Verdsreligion
Ein verdsreligion er ein religion som er internasjonalt utbreidd og har mange tilhengjarar. Til dømes er kristendommen og islam dei mest utbreidde religionane i verda. Dei 12 klassiske verdsreligionane er:
- Buddhisme
- Hinduisme
- Islam
- Jødedom
- Konfusianisme
- Kristendom
- Taoisme
- Baha'i
- Djainisme
- Shintoisme
- Sikhisme
- Zoroastrisme (parsisme)
Det blir likevel opp til kvar einskild korleis ein vil definere verdsreligionar. Det finst ikkje eit fast og etablert kriterium for kor mange tilhengjarar ein religion må ha for å bli kalla ein verdsreligion.
Religionane etter talet på tilhengjarar
[endre | endre wikiteksten]Det er viktig å vere merksam på at alle statistikkar og tal som dei i lista under er usikre og vanskeleg å verifisere. Denne lista inkluderer organiserte religionar og uformelle religionar, som kinesiske folkereligionar. Lista inneheld og tal for ikkje-religiøse.
- Kristendom: 2,1 milliardar (oppstod ca år 27, og har delt seg i mange greiner.
- Romersk-katolsk: 1,098 milliardar
- Austleg ortodoks: 240 millionar
- Afrikanske sekter: 110 millionar
- Pinserørsla: 105 millionar
- Presbyterianske kyrkjer: 75 millionar
- Anglikanske og episkopale kyrkjer: 73 millionar
- Baptistar: 70 millionar
- Metodistar: 70 millionar
- Lutherske: 64 millionar
- Jehovahs vitne: 14,8 millionar
- Siste dagars kristne: 12,5 millionar
- Adventistar: 12 millionar
- Apostolisk: 10 millionar
- Stone-Campbell Restoration Movement: 5,4 millionar
- New Thought (Unity, Christian Science, etc.): 1,5 millionar
- Brethren (inkl. Plymouth): 1,5 millionar
- Mennonitar: 1,25 millionar
- Kvekar: 300 000
- Islam: 1,3 milliardar (oppstod ca 622), og har delt seg i fleire greiner: ***
- Ikkje-religiøse/Ateistar: 1,1 milliard
- Denne kategorien inneheld svært mange ulike livssyn som ikkje er religiøse. Kategorien inneheld og livssynshumanisme, fritenkjarar, deistar, pantheisar og Juche. For meir informasjon sjå, Adherents.com Arkivert 2010-01-29 ved Wayback Machine.
- Hinduisme: 1 milliard (oppstod omtrent 1500 fvt.
- Vaishnavisme: 580 millionar
- Shaivisme: 220 millionar
- Hinduiske reformrørsler: 22 millionar
- Lingayatisme: 10 millionar
- Kinesisk folkereligion: 394 millionar
- Dette er ikkje ein einskild organisert religion, men inkluderer element frå taoismen, konfusianismen, buddhismen og tradisjonelle religionar.
- Buddhisme: 376 millionar (oppstod 6. hundreåret fvt.)
- Mahayana: 185 millionar
- Theravada: 124 million ar
- Vajrayana/Tibetansk buddhisme: 20 millionar
- Tradisjonelle religionar: 300 million ar
- Dette er ikkje ein organisert religion, men ei rad ulike tradisjonelle religionar, som animisme og sjamanisme.Sidan afrikanske religionar og diasporareligionar er telt for seg sjølv er dei fleste i denne kategorien frå Asia.
- Tradisjonelle afrikanske religionar og diasporareligionar : 100 millionar
- Dette er ikkje éin religion, men inkluderer fleire ulike trusretningar og filosofiske system frå blant anna joruba-folket, ewe og bakongo. Desse religionane har hatt stor innverknad på trua til den afrikanske diasporaen i Amerika.
- Sikhisme: 23 millionar (oppstod på 1500-talet)
- Spiritisme: 15 millionar (oppstod midt på 1900-talet)
- Dette er ikkje ein organisert religion, men ei rad ulike trussystem inkludert Umbanda.
- Jødedom: 14 millionar (oppstod 1200-talet f.Kr.)
- Konservative jødar: 4,5 millionar
- Utilknytta og sekulære: 4,5 millionar
- Reformert jødedom: 3,75 millionar
- Orhodoks jødedom: 2 milliona
- Rekonstruksjonistisk jødedom: 150 000
- Bahá'í-trua: 7 millionar (oppstod på nittenhundretalet)
- Djainisme: 4,2 millionara (oppstod i det sjette hundreåret fvt.)
- Svetambara: 4 millionar
- Sthanakvasi: 750 000
- Digambara: 155 000
- Shinto: 4 millionar (oppstod 300 fvt.)
- Dette er talet på folk som identifiserer seg sjølv med Shinto som primæreligion. Dersom alle som av historiske eller kulturelle grunnar kan kallast Shinto skal inkluderast vil atlet nærme seg 100 millionar.
- Cao Dai: 4 millionar (oppstod 1926)
- Zoroastrisme: ikkje meir enn 200 000 (oppstod: ein gong mellom det 16ande og sjette hundreåret fvt.)
- Parsisme: 110 000
- Gabar: 20 000
- Falun Gong: før undertrykkinga: 70-100 millionar; offisilet tal frå Kina: 2,1 millionar* (oppstod 1992)
- Falun Gong blir ikkje alltid rekna som ein religion av tilhengjarane eller observatørar.
- Tenrikyo: 2 million (oppstod 1838)
- Nypaganisme: 1 million (oppstod på 1900-talet)
- Dette er ein samleterm for mange religionar som wicca, åsatru, ny-druidisme, og polyteistiske rekonstruktivistiske religionar
- Unitær universalisme: 800 000 (oppstod: 1961)
- Rastafari: 600 000 (oppstod tidleg på 1930-talet)
- Scientologi: 500 000 (oppstod i 1952)[1]
Oversyn over dei største religionsgruppene i verda
[endre | endre wikiteksten]| Namn på gruppa | Namn på religionen | Tal på tilhengjarar | Når oppstod religionen | Geografisk område |
|---|---|---|---|---|
| Abrahamittiske religionar 3,4 milliardar |
Kristendom | 2100 millionar | 1. hundreåret | Verdsomspennande med unntak av Nord-Afrika, den arabiske halvøya, delar av Sentral-asia, Aust-Asia, Kina og Søraust-Asia |
| Islam | 1300 millionar | år 622 | Midt-Austen, Nord-Afrika, Sentral-Asia, Sør-Asia, Vest-Afrika og Indonesia | |
| Jødedom | 14 millionar | 13. hundreåret fvt. | Israel, USA, Europa | |
| Bahá'í | 7 millionar | 19. hundreåret | Asia, hovudsakleg India, Afrika og Latin-Amerika | |
| Dharmiske religionar 1,4 milliardar |
Hinduisme | 1000 millionar | 1500 fvt. (delar oppstod 2600 fvt.) |
det indiske subkontinentet, Fiji, Guyana, Mauritius og Sri Lanka |
| Buddhisme | 376 millionar | sjette hundreåret fvt. | det indiske subkontinentet, Kina, Tibet, Japan og Søraust-Asia | |
| Sikhisme | 23 millionar | 1469-1708 | India - Punjab | |
| Djainisme | 4,2 millionar | sjette hundreåret fvt. | India, Storbritannia, Canada og Aust-Afrika | |
| Andre religionar 900 millionar |
Kinesiske folkereligionar | 394 millionar | 550-479 fvt. | Kina |
| Innfødde religionar | 300 millionar | India, Afrika | ||
| Tradisjonelle afrikanske og diasporareligionar | 100 million ar | frå 580-talet fvt. | Afrika | |
| Shintoisme | 4 millionar | 300 fvt. | Japan | |
| Zoroastrisme | 200 000 | 16.-6. hundreåret fvt. | Iran, India |
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]Fotnotar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Kjelda til denne statistikken, med unnatak av tala for Falun Gong er: Adherents.com Arkivert 2010-01-29 ved Wayback Machine., oppdatert i 2005. Slik statistikk som dette er vanskeleg, for meir om metodikken sjå: Adherents.coms forklåring Arkivert 2010-01-29 ved Wayback Machine..