The Entertainer (Joplin)
| The Entertainer A Rag Time Two Step | ||||
|---|---|---|---|---|
| Componist | Scott Joplin | |||
| Soort compositie | ragtime | |||
| Gecomponeerd voor | piano | |||
| Compositiedatum | 1902 | |||
| Opgedragen aan | James Brown and his mandoline club | |||
drukvorm
| ||||
| ||||
The Entertainer is een compositie van Scott Joplin uit 1902.
Origineel
[bewerken | brontekst bewerken]De subtitel luidt A rag time two step, dat terugvoert op een populaire dansvariant binnen de ragtime. Het verscheen op 29 december 1902 in druk bij John Stark & Son in Saint Louis, tegelijkertijd met A breeze from Alabama en Elite syncopations. Op het voorblad van de uitgave staat een karikatuur van een zwarte man in net pak. Het werk voor piano solo is opgedragen aan de verder onbekend gebleven 'James Brown and his mandoline club'. De link tussen het nummer en de mandoline werd gezien in de gelijkenis van geluid tussen de piano en het plukken en tremoleren op de mandoline, maar dan op de piano. Er is een versie bekend voor twee mandolines en een gitaar. Daarnaast wordt het ook veel gespeeld op een keyboard, waarbij het vaak vergezeld gaat van een ritme, wat het dansende element van het stuk goed doet uitkomen.
The entertainer heeft een themastructuur van intro-A-A-B-B-A-C-C-intro2-D-D. Het is geschreven in de toonsoort C-majeur, maar er wordt af en toe uitgeweken naar de subdominant F-majeur.
Jaren 70
[bewerken | brontekst bewerken]| The Entertainer | ||||
|---|---|---|---|---|
| Single van: Marvin Hamlisch | ||||
| Van het album: Soundtrack The Sting'' | ||||
| B-kant(en) | Solace | |||
| Uitgebracht | 1974 | |||
| Genre | ragtime | |||
| Duur | 2:57 | |||
| Label | MCA Records | |||
| Producent(en) | Marvin Hamlisch | |||
| Hoogste positie(s) in de hitlijsten | ||||
| ||||
| (en) MusicBrainz-pagina | ||||
| ||||
The Entertainer en andere muziek van Joplin kregen in 1970 een revival. Er verschenen twee albums onder de titel Scott Joplin: Piano Rags, die met name in de Verenigde Staten goed verkochten. Van deel 1 zouden uiteindelijk meer dan een miljoen exemplaren verkocht worden; een bestseller van het platenlabel Nonesuch. Uitvoerende John Rifkin was genomineerd voor een Grammy Award, maar zou naast de hoofdprijs grijpen.
De componist van filmmuziek Marvin Hamlisch gebruikte de muziek, arrangeerde en orkestreerde het nummer voor de film The Sting. Het verscheen daarbij op single en werd net als de film een succes. Hamlisch ontving de Academy Award for Best Original Score voor The entertainer. Hamlisch zette daarbij het voorbeeld neer, want in de navolgende jaren verschenen er versies van bijvoorbeeld Bert Kaempfert, Paul Mauriat en soortgelijke orkesten.
Hitnotering
[bewerken | brontekst bewerken]De single haalde de derde plaats in de Billboard Hot 100. In de Britse Single Top 50, sukkelde The enterainer wat voort. Ze stond dertien weken genoteerd, maar kwam niet hoger dan een 25e plaats.
Het plaatje was twee weken achtereen alarmschijf.
| Hitnotering: week 21 t/m 30 in 1974 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Week: | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | ||||||||||
| Positie: | 22 | 11 | 8 | 6 | 7 | 11 | 18 | 27 | 36 | 40 | uit | |||||||||
Nederlandse Daverende 30
[bewerken | brontekst bewerken]| Hitnotering: 18-5-1974 t/m 5-7-1974 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Week: | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | |||||||||||||
| Positie: | 30 | 22 | 10 | 7 | 6 | 9 | 15 | uit | ||||||||||||
Belgische BRT Top 30
[bewerken | brontekst bewerken]| Hitnotering: 6-7-1974 t/m 26-7-1974 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Week: | 1 | 2 | 3 | |||||||||||||||||
| Positie: | 21 | 26 | 27 | uit | ||||||||||||||||
Vlaamse Ultratop 30
[bewerken | brontekst bewerken]| Hitnotering: 6-7-1974 t/m 19-7-1974 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Week: | 1 | 2 | ||||||||||||||||||
| Positie: | 27 | 22 | uit | |||||||||||||||||
Radio 2 Top 2000
[bewerken | brontekst bewerken]| Nummer met notering(en) in de NPO Radio 2 Top 2000[noot 1] | '99 | '00 | '01 | '02 | '03 | '04 | '05 | '06 | '07 | '08 | '09 | '10 | '11 | '12 | '13 | '14 | '15 | '16 | '17 | '18 | '19 | '20 | '21 | '22 | '23 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| The entertainer | 1928 | 1911 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
- ↑ 1, 2, 3, … geeft de plaats aan; vet = hoogste notering. * = nummer was nog niet uitgekomen; - = nummer was niet genoteerd.
Trivia
[bewerken | brontekst bewerken]- The Entertainer wordt in Nederland veel gebruikt in reclamespotjes voor kattenvoer van Felix.
- De Duitse schlager Dicke Titten Kartoffelsalat is qua melodie deels afgeleid van The Entertainer.
- dutchcharts (Daverende 30/Ultratop30), VRT Top30, Nederlandse Top 40, UK Singles Chart
- www.discogs.com
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel The Entertainer (rag) op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- IMSLP
- er zijn talloze opnamen van dit werk beschikbaar