Przejdź do zawartości

Długi Marsz 3B

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Chang Zheng 3B)
Chang Zheng 3B
Długi Marsz 3B
Rodzina rakiet nośnych Chang Zheng
Ilustracja
Start rakiety Długi Marsz 3B
Producent

Chińska Akademia Techniki Rakiet Nośnych (Chiny)

Koszt wystrzelenia

70 mln USD (kurs z 1999)

Data pierwszego startu

14 lutego 1996

Statystyki
Wszystkie starty

40

Udane starty

39 (98%)

Nieudane starty

1

Zdolność wynoszenia

11 200 kg na orbitę LEO
5100 na orbitę GTO

Siła ciągu przy starcie

2980 kN

Wymiary
Długość

54,80 m

Średnica

3,35 m

Masa całkowita

425 800 kg

Stopnie rakiety
Stopień 0.

4 × CZ-2E-0

Stopień 1.

1 × CZ-3A-1

Stopień 2.

1 × CZ-2C/SD-2

Stopień 3.

1 × CZ-3A-3

Chang Zheng 3B (chiń. upr. 长征系列运载火箭; chiń. trad. 長征系列運載火箭; pinyin Chángzhēng xìliè yùnzài huǒjiàn; pol. Długi marsz) – chińska trójstopniowa rakieta nośna. Jedna z największych chińskich rakiet. Wywodzi się z rakiety Chang Zheng 3A.

Katastrofa podczas pierwszego startu

[edytuj | edytuj kod]
Sekwencja zdjęć upadającej rakiety Długi Marsz 3B
 Osobny artykuł: Intelsat 708.

Pierwszy start tej rakiety, 14 lutego 1996, zakończył się tragedią i politycznym skandalem. W 22 sekundy po starcie, rakieta spadła i eksplodowała na terenach wiejskich. Wybuch miał moc 20–50 ton trotylu (rakieta była praktycznie pełna paliwa). Zginęło co najmniej 6 ludzi, a 57 zostało rannych (inne źródła podają nawet 100 ofiar śmiertelnych). Ładunkiem rakiety był satelita Intelsat 708, który zawierał, jak się później okazało, urządzenia objęte zakazem eksportu do Chin przez amerykańskie prawo. Pracownicy wytwórcy satelity zostali dopuszczeni do wraku statku dopiero kilka godzin po katastrofie i nie znaleźli owych urządzeń na miejscu katastrofy. Spowodowało to wybuch skandalu w amerykańskim rządzie i doprowadziło do ukarania przedsiębiorstw Hughes Electronics i Boeing Satellite Systems.

Chronologia lotów

[edytuj | edytuj kod]
  1. 14 lutego 1996, 19:01 GMT; s/n CZ3B-1 (40); miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Intelsat 708; Uwagi: start nieudany – awaria systemu kierowania spowodowała upadek i eksplozję rakiety 22 sekundy po starcie. Zginęło co najmniej 6 ludzi, a 57 zostało rannych
  2. 19 sierpnia 1997, 17:50 GMT; s/n CZ3B-2 (46); miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Agila 2; Uwagi: start udany
  3. 16 października 1997, 19:13 GMT; s/n CZ3B-3 (48); miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: APSTAR 2R; Uwagi: start udany
  4. 30 maja 1998, 10:00 GMT; s/n CZ3B-4 (52); miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongwei 1; Uwagi: start udany
  5. 18 lipca 1998, 09:20 GMT; s/n CZ3B-5 (53); miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Xinnuo 1; Uwagi: start udany
  6. 12 kwietnia 2005, 12:00 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: APSTAR 6; Uwagi: start udany
  7. 28 października 2006, 16:20 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang, Chiny
    Ładunek: Xinnuo 2; Uwagi: start udany
  8. 13 maja 2007, 16:01 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Nigcomsat-1; Uwagi: start udany
  9. 5 lipca 2007, 12:08 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhonxing 6B; Uwagi: start udany
  10. 9 czerwca 2008, 12:15 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 9; Uwagi: start udany
  11. 29 października 2008, 16:54 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: VENESAT 1; Uwagi: start udany
  12. 31 sierpnia 2009, 09:28 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Palapa D-1; Uwagi: start częściowo nieudany – zbyt niski ciąg w jednym z dwóch silników 3. stopnia podczas restartu spowodował, że osiągnięta orbita była znacznie niższa od zakładanej. Producent satelity zapewnił jednak, że statek jest w stanie skompensować brakujące 350–400 m/s własnym napędem, kosztem zapasów paliwa przeznaczonych dla manewrów na orbicie geostacjonarnej
  13. 4 września 2010, 16:14 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: SinoSat 6; Uwagi: start udany
  14. 20 czerwca 2011, 16:13 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: ChinaSat 10; Uwagi: start udany
  15. 11 sierpnia 2011, 16:15 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Paksat-1R; Uwagi: start udany
  16. 18 września 2011, 16:33 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: ChinaSat 1A; Uwagi: start udany
  17. 7 października 2011, 08:21 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Eutelsat W3C; Uwagi: start udany
  18. 19 grudnia 2011, 16:41 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Nigcomsat 1R; Uwagi: start udany
  19. 31 marca 2012, 10:27 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Apstar 7; Uwagi: start udany
  20. 29 kwietnia 2012, 20:50 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou DW 12, Beidou DW 13; Uwagi: start udany
  21. 26 maja 2012, 15:56 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 2A; Uwagi: start udany
  22. 18 września 2012, 19:10 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou DW 14, Beidou DW 15; Uwagi: start udany
  23. 27 listopada 2012, 10:13 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 12; Uwagi: start udany
  24. 1 maja 2013, 16:06 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 11; Uwagi: start udany
  25. 1 grudnia 2013, 17:30 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Chang’e 3, Yutu; Uwagi: start udany
  26. 20 grudnia 2013, 16:42 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Túpac Katari 1; Uwagi: start udany
  27. 25 lipca 2015, 12:29 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou DW 18, Beidou DW 19; Uwagi: start udany
  28. 12 września 2015, 15:42 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Tongxin Jishu Shiyan 1; Uwagi: start udany
  29. 29 września 2015, 23:13 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Beidou DW 20; Uwagi: start udany
  30. 16 października 2015, 16:16 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Apstar 9; Uwagi: start udany
  31. 3 listopada 2015, 16:25 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 2C; Uwagi: start udany
  32. 20 listopada 2015, 16:07 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: LaoSat 1; Uwagi: start udany
  33. 9 grudnia 2015, 16:46 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 1C; Uwagi: start udany
  34. 28 grudnia 2015, 16:04 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Gao Fen 4; Uwagi: start udany
  35. 15 stycznia 2016, 16:57 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: BelinterSat-1; Uwagi: start udany
  36. 5 sierpnia 2016, 16:22 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Tiantong-1 01; Uwagi: start udany
  37. 10 grudnia 2016, 16:11 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Feng Yun 4A; Uwagi: start udany
  38. 5 stycznia 2017, 15:18 GMT; s/nF-38; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Tongxin Jishu Shiyan 2; Uwagi: start udany
  39. 12 kwietnia 2017, 11:04 GMT; s/nF-39; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC3), Chiny
    Ładunek: Shijian 13; Uwagi: start udany
  40. 18 czerwca 2017, 16:11 GMT; s/nF-40; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Zhongxing 9A; Uwagi: start częściowo udany – w wyniku nieprawidłowości w pracy trzeciego stopnia rakiety, satelita został wyniesiony na nieprawidłową orbitę. Po przeszło dwóch tygodniach od startu, dzięki pracy własnych silników, satelita osiągnął orbitę docelową[1].
  41. 5 listopada 2017, 11:02 GMT; s/n?; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 3 M1 i M2; Uwagi: start udany Lot z dodatkowym członem Yuanzhen-1
  42. 10 grudnia 2017, 16:40 GMT; s/nF-42; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Alcomsat-1; Uwagi: start udany
  43. 11 stycznia 2018, 23:18 GMT; s/nF-43; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 3 M7 i M8; Uwagi: start udany Lot z dodatkowym członem Yuanzhen-1
  44. 12 lutego 2018, 05:03 GMT; s/nF-44; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 3 M3 i M4; Uwagi: start udany Lot z dodatkowym członem Yuanzhen-1
  45. 29 marca 2018, 17:56 GMT; s/nF-45; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Beidou 3 M9 i M10; Uwagi: start udany Lot z dodatkowym członem Yuanzhen-1
  46. 3 maja 2018, 16:06 GMT; s/nF-45; miejsce startu: kosmodrom Xichang (LC2), Chiny
    Ładunek: Apstar 6C; Uwagi: start udany

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Chinese satellite Zhongxing-9A enters preset orbit. [w:] Space Daily [on-line]. 2017-07-07. [dostęp 2018-01-09]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mark Wade: Chang Zheng 3B. [w:] Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2018-01-09]. (ang.).
  • LM-3B. Chinese Great Wall Industry Corporation. [dostęp 2018-01-09]. (ang.).
  • Jonathan McDowell: Launchlog. [w:] Jonathan's Space Home Page [on-line]. [dostęp 2018-01-09]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Długi_Marsz_3B&oldid=61608202”