Martinikerk (Bolsward)
| Martinikerk Bolsward | ||||
|---|---|---|---|---|
De Martinikerk in 2014
| ||||
| Plaats | Bolsward | |||
| Gewijd aan | Martinus van Tours | |||
| Coördinaten | 53° 4′ NB, 5° 32′ OL | |||
| Gebouwd in | vijftiende eeuw | |||
| Monumentale status | rijksmonument | |||
| Monumentnummer | 9812 | |||
| Detailkaart | ||||
| Afbeeldingen | ||||
De noordzijde van de kerk in 2010
| ||||
| Officiële website | ||||
| ||||
De Martinikerk is een gotisch kerkgebouw van de Hervormde Gemeente in Bolsward in de provincie Friesland.
De Martinikerk van Bolsward, een van oorsprong rooms-katholieke kerk, was in de middeleeuwen een decanaatskerk in Westergo. In de 15e eeuw werd, van 1446 tot 1466, de kerk vernieuwd en uitgebreid. Iets eerder in de 15e eeuw was de toren al gebouwd. In 1459 werd de kerk gewijd door de toenmalige bisschop van Utrecht, David van Bourgondië. De kerk wordt een pseudobasiliek genoemd vanwege de relatief lage lichtbeuken.
In de kerk zijn in de noordbeuk schilderingen bewaard gebleven uit de tweede helft van de 15e eeuw. Het betreft diverse Bijbelse voorstellingen, waaronder de geboorte van Christus (zie: afbeelding). In de kerk staan koorbanken, die deels afkomstig zijn uit de Broerekerk van Bolsward en deels uit de Martinikerk zelf. De banken zijn versierd met gotisch snijwerk (zie afbeelding) van de hand van beeldsnijder Rommert. Bijzonder is een afbeelding van de duivel aan de zijkant van een van de koorbanken waaraan een volksverhaal is verbonden.
Ook de preekstoel is voorzien van veel beeldsnijwerk; de vier panelen beelden de vier jaargetijden uit. De preekstoel, gemaakt in 1662, wordt als het ware gedragen door twee adelaars en een engel. De doopvont hoorde niet oorspronkelijk in de Martinikerk, maar is afkomstig uit Kuinre. De vroedschapsbank dateert uit 1722. Onder de grafzerken vallen op de in 1620 door Hans Schuuneman gemaakte portretzerk voor Godschalk van Heerma en diens tweede vrouw Sits van Cammingh en de renaissancezerken gemaakt door Benedictis Gerbrandtsz.[1] Een aantal grafzerken zijn afkomstig uit de in 1950 afgebroken Eilandskerk in Amsterdam. Twee gedenkramen van Louis Boermeester herinneren de kerkgangers aan de Tweede Wereldoorlog.
Het orgel, met 42 registers en 3186 pijpen, is gebouwd door de orgelbouwer Albertus Antoni Hinsz. De opdracht werd in 1776 verstrekt door burgemeester Nicolaas Elgersma. Het orgel werd in 1781 in gebruik genomen en is diverse malen uitgebreid en in 2002 gerestaureerd.
De toren heeft vier luidklokken, respectievelijk voor mannen (uit 1640), vrouwen (uit 1533), jongens (uit 1688) en meisjes (uit 1955).[2]
-
Interieur Martinikerk (met Hinsz-orgel) (2010)
-
Houtsnijwerk koorbank (Mozes slaat water uit de rots) (2010)
-
Detail van de preekstoel (2010)
-
Interieur Martinikerk (2010)
-
Schildering geboorte van Christus (2010)
-
Hinsz-orgel (1999)
- martinikerkbolsward.nl
- Karstkarel, Peter Alle middeleeuwse kerken: Van Harlingen tot Wilhelmshaven (2007) Leeuwarden/Groningen, Uitgeverij Noordboek, ISBN 978 9033005589
- Martinikerk Bolsward, Kerkelijk Bureau Hervormde Gemeente Bolsward
Noot