https:// en niet alleen aan de tekst "www." gevolgd door ".nl", ".be", ".com", enzovoorts. Alle daarop volgende tekst, tot aan de volgende komma, punt of spatie, wordt gezien als een onderdeel van de URL.
Met alternatieve tekst
[bewerken | brontekst bewerken]Het plaatsen van enkele blokhaken om de URL en de tekst die de link moet aangeven geeft u de mogelijkheid een externe link op te geven, terwijl niet de URL, maar een alternatieve tekst wordt weergegeven. [http://example.com/ Site met uitgebreide informatie] resulteert in Site met uitgebreide informatie. Let op de spatie tussen de URL en de weer te geven tekst.
[http://example.com/] resulteert in [1].
Spaties en blokhaken in URL's
[bewerken | brontekst bewerken]Vanwege de bijzondere betekenis van spaties en blokhaken kunnen deze niet direct worden gebruikt in een URL bij het extern linken op Wikipedia. In plaats hiervan kan een spatie in een adres worden vervangen door %20 (20 is de ASCII-code voor een spatie in hexadecimale notatie), een blokhaak openen door %5B en een blokhaak sluiten door %5D.
Voor de fictieve URL http://example.com/foo.html?zut[AA]=bar wordt dat bijvoorbeeld
- [http://example.com/foo.html?zut%5BAA%5D=bar Foo op example.com].
Dit geeft
terwijl direct gebruik van blokhaken rommel geeft en naar de verkeerde URL wijst:
- [AA=bar Foo op example.com].
Andere talen dan Nederlands
[bewerken | brontekst bewerken]U kunt externe links naar andere talen ook markeren met een taalsjabloon, bijvoorbeeld:
- (en) Nieuwspagina BBC
- (de) Knopper.Net
In dit voorbeeld werd de volgende code gebruikt:
- {{en}}[http://news.bbc.co.uk/ Nieuwspagina BBC]
- {{de}}[http://www.knopper.net/ Knopper.Net]
Interne links
[bewerken | brontekst bewerken]Onder interne links verstaan we links binnen een pagina. Denk bijvoorbeeld aan een link naar een bepaalde kop in een artikel. [[#Identificatie|Ga naar de identificatie-sectie]] resulteert in een link naar de kop "Identificatie", met "Ga naar de identificatie-sectie" als de weer te geven tekst. Wilt u vanaf een artikel linken naar een onderdeel van een ander artikel, doe dat dan door middel van [[Zomaar een pagina#Identificatie]].
"Verankeringen" maken
[bewerken | brontekst bewerken]Merk op dat bovenstaande methode alleen werkt bij koppen. Stel voor dat u naar iets anders wilt linken dan een kop en de bijbehorende tekst, bijvoorbeeld een tabel. Hiervoor moet u een id-attribuut toevoegen aan de HTML-tag om straks aan te kunnen geven waarnaar gelinkt wordt. Daarvoor gebruiken we het sjabloon {{Anker}}. Zie de sjabloonpagina voor uitleg over het gebruik.
De bijbehorende interne link valt op de eerder genoemde manier te maken, dus [[#Identificatie]] of [[Artikelnaam#Identificatie]].
Protocol-relatieve URL's
[bewerken | brontekst bewerken]Een deel van de gebruikers die Wikipedia bezoeken, bekijkt en bewerkt Wikipedia via HTTPS-pagina's. In sommige pagina's, zoals portalen, worden er wel eens links aangebracht om een pagina te bewerken, geforceerd te verversen (purgen) en dergelijke. Om ervoor te zorgen dat gebruikers die van het HTTPS-protocol gebruikmaken binnen het HTTPS-protocol kunnen blijven werken, worden met name links naar [http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=... aangepast, waarbij de http: weggelaten wordt. Dit ziet er dan uit als [//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=... bij het bewerken van een pagina. Voor interne links, interwikilinks en interprojectlinks is dit niet van toepassing omdat die automatisch al het protocol van de gebruiker blijven aanhouden. Voor meer achtergrondinformatie, zie het Signpost-bericht op de Engelstalige Wikipedia: Protocol-relative URLs coming.
Overzicht
[bewerken | brontekst bewerken]| In te typen | Weergegeven tekst | Linkt naar | Alternatieve tekst toe te voegen achter een | (pipe)? |
|---|---|---|---|
| [[Spanje]] | Spanje | Het artikel "Spanje" | Ja |
| [[hond]]en | honden | Het artikel "Hond" | Nee |
| [[Java (eiland)|]] | Java | Het artikel "Java (eiland)" | Nee |
| [[Gebruiker:Jan|]] | Jan | De gebruikerspagina "Gebruiker:Jan" | Nee |
| [[Media:Aardhommel_kleine.jpg]] | Media:Aardhommel_kleine.jpg | Het bestand "Aardhommel_kleine.jpg" | Ja |
| [[:Bestand:Aardhommel_kleine.jpg]] | Bestand:Aardhommel_kleine.jpg | De omschrijvingspagina "Bestand:Aardhommel_kleine.jpg" | Ja |
| [[s:Nederlandse grondwet]] | s:Nederlandse grondwet | brontekst van de Nederlandse grondwet op nl.wikisource | Ja |
| [[b:HTML]] | b:HTML | Module HTML op nl.wikibooks | Ja |
| [[w:en:Something]] | w:en:Something | Het artikel "Something" op de Engelse Wikipedia | Ja |
| http://kruid.org/ | http://kruid.org/ | De website "http://kruid.org" | Nee |
| [http://kruid.org/] | [1] | De website "http://kruid.org/" | Nee |
| [http://kruid.org/ Kruiden] | Kruiden | De website "http://kruid.org/" | Nee |
| #REDIRECT[[Technische Universiteit Delft]] | (Doorschakeling naar het artikel "Technische Universiteit Delft") | Het artikel "Technische Universiteit Delft" | Nee |
| [[:Categorie:Spanje]] | Categorie:Spanje | De categoriepagina "Categorie:Spanje" | Ja |
| [[#Identificatie]] | #Identificatie | De sectie gemarkeerd met het id-attribuut "Identificatie" op de huidige pagina | Ja |
| [[Blaat#Identificatie]] | Blaat#Identificatie | De sectie gemarkeerd met het id-attribuut "Identificatie" op de pagina "Blaat" | Ja |