Egzarchat Kartaginy

Położenie egzarchatu Kartaginy we Wschodnim Cesarstwie Rzymskim (rok 600)

Egzarchat Kartaginy, egzarchat Afryki – historyczna prowincja bizantyńska utworzona około roku 591 w północnej Afryce przez cesarza Maurycjusza, ze stolicą w Kartaginie. Powodem utworzenia tego egzarchatu było stałe zagrożenie ze strony Maurów.

W jego skład weszły następujące prowincje: Proconsularis, Byzacena, Numidia, Mauretania Prima, Mauretania Secunda (obszar wokół Septem, część południowej Hiszpanii, Majorka, Minorka i Sardynia); do egzarchatu Afryki nie należała Trypolitania. Na czele tej jednostki stał egzarcha, który miał władzę cywilną i wojskową. W 698, po zdobyciu Kartaginy przez Arabów, egzarchat przestał istnieć. Nieco dłużej przetrwały eparchie egzarchatu położone na zachodzie (ostatnia, Septem, upadła w 711).

Egzarchowie Kartaginy

• 591–598: Gennadios I
• 598 lub 602–610: Herakliusz
• 641(?)–647: Grzegorz
• 647/48–665: Gennadios II
• po 665: Eleutherios
• do 711: Julian

Bibliografia

• Marek Wilczyński: Kartaginy egzarachat [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Oktawiusz Jurewicz (red.). Warszawa 2002, s. 258.
• Charles Diehl: L'Afrique Byzantine. Histoire de la Domination Byzantine en Afrique (533–709). Paryż 1896