Nanak
Guru Nanak i święci hinduscy (obraz z około 1829 roku) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
Nanak (pendż. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ; hindi गुरु नानक; urdu گرونانک; ur. 15 kwietnia 1469 w Talwandi, zm. 22 września 1539 w Kartarpurze ) – indyjski reformator religijny, założyciel i pierwszy guru sikhizmu[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w wiosce Talwandi (obecnie: Nankana Sahib), w pobliżu Lahaur na terenie obecnego Pakistanu w rodzinie kupieckiej wyznającej hinduizm, na styku islamu i hinduizmu opartego na bhakti. Od dziecka interesował się kwestią Boga i religiami. Prawdopodobnie na krótko przyjął islam, jednak w wieku 28 lat miał w trakcie medytacji w rzece doznać objawienia Boga. Wówczas zrozumiał, że Bóg nie odpowiada ani koncepcji islamskiej, ani hinduistycznej. W rzece spędził 3 dni – według sikhów został wówczas zabrany do nieba, gdzie był pojony boską amrytą.
Według Nanaka Boga można czcić jedynie w sercu, nie zaś liturgią, którą właśnie pod wpływem założyciela, pierwotny sikhizm odrzucił. Był przeciwny sztywnemu dogmatyzowaniu nowej wiary, którą zresztą uważał za kontynuację islamu i hinduizmu, które zafałszowały pierwotną czystą religię. Odrzucił też system kastowy i zasadę sati. Ogólnie jego system był w sporej części połączeniem islamu (jeden Bóg i egalitaryzm) z hinduizmem (reinkarnacja i odrzucony później wegetarianizm). Przed śmiercią zdążył zorganizować dość liczną grupę wyznawców.
Najstarszy syn Nanaka, Śri Ćhand, był założycielem tradycji sadhu o nazwie udasi, która z czasem została odłączona od religii sikhijskiej, stała się jedną ze współczesnych tradycji ascetycznych hinduizmu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nanak, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-09-09] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Owen Cole W., Sambhi, Piara Singh:Sikhowie. Wiara i życie, Wydawnictwo Łódzkie 1987, ISBN 83-218-0619-8
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000081218212
- VIAF: 34502973
- LCCN: n80051889
- GND: 119020009
- BnF: 12193354z
- SUDOC: 030538637
- NLA: 36085116
- NKC: jn20000720200
- BNE: XX1045422
- NTA: 07329795X
- BIBSYS: 49181
- CiNii: DA10283830
- Open Library: OL5890A
- PLWABN: 9813128847305606
- NUKAT: n2016195399
- J9U: 987007265707505171
- CANTIC: a11296495
- NSK: 000112749