Przejdź do zawartości

baba

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: Babababbababàbabâbabăbàbabába
baby (1.1)
baba (1.2)
baba (1.3)
baby (1.7)
baba (1.8)
baba (1.10)
baby (1.11)
baby (1.12)
baba (1.14)
wymowa:
IPA[ˈbaba], AS[baba]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) pot. rub. lub pogard. o kobiecie, żonie, partnerce życiowej[1][2]
(1.2) pot. przekupka, zwykle starsza, zwłaszcza przywożąca towar ze wsi[1]
(1.3) kulin. ciasto, zazwyczaj drożdżowe, pieczone w wysokiej formie o okrągłej podstawie i karbowanych ścianach bocznych
(1.4) przen. o mężczyźnie tchórzliwym, nieśmiałym, zniewieściałym
(1.5) przest. stara kobieta[1]
(1.6) st.pol. stręczycielka[3]
(1.7) st.pol. szach. królowa[3]
(1.8) łow. sójka lub dzika kaczka
(1.9) ciężki tłuczek do ubijania żwiru
(1.10) młot kafara (maszyny do wbijania pali fundamentowych)
(1.11) archeol. prymitywna kamienna rzeźba
(1.12) daw. bagno, mokradła
(1.13) reg. łódz. latawiec z poskładanego papieru[4]
(1.14) sport. w krokiecie kołek, od którego rozpoczynana jest gra[5]
(1.15) czarownica, wiedźma[2]
(1.16) żebraczka, uboga kobieta[2]
(1.17) wiejska kobieta pomagająca przy porodach, lecząca ziołami, stosująca praktyki magiczne[2]
(1.18) st.pol. babcia
odmiana:
(1.1-14)
przykłady:
(1.1) Baby, ach te baby, czym by bez nich był ten świat.[6]
(1.1) Odkąd Heniek znalazł sobie babę, przestał pić.
(1.1) Waldek dzwonił, że nie przyjdzie, bo go baba nie puściła.
(1.1) Baby jakieś inne.
(1.2) Nie kupuję jajek w markecie, zamawiam u baby.
(1.3) Na stole stały świąteczne baby.
(1.11) Przy drodze stała kamienna baba.
(1.17) Baba się znała na chorobach i lekach, zamawiała, odczyniała[7].
składnia:
kolokacje:
(1.1) oglądać się / latać / uganiać się za babami • herod-babababa-chłopbaba-grzmotbaba-chłop
(1.2) krupna baba
(1.3) świąteczna babababa drożdżowababa piaskowa
(1.15) Baba Jagababa-jagababa-jędza
synonimy:
(1.1) babsztyl, babsko
(1.3) babka
(1.4) fajtłapa
(1.13) boba, bob
(1.14) pikieta
(1.17) znachorka, babka
antonimy:
(1.1) chłop
(1.4) macho
hiperonimy:
(1.3) ciasto
(1.17) akuszerka
(1.18) ascendentka
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. babcia ż, babunia ż, babiniec ż, babiarz m, babol m
zdrobn. babina ż, babka ż, babeczka ż, babuleńka ż
zgrub. babsko n, babon m, babsztyl m
przym. babi, babski, babciny
czas. babieć
związki frazeologiczne:
baba jak dzieżababa jak rzepababa jak procababa jak piecbaba z maglachodzić na babypies na babydziada z babą brakujemasz babo placekskuś baba na dziadatere-fere kuku, strzela baba z łuku
przysłowia: baba z wozu, koniom lżejgdzie diabeł nie może, tam babę poślebaba swoje, czart swojebaba w progi, cisza w noginie miała baba kłopotu, kupiła sobie prosięgdy chłop baby nie bije, to jej wątroba gnijebaba swoje, chłop swoje
etymologia:
stary ogólnosłowiański wyraz onomatopeiczny, powstały przez dziecinne zwielokrotnienie sylaby; por. tata, mama, niania, ciocia[8][9].
(1.12) źródłosłów dla pol. Babimost[10]
uwagi:
zob. też baba w Encyklopedii staropolskiej
zob. też baba w Wikipedii
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Hasło „baba I” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasła baba I w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. 3,0 3,1 Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Felicja Wysocka, Mały słownik zaginionej polszczyzny, red. nauk. Felicja Wysocka, Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2003, ISBN 83-89425-20-3.
  4. Hasło „boba” w: Danuta Bieńkowska, Marek Cybulski, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik dwudziestowiecznej Łodzi, WUŁ, Łódź 2007, ISBN 978-83-75-25095-4, s. 178.
  5. Hasło „baba” w: Krokiet w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X.
  6. fragment tekstu popularnej piosenki przedwojennej pióra Jerzego Nela (Zymsa)
  7. J.I.Kraszewski, Stara baśń.
  8. Hasło „Baba” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, s. 39.
  9. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „baba” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
  10. Hasło „Babimost” w: Maria Malec, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13857-2, s. 37.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz albański, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) dziadek
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) bot. bób
(1.2) bot. kulin. bób
(1.3) pęcherz
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.3) maskuilo, pusla
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło „baba” w: Euskaltzaindia: Hiztegi Batua, 2016. (zobacz wersję .PDF)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) babcia
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba
(1.2) babcia (rzadko)
odmiana:
(1.1) lp baba, babe, babi, babu, babom, babi, babo; lm babe, baba, babama, babe, babama, babama, babe
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.2) baka
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) anat. usta
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz hiligaynon, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
IPA['ba.βa]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) ślina, ślinka, piana
(1.2) śluz
odmiana:
lm babas
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) saliva
(1.2) humor
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. babear
przym. baboso
rzecz. babeo m, babero
związki frazeologiczne:
etymologia:
śr.łac. baba
uwagi:
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) babay
antonimy:
(1.1) ana, anniy
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

baba (język luo)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz luo, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
wymowa:
znaczenia:

czasownik, forma fleksyjna

(1.1) 3. os. lp czasu teraźniejszego trybu oznajmującego (presente do indicativo) czasownika babar
(1.2) 2. os. lp czasu teraźniejszego trybu rozkazującego (imperativo) czasownika babar
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz shona, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

baba (slovio)

zapisy w ortografiach alternatywnych:
баба
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) babcia
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
zobacz też: Indeks:Slovio - Rodzina
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba[1], stara kobieta
(1.2) pogard. baba, babsztyl
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
por. bábä, bába
źródła:
  1. Nina Trnka, Slovak-English English-Slovak Dictionary, Hippocrene Books, New York 1992, ISBN 0-87052-115-2, s. 3.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) baba, stara kobieta
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
jaga babaježi baba
przysłowie kamor si hudič sam ne upa, pošlje babo
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec, tata[1]
odmiana:
(1.1) jak rzeczowniki w klasie 5/1, ale odmieniające się jak klasa 1
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. Nicholas Awde, Swahili Dictionary & Phrasebook: Swahili-English, English-Swahili, Hippocrene Books, Inc., New York 2007, ISBN 0-7818-0905-3, s. 24.
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec
(1.2) tata
odmiana:
przykłady:
(1.1) N baba bara faxa.Mój ojciec zmarł.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) niski
(1.2) krótki
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

baba (tetum)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) bęben
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) ojciec, tata
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
zobacz też: Indeks:Turecki - Rodzina
źródła:
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) dziadek
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) niemowlę, niemowlak
(1.2) lalka
odmiana:
przykłady:
(1.1)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) bébi, újszülött, csecsemő
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: