baba
Wygląd
baba (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) pot. rub. lub pogard. o kobiecie, żonie, partnerce życiowej[1][2]
- (1.2) pot. przekupka, zwykle starsza, zwłaszcza przywożąca towar ze wsi[1]
- (1.3) kulin. ciasto, zazwyczaj drożdżowe, pieczone w wysokiej formie o okrągłej podstawie i karbowanych ścianach bocznych
- (1.4) przen. o mężczyźnie tchórzliwym, nieśmiałym, zniewieściałym
- (1.5) przest. stara kobieta[1]
- (1.6) st.pol. stręczycielka[3]
- (1.7) st.pol. szach. królowa[3]
- (1.8) łow. sójka lub dzika kaczka
- (1.9) ciężki tłuczek do ubijania żwiru
- (1.10) młot kafara (maszyny do wbijania pali fundamentowych)
- (1.11) archeol. prymitywna kamienna rzeźba
- (1.12) daw. bagno, mokradła
- (1.13) reg. łódz. latawiec z poskładanego papieru[4]
- (1.14) sport. w krokiecie kołek, od którego rozpoczynana jest gra[5]
- (1.15) czarownica, wiedźma[2]
- (1.16) żebraczka, uboga kobieta[2]
- (1.17) wiejska kobieta pomagająca przy porodach, lecząca ziołami, stosująca praktyki magiczne[2]
- (1.18) st.pol. babcia
- odmiana:
- (1.1-14)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik baba baby dopełniacz baby bab celownik babie babom biernik babę baby narzędnik babą babami miejscownik babie babach wołacz babo baby
- przykłady:
- (1.1) Baby, ach te baby, czym by bez nich był ten świat.[6]
- (1.1) Odkąd Heniek znalazł sobie babę, przestał pić.
- (1.1) Waldek dzwonił, że nie przyjdzie, bo go baba nie puściła.
- (1.1) Baby są jakieś inne.
- (1.2) Nie kupuję jajek w markecie, zamawiam u baby.
- (1.3) Na stole stały świąteczne baby.
- (1.11) Przy drodze stała kamienna baba.
- (1.17) Baba się znała na chorobach i lekach, zamawiała, odczyniała[7].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) oglądać się / latać / uganiać się za babami • herod-baba • baba-chłop • baba-grzmot • baba-chłop
- (1.2) krupna baba
- (1.3) świąteczna baba • baba drożdżowa • baba piaskowa
- (1.15) Baba Jaga • baba-jaga • baba-jędza
- synonimy:
- (1.1) babsztyl, babsko
- (1.3) babka
- (1.4) fajtłapa
- (1.13) boba, bob
- (1.14) pikieta
- (1.17) znachorka, babka
- hiperonimy:
- (1.3) ciasto
- (1.17) akuszerka
- (1.18) ascendentka
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. babcia ż, babunia ż, babiniec ż, babiarz m, babol m
- przym. babi, babski, babciny
- czas. babieć
- związki frazeologiczne:
- baba jak dzieża • baba jak rzepa • baba jak proca • baba jak piec • baba z magla • chodzić na baby • pies na baby • dziada z babą brakuje • masz babo placek • skuś baba na dziada • tere-fere kuku, strzela baba z łuku
- przysłowia: baba z wozu, koniom lżej • gdzie diabeł nie może, tam babę pośle • baba swoje, czart swoje • baba w progi, cisza w nogi • nie miała baba kłopotu, kupiła sobie prosię • gdy chłop baby nie bije, to jej wątroba gnije • baba swoje, chłop swoje
- etymologia:
- stary ogólnosłowiański wyraz onomatopeiczny, powstały przez dziecinne zwielokrotnienie sylaby; por. tata, mama, niania, ciocia[8][9].
- (1.12) źródłosłów dla pol. Babimost[10]
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) hag (wyłącznie pejoratywne)
- czeski: (1.3) bábovka
- duński: (1.1) kone w, kælling w, kvindemenneske n
- esperanto: (1.1) virinaĉo
- fiński: (1.1) akka
- jidysz: (1.1) באַבע ż (babe); (1.3) באַבקע ż (babke); (1.5) באַבע ż (babe); (1.15) באַבע ż (babe)
- niemiecki: (1.1) Weib n
- norweski (bokmål): (1.1) kjerring ż
- portugalski: (1.1) mulher ż, velha ż (stara); (1.2) bolo m
- rosyjski: (1.1) баба ż; (1.18) бабушка ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Hasło „baba I” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Hasła baba I w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ 3,0 3,1 Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Felicja Wysocka, Mały słownik zaginionej polszczyzny, red. nauk. Felicja Wysocka, Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2003, ISBN 83-89425-20-3.
- ↑ Hasło „boba” w: Danuta Bieńkowska, Marek Cybulski, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik dwudziestowiecznej Łodzi, WUŁ, Łódź 2007, ISBN 978-83-75-25095-4, s. 178.
- ↑ Hasło „baba” w: Krokiet w: Anna Piotrowicz, Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2004, ISBN 83-232-1378-X.
- ↑ fragment tekstu popularnej piosenki przedwojennej pióra Jerzego Nela (Zymsa)
- ↑ J.I.Kraszewski, Stara baśń.
- ↑ Hasło „Baba” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, s. 39.
- ↑ Hasło „baba” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
- ↑ Hasło „Babimost” w: Maria Malec, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13857-2, s. 37.
baba (język albański)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) ojciec
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz albański, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
baba (język azerski)
- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) dziadek
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język baskijski)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło „baba” w: Euskaltzaindia: Hiztegi Batua, 2016. (zobacz wersję .PDF)
baba (język bośniacki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) babcia
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język chorwacki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1) lp baba, babe, babi, babu, babom, babi, babo; lm babe, baba, babama, babe, babama, babama, babe
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- (1.2) baka
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język dolnołużycki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) baba
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język hiligaynon)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz hiligaynon, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
baba (język hiszpański)
- wymowa:
- IPA: ['ba.βa]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- źródła:
baba (język krymskotatarski)
- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) ojciec
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) babay
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język luo)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) ojciec
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz luo, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
baba (język portugalski)
- wymowa:
- znaczenia:
czasownik, forma fleksyjna
- (1.1) 3. os. lp czasu teraźniejszego trybu oznajmującego (presente do indicativo) czasownika babar
- (1.2) 2. os. lp czasu teraźniejszego trybu rozkazującego (imperativo) czasownika babar
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język shona)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) ojciec
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz shona, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
baba (slovio)
- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- баба
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) babcia
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- zobacz też: Indeks:Slovio - Rodzina
- źródła:
baba (język słowacki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- źródła:
- ↑ Nina Trnka, Slovak-English English-Slovak Dictionary, Hippocrene Books, New York 1992, ISBN 0-87052-115-2, s. 3.
baba (język słoweński)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- jaga baba • ježi baba
- przysłowie kamor si hudič sam ne upa, pošlje babo
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język suahili)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- odmiana:
- (1.1) jak rzeczowniki w klasie 5/1, ale odmieniające się jak klasa 1
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Nicholas Awde, Swahili Dictionary & Phrasebook: Swahili-English, English-Swahili, Hippocrene Books, Inc., New York 2007, ISBN 0-7818-0905-3, s. 24.
baba (język susu)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język tagalski)
- wymowa:
- znaczenia:
przymiotnik
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (tetum)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) bęben
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język turecki)
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- zobacz też: Indeks:Turecki - Rodzina
- źródła:
baba (język turkmeński)
- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) dziadek
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
baba (język węgierski)
- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- (1.1)
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
Kategorie:
- polski (indeks)
- Regionalizmy łódzkie
- albański (indeks)
- azerski (indeks)
- baskijski (indeks)
- bośniacki (indeks)
- chorwacki (indeks)
- dolnołużycki (indeks)
- hiligaynon (indeks)
- hiszpański (indeks)
- krymskotatarski (indeks)
- luo (indeks)
- portugalski (formy fleksyjne)
- shona (indeks)
- slovio (indeks)
- słowacki (indeks)
- słoweński (indeks)
- suahili (indeks)
- susu (indeks)
- tagalski (indeks)
- tetum (indeks)
- turecki (indeks)
- turkmeński (indeks)
- węgierski (indeks)