Bronisława Bobrowska

Bronisława Bobrowska
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1875 ; Warszawa
Data śmierci	6 lutego 1961
Zawód, zajęcie	działaczka niepodległościowa
	Odznaczenia
	;

Bronisława Bobrowska ze Szrejberów (ur. 18 sierpnia 1875 w Warszawie, zm. 6 lutego 1961)^[1] – działaczka oświatowa, socjalistyczna, niepodległościowa i feministyczna.

Życiorys

Córka lekarza Ottona Szrejbera, pochodzącego ze spolonizowanej rodziny niemieckiej, i Anny z d. Wojna. Ukończyła pensję żeńską w Warszawie, potem krótko studiowała na wydziale fizyko-matematycznym Kursów Bestużewskich w Petersburgu. W 1897 po przeniesieniu się do Krakowa studiowała jako wolna słuchaczka na wydziale przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Działała wówczas w postępowej organizacji studenckiej „Zjednoczenie”^[2]. Studiów nie skończyła, pracowała potem jako nauczycielka. Od 1901 członkini Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, działała m.in. w Organizacji Kobiet PPSD i sekcji kulturalno-oświatowej^[3]. Współzałożycielka krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (1914). Od 1912 członkini Oddziału Żeńskiego Związku Strzeleckiego w Krakowie^[4].

Po wybuchu wojny pracowała oddziale wywiadowczym I Brygady Legionów Polskich, przekraczała wielokrotnie linię frontu^[5]. Podczas jednej z takich misji została aresztowana przez Rosjan i osadzona w oddziale żeńskim „Serbia” więzienia na Pawiaku. Po zajęciu Warszawy przez Niemców wyszła na wolność 5 sierpnia 1915^[6]. Wróciła do Galicji i podjęła pracę w prywatnej szkole Marii Ramułtowej w Krakowie. Działaczka krakowskiego koła Ligi Kobiet Galicji i Śląska (1915–1918), członkini Naczelnego Zarządu Ligi (1916–1918) – wspierała linię przewodniczącej Zofii Moraczewskiej. Członkini Kółka Lewicowego Kobiet w Krakowie (1916–1917)^[7].

W wolnej Polsce działała w Polskiej Partii Socjalistycznej oraz w TDP, m.in. zorganizowała kolonię dla dzieci robotników w Kobiernikach^[8]. W 1929 wraz z mężem wystąpiła z PPS, nie zgadzając się z antysanacyjną linią partii. Od tej pory poświęciła się całkowicie działalności społeczno-oświatowej. II wojnę światową przeżyła w Krakowie – organizując nadal opiekę nad dziećmi robotniczymi. Po 1945 aż do śmierci w 1961 pracowała w ośrodku wychowawczym TDP w Kobiernikach^[9].

Rodzina

Od 1901 żona działacza socjalistycznego – Emila Bobrowskiego (1876–1938), miała z nim trzech synów: Bronisława (1901–1920), Stanisława (1904–1990) i Juliusza (1909–1942)^[10].

Ważniejsze prace

Jak powstały religie? Kraków 1910
Janek w Legjonach, Kraków 1917
[z J. Młodnowską i J,. Berggruen) Pogadanki przyrodnicze, Kraków 1920
Dzieje Wacka, Warszawa 1922

Wspomnienia

Przeżycia z okresu I wojny światowej, Biblioteka Zakładu Narodowego Ossolińskich, rkps. sygn. 13139 II
Rzeczpospolita dziecięca, Wrocław 1962,
Zjednoczenie, dzieje pewnego stowarzyszenia, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1963, nr 2, s. 229–261

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)^[11]
Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)^[12]
Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych^[13]

Przypisy

↑ Bronisława Szreiber [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-01-24] .
↑ Bronisława Bobrowska Zjednoczenie, dzieje pewnego stowarzyszenia, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1963, nr 2, s. 229–261
↑ Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961), Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 197
↑ M. Sawicka, Początkowa praca kobiet w „Strzelcu” krakowskim, w: Wierna Służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910–1915, Warszawa 1927, s. 16
↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919, Toruń 2001, s. 73, 79, 109, 110, 120–24, 128–131 ISBN 83-7174-980-5
↑ Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961) ..., s.197
↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ..., s. 225, 223, 235
↑ Bronisława Bobrowska, Rzeczpospolita dziecięca, Wrocław 1962
↑ Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961) ..., s. 197
↑ Biblioteka Sejmowa. Baza parlamentarzyści polscy. 1919–1922 – Bobrowski Emil 1876–1938
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę na polu odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
↑ Centralne Archiwum Wojskowe, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych – baza elektroniczna – Bronisława Bobrowska, sygn. 89, OPWI

Bibliografia

Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961), [w:] Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 197–198.

[1] Bronisława Szreiber [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-01-24] .

[2] Bronisława Bobrowska Zjednoczenie, dzieje pewnego stowarzyszenia, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1963, nr 2, s. 229–261

[3] Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961), Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 197

[4] M. Sawicka, Początkowa praca kobiet w „Strzelcu” krakowskim, w: Wierna Służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910–1915, Warszawa 1927, s. 16

[5] Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919, Toruń 2001, s. 73, 79, 109, 110, 120–24, 128–131 ISBN 83-7174-980-5

[6] Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961) ..., s.197

[7] Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ..., s. 225, 223, 235

[8] Bronisława Bobrowska, Rzeczpospolita dziecięca, Wrocław 1962

[9] Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961) ..., s. 197

[10] Biblioteka Sejmowa. Baza parlamentarzyści polscy. 1919–1922 – Bobrowski Emil 1876–1938

[11] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę na polu odzyskania niepodległości”.

[12] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

[13] Centralne Archiwum Wojskowe, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych – baza elektroniczna – Bronisława Bobrowska, sygn. 89, OPWI

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]