Amanitore
Wizerunek Amanitore w Muzeum Egipskim w Berlinie, znaleziony w starożytnym mieście Wad ban Naqa | |
Królowa Imperium Meroańskiego | |
Okres | |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Data urodzenia | |
Data śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Matka |
Amaniszaketo(?) |
Małżeństwo |
Natakamani(?) |
Dzieci |
Natakamani(?) |
Amanitore (ur. I wiek p.n.e., zm. I wiek n.e.) – królowa Imperium Meroańskiego. Została koronowana pod imieniem Merkare. Sprawowała władzę w koregencji z królem Natakamani od końca 1 roku p.n.e. do 25 n.e.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Odnalezione w 1995 zapiski i płaskorzeźby świątynne wskazują na to, że jej matką mogła być Amaniszaketo[2]. Od końca 1 roku p.n.e. do 25 n.e sprawowała władzę w koregencji z królem Natakamani, który mógł być jej mężem lub synem[1][3]
Jej rządy przypadają na najbardziej prosperujący okres w historii Imperium Meroańskiego. Odbudowano świątynię Amun w Napacie, odnowiono wielką świątynię w Meroe[1] i wybudowano nowe świątynie ku czci Amona w Naqa i Amarze[3]. Odnalezione artefakty z tego okresu wskazują na rozkwit handlu. W tym czasie powstały również liczne kanały nawadniające[1] i zbiorniki retencyjne w Meroe[3], co wspomogło rolnictwo[1]. Wybudowano też ponad 200 piramid[3].
Jej wizerunki utrwalone w rzeźbie za jej życia przedstawiały ją jako niezwyciężoną wojowniczkę. W Naqa odnaleziono płaskorzeźbę przedstawiającą Amanitore gigantyczną i otyłą, zabijającą swoich wrogów mieczem, kiedy błagają ją o litość. Ten wizerunek różnił się od tradycyjnego przedstawienia kobiety w cywilizacji starożytnego Egiptu jako wysokiej i szczuplej, jednak wpasowywał się tradycyjne przedstawienie królowej Kuszu[2].
Według jednej z teorii, przedstawienie Amanitore jako egzekutorki wskazuje na możliwość, że była bezpośrednio zaangażowana w ekspedycje wojskowe i najazdy na plemiona pustynnych nomadów, które doprowadziły do powiększenia granic Imperium Meroańskiego. Wielu jeńców wojennych składano w ofierze w świątyniach ku czci bóstw. Inni służyli w świątyni jako nosiciele wody, rolnicy, garncarze i tkacze[2].
Unikalne dla Amanitore było częste portretowanie jej jako najwyższej kapłanki na równi z Natakamani[2].
Historycy podejrzewają, że Amanitore lub Amanitaraqide może być Kandaką, o której wspomina Biblia w Dz, 8:27[1].
Została pochowana pod piramidą o objętości 6 metrów kwadratowych. Nie wiadomo czy została pochowana z biżuterią, gdyż nie odnaleziono jej przy niej, ale istnieje podejrzenie, że mogła zostać zabrana przez włoskiego łowcę skarbów Giuseppe Ferliniego. Rządy po Amanitore przejęła Amanitaraqide[3].
W kulturze popularnej
[edytuj | edytuj kod]W 2017 dla gry Civilization VI powstało DLC dodające Nubię do grywalnych cywilizacji, a Amanitore jest jej przywódczynią. Gra odwzorowuje zamiłowanie królowej do wznoszenia budowli[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Joshua J. Mark , The Candaces of Meroe [online], Ancient History Encyclopedia, 19 marca 2018 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ a b c d Emmanuel Kwaku Akyeampong , Henry Louis Gates , Mr Steven J. Niven , Dictionary of African Biography, OUP USA, 2 lutego 2012, s. 197-198, ISBN 978-0-19-538207-5 [dostęp 2020-03-07] (ang.).
- ↑ a b c d e David Tee , Amanitore - Nubian Warrior Queen And Her Pyramids [online], Ancient Pages, 13 sierpnia 2018 [dostęp 2020-03-08] (ang.).
- ↑ Daniel Kłosiński , Nubia kolejną nacją w Civilization 6 [online], Eurogamer.pl, 27 lipca 2017 [dostęp 2020-03-08] (pol.).