Allanit

Allanit
	; Allanit
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	ortyt
Skład chemiczny	krzemian wapnia, ceru, itru, lantanu, żelaza, manganu i glinu ((Ca,Fe)2(R,Al,Fe)3Si3O12OH)
Twardość w skali Mohsa	5,5–6
Przełam	muszlowy lub nierówny
Łupliwość	niewyraźna wg {001}
Pokrój kryształu	słupkowy, tabliczkowy, pryzmatyczny, igiełkowy
Układ krystalograficzny	jednoskośny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	3,4–4,2 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	jasnobrązowy do czarnego
Rysa	szarozielona, brązowa
Połysk	żywiczny, smolisty, szklisty, perłowy
Współczynnik załamania	1,715–1,822 dwuosiowy
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Allanit (ortyt) – minerał z grupy krzemianów, odmiana epidotu. Należy do grupy minerałów rzadkich.

Nazwa pochodzi od nazwiska szkockiego bankiera i mineraloga Thomasa Allana (1777–1833), który go odkrył^[2].

Charakterystyka

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, tabliczkowym, igiełkowym. Występuje w skupieniach ziarnistych, promienistych, masywnych, zbitych, igiełkowych^[2], spotykany także w formie pojedynczych ziarn w skale. Jest kruchy, przeświecający do przezroczystego^[2], bywa promieniotwórczy (obecność uranu i toru). Współwystępuje z epidotem, biotytem, monacytem, gadolinitem, kwarcem, skaleniami, magnetytem, ilmenitem, cyrkonem, diopsydem i bastnasytem^[2].

Pleochroizm: wyraźny; obserwowane barwy: czerwonobrązowa – brązowożółta – zielonobrązowa
Widmo absorpcyjne: nie diagnostyczne
Luminescencja: brak
Dyspersja: wyraźna do silnej^[1]
Dwójłomność: 0,018–0,031^[1]

W kwaśnych skałach magmowych, zwykle w granitach, granodiorytach i sjenitach. Spotykany także w skałach metamorficznych, pegmatytach granitowych oraz pustkach w bazaltach^[2].

Miejsca występowania:

ma znaczenie naukowe,
jest atrakcyjny dla kolekcjonerów,
w jubilerstwie wykorzystywany rzadko z powodu ciemnej barwy. Znacznie częściej w galanterii ozdobnej i wyrobach pamiątkarskich. Poszukiwane są kamienie jasnobrązowe, przeświecające. Powszechny jest szlif kaboszonowy.

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Allanite.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Eligiusz Szełęg: Minerały i skały Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, 2023, s. 220. ISBN 978-83-7073-816-7.

Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.

artykuły na stronie Webmineral.com: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Y) (ang.)
artykuł na stronie Mindat.org: allanit-(Ce), allanit-(La), allanit-(Y) (ang.)